KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

komboloi
Friemelkettinkjes met kralen die in Griekenland en Turkije worden gebruikt. Ze kenmerken zich door het feit dat ze vaak van barnsteen of koraal zijn gemaakt en dat de ketting een oneven aantal kralen bevat, met knoopjes tussen de kralen. De uiteinden zijn meestal in een lus aan elkaar geknoopt, waarbij de uiteinden van het snoer voorbij de knoop doorlopen en aan het eind met een kwastje zijn gedecoreerd

komkommervrucht
Bes die ontstaat uit een inferieur vruchtbeginsel, met een harde buitenschil en talloze zaden die vastzitten aan pariëtale placenta's. De kenmerkende vrucht van de kalebasfamilie

kompas
Instrumenten voor het meten en aangeven van een horizontale verwijzingsrichting in relatie tot het magnetische noorden

kompaslamp
Lampen met een soort mechaniek waardoor ze zich in elke richting vrij kunnen bewegen en toch rechtop blijven. Ze worden vaak op schepen gebruikt

kompasroos
Cirkelvormige voorstellingen op kaarten, met name scheepskaarten, van de verschillende richtingen die het kompas aanwijst. Vaak worden zowel de werkelijke als de magnetische richtingen aangegeven. Overigens hebben kompasrozen tegenwoordig doorgaans een decoratieve functie

kompoteschalen
Schalen, geplaatst op een hoge stam met voet, soms ook voorzien van een deksel, die gebruikt worden voor het serveren van gewassen fruit of compote. Gebruik 'fruitschalen' voor schalen voor het serveren van nog niet gewassen fruit

komputers
Apparaten of systemen die een reeks opdrachten kunnen uitvoeren op een nauwkeurig vastgestelde wijze

konde
Getokkelde, luitachtige snaarinstrumenten met een korte hals en twee snaren, van de Bisa in Boerkina Faso

koningsblauw
Reeks levendige, diep paarsachtig blauwe kleuren, zo genoemd omdat de kleur soms wordt geassocieerd met de kleding van koningen of lijkt op de kleur ultramarijnblauw, die ook 'koningsblauw' werd genoemd

koninklijke deuren
Met iconen versierde deuren, gewoonlijk aangetroffen in het midden van iconostases

kooldruk
Fotografische afdrukken vervaardigd volgens de kooldruktechniek. Hierbij wordt gelatine, dat door middel van een dichromaat lichtgevoelig is gemaakt, samen met een pigment, b.v. koolstof, op pigmentpapier aangebracht. Tijdens de belichting wordt de gelatine in meerdere of mindere mate gelooid, afhankelijk van de zwarting in het negatief. Deze gelooide gelatine is onoplosbaar in water. Om het beeld te kunnen ontwikkelen (waarbij de niet-gelooide gelatine, die zich onder het gelooide laagje bevindt, verwijderd moet worden) moet het belichte pigmentpapier overgedragen worden op een tijdelijke drager. Na de ontwikkeling (in warm water) wordt het beeld, dat spiegelbeeldig op deze tijdelijke drager is aangebracht, nogmaals overgedragen op het uiteindelijke papier. Veel toegepast voor kunstreprodukties

kooldrukprocedé
Fotografische procédés waarbij gelatine, dat door middel van dichromaat lichtgevoelig is gemaakt, samen met een pigment, b.v. koolstof, op pigmentpapier wordt aangebracht. Tijdens de belichting wordt de gelatine in meerdere of mindere mate gelooid, afhankelijk van de zwarting in het negatief. Deze gelooide gelatine is niet oplosbaar in water. Om het beeld te kunnen ontwikkelen (waarbij de niet-gelooide gelatine, die zich onder het gelooide laagje bevindt, verwijderd moet worden) moet het belichte pigmentpapier overgedragen worden op een tijdelijke drager. Na de ontwikkeling in warm water, wordt het beeld, dat spiegelbeeldig op deze tijdelijke drager is aangebracht, nogmaals overgedragen op het uiteindelijke papier. Veel toegepast voor kunstreproducties

koolwaterstof
Lid van een grote groep organische stoffen die uitsluitend de elementen waterstof en koolstof bevatten. Het zijn de belangrijkste bestanddelen van ruwe aardolie en aardgas, waaruit bepaalde fracties worden onttrokken voor gebruik als brandstof of als grondstof voor de chemische industrie

