AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus

Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911

ankerenchappementen
Echappementen waarin wigvormige pallen van een ankervormig onderdeel in de tanden van een gangrad grijpen; hierdoor slaat het wiel elke keer dat het wordt losgelaten een beetje terug.
Categorie: Onderdelen > echappementen.

ankerenchappementen (horloge)
Wordt gebruikt voor mechanieken van een klok of horloge waarin het balanswiel bevestigd is aan het echappement door middel van een hefboom bevestigd aan een roller.
Categorie: Onderdelen > echappementen.

ankerbouten
Schroefbouten, meestal verankerd in een fundering, bedoeld om een vensterbank, geraamte of machine vast te zetten.
Categorie: Onderdelen > bouten naar vorm.

ankeraken
Kleine aak die gebruikt wordt om ankers uit te brengen van een zinkstuk.
Categorie: Vervoermiddelen > aken.

anisotropie
De eigenschap langs verschillende assen verschillende karakteristieken te hebben, zoals kenmerken of afmetingen.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > structuur.

animes
Gelamineerde kurassen die voor het eerst verschenen aan het begin van de 16e eeuw, gemaakt van horizontaal overlappende harnasplaatjes die aan elkaar zijn bevestigd door middel van lederen riempjes en schuivende klinknagels aan de binnenzijde. Aan het eind van de 16e eeuw raakten ze in West-Europa uit de mode, maar ze bleven gedurende de 17e eeuw populair in Oost-Europa, voornamelijk in Hongarije en Polen waar ze door de zware cavalerie werden gebruikt.
Categorie: Kleding > kurassen.

animators
Personen die door, bijvoorbeeld, het maken van tekeningen, bijdragen tot de productie van een tekenfilm of andere animaties.
Categorie: Personen > personen in beroepen met betrekking tot de visuele kunsten.

animatietekeningen
Verwijst naar de oorspronkelijke tekeningen die door een animator zijn gemaakt als model waarop animatiecellen of andere animaties kunnen worden gebaseerd.
Categorie: Beeldmateriaal > tekeningen naar materiaal of techniek.

Animalier
Verwijst naar de stijl die wordt geassocieerd met een groep Franse beeldhouwers in het midden van de 19de eeuw, die kleine afbeeldingen maakten van huisdieren en wilde dieren. Zij werden geïnspireerd door een fascinatie voor dierkunde en het observeren van dieren in de Jardin des Plantes in Parijs. Hun werk is vooral bekend door het realisme en de weergave van wreedheid en macht in de natuur.
Categorie: Stijlen en Perioden > moderne Franse kunststijlen en -stromingen.

Animal Style
Verwijst naar een typische artistieke traditie van vooral draagbare objecten. Deze stijl werd voor het eerst ontwikkeld door de Scythische nomaden ten noorden van de Kaukasus in de 6de eeuw v. Chr. De stijl werd tot in de 8ste eeuw n. Chr. verspreid door heel Europa en Noordelijk Azië door nomaden te paard, over de steppen van Hongarije naar de Gobiwoestijn en verder. De stijl kenmerkt zich door het veelvuldig gebruik van kostbare materialen, modelleertechnieken die houtsnijwerk imiteren, waaronder afkanten, en een hoge mate van intensiviteit en vitaliteit. Veel voorkomende motieven zijn gestileerde realistische of mythologische dieren, dikwijls weergegeven in gebogen of verwrongen houdingen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Perzische stijlen.

anilinekleurstof
Kleurstof gemaakt van aniline, een giftige, olieachtige vloeistof. Werd gebruikt voor de eerste synthetische verfstoffen.
Categorie: Materialen > synthetische verfstof.

anilinedruk
Fotografisch proces, gewoonlijk gebruikt voor het reproduceren van technische tekeningen. Het beeld wordt gevormd met behulp van anilinekleurstoffen en oogt blauwzwart.
Categorie: Procédés en Technieken > lichtgevoelige reprografische procédés.

aniconisme
Te gebruiken, in algemene zin, voor het verzet tegen het gebruik van afgoden. Gebruik `iconoclasme` voor heftiger stromingen tegen godsdienstige beelden.
Categorie: Abstracte Begrippen > culturele stromingen en opvattingen.

angst
bangheid; huiver; vrees Ruimere term: emotie
Categorie: Abstracte Begrippen > emotie.

angorawol
Haar van de angorageit of het angorakonijn.
Categorie: Materialen > wol (haar).

angons
Werpsperen van de oude Franken met een ijzeren kop met weerhaakjes, vastgesmeed aan een ijzeren buis met een holte erin, zodat de kop op een lange houten stok kan worden gezet.
Categorie: Wapens en Munitie > werpsperen.

