KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

kramerswagen
Wagens met gesloten kasten van gemiddelde hoogte die op platvormveringen zijn geplaatst en zijn voorzien van een groot aantal planken of vakken voor het opbergen van de koopwaar van reizende kooplieden

krater
Elk van de verschillende grote, klassieke Griekse vaten met een wijde opening en aan weerszijden een meestal horizontaal handvat, die meestal werden gebruikt voor het mengen van wijn en water

krewe
Exclusieve gezelligheidsverenigingen die feestelijke evenementen zoals besloten dansfeesten en publieke optochten organiseren gedurende Vastenavond in New Orleans. Geen Nederlands equivalent

kristal
Een vast voorwerp met een kenmerkende inwendig structuur, ingesloten door systematisch gerangschikte vlakke oppervlakken

kritische theorie
Geassocieerd met de Frankfurter Schule van kritische sociologie, die in 1923 werd opgericht. De term verwijst naar het gebruik van negatieve oordelen

kroonglas
Plat vensterglas dat wordt gemaakt door een bol glas te blazen, deze van de blaaspijp over te brengen naar een staaf, open te snijden en vervolgens snel rond te draaien tot er als gevolg van de middelpuntvliedende kracht een platte schijf ontstaat. Het kunnen kleine, afzonderlijke ruiten zijn met een verdikking in het midden of grote schijven die na tempering in stukken worden gesneden. Kroonglas is dun, sprankelend en licht gewelfd met concentrische golvende lijnen. Kroonglas was overal in het oude Romeinse Rijk bekend. Het is te vinden in vensters van middeleeuwse kathedralen

kroonlijst
De uitstekende, bovenste delen van klassieke entablementen. Wordt ook gebruikt voor gelijksoortige onderdelen die een muur bekronen, ongeacht de stijl

kruidengenezers
Personen die de geneeskunst beoefenen op basis van natuurlijke kruiden

kruidenkast
Kasten die in kleine laadjes zijn verdeeld waarin kruiden worden bewaard

kruidenrekje
Kleine wandkastjes die meestal hangen en voornamelijk voor kruiden worden gebruikt

kruisdateren
Het afleiden van de ouderdom van een kunstvoorwerp, een pollinium of een jaarring, uit de ouderdom van iets soortgelijks waarvan de ouderdom preciezer is vastgesteld

kruislijnraster
Autotypierasters die bestaan uit een rooster van fijne lijnen

kruissteek
Verwijst naar werken die zijn versierd met kruissteekborduurwerk, een vorm van naaldwerk waarbij ontwerpen worden opgebouwd uit kleine kruisjes die worden gemaakt door twee steken te laten kruisen. De werken kunnen worden uitgevoerd op fijne stoffen zoals linnen, maar ook op zwaar canvas of tapijten

kruissteekborduurwerk
Verwijst naar het procedé van het creëren van werken met naald en draad op stof of op canvas. Het raster van de stof wordt gebruikt om de gewenste positie van de diverse steken of de kleuren in het ontwerp te bepalen

kruissteekborduurwerk
Verwijst naar werken die met naald en draad zijn gemaakt op stof of canvasgaas. De werken kenmerken zich door patronen die worden uitgevoerd door met behulp van het raster van de stof de gewenste positie voor de verschillende steken of kleuren te bepalen

kruissteken naaien
Verwijst naar het proces waarbij garen wordt gebruikt om twee steken van gelijke lengte te maken die elkaar kruisen om zo kruisjes of X-vormen te maken. Het wordt vaak gebruikt om patronen te maken op fijne stoffen of zwaar canvas of tapijt. Tevens wordt het gebruikt om zomen of naden in lappen stof vast te zetten

kruk
Het meest algemene soort zitmeubel tot de 19e eeuw. Ze verschillen van 'banken' omdat er maar één persoon op past en worden meestal onderscheiden van 'stoelen' omdat ze geen rugleuning hebben. De hoge zitmeubels bij een bar of toonbank worden echter ook krukken genoemd, hoewel ze soms een rugleuning hebben. Ze worden meestal in twee typen uitgevoerd; het ene type heeft vier rechte poten en bij het andere type kruisen de poten elkaar

