AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus

Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911

voegspecie
Mortel die door zijn waterige consistentie in kleine voegen of holtes kan worden aangebracht of gepompt, zoals tussen stukken keramische klei, lei of vloertegel.
Categorie: Materialen > mortel naar funktie.

voeglood (bouwonderdelen)
Dun, ondoordringbaar materiaal dat geplaatst wordt in bouwwerken om te voorkomen dat er water binnenkomt en-of om waterdrainage aan te brengen, over het algemeen geplaatst tussen dak en muur en boven buitendeuren en -ramen.
Categorie: Onderdelen > oppervlakte-elementen.

voegen (opvullen)
Het vullen of afwerken met behulp van een voegmiddel.
Categorie: Procédés en Technieken > vullen.

voegen met tandverbindingen
In metselwerk of steenwerk. Voegen die tandverbindingen gebruiken in de aangrenzende onderdelen om te voorkomen dat die later gaan bewegen.
Categorie: Onderdelen > metselvoegen naar vorm.

voedselverwerkingsuitrusting
Een object dat oorspronkelijk werd vervaardigd om te worden gebruikt bij het verwerken, opslaan of bereiden van voedsel of drank voor menselijke consumptie. Waaronder: handgereedschap, toestellen en uitrusting voor het verwerken van natuurlijke of synthetische substanties. Zie ook: eet- en drinkgerei, landbouwgereedschap, veeteeltuitrusting.
Categorie: > .

voedselmolens
Handbediende keukenapparaten die voedingswaren door een geperforeerd rooster of grill duwen. Wordt gebruikt voor het pureren van fruit en groenten.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > molens (keukengereedschap).

voedselharkjes
Keukengerei dat bestaat uit een platte, verticale rechthoek die aan een handvat vastzit en door kinderen wordt gebruikt om voedsel op hun vork of lepel te duwen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > eetgerei voor jonge kinderen.

voedsel
Te gebruiken voor elke stof die kan worden verteerd of geabsorbeerd door een menselijk of dierlijk lichaam. Dient als bron voor energie of een essentiële voedingsstof, om weefsel aan te maken of te vervangen of om de honger te stillen.
Categorie: Materialen > materialen naar functie.

voedingsruimten
Ruimten in schuren of stallen met voorzieningen voor het voederen van paarden of andere dieren. Geen Nederlands equivalent.
Categorie: Onderdelen > stal- en schuurruimten.

voddenrapers
Zij die in hun levensonderhoud voorzien door vodden en ander afval op te rapen van de straat of uit vuilnisbakken of van vuilstortplaatsen te halen.
Categorie: Personen > personen naar activiteit.

vochtwerende laag
Een ondoorlatend horizontale laag materiaal in gemetselde muren, die wordt gebruikt om de opwaartse capillaire werking of neerwaartse sijpeling van water te voorkomen.
Categorie: Materialen > bouwmaterialen.

vochtwerende laag
Vochtwerende lagen of deklagen, zoals speciale verf of een film op dakvilt of bouwpapier, die de doorgang van vocht of damp in een materiaal of bouwwerk verhinderen.
Categorie: Materialen > bouwmaterialen.

vochtvrij maken
Materialen of oppervlakken met behulp van een kleine hoeveelheid druk ondoordringbaar voor waterdamp of vloeibaar water maken.
Categorie: Procédés en Technieken > waterdicht maken.

vochtigheidsgraad verhogen
Wordt gebruikt voor het verhogen van de vochtigheidsgraad in een gesloten omgeving, zoals een gebouw of kamer. Wordt ook gebruikt voor het behandelen van voorwerpen door ze vochtig te maken, zoals door het gebruik van stoom.
Categorie: Procédés en Technieken > fysico-chemische procédés.

vochtigheidsmeters
Instrumenten voor het vaststellen van de hoeveelheid water in materialen, bijvoorbeeld hout of aarde, meestal door het elektrische weerstandsvermogen te meten.
Categorie: Meetinstrumenten > meetinstrumenten voor het meten van elektriciteit.

vochtigheid (milieubegrip)
De hoeveelheid verdampt water in de atmosfeer.
Categorie: Abstracte Begrippen > milieubegrippen.