Anglo-Normandisch
Verwijst naar de periode en stijl die wordt geassocieerd met de verovering van Groot-Brittannië door de Normandiërs in 1066 en de verspreiding van het Oudfranse Anglo-Normandische dialect en Normandische voorkeuren via de Engelse, Welse en Ierse aristocratie. De periode bracht een grote hoeveelheid Anglo-Normandische literatuur voort en een artistieke stijl die in beeldhouwwerk, schilderkunst, illustraties en textilia vooral tot uiting kwam door elegantie en verfijning. In de architectuur wordt de stijl gekenmerkt door enorme kruisgewelven die grote ruimten overspannen door een dubbele X-constructie, en door robuustheid, spectaculaire lichtinval en ornamenten als chevrons, ruitpatronen en rollijsten.
Categorie: Stijlen en Perioden > Noord-Europese middeleeuwse stijlen.

Anglo-Mughal
Verwijst naar de stijl van architectuur en schilderkunst die is ontwikkeld in India tijdens de Britse koloniale overheersing. In de architectuur wordt deze stijl gekenmerkt door een mengeling van lokale elementen zoals polychrome koepeldaken, bolvormige koepels en overwelfde lanen, met klassieke en gotische stijlen. In de schilderkunst wordt deze stijl gekenmerkt door de weergave van beelden tegen een witte achtergrond en zeer veel aandacht voor details.
Categorie: Stijlen en Perioden > Brits-koloniale Indiase stijlen.

Anglicaans
Te gebruiken voor de anglicaanse kerk; gebruik `episcopaal` wanneer het de episcopale kerk in de Verenigde Staten betreft.
Categorie: Abstracte Begrippen > protestantisme.

angle paddles
Handgereedschap dat wordt gebruikt om een bepleisterd oppervlak af te werken.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > pleister-, beton- en metselspeciebewerkingsuitrusting.

angle plows
Pleistergereedschap dat voornamelijk wordt gebruikt om druk toe te passen op de binnenhoeken om materiaal af te werken voordat het is uitgehard.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > pleister-, beton- en metselspeciebewerkingsuitrusting.

angiporti
Aanduiding voor smalle, vaak doodlopende oudromeinse straatjes.
Categorie: Open ruimten en landschappelijke elementen > stegen.

Angevijns gotisch
Verwijst naar een typische stijl in de architectuur die zich onder de heerschappij van het Engelse koningshuis Plantagenet ontwikkelde in de Loirevallei in het midden van de 13de eeuw. Opvallend is dat de stijl buiten de belangrijkste Franse stilistische ontwikkelingen bleef. De stijl kenmerkt zich door een gedeeltelijk vasthouden aan het vroegere lokale romaanse idioom, zoals in de kerkelijke bouwkunst tot uiting komt in extreem gebogen koepelvormige kruisgewelven, vele ronde bogen, robuuste maar slanke pijlers en het gebruik van drie schepen van ongeveer dezelfde hoogte en breedte.
Categorie: Stijlen en Perioden > Franse middeleeuwse bouwstijlen.