kruk
Staven of stokken die aan één kant een dwarsstuk hebben dat onder de oksel past en die een mank of kreupel persoon ondersteunen tijdens het lopen

krulspeld
Diverse spelden, knippen, krulpennen of apparaten waar haarlokken omheen worden gewonden of vastgeklemd om het haar te krullen

kranen
Machines die zware ladingen kunnen optillen, verplaatsen of laten zakken, voornamelijk door middel van een uitstekende, draaiende arm

kromhoorn
Dubbelrietinstrumenten met een cilindrische boring, een windkapsel dat het riet bedekt en een buis die aan de onderkant gebogen is en bij de opening licht uitloopt. Ze hebben één duimgat, zeven toongaten en één of meer stemgaatjes in het gebogen gedeelte aan de onderkant. Moderne versies hebben vaak een klep aan het bovenste toongat

kruisbijl
Kleine, tweekoppige bijlen die worden gebruikt om tapgaten te hakken; één uiteinde is beitelvormig en het andere heeft de vorm van een driehoekig mes

kruk- of fretboor
Boren met spaangroeven en scherp gedraaide punten; worden gebruikt om kleine gaten in hout te boren

kruippak
Eéndelige kledingstukken met twee lange of korte pijpen voor baby's en peuters; nauwsluitend, meestal van gebreid materiaal. Kunnen met of zonder mouwen zijn gemaakt

kruier
Personen die beroepshalve in een hotel of terminal bagage vervoeren voor clientèle

kraaiachtigen
Familie van ongeveer 100 soorten kraaien, raven, gaaien, eksters, notenkrakers, roeken en kauwen. Ze behoren tot de intelligentste vogels

kraanzaag
Grote tweepersoons zagen die worden gebruikt om planken te zagen van boomstammen die over een grote kuil heen worden gelegd. De zagen worden bediend door een man die op de boomstam staat en een man in de kuil

krabber
Divers gereedschap dat wordt gebruikt om een bepleisterd oppervlak af te schrapen om de hechting van de volgende deklaag te vergroten

kralenrand
Een verrijking die bestaat uit een reeks kleine kralen; veel gebruikt op zilver en meubilair

kralenwerk
Schikkingen van kralen, vaak bevestigd op stoffen

kreuken
Een proces dat voorkomt bij materialen als papier, karton, velijn of stof, waarbij het materiaal gekreukt, gevouwen, scheef getrokken of geribbeld wordt

krijgshistoricus
Zij die zijn geschoold in of zich bezighouden met de krijgsgeschiedenis

krijtstrepen
Een zeer smalle, zich herhalende streep, meestal aanwezig op geweven of bedrukte stof, maar ook gebruikt voor een dergelijke streep op schilderijen en andere werken

krimpmaat
Maatstokken met schaalverdeling waarbij de verdeling iets groter is dan de standaard meeteenheden zodat patroontekenaars hun patronen iets te groot kunnen maken om te compenseren voor krimpen tijdens de houtbewerking of het gieten van metalen

kroes
Eenvoudige metalen drinkbekers zonder voet

kromlijnig perspectief
Verwijst naar een perspectiefsysteem dat is afgeleid van het lineair perspectief, maar gebruikmaakt van kromme lijnen om rekening te houden met de optische illusie dat brede of langwerpige vormen in een rechte hoek vanuit de zichtlijn van de kijker aan de uiterste randen een perspectivische verkleining ondergaan. In dit systeem zou een brede muur die zich parallel aan het afbeeldingsvlak bevindt, naar links en rechts taps toelopen. Het systeem is al in de renaissance beschreven door Leonardo da Vinci, maar werd tot de 19e en 20e eeuw niet vaak gebruikt

kroon
Dat gedeelte van een hoed of ander hoofddeksel dat de kruin van het hoofd bedekt

kroonjuweel
Objecten met een symbolische betekenis, vervaardigd van kostbare materialen, zoals scepters of kronen versierd met juwelen, die behoren bij de functie van een vorst

kroonlijst
De bovenste lijsten zoals op een binnenmuur, de bovenkant van een kroonlijst, of een meubelstuk