vochtige diazotypie
Diazotypie waarbij de diazozouten de basis zijn en het verborgen beeld wordt ontwikkeld door middel van bevochtiging met een vloeistof die de koppelaar bevat.
Categorie: Procédés en Technieken > diazotypie.

vochtbestendigheid
De eigenschap van een kleurstof niet te veranderen als die nat wordt.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > fysico-chemische kenmerken en eigenschappen.

vochtaantrekkend
De ontvankelijkheid of mate van ontvankelijkheid voor vocht.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > fysico-chemische kenmerken en eigenschappen.

vocht
Gecondenseerd of gediffundeerd water.
Categorie: Materialen > water naar vorm.

vocalions
Rietorgels, wegens hun omvang op de grond staand, met wijde tongpijpen, door middel van luchtdruk in werking gezet.
Categorie: Geluidsmiddelen > rietorgels.

voyeuses à genoux
Een bepaald soort voyeuse die speciaal voor vrouwen was gemaakt om op te knielen, aangezien schrijlings zitten voor hen niet elegant werd gevonden.
Categorie: Interieurinrichting > voyeuses.

voyeuses
Franse benaming uit de 18e eeuw voor stoelen met een lage zitting en een opgevuld bovenstuk aan de achterkant waarop een zittend persoon de ellebogen kan neerleggen als er schrijlings op de stoel wordt gezeten. Dit type werd voor het eerst gemaakt in Frankrijk rond 1740, en later ook in Engeland.
Categorie: Interieurinrichting > stoelen naar functie.

voyeurisme
mixoscopie Ruimere term: afwijkend gedrag
Categorie: Abstracte Begrippen > afwijkend gedrag.

vouwwanden
Elk scheidsstuk dat kan worden ingeklapt tot een relatief compact geheel door vouwen, opkronkelen of het op elkaar stapelen van de onderdelen.
Categorie: Onderdelen > tussenwanden.

vouwstoelen
klapstoelen Ruimere term: stoelen naar ontwerp
Categorie: Interieurinrichting > stoelen naar ontwerp.

vouwscharnieren
Scharnieren die met een pen-en-gat verbinding vastgezet zijn in de rand van een deur en de rand van de stijl waar de rand van de deur tegenaan zal komen als deze dicht is.
Categorie: Onderdelen > scharnieren naar vorm.

vouwplaatconstructies
Wordt gebruikt voor structurele systemen gebaseerd op eenzijdige platen die extra stijf worden doordat ze tot een serie lange, smalle vlakken gevouwen worden. Karakteristieke delen zien eruit als een serie verbonden W`s of afgeschuinde U`s.
Categorie: Onderdelen > plaatconstructies.

vouwmessen
Grote zakmessen waarvan het lemmet of lemmeten in het handvat kunnen worden opgeklapt of gevouwen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > zakmessen.

vouwgordijnen
Schermen die meestal van stof zijn en in brede, horizontale plooien omhoog worden getrokken. Gebruik `plissé gordijnen` voor schermen met smalle, scherp gevouwen plooien.
Categorie: Interieurinrichting > schermen (bedekkingen).

vouwers
Smalle, dunne instrumenten, gewoonlijk met spits toelopende randen en ronde of spits toelopende uiteinden, gebruikt voor vouwen, gladstrijken, polijsten en andere bewerkingen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > gereedschap en accessoires voor het bewerken en afwerken van oppervlakken.

vouwen (procédé)
Iets, bijvoorbeeld stof of papier, over zichzelf heen buigen. De term wordt ook als meervoudsvorm gebruikt van het zelfstandig naamwoord `vouwen` waarmee de delen die over elkaar zijn gevouwen worden aangeduid. Gebruik `plooien` voor de ribbels of rimpels die door het vouwen ontstaan. Gebruik het adjectief `opvouwbaar` voor voorwerpen die zijn ontworpen om klein te worden opgevouwen.
Categorie: Procédés en Technieken > buigen.