koorkapschild
Versierd (geborduurd) schild aan de rugzijde van de koorkap, afhangend vanaf hals en schouders, soms voorzien van een kwast aan de onderzijde. Het koorkapschild stamt af van de kap of kapoets aan de oudste koormantels

koperen blaasinstrumenten
Blaasinstumenten van koper of andere metalen, geluid producerend door lipspanning

koperen kraspennen
Koperen punten of schrijfpriemen die worden gebruikt als tekengerei

kopert
Wordt gebruikt voor elk type binding waarbij de band niet hard is; kan gemaakt zijn van verscheidene materialen inclusief velijn, papier, stof of plastic

koppels
Militaire riemen van zware, geweven katoenen stof met metalen haken waaraan te velde uitrusting kan worden gedragen, voor het eerst gebruikt tijdens de Eerste Wereldoorlog en later aangepast voor burgerlijk gebruik. Ook lichte katoenen riemen die om het middel worden gedragen onder militaire tunieken of sjerpen, waaraan zwaardstroppen kunnen worden bevestigd, voor het eerst gebruikt rond 1900

kopstuk
Riem die achter de oren van het paard loopt en waaraan de rest van het hoofdstel vasthangt

koraalslangachtigen
Familie van ongeveer 300 soorten giftige slangen, gekenmerkt door korte giftanden aan de voorkant van de bovenkaak. De soorten die op het land leven, lijken gewoonlijk op de meer voorkomende gladde slangen, terwijl de soorten die in het water leven soms vinvormige staarten hebben en ook op andere manieren zijn aangepast aan het leven in de zee. De meeste soorten leggen eieren, maar er zijn enkele soorten, hoofdzakelijk in Australië, die levend baren

Korje
Verwijst naar de periode die samenviel met de heerschappij van de Korje-dynastie in Korea, van 918-1391 n. Chr. De nauwe banden van de dynastie met China gedurende de Sung-periode (908-1279 n. Chr.) resulteerden in rechtstreekse invloeden van de Chinese cultuur. De meeste artefacten die zijn overgebleven uit deze periode zijn bronzen tempelbellen, door monniken gekopieerde boeddhistische soetra's in goud en zilver op paars papier, en houtsneden. Deze periode is ook bekend door de belangrijke prestaties op het gebied van porselein met celeadon-glazuur, dat samen met de doden werd begraven in graftombes

kornet
Koperblaasinstrumenten met ventielen, die een middelgrote conische boring hebben en met een ketelmondstuk worden bespeeld

kornetmuts
Term die van toepassing is op damesmutsen die in de 14e tot de 18e eeuw in verschillende vormen voorkwamen, maar vaak kegelvormig. Werden meestal gemaakt van fijne materialen met stroken van kant of met linten

korvet
Te gebruiken voor zeilende oorlogsschepen met ra- of brikzeilen uit de 17e tot en met de 19e eeuw, die met minder dan 24 stukken geschut waren bewapend en moeilijk konden worden geclassificeerd

kosthuis
Huizen waarin mensen voor een vastgesteld bedrag kunnen eten en overnachten, gewoonlijk voor een langere periode en niet slechts één nacht. Kosthuizen zijn vaak woonhuizen van gezinnen die hun extra logeerkamers verhuren aan de kostgangers. Gewoonlijk eten de betalende gasten mee met het gezin

kostuums
De kleding van een acteur of actrice die een personage speelt in een toneelstuk of een film. Men gebruikt de term ook in het algemeen voor de kleding van personen die een rol of een personage spelen, zoals tijdens carnaval of Sinterklaas

koudgelast
Het op kamertemperatuur verbinden van metalen door middel van drukuitoefening

koudgesneden
Het snijden van een onbewerkt blok glas dat nog niet in vorm is gesneden, waarbij gebruik wordt gemaakt van een draaiend wiel dat wordt gevoed met water

koekjespers
Apparaten waarin deeg wordt gestopt en door een plunjer door één van de verschillende verwisselbare platen wordt gedrukt om koekjes te vormen

koekmes
Apparaten, vaak gemaakt van bladmetaal, die worden gebruikt voor het snijden van koekvormen, zoals rondjes en sterren, uit deeg

koelmand
Brede, ondiepe open kuipen of vaten, vooral die welke werden gebruikt voor het afkoelen van vloeistoffen