kroontjespen
Penpunten bedoeld om in een houder te plaatsen

krot
Wordt gebruikt voor kleine, slecht gebouwde en erg bescheiden woningen

krotal
Kleine metalen bekkens die in paren op een scharnierende vork of gevorkte stokken zijn bevestigd en tot een bepaalde toonhoogte kunnen worden gestemd. Ze waren bekend in het oude Egypte, Griekenland en Rome en zijn in Birma nog steeds in gebruik

kruidenthee
Drank bestaande uit een infusie van warm of koud water en de blaadjes of bladresten van één of meer gedroogde of verse kruiden, soms met toevoeging van gemalen kruiden. Wordt vaak voor medicinale doeleinden gebruikt, maar ook als verversing

kruipruimte
Lage ruimten onder vloeren van gebouwen die toegang geven tot riolering, leidingen, bedrading en andere voorzieningen

kruisbloem
Wordt gebruikt voor fioelen die zich op hoekkepers van daken of op gevelspitsen bevinden

kruisgevest
Eenvoudige gevesten waarbij de greep en de pareerstang samen met de kling van het wapen de vorm van een Latijns kruis hebben

kruishaak
Tekenhaken die meestal bestaan uit een dun blad van hout of metaal, dat onder een rechte hoek aan het eind van een dikke stok is gezet die tegen de rand van een tekenbord of soortgelijke voorwerpen kan worden gehouden. Worden voornamelijk gebruikt om iets in rechte hoeken te tekenen of aan te geven

kruiskopschroevendraaier
Schroevendraaiers die worden gebruikt voor het indraaien en verwijderen van schroeven die een X-vormige groef in de kop hebben

kruisribgewelf
Gewelven voorzien van ribben, als ondersteunend of als decoratief element

kruitbusje
Draagbare houders gemaakt van hout, hoorn, metaal, leer of keramiek, die worden gebruikt om kruit of buskruit voor vuurwapens in te bewaren. Ze eindigen meestal in een metalen tuit, die ook dienst doet als kruitmaat, en die is afgesloten door een stop of een deksel met een veer, en vaak rijkelijk is versierd. Prefereer 'kruithoorns' voor de variant die gemaakt is van de hoorn van een koe of os

kruitpan
Kleine, ondiepe bakjes voor kruit die zich bevinden in lontsloten, vuursteensloten en radsloten

kraagspiegels
Gekleurde onderdeelsonderscheidingen op de kraag, die de functie of de rang aangeven

kraallijst
Kleine, convexe lijsten met een halfrond of groter profiel

kranen
Apparaat om water van een leiding te tappen en te reguleren

krankzinnigheid
Aanhoudende psychiatrische aandoening of geestelijke gestoordheid

kratermeer
Een meer in een krater of caldeira

kristalliniteit
De toestand of eigenschap opgebouwd te zijn uit of zoals kristallen

kromgetrokken
Uit vorm buigen of draaien, zoals door opdroging, vochtigheid of hitte

krooszaag
Kuiperswerktuig om de kroos uit te snijden, dat wil zeggen de groef in het uiteinde van de duigen, waarin de bodemstukken steken

kruimelveger
Mesachtig keukengerei met één lange, rechte kant die is gevormd als een scherpgekante halve buis of is uitgerust met een door wrijving aangedreven ronddraaiende borstel die in een omhulsel zit. Wordt gebruikt voor het verwijderen van kruimels van een tafelkleed of soortgelijke oppervlakken

Krim
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Sierra Leone leeft

ksours
Versterkte boerendorpen, vooral van Berber-volken in Marokko, Algerije en Tunesië. Meestal ingericht als oasen langs de noordoostelijke en zuidelijke grenzen van het Atlasgebergte

kuáncǎo
Chinees schrift dat het meest ongebreidelde van de cursieve schriftstijlen is en voor het eerst is aangetroffen in de 8ste eeuw n.Chr. Het dankt zijn naam (Engels: 'wild cursive script') aan kenmerken als snelheid van schrijven en het verbinden van halen en karakters. Daarnaast zijn de karakters soms zeer uiteenlopend van grootte en vorm. Het wordt in het bijzonder gewaardeerd om zijn wilde, ongeremde kwaliteiten

kubusvormig
In de vorm van een kubus, een geometrisch lichaam dat bestaat uit zes gelijke vierkanten en acht driedimensionale rechte hoeken

