KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

gedraaid
Het doen ronddraaien van huiden, vellen of vellen in een trommel om bijvoorbeeld water of andere vloeistoffen eruit te verwijderen, om bijvoorbeeld verf- of looistoffen eraan toe te voegen of om ze te wassen

gedragsstoornissen
Enig afwijkend of onaangepast gedragspatroon dat ernstig genoeg is voor behandeling door therapeuten

geestenfoto
Foto's vervaardigd met de bedoeling ectoplasmische of andere manifestaties van overleden personen weer te geven

geestenhuisjes
Wordt gebruikt voor miniatuurhuisjes waar beschermende geesten worden uitgenodigd om in te wonen, meestal geplaatst op houten palen op het terrein van een groep huizen of naast andere gebouwen; veelvoorkomend in Thailand

geëtst
Tekens aanbrengen in het oppervlak van een hard materiaal, zoals metaal of glas, door corrosieve zuren op dat oppervlak te laten inbijten. Gebruik 'etsen (drukprocédé)' voor de reeks stappen die het drukken van een ingebeten plaat behelst

geëxtrudeerd
Het geven van een vorm aan verhit of onverhit materiaal, bijvoorbeeld plastic of metaal, door het materiaal door een metalen mal of een andere vormgever te drukken of te drijven

gefacetteerd
Een edelsteen, glas, keramiek of iets dergelijks een zodanige vorm geven dat er facetten worden gevormd, dat wil zeggen een aantal, relatief kleine, geslepen platte vlakken

gefixeerd
Een materiaal of voorwerp verstevigen, verduurzamen of vastzetten

gefriseerd
Samenknijpen, vaak om te doen krullen; wordt ook gebruikt voor het trekken van gesmolten glas om de hals van een buis te vormen

gegoten
Het smelten (in verband met glas ook het fuseren) en in een vorm gieten van materialen, bijvoorbeeld metaal of glas

gegraveerd
Het aanbrengen van tekens op het oppervlak van een hard materiaal, zoals metaal of glas, door er met een scherp stuk gereedschap in te krassen, met dien verstande dat de figuren of patronen zelf het eindproduct moeten zijn en niet een model moeten vormen voor naderhand te maken afdrukken. Gebruik 'graveren (drukprocédé)' voor de drukprocédés die met deze techniek gecombineerd met het diepdrukken van het oppervlak worden toegepast

geketende boekband
Banden die zo ontworpen zijn dat het boek aan een vast onderdeel zoals een plank of een werktafel geketend kan worden

geklede jas
Heren- en jongensjassen met een nauwsluitend bovenstuk en een tamelijk wijde, knielange rok

gekoetst
Wordt gebruikt wanneer een nat vel pas geschept papier, dat nog op de vorm ligt, op een vilt wordt gedrukt

gelaagd plastic
Te gebruiken voor met hars geïmpregneerde materialen zoals papier of stof, die zijn vervaardigd onder hoge temperaturen en druk. Te onderscheiden van 'gelamineerde kunststof' die bestaat uit een dun vel van op elkaar gelegde lagen plastic, gehecht of geïmpregneerd met hars en onder verhitting samengeperst

gelast
Wordt gebruikt voor het procédé waarbij twee stukken metaal aan elkaar worden bevestigd door de te verbinden oppervlakken te ontharden en te smelten door middel van warmte, met of zonder toegevoegd lasmetaal en met of zonder gebruik van druk. Als bij het verbinden van metaal soldeer moet worden toegevoegd, maar de te verbinden oppervlakken niet noodzakelijkerwijs week hoeven te worden gemaakt of gesmolten hoeven te worden, dan kan men de term 'solderen' gebruiken wanneer de verhittingstemperatuur onder de 750 graden Celsius ligt

gelatineplaatnegatief
Negatieven die gelatine als bindmiddel hebben op een drager van glas

gelatine-zilver negatief
Negatieven met gelatine als bindmiddel, met zilver als het materiaal waaruit het beeld uiteindelijk vervaardigd is; kunnen als drager glas hebben ('gelatineplaatnegatieven') of film

