AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus

Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen. De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd. We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911


herenhalsdoeken
Halsdoeken met brede uiteinden die meestal in een lus zitten en onder de kin worden vastgemaakt, soms vastgemaakt met een dasspeld.
Categorie: Kleding > dassen.

herdrukken
Reproducties van drukwerk.
Categorie: Informatievormen > reprografische kopieën.

herdenkingsprogramma`s
Programma`s die worden gemaakt en verspreid ter gelegenheid van speciale gebeurtenissen; meestal bevatten ze gedetailleerdere informatie en zijn ze luxer uitgegeven dan gewone programma`s.
Categorie: Informatievormen > programma`s.

herdenkingsjuwelen
Sieraden die worden gedragen ter herinnering aan een bepaalde gelegenheid zoals een politiek evenement, koninklijk huwelijk, kroning of sterfgeval.
Categorie: Kleding > sieraden naar functie.

herdenkingen
Gebeurtenissen die vaak maar niet altijd officieel of feestelijk zijn en dienen om iets of iemand te herdenken of om mensen of gebeurtenissen uit het verleden te eren. Gebruik `vieringen` voor gebeurtenissen die dankbare of gelukkige tevredenheid of eerbewijs uiten. Gebruik `ceremonies ` voor formele gebeurtenissen die uitgebreid en plechtig worden uitgevoerd zoals door ritueel of protocol wordt voorgeschreven.
Categorie: Gebeurtenissen > gebeurtenissen.

herdenkingsbogen
Wordt gebruikt voor meestal grote bouwwerken met een duidelijke centrale boog en gebouwd ter herinnering aan gebeurtenissen of personen; gebruik `triomfbogen` wanneer ze zijn gebouwd ter ere van militaire overwinningen.
Categorie: Bouwwerken > monumenten naar vorm.

herbruikbare ruimtevaartuigen
Te gebruiken voor ruimtevaartuigen die zijn ontworpen voor herhaalde missies.
Categorie: Vervoermiddelen > bemande ruimtevaartuigen.

herbergen
Plaatsen waar reizigers en vreemdelingen eenvoudig onderdak en voeding kunnen krijgen.
Categorie: Bouwwerken > openbare logiesvoorzieningen.

herbaria
Wordt gebruikt voor kamers of gebouwen waarin zich een systematisch geordende collectie beschermde planten bevindt. Voor tuinen met kruiden wordt `kruidentuin` gebruikt.
Categorie: Onderdelen > tentoonstellingszalen en -ruimten.

herauten
Te gebruiken voor ambtenaren of bedienden in vooraanstaande huishoudens of individuen, die berichten brengen of proclameren en vaak de genealogische documenten bijhouden en de voorstelling van het familiewapen regelen. Wordt vooral toegepast op ambtenaren in middeleeuws en modern Europa die ceremoniële vieringen regelden, met name toernooien, waarbij ze de speciale taak hadden de uitdagingen over te brengen en het regelen van het gebruik van (familie)wapens door de strijdende partijen.
Categorie: Personen > functionarissen.

heraldische ex-librissen
Ex-librissen waarop een familiewapen of andere heraldische afbeeldingen te zien zijn als eigendomsmerk.
Categorie: Informatievormen > ex-librissen.

heraldische wapenboeken
Use for heraldic reference sources in which coats of arms are arranged in some methodical order by the designs they contain (the charges).
Categorie: Informatievormen > heraldische naslagwerken.

heraldiek
Kennisgebied waarin men zich bezighoudt met familiewapens, inclusief hun afbeelding en gebruik, het vaststellen van wie het recht heeft deze te dragenn, de genealogie van families met een eigen wapen en het behoud en de interpretatie van heraldische documenten.
Categorie: Vakgebieden > met geschiedenis verwante vakgebieden.

Heracleopolitaanse periode
Verwijst naar de periode van circa 2130 tot 1970 v. Chr. in Egypte, die de negende en de tiende dynastie omvat. De periode wordt gekenmerkt door een machtsverschuiving van de stad Memphis naar Heracleopolis, de stad waarnaar de periode is genoemd. Er is weinig bekend over de kunst en architectuur in deze periode.
Categorie: Stijlen en Perioden > Eerste tussenperiode.

heptaan
Een samenstellende koolwaterstof van benzine.
Categorie: Materialen > koolwaterstofsolvent.