Kudara kannon
Verwijst naar de beeldhouwstijl die floreerde tijdens de 7de eeuw en waarvan de naam is afgeleid van het standbeeld dat de Kudara Kannon wordt genoemd. Het beeld zou afkomstig zijn uit de oude staat Paikche in Korea. De stijl kenmerkt zich door ranke vloeiende lijnen, scherp gevouwen draperieën en een nadruk op het zijaanzicht

Kulên
Verwijst naar de pre-Angkor-stijl van het midden van de 9de eeuw, waarvan het tempelcomplex van Sambor Prei Kuk een goed voorbeeld is. Tempels in deze stijl volgen de Indiase Gupta- en post-Gupta-bouwplannen en worden vooral gekenmerkt door een bakstenen constructie, centrale sanctuaria, gegoten basementen, muren die door pilasters zijn verdeeld in verticale panelen en die zijn versierd met blinde deuropeningen, nissen, reliëfpanelen en piramideachtige torens die op kleinere schaal het ontwerp van de grote tempelfaçade imiteren. De stijl wordt vaak gekenmerkt door beeldgesneden lateien die worden ondersteund door cirkelvormige colonnetten en gewelfde banden met bloempatronen die verspreid zijn aangebracht tussen cirkelvormige medaillons met een afbeelding van een god of heilig dier. De beeldhouwkundige stijl toont tevens sterke vroege hindoeïstische invloeden met veelarmige goden rondom, een sterk gevoel van gewichtverschuiving in grote beeldhouwwerken, het zelden voorkomen van beeldhouwwerken in hoogreliëf, subtiel gestileerd realisme, sobere kleding en lichaamsversieringen

kunstkenners
Deskundigen met betrekking tot één of meer kunstvormen of andere zaken die een verfijnde smaak vereisen, met de bekwaamheid om een kritisch oordeel te geven in dat verband

kunstmatige satelliet
Te gebruiken voor speciaal ontworpen onbemande ruimtevaartuigen die zijn bedoeld om in een baan om een hemellichaam te blijven. Gebruik 'ruimtesondes' voor onbemande ruimtevaartuigen die zijn ontworpen voor missies waarbij ze niet in een omloopbaan worden gebracht

kussen
Zakken of soortgelijke houders die meestal van stof, leer of rubber zijn gemaakt, met veerkrachtig materiaal zijn gevuld en ter ondersteuning of ontspanning voor het lichaam dienen tijdens het zitten, liggen of knielen

Kunstenaarsexemplaren
Proeven die door de kunstenaar worden behouden, vergelijkbaar met afdrukken voor de kunstenaar, hoewel het meestal afzonderlijke of aanvullende publicaties betreft. Kan ook in algemene zin verwijzen naar driedimensionale objecten

kuruwarri
Kuruwarri verwijst naar zandontwerpen en ceremonieën die zijn voorbehouden aan de mannen van het Aboriginal-volk de Warlpiri. De door mannen gemaakte zandontwerpen worden gebruikt bij het vertellen van verhalen als representatie van de aanwezigheid en van de voortplantingskracht van voorouders. Hoewel de ontwerpen meestal in het zand worden getekend, worden ze soms ook in hout of steen gesneden of op lichamen geschilderd

kunst
Verwijst naar voorwerpen, omgevingen en ervaringen (zoals in uitvoerende kunsten) die visueel van aard zijn, met vaardigheid en verbeeldingskracht zijn gemaakt en een esthetische waarde vertegenwoordigen. Ze hebben kwaliteit en zijn zodanig dat kunstmusea en particuliere verzamelaars ze willen verzamelen. Het kan verwijzen naar de studie of uitoefening van de schone kunsten of van de combinatie van schone kunsten en kunstnijverheid. Gebruik 'kunsten' om te verwijzen naar de combinatie van beeldende en uitvoerende kunsten. De betekenis kan deels overeenkomen met 'kunstwerken' of 'kunstvoorwerpen'