vouwdeuren
Deuren van twee of meer scharnierende deurvleugels die openen door de deurvleugels in parallelle posities ten opzichte van elkaar te brengen.
Categorie: Onderdelen > deuren naar werkwijze.

vouwen
Wordt gebruikt voor delen van een object of materiaal die gevouwen zijn, dat wil zeggen dat deze delen van het object of materiaal over elkaar heen vallen. Gebruik `kreuken` voor randen of groeven die door middel van vouwen in een materiaal zijn aangebracht.
Categorie: Onderdelen > onderdelen naar algemene context.

vouwbladen
Kleine gedrukte geschriften die bestaan uit een gevouwen blad dat niet is genaaid of ingebonden. Voor grotere gedrukte geschriften, die minder dan 80 pagina`s en vaak papieren kaften hebben, wordt `pamfletten` gebruikt.
Categorie: Informatievormen > informatiedragers naar fysieke vorm.

votiefgeschenken
Te gebruiken voor objecten of monumenten zijn geschonken aan een openbare plek of vereringsplaats, vooral uit dankbaarheid voor redding uit de nood. Gebruik de term `votiefbeelden` voor dit soort objecten die zelf een afbeelding zijn of die een afbeelding bevatten.
Categorie: Objectgenres > objectgenres naar functie.

votiefbeelden
Beeldende werken krachtens een gelofte of een verkregen gunst geschonken voor een openbare plaats of sanctuarium. Gebruik `votiefgeschenken` voor om dezelfde reden geschonken voorwerpen zonder afbeeldingen.
Categorie: Beeldmateriaal > beeldmateriaal naar functie.

vossen
Geslacht van zoogdieren uit de familie der honden
Categorie: dieren > zoogdieren.

vorticistisch
Verwijst naar de Britse literaire en artistieke beweging die in 1914 werd opgericht door Wyndham Lewis en leden van het ‘Rebel Art Centre’. De werken, waaronder schilderijen, prenten en foto’s, waren geïnspireerd door het Italiaanse Futurisme en kenmerken zich door sterke contouren en duidelijke, hoekige vormen die aan machines doen denken.
Categorie: Stijlen en Perioden > moderne Britse kunststijlen en -stromingen.

vorstscheuren
Verhoging van de grond veroorzaakt door bevriezing van vochtige aarde.
Categorie: Gebeurtenissen > aardkorstbewegingen.

vrucht
Het gedeelte van een plant dat bestaat uit het zaad met bijbehorend omhulsel, in het bijzonder wanneer dat omhulsel sappig en moesachtig is.
Categorie: Materialen > plantaardig materiaal.

vrouwenstudies
Gebied dat de geschiedenis en de hedendaagse sociale, politieke en culturele situatie van vrouwen behelst.
Categorie: Vakgebieden > sociale wetenschappen.

vrouwenmutsen
Nauwsluitende mutsen van linnen of fijne katoen; vooral zoals die werden gedragen door oudere vrouwen.
Categorie: Kleding > petten en mutsen naar vorm.

vrouwenfiguren
Zie ook lijst vrouwenportret.
Categorie: > .

vrouwen
vrouwmensen; vrouwspersonen; wijven Ruimere term: personen naar geslacht
Categorie: Personen > personen naar geslacht.

vrouwelijk
Verwijst naar het geslacht dat normaal gesproken eieren of vrouwelijke geslachtscellen produceert.
Categorie: Abstracte Begrippen > sekse.

vroege werken
Vooral artistiek of literair werk, dat betrekkelijk vroeg in de loopbaan van de maker is vervaardigd.
Categorie: Objectgenres > objectgenres naar stadium in de ontwikkeling van de maker.

Vroege Renaissance
Periode 1525-1565.
Categorie: Stijlen en Perioden > renaissance.

Vroege Keizertijd
Verwijst naar de periode en stijl in de kunst, die samenviel met de tijd in de Romeinse geschiedenis waarin de volksvergaderingen en de Senaat werden verdrongen door de regerende keizers, meest in het bijzonder door Caesar Augustus. De stijl wordt gekenmerkt door de invloed van klassieke Griekse kunst en de bouw van grootschalige tempels, fora, aquaducten en villa`s.
Categorie: Stijlen en Perioden > Imperiaal (Romeins).

Vroege IJzertijd
Verwijst naar de vroegste fase van de IJzertijd, toen de specifieke functionele eigenschappen van ijzer voor het eerst werden benut, onder meer door het te smeden, en het de plaats van brons begon in te nemen bij de vervaardiging van gereedschappen en wapens.
Categorie: Stijlen en Perioden > IJzertijd.

Vroege Bronstijd
Verwijst naar de vroegste fase van culturen uit de Bronstijd, die zich verschillend hebben ontwikkeld in verschillende regio’s, op basis van chalcolithische dan wel neolithische technieken. Onderscheidt zich voornamelijk van de culturen uit de Midden en Late Bronstijd door metaalassemblage en begrafenisriten. Kenmerkt zich deels door de eerste experimenten met koperlegeringen voor de productie van brons en door verbeteringen van stenen werktuigen en verscheidene andere lokale culturele ontwikkelingen. Sommige geleerden beschouwen de chalcolithische periode als de eerste fase van de Bronstijd.
Categorie: Stijlen en Perioden > Bronstijd.

Vroege Barok
B Verwijst in het algemeen naar de begintijd van de Barok als stijl en periode, in het bijzonder naar de Italiaanse Barok van circa 1585 tot 1625.
Categorie: Stijlen en Perioden > Barok.

vroeg-westerse wereldmunten
Hoort bij beschrijvingen van munten uit de vroeg-westerse wereld vanaf de 6e eeuw v.C. tot de economische herstructurering in de 7e en de 8e eeuw n.C., ondernomen door de Franken en de Arabieren. Griekenland, Rome en het Nabije Oosten onder de Sassaniden maakten deel uit van deze vroeg-westerse wereld.
Categorie: Ruilmiddelen > munten naar herkomst.

vroeg-victoriaans
B Verwijst naar de Victoriaanse stijl tussen 1837 en circa 1850. De stijl wordt gekenmerkt door een ontwikkeling vanuit de oudere Regency-vormen naar de neostijlen, in het bijzonder de neogotiek, en een toenemende belangstelling voor ornamentatie en zware vormen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Victoriaans.

Vroeg-Paleologisch
Verwijst naar de stijl en periode die zich ontwikkelde toen keizer Michael VIII Palaeologus na zijn terugkeer uit ballingschap naar Constantinopel in 1261, de verwoesting begon te herstellen die de kruisvaarders hadden achtergelaten.
Categorie: Stijlen en Perioden > paleologisch.

Vroeg-Nara
Verwijst naar de fase in de Nara-periode van circa 645 tot 710. De stijl komt tot uiting in de beeldhouwkunst, hoofdzakelijk in de vorm van levensgrote bronzen en kleinere kleifiguren met slanke lijnen, complex gevouwen draperieën en serene gezichtsuitdrukkingen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Nara.

vroeg-minoïsch
B Verwijst naar de vroegste fase van de Minoïsche kunst en cultuur in het alternatieve classificatiesysteem van de archeoloog Arthur Evans. De periode wordt gekenmerkt door de introductie van metalen uit Klein-Azië, onderscheidende beeldhouwkunst en aardewerk, met inbegrip van met de hand vervaardigde potten van klei, versierd met ingekerfde geometrische patronen, en andere die schijnen te zijn geïnspireerd door Egyptische voorbeelden uit de tijd van de eerste tot de vierde dynastie. Deze periode valt gedeeltelijk samen met de prepaleistijd in het classificatiesysteem van Nikolas Platon.
Categorie: Stijlen en Perioden > Minoïsch.

Vroeg-Middeleeuws
B Verwijst naar de perioden en stijlen in Europa vanaf de periode der volksverhuizingen tot de romaanse periode, die grofweg de 4de tot en met 11de eeuw beslaan.
Categorie: Stijlen en Perioden > Middeleeuws.

Vroeg-Klassiek (2)
B Verwijst naar het begin van de oud-Griekse klassieke periode en stijl, van circa 480 tot circa 450 v. Chr. De beeldhouwkunst in deze tijd onderscheidt zich van de eerdere archaïsche stijl doordat de menselijke vorm wordt geportretteerd met een toenemend naturalisme, met inbegrip van meer subtiliteit in gezichtsuitdrukkingen en contrapost in staande figuren. De vaasschilderkunst vertoont regionale verschillen, maar in het algemeen is ook hier sprake van een toegenomen beheersing van de menselijke vorm en van draperie. In de architectuur wordt de esthetiek van de late 6de en de vroege 5de eeuw voortgezet en verfijnd.
Categorie: Stijlen en Perioden > klassiek (1).

Vroeg-Jomon
Verwijst naar de fase in de Jomon-periode van circa 5000 tot circa 3500 v. Chr., waarin de ontwikkeling van kleine dorpen, met behulp van touw gedecoreerd aardewerk en gevlochten manden op gang komt, alsmede het gebruik van stenen gereedschappen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Jomon.

vroeg-hellenistisch
Verwijst naar de begintijd van de hellenistische periode, van circa 330 tot circa 220 v. Chr, die wordt gekenmerkt door de vestiging van Griekse werkplaatsen in verre steden waaronder Syracuse, Pergamon en Alexandrië. Er worden technisch hoogstaande kunstwerken geschapen waarin de menselijke figuren afwijken van de laat-klassieke kunst door de steeds langere vormen en waarin de subtiel geïdealiseerde portretten op echte karakterstudies beginnen te lijken.
Categorie: Stijlen en Perioden > Hellenistisch.

vroeg-helladisch
B Verwijst naar de stijl van de artistieke voortbrengselen in het zuiden en midden van het Griekse vasteland tijdens de Bronstijd tussen circa 3600 en 2050 v. Chr. De stijl kenmerkt zich door eenvoudig, dikwijls onversierd aardewerk in vormen zoals de sauskom en in de architectuur door gangen en apsidiale huizen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Helladisch.

Vroeg-Heian
Verwijst naar de fase in de Heian-periode van circa 794 tot 898. In de schilder- en beeldhouwkunst wordt de stijl gekenmerkt door krachtig gebouwde figuren met dreigende gezichtsuitdrukkingen en sterke, dynamische lijnen. In de architectuur wordt de stijl gekenmerkt door kleine, onregelmatig ontworpen tempelcomplexen in afgelegen bergstreken.
Categorie: Stijlen en Perioden > Heian.

Vroeg-Gotisch
B Verwijst naar de vroegste fasen van de stijl en de periode die opbloeide in Ile-de-France ten tijde van de opkomst van een sterke Franse monarchie en de daaruit voortkomende bouwactiviteiten in het midden van de 12de eeuw en die zich verspreidde naar andere Europese centra. De stijl kenmerkt zich door de introductie van lichtere constructies, dunnere muren en meer interieurverlichting, in tegenstelling tot de zware en massieve Romaanse steunmuren.In de architectuur maakt men gebruik van spitsbogen, kruisribgewelven, meer open binnenruimtes en enorme gebrandschilderde ramen.
Categorie: Stijlen en Perioden > gotiek.

Vroeg-Gerzeïsch
Verwijst naar de eerste helft van de Gerzeïsche periode in Boven-Egypte. Deze kenmerkt zich door een voortzetting van eerdere kunstvormen en vertoont sporen van nieuwe contacten met Zuidwest-Azië.
Categorie: Stijlen en Perioden > Gerzeïsch.

vroeg-geometrisch
B Verwijst naar de vroegste fase van de geometrische stijl, die eindigde in het begin van de 9de eeuw v. Chr. De periode kenmerkt zich door het ontstaan van gestandaardiseerde vormen van vaatwerk, zoals amforen, pelikai, stamnoi, hydria`s, oinochoai, kraters, kylikes en lekythoi, en door geschilderde abstracte vormen zoals driehoeken, blokpatronen en concentrische cirkels.
Categorie: Stijlen en Perioden > geometrisch.