geldlade
Laden of dozen die in een groter meubelstuk passen. Veelvuldig aangetroffen in middeleeuwse kisten en soms in 16e en 17e eeuwse kasten

gele kwarts
De gele variant van kristallijne kwarts, die qua kleur een sterke gelijkenis vertoont met topaas

gelede gezichtsplaat
Gezichtsplaten om de kin en het onderste deel van het gezicht te beschermen, bestaande uit verscheidene harnasplaatjes die scharnieren om schuivende klinknagels die op hun plaats worden gehouden door veerpalletjes of verbindingsboutjes die, wanneer ze los worden gemaakt, de harnasplaatjes open laten vallen. Ze werden veel gebruikt in combinatie met open helmen zonder vizier

geleiglas
Lage dessertglazen met een rudimentaire stam of helemaal geen stam, bestemd voor gelei of ijs. Vaak met een enkel of dubbel handvat

gelijkmatige belastingen
Gelijkmatig verdeelde belastingen over een gedeelte van of gehele lengte of oppervlak

gem photograph
Kleine ferrotypieën soms gemonteerd in sieraden of in sierpasse-partouts

gematteerd
Het aanbrengen van een niet-glanzende afwerklaag door getemperd glas bloot te stellen aan bijtende dampen

gemeenschapsmusea
Musea die zijn opgericht of worden beheerd of bezocht door lokale gemeenschappen ten bate van de aspiraties en educatieve behoeften van de gemeenschap

gemeenschapsmuseum
Musea die zijn opgericht of worden beheerd of bezocht door lokale gemeenschappen ten bate van de aspiraties en educatieve behoeften van de gemeenschap

gemeenteraad
Belangrijke stedelijke bestuurslichamen die beschikken over wetgevende en uitvoerende macht, zodat ze bijvoorbeeld verordeningen kunnen goedkeuren, belasting kunnen heffen en fondsen kunnen toewijzen

genus Nyssa
Hout van de boom behorende tot het genus Nyssa, inheems in de Verenigde Staten, van Maine tot Michigan en in het zuiden tot Florida en Texas. Het is zacht, licht en sterk, en wordt gebruikt bij de constructie van bruggen en aanlegsteigers en voor het maken van dekken hiervoor

geodetische koepel
Constructies die bestaan uit talrijke gelijke, lichte, rechtlijnige elementen (meestal onder spanning) die een raster in de vorm van een koepel vormen

Geodimeter
Nauwkeurige landmeetkundige apparaten die gebruik maken van elektronisch-optische instrumenten die afstand meten op basis van de snelheid van het licht

geolied
Wordt gebruikt voor het inwrijven van schilderijen met olie, een procédé dat met name in de 18e en de 19e eeuw populair was

geometristen
Wiskundigen die gespecialiseerd zijn in metingen, relaties en eigenschappen van punten, lijnen, krommen, hoeken, oppervlakken en vaste lichamen

geomorfoloog
Geologen die zich bezighouden met de reliëfkenmerken van het aardoppervlak, op het land en op de zeebodem, en een generieke interpretatie van deze kenmerken proberen te geven op basis van de fysische geografie voor de beschrijvende aspecten en de structurele geologie voor de verklarende fase

geoxideerd
Wordt gebruikt om aan te geven dat iets met zuurstof in aanraking is geweest, maar ook om aan te geven waartoe dat contact heeft geleid. Soms draagt oxyderen bij aan de aantasting van een oppervlak, zoals bij corrosie

geplamuurd
Het herstellen van een beschadiging in een bepleisterde muur of in muurschilderingen door het beschadigde gedeelte uit te graven en het gat te vullen met plastieke kalkmortel, Parijse kalk, Keene's cement of ander, soortgelijk materiaal

geplastineerd
Conserveringsmethode voor vergankelijke biologische preparaten, waarvan de structuurelementen worden gefixeerd, bij voorkeur met aceton ontwaterd, met reactiekunststof zoals siliconerubber in vacuüm doordrenkt een vervolgens worden gehard

