KSART - Kunstvormen
Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen.
De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd.
We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070
kleinbladige linde
Grote Europese linde die 20 tot 40 meter hoog kan worden en een stam kan hebben van 1 tot 2 meter dik. Men plant ze op grote schaal in rijen langs straten. Een bekend voorbeeld is Unter den Linden in Berlijn
klemgereedschap
Mechanische apparaten die gewoonlijk worden gebruikt om voorwerpen samen te klemmen of op de plaats te houden terwijl andere handelingen worden uitgevoerd
klephoorn
Hoorns met een wijde conische boring, die op hoorns lijken en zijn voorzien van zijgaten die worden bediend met kleppen
klimaatregelaar
Apparaten die binnenshuis de temperatuur, vochtigheid en soms de zuiverheid van de lucht controleren
klokmechaniekspeelgoed
Opwindspeelgoed waarbij gebruik wordt gemaakt van de mechanieken en binnenwerken van klokken om een stuk speelgoed of delen daarvan te laten bewegen; populair sinds halverwege de 19e eeuw, vooral in de Verenigde Staten
kleurendruk
Drukproces, waarvoor meestal gebruik wordt gemaakt van materialen als verfstoffen en inkten, dat een verscheidenheid aan schakeringen van het zichtbaar spectrum produceert
kleedgelegenheid
Bouwwerken met kleedkamers en badhokjes, bijvoorbeeld aan het strand en in zwembaden. Gebruik 'openbare badhuizen' voor gebouwen met openbare zwem- en badvoorzieningen
klaaglied
Gezangen van droefheid of rouw, in het bijzonder die welke ten gehore worden gebracht bij begrafenis- en herdenkingsplechtigheden
klachten
Officiële, schriftelijke beschuldigingen die afkomstig zijn van een openbare aanklager en die door een kamer van inbeschuldigingsstelling of een rechter van instructie worden uitgevaardigd tegen een partij die van een misdrijf wordt beschuldigd
klampnagel
Mechanische bevestigingsmiddelen, die zijn ontworpen om een voeg te overbruggen en de twee delen strak samen te trekken terwijl ze op hun plaats worden gedreven
klarinettist
Zij die de klarinet bespelen
klauwvoet
Voeten aan een meubelstuk, in de vorm van klauwen
klavecimbelspeler
Zij die de klavecimbel bespelen
kleed
Eén- of meerdelige bovenkleding voor vrouwen en kinderen bestaande uit een lijfje en een rok
kleiachtige kalksteen
Kalksteen bestaande uit 10 tot 50% klei
kleiachtige zandsteen
Zandsteen die bestaat uit kleimineralen, in het bijzonder sedimentaire mineralen zoals mergel en schalie. Erop ademen geeft een merkwaardige aardse geur
kleianimatie
Animatie met kneedbare, gemodelleerde kleifiguren die een kleine beetje worden verplaatst, in een beeldje gefilmd, opnieuw worden verplaatst, opnieuw gefilmd, enzovoorts. Als de film op normale snelheid wordt afgedraaid, lijken de personages te bewegen en verschillende uitdrukkingen aan te nemen
kleihoudend gesteente
Gesteenten, met name kalksteen en zandsteen, die klei bevatten
kleinbladlindenhout
Hout van de boom behorende tot de soort Tilia cordata
kleine stad
Het onderscheid tussen dorp, gemeente en stad is betrekkelijk en varieert naar gelang de individuele, regionale context. Kleine steden zijn meestal compacte nederzettingen, die groter zijn dan een dorp, maar minder belangrijk en complex dan de grote steden in de regio
klein-kaliberwapens
Vuurwapens, meestal met een kaliber tot 2 cm, die zijn ontworpen om door één persoon te worden gehanteerd, al of niet met steun van de schouder
kleischalie
Een schalie dat geheel of voornamelijk bestaat uit kleimateriaal dat na verwering in klei verandert
klepelklok
Hangende klokken met binnenin bevestigde klepel
kleurenafdruk
