AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus

Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911

umiaks
Open, inheemse huidboten uit het Noord-Amerikaanse poolgebied, geschikt voor meer dan één persoon, die worden gebruikt om goederen en passagiers te vervoeren; gebruik `kajaks` voor de hierop lijkende, doch kleinere met huiden bedekte eenpersoonsboten.
Categorie: Vervoermiddelen > huidboten.

umakweyana`s
Muziekbogen, met een klankbodem van kalebas, gesteund; Zulu, Swazi, Zuidelijk-Afrika.
Categorie: Geluidsmiddelen > muziekbogen.

unsters
Wordt gebruikt voor weegschalen met een vast draaipunt en een verschuifbaar tegenwicht waarvan de afstand langs een horizontale balk met een schaalverdeling kan worden veranderd, om een voorwerp in evenwicht te houden dat aan een punt uit het midden is opgehangen, meestal op een schaal of aan een haak; gebruik `desemers` voor weegschalen met een vergelijkbare vorm maar met een vast tegenwicht en een verschuifbaar draaipunt.
Categorie: Meetinstrumenten > weegschalen.

universiteiten
Instellingen voor wetenschappelijk onderwijs. Wordt gebruikt voor gebouwen of groepen gebouwen, dus de instelling als geheel. Het onderwijs omvat doctoraalstudies en postdoctorale opleidingen.
Categorie: Bouwwerken > universiteiten en hogescholen.

universitair hoofddocenten
Docenten bij instellingen voor hoger onderwijs, in rang direct onder die van hoogleraar en boven die van universitair docent.
Categorie: Personen > leraren.

universeelklemmen
Klemmen die bestaan uit twee gebogen armen met draaiende schoenen die met elkaar zijn verbonden met een systeem van hefbomen dat in werking wordt gesteld door een centrale staaf met schroefdraad met ook een ronde schoen; worden meestal gebruikt als hoekklemmen bij grote verstekramen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > klemmen: houtbewerkingsgereedschap.

universalisme
In het bijzonder te gebruiken voor de vrijzinnig protestantse beweging in de Verenigde Staten en Canada, die in de 18de eeuw voor het eerst als georganiseerde beweging van zich deed spreken en een confessionele status verkreeg in de 19de eeuw. Haar belangrijkste beginsel is het geloof in de redding van alle zielen, waarmee ze de calvinistische leer van de uitverkiezing van enkelen en de verdoemenis van velen afwijzen. Andere beginselen zijn onder meer de vrijheid van individuele interpretatie, tolerantie tegenover diversiteit en de onvervreemdbare waarde en waardigheid van iedere mens.In 1961 fuseerde deze beweging met de unitaristische beweging, waardoor het ‘unitaristisch universalisme’ ontstond. Ook in het algemeen te gebruiken voor de leer van de universele redding die op verschillende momenten in de christelijke geschiedenis terugkomt, te beginnen met de geschriften van Origen in de 3de eeuw.
Categorie: Abstracte Begrippen > protestantisme.

unitaristisch universalisme
Vrijzinnige religieuze groepering, in 1961 ontstaan in de Verenigde Staten en Canada na het samengaan van de unitariërs en de universalisten. Tot de kenmerkende beginselen behoren de verantwoordelijkheid van elk individu voor zijn of haar eigen religieuze overtuigingen en ethische normen, de onvervreemdbare waarde en waardigheid van iedere mens, het belang van religieus gemotiveerde actie voor maatschappelijke hervormingen, het democratische bestuur van de kerk, en eerbied en respect voor een diversiteit aan religieuze tradities. De leden hoeven niet een bepaald credo te onderschrijven.
Categorie: Abstracte Begrippen > godsdiensten.