geplateerd metaal
Metaal dat is samengesteld uit twee of meer lagen van verschillende metalen, die zijn samengevoegd door plateren en die niet zijn samengesmolten tot een homogene massa zoals in een legering

geplisseerd
Het op vastgestelde, regelmatige afstanden dubbelvouwen van stof, waarna de plooien worden geperst en eventueel vastgenaaid

gepolijst
Het verwijderen van littekens, krassen en andere onregelmatigheden van de nerfzijde van leer met behulp van een schuurmiddel of een schaafapparaat. Gebruik 'afwerken (dressen)' voor het verwijderen van onregelmatigheden van de vleeszijde van leer met vergelijkbare middelen

gereconstrueerd
Wordt gebruikt om te verwijzen naar het construeren van nieuwe objecten of bouwwerken, die - op basis van historische, archeologische of soortgelijke bronnen - worden gebouwd om op oude gebouwen te lijken,

geregen
Het tijdelijk aan elkaar bevestigen van twee of meer stukken materiaal door middel van lange, losse steken om ze op hun plaats te houden tot ze uiteindelijk worden vastgenaaid. Gebruik 'losjes bevestigen' voor een lichte of tijdelijke bevestiging met behulp van een ander middel

gerestaureerd
Wordt gebruikt wanneer men veranderingen aanbrengt aan een voorwerp of een bouwwerk, zodat de toestand waarin het zich voor de restauratie op een bepaald ogenblik bevond zo dicht mogelijk wordt benaderd. Wanneer er bij het aanbrengen geen rekening wordt gehouden met de historische context wordt 'herinrichten' en 'renoveren' gebruikt. Wanneer veranderingen worden aangebracht om verdere aantasting te voorkomen wordt 'behoud' gebruikt. De meest algemene term voor behandeling, preventieve zorg en onderzoek gericht op landurig behoud, is 'conservering'

gescharnierd
Het ophangen of vastmaken met een scharnier

geschetst
Het uitwerken of vastleggen van de belangrijkste trekken van een visuele vorm, meestal maar niet noodzakelijkerwijs door te tekenen

geschiedenis
Vakgebied dat de chronologische loop van gebeurtenissen bestudeert zoals die een land, gemeenschap, individu, voorwerp of plaats beïnvloeden, gebaseerd op het kritisch bestuderen van bronmaterialen, dat meestal een verklaring biedt voor de oorzaken er van

geschiedschrijver
Personen die zich bezighouden met de historiografie, de studie en het schrijven van geschiedenis gebaseerd op het kritisch bestuderen van bronnen, de selectie van bijzonderheden uit authentiek materiaal en de synthese hiervan in een lopend verhaal dat de toetsing van kritische methoden kan doorstaan. De term wordt ook gebruikt voor personen die officieel zijn aangesteld om een geschiedenis te schrijven of om de voortdurende geschiedenis van een land, groep of instituut vast te leggen

geschilderd met droge kwast
Techniek waarbij met behulp van een tamelijk droge kwast verf of inkt op een onregelmatige manier wordt aangebracht, zodat een oneffen of gevlekt patroon ontstaat; hierbij is het mogelijk dat het papier of de laag verf die onder het met de droge kwast aangebrachte patroon zit, op sommige plaatsen zichtbaar blijft

geseald
Een methode waarbij stukken of laagjes plastic aan elkaar vast worden gemaakt door de contactgebieden gelijktijdig bloot te stellen aan hitte en druk

gesinterd
Verwijst naar het proces of de techniek waarbij deeltjes of deeltjesmateriaal, meestal metaal, door warmte onder het smeltpunt toe te passen zodat de deeltjes aaneenkitten tot een vaste massa zonder vloeibaar te worden. Het wordt doorgaans gebruikt om keramiek of metaalwerk te maken of te versieren of om de mechanische of fysische eigenschappen van metaal te verbeteren

