Bouwtrefpunt - Bouwbegrippen

Categorie: Bouw en Constructie > Bouwbegrippen
Datum & Land: 29/06/2008, NL
Woorden: 718

Privaatrechtelijk
Bij het privaatrecht staat het individueel belang centraal, waarbij de partijen bestaan uit burgers, deze partijen als gelijken tegenover elkaar staan, en het initiatief tot handhaving van het recht uitgaat van de burgers. Hierbij kan worden gedacht aan koopcontracten, huurcontracten of een testament. Erfpacht valt onder het privaatrecht.

Prins Alexanderpolder
Grote droogmakerij nabij Rotterdam. Drooggemalen in 1874 met behulp van stoom gemalen. In deze polder ligt nu een grote wijk van Rotterdam. De polder ligt zeer diep.

Primaire sector
Sector van de beroepsbevolking. Letterlijk eerste sector. Hiertoe behoren de landbouw en de mijnbouw.

Pre-industriële periode
De pre-industriële periode is de periode voordat de industrie in Nederland sterk komt opzetten. Ruwweg is dat de periode van 1500 tot 1870.

Pui
Binnen- of buitenwand met daarin deur- en raamkozijnen

Publiekrechtelijk
Bij het publiekrecht staat het algemeen belang centraal, waarbij de partijen bestaan uit overheid en burger, deze partijen niet als gelijken tegenover elkaar staan, en het initiatief tot handhaving van het recht uitgaat van de overheid. Hierbij kan worden gedacht aan bouwvergunningen, kapvergunningen of een bodemsanering.

P Passeren
De formele handeling waarbij een akte (verkoop huis, hypotheek) door beide partijen en de notaris wordt ondertekend.

Randstedeling
Inwoner van de Randstad. Men voelt zich echter eerder Rotterdammer, Amsterdammer of Utrechter. De 'echte` Randstedeling bestaat dus niet.

Randstad
De naam Randstad is voor de 2e wereldoorlog bedacht door de heer Plesman, oprichter van de KLM. Toen hij boven West Nederland vloog, zag hij beneden zich een groot open gebied met weilanden en akkers. De steden lagen allemaal aan de rand van dat open gebied.

Randgebied
Strook binnen de Randstad dat een overgang vormt tussen de stedenring en het middengebied (Groene Hart). Hier vinden we veel nieuwbouw wat betreft woningen en industrie.

Raveling
Constructie met balken of liggers om een opening in vloer of dak, waardoor balken of liggers die daarvoor worden doorgezaagd hun sterkte niet verliezen

Ravelijn
Werk in de gracht dat een courtine dekt, alsmede de eventueel daarin gelegen toegang tot de versterking. Elk vestingbouwsysteem kent een eigen type ravelijn.

Residuele grondwaardebepaling
De grondprijzen voor woningen in de marktsector, worden bepaald aan de hand van de 'residuele waarde methodiek'. Bij deze methode wordt een directe relatie gelegd tussen de marktwaarde, de bouwkosten en de grondwaarde van een onroerende zaak. Voor koopwoningen is de grondprijs gelijk aan het verschil tussen de verkoopprijs (vrij-op-naam) en de bouw...

Rentevaste periode
De periode die u met de geldverstrekker bent overeengekomen waarin uw hypotheekrente ongewijzigd blijft. Normaal gesproken is het rentetarief hoger naarmate de gekozen rentevaste periode langer is.

Renovatie
Het opknappen van huizen in oude wijken. Vaak worden de sanitaire voorzieningen aangepast aan de wensen van deze tijd, soms worden woningen vergroot, kozijnen vervangen, enz.

Rendement
Voor uw beleggingen ontvangt u koerswinst en dividend, deze posten vormen samen het rendement op uw belegging. Het rendement op beleggingen is, gemeten over langere periodes, meestal hoger dan de rente op een spaarrekening, maar u loopt het risico dat koersen dalen of bedrijven geen dividend uitkeren. Een belegging kan dus ook een negatief rendemen...

Remise
Overdekte, bomvrije schuilplaats voor geschut.

