Belgoprocess

Categorie: Chemie, chemische- en kernindustrie > Radio-actieve afvalstoffen
Datum & Land: 09/07/2013, BE
Woorden: 373

stalen vat
Een verpakkings- of opslagmiddel uit gehard ferrometaal met relatief laag koolstofgehalte

stillegging
Het buiten werking, buiten bedrijf stellen of het doen stilliggen: het stopzetten van de activiteiten in een bepaalde installatie.

supercompactie
Het samenpersen van vaten met afval tot tabletten van slechts enkele centimeters hoogte onder een hogedrukpers, om zo het volume van het afval te reduceren.

Synatom
Belgische Maatschappij voor Kernbrandstoffen, opgericht in 1969. Synatom zorgt voor de bevoorrading van splijtstoffen en het beheer van de bestraalde splijtstoffen uit de centrales in België.

tablet
Bij supercompactie worden grote 220 l-vaten samengeperst onder een hogedrukpers totdat deze vaten stechts enkele centimeters hoog zijn. Het overblijvende produkt noemt men een tablet. Enkele van deze tabletten worden dan samengevoegd (naarmate van hoogte 1, 2 of 3 samen) in één groot vat.

tank
Reservoir, veelal vervaardigd uit stalen platen of beton, voor een grote hoeveelheid van een vloeistof, ook voor het vervoer daarvan.

tenuitvoerlegging
Het ten uitvoer leggen, d.i. het uitvoeren van bijv. een bepaalde beslissing of opdracht.

terreinonderzoek
Onderzoek naar de karakteristieken van een bepaald gebied, gebouw, kamer of toestel.

terugstrooiing
Het terug verschijnen van straling aan het oppervlak van de materie waardoor het binnen is geraakt.

Tecnubel
Belgische Maatschappij, gevestigd in Dessel, gespecialiseerd in het onderhoud en de decontaminatie van industriële installaties in het algemeen en van nucleaire installaties in het bijzonder.

toegangscontrole
Controle van identiteitskaart aan de ingangen van sites of plaatsen om zo steeds op de hoogte te zijn van wie er op die bepaalde plaats is, dit ingeval er iets zou gebeuren en om achteraf iedereen te kunnen checken na evacuatie.

totaalfilter
Een filter aangewend voor het verwijderen van uiterst kleine (submicron) en grotere deeltjes van een gas- of een luchtstroom.

Transnubel
Maatschappij gevestigd in Dessel en gespecialiseerd in het vervoer van radioactieve stoffen.

transportcontainer
Laadkist, verpakking, vat, bak, doos, koker, bus voor het vervoer van goederen.

trilling
Elke snelle heen- en weergaande of op- en neergaande beweging van een voorwerp om een evenwichtstoestand, zonder dat het geheel zich noodzakelijk verplaatst, meestal zo dat een of beide uiteinden van het voorwerp vast zitten.

trillingsdosis
Een maat voor de schadelijkheid van de hoeveelheid trillingsenergie die door een aan een trilling onderhevig zijnd lichaam wordt opgenomen. Zij is een maat voor het biologisch effect van de trilling in een levend wezen. Zij houdt ook rekening met de aard van de trilling en met de aard van het blootgestelde lichaam.

transferhal
In het opslaggebouw voor geconditioneerd hoogactief afval, afkomstig van de opwerking van gebruikte Belgische splijtstofelementen, verbindt een transferhal de ontlaadcel met de opslagcellen. De containers met verglaasd afval worden met een ladingsmachine in de opslagkokers geplaatst.

tussenopslag
De tijdelijke opslag van radioactief afval in functie van verdere verwerking of in functie van latere berging.

uitgloeien
Sterk verhitten om de fysische eigenschappen van een materie te wijzigen of om ongerechtigheden er uit te verwijderen.

uitlekbak
Reservoir waarin een toestel of een component geplaatst wordt om eventueel druppelsgewijs uitvloeiende materie te laten uitlekken of op te vangen.

uitloging
Term die in het beheer van radioactieve afvalstoffen wordt gebruikt om de geleidelijke oplossing en- of erosie te beschrijven van afvalstoffen.

uitvlokking
Zie flocculatie.

uitwendige besmetting
Zie besmetting.

vat
Een ton, elk lichaam dat iets kan bevatten, ongeacht vorm of grondstof. Voor het opslaan van radioactief afval worden meestal vaten uit koolstofstaal, verzinkt staal of roestvrijstaal aangewend.

valorisatie
Het ervoor zorgen en erop toezien dat de kennis en de middelen die ter beschikking zijn ook daadwerkelijk gebruikt en toegepast worden.