Hepplewhite
Verwijst naar Engels en Amerikaans meubilair naar de ontwerpen van de Engelse meubelmaker en ontwerper George Hepplewhite, die postuum werden gepubliceerd in 1788. Het meubilair wordt, overeenkomstig de neoclassicistische stijl van het laatste kwart van de 18de eeuw, gekenmerkt door shield-backstoelen, ladenkasten met bowfront, Marlboroughpoten en decoratieve motieven zoals de pluimen van de Prince of Wales, oren in de vorm van korenschoven, urnen en rozetten.
Categorie: Stijlen en Perioden > moderne Britse kunstnijverheidsstijlen en -stromingen.

Henri II
Verwijst naar de Franse stijl in architectuur en kunstnijverheid tijdens de regering van Henri II, van 1547 tot 1559, die wordt gekenmerkt door vormen en motieven uit de Italiaanse Renaissance die de vroegere gotische elementen vervingen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Franse kunstnijverheidsstijlen van renaissance en barok naar regeringsperiode.

hennins
Hoge hoofdtooien die tot een meter boven het hoofd konden uitsteken, meestal kegelvormig maar ook in de vorm van een hoorn of hart en over het algemeen met een kleine voile aan de punt. Werden gedragen door vrouwen in de 15e eeuw.
Categorie: Kleding > hoofdtooien.

hennep
Een vezel afkomstig van de stengel van de Cannabis sativa-plant; wordt vooral gebruikt voor touw, stof, paklinnen en verpakkingsmateriaal en als een vezel voor papier of plastic vulmateriaal.
Categorie: Materialen > plantenvezel.

hengselmanden
Houders van gevlochten materiaal, rond of ovaal, voor het bevatten en transporteren van vaste stoffen; inhoud tussen 1 en 5 liter; aan de rand is over de grootste breedte van de mand een beugel bevestigd, meestal van het zelfde materiaal, waaraan de mand gedragen kan worden.
Categorie: Houders > manden.

hengen
Megalithische monumenten bestaande uit een kring van stenen of houten voorwerpen, omringd door een geul en een aarden wal. Gebruik `cromlechs` voor dergelijke monumenten maar dan zonder geul en wal.
Categorie: Bouwwerken > megalithische monumenten.

henequén
Een sterke, gelige of roodachtige harde vezel verkregen uit de bladeren van een tropische Amerikaanse agave.
Categorie: Materialen > plantenvezel.

hemoglobine
Een ijzerhoudend proteïnepigment dat voorkomt in de rode bloedcellen van gewervelde dieren en hoofdzakelijk zorgt voor de toevoer van zuurstof vanuit de longen naar de lichaamsweefsels.
Categorie: Materialen > proteïne.

hemicycli
Kamers of delen van kamers die een halfrond oppervlak hebben.
Categorie: Onderdelen > binnenruimten.

Hemelvaartsdag
De dag die 40 dagen na Pasen valt en wordt gehouden ter nagedachtenis aan Christus` opstijging naar de hemel.
Categorie: Gebeurtenissen > religieuze feestdagen.

hemels
Dakachtige onderdelen die boven het bed worden gehouden met stijlen, en over het gehele bed reiken. Voor dakachtige onderdelen die vanaf het hoofdeinde, meestal aan een kant ondersteund, over het gehele bed reiken, wordt `hele hemels` gebruikt. Voor soortgelijke elementen die alleen over het hoofdeinde hangen wordt `halve hemels` gebruikt. Voor dakachtige elementen die aan een ketting of koord uit het plafond boven het hoofd van het bed zijn vastgemaakt wordt `baldakijnen (constructie-elementen) gebruikt.
Categorie: Onderdelen > bedonderdelen.