kunstindustrie
Verwijst naar werken die op de eerste plaats gebruiksvoorwerpen zijn door hun vorm of functie, maar die een esthetische waarde bezitten als gevolg van het ontwerp of decoraties en versieringen. Het betreft onder meer keramiek, meubilair en andere huishoudelijke voorwerpen of gebruiksvoorwerpen

kunstmuziek
Kunstmuziek is muziek die in hoofdzaak gemaakt, gewaardeerd en/of beoordeeld wordt als kunst in plaats van slechts als entertainment

kustvaarder
Te gebruiken voor meestal kleine of middelgrote schepen die worden gebruikt voor navigeren langs de kust; zijn over het algemeen koopvaardijschepen die handel en communicatie regelen tussen kleinere havens en tussen grote opslagplaatsen en het achterland

Kunstvormen zoeken
'ud

Kulu
Verwijst naar een regionale school van Pahari-miniatuurschilderkunst met als centrum de heuvelstaat Kulu, een van de meest afgelegen staten in het heuvelgebied van Punjab. De stijl ontwikkelde zich uit de Basohli-school nadat Basohli-kunstenaars eind 17de eeuw naar Kulu waren getrokken. Het accent ligt niet op naturalistische landschappen maar op decoratieve patronen, en het kleurgebruik is minder gedurfd dan in Basohli-werk. De 'Shangri Ramayana', een reeks van 270 schilderijen, is een belangrijk Kulu-werk dat uit de periode van circa 1690 tot 1710 dateert

Kushana
Verwijst naar de cultuurperiode van de Kushana-dynastie in oud-India, vanaf circa de 1ste eeuw v. Chr. tot de 3de eeuw n. Chr. De Kushana-dynastie was zeer welvarend dankzij de controle over handelsroutes naar het Romeinse Midden-Oosten en China; deze periode bereikte haar hoogtepunt onder koning Kanishka van het eind van de 1ste eeuw tot het begin van de 2de eeuw. Kanishka's muntstukken, met hun afbeeldingen van goden die afkomstig waren uit verschillende religies, weerspiegelen zijn wens om in harmonie te leven met de verschillende volken binnen zijn domein en met de volken uit gebieden waarmee hij handelsbetrekkingen onderhield. Er waren twee belangrijke artistieke centra: Gandhara en Mathura. Hoewel de twee centra met elkaar in contact stonden, ontwikkelden ze unieke stijlen. De afbeelding van Boeddha als een god duikt tijdens deze periode voor het eerst op. Men treft deze afbeelding het eerst aan op een muntstuk en spoedig daarna in de vorm van volledige stenen beelden

Kuba
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het midden van de Democratische Republiek Congo leeft

Kukuya
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in de Republiek Congo leeft

Kulebele
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, een subgroep van de Senufo die in Ivoorkust en Mali leeft en die vooral bekendheid geniet vanwege de houtbewerkers en kalebasherstellers

Kunda
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Malawi, Mozambique, Zambia en Zimbabwe

Kuranko
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Sierra Leone en Guinee leeft

Kutu
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Tanzania leeft

kuif
Sierafwerkingen, zeer decoratief, die bestaan uit een regelmatige reeks motieven die boven op muren, dakranden en dergelijke, zijn geplaatst. De term kan ook worden gebruikt voor gelijksoortige decoraties op meubelen of glazen voorwerpen

kunst in situ
Gebruik deze term voor kunstwerken gemaakt op een door de kunstenaar bepaalde plaats in relatie tot de specifieke kenmerken van die plaats, zó dat de betekenis of het karakter van het werk verloren zou gaan of zou veranderen bij verplaatsing ervan. Term vooral toegepast vanaf de jaren zestig

kunstenaarsboek
Wordt gebruikt voor boeken die door kunstenaars zijn gemaakt of bedacht, ongeacht het aantal exemplaren waarin het werk is vervaardigd. Gebruik 'kunstenaars' (ALT of 'artists') in combinatie met 'geschriften' voor informatieve teksten die door kunstenaars zijn geschreven. Gebruik 'boekwerken' voor door kunstenaars gemaakte boeken waarbij de nadruk wordt gelegd op het feit dat het object an sich een kunstwerk is. Gebruik 'book objects' voor werken die op boeken lijken of waar boeken deel van uitmaken, maar die niet op die manier informatie overdragen die kararteristiek is voor boeken