Relatieve zeespiegelstijging
Wij hebben in Nederland op dit moment te maken met een relatieve zeespiegelstijging. Door het afsmelten van de Noord- en Zuidpool stijgt aan de ene kant de zee terwijl tegelijkertijd het land daalt.

Reikwijdte
De maximale afstand die mensen willen afleggen om van een bepaalde dienst gebruik te maken. Verder dan die afstand willen ze er niet voor afleggen.

Regressie
Tijdens een regressiefase neemt de invloed van de zee in het kustgebied af. Langs de kust kan dan op grote schaal veen ontstaan.

Regionaal verzorgend
Een bedrijf is regionaal verzorgend als de klanten allemaal komen uit het gebied direkt rond het bedrijf. Ze komen er dus niet voor vanuit het hele land.

Regionaal stimuleringsbeleid
Een regionaal stimuleringsbeleid heeft tot doel via financiële injecties een gebied weer aantrekkelijk te maken als vestigingsplaats voor bedrijven. Dit kan door het geven van premies aan bedrijven en door het verbeteren van de infrastructuur.

Regio
Een bepaald gebied, waarvan de grenzen meestal niet samenvallen met een bestuurlijke grens, zoals die van een gemeente of provincie. Een regio kan grensoverschrijdend zijn, zoals de zogenaamde Euregio.

Reduit
Binnen een vesting of fort gelegen werk dat zelfstandig was te verdedigen en diende als laatste wijkplaats voor de bezetting. De term wordt ook in overdrachtelijke zin gebruikt voor vestingwerken die ten aanzien van een linie of het gehele territoir een soortgelijke functie hebben.

Redoute
Eenvoudig, vierhoekig, gesloten werk, omringd door een aarden wal. Een redoute fungeerde als buitenwerk van een versterking of maakte deel uit van een linie.

Recreatie
Alle activiteiten die in de vrije tijd plaatsvinden en ontspanning als doel hebben.

Recht van overpad
Recht dat de eigenaar van een erf heeft om over het erf van ander te gaan. De ander heeft de plicht dit te gedogen en het pad in stand te houden. Het recht hangt aan de onroerende zaak en blijft bij verkoop in stand.

Re-urbanisatie
Het opnieuw trekken naar de stad, van mensen die eerder de stad waren uitgetrokken. Dit is een ontwikkeling van de laatste 15 jaar.

Rotterdamse fundering
Fundering bestaande uit een enkele rij houten palen, onderling verbonden door langshout. Op het langshout zit nog een schuifhout om het metselwerk op zijn plaats te houden. Soms zit tussen paal en langshout een kesp, in dit geval spreekt men ook wel van een Dordtse fundering.

Rooilijn
Een in het bestemmingsplan vastgelegde lijn die met bouwen niet mag worden overschreden.

Rondeel
Lage, ronde toren die voor driekwart buiten de muur uitstak, van waaruit de ruimte voor de aangrenzende muurdelen wordt bestreken.

Rom-gebieden
ROM-gebieden zijn gebieden waar bij de inrichting of herinrichting rekening wordt gehouden met aspecten van ruimtelijke ordening en vooral milieu-aspecten. Zie ook NMP.

Rollaag
Vertikaal gemetselde stenen boven een kozijn ter afsluiting van de latei of ter vervanging van een latei (dan niet breder dan 100 cm.)

Rollaag
Een in het verband van een muur gemetselde laag van op zijn kant gemetselde stenen. Meestal boven kozijnen.

Roerende goederen
Dit zijn goederen die de koper kan overnemen van de verkoper en niet al met de onroerende zaak zijn verbonden.

Ruimtelijke ordening
Ruimtelijke ordening noemt men ook wel planologie. Het houdt zich bezig met de inrichting van de ruimte. De verschillende overheden maken plannen voor heel Nederland of de provincie of de gemeente. Hierin staat wat men van plan is op het gebied van woningen, bedrijven, landbouw of natuurgebieden.

Ruimtelijke Geleding
Bij de ruimtelijke geleding gaat het om deelgebieden in de stad die gedomineerd (overheerst) worden door een bepaalde functie, bijv. het is een stadscentrum, woonwijk, recreatiegebied of industrieterrein.

Ruimtelijk Beleid
De plannen van de overheid voor het gewenste huidige en toekomstige gebruik van de ruimte in Nederland.