hemelbedden
Wordt gebruikt voor bedden met een hangende hemel in de vorm van een kegel of koepel met gordijnen die het voeteneind raken en omringen. Gebruik `baldakijnbedden` voor bedden waarbij een soort dak door posten wordt ondersteund.
Categorie: Interieurinrichting > bedden.

hemel
De plaats of toestand van eeuwige zaligheid en ideale relatie tot God of de goden, meestal als beloning voor deugd en het oprecht religieus geloof.
Categorie: Abstracte Begrippen > leerstellige begrippen.

hemden
Los, recht vallend ondergoed met of zonder mouwen, meestal doorlopend tot de heup of knie, gedragen door vrouwen van de 14e tot en met de 19e eeuw.
Categorie: Kleding > ondergoed.

hemdjurken
Jurken die recht naar beneden hangen vanaf de schouders en soms iets toelopen bij de heupen.
Categorie: Kleding > japonnen naar vorm.

hembra`s
Bruidskisten die in de 16e en 17e eeuw werden gemaakt in Catalonië in Spanje. Aan de voorkant van de kist zit links of rechts een deur met een aantal laden erachter, waarin kleine spulletjes worden opgeborgen. Zowel de binnen- als de buitenkant van het deksel zijn versierd.
Categorie: Interieurinrichting > bruidskisten.

hematiet
Egyptisch en Romeins glaswerk met een bloedrode kleur, veroorzaakt door de verspreiding van koperoxidekristallen in zwart glas.
Categorie: Materialen > glas naar samenstelling of herkomst.

helve hammers
Mechanische hamers die voornamelijk bestaan uit een zware slagkop aan één kant van een hefboom die mechanisch wordt opgetild en door het eigen gewicht op het voorwerp valt dat op het aanbeeld ligt.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > hamers: metaalbewerkingsgereedschap.

helmtekens
Heraldische motieven die deel uitmaken van een wapenschild en soms worden weergegeven ter aanduiding van het eigendomsrecht; een helmteken kan voor meer dan één familie kenmerkend zijn.
Categorie: Ontwerpelementen > heraldische motieven.

helmmaskers
Te gebruiken voor maskers die het hoofd geheel of gedeeltelijk omsluiten, in het bijzonder die welke worden gedragen tijdens Afrikaanse ceremonies en maskerades.
Categorie: Kleding > maskers (kleding).

helmmutsen
Nauwsluitende stoffen schedelkap, meestal gewatteerd, met een gestoffeerde band en oorflappen die uitlopen in veters om het geheel onder de kin vast te binden. In de Middeleeuwen werden ze gedragen onder helmen, hetzij onder of over de maliënkolder om schuren te voorkomen en als een buffer te werken tegen de inslag van slagen.
Categorie: Onderdelen > helmonderdelen.

helmmutsen (2)
Losse mutsen van plastic of vezelstof, die in helmen passen maar ook los kunnen worden gedragen.
Categorie: Onderdelen > uitneembare voeringen.

helms (built works)
Engelse bouwwerken in locale stijlen, in allerlei vormen en voor verschillende doelen, gemaakt van hout met een aarden vloer en voornamelijk gebruikt voor de opslag van producten, gereedschappen of vee; veelvoorkomend van de 16e tot de 19e eeuw. Geen Nederlands equivalent. Zie `schuren`.
Categorie: Bouwwerken > opslagplaatsen.

helmkappen
Onderdelen van een helm die de schedel precies bedekken en beschermen. Ze komen in vele vormen voor en kunnen uit één stuk metaal zijn vervaardigd of als twee overlappende helften, die bij de kam samenkomen.
Categorie: Onderdelen > helmonderdelen.

helmkammen
Opstaande richels die verticaal van de voor- naar de achterkant van de schedel van de helm lopen, en daardoor bijdragen aan de sterkte en degelijkheid en een beter afschampvlak bieden.
Categorie: Onderdelen > helmonderdelen.

helmen
Beschermende hoofddeksels, meestal gemaakt van een hard materiaal.
Categorie: Kleding > beschermende kleding.

hellingbouw
Wordt gebruikt voor constructies die zijn gebouwd op schuine terreinen, bijvoorbeeld op de hellingen van heuvels of bergen.
Categorie: Bouwwerken > bouwwerken naar locatie: topografisch.

hellers
Kleine zilveren munten uit Duitsland en Duitssprekende gebieden. In Duitsland werden ze uiterlijk in de 13e eeuw geïntroduceerd en tot de 19e eeuw uitgegeven; in de 20e eeuw verschenen ze als koperen munten in Oostenrijk.
Categorie: Ruilmiddelen > laat-westerse wereldmunten naar coupure.