unitarisme
In het bijzonder te gebruiken voor de vrijzinnig protestantse beweging die in Europa opkwam tijdens de Reformatie in de 16de eeuw, werd belichaamd door een kerk in Transsylvanië en een confessionele status verkreeg in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Canada tijdens de 19de eeuw. De beweging wordt gekenmerkt door de afwijzing van de orthodox christelijke leer van de Drie-eenheid en de goddelijke Christus, het vrije gebruik van de rede in religieuze zaken en het geloof dat God bestaat in één persoon. In 1961 fuseerde deze beweging in de Verenigde Staten en Canada met de universalistische beweging, waardoor het ‘unitaristisch universalisme’ ontstond. Ook in het algemeen te gebruiken voor de theologische leer van de eenheid van God en het mens-zijn van Jezus, zoals voor het eerst verwoord in het monarchisme van de 2de en 3de eeuw en in de leer van Arius in de 3de en 4de eeuw, en later in de leer van de radicale neoplatonisten uit de Reformatie zoals Michael Servetus, Faustus Socinus en Ferenc David.
Categorie: Abstracte Begrippen > protestantisme.

unit tools
Kleine afwerkgereedschap van boekbinders, bestaande uit een meestal koperen kolf of kop, meer of minder ingewikkeld van ontwerp, met een houten handvat.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > gereedschap en accessoires voor het bewerken en afwerken van oppervlakken.

unit furniture
Aanduiding voor meubilair dat uit samenhangende eenheden bestaat, zodat meubelstukken als kleerkasten, wandkasten, boekenkasten of schrijfbureaus, die allemaal in standaardmaten worden gemaakt, gemakkelijk toegevoegd of opnieuw gerangschikt kunnen worden.
Categorie: Interieurinrichting > meubilair naar ontwerp.

union suits
Nauwsluitend onderkleding waarin een hemd met lange mouwen en een lange onderbroek tot één kledingstuk gecombineerd zijn en vaak een zitvlak heeft dat losgeknoopt kan worden.
Categorie: Kleding > lang ondergoed.

union cases
Te gebruiken voor cassettes van thermoplast bedoeld om portretfoto’s, meestal een daguerreotype of een ambrotype, te bevatten; in de regel scharnierend en aan de buitenkant versierd met reliëfmotieven. In de Verenigde Staten gepatenteerd door Samuel Peck in 1854.
Categorie: Houders > documenthouders.

uniformen
Onderscheidende kleding gedragen door leden van een bepaalde beroepsgroep, organisatie of rang.
Categorie: Kleding > kleding naar functie.

Unga
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in de Democratische Republiek Congo en Zambia.
Categorie: Stijlen en Perioden > Bembe (Beneden-Zaïre).

Unetice
Verwijst naar een periode en cultuur uit de Bronstijd die zich ontwikkelde in Únetice, vlak bij Praag, in het huidige Tsjechië, en die zich verspreidde over Bohemen, Duitsland en Polen. Deze periode kenmerkt zich door handel in zout, barnsteen, en goud, en door de ontwikkeling van steeds uitgebreider graven, sommige voorzien van grafheuvels, die waarschijnlijk een impuls betekenden voor de Tumulus-periode.
Categorie: Stijlen en Perioden > Europese Bronstijd-perioden.

undercovers
Los geweven overtrekken van textiel voor bekledingsondergronden, die direct onder de bovenovertrek gebruikt worden, meestal om veren of lagen opvulling te bedekken.
Categorie: Onderdelen > basisonderdelen voor stoffering.

unciae
Wordt gebruikt voor Siciliaanse bronzen munten ter waarde van een twaalfde litra, uitgegeven gedurende de 5e eeuw v.C. en later voor Romeinse, uit brons geslagen munten ter waarde van een twaalfde as, uitgegeven gedurende de Republiek tot de 2e eeuw v.C..
Categorie: Ruilmiddelen > vroeg-westerse wereldmunten naar coupure.

unciaal
Een boekhandschrift dat wordt gekenmerkt door ronde majuskels, ontwikkeld uit het oude Romeinse cursief. Het werd vooral gebruikt in Griekse en Latijnse manuscripten van de 4e tot 8e eeuw.
Categorie: Onderdelen > Latijnse en Griekse alfabetschriften.

unanimistisch
Verwijst naar de Franse artistieke en literaire beweging die in 1908 werd opgericht door Jules Roman en die een sterke invloed had op de Abbaye, een gemeenschap van jonge kunstenaars en schrijvers die woonden in Parijs. De stroming kenmerkt zich door een nadruk op het groepsbewustzijn en collectieve emotie en de noodzaak dat het werk van de kunstenaar deze ervaring weerspiegelt.
Categorie: Stijlen en Perioden > moderne Europese kunststijlen en stromingen.