Fotografische afdrukken waarbij de afbeelding is samengesteld uit meer dan één kleurschakering plus de neutrale tonen. Gebruik 'zwart-witafdrukken' voor fotografische afdrukken die een reeks tonen hebben zonder kleurschakeringen
kleurendia
Diapositieven waarbij de afbeelding is samengesteld uit meer dan één kleurschakering plus de neutrale kleuren. Gebruik 'zwart-wit dia's' voor diapositieven die een reeks tonen hebben in één kleurschakering
kleurenfoto
Foto's waarbij de afbeelding is samengesteld uit meer dan één kleurschakering, plus de neutrale kleuren. Gebruik 'zwart-wit foto's' voor foto's die een reeks tonen in één kleurschakering hebben
kleurenfotografie
De kunst of kennis van het maken en/of ontwikkelen van foto's waarbij in de afbeelding de kleurindrukken van het origineel benaderd worden
kleurets
Druktechniek waarbij met een kussentje of een opgerold stuk vilt kleur wordt aangebracht op bepaalde delen van de plaat
klifwoning
Huizen die zijn gebouwd op richels in de verticale wanden van plateaus, zoals bijvoorbeeld in het zuidwesten van Noord-Amerika of soortgelijke ontoegankelijke plaatsen
klink
Bevestigingsmiddelen die sluiten door middel van een horizontale stang, zoals een grendel, staaf of haak. Te onderscheiden van 'snapsloten' die sluiten door middel van een cilinder, magneet of wrijving
klinknagelset
Gereedschap dat wordt gebruikt om koppen van klinknagels te bewerken
klokgeld
Geld in de vorm van klokken, soms echte klokken. Ze zijn overal ter wereld als betaalmiddel gebruikt, in allerlei culturen, zoals bij de Maya's van Midden-Amerika, in Nigeria en op vele andere plekken in Afrika
klokje
Motief in de vorm van een gestileerd klokje van de familie Campanulaceae. Voorbeelden van het motief zijn te vinden in Noord-en Oost-Europese volkskunst en Japanse tegels. Gebruik 'kafjes (motief)' voor motieven op 18de-eeuws meubilair en andere voorwerpen die lijken op aaneengeregen kafjes of klokjesvormen die samen een festoen vormen
klokkenspel
Klokkenspellen bestaande uit een aantal gestemde stalen staafjes in rijen, die worden bespeeld met twee kloppers met knoppen
klokkentoren
Torens die vooral tot doel hebben uurwerken te tonen
kloostergewelf
Een gewelf dat bestaat uit vier gebogen vlakken, die uit de zijden van een vierkant naar boven naar elkaar toe lopen. VWB
klootdolk
Civiele dolken, waarvan de stootplaat bestaat uit twee kogelvormige uitsteeksels, die één geheel met de greep vormen, en zo een fallussymbool zijn; voor het eerst vervaardigd in de 13e eeuw en tot de 17e eeuw algemeen voorkomend, vooral in Vlaanderen, Engeland en Schotland
klei met stro
Een mengsel van stro, grind en ongebakken klei, voornamelijk gebruikt voor de bouw van kleimuren
kleiduif
Te gebruiken voor schijfachtige, schotelvormige doelwitten van ongeveer 11 cm in diameter en 1,5 cm dik, die de lucht in worden geslingerd door een kleiduivenmachine bij sporten als kleiduivenschieten; ze werden voor het eerst ontwikkeld rond 1860 en gemaakt van gebakken klei, tegenwoordig meestal een mengsel van rivierslib en pijnhars
kleien
Deze kunstvorm heeft momenteel nog geen definitie beschikbaar
klein kapitaal
Een aantal hoofdletters, in getypte tekst, die kleiner zijn dan en verschillen van de normale hoofdletters van een lettertype
kleine schulpzaag
Kleinere of kortere schulpzagen met tanden die dichter bij elkaar staan
kleinfolio
Standaardformaat voor drukwerk dat in Groot-Brittannië wordt gebruikt, meestal circa 342x432 mm
kleurenhoutgravure
In kleur uitgevoerde gravures gemaakt van kopse houtblokken; ze werden hoofdzakelijk vervaardigd voor reproductiedoeleinden, in de periode 1850 tot 1900
kleurgevoelig
Gevoeligheid voor licht van alle kleuren in het zichtbare spectrum
kniptas
Tassen met een onbuigzaam bovenframe en één of andere knipsluiting
knotsbekers
Drinkbeker met knotsvormig lichaam op voet uit Duitsland afkomstig. Werd gemaakt in de 15e en 16e eeuw
knuffelberen
Met name te gebruiken voor speelgoedberen, meestal met een pluchen buitenkant, met een rechtopstaand lichaam en rechte voorpoten; ze verschenen voor het eerst in 1903
knieplaat
Harnas voor de knieën, voor het eerst verschenen in de 14e eeuw; ze bestaan uit een komvormig gedeelte dat over de knieschijf past, vaak met aanvullende scharnierende harnasplaatjes erboven en eronder, en een zijvleugel aan de buitenzijde van het been
knobbed
Verwijst naar de stijl van het aardewerk dat werd gevonden op de plaats van Troje in Anatolië en dat dateert van circa 1150 v. Chr. Het aardewerk is ruw en handgemaakt, en vertoont overeenkomsten met een stijl die werd gevonden in Hongarije en Midden-Europa
knipkunstwerk
Motieven, patronen of afbeeldingen die zijn gemaakt door kleine stukjes uit het midden of van de randen van een stuk papier te verwijderen
knikker
Kleine balletjes van verschillende materialen, bijvoorbeeld glas, klei, agaat of porselein, die worden gebruikt voor diverse spelletjes
knopscharnier
Scharnieren die zijn ontworpen om alleen het scharniergewricht te laten zien, dat de vorm van een olijf heeft wanneer de deur dicht is
knipslot
Instrumenten die aan de grendel van een deur worden bevestigd en die ervoor zorgen dat de grendel in het slot valt zodra de deur wordt dichtgedaan. Ze worden vaak gebruikt in gevangenissen
knutselpapier
Goedkoop gekleurd papier dat geschikt is voor het maken van kleurkrijt- en inkttekeningen, aquarellen en voor het maken van papieren knipsels
KNA-conforme archeologie
Te gebruiken voor archeologisch onderzoek dat voldoet aan staats- of federale wetgeving ter bescherming van kwetsbare of bedreigde locaties
knaagdieren
Orde van meer dan 2050 soorten in 27 families. De dieren hebben geen hoektanden, maar wel sterke snijtanden in de boven- en onderkaak. Deze tanden blijven permanent groeien en hebben geen wortels. Tot deze orde behoren ratten, muizen, stekelvarkens, bevers, eekhoorns, marmotten, goffers en chinchilla's
knuckled arm
Het gekrulde uiteinde aan de armen van bepaalde soorten Windsor stoelen
Knole settee
Rustbanken met een hoge rugleuning en scharnierende armleuningen die verticaal staan of schuin oplopen vanuit de zitting. Ze zijn genoemd naar het unieke eerste exemlaar uit Knole Park in Kent en waren populair bij de rijke provincialen van Engeland in de jaren twintig en dertig van deze eeuw
knechten
De dekkersheugel bestaat uit een plat ca. 35-45 cm lang stuk ijzer met twee tot vijf diepe zijdelingse inkepingen, waarop een haakvormige stang van ca. 10 cm loodrecht gesmeed is. Een van de uiteinden eindigt in een punt, het ander steekt in een houten hecht of vormt een ring die als handvat dient
knielbank
Bank-achtige meubels voor het gebruik door een persoon in gebed, bestaande uit een bidbank met een smalle opstaande voorkant met daarboven een lessenaar voor boeken of om de ellebogen te rusten en vaak een plankje daaronder om boeken te bergen. Voor soortgelijke meubels die in de vorm van een lage stoel, gebruik 'prie-dieu chairs'
knaapje
Kleerhangers die zijn gebogen zodat ze in de schouders van een kledingstuk passen en aan de bovenkant een haak hebben zodat ze kunnen worden opgehangen
knalgasbrander
Branders die zuurstof en waterstof gebruiken. Worden voornamelijk gebruikt voor lassen
knibbelstaafje
Dunne, gemodelleerde staafjes van ivoor, been, hout of plastic of spits toelopende stokjes, die worden gebruikt in het knibbelspel
kniptang