Hellenistisch
Verwijst naar de oud-Griekse periode, cultuur en kunst in het oude Griekenland die duurde van circa 330 tot 31 v. Chr., toen Augustus afrekende met Cleopatra en Marcus Antonius, en die wordt gekenmerkt door een internationale cultuur, ingeleid door de veroveringen van Alexander de Grote in India, Egypte en het Nabije Oosten. De stijl wordt in architectuur en kunst gekenmerkt door een grotere verfijning, complexiteit en diversiteit dan van eerdere Griekse stijlen bekend is. De architectuur wijkt af van de strikte regels uit vroegere perioden. Beeldhouwers legden meer nadruk op realistischer vormen en een grotere variatie in houdingen dan in vroegere Griekse kunst.
Categorie: Stijlen en Perioden > Grieks.

hellenisme
Te gebruiken voor de invloeden van de Griekse cultuur toen deze door nieuwe gebieden werd verspreid na de veroveringen van Alexander de Grote; ook te gebruiken voor het enthousiasme voor de Griekse cultuur en haar idealen in latere periodes.
Categorie: Abstracte Begrippen > culturele stromingen en opvattingen.

hellende rolstoelliften
Liften met platform en geleidende rails langs een trap voor vervoer van rolstoelen van en naar de volgende verdieping.
Categorie: Objectgroepen en systemen > liften met hellende baan.

hellende liften
Liften waarvan de kooien, ook platforms, niet precies verticaal bewegen.
Categorie: Objectgroepen en systemen > diagonale en in meerede richtingen werkende transportsystemen.

hellehonden
Honden met drie koppen die (volgens de Griekse overlevering) de ingang van de hel bewaakten
Categorie: dieren > fabeldieren.

hellebaarden
Stokwapens met een op een bijlblad gelijkende kling met een korte weerhaak aan de achterkant en een punt bovenaan de stok; veel gebruikt in de oorlogen in de 15e en 16e eeuw, van de 16e tot 19e eeuw vooral als ceremonieel wapen gebruikt.
Categorie: Wapens en Munitie > stokwapens.

Helladisch
Verwijst naar de stijl van de artistieke voortbrengselen op het zuidelijke en centrale deel van het Griekse vasteland tijdens de Bronstijd tussen circa 3600 en 1050 v. Chr. Tot circa 1600 v. Chr. werd de artistieke productie gedomineerd door aardewerk, vooral in Minyen en matt-painted stijl. Na 1600 v. Chr. behoren tot de belangrijkste kunstwerken waarmee deze periode zich onderscheidt, naast het aardewerk, ook metaalwerk, zoals de bekers van Vapheio, muurschilderingen van oorlogs- en jachttaferelen, en de bouw van paleizen en doorwrochte koepelgraven.
Categorie: Stijlen en Perioden > Egeïsche Bronstijd-perioden.

heliotypen
Fotomechanische afdrukken geproduceerd met het heliotypie-procédé.
Categorie: Beeldmateriaal > lichtdrukken.

heliotypie
Een aangepaste versie van lichtdruk waarin de met aluin geharde gelatinelaag wordt overgebracht van glas op de metaalplaat; zo kunnen veel meer afdrukken worden gemaakt dan bij de gewone lichtdruk.
Categorie: Procédés en Technieken > lichtdruk.

heliografen
Instrumenten die de duur van zonlicht vastleggen en die kwalitatieve metingen van de hoeveelheid zonlicht leveren aan de hand van de effecten van de zonnestralen op blauwdrukpapier.
Categorie: Meetinstrumenten > zonneschijnmeters.

heliografie
Diazoprocédé uitgevonden door J.N. de Nilpce in 1825, waarbij bitumen die in een coating werden aangebracht op glas of metaal zich verharden in relatie tot de belichting. Na wassen met lavendelolie bleef enkel het verharde gedeelte van de plaat over.
Categorie: Procédés en Technieken > diazoprocédés.

heliochromie
Daguerreotypie waarbij gebruik wordt gemaakt van zilverchloride om natuurlijke kleuren te produceren. De afbeelding kan niet worden gefixeerd en is dus vergankelijk.
Categorie: Procédés en Technieken > daguerreotypie.

helikopterplatforms
Aanduiding voor start- en landingsplatforms voor helikopters, meestal zonder commerciële voorzieningen.
Categorie: Open ruimten en landschappelijke elementen > luchttransportterreinen.

helikopters
Te gebruiken voor diverse luchtvaartuigen zwaarder dan lucht, die worden gekenmerkt door aangedreven, horizontaal draaiende vleugels of bladen met een grote diameter, die het toestel verticaal kunnen laten opstijgen en stil laten hangen in de lucht.
Categorie: Vervoermiddelen > rotorvliegtuigen.

helihavens
heliports; heliports Ruimere term: luchthavens
Categorie: Gebouwde complexen en gebieden > luchthavens.

helikons
Grote bastuba`s die rond van vorm zijn zodat ze makkelijker zijn te dragen; ze werden voor het eerst geproduceerd in Wenen in 1845.
Categorie: Geluidsmiddelen > tuba`s.

hele hemels
Dakachtige onderdelen die over het algemeen eenzijdig ondersteund worden vanaf het hoofdeinde in plaats van ondersteund te worden door stijlen, en die over het gehele bed reiken. Voor gelijksoortige elementen die slechts over het hoofdeinde reiken wordt `halve hemels` gebruikt.
Categorie: Onderdelen > hemels.

heldinnen
Vrouwen die naar de mening van anderen heldendaden hebben verricht en als ideaal of voorbeeld worden beschouwd.
Categorie: Personen > personen naar toestand of omstandigheid.

heldendichten
Lange, verhalende gedichten waarin de avonturen en wapenfeiten van één of meer heroïsche figuren, die dikwijls verband houden met het redden of stichten van een staat, uitvoerig worden bezongen.
Categorie: Informatievormen > gedichten naar functie.

heldere kleur
Duidt op kleuren die in helderheid het visuele veld overschrijden en licht lijken af te geven.
Categorie: Kleur > kleur.

helderheid
Te gebruiken als algemene verwijzing naar de betrekkelijke mate van licht of donker die een oppervlak krijgt door de hoeveelheid licht die erdoor wordt weerkaatst. Gebruik `waarde (kleur)` met betrekking tot de lichtheid of donkerheid van een kleur.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > optische eigenschappen.

helden
Mannen die naar de mening van anderen heldendaden hebben verricht en als ideaal of voorbeeld worden beschouwd .
Categorie: Personen > personen naar toestand of omstandigheid.

heldendaden
Daden van helden, bij uitstek dappere daden.
Categorie: > .

hel
De plaats of toestand van een extreem of eeuwig lijden, meestal opgelegd als straf aan zondaars of ongelovigen.
Categorie: Abstracte Begrippen > leerstellige begrippen.

hekwielers
Te gebruiken voor door stoomkracht voortbewogen schepen die worden aangedreven door één scheprad bij de achtersteven.
Categorie: Vervoermiddelen > raderstoomschepen.

hektrawlers
Type trawler waarop het trawlnet over het achterschip wordt uitgezet, gesleept en binnengehaald.
Categorie: Vervoermiddelen > trawlers.

hekserij
De studie en toepassing van bovennatuurlijke en natuurlijke machten voor goedaardige of kwaadaardige doeleinden; omvat, in uiteenlopende gradaties, magie, paranormale krachten, kruidkunde, waarzeggerij en communicatie met goede of kwade geesten.
Categorie: Vakgebieden > occulte wetenschappen.