Rugcaponnière
Galerij in de muur van de contrescarp, van waaruit de droge gracht wordt bestreken.

Ruwbouw
Ruwbouw is het onafgewerkte, dragende en afsluitende deel van een gebouw: fundering, vloeren, wanden en dak. Ramen, deuren, beglazing en dergelijke zijn nog niet aangebracht.

R Recht van hypotheek
U geeft het recht van hypotheek aan de geldverstrekker bij het afsluiten van een hypotheek. Blijft u in gebreke met de aflossing en wordt uw huis openbaar verkocht, dan heeft de geldverstrekker voorrang bij het vorderen van de opbrengst.

Sanering
Vorm van stadsvernieuwing waarbij huizen of een fabriek worden afgebroken en er iets nieuws, meestal huizen, voor in de plaats komt.

Samenvoegen
Twee of meer erfpachtrechten worden samengevoegd tot één erfpachtrecht.

Saillant
Hoek die de beide facen met elkaar maken. De term duidt ook het punt aan waarin de facen samenkomen.

Saalien
Voorlaatste ijstijd. Duurde van 200.000 tot 130.000 jaar geleden. In deze periode werd het noorden van Nederland tot aan Nijmegen met het landijs bedekt.

Schuurwerk
Schuurwerk is een gipsachtige afwerking welke circa 3 tot 5 mm dik op de wand wordt aangebracht. De "slagen" in de eindafwerking geven een prachtig uiterlijk. Deze afwerking is niet echt geschikt voor gezinnen met kinderen aangezien het geen "keiharde" afwerking is. Als het na een aantal jaren moet worden gesaust verliest u een ...

Schuifhout
Houten balkje op het langshout bij een Amsterdamse of Rotterdamse houten paalfundering. Bedoeld om het metselwerk op zijn plaats te houden.

Schoon metselwerk
Metselwerk dat in het zicht blijft en dus uit onbeschadigde stenen moet bestaan en zorgvuldig moet worden gevoegd.

Schans
Zelfstandig te verdedigen aarden verdedigingswerk, vaak voorzien van bastions en meestal kleiner dan een fort. Tijdelijk opgeworpen schansen maakten deel uit van linies waarmee bij een beleg een vesting werd ingesloten. Zij diende ook als bescherming van een legerkamp of bruggehoofd. Als duurzaam opgeworpen werken vormden schansen vaak een onderdee...

Schaduwgrondwaarde
De schaduwgrondwaarde is de grondwaarde bij uitgifte, aangepast aan de inflatie min 1%, berekend vanaf het moment van uitgifte.

Schaalvergroting
Verschijnsel waarbij iets steeds groter wordt. Na de Tweede Wereldoorlog werden winkelcentra steeds groter, maar ook in de kantorenontwikkeling is een schaalvergroting waar te nemen.

Secundaire sector
Sector van de beroepsbevolking. Letterlijk tweede sector. Hiertoe behoort de industrie.

Short-wave shading coefficient
Directe energietransmissie gedeeld door 0,87.

Shading coefficient (sc)
De shading coefficient wordt berekend door de zontoetredingsfactor te delen door 0,87: de zontoetredingsfactor van blank glas van 3mn.

Slotenpatroon
Hoe de sloten ten opzichte van elkaar liggen. In de Hollandse veengebieden zijn ze lang en liggen ze evenwijdig naast elkaar.

Slaghamer
Meetinstrument wat middels een veer een stalen punt met vaste energie wegslaat. Uit de mate van indringing van de stalen punt kan de aantasting van de paal worden bepaald alsmede de restdraagkracht.

Sneltram
Een voorbeeld van openbaar vervoer dat sneller rijdt dan een tram, maar minder op een trein lijkt dan een metro. Te vinden in twee plaatsen. Hij rijdt tussen Amsterdam en Amstelveen en tussen Utrecht en Nieuwegein-Ijsselstein.