upper stocks
Kousen die in Europa in de 16de en 17de eeuw door mannen werden gedragen als bedekking van het bovenbeen, de dijen en de billen.
Categorie: Kleding > kousen en sokken.

uplights
Lampen waarvan de lichtpeertjes vaak in een buisje of ander soort houder staan. Ze staan op de grond zodat een lichtbundel omhoog schijnt.
Categorie: Interieurinrichting > verlichtingsmiddelen naar functie.

upfeed systems
Wordt gebruikt voor waterdistributiesystemen waarbij water naar boven wordt gestuwd door pompen of druk in een hoofdleiding.
Categorie: Objectgroepen en systemen > waterdistributiesystemen.

Urnesstijl
Verwijst naar een stijl die zich ontwikkelde in het tweede kwart van de 11de eeuw in Scandinavië en in Scandinavische nederzettingen in Ierland en Engeland. De stijl is genoemd naar het houtsnijwerk op de staafkerk in het Noorse Urnes en kenmerkt zich door het gebruik van getransformeerde motieven uit de Ringerike-stijl en nieuwe elementen. De werken vertonen een grotere eenheid dan de Ringerike-werken. Opvallend zijn de uiterst gestileerde dieren, waarbij grotere dieren vaak worden afgebeeld met een merkwaardig, afwisselend breder en smaller wordend lichaam.
Categorie: Stijlen en Perioden > Scandinavische middeleeuwse stijlen.

Urnenvelden
Verwijst naar een cultuur uit de Late Bronstijd die zich voordeed in de 12de eeuw v. Chr. in het oosten van Midden-Europa en Noord-Italië, en die zich verspreidde over Oekraïne, Sicilië, Scandinavië, Frankrijk en het Iberisch schiereiland.Deze cultuur is genoemd naar de gewoonte om de verbrande resten van de overledenen te bewaren in urnen, in zowel vlakke graven als ronde grafheuvels. De cultuur kenmerkt zich door versterkte nederzettingen, opvallend aardewerk en metalen gietvormen, gesmeed bronzen wapentuig, en slagzwaarden met opstaande randen om het handvat te beschermen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Europese Bronstijd-perioden.

urnentuinen
Wordt gebruikt voor plaatsen, meestal buiten, die zijn bestemd voor het uitstrooien van as of het plaatsen van urnen met as van de doden.
Categorie: Gebouwde complexen en gebieden > begraafplaatsen naar functie.

urnen
Houders, inhoud ca. 10 liter, met voornamelijk decoratieve functie; vooral de exemplaren met geornamenteerde voet; opening smaller dan de romp; vaak twee handvatten.
Categorie: Houders > vaatwerk.

urinoirs (sanitair)
Sanitair waarin urine wordt opgevangen en afgevoerd.
Categorie: Onderdelen > sanitaire installaties.

urine
Vloeibare tot halfvaste stof die wordt gemaakt in de nier en wordt afgevoerd door de urineorganen.
Categorie: Materialen > uitwerpselen.

urinalen
Houders voor urine; aangepaste vorm voor vrouwen of voor mannen.
Categorie: Houders > houders voor gezondheidszorg.

Urfirnis
Verwijst naar een aardewerkstijl uit de vroeg-Helladische tijd die zich ontwikkelde van circa 2.500 tot 2.000 v. Chr. Kenmerkend voor deze stijl is dat het aardewerk handgemaakt is en niet is gedraaid op een wiel, en dat het is afgewerkt met een halfglanzende verf in plaats van met gepolijst slib, in schakeringen die variëren van roodachtig naar bruinachtig tot zwart.
Categorie: Stijlen en Perioden > Helladische aardewerkstijlen.