kustlijn
Wordt meestal gebruikt voor de lijnen die de grens vormen tussen de zee en het vasteland, maar soms ook specifiek voor het niveau dat de hoogste stormgolven bereiken of de hoogwaterstanden van het gemiddeld getij; gebruik 'oevers (aardoppervlakten)' voor stroken land die aan grote watermassa's grenzen

kustmilieu
Wordt gebruikt voor milieus aan de randen van watermassa's, die worden beïnvloed door factoren van zowel het land als het water. Gebruik 'oevers (aardoppervlakten)' of 'kustlijnen' met betrekking tot de geologie of geografie van kuststreken

kugikakushi
Versieringen van metaal of hout die men in de traditionele Japanse architectuur gebruikte om de houten pinnen te bedekken waarmee lateien en stijlen aan elkaar werden vastgezet. De versieringen gebruikte men ook om grote spijkerkoppen in deuren te maskeren

kuif
Ornamentele kroonlijst bovenop een scherm of kornis, meestal in de vorm van bladeren, tudorbloemen of miniatuur kantelen. Wordt voornamelijk aangetroffen in Engelse laat- gotische architectuur

kuṇḍas
Te gebruiken voor trapvormige reservoirs of bassins in de hindoetempelarchitectuur, meestal niet met een ronde maar een vierkante vorm

kunstparken
Openbare ruimten met beeldhouwwerken, earthworks of andere kunstvormen geïntegreerd in het ontwerp en beoogd gebruik

kunne
Begrip waarmee de fysiologische eigenschappen worden beschreven die bij een soort de mannen van de vrouwen onderscheiden. Gebruik 'rollenpatroon' voor houding en gedrag van het ene geslacht tegenover het andere die in een maatschappij juist worden geacht. Gebruik 'seksualiteit' voor alle seksuele gevoelens, ideeën en gedragingen van een individu

kunstenaarsverklaring
Wordt gebruikt voor teksten - vaak gaat het om korte teksten - waarin kunstenaars, bijvoorbeeld, hun eigen werk verklaren of ingaan op de theoretische concepten waarop dat werk is gebaseerd

kunstrietdak
Wordt gebruikt voor spanen daken die vanwege bepaalde kenmerken, waaronder naar binnen gebogen overhangende dakranden, op rieten daken lijken; populair in het begin van de 20e eeuw

kunstskibaan
Bouwconstructies al of niet overdekt, waarin kunstmatige oppervlakken, vaak van plastic, waarop men kan skiën, voornamelijk om te oefenen

kurkeik
Middelgrote groenblijvende eik die inheems is in het zuidwesten van Europa en het noordwesten van Afrika. Men kweekt de bomen in Spanje, Portugal, Frankrijk, Italië, Marokko, Tunesië en Algerije. Ze hebben een dikke isolerende schors, die ervoor zorgt dat ze zich na een bosbrand snel kunnen herstellen. De kurk beschermt de takken tegen het vuur en al snel ontspruiten er nieuwe twijgen en bladeren die een nieuwe kroon vormen. Andere bomen moeten weer helemaal opnieuw uit loten of zaden groeien. De buitenste schors van de kurkeik is licht en blijft drijven op water. Men gebruikt kurk om flessen af te sluiten, als vloermateriaal en voor andere commerciële doeleinden. Tijdens het oogsten hakt men de bomen niet om. In plaats daarvan pelt men ongeveer elke tien jaar de buitenste schors van de stam af, waarna de boom een nieuwe laag kurk vormt

kursi's
Verwijst naar dozen of kisten als voetstuk voor de Koran; het kan ook verwijzen naar tronen of preekstoelen in een moskee en naar grote katheders waarop lezers van de Koran zitten

kuisheidsgordel
Riemachtige artikelen die vooral in de Middeleeuwen door vrouwen werden gedragen, bedoeld ter voorkoming van vleselijke gemeenschap