vast afval (hoog-, middel- en laagactief)
Alle vaste stoffen, dus met afwezigheid van vloeibare of gasvormige componenten, die radionucliden bevatten of erdoor verontreinigd zijn, met een hogere concentratie dan de waarden die de bevoegde overheid als aanvaardbaar beschouwt voor stoffen die zonder toezicht mogen worden geloosd en waarvoor geen enkel gebruik voorzien is. De aanduiding hoog-, middel- en laagactief duidt op het niveau van radioactieve besmetting en het type van de aanwezige radionucliden.

vacuüm
Het luchtledige, een ruimte waarin geen lucht aanwezig is, of waarin een bepaalde sterke onderdruk heerst.

verzwakking
Afname van stralingshoeveelheid wanneer het zich door een bepaalde materie verplaatst. Dit komt door de verschillende reacties van die stof (opname van energie) op de straling.

versterker
Apparaat dat gebruikt wordt om de omvang van een fenomeen te vergroten d.m.v. een externe energiebron (gas of elektriciteit)

versterking
De methode (d.m.v. gas, elektronisch of beide) waardoor bijv. ioniserende effecten in een stralingsmeter versterkt worden tot een niveau dat meetbaar is.

verstrooiing
Een proces waarbij de richting of energie van een deeltje verandert door een botsing met een ander deeltje of met een hele hoop andere deeltjes.

verval
Zie radioactief verval.

vervalprodukt
Nuclide die voortkomt uit de desintegratie van een radioactieve nuclide.

verwerking
Radioactief afval komt meestal voort uit de nucleaire splijtstofcyclus, maar men maakt bij de verwerking ervan toch onderscheid tussen afval komend van nucleaire installaties en afval komend van ontmantelingsoperaties.

verwijdering van het omhulsel
Het wegnemen van een omkleding.

verzwakker
Materie die gebruikt wordt om de intensiteit van de straling die erdoor passeert te doen afnemen.

verrijking
Techniek om het gehalte van een bepaald isotoop in een chemische stof te vergroten. Natuurlijk uranium bestaat slechts voor 0,72 % uit het gemakkelijk splijtbare isotoop uranium-235. In veel kerncentrales wordt kernbrandstof met een gehalte aan uranium-235 van 3 tot 4 % gebruikt. Om uranium te verrijken moet het eerst in het gasvormige uraniumhexafluoride worden omgezet. Voor de verrijking kunnen verschillende technieken worden ingezet om de isotopen met verschillende massa te scheiden: gasdiffusie doorheen een poreuze wand, en centrifugeren van gas.

verrijkte splijtstof
Splijtstof of kernbrandstof waarin het gehalte aan uranium-235 werd verhoogd.

verslakt afval
Afval dat, na vermenging met glas of ijzermaterie, verbrand wordt op hoge temperatuur en waarvan de assen in de glas- of ijzersmelt gevangen worden in functie van latere conditionering.

versnijding
In stukken snijden.

versnijdingsmachine
Machine om materialen in stukken te snijden.

versnipperen
In veel kleine delen verdelen.

verspreiding
Het in allerlei richtingen, over een oppervlak of in een ruimte, plaatsen, uitzenden of verstrooien.

versterftijd
Zie halveringstijd.

verbranding
Door vuur of hitte doen verteren, via de vereniging van zuurstof met andere elementen.

verbrandingsoven
Ruimte waarin de scheikundige werking van het verbranden plaatsvindt.

verdamping
In de nucleaire wetenschappen, de uitstraling van nucleonen of atoomkernen uit een aangeslagen (geëxciteerde) atoomkern en specifiek wanneer dit proces na de excitatie slechts weinig tijd in beslag neemt.

verdunning
Het minder geconcentreerd maken door toevoeging van een oplosmiddel of door het aanlengen met een vreemde materie.

vergassing
Het in gas omzetten.

verglazing
Techniek om hoogradioactieve vloeistoffen, afkomstig van de opwerking van bestraalde splijtstoffen, te verwerken. De radioactieve stoffen worden bij een temperatuur van ca.

verglazingsoven
Ruimte waarin de scheikundige werking van het verglazen plaatsvindt.

verharding
Het hard maken of worden, bijv. van cement of beton.

vermalen
Het fijn maken tot korrels of poeder.

verpulvering
Het tot fijn stof maken.

ventilatie
Luchtverversing, de aanvoer van verse lucht en de afvoer van bedorven lucht naar en van een ruimte.

verarming
De afname van de concentratie van één of meerdere isotopen in een materie.

vloeibaar afval (hoog, middel en laagactief)
Alle vloeibare stoffen die radionucliden bevatten of erdoor verontreinigd zijn, met een hogere concentratie dan de waarden die de bevoegde overheid als aanvaardbaar beschouwt voor stoffen die zonder toezicht mogen worden geloosd en waarvoor geen enkel gebