KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

hangende pyxide
Constructies om een vat met de eucharistie boven het altaar te hangen, kan van een baldakijn of altaar hangen

haciënda
Grote Spaans-Amerikaanse landgoederen, boerderijen of ranches; kan ook worden gebruikt voor het hoofdgebouw van een dergelijk complex

hagelschot
Hoeveelheden kleine loden of stalen kogeltjes die met meerdere tegelijk worden afgevuurd met jachtgeweren. In het Amerikaans wordt de term 'shot' ook in meer algemene zin gebruikt voor projectielen zonder explosieve lading afgevuurd met vuurwapens

haagbeukenhout
Hout van de boom behorende tot het genus Carpinus van de berkenfamilie. Het kent allerlei toepassingen. Oorspronkelijk werd het gebruikt voor gedraaide en machinaal bewerkte onderdelen van windmolens. Tegenwoordig wordt het gebruikt voor het maken van poolkeus, trommelstokken en toetsmechanismen van piano's

hamer
Beklede hamers in pianomechanieken, die tegen de snaren slaan

handkannon
Vroege vuurwapens die lijken op kleine kanonnen met een gladde loop die op een houten blok of steel zijn geplaatst, door de monding worden geladen (of: met voorlaadsysteem) en die voor ieder schot opnieuw moeten worden geladen; werden gebruikt in Europa in de 14e en 15e eeuw

harpoen
Blanke wapens die bestaan uit een vaste of afneembare kop met weerhaakjes op een stok en met de hand worden geworpen of geschoten vanuit een harpoenkanon; gebruikt bij de jacht op grote vissen een zeezoogdieren

harp-piano
Vleugelpiano's met een harpvormige omtrek en open snaren die verticaal zijn gespannen tussen een rand net onder het toetsenbord en de gebogen harpachtige hals

Hawaiiaans
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door de bewoners van de Hawaïaanse eilanden. De kunstproductie van de Hawaïanen omvatte vederwerk, schorsdoek en ornamenten; beeldhouwwerken van hout, steen en veren; rotsinkervingen of rotsgraveringen; en houten kommen, trommels en kano's

haarbanden
Motieven die vaak bestaan uit een verticale rij driehoeken of ruiten, met daartussen balken die doorlopen tot de zijkanten met een andere ruit aan het einde. Er zijn meestal ruiten of balken aan de boven- en onderkant van het motief. Het is een symbool van de huwelijkswens

haarkammen
Voorwerpen met aan één of beide kanten een rij tanden die worden gebruikt voor het in orde brengen, ontwarren of schoonmaken van het haar

halfleren band
Gebruik voor de boekbanden, waarbij de rug en de hoeken van de omslag van leer zijn en de rest van de kanten van een ander materiaal

half-serpentinevormig
Met betrekking tot randen en zijkanten van meubilair: met één bolle en één holle kromming

halspelikai
Zeldzame varianten van de basisvorm van de pelike, met een uitstekende hals en minder globulaire proporties

Hamamelidaceae
Familie van bloeiende planten met 27 genera en rond de 85 soorten struiken en kleine bomen

hanenkam
Wordt gebruikt voor strekse bogen waarvan de verbindingen tussen de boogstenen niet straalsgewijs uitlopen maar allemaal vanuit het centrum schuin aflopen naar buiten, aan beide kanten onder dezelfde hoek

Hannovers witmetaal
Een soort brittanniametaal dat 87% tin, 7,5% antimonium en 5,5% koper bevat

haha
(Droge) sloten, grachten of greppels rond landschappelijke parken en tuinen om te bereiken dat het vee in de weide een onderdeel van het zicht vanuit de tuin is, maar niet in de eigenlijke tuin kan komen

hallenhuis
Een grote categorie rechthoekige gebouwen die worden bedekt door een enkel dak, met twee verschillende functies aan de beide uiteinden, maar vaak met een gemeenschappelijke ingang; de ene kant huisvest een familie en de andere kant vee. In gebruik sinds de neolithische periode, vooral in de koudere klimaten van Europa en Noord-Amerika

halfgeschoolde arbeider
Te gebruiken voor personen die vaardigheden bezitten die een beperkt bereik aan activiteiten beslaan, die minder scholing, ervaring en inzicht vereisen dan er van geschoolde arbeiders wordt verwacht

handarbeider
Loontrekkers die handenarbeid verrichten, waarbij het meestal nodig is om tijdens het werk werkkleding of beschermende kleding te dragen

halfronde penseel
Platte kunstenaarspenselen met ronde hoeken die meestal van varkenshaar zijn gemaakt

harde schijven
Digitaal elektromagnetisch opslagmedium dat bestaat uit een niet-beweeglijke schijf met een grote opslagcapaciteit. Gebruik 'harddrives' voor eenheden waarin de harde schijven zijn ondergebracht, soms in een reeks, en in combinatie met een lees/schrijf-armatuur. Gebruik 'schijfstations' voor algemene verwijzingen naar opslageenheden voor computergegevens waarbij schijfopslagmedia worden gebruikt

haarwerk
Een soort rouwjuwelen waarin menselijke haren zijn verwerkt. Verwijst doorgaans naar verfijnd geweven of gevlochten lokken, ingezet in goud en verwerkt tot armbanden, halsbanden of horlogekettingen

haakbus
Wordt algemeen gebruikt voor verschillende soorten lichte draagbare vuurwapens die in Europa werden gebruikt vanaf de 14e tot aan het begin van de 17e eeuw en die waren voorzien van een geweerlade waarmee ze tegen de wang, borst of schouder konden worden gehouden. De eerste modellen hadden een haakvormig uitsteeksel aan de onderkant van de loop om de terugslag op te vangen en werden bij het afvuren ergens op geplaatst

haakharp
Diatonische lijstharpen waarbij een reeks haken in de hals is geplaatst waarmee de bespeler de toonhoogte van elke snaar met een halve toon kan verhogen

hair wreaths
Decoratieve objecten ' doorgaans gemaakt van mensenhaar, maar soms ook van het haar van (huis)dieren ' in de vorm van een hoefijzervormige krans. De krans legt men gewoonlijk op een met zijde of fluweel bekleed object en is vaak ingelijst. Haarkransen waren vaak aandenkens aan één of meer overleden familieleden. De armen van het hoefijzer liet men symbolisch omhoog wijzen, naar de hemel, en men kon er het haar van nieuwe mensen die waren overleden aan toevoegen. Haarkransen waren vooral populair tijdens het victoriaanse tijdperk

hamams
Badhuizen die bestaan uit een reeks koude en warme baden en stoomkamers, vooral gebruikt voor rituele reiniging; het principe is afgeleid van oude Romeins typen. Gebruik liever 'Turkse baden' voor gebouwen waarin de baders zich door een reeks van voornamelijk stoom- en massagekamers begeven

hamer
Stokken waarmee slaginstrumenten bespeeld worden, met knoppen aan een uiteinde of met opgevulde uiteinden

hamerbijl
Gereedschap met een houten steel en een stalen kop die aan één kant is afgeplat zodat er mee kan worden geslagen. Aan de andere kant heeft hij een breed, scherp blad waarmee kan worden gehakt. Het onderste deel van het blad kan zijn ingekerfd om spijkers mee te trekken

handelssymbool
Aanduiding voor namen, symbolen, figuren, letters, woorden of andere tekens die door een fabrikant of een handelaar worden gekozen en gebruikt om zijn goederen in de handel te brengen en ze te onderscheiden van die van anderen. Meestal staan ze geregistreerd bij een overheidsinstantie waardoor de exclusiviteit van het teken wordt gewaarborgd en de eigenaar ervan de enige is die het mag voeren. Gebruik 'dienstmerken' voor soortgelijke figuren waarmee diensten in plaats van producten worden onderscheiden. Gebruik 'woordmerken' of 'logo's' voor grafische figuren die zijn afgeleid van handelsmerken

harp met dubbelvoudige pedaalwerking
Harpen uitgerust met een dubbelvoudig werkend pedaalmechanisme waarmee men tijdens het spelen de toonhoogte van de snaren met een halve of hele toon kan verhogen

harp met enkelvoudige pedaalwerking
Harpen uitgerust met een enkelvoudig werkend pedaalmechanisme waarmee men tijdens het spelen de toonhoogte van de snaren met een halve toon kan verhogen

hazelnootkruis
Kruisen met armen die lijken op (ongepelde) hazelnoten, met elkaar verbonden via grote stompe uiteinden en aan de andere kant met naar buiten wijzende gekrulde uiteinden

hakblok
Dikke, vaak grote houtblokken waarop voedsel wordt geplaatst om het te snijden, bij te snijden, fijn te hakken en andere soortgelijke handelingen toe te passen

halstoel
Stoelen met een uitvoerig met houtsnijwerk versierde of beschilderde rugleuning, meestal met een embleem en wapenschild. De massieve houten zitting heeft vaak een klep waaronder een opbergruimte zit. Ze zijn bedoeld voor gebruik in hallen en gangen