Sneeuwbaleffect
Ook wel agglomeratie-effect. Het ene bedrijf trekt het andere aan, waardoor in een bepaald gebied een samenballing komt van bedrijven en-of mensen. Het wordt opgestart door de vestiging van groei-sectoren, grote bedrijven en vaak basisindustrie

Sondering
Reguliere onderzoekmethode voor geotechnische doeleinden, waarbij een conus van 4-5 cm doorsnede vanuit een sondeerwagen de grond in wordt gedrukt. Uit de mate van weerstand tegen dit wegdrukken kan de vastheid van de grondlagen worden afgeleid.

Solstitium:
a- Zomer solstitium: 21 juni is de langste dag van het noordelijk halfrond. Hierbij staat de zon loodrecht op de kreeftskeerkring (23½º N.B.). Vanaf de noordpoolcirkel duurt de dag 24 uur.

Spreidingsbeleid
Het beleid van de overheid dat zich richt op de spreiding van mensen en activiteiten (werk) over het hele land.

Spouwblad
Benaming voor de beide wanden van een spouwmuur; onderscheiden worden: binnenspouwblad en buitenspouwblad

Spouw
Ruimte tussen buiten- en binnenmuren waarin bijvoorbeeld isolatie kan worden aangebracht; de luchtlaag van ca. 8~12 cm. werkt op zich ook al isolerend

Sponning
Uitsparing in de lengte van een dorpel of stijl waarin een deur of raam valt zodat die buiten het kozijn steken; meestal 16 mmo diep

Splitsen
Splitsen van een erfpachtrecht in meerdere zelfstandige rechten. Bij een verticale splitsing ontstaan erfpachtrechten , bij een horizontale splitsing ontstaan appartementsrechten .

Splijttegel
Vloertegel die aan beide zijden is geglazuurd en waarin kanaaltjes van de ene naar de andere rand van de tegel lopen; kan als bouwsteen worden gebruikt in een laag van twee dik

Spiegelglas
Glas dat reflecterend wordt gemaakt door aan één zijde een zilverlaag aan te brengen.

Speculanten
Mensen die huizen of stukken grond opkopen met het doel deze later door te verkopen met een zo groot mogelijke winst. Ze denken vaak niet aan de wensen van de mensen die in zo'n gebied wonen.

Specialisatie
Het zich geheel richten van een bedrijf op een bezigheid, waarin het bedrijf heel goed is. Hiervoor is meestal veel specifieke kennis nodig.

Spant
Houten of metalen balk die in een schuin dak van de nok naar de dakgoot loopt en waarop de gordingen en het dakbeschot met pannen of shingles wordt aangebracht

Spaarbekken
Grote opslagplaats voor zoet water in de Biesbosch voor de drinkwatervoorziening. Hier kan men drinkwater uit maken, ook als tijdelijk de kwaliteit van het Maaswater niet goed is.

Springvloed
Extra hoge vloed, die twee keer per maand voorkomt.

SSleutelverklaring
Deze wordt opgemaakt als de feitelijke levering (het overhandigen van de sleutels) op een eerder tijdstip plaatsvindt dan de juridische eigendomsoverdracht bij de notaris. De koper zal onder andere moeten zorgen dat bij de feitelijke levering de onroerende zaak door hem wordt verzekerd.

Strijkbint
Vloer- en dakbalken die op een afstand van enkele centimeters parallel met voor- of achtergevel lopen; meest kwetsbare balk omdat bij onvoldoende ventilatie deze het eerst verstikt

Strek
Lengte van een baksteen

Streekplan
Een plan voor de inrichting van een gebied in een bepaalde provincie. Opgesteld door het provinciale bestuur. Hierin staan de hoofdlijnen van de gewenste ontwikkeling van het gebied.

Stortbergen
Grote bergen afvalsteen, afkomstig uit de mijnen. Er kwam met de steenkool altijd een hoop waardeloos gesteente mee omhoog. Dit werd gestort op enorme uitzicht verstorende bergen. Later zijn veel van deze bergen afgegraven. Anderen zijn in gebruik als skihelling of bosgebied.

Stootvoeg
Vertikale voeg tussen twee metselstenen in muurwerk

Stompe deur
Binnen de sponning vallende deur

Stijl
Vertikaal onderdeel van raam- of deurkozijn, voorzien van sponning(en) waarin de deur of het raam past en kan draaien of schuiven

Stichtingskosten
Optelsom van bouwsom én grondkosten.