heksen
Zij die hekserij beoefenen.
Categorie: Personen > personen in de occulte wetenschappen.

hekpijlers
Posten waaraan de poorten hangen.
Categorie: Onderdelen > hekonderdelen.

hekken (poortonderdelen)
Klap- of schuifbarrières, gebruikt om een doorgang tussen twee buitenruimten op te vullen of af te sluiten, vaak gemaakt van een traliewerk of open geraamte of een zware of ruwe constructie. Ook barrières binnenshuis die hierop lijken. Voor barrières met een stevigere en verzorgdere constructie en die gewoonlijk leiden tot ruimten binnenshuis wordt `deuren` gebruikt.
Categorie: Onderdelen > hekken en hekonderdelen.

hekken (afscheidingen)
Afscheidingen of omheiningen van verticale, op gelijke afstanden geplaatste, overdwars verbonden palen, staven of spijlen. VDW.
Categorie: Open ruimten en landschappelijke elementen > omheiningen.

heipalen
Wordt gebruikt voor palen die op het bouwterrein in positie worden ingeheid.
Categorie: Onderdelen > palen (bouwelementen).

heimachines
Machines die bestaan uit een frame dat de heipaal vasthoudt en leidt, een valblok en een verplaatsbare machine die de drijfkracht levert. Worden gebruikt voor het heien van heipalen, gewoonlijk door herhaalde slagen van een vrij vallend of pneumatisch aangedreven valblok.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > montage en demontage constructieuitrusting.

heiligverklaringen
Officiële plaatsing van overleden personen op de lijst van heiligen.
Categorie: Gebeurtenissen > religieuze gebeurtenissen.

heiligenbeelden
Beelden of afbeeldingen van heiligen.
Categorie: > .

heilige bosjes
Wordt gebruikt voor kleine groepen bomen die bijzondere religieuze, mystieke of spirituele kwaliteiten worden toegedicht. De boomgroepen, die zich meestal in afgebakende gebieden bevinden, staan vaak in de buurt van water, een altaar of een gedenkteken dat aan bepaalde geesten, goden, helden of gebeurtenissen is gewijd.
Categorie: Open ruimten en landschappelijke elementen > open ruimten naar functie.

heiligdomslampen
Drijflampen die met name in kerken worden gebruikt. Ze hebben een beker- of vaasvormig reservoir van gekleurd glas of metaal.
Categorie: Interieurinrichting > lampen naar locatie of context: kamers of ruimten.

Heilig Oliesel
Formele religieuze handeling die bestaat uit het zalven met olie en het opzeggen van gebeden door een priester voor iemand die dreigt te sterven.
Categorie: Gebeurtenissen > religieuze ceremonies.

heien
Een heipaal op een duidelijk afgebakende plek met kracht de grond in werken zonder voorafgaande uitgraving; wordt uitgevoerd met behulp van valhamers of stoomhamers.
Categorie: Procédés en Technieken > plaatsingsprocédés en -technieken.

heiaus
Wordt gebruikt voor Hawaïaanse, voor-christelijke tempels of heiligdommen in de open lucht. Gebruik `maraes` voor soortgelijke bouwwerken in Oost-Polynesië.
Categorie: Bouwwerken > religieuze bouwwerken.

Heian
Verwijst naar de Japanse stijl en periode die zich ontwikkelde van 794 tot 1185 n. Chr. en samenviel met de verplaatsing van de hoofdstad naar Heian (het tegenwoordige Kyoto) en de opkomst van het tantristisch boeddhisme, afkomstig uit China. De stijl wordt gekenmerkt door de nadruk op mandala’s in beelden en de komst van nieuwe figuurtypen, zoals boeddha’s met een kroon en sieraden, en godheden met meerdere ledematen en woeste gezichtsuitdrukkingen om bovennatuurlijke krachten aan te geven. De architectuur uit deze periode wordt gekenmerkt door grote woonhuizen gebouwd op rechthoekige stukken land. Deze huizen bestaan uit paviljoens en zalen, verbonden met overdekte gangen en omheind met aarden muren.
Categorie: Stijlen en Perioden > vroeg historische Japanse perioden.