Angelsaksisch
Verwijst naar de periode en stijl die wordt geassocieerd met de verovering van het grootste deel van de Britse eilanden door Germaanse Saksen en Angelen uit Sleeswijk en het Oostzeegebied, vanaf de opeenvolgende invasies in de 5de en 6de eeuw n. Chr. tot na hun bekering tot het christendom. De stijl kenmerkt zich door de vermenging van de cultuur van de immigranten met de bestaande Keltische tradities en is later nog vermengd met klassieke invloeden van het Europese vasteland. De elementen die zijn afgeleid van het traditionele metaalwerk van de Angelen en de Saksen en vaak ook werden toegepast op andere middelen, zijn onder meer symmetrische, dooreengevlochten, abstracte patronen, gestileerde verstrengelde dieren, invatting van granaten, juwelen en filigraan. Deze worden gecombineerd met Keltische schaakbordpatronen van millefiore email en andere motieven zoals die zijn ontwikkeld in Keltische kloosters.
Categorie: Stijlen en Perioden > middeleeuwse stijlen van de Britse eilanden.

angel lights
Kleine driehoekige ramen tussen de ondergeschikte bogen van het maaswerk van een venster.
Categorie: Onderdelen > ramen.

aneroïdebarometers
Barometers die niet afhankelijk zijn van een hydrostatisch evenwicht of van de wetmatigheden van gassen, maar die in plaats daarvan gebruik maken van metingen van de kracht die door de atmosfeer wordt uitgeoefend op een onderdeel van het mechanische systeem; vaak met een schaalverdeling om te worden gebruikt als hoogtemeters.
Categorie: Meetinstrumenten > barometers.

aneroïdebarografen
Aneroïdebarometers die zijn voorzien van een mechanisme dat de gegevens automatisch vastlegt.
Categorie: Meetinstrumenten > barografen.

anemometers
Instrumenten die zijn ontworpen om de snelheid of de kracht van de wind te meten.
Categorie: Meetinstrumenten > meteorologische meetinstrumenten voor het meten van wind.

anemoclinometers
Instrumenten die het hellingspercentage van de wind meten vanaf het horizontale vlak.
Categorie: Meetinstrumenten > meteorologische meetinstrumenten voor het meten van wind.

andreaskruisen
Kruisen in de vorm van de letter X.
Categorie: Ontwerpelementen > kruisen (motieven).

andra
Delen van Griekse huizen in de Oudheid die alleen door mannen werden gebruikt.
Categorie: Onderdelen > mannenverblijven.

andesiet
Een uitvloeings-stollingsgesteente, meestal donkergrijs van kleur, dat hoofdzakelijk bestaat uit oligoklaas of andesien-veldspaat met augiet, hoornblende, hyperstheen of biotiet.
Categorie: Materialen > intermediate igneous rock.

anderhalfhanders
Zwaarden met een gevest dat lang genoeg is om in voorkomende gevallen ook met de tweede hand te worden gepakt; 15e en 16e eeuw.
Categorie: Wapens en Munitie > blanke gevestwapens naar vorm.

Andachtsbilder
Devotionele beeldende werken, vooral uit Laat-Gotiek en Renaissance, ter inspiratie van gebed en meestal met nadruk op onderwerpen als verdriet en lijden.
Categorie: Beeldmateriaal > devotiebeelden.

anatomiestukken
Voorstelliingen van een of meer geneesheren die een sectie verrichten.
Categorie: > .

anatomie
Vakgebied waarin men zich bezighoudt met de structuur, functie en ontwikkeling van de cellen, weefsels en organen waaruit het dierlijk en menselijk lichaam is samengesteld.
Categorie: Vakgebieden > biologische wetenschappen.

Anatolisch
Verwijst naar de cultuur die zich in de oudheid ontwikkelde in het gebied van het tegenwoordige Turkije.
Categorie: Stijlen en Perioden > van het Nabije Oosten.

anatomen
Mensen die anatomie studeren.
Categorie: Personen > personen in de gezondheidszorg en geneeskunde.

anastylosis
Een monument of ander bouwwerk weer opbouwen met behulp van de delen die waren losgeraakt.
Categorie: Procédés en Technieken > herstellen.