Vroeg-Etruskisch
B Verwijst naar de vroegste stadia van de Etruskische cultuur en stijl, voordat de Romeinse invloeden gingen overheersen. Deze periode omvat de Vroege IJzertijd van de 9de eeuw tot circa 675 v.Chr., de oriëntaliserende fase tot circa 575 v.Chr en het eerste deel van de klassieke fase tot circa 400 v.Chr. In classificatiesystemen die de Villanovacultuur van de IJzertijd niet tot de Etruskische cultuur rekenen, begint de vroeg-Etruskische cultuur rond 750 v. Chr.
Categorie: Stijlen en Perioden > Etruskisch.

Vroeg-Edo
Verwijst naar de fase in de Edo-periode van circa 1603 tot 1704. Deze tijd beleefde de opkomst van rivaliserende schilder- en kalligrafiescholen, die de nadruk legden op een decoratieve benadering van de natuur.
Categorie: Stijlen en Perioden > Edo (Japanse periode).

Vroeg-Dynastiek III
De derde fase van de vroeg-dynastieke periode in Mesopotamië, van circa 2600 tot 2340 v. Chr. Deze wordt gekenmerkt door de opkomst van historische onderwerpen in de beeldhouwkunst, verfijnde luxevoorwerpen en vernieuwingen in de bouw van tempels en paleizen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Vroeg-Dynastiek (Mesopotamisch).

Vroeg-Dynastiek II
De tweede fase van de vroeg-dynastieke periode in Mesopotamië, van circa 2750 tot 2600 v. Chr. Deze wordt gekenmerkt door gestileerde beeldhouwkunst, de ontwikkeling van het strijdtoneel in de zegelkunst en een betrekkelijke homogeniteit in de beeldende kunst.
Categorie: Stijlen en Perioden > Vroeg-Dynastiek (Mesopotamisch).

Vroeg-Dynastiek I
De eerste fase van de vroeg-dynastieke periode in Mesopotamië, van circa 2900 tot 2750 v. Chr. Deze wordt gekenmerkt door architectonische vernieuwingen, specifieke stijlen van zegelkunst en overgangsstijlen in de beeldende kunst.
Categorie: Stijlen en Perioden > Vroeg-Dynastiek (Mesopotamisch).

Vroeg-Dynastiek (Mesopotamisch)
B Verwijst naar de periode van de opkomst van de stadstaten in de streek van Sumer in zuidelijk Mesopotamië, grofweg van circa 2900 v. Chr. tot hun verovering door de Akkadische koningen rond 2340 v. Chr.
Categorie: Stijlen en Perioden > Mesopotamische perioden.

Vroeg-Dynastiek (Egyptisch)
Verwijst naar de periode in Egypte van circa 2925 tot 2650 v. Chr., ten tijde van de eerste en tweede dynastie; sommige bronnen rekenen tot deze periode ook de derde dynastie, die eindigde in circa 2575 v. Chr. Tot de kunstwerken behoren aardewerk, muurschilderingen, beeldhouwwerk en reliëfs. Tijdens deze periode werden artistieke conventies geformaliseerd. Deze hadden betrekking op de lichaamshouding van menselijke afbeeldingen, de rangschikking van beeldelementen in register en, in de beeldhouwkunst, een strenge formele weergave van de figuur waarbij de kwaliteit van de steen en de vorm van het blok behouden blijven. De architectuur onderscheidt zich door de ontwikkeling van de bovenbouw van graftomben.
Categorie: Stijlen en Perioden > Egyptische perioden.

Vroeg-Dilmoen
Verwijst naar de periode van circa 3000 tot 1750 v. Chr. in het gebied van het hedendaagse Bahrein, het eiland Failaka en de oostkust van Saudi-Arabië. De stijl van deze periode wijst op nauwe banden met zowel de Indusvallei als Mesopotamië; dit is vooral zichtbaar in zegelafdrukken die motieven vertonen uit beide regio`s.
Categorie: Stijlen en Perioden > Dilmoen.

Vroeg-Cypriotisch
Verwijst naar de periode van circa 2300 tot 1900 v. Chr. op het eiland Cyprus. De kunst van deze periode kenmerkt zich door platte beschilderde of ingekerfde terracottabeeldjes, vaatwerk met beelden uit het dagelijks leven langs de buitenrand, en de overheersing van roodgepolijst aardewerk.
Categorie: Stijlen en Perioden > Cypriotische perioden.