gesinterd metaal
Een samengesteld materiaal, bestaande uit keramische deeltjes of korreltjes die zijn gebonden met metaal. Dit materiaal wordt gebruikt bij toepassingen waarvoor zeer sterk materiaal is vereist dat bestendig is tegen zeer hoge temperaturen

geslepen staal
Metaalwerk met minutieus geslepen en vastgeklonken sierknoppen, meestal gemaakt van staal. Vaak gebruikt voor broches, gespen, knopen en gevesten

geslicht
Het wrijven of schrapen van de vleeszijde van leer met een handgereedschap zoals een slichtmaan (circelvormig mes) of een #staaf om het zacht en plooibaar te maken. Te onderscheiden van 'stollen', omdat het leer is bevestigd en het gereedschap beweegt. Het is een mildere behandeling dan 'stollen' en wordt voornamelijk op huiden met bont of wol of op kwetsbare huiden toegepast

gesoldeerd
Wordt gebruikt voor het procédé waarbij twee stukken metaal aan elkaar worden bevestigd door er soldeer tussen te voegen en hitte te gebruiken, en waarbij de te verbinden oppervlakken soms, maar niet noodzakelijkerwijs, worden onthard of verhit. Deze toepassing vindt meestal plaats bij een temperatuur tussen 183 en 310 graden Celsius, met een maximum van 750 graden Celsius. Gebruik 'hardsolderen' voor hetzelfde procédé waarbij de temperatuur tussen de 750 en 900 graden Celsius ligt. Gebruik 'lassen' voor het procédé waarbij twee stukken metaal worden verbonden en waarbij het nodig is de oppervlakken te ontharden of te smelten en waarbij lasmetaal wel of niet gebruikt kan worden

gespleten borden
Borden in boekbanden, waarvan de rug- of bandzijde ofwel is opengespleten tot een geringe diepte, ofwel, in het geval van gelamineerde borden, niet is vastgeplakt. De borden worden aan het boekblok bevestigd met de banden of flenzen die in de gespleten rand worden gestoken en vastgemaakt

gesteeld
Archeologische term die verwijst naar een projectielpunt of lemmet met een steelvormige uitloper aan de basis, bedoeld om een heft aan te bevestigen of om vast te grijpen

gestreken volgelaste lasnaad
Geëgaliseerde verbindingen waarbij de voegen gelijk liggen met de aaneengelaste oppervlakken

getimmerd
De kunst van het bouwen in hout, vooral van gebouwen en andere constructies, zoals het installeren van vloeren, vensters en ander lijstwerk. Voor het maken van schrijnwerk en ingewikkeld houtwerk wordt 'kastenmaken' gebruikt. Als algemenere aanduiding voor werken in hout wordt 'houtwerk' gebruikt

getoond met kleurstof
Het toepassen van verfstoffen op bepaalde gebieden van een zwart-witte fotografische afdruk

getuide mast
Verticale palen die zijn vastgezet met tuien of stormlijnen (touwen, kettingen, stangen of draden)

geuzenpenning
Penning met aan de ene zijde Filips II, de landsheer van de Nederlanden en aan de andere zijde twee ineengeslagen handen door een bedeltas. Werd vanaf 1566 door opstandige edelen als herkenning om de nek gedragen ter aanduiding van hun gesloten verbond

gevangene
Te gebruiken voor personen die gedwongen vastzitten in de gevangenis of in voorarrest zitten. Gebruik 'veroordeelden' voor personen die straf uitzitten als een gevolg van een veroordeling voor het begaan van een misdaad. Gebruik 'geïnterneerden' voor personen die, vrijwillig of gedwongen, in een inrichting zitten

gevangenis
Instellingen met faciliteiten waar mensen op wettelijke basis vastzitten als straf voor een misdrijf of in afwachting van berechting. In Noord-Amerika verwijst de term 'prisons' specifiek naar een door de staat of federale regering gerunde faciliteit voor mensen die van ernstige misdrijven zijn beschuldigd, in tegenstelling tot lokaal bestuurde faciliteiten voor mensen in afwachting van berechting of voor kleinere misdrijven. Gebruik 'huizen van bewaring (instellingen)' voor misdadigers die voor kleinere misdrijven gestraft worden of een relatief korte straf hebben gekregen