Anasazi
Verwijst naar de stijl en cultuur van een Noord-Amerikaanse beschaving die heeft bestaan in het Four Corners-gebied, waar de grenzen van de staten Arizona, New Mexico, Colorado en Utah samenkomen. De bloeitijd duurde van de 1ste eeuw tot circa 1300 n. Chr. Tot de afstammelingen van de dragers van deze cultuur behoren waarschijnlijk de huidige Pueblo-indianen in New Mexico en Arizona. De stijl is bekend vanwege verfijnd mand- en aardewerk, stoffen, decoraties, gereedschappen en indrukwekkende bouwkundige prestaties zoals klifwoningen en dorpen of pueblos die lijken op flatgebouwen. In sommige classificaties worden de moderne Puebloculturen beschouwd als latere fasen van de Anasazi, hoewel deze cultuur volgens de meeste classificaties eindigt met het verlaten van de klifwoningen rond 1300 n. Chr.
Categorie: Stijlen en Perioden > Precolumbiaanse Pueblostijlen.

anarchisten
Personen die wanorde scheppen of tot opstand aanzetten tegen iedere vorm van gevestigde orde, wet of gewoonte.
Categorie: Personen > personen naar ideologie, filosofie of politieke activiteit.

ananassen
De saprijke, geurige vruchten van de Ananas sativus.
Categorie: Materialen > vrucht.

anamorfosen
Afbeeldingen die een vervormd beeld geven van het weergegeven voorwerp maar die, mits bekeken vanuit een bepaalde hoek of met gebruik van een gebogen spiegel, het voorwerp in de juiste proporties tonen.
Categorie: Beeldmateriaal > beeldmateriaal naar vorm: afbeeldingsvorm.

analytische bibliografie
De studie van de geschiedenis van de boekproductie en de omschrijving van boeken als fysieke objecten, met inbegrip van de studie van de verhouding tussen verschillende teksten of tussen verschillene edities van een werk.
Categorie: Abstracte Begrippen > historische, theoretische en kritische begrippen: literatuur.

Analytisch kubistisch
Verwijst naar de fase van het kubisme die zich voornamelijk richt op het tegelijkertijd afbeelden van verschillende aspecten van hetzelfde object.
Categorie: Stijlen en Perioden > kubistisch.

analyses
Het nauwkeurig onderzoeken van een voorwerp, handeling, materiaal of begrip door het op te delen in basiselementen of samenstellende delen.
Categorie: Functionele activiteiten > analytische functies.

analysebalansen
Wordt gebruikt voor nauwkeurige balansen met een gevoeligheid van 0,1 tot 0,01mg.
Categorie: Meetinstrumenten > balansen (meetinstrumenten).

analyse van slijtage door gebruik
Analyse die wordt uitgevoerd om vast te stellen hoe een stuk gereedschap werd gebruikt en welke materialen ermee werden bewerkt, en die erin bestaat de tekenen van slijtage te onderzoeken.
Categorie: Procédés en Technieken > analyse- en testtechnieken.

analogie
overeenkomst (artistiek begrip) Ruimere term: artistieke middelen: literatuur
Categorie: Abstracte Begrippen > artistieke middelen: literatuur.

Anaguta
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft op het Jos-plateau in het noorden van Nigeria.
Categorie: Stijlen en Perioden > Benue-Congo tak.

anagrammen
Woorden of zinnen die worden gevormd door de letters van andere woorden of zinnen om te zetten.
Categorie: Informatievormen > woord- en cijferpuzzels en spellen.

anagliefen
Stereofoto`s waarbij de twee afbeeldingen contrasterende kleuren hebben en een driedimensionaal effect geven wanneer ze door gekleurde filters worden bekeken.
Categorie: Beeldmateriaal > stereofoto`s.

anvil dies
Wordt gebruikt voor de onderste van twee matrijzen waartussen munten worden geslagen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > stansen (gereedschap).

Anufo
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het noorden van Ghana en het noorden van Togo, voorheen deel uitmakend van de Ano en woonachtig in Ivoorkust.
Categorie: Stijlen en Perioden > Centraal-Ghana stijlen.

Anuak
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidwesten van Ethiopië en het zuidoosten van Soedan.
Categorie: Stijlen en Perioden > Oost-Soedanese stijlen.