hangende porceleinkast
Hangend openkast-systeem waarop porselein wordt getoond, vaak met latwerk aan de zijdes

hatchet stake
Scherpgekante tassen waarop bladmetaal wordt gebogen

handelaar in kantoorbenodigdheden
Een koopman die schrijfgerei en aanverwante artikelen verkoopt

haak
Gebogen of gekromde instrumenten die worden gebruikt voor het ophouden of vastmaken van objecten aan een oppervlak

haakbusharnas
Te gebruiken voor Europese wapenrustingen, gedragen vanaf de tweede helft van de 16de eeuw door lichte cavalerie gewapend met vuurwapens, meestal bestaande uit een kuras over een leren legerjas, spaudlers, een open helm, zoals een wapenhelm, een lichte Zischägge of een stalen helmkap, en een pantserhandschoen voor de linkerhand

haaklas
Modulaire architectonische elementen, zoals metselwerk of een triplex beplanking, die zo zijn geconstrueerd dat de verticale verbindingen van aangrenzende elementen niet parallel liggen

haalbaarheidsstudie
Onderzoeken om vast te stellen of het instellen van een studie, programma of andere voorgestelde activiteit op grotere schaal uitvoerbaar is

haarband
Banden of stroken die worden gebruikt om het haar vast te houden; worden gedragen voor functionele doeleinden of ter versiering

haardranden
Lage, vaak ornamentele ijzeren of koperen hekwerken die voor een haard worden geplaatst om kolen en as tegen te houden

haardroger
Diverse apparaten die op elektriciteit of gas werken en zijn bedoeld voor het drogen van haar door het uitstralen van warmte

haarspeld
U-vormige spelden die worden gebruikt om haar of hoofddeksels op de plaats te houden; ze zijn gemaakt van metaal- of plasticdraad, schildpad of soortgelijke materialen en kunnen ook decoratief zijn

haasachtigen
Orde van 2 families met ongeveer 87 soorten. De dieren lijken oppervlakkig op knaagdieren. Sommige soorten hebben lange oren, een korte staart en sterke achterpoten, maar er zijn ook soorten zonder externe staart en met ronde en kortere oren en minder goed ontwikkelde achterpoten die zich hobbelend voortbewegen. Tot deze orde behoren konijnen, hazen en fluithazen

Haboku
Verwijst naar de stijl van inktschilderen die letterlijk 'breekinkt' betekent en is gebaseerd op contrasten van lichtere en donkere lagen, stippen of lijnen. Hiernaar werd het eerst verwezen in Chinese teksten in 847 n. Chr.; de stijl verscheen het eerst in Japan in de 14de eeuw en werd toegepast tot in de 17de eeuw

haften; eendagsvliegen
Orde van diverse soorten insecten met een extreem kort volwassen leven dat van 30 minuten tot een dag duurt. In de zomermaanden komen ze in groten getale tevoorschijn

half-frame camera’s
Camera’s die een beeld vastleggen dat half zo groot is als het conventionele 35 mm-beeld voor fotografie. Meestal is het beeldvlak 18 x 24 mm

halfpengatgeheng
Deurscharnieren waarvan een plaat op het oppervlak van de stijl is gemonteerd en de andere plaat met een pen-en-gat verbinding vastzit in de deurpost. Het tegenovergestelde van half-surface hinges

hals
Relatief smalle of vernauwde delen van vaten, zoals het slanke gedeelte van een fles of vaas tussen de mond en de schouders

halsberg
Delen van een wapenrusting die de hals en het bovenste gedeelte van de borst beschermen en bestaan uit een enkele plaat of twee basis voor- en achterplaten die met scharnieren aan elkaar vast zitten, vaak met extra harnasplaatjes aan de bovenkant die de nek omsluiten

halsbeschermer
Pantserplaten voor de nek van een paard die zijn gemaakt van harnasplaatjes die door scharnieren met elkaar zijn verbonden of harnasplaatjes die worden afgewisseld met banden van maliën

halster
Gestel van riemen rond de kop van een rij- of lastdier, gebruikt om het dier aan de hand te leiden. De halster bestaat meestal uit een kopstuk, een neusriem en een keelriem. Op de plaats waar de neus- en de keelriem samenkomen is een ring bevestigd waaraan een halstertouw kan vastgemaakt worden

halve kastoor
Herenhoeden gemaakt van bevervilt; gedragen van de 17e tot de 19e eeuw

hamer
Handgereedschap met een handvat dat loodrecht op de kop is geplaatst. Wordt gebruikt om spijkers in te slaan, of andere toepassingen waarvoor kloppen of slaan nodig is