Vroeg-Corinthisch
B Verwijst naar de vroege fase van de Corinthische aardewerkstijl, te dateren van circa 625 tot circa 600 v.Chr. Typerend voor deze stijl zijn de krachtige, ingekerfde tekeningen van motieven en een voortzetting van het gebruik van dierenthema’s van het proto-Corinthische aardewerk, maar met de toevoeging van decoratieve elementen tussen de figuren zoals typische rozetten met ingekerfde kruizen op de blaadjes.
Categorie: Stijlen en Perioden > Corinthisch (aardewerkstijl).

Vroeg-Cycladisch
Verwijst naar de stijl van de artistieke voortbrengselen van de archipel der Cycladen tussen grofweg 3500 à 3000 en 2000 v. Chr., hoewel sommige auteurs de periode dateren op circa 2500 tot 1900 v.Chr. Tot de kunstwerken behoren stenen vazen, muurschilderingen en, het meest typerend voor deze stijl, aardewerk en marmeren figuren. Het vroege aardewerk is gepolijst, voorzien van ingekerfde recht- en kromlijnige motieven en heeft de vorm van een braadpan, terwijl latere werken mat geschilderd zijn. De marmeren figuren zijn sober, elegant en geometrisch van vorm en zijn meestal uitgebeeld met gevouwen arm.
Categorie: Stijlen en Perioden > cycladisch.

Vroeg-Christelijk
B Verwijst voornamelijk naar de stijl en periode van de Christelijke kunst in Italië en het westelijke Middellandse-Zeegebied, ruwweg vanaf de derde tot het midden van de negende eeuw n. Chr. Kenmerkt zich door bewerking van de artistieke taal en symbolen van de klassieke Oudheid, maar offert klassieke idealen van lichamelijke schoonheid en technische volmaaktheid veelal op om de spiritualiteit en de onstoffelijke wereld te benadrukken. Gebruik ‘Byzantijns’ voor de stijl en periode van de christelijke kunst in het oostelijk Middellandse-Zeegebied vanaf de 4de tot aan het midden van de 15de eeuw.
Categorie: Stijlen en Perioden > Vroeg-Christelijke en Byzantijnse stijlen en perioden.

Vroeg-Chalcolithisch
Verwijst naar het begin van de chalcolithische periode en cultuur, waarin mensen die gewoonlijk steen gebruikten als materiaal voor gereedschappen, af en toe koper begonnen te gebruiken, voornamelijk om er kleine kostbare voorwerpen van te maken.
Categorie: Stijlen en Perioden > chalcolithisch.

Vroeg-Byzantijns
Verwijst naar de vroege stadia van de Byzantijnse periode, die begon toen keizer Constantijn de stad Byzantium uitriep tot de nieuwe hoofdstad van het Romeinse keizerrijk in 330 n. Chr. De stijl wordt soms gerangschikt onder de vroegchristelijke kunst, omdat er toentertijd geen sprake was van een officiële opdeling in een oostelijk en een westelijk Romeins rijk.
Categorie: Stijlen en Perioden > Byzantijns.

Vroeg-Archaïsch
B Verwijst naar de eerste fase van de Griekse archaïsche periode, van circa 660 tot circa 580 v. Chr. Kenmerkend voor de beeldhouwkunst in deze tijd is de sterke stijlovereenkomst met de Egyptische prototypen en het gebruik van grotere stenen beelden dan in vroegere perioden. De vaasschilderkunst kenmerkt zich door de zwartfigurige techniek die wordt toegepast om meer naturalistische figuren af te beelden dan in de oriëntaliserende periode.
Categorie: Stijlen en Perioden > archaïsch (Grieks).

vrijwilligerswerk
Uit eigen vrije wil en zonder vergoeding een dienst doen of aanbieden aan anderen, of een bepaalde zaak of instelling, vooral met betrekking tot het gemeenschapsbelang.
Categorie: Functionele activiteiten > functies naar algemene context.