Urewe
Te gebruiken om aardewerk uit de vroege ijzertijd te beschrijven, karakteristiek voor het Grote Merengebied in Oost-Afrika.
Categorie: Stijlen en Perioden > oude Oost-Afrikaanse aardewerkstijlen.

urban villages
Multifunctionele gemeenschappen die ontworpen zijn om woonwijken te combineren met dichtbij gelegen voorzieningen voor werk, detailhandel en amusement. Deze voorzieningen zijn met elkaar verbonden door wegen die vooral op voetgangers gericht zijn. Vaak gelegen in buitenwijken.
Categorie: Nederzettingen en landschappen > nederzettingen naar planologische concept.

urban homesteading
Het verbeteren van vervallen stedelijke gebieden door verlaten of ontruimde huizen aan te bieden aan mensen die ermee akkoord gaan de huizen op te knappen en er voor een bepaald aantal jaren in te wonen.
Categorie: Functionele activiteiten > stadsvernieuwing.

uranium
Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool U en het atoomnummer 92. Het is zilverkleurig en radioactief. Ook te gebruiken voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, diverse voorwerpen en materialen te maken.
Categorie: Materialen > non-ferrometaal.

urushi-e
Japanse prenten waarin sommige oppervlakken zijn gedrukt in zwarte, vernisachtige verf die glanzend blijft, en andere delen soms met de hand zijn gekleurd.
Categorie: Beeldmateriaal > houtsneden.

Usonian houses
Kleine eengezinswoningen ontworpen door Frank Lloyd Wright, die werden gebouwd aan het eind van de jaren dertig en vroeg in de jaren veertig, en meestal worden gekenmerkt door een lage prijs, natuurlijke materialen, open indeling van de ruimte en een sterke verbondenheid tussen het gebouw, de ligging en het klimaat. Geen Nederlands equivalent. Zie `sociale woningbouw`.
Categorie: Bouwwerken > woonhuizen naar constructiemethode.

ustrina
Aanduiding voor oude Romeinse plaatsen voor het verbranden van lijken.
Categorie: Bouwwerken > crematoria.

Utrechtse pramen
Praam uit de streek van Utrecht. Het was een open, overnaads gebouwd vaartuig dat enigszins op eeen punter geleek.
Categorie: Vervoermiddelen > pramen.

utopische literatuur
Literair genre dat een ideale menselijke samenleving beschrijft, vooral betreffende wetten, bestuur en sociale omstandigheden.
Categorie: Abstracte Begrippen > literaire en mondelinge genres.

utopia`s
Ideale, perfecte plaatsen, vooral met betrekking tot wetten, overheid en maatschappelijke omstandigheden.
Categorie: Abstracte Begrippen > politieke begrippen.

utility quilts
Quilts die vooral een praktisch en minder een esthetisch doel dienen; vervaardigd uit allerlei materialen, van oude kleding tot voederzakken, en gevuld met (zelf verbouwde) katoen of wol, een oude deken of een versleten quilt. Geen Nederlands equivalent.
Categorie: Interieurinrichting > quilts naar functie.

utility knives
Snijmessen met een scheermesje met één snijkant dat tussen de twee kanten van een mes wordt vastgehouden.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > messen (snijgereedschap).

utiliteitsvliegtuigen
Luchtvaartuigen die tijdens het werk worden gebruikt als onderdeel van de benodigde uitrusting voor dat werk, zoals bij bosbouw, landbouw of ambulancediensten.
Categorie: Vervoermiddelen > burgerluchtvaartuigen.

utilitarisme
Leer die beweert dat nut het hoogste goed is en dat het beslissende kenmerk van het juiste gedrag zou moeten zijn het nut dat daaruit voortvloeit.
Categorie: Abstracte Begrippen > filosofische stromingen en opvattingen.

ut pictura poesis
Te gebruiken met betrekking tot de verschillende interpretaties van deze zin uit Horatius Ars Poetica met betrekking tot de beeldende kunst.
Categorie: Abstracte Begrippen > historische, theoretische en kritische begrippen: beeldende kunst.

uurglazen
Zandlopers die één uur nodig hebben om de beschikbare hoeveelheid zand van het bovenste naar het onderste glas te laten stromen.
Categorie: Meetinstrumenten > zandlopers.

uurwerken
Instrumenten voor het meten en vastleggen van het verstrijken van tijd.
Categorie: Meetinstrumenten > meetinstrumenten voor het meten van omvang.