gevlochten rijzweep
Rijzwepen met korte onbuigzame handvatten waaraan één of meerdere leren zweepkoorden vastzitten

gewadenhanger
Grote kleerhanger voor een kerkelijk gewaad. Deze is langer en breder van formaat dan de gangbare kleerhangers en meestal aangepast aan de vorm van het gewaad

gewapend glas
Vlakglas waarin draadgaas is ingesloten als veiligheidsmaatregel: als het glas breekt, houdt het draad de stukken bij elkaar

gewassen
Reinigen met water of een andere vloeistof

gewassen
Te gebruiken voor het wassen van textielvoorwerpen

gewatteerde vesten
Wordt algemeen gebruikt voor harnas dat bestaat uit leer en stof, meestal gewatteerd of doorgestikt, en dat niet is onderworpen aan een hardingsproces van welke soort dan ook

geweerlademakers
Wapensmid die gespecialiseerd is in het maken van een passende geweerlade voor de loop van een wapen

geweerrek
Rekken voor het opbergen of bewaren van kleine wapens; kan vrijstaand of aan iets vastgemaakt zijn

gewolkt glas
Verwijst naar een type glas waarbij gekleurd glas is vermengd met wit glas, resulterend in een opaalglans die aan wolken doet denken. Deze techniek wordt vaak gebruikt bij de vervaardiging van siervaten. Gewolkt glas lijkt op #'reamy glas' en op 'Clutha-glas', dat eveneens 'gewolkt glas' betekent

gezicht
Verwijst naar voorstellingen van plaatsen of dingen, doorgaans op vrijwel tweedimensionale media zoals prenten, tekeningen, schilderingen, foto's of bas-reliëfs. De term wordt meestal gebruikt om een voorstelling gemaakt vanuit een bepaald gezichtsveld te onderscheiden van andere informatievormen zoals diagrammen, werktekeningen of verbale beschrijvingen

geauto-oxideerd
Het veroorzaken van oxydatie door zuurstof uit de lucht of spontane oxydatie ten gevolge van zelfkatalysatie

geautoriseerde namenlijst
Elektronische of fysieke bestanden of andere groeperingen van toegestane catalogiseringsingangen voor namen, persoonsnamen en organisatienamen, maar kan ook dienen voor geografische benamingen

geautoriseerde onderwerpslijst
Elektronische of fysieke bestanden of andere groeperingen van toegestane catalogiseringsingangen voor de terminologie die geschikt is voor onderwerpsontsluiting

gecatalogiseerd
Het systematisch analyseren en beschrijven van stukken in een collectie en het rangschikken van deze informatie in een catalogus

geantiquiseerd
Het proces van afwerken of opnieuw afwerken om een object er oud uit te laten zien

geboord
Wordt gebruikt voor het maken van gaten in metaal, of andere materialen, en voor het maken van gaten in de grond, zoals bij het boren van een put of het boren naar olie

gebronst
Het beschilderen van een oppervlak om het er brons uit te laten zien. In de drukkunst verwijst de term naar het drukken met metaalhoudende inktsoorten

gedelamineerd
Proces waarbij de verschillende lagen waaruit iets is opgebouwd, van elkaar loslaten

geëlektrolyseerd
Elektrische stroom door een electrolyt laten geleiden waarna positief en negatief geladen ionen naar de negatieve en positieve elektroden worden getrokken. De term wordt in de milieubescherming gebruikt voor het afbijten van aanslag op een oppervlak

geforceerd
Het procédé van het vormen van plaatmetaal tot holle vaten door het tegen een houten vorm op een draaibank te drukken

gegevensdrager
Apparaten die digitale gegevens kunnen ontvangen en opslaan voor later gebruik