heggen
Beplantingen van struiken of houtachtige gewassen in een rij, meestal als hekken, afscheidingen of windbrekers.
Categorie: Open ruimten en landschappelijke elementen > landschapselementen in de tuinarchitectuur.

heften
Handvaten van snijgereedschappen.
Categorie: Onderdelen > gereedschap- en uitrustingonderdelen.

hefmagneten
Sterke elektromagneten, gebruikt om lasten te heffen en te transportenen.
Categorie: > .

hefbruggen
Bruggen met een deel of delen die verticaal worden opgetild tussen torens, met gebruik van tegengewichten of kabels.
Categorie: Bouwwerken > beweegbare bruggen.

hefbomen
Ieder uitstekend deel waarmee een mechanisme wordt bediend of geregeld.
Categorie: Onderdelen > afwerkingsijzerwaren.

heetwaterkraantjeskannen
Op ketels gelijkende houders voor heet water, met een of meerdere tappen en een tapkraan onderaan, meestal op pootjes en vaak met een warmhoudelement; gebruikt bij het serveren van koffie of thee en soms onderdeel van een koffie- of theeservies.
Categorie: Houders > vaten voor het serveren van dranken.

heetwaterketels
Elke verwarmingseenheid in een heetwaterinstallatie waarin het water wordt verhit alvorens door pijpen te worden rondgeleid naar radiatoren of grondplaten.
Categorie: Onderdelen > ketels (onderdelen van verwarmings-, ventilatie- en airconditioningsystemen).

heetgeperst papier
Papier met een gladde afwerking die ontstaat wanneer de vellen tussen een aantal verwarmde metalen rollen door worden gehaald.
Categorie: Materialen > papier naar productiemethode.

heerlijkheden
Te gebruiken voor het gehele landgoed van een edelman, vooral een feodaal edelman.
Categorie: Gebouwde complexen en gebieden > districten naar administratieve functie.

heemkundige musea
oudheidkamers Ruimere term: historische musea
Categorie: Bouwwerken > historische musea.

hectografisch procédé
Procédé vooral gebruikt voor het kopiëren van brieven, uitgevonden in de 19e eeuw, waarbij iets dat met anilinekleurstof was geschreven of getekend wordt overgebracht op een geprepareerd gelatineoppervlak, waarvan dan een aantal kopieën kunnen worden gemaakt; later vervangen door spirit duplicatie.
Categorie: Procédés en Technieken > reprografische procédés.

Heckelphones
Houten hobo`s met een rechte buis die uitloopt in een bolvormige klankbeker. Ze hebben een conische boring die aanzienlijk wijder is dan die van gewone baritonhobo`s waar ze wat betreft toonhoogte en klank veel mee gemeen hebben.
Categorie: Geluidsmiddelen > hobo`s.

hechting
Het samenvoegen van twee oppervlakken met behulp van een in het algemeen kleverig, plakkerig mengsel zoals een kleefstof, of door middel van fysieke of chemische kracht.
Categorie: Procédés en Technieken > additieve- en verbindingsprocédés en -technieken.

Hebreeuws alfabet
Alfabet van 22 letters van Semitische oorsprong, gebruikt vanaf de 3e eeuw v.C. voor het schrijven van Hebreeuws en later voor Jiddisch, Ladino en andere talen.
Categorie: Beeldmateriaal > alfabetten.

heavier than air aircraft
Te gebruiken voor luchtvaartuigen die worden gedragen door de omringende lucht een impuls in neerwaartse richting te geven die gelijk is aan het gewicht van het luchtvaartuig. Geen Nederlands equivalent.
Categorie: Vervoermiddelen > luchtvaartuigen naar vorm.

heat-strengthened glass
Glas dat in de gordijngevels van wolkenkrabbers wordt gebruikt als boogvullingsbeglazing. Het is meestal gepolijst spiegelglas of patroonglas waarbij op één zijde gekleurd email is versmolten.
Categorie: Materialen > glas naar eigenschap.