uurwijzers
Wordt gebruikt voor de wijzers of andere indicatoren die de uren aangeven op klokken en horloges.
Categorie: Onderdelen > wijzers.

uv-absorbens
Elke substantie die de ultraviolette stralingsenergie absorbeert en deze tot een ongevaarlijke vorm afbreekt; wordt gebruikt om de lichtgevoeligheid van plastic en rubber te verlagen.
Categorie: Materialen > absorptiemiddel.

vastkleven
Het vasthechten met behulp van een zacht, plastic mengsel of samengesteld materiaal.
Categorie: Procédés en Technieken > hechting.

vastklinken
Het vormen van een permanente verbinding tussen twee of meer stukken metaal door een klinknagel door gaten te steken die op één lijn liggen.
Categorie: Procédés en Technieken > bevestigen.

vastheid
De betrekkelijke onafhankelijkheid van de waargenomen kleur van het voorwerp van veranderingen in kleur van de lichtbron.
Categorie: Kleur > met kleur verwante effecten.

vastentijden
veertigdagentijden Ruimere term: gebeurtenissen
Categorie: Gebeurtenissen > gebeurtenissen.

Vastenavond
Te gebruiken voor de laatste dag van carnaval die het hoogtepunt vormt en op de laatste dag voor de Vasten valt. In sommige plaatsen, zoals New Orleans, wordt de term gebruikt voor het hele carnavalsseizoen.
Categorie: Gebeurtenissen > carnaval.

vaste waaiers
Waaiers die niet kunnen worden dichtgevouwen of gesloten, met een versierd gedeelte bevestigd aan een handvat.
Categorie: Kleding > waaiers.

vaste sporen
Sporen die zonder riempjes aan de hielen van laarzen vastzitten door middel van een integraal palletje in de hiel.
Categorie: Kleding > sporen (gedragen accessoires).

vaste rugbindingen
Boekbanden waarbij het dekmateriaal direct op de rug is gelijmd, of op een voering op de rug.
Categorie: Onderdelen > boekbanden naar structuur.

vaste ramen
Ramen of delen van ramen die niet geopend kunnen worden.
Categorie: Onderdelen > vensters naar bedieningswijze.

vaste prijs contracten
Contracten waarbij de koper ermee akkoord gaat een van tevoren vastgestelde prijs te betalen aan de verkoper.
Categorie: Informatievormen > contracten naar wijze van betaling.

vaste afvoeren
Afvoerkanalen die van de sifon van een installatie naar een ander afvoerkanaal leiden.
Categorie: Onderdelen > afvoerbuizen.

Vasiliki
Verwijst naar een vroeg-Minoïsche aardewerkstijl, genoemd naar een archeologische vindplaats in het oosten van Kreta. Het aardewerk kenmerkt zich door de ontdekking van nieuwe ongebruikelijke vormen, waaronder ‘theepotten’ met overdreven lange tuit, en kruiken met lange, spitse tuiten. De kenmerkende decoratie ontstond door de pot volledig met een sliblaag te bedekken, die tijdens het bakken werd gemarmerd, om op die manier een bont geschakeerd effect in rood en zwart te verkrijgen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Minoïsche aardewerkstijlen.

varkensstallen
Stallen voor het onderbrengen van varkens.
Categorie: zwijnenhuisvesting > zwijnenhuisvesting.

varkenssperen
Speren voor de jacht op zwijnen.
Categorie: Wapens en Munitie > jachtsperen.

varkenspoten
Poten van een varken, ook als gerecht.
Categorie: Materialen > vlees.

varkensleer
Leer dat is gemaakt van varkenshuid en meestal plantaardig is gelooid. Het heeft een kenmerkend nerfpatroon doordat de haarvaten ruwweg driehoekige groepjes van drie vormen.
Categorie: Materialen > huid.

varkenskotten
Eenvoudige schuurtjes om varkens te huisvesten.
Categorie: zwijnenhuisvesting > zwijnenhuisvesting.

varkensharen penselen
Kunstenaarskwasten van varkenshaar.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > haren penselen.

varkens (metsellagen)
Lagen bakstenen of tegels die voor binding of nivellering in het metselwerk zijn aangebracht.
Categorie: Onderdelen > metsellagen.