vrijwilligersorganisaties
vrijwilligersverenigingen Ruimere term: verenigingen
Categorie: Organisaties > verenigingen.

vrijwilligers
Zij die zich vrijwillig inspannen voor een dienst, zaak of speciale taak.
Categorie: Personen > personen naar activiteit.

vrijstaand
Vooral te gebruiken met betrekking tot beeldhouwwerken of architectonische en infrastructurele elementen zoals zuilen, muren of borden, die alleen staan. Gebruik bij voorkeur `gescheiden` voor gebouwen die alleen staan.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > positionele kenmerken naar relatieve positie.

vrijslaande rieten
Blaasinstrumenten waarbij het geluid wordt geproduceerd door metalen of rieten tongen die binnen een nauwsluitende lijst trillen en aan één uiteinde vrij kunnen bewegen terwijl ze aan het andere worden vastgehouden. De toonhoogte wordt bepaald door de lengte en de massa van de tongen.
Categorie: Geluidsmiddelen > rieten (aërofonen).

vrijmetselaarsloges
Wordt gebruikt voor gebouwen waar (sinds de 17e eeuw) leden van de genootschappen van Vrijmetselaars bijeen kwamen, zowel sociaal als professioneel.
Categorie: Bouwwerken > logegebouwen.

vrijkaartjes
Kaartjes die recht geven op vrije toegang tot bijvoorbeeld evenementen of openbaar vervoer.
Categorie: Ruilmiddelen > betalingsbewijzen.

vrijheid
Een recht of vrijheid die door een grondwet of fundamentele wet wordt gegarandeerd en die het vrij zijn van of de bevrijding uit slavernij, gevangenschap of onderdrukking door een despotische macht verzekert.
Categorie: Abstracte Begrippen > politieke begrippen.

vrijgevingen
Documenten waarmee toestemming wordt verleend een gevraagd voorwerp te gebruiken.
Categorie: Informatievormen > toestemmingen.

vrije tijd
Niet met werken of andere verplichte activiteiten belast.
Categorie: Abstracte Begrippen > begrippen met betrekking tot cultuur.

vrije schutbladen
Wordt gebruikt voor die eindpagina`s van een boek die niet vastgeplakt worden aan de band.
Categorie: Onderdelen > boekbandonderdelen.

vrije scholen
Aanduiding voor particulier beheerde scholen met lesprogramma`s die zijn georganiseerd als een alternatief op traditionele openbare of particuliere scholen, meestal met een uiterst soepele of vrije structuur.
Categorie: Bouwwerken > scholen naar functie.

vrije kunsten
Studies zoals taal, filosofie, geschiedenis, literatuur en abstracte wetenschappen, die worden verondersteld voornamelijk algemene kennis te verschaffen en het algemene intellectuele vermogen zoals rede en inzicht te ontwikkelen. Amerikaans begrip, waarvoor geen Nederlands equivalent is.
Categorie: Vakgebieden > interdisciplinaire vakgebieden.

vrije klavechords
Klavechords, waarin elke toets een eigen paar snaren bedienend.
Categorie: Geluidsmiddelen > klavechords.

vrijdragende trappen
Trappen die aan één kant aan het trappenhuis zijn vastgemaakt zonder trapspil.
Categorie: Onderdelen > trappen naar vorm.

vrije aërofonen
Rieten in de vorm van een uitgerekte band of strook die strak is gespannen tussen twee punten en waarlangs een luchtstroom wordt geleid.
Categorie: Geluidsmiddelen > rieten (aërofonen).

vrij-dragende-balkconstructie
Constructie met een horizontaal uitstekend onderdeel dat aan één uiteinde niet wordt ondersteund.
Categorie: Procédés en Technieken > constructie naar vorm.

vrij opgelegde balken
Wordt gebruikt voor balken die aan elk uiteinde worden ondersteund zodat de uiteinden vrij kunnen draaien.
Categorie: Onderdelen > balken naar wijze van dragen.

vrij geblazen glas
Te gebruiken voor glaswerk dat is geblazen en gevormd met een blaaspijp en handgereedschappen, zonder gebruik van een gietvorm.
Categorie: Materialen > geblazen glas.