handboei
Boeien voor de handen die meestal bestaan uit een in tweeën gedeelde metalen ring die om de pols wordt gesloten. Bestaan meestal uit twee ringen die aan elkaar vastzitten door een korte ketting of staaf

handboormachines
Handbediend boorgereedschap dat bestaat uit een stalen buis die een as bevat, met aan de ene kant een handvat en aan de andere kant een spankop met het boorijzer

handlus
Handlussen, meestal van leer en slechts zelden van hout, die zijn vastgeklonken aan de binnenkant van het schild en worden gebruikt om het schild mee vast te houden. Normaliter heeft elk schild er twee, bestaande uit een vaste lus die wordt vastgehouden met de hand en een verstelbaar riempje dat rond de arm wordt bevestigd

handmatig tuften
Een lus van draad, garen of stof door een ondersteunende maas trekken, meestal om een tapijt of een wandkleed te maken en doorgaans naar een patroon

handpop
Te gebruiken voor poppenkastpoppen met een holle kop die is bevestigd aan materiaal dat over de hand van de poppenspeler heen past, waarbij de duim en vingers die de pop bewegen verborgen blijven

handschoenrektangen
Apparaten die worden gebruikt voor het oprekken van handschoenen. Deze apparaten bestaan meestal uit twee uitsteeksels die in het midden aan elkaar vastzitten met een scharnier

handschriftkunde
De studie van oude schrijfwijzen, ingekerfd of gegraveerd of in manuscriptvorm, met inbegrip van de identificatie ervan in termen van oorsprong of periode en de formatie van individuele lettertekens. Gebruik 'epigrafie' voor de studie en interpretatie van specifiek oude inscripties in schrift, beelden of willekeurige krassen

handschroef
Spanschroeven die worden gebruikt in de metaal- en houtbewerking om kleine voorwerpen vast te houden of om moeren en bouten vast te pakken

handvest
Meestal verzegelde documenten waarin bepaalde rechten worden vastgesteld, de doelstellingen en de principes van een pas opgezette entiteit uiteen worden gezet en waarin dikwijls officiële afspraken worden gemaakt en speciale privileges of vrijstellingen worden toegekend

handzaag
Zagen met een handvat als dat van een mes of pistool, dat meestal lang genoeg is om met twee handen vast te worden gehouden. (Volgens de literatuur werd dit model handvat na 1760 vervangen met het hedendaagse handvat)

hangend versiersel
Vaste afhangende bouwkundige ornamenten

hangende kast
Relatief kleine kasten gemaakt om te worden opgehangen aan een muur in plaats van op de vloer te staan, soms boven een groter kastmeubel gehangen

hangmat
Hangbanken of -bedden die meestal van netwerk of canvas zijn. Ze hangen aan koorden die aan de beide uiteinden zijn bevestigd

hangmatstoel
Canvas stoelen die aan een boomtak, dak of andere constructie hangen, van het soort dat aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw werd gemaakt

hangslot
Verwijderbare sloten met een beugel die door een kram of een schakel kan worden gestoken en daarna vastgezet

happening
Te gebruiken voor performances uit de jaren vijftig en zestig van de 20e eeuw die eenmalige, niet gerepeteerde gebeurtenissen waren, waarin vaak elementen van theater, muziek en de beeldende kunsten werden gecombineerd. Ze waren meestal nonverbaal, deels op toeval gebaseerd en vereisten deelname van het publiek. De belangrijkste componenten waren beeld, geluid, geur en beweging

hard gebonden
Methode voor boekbinden waarbij apart van het boek een harde band wordt gemaakt, dat later aan het boek wordt bevestigd door de schutbladen aan de binnenzijden van de platten van de band te lijmen. Voor het eerst toegepast in Groot-Brittannië in de jaren '20 van de 18e eeuw

harddrives
Te gebruiken voor apparaten met daarin een vaste (niet verwijderbare) vaste schijf voor het opslaan en ophalen van digitale computergegevens. Gebruik 'vaste schijven' om te verwijzen naar de schijven zelf; gebruik 'schijfstations' voor algemene verwijzingen naar mechanismen waarbij magnetische media worden gebruikt voor opslag op vaste of verwijderbare schijf

harde boekbanden
Banden waarbij de omslag van een boek al helemaal is gemaakt voordat deze met behulp van de schutbladen vast wordt gemaakt aan het tekstblok

harde zeep
Hoofdklasse zeep; wordt vervaardigd uit olijfolie en natronloog. Algemeen type zeep, meestal wit of gevlekt