Benaming die algemeen wordt toegepast op diverse mechanische apparaten die worden gebruikt voor snoeien en knippen
knoeten
Strafwerktuigen tot tuchtiging van misdadigers of tot zelfkastijding, bestaande uit bijeengebonden smalle riemen of touwen aan het einde voorzien van knopen, loden kogeltjes of ijzeren prikkels, en dienende om de rug en de lendenen te slaan
knoop
Schijven, ballen of instrumenten met een andere vorm, met gaten of een oog waardoor ze worden genaaid of vastgemaakt aan een voorwerp en die gebruikt worden als sluitingen door ze door een knoopsgat, een lus of een boordsel te halen
knoopgespijkerd
Stofferingstechniek waarbij nagels vlak naast elkaar worden gezet om de randen van de bovenbekleding vast te zetten waarbij tevens een decoratief effect wordt verkregen
knooppakje
Laat-negentiende-eeuwse kostuums voor jongetjes, bestaande uit een overhemd en korte broek vervaardigd van bij elkaar passende of op elkaar afgestemde stoffen en met bretels. In de Eerste Wereldoorlog ontstond een afgeleide vorm, zonder bretels, waarbij overhemd en broek bij elkaar gehouden werden door knopen bij de taille
knopenboor
Boren die worden gebruikt bij de productie van knopen, om de dunne plaatjes been in te krassen, glad te maken, of om er gaatjes in te boren
knopenhaak
Haken die worden gebruikt om knopen door knoopsgaten te trekken, met name knopen aan laarzen en overschoenen maar ook knopen die aan schoenen en dameshandschoenen vastzitten
knevelverbanden
Middelen die worden gebruikt om bloedingen te laten stoppen die bestaan uit een zwachtel die strak aan wordt getrokken, meestal met een staaf of een stuk rubberen slang
knieren
Flexibele platen of bladen die samengevoegd zijn met een pin om een draaibeweging in één richting mogelijk te maken van de delen waaraan ze zijn bevestigd, zoals een deur of een poort
knoopsgat
Gaten, groeven of lussen, waar een knoop doorheen is gehaald en bevestigd
knaagkevers
Genus waartoe ook de bonte knaagkever behoort
knabbelhoutjes
Kleine houten stokjes die worden gebruikt als tandenborstel, vooral in Afrika
knapzak
Geïmproviseerde zak waarin reizigers kleren en andere bezittingen dragen, met name beddengoed
knevel
Staafachtige knopen van hout of ander materiaal, bevestigd aan lussen van touw, leer of een kettinkje en ontworpen om door een andere lus te worden gehaald als sluiting of versiering
knie
Het naar buiten staande bovenste deel van een poot van een meubel, vooral van een cabriolepoot
kniebroek
Knielange broeken voor mannen en jongens; het standaardtype broek van de 17e tot begin 19e eeuw. Gebruik 'kuitbroeken' voor soortgelijke kledingstukken voor meisjes en vrouwen in de 20e eeuw
knieën
De gewrichten, of de regio die het gewricht omringt, tussen het dijbeen en het onderbeen van een mens of een dier
kniekousen
Kousen die de voet bedekken en tot aan de knie reiken of erboven; kunnen dik of dun zijn
knijptang
Nijptangen met een bek waarvan de kaken evenwijdig op elkaar sluiten in plaats van onder een hoek. Worden gebruikt om draad, dunne, metalen staafjes of soortgelijke materialen te knippen
knipperlicht
Meestal elektrisch bediende signalen (zoals een systeem van gekleurde lichten) ter waarschuwing en regeling van het verkeer
knipvoeg
Voegen die gevormd worden door de oppervlakken van twee delen met cement te bedekken en ze tegen elkaar te drukken
knoflookpers
Handbediende persen die worden gebruikt voor het persen van knoflook
knolls
De (afgeronde) toppen van bergen of heuvels
knop
Kleine uitstekende delen in de oksel van een blad. Ze bestaan uit kleine blaadjes die lijken op schillen en vormen het rudiment van een tak, een groep bladeren of bloesem. Heeft betrekking op alle groeistadia van een bloem of blad tot deze volledig geopend zijn