variététheaters
Theaters waarin een afwisselend programma van chansons, voordrachten, goocheltoeren, akrobatiek enz. vertoond wordt.
Categorie: Bouwwerken > theaters naar functie.

varguenos
Spaanse uitklapbare schrijfkabinetten in de vorm van een rechthoekige kist die op een decoratieve pie de puente of schraag steunt. De binnenkant is vaak uitvoerig versierd en bevat meestal een rij laden die door vakjes en een klein kastje kunnen worden aangevuld.
Categorie: Interieurinrichting > uitklapbureaus.

varenbedden
Bakken voor varens.
Categorie: Houders > bloembakken.

vapor lamps
Lampen die branden door het vergassen van een vluchtige vloeistof.
Categorie: Interieurinrichting > lampen naar vorm.

vanitasstillevens
Stillevens waarin de afgebeelde voorwerpen, zoals zandlopers, weegschalen, spiegels, doodshoofden, en juwelen, boeken en wapens verwijzen naar de menselijke sterfelijkheid, de vergankelijkheid van het leven en de uiteindelijke waardeloosheid van aardse bezittingen; vooral populair in de 17e-eeuwse Nederlandse schilderkunst.
Categorie: Beeldmateriaal > stillevens.

vangrails
Beschermende elementen die zijn geplaatst op gevaarlijke plekken, zoals langs de kant van wegen of in trapportalen.
Categorie: Onderdelen > hekwerkelementen.

vangsnoeren
Te gebruiken voor koorden, gewoonlijk gevlochten en eindigend in aglets, die in een lus onder de arm en soms over de borst worden gedragen op militaire uniformen, vooral gedragen door adjudanten, maar ook door andere officieren. Te onderscheiden van ‘fourragères’: gevlochten koorden die worden gedragen als militaire eretekenen.
Categorie: Kleding > schouderaccessoires.

vandalisme
Het opzettelijk vernietigen van of schade toebrengen aan een eigendom dat aan een ander of aan de staat behoort.
Categorie: Abstracte Begrippen > misdaad.

van vering voorzien
Procédé waarbij het bekledingsframe van veren wordt voorzien.
Categorie: Procédés en Technieken > bekledingstechnieken.

vanadium
Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool V en het atoomnummer 23. Het metaal is lichtblauw met een zilveren glans. Ook te gebruiken voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, verschillende voorwerpen en materialen te maken, met name staal.
Categorie: Materialen > non-ferrometaal.

Vandaals
Verwijst naar de periode en stijl die in verband worden gebracht met de Vandalen, een Germaans volk dat een koninkrijk stichtte in Noord-Afrika en zich in Spanje vestigde in de 5de en 6de eeuw. De Vandalen zijn berucht door het plunderen van delen van Gallië en Rome in 455. De artistieke stijl van de Vandalen kenmerkt zich door de decoratieve details die zich voordoen op draagbare objecten, en de invloed van Arianisme, dat zij vurig aanhingen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Germaans.

van Thera
Verwijst naar verschillende aardewerkstijlen van het eiland Thera, gekenmerkt door vazen die zijn gevonden bij Akrotiri. De stijl varieerde door de tijden heen, met vroegere ontwerpen die strikt geometrisch en lineair waren, terwijl latere ontwerpen picturale en geometrische vormen combineerden. Typische onderwerpen zijn:Krokussen, leliën, papyrus, palmbomen, geiten, vissen, zwaluwen en dolfijnen. Ogenschijnlijk werden bepaalde patronen alleen op bepaalde vazen gebruikt, wellicht bij wijze van aanduiding voor de inhoud.
Categorie: Stijlen en Perioden > aardewerkstijlen van de Griekse eilanden.

van mica
Verwijst naar een kenmerkende aardewerkstijl die werd vervaardigd in Gallië, het Rijnland, Groot-Brittannië en andere streken. De stijl kenmerkt zich door het gebruik van een laklaag die een klein beetje gele mica bevat, waardoor het aardewerk lijkt op brons.
Categorie: Stijlen en Perioden > Romeinse aardewerkstijlen.