gegraveerd
Wordt gebruikt voor het diepdrukproces waarbij het ontwerp in de drukplaat wordt gegroefd. Wordt onderscheiden van 'houtgraveren', want dat is een reliëfdrukprocédé. Is in het verleden soms gebruikt om te verwijzen naar drukprocédés in het algemeen, meestal die procédés waarbij gebruik werd gemaakt van drukplaten; gebruik de juiste voor- en achtervoegsels om de term te specificeren. Gebruik 'graveren (inkerven)' als het uitsluitend gaat om de handeling van het insnijden van het patroon

gekuipt
De constructie en reparatie van houten houders die bestaan uit duigen en ringen, zoals fusten, emmers, vaten en tobbes

gelatine
Een in water oplosbare, smakeloze, kleverige vorm van behandeld collageen dat is verkregen uit botten, hoeven of huiden en wordt gebruikt als dispersiemiddel, stijfsel, kleefstof of deklaag voor fotografische films en als stabilisator voor levensmiddelen en farmaceutische preparaten. Heeft een hoog moleculair gewicht na verwerking, in tegenstelling tot het intensiever bewerkte collageen waarvan dierlijke lijm wordt gemaakt

geluidsversterkers
Apparaten die het vermogen van bijvoorbeeld signalen, elektrische stromen of mechanische krachten verhogen, vaak gebruikt in elektronische apparatuur zoals radio- en televisieontvangers en geluidsinstallaties

geluidweergavesysteem
Gebruik voor de combinatie van geluidsopnemende en transducerende apparatuur en bijbehorende apparaten voor het opnemen van geluid op een locatie en tijdstip en het te reproduceren op dezelfde of een andere locatie op dezelfde of op verschillende tijdstippen

gemakhuisjes
Wordt gebruikt voor bijgebouwtjes bij woonhuizen die één of meer zitplaatsen en een put bevatten en dienen als toilet; te onderscheiden van 'latrines' welke soortgelijke bouwwerken zijn voor openbaar gebruik. Gebruik 'privaten' voor ruimten in gebouwen met gelijksoortige voorzieningen zonder riolering

gemetalliseerd
Het legeren, coaten of behandelen met behulp van een metaal

gendi
Watervaten met bolvormige tuit en een lange hals met een uitlopende rand; van Maleisische oorsprong en aangetroffen in heel Zuidoost-Azië

geologische kaart
Kaarten die de structuur en samenstelling van de aardkorst weergeven, inclusief de lagen waaruit deze is samengesteld, de platen, de relatie hiertussen, en de opeenvolgende wijzigingen die de oorzaak zijn van de huidige staat en positie hiervan

gerookt
Het verduurzamen en op smaak brengen van etenswaren door ze in de rook te laten hangen van brandend plantaardig materiaal, meestal hout

geweergranaat
Granaten ontworpen om te worden afgevuurd door een licht vuurwapen met een speciale loop of afschiet beker, met behulp van een afzonderlijk afschietinstrument en afzonderlijk geladen moeten worden

gewelfkap
Wordt gebruikt voor de delen tussen de graten of ribben van een gewelf

gewicht
Objecten die men gebruikt omdat ze zwaar zijn en naar beneden drukken of weerstand bieden. Bijvoorbeeld de ronde schijven die gewichtheffers gebruiken, presse-papiers, vislood en stukken metaal of keramiek die men in kledingstukken of gordijnen naait om ze naar beneden te laten hangen

gezichtsplaat
De bovenste delen van gezichtsplaten die het gezicht bedekken van ooghoogte tot kin, waar ze de kinplaat overlappen. Ze hadden vaak kleine sleufjes en gaatjes voor ventilatie

geïoniseerd
Het procédé waarbij elektronen aan neutrale moleculen of atomen worden onttrokken of waarbij deze juist naar neutrale moleculen of atomen worden overgebracht naar neutrale moleculen of atomen. De bedoeling hiervan is positief of negatief geladen deeltjes te doen ontstaan

geruild
Het verkrijgen van materialen door individuele auteurs, bibliotheken, musea en andere instituten, waarbij zij onderling hun eigen publicaties of die van de instituten waar ze aan zijn verbonden zijn uitwisselen, dan wel dubbele exemplaren uit hun eigen collecties ter beschikking stellen