knotskop
De bovenste delen van knotsen, vaak afgerond, gesneden of geboetseerd in een bepaalde vorm, of met scherpe punten. Knotskoppen worden aan de stelen van knotsen bevestigd
knobkerrie
Werpknuppels met een korte schacht en een grote zware knop aan één uiteinde, afkomstig uit zuidelijk Afrika en veelal gemaakt van hardhout
knoesthout
Delen van boomgroei waar de nerf op vervormde wijze is uitgegroeid, zoals in kleine knoesten van inactieve knoppen die rondvormige uitgroeisels op een boomstam of -tak of golvende en cirkelvormige patronen in timmerhout en fineer vormen
knop
Meestal ronde handgrepen die uitsteken boven het oppervlak van voorwerpen, of aan een uiteinde zijn aangehecht, om die voorwerpen er mee aan te vatten
kokergeraamte
Constructieraamwerken van gewapend beton uit één stuk, met muren en vloeren van platen waarmee een honingraatmotief wordt gevormd
kolengestookte centrale
Elektriciteitscentrales op stoom, waarbij kolen als voornaamste brandstof wordt gebruikt
kolommen
Wordt in de bouwkunde gebruikt om te verwijzen naar cilindrische of enigszins taps toelopende, rechtopstaande metselwerken, die meestal een dragende functie hebben of lijken te hebben. Ze bestaan uit drie onderdelen: voetstuk, kapiteel en schacht. De term kan ook verwijzen naar alle rechtopstaande delen in een stalen of betonnen raamwerk. Ook komen zuilen soms ook voor als vrijstaand monument, bijvoorbeeld de Zuil van Trajanus in Rome of de Zuil van Nelson in Londen. Zuilen kunnen voorts als decoratief element in meubilair worden toegepast. Zie 'pijlers (dragende elementen)' voor vierkante of rechthoekige delen, in metselwerk of klassiek bewerkt, en voor de massieve rechtopstaande delen uit de middeleeuwse architectuur. Zie 'palen' voor vierkante, rechtopstaande stutten van hout
kometen
Hemellichaam dat bestaat uit een samenklontering van ijs en gruis en dat een langgerekte ellipsvormige baan rond de zon beschrijft; meestal vormt zich er in de nabijheid van de zon een diffuse gaslaag (coma) rond de komeet, en krijgt deze dan een lange lichtgevende staart
koortsthermometer
Kleine thermometers die worden gebruikt om de lichaamstemperatuur van een menselijk lichaam nauwkeurig te meten
kop
Ronde, komvormige, holle delen van objecten, zoals het lichaam van een stamvormig vat, of het gedeelte van een pijp waarin de tabak wordt gebrand
koraalrood
Schilderstijl en -techniek met koraalrode verf die in de 6de en 5de eeuw v. Chr. voor sommige Attische vazen werd gebruikt. Diverse bekende vaasschilders, zoals Onesimos en Psiax, hebben met de techniek geëxperimenteerd. Koraalrode verf werd gemaakt door gele oker toe te voegen aan de zwarte glanslaag, waardoor de glanslaag poreus werd en door heroxidatie bij het bakken een diep oranjerode kleur kreeg. De koraalrode techniek werd meestal aangetroffen op bekers zonder voet en in phialae van na de Perzische Oorlogen. Het rode lichaam van de vaas steekt fraai af tegen het zwart van de lip en handvatten. Het is denkbaar dat ze in Athene zijn vervaardigd, onder invloed van Perzisch metaalwerk, en dat de kleur bedoeld was om de suggestie van goud te wekken. De koraalrode glanslaag hechtte zich echter slecht aan het oppervlak van de vaas, waardoor de techniek nooit algemeen verspreid raakte en uiteindelijk in onbruik raakte
korte pofbroek
Korte kniebroeken die in Europa in de 16de en 17de eeuw door mannen werden gedragen en die het lichaam bedekten van het middel tot halverwege het dijbeen. Ze waren soms gevuld, liepen uiteen van strak- tot loszittend en sloten bij het kruis op de kous aan