Antwerps blauw
Lichte variant van Pruisisch blauw.
Categorie: Materialen > pruisisch blauw.

antroposofie
Spirituele en mystieke leer uit de 20e eeuw die voornamelijk is afgeleid van de godsdienstige ideologie theosofie en zich met de ontwikkeling van de mens bezighoudt.
Categorie: Abstracte Begrippen > theosofie.

antropomorfisme
Het verklaren van iets dat niet menselijk is door middel van menselijke kenmerken.
Categorie: Abstracte Begrippen > filosofische stromingen en opvattingen.

antropomorf
Gelijkend op een menselijke gedaante.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > figuurafgeleide vormkenmerken.

antropometrie
De studie van menselijke lichamelijke afmetingen op vergelijkende basis.
Categorie: Vakgebieden > fysische antropologie.

antropologische taalkunde
De bestudering van taalgebieden, in het bijzonder die zonder schrift, door middel van het toepassen van antropologische en taalkundige technieken.
Categorie: Vakgebieden > toegepaste taalkunde.

antropologie
De wetenschappelijke studie van de menselijke geschiedenis in haar biologische, taalkundige en sociale aspecten.
Categorie: Vakgebieden > gedragswetenschappen.

antoniuskruisen
Kruisen in de vorm van de Griekse letter tau.
Categorie: Ontwerpelementen > kruisen (motieven).

antoniniani
Aanduiding voor Romeinse munten van de 3e eeuw n.C. die zich kenmerken door een stralenkroon op de afbeelding van de keizer. Ze werden oorspronkelijk van zilver gemaakt en hadden waarschijnlijk een waarde van een dubbele denarius, later met een lager edelmetaalgehalte.
Categorie: Ruilmiddelen > Vroeg-Westerse Wereldmunten naar naamsomschrijving.

Antonijns
Verwijst naar de periode en stijl die samenviel met de regeertijd van de opvolgers van Antoninus Pius, van wie de bekendste Marcus Aurelius was, circa 160 v. Chr. De beeldhouwkunst wordt getypeerd door de friezen die zijn gevonden op de sokkel van de zuil van Antoninus Pius, en kenmerkt zich door een hoge mate van reliëf, dramatische uitdrukking en een irrationeel gebruik van ruimte en schaal.
Categorie: Stijlen en Perioden > Imperiaal (Romeins).

antitankgranaten
Granaten ontworpen om te worden gebruikt tegen tanks of andere gepantserde voertuigen.
Categorie: Wapens en Munitie > granaten.

antitankgeschut
Geschut dat is ontworpen voor gebruik tegen tanks en andere gepantserde voertuigen.
Categorie: Wapens en Munitie > geschut naar functie.

antistatisch middel
Materiaal dat de opbouw verhindert of de ontlading bevordert van statische elektriciteit bij bijvoorbeeld film of textiel.
Categorie: Materialen > materialen naar functie.

appret
Lijmachtige materialen die worden gebruikt om poriën te dichten in oppervlakken als papier, textiel, leer of pleister.
Categorie: Materialen > oppervlaktebewerkingsmaterialen.

appliqué
Het uitvoeren van een ontwerp door middel van het aanbrengen van uitgesneden stukken materiaal of voorwerpen, zoals dekschilden van insecten of kralen op een basismateriaal. Wordt meestal geassocieerd met naaldwerk, maar ook wel gebruikt in keramiek, leer-, hout- en metaalbewerking.
Categorie: Procédés en Technieken > handwerken.

appelschillertjes
Aangeslingerde, maar niet speciaal uitgeruste, houten of ijzeren apparaten die worden gebruikt voor het mechanisch schillen van appels.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > schilmessen.

appelbomen
Bomen waaraan appels groeien.
Categorie: Nederzettingen en landschappen > loofverliezende bomen.

appelboren
Speciaal ontworpen gebogen of cilindervormige messen of ander ronde apparaten met meerdere bladen, die worden gebruikt voor het verwijderen van de kern van fruit of groente.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > keukengereedschap voor het verwijderen.

appartementenhotels
Hotels die meestal gemeubileerde appartementen bieden voor langdurige huur, met inbegrip van bepaalde diensten die niet algemeen beschikbaar zijn. Gebruik `logementen (1)` voor soortgelijk onderdak maar met kleinere verblijven voor korte of lange huurperiodes, tegen zeer lage prijzen en met minder diensten.
Categorie: Bouwwerken > meergezinswoningen.