hardgesoldeerd
Wordt gebruikt voor het procédé waarbij twee stukken metaal aan elkaar worden bevestigd door er een lasmetaal als hard soldeer tussen te voegen en hitte aan te wenden, bij temperaturen tussen de 750 en 900 graden Celsius; soms, maar niet noodzakelijkerwijs, worden de te verbinden oppervlakken week gemaakt of gesmolten. Gebruik 'solderen' voor hetzelfde procédé, wanneer de temperatuur onder de 750 graden Celsius ligt. Gebruik 'lassen' voor het procédé waarbij twee stukken metaal worden verbonden en waarbij het nodig is de oppervlakken te ontharden of te smelten en waarbij lasmetaal wel of niet gebruikt kan worden

haren penseel
Kunstenaarskwasten van diverse soorten soepel, dierlijk haar, zoals rood marter- of eekhoornhaar

hark
Getande landbouwwerktuigen die worden gebruikt voor het verzamelen van los, plantaardig materiaal, zoals gemaaid gras of hooi, of voor het gladder maken van het grondoppervlak

harmonikagaashek
Hekken vervaardigd van zwaar staaldraad dat zodanig gevlochten is dat er een ononderbroken netwerk ontstaat zonder verbindingen of knopen, behalve aan de uiteinden

harmonium
Kleine, Europese rietorgels geluid producerend door lucht die door een blaasbalg onder druk wordt geplaatst

harnasplaatje
Betrekkelijk buigzame metalen plaatjes, vaak gebruikt voor het vervaardigen van harnasstukken

harp-gitaar
Grote gitaren met acht snaren en een driehoekige klankkast die in 1798 door Edward Light in Londen werden ontworpen

hart
Te gebruiken voor de zeer gestileerde figuur gebaseerd op de vorm van het menselijk hart

hartsvanger
Blanke gevestwapens ontworpen en gebruikt voor de jacht met een doorgaans asymmetrisch gevest en een rechte kling van ongeveer 30 tot 70 cm, eensnijdend en voorzien van een lang rugscherp

Harvard chairs
Stoelen met een driehoekige zitting en drie gedraaide poten, populair in de zeventiende eeuw in Amerika en Groot-Brittannië. De zitting is soms gestoffeerd. Dit type stoel is in hoge mate geïnspireerd op de driehoekige stoelen die in de late gotiek en vroege Renaissance populair waren op het Europese vasteland

haspel
Toestellen, meestal bestaande uit een kooi die kan uitzetten en die draait om een verticale schacht, en een fioelkop, die op eigen poten kan staan of kan worden bevestigd aan het deksel van de naaidoos of de rand van de tafel. Er wordt een streng draad op de kooi geplaatst en omgekeerd, waarna de haspel in beweging wordt gezet om een regelmatige bol garen op te wikkelen

Hassaniya
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Arabische volk uit Noord-Afrika dat in Mauritanië en de westelijke Sahara leeft

haute-piece
'Double pieces' bestaande uit naar buiten welvende flenzen van plaatmetaal, ofwel vastgenageld aan de schouderstukken ofwel aan een stuk gesmeed met de 'gardbraces'; ontworpen om extra bescherming te bieden voor de nek. Werden vanaf halverwege de 15e tot halverwege de 16e eeuw gebruikt door ruiters en waren vaak zo gemaakt dat ze afgenomen konden worden voor gevechten te voet of voor op het veld

havelock
Doek, meestal wit, die aan een hoofddeksel vastzit en over de nek hangt om die te beschermen tegen de zon

hageltoren
Hoge torens, meestal rond, waarin hagel wordt gemaakt door gesmolten lood van een hoge verdieping in een bak water te laten druppelen

hakbeitel
Stalen beitels die een zware steel hebben met een holle schacht. Worden gebruikt om pengaten te maken

hamersmeedtang
Tangen die door smeden worden gebruikt en uitsteeksels hebben om gaten in hamerkoppen te maken tijdens het smeden

handemmer
Kleine, houten vaten in de vorm van een emmer, maar zijn voorzien van een uitstekende staaf die als handvat dient. Ook gebruikt voor glazen, zilveren en andere schalen in deze vorm die worden gebruikt voor boter, suiker, melk of room

handgetouwen
Weefgetouwen of -apparaten die geheel of gedeeltelijk worden aangedreven met hand- of voetkracht

handgranaat
Granaten die zijn bedoeld om met de hand te worden geworpen

handgreep
Handvaten die worden gebruikt om een deur of een la open te trekken

handmixer
Handbediende elektrische apparaten met één of meer kloppers die worden gebruikt voor het mengen, kloppen, of pureren van voedsel