koelwagen
Gesloten goederenwagons die zijn uitgerust met apparaten om beperkt houdbare producten onderweg koel te houden; kunnen soms ook verwarmingsapparatuur bevatten ter bescherming tegen temperaturen onder nul

koffiebrander
Apparaten die worden gebruikt voor het branden van koffiebonen

koffieketel
Vaten met een tuit en gewoonlijk een deksel en een handvat, bedoeld om koffie of een andere drank te bereiden op een fornuis of boven een vuur. Men kookt de koffiebonen of gemalen koffie in water. Vaak wordt kokend water door een houder met gemalen koffie geleid. Koffieketels zijn meestal gemaakt van ijzer of geëmailleerd metaal

koffiemolen
Kleine mechanische apparaten die koffiebonen vermalen

koffiezetapparaat
Diverse apparaten waarin koffie wordt gegoten, gezet, gefilterd of warmgehouden

kogelmolen
Apparaten om pigment door een bindmiddel te verspreiden, bestaande uit een ronddraaiende cilinder die het pigment, het bindmiddel en kogels of kiezelstenen bevat

kolonies
Gebieden buiten de grenslijnen van zelfstandige staten waar men gemeenschappen heeft gevestigd met eigen mensen en die onder bestuur staan van, of hecht verbonden blijven met de moederstaat

kookplaat
Verwarmde platen, voornamelijk bovenop stoven, die bij het koken worden gebruikt

koperen grafplaten
Gegraveerde geelkoperen grafplaten die als gedenkteken voor de doden dienen, vaak met een portret of familiewapen

koper-nikkellegering
De term die wordt gebruikt voor de 75-25 en 50-50 cupronikkel platen, staven en kogels die worden gebruikt om nikkel aan messingsoorten toe te voegen

korf
Manden van verschillende vormen en maten in gebieden. Meestal groot en rond, om diverse producten als graan of kolen te vervoeren of te wegen. Vaak als meeteenheid gebruikt

korps
Verwijst naar het leger en te gebruiken voor grote reguliere legereenheden die bestaan uit officieren en gewone soldaten die zelfstandig belangrijke acties kunnen uitvoeren. Ook te gebruiken om te verwijzen naar verscheidene diplomatieke eenheden met specifieke taken bijvoorbeeld op het gebied van de gezondheidszorg, techniek en communicatie, of naar bepaalde onderdelen van legers uit verschillende landen zoals het korps mariniers van de Verenigde Staten en Groot Brittannië

korrelpatroon
Patronen die op een natuurlijke manier ontstaan op het oppervlak van materialen als stof, leer, hout of steen door de ordening van hun samenstellende vezels of deeltjes. Ook: patronen die kunstmatig worden geproduceerd, onder meer door bosseleren, op het oppervlak van materialen als boekbinderslinnen om een bepaalde korrel te laten ontstaan. Dit kunnen imitaties van natuurlijke korrels zijn of kunstmatige ontwerpen als een ruitjesmotief. Gebruik 'korrel (structuur)' voor de ordening en stratificatie van samenstellende vezels of deeltjes

korteling
Korte stukken timmerhout die de planken ondersteunen van een metselsteiger. Het ene uiteinde wordt ondersteund door de steiger, het andere is geplaatst in de kortelinggaten van de metselmuur

kothon
Kleine Oud-Griekse vaten met deksel en een naar binnen geplooide rand; ze werden gebruikt voor het bewaren van cosmetica, oliën en parfums

koffer
Kleine kisten voor het opbergen van kostbaarheden. Ze kunnen ook als zitplaats of tafel dienen

koker
Beschermende houders, vaak klein en draagbaar, in het bijzonder die waarvan de vorm of binnenkant zo is gevormd dat datgene wat erin wordt opgeborgen wordt omsloten of afgeschermd. In de drukkerswereld, bakken die in kleine vakjes zijn opgedeeld waarin zetlood voor afzonderlijke letters, cijfers en spaties wordt bewaard; bedoeld voor het zetten met de hand

kop
Het inslaande deel van een slag- steek- of schietgereedschap of -wapen, of het deel van een ontplofbaar projectiel dat de explosieven draagt

kostschool
Onderwijsinstellingen voor lager en middelbaar onderwijs waar de leerlingen tevens kost en inwoning genieten

kostschool
Privé-instellingen voor lager en middelbaar onderwijs waar de leerlingen tevens kost en inwoning genieten

koffer
Stukken bagage; meestal rechthoekig, stevig en plat met name voor het op reis vervoeren van kleding