appartementen
Kamers of groepen kamers die als woning of als privé-woongedeelten worden gebruikt in huizen, hotels of in flatgebouwen.
Categorie: Onderdelen > samenstel van kamers.

appartementen met drie verdiepingen
Appartementen met kamers op drie verdiepingen. Voor gebouwen bestaand uit drie wooneenheden wordt of `drie-onder-één-kap` of `three-deckers (dwellings)` gebruikt.
Categorie: Onderdelen > appartementen.

apparels
Rechthoekige panden die gebruikt worden om alben, amicten, dalmatieken, en tunica`s te versieren. Ze zijn gemaakt van kostbare materialen in brokaat, appliqué, of in verschillende soorten borduurtechnieken.
Categorie: Onderdelen > kledingonderdelen.

apparaten voor geluidswijzigingen
Apparaten die geluid veranderen, maar zelf geen geluid voortbrengen.Gebruik termen onder de gidsterm voor apparaten die geluid reproduceren en uitzenden zonder het noodzakelijkerwijs te veranderen.
Categorie: Geluidsmiddelen > Geluidsmiddelen {TOPTERM}.

Appalachische hakkeborden
Instrumenten bestaande uit een lange, achtvormige doos, een toets met frets die in het midden over de gehele lengte van het instrument loopt en drie tot vijf metalen snaren die met stemschroeven aan de zijkant op spanning worden gehouden; oorspronkelijk ontwikkeld en bespeeld in het Appalachengebied in de Verenigde Staten. Gebruik `geslagen hakkeborden` voor Amerikaanse chordofonen met eenzelfde bouw die echter met hamertjes worden aangeslagen.
Categorie: Geluidsmiddelen > citerachtige chordofonen: getokkeld.

apothekersflessen
Cilindrische houders met korte hals en glazen stop, werden oorspronkelijk aan apothekers verkocht, in sets van vier of meer, met een etiket met de naam van een standaardmedicijn er op. Gebruik `medicijnflessen` voor flessen voor apothekersgebruik zonder aanduiding en van uiteenlopende formaat.
Categorie: Houders > houders voor apothekers.

apothekersbalansen
Wordt gebruikt voor weegschalen of balansen die zijn ontworpen voor het afwegen van de ingrediënten van medicijnen en andere recepten die worden uitgeschreven door artsen en klaargemaakt en geleverd door apothekers.
Categorie: Meetinstrumenten > weeginstrumenten naar functie.

apothekers
Zijn die zich bezig houden met de farmacie.
Categorie: Personen > personen in de gezondheidszorg en geneeskunde.

Apoi
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, een subgroep van de Ijo, in de delta van de rivier de Niger in Nigeria.
Categorie: Stijlen en Perioden > Ijo.

apoditeria
Kleedkamers in oude Griekse en Romeinse badhuizen en palaestra.
Categorie: Onderdelen > Romeinse badruimten.

apocalyptische kunst
Te gebruiken voor alle kunst die over het laatste oordeel of het noodlot van de wereld gaat, het bijbelse verhaal over Armageddon uit het Boek der Openbaringen inbegrepen.
Categorie: Abstracte Begrippen > kunstgenres.

Aphrodisisch
Verwijst naar de beeldhouwstijl die zich ontwikkelde in het gebied van Aphrodisias, in Caria, Klein-Azië, het huidige Turkije. Het was een belangrijk centrum voor de verering van een oude Anatolische vruchtbaarheidsgodin en later van de godin Aphrodite en wordt daarom in verband gebracht met de artistieke voortbrengselen uit het tweede millennium v. Chr. of eerder. De bloeiperiode als artistiek centrum begon echter pas met de heerschappij van de Julisch-Claudische keizers in de 1ste eeuw v. Chr. en duurde tot de 5de eeuw n. Chr. Het beeldhouwwerk kenmerkt zich door het gebruik van verfijnd marmer dat in de buurt werd gewonnen, een tweekleurig marmerpalet, thematische subtiliteit, creatieve oorspronkelijkheid en een wijde verspreiding over grote delen van het Romeinse Rijk. Sommige geleerden menen dat ook in Rome zelf een werkplaats van deze school heeft bestaan.
Categorie: Stijlen en Perioden > Romeinse beeldhouwstijlen.

apertometers
Instrumenten die zijn ontworpen om de lensopening van microscoop-objectieven op te meten, uitgedrukt in getallen.
Categorie: Meetinstrumenten > meetinstrumenten voor het meten van diameter.