van het Nabije Oosten
Verwijst naar de cultuur die in de oudheid ontstond in een geografisch gebied dat zich uitstrekte van Turkije het westen tot Iran in het oosten.
Categorie: Stijlen en Perioden > Vroege Westerse Wereld.

van de handdoen (collecties)
Een object permanent uit een collectie verwijderen.
Categorie: Functionele activiteiten > collectiebeheer.

valstrikken
Middelen waarmee dieren worden gevangen. Worden met name gebruikt om te verwijzen naar de vallen met een mechaniek waardoor ze plotseling sluiten.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > vangtuig.

valsemunters
valsmunters Ruimere term: criminelen
Categorie: Personen > criminelen.

valse voorgevels
Wordt gebruikt voor façades die de afmetingen van het gebouw overstijgen met als primair doel het creëren van een imposantere verschijning. Voor façades die de afmetingen van een gebouw overstijgen zonder dat doel wordt de term `screen façades` gebruikt.
Categorie: Onderdelen > schermgevels.

valletjes
Horizontale behangsels van stof die over de bovenkant van een opening zijn bevestigd om de bovenkant van gordijnen en hun ophang- en open- en sluitmechanisme aan het oog te onttrekken.
Categorie: Interieurinrichting > bedekkingen en voorhangen voor openingen.

vallen (zeilvaart)
Onderdelen van het lopend want die dienen om rondhouten, zeilen of vlaggen te hijsen of te vieren.
Categorie: > .

valleien
Tamelijk vlakke holtes in de aardkorst met minder steile hellingen dan cañons of kloven.
Categorie: Nederzettingen en landschappen > landschapsvorm naar vorm of ligging: aflopend.

valkenetten
Lichte kanonnen die werden gebruikt vanaf eind 15e tot begin 18e eeuw, met kogels van 373 tot 2250 gram.
Categorie: Wapens en Munitie > kanonnen.

valika`s
Snaarinstrumenten, per streek verschillend van vorm, bamboe, 7-20 snaren, uit de buitenste laag van de bamboe gesneden, ook van metaal; snaren worden aan beide uiteinden omhoog geduwd met kleine kammetjes; bespeeld door met de vingers te tokkelen; Madagaskar. Gebruik: `sesando`s` voor gelijksoortige snaarinstrumenten uit Timor.
Categorie: Geluidsmiddelen > citerachtige chordofonen: getokkeld.

valiezen
Reistassen, met name diegene die van tapijt of van imitatietapijtstof zijn gemaakt; van een type en stijl die populair waren in de 19e eeuw.
Categorie: Houders > reistassen.

valhelmen
Helmen die worden gedragen door motorrijders, vliegtuigbemanningen, autocoureurs en anderen ter bescherming van het hoofd in geval van een ongeluk.
Categorie: Kleding > helmen.

valhekken
Defensief traliewerk, van massief ijzer of hout, verticaal beweegbaar in groeven die gesneden zijn in de stijlen van verstevigde poorten.
Categorie: Onderdelen > hekken (poortonderdelen).

valhamers
Zware gewichten waarmee palen de grond in worden geslagen; ze vallen door de zwaartekracht langs een reeks geleidende rails op de bovenkant van de paal.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > hamers (gereedschap).

valgordijnen
Toneelgordijnen die worden neergelaten in plaats van opzij- en dichtgetrokken.
Categorie: Interieurinrichting > gordijnen naar locatie of context.

valentijnskaarten
Wenskaarten die ter gelegenheid van Valentijnsdag naar een geliefde worden gestuurd.
Categorie: Informatievormen > wenskaarten.

Valenciennes kant
Kloskant vernoemd naar de stad op de Frans-Belgische grens. Valenciennes is een kantsoort met doorlopende draad, die zowel de ondergrond als het motief vormt. Kenmerkend zijn de zeer dicht gewerkte (dus ondoorzichtige) motieven op een open grond van grote ruitvormige of ronde mazen.
Categorie: Materialen > kloskant.

valdeuren
Scharnierende afsluitingen van een opening in een woning (raam, doorgang in een vloer). Gebruik `luiken (plafonds en daken)` ook als ze openingen afsluiten op het dek van een schip.
Categorie: Onderdelen > deuren naar vorm.