kobbenetten
Webben die worden gesponnen door spinnen en zijn gemaakt van verweven draden van een kleverige proteïnevloeistof die bij blootstelling aan lucht hard worden

koebel
Orkestbellen die lijken op de klepperbellen die rond de halzen van koeien en andere kuddedieren worden gehangen, maar zonder klepel Ze worden bespeeld door ze met een trommelstok aan te slaan

koeienstallen
Een gesloten gebouw van relatief bescheiden omvang dat wordt gebruikt voor het huisvesten of stallen van koeien of stieren. Gebruik 'koeienstallen' of 'veestallen' voor grote gebouwen waarin tientallen of meer dieren worden gestald. Gebruik 'schutstallen' voor gebouwen met minimaal één open kant

koekjespot
Houders om koekjes in te bewaren, met deksel, in allerlei vormen

koektrommel
Afgedekte houders in verschillende vormen, voornamelijk bestemd voor het bewaren van koekjes

koel
Het hebben van of het worden gekenmerkt door een tamelijk lage temperatuur, maar niet zo laag als omschreven bij 'kou'

koeling
Een methode voor de opslag van voedsel en andere bederfelijke waar, zoals filmrollen, op een lage temperatuur om achteruitgang te voorkomen

koelkamers
Ruimten die op een lage temperatuur worden gehouden voor de opslag van bederflijke waren

Koeller's legering
Tinwerk dat bismut bevat en gebruikt wordt voor het maken van gebruiksvoorwerpen

koepel met ribben
Wordt gebruikt voor koepels met gewelfribben en voor koepels, meestal van hout of metaal, met door horizontale delen doorsneden verticale delen die in de kruin samenkomen

koepelgraf
Wordt gebruikt voor ronde graftomben van metselwerk, hoofdzakelijk gevonden in Myceens Griekenland, gebouwd met een koepel voorzien van draagstenen, die kunnen worden binnengegaan door een lange gang en zijn bedekt door een heuvel

koepelvorm
Te gebruiken om dingen te beschrijven die gevormd zijn als koepels, of dingen die koepels hebben

koeriers
Personen wiens werk het is om berichten en pakjes te bezorgen of boodschappen te doen

koestallen
Vrij grote structuren voor het onderbrengen van vleeskoeien; gebruik 'koeienstallen' voor kleine tot vrij grote structuren bedoeld voor melkvee, vleeskoeien of stieren; gebruik 'schutstallen' voor vrij kleine onderkomens met ten minste één open zijde

koevoet
Stalen staven met aan één kant een beitelpunt. Worden gebruikt als een hefboom om zware voorwerpen op te tillen of te verplaatsen

koevormig melkkannetje
Houders voor room of melk in de vorm van een koe, met een opening op de rug voor het vullen, een tuit in de vorm van een bek en een golvende staart als handvat

koffiekoppen met schotel
Koppen met één of twee handvatten of soms zonder, voornamelijk bedoeld om koffie uit te drinken. Vaak met een schotel

koffiepotten
Hoge potten met deksel en tuit voor het bereiden en serveren van koffie, met een handvat en soms op voetjes

kogelafsluiter
Vlotterkleppen waarin een kogelvormige drijver is vervat; ze worden bijvoorbeeld gebruikt om de waterstand te regelen

kokosbekers
Bekers op voet, met een rijk versierde hoge stam, meestal van zilver of goud, met een cuppa van een kokosnoot gemonteerd in (verguld) zilver. Een type dat dateert uit de 15e eeuw

kokošniks
Puntbogen boven aan muren van Russische kerken. In tegenstelling tot zakomora's zijn kokosjniks zuiver decoratief: ze hebben geen structurele functie

kolchoze
Term voor Russische collectieve landbouwbedrijven

kolenmijn
Complexen bestaande uit een kolenmijn en verwerkingsfaciliteiten zoals een breekinstallatie en een sorteermachine

kolenschip
Te gebruiken voor schepen die zijn ontworpen voor, of betrokken bij, het vervoeren van grote ladingen kolen

kolom
Verticale puntsgewijze lijsten of verticale onderdelen van een bedrukte bladzijde die door lijnen of lege ruimten van elkaar worden gescheiden

kolomschroef
Bevestigingsmiddelen met schroefdraad die in een schroefgat worden geschroefd en niet in een moer. Kolomschroeven worden gespecificeerd op diameter, lengte en schroefdraadhoogte