Apennijns
Verwijst naar de periode en cultuur van de Bronstijd die zich over een groot deel van het Italiaanse schiereiland uitstrekte. Deze kenmerkt zich door schaarste aan metalen voorwerpen, fijn afgewerkt aardewerk met complexe handvatten, en in het algemeen door kleine nederzettingen met enkele grotere als opmerkelijke uitzonderingen. Voorheen meende men dat het voornamelijk een semi-nomadische herderscultuur betrof, maar de meeste geleerden van tegenwoordig geloven dat velen in deze cultuur een vaste woonplaats hadden.
Categorie: Stijlen en Perioden > Italiaanse Bronstijd-perioden.

apenhuizen
Ruimten waar apen gehouden worden ter bezichtiging, vooral in dierentuinen.
Categorie: Bouwwerken > dierentuingebouwen.

apatiet
Een calciumfosfaatmineraal, algemeen gebruikt als bron voor fosfor, dat maximaal 20% fosforpentoxide kan bevatten.
Categorie: Materialen > mineraal.

apartheid
Sociaal, politiek en economisch systeem van rassenscheiding dat rechten aan klassen van mensen toekent op basis van hun ras; superioriteit wordt toegekend aan mensen van blanke Europese afkomst, en wetten worden uitgevaardigd die de politieke deelneming en economische vooruitgang van Afrikanen, Aziaten en van andere, gemengde, rassen belemmeren.
Categorie: Abstracte Begrippen > politieke ideologieën en opvattingen.

Apulisch
Verwijst naar de aardewerkstijl die zich in de 5de en 4de eeuw v. Chr. ontwikkelde in Apulië. De stijl manifesteerde zich zowel in een sobere als een rijk versierde versie. De sobere versie wordt gewoonlijk aangetroffen bij kleinere vazen met eenvoudige decoratieve composities, waarop minder figuren zijn afgebeeld, en met dionysische thema’s, of genretaferelen of eenvoudige vrouwenhoofden. Bij de rijk versierde versie zijn de vazen meestal groter en kleurrijker en de ontwerpen meer overladen, met plantenmotieven en geometrische patronen maar ook mythologische en funeraire onderwerpen.
Categorie: Stijlen en Perioden > South Italian.

apsissen
Halfronde of polygonale aanbouwen aan een grotere ruimte. Gebruikelijk in Romeinse basilieken en christelijke kerken.
Categorie: Onderdelen > binnenruimten.

apsidiolen
Kleine apsissen, vooral die aan grotere apsissen of kooromgangen zijn gebouwd.
Categorie: Onderdelen > apsissen.

apsidiale gebouwen
Wordt gebruikt voor gebouwen met tenminste één apsis, meestal aan het eind van de lengteas.
Categorie: Bouwwerken > bouwwerken naar vorm: omvang of vormgeving.

aprons (furniture components)
Uitstekende delen aan de onderrand van de zitting van een stoel, of het raamwerk van een tafel of kabinet.
Categorie: Onderdelen > meubelonderdelen.

apricot gum
Een heldere, bleke gom die wordt afgescheiden door abrikozenbomen.
Categorie: Materialen > gom.

aquatische milieu`s
Milieus die zich gedeeltelijk of geheel onder water bevinden.
Categorie: Objectgroepen en systemen > milieu`s (objectgroepen).

aquatinten
Etsen, waarbij de vlakken zijn voorzien van een egale toon.
Categorie: Beeldmateriaal > etsen (prenten).

aquatint-etsers
Drukkers die in aquatint werken.
Categorie: Personen > etsers.