Sterftecijfer
Het aantal mensen van een totaal dat in een gebied komt te overlijden, per 1000 personen. Dit wordt uitgedrukt in aantal promilles.

Sterfteoverschot
Als in een gebied meer mensen komen te overlijden dan er geboren worden, spreken we van een sterfteoverschot.

Steldorpel
Houten regel onderin deurkozijn waarmee beide stijlen op de juiste afstand van elkaar worden gehouden; dient later om de drempel erop te bevestigen

Stedelijke zone
Een aantal stadsgewesten die onderling veel contacten hebben, en vaak taken hebben verdeeld. Voorbeeld is de Randstad waarbinnen je de stadsgewesten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht kunt onderscheiden.

Stedelijk Knooppunt
Stedelijke Knooppunten zijn grote steden die zijn aangewezen in de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening. Het zijn steden met of veel internationale contacten of liggend bij de landsgrenzen of belangrijk voor de directe omgeving. Deze steden krijgen van de rijksoverheid een extra financiële ondersteuning om hun positie te verstevigen.

Stedelijk Beleid
Beleid van de overheid dat gericht is op de organisatie van stedelijke gebieden. Voorbeelden zijn groeikernen, stadsvernieuwing, compacte stad.

Stationsbuurten
Gebieden, vlak bij een station, die de laatste jaren erg in trek zijn bij kantoren. In de meeste steden zag je in de jaren '70 en '80 grote kantorencomplexen verschijnen. Voorbeelden hiervan zijn Hoog Catharijne in Utrecht en Babylon in Den Haag.

Stapelhaven
Een havenplaats waar veel goederen worden aangevoerd. Deze goederen worden opgeslagen (gestapeld) in pakhuizen. Van hieruit worden de goederen door verkocht en -gevoerd.

Stand leiding
Vertikale pijp van metaal of kunststof geplaatst op een rioleringsafvoer en helemaal doorlopend tot boven het dak waardoor lucht van buitenaf kan worden aangezogen als er een grote hoeveelheid water wordt afgevoerd

Stagnatie
Het stoppen van de groei. Rond 1676 was het afgelopen met de groei van Amsterdam en andere steden de groei stagneerde. Dit was het einde van de Gouden Eeuw. Ook deze eeuw hebben periodes van economische stagnatie gehad, in de jaren '30 en de jaren '80.

Stadsvernieuwing
Het opknappen van oude stadswijken. Soms worden huizen afgebroken en komen er nieuwe sanering, soms worden de huizen opgeknapt renovatie. Naast de huizen worden ook de voorzieningen en het uiterlijk van de wijk aangepakt. Het accent ligt steeds op het verbeteren van het wonen.

Stadsgewest
Een grote stad of agglomeratie met de daar omheen liggende suburbane kernen die veel contacten onderhouden met de centrale stad. De mensen werken, winkelen er of gaan er naar school. Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Rotterdam vormen ieder het centrum van een stadsgewest.

Stadsdeelwinkelcentrum
Een stadsdeelwinkelcentrum is een zeer groot winkelcentrum, bedoeld voor meerdere wijken, waar je naast de dagelijkse ook de niet dagelijkse boodschappen kunt doen.

Stadscentrum
Het centrale deel van een kernstad dat een sterke concentratie van diensten kent.

Stad
Een samenbundeling van mensen, activiteiten, infrastructuur en bebouwing op een bepaalde plaats.

Staalfundering
Naar onderen verbredende draagbalk van metselwerk onder de bouwmuren van een gebouw die het gewicht ervan op de onderliggende zandlaag overbrengt en verdeelt; wordt ook wel 'plaatfundering' genoemd

Styropor
Piepschuim, tempex of polystyreenschuim

Stukgoederen
Goederen die in dozen, zakken of balen zijn verpakt. Dit type vervoer komt steeds minder voor tegenwoordig. Steeds meer goederen worden in een container vervoerd.

Structuurschets
De Nederlandse overheid maakt structuurschetsen om plannen en verwachtingen ten aanzien van bepaalde ontwikkelingen in de Ruimtelijke Ordening in de openbaarheid te brengen.