koloniaal
Te gebruiken voor de bewoners van een kolonie, zowel personen die ernaar zijn verhuisd als personen die er zijn geboren. Gebruik 'kolonisten' voor personen die betrokken zijn bij de oorspronkelijke stichting van een kolonie

koloniale bezitting
Te gebruiken voor gebieden buiten de officiële grenslijnen van een onafhankelijke staat maar die wel onder heerschappij van die staat vallen en als eigendom ervan worden beschouwd

koloniale stad
Aanduiding voor steden gebouwd in streken waar voorheen geen stedelijke nederzettingen bestonden, meestal ontworpen volgens een totaalplan, en vaak gesticht door een stedelijke cultuur met een lokaal bestuur als doel

koloniale voorstelling
Te gebruiken voor nationale en internationale beurzen waar de materiële cultuur en producten van koloniën en gekoloniseerde volkeren worden tentoongesteld met als algemeen doel de koloniserende activiteiten van landen of organisaties te bevorderen; gehouden van het midden van de 19de tot het midden van de 20ste eeuw, vooral in Groot-Brittannië en Frankrijk

kolonist
Te gebruiken voor personen die zijn betrokken bij de oorspronkelijke stichting van een kolonie. Gebruik 'kolonialen' voor personen die in een kolonie wonen omdat ze ernaar zijn verhuisd of er zijn geboren

kolos
Gebeeldhouwde figuren van buitengewoon groot formaat

kommen
Gevesten die worden gekenmerkt door een komvormige handbeschermer onder de pareerstang, die de hand van de schermer en de beugels boven de stootplaat bedekken. Ze werden ontwikkeld in de 17e eeuw in Spanje en in die gedeelten van Italië die onder Spaanse invloed stonden, en vooral gebruikt op rapieren

kompres aangebracht
Iets reinigen door er absorberend materiaal op aan te brengen, met als doel een vlek of een aangezette substantie op een beheerste manier te verwijderen

koninklijk paleis
Wordt gebruikt voor de paleizen van leden van het koninklijk huis, vooral koningen, die meestal grootschaliger zijn dan andere paleizen en met inbegrip van verblijven voor de koninklijke hofhouding en de officieren

konometer
Instrumenten voor het meten van de hoeveelheid stof in de lucht, bijvoorbeeld in fabrieken of mijnen

konvooi
Wordt zowel gebruikt voor groepen handels- of hulpschepen die varen onder gewapende begeleiding, als voor groepen motorvoertuigen die zijn georganiseerd voor controle en geordende vooruitgang, met of zonder beschermende begeleiding

konvooischepen
Te gebruiken voor oorlogsschepen die als taak hebben in oorlogstijd individuele schepen of konvooien troepentransport- of koopvaardijschepen te beschermen

kookmand
Naar verhouding grote, bolvormige manden, dicht gevlochten en voornamelijk bedoeld voor het koken van voedsel

koolteeroplossing
Vluchtig oplosmiddel dat wordt verkregen door het distilleren van koolteer. Industriële soorten worden op grote schaal gebruikt als oplosmiddel voor rubber en veel harshoudende materialen

kooltekeningen
Tweedimensionaal beeldend werk, waarbij de voorstelling is getekend met een staafje houtskool

koopmansbeurzen
Beursgebouwen waar contracten voor de toekomstige levering van veredelde grondstoffen (zoals graan, katoen, suiker, koffie, wol) worden gekocht en verkocht

koorlessenaar
Hoge staande lessenaar die werd gebruikt voor monumentale boekwerken. Vaak in de vorm van een vogel met een boekensteun op de rug. De vogels die het meest uitgebeeld worden zijn de adelaar, de pelikaan en de zwaan. In Nederland worden de termen arend-lezenaar en lutrijn ook wel gebruikt voor de oude exemplaren

koormonument
Vaak zeer uitgebreide monumenten van het oude Griekenland die zijn opgericht door leiders of overwinnaars van bepaalde koorwedstrijden

koorsluiting
Gedeelten van christelijke kerken aan de oostzijde van het koor, vaak bestaande uit apsis, kooromgang en straalkapellen

kopergravure
Gravures waarbij de afbeelding is gesneden in een koperen plaat

koperslagers
Personen die koper bewerken

kopersmid
Personen die koper bewerken, voornamelijk zij die voorwerpen maken zoals ketels, spoelen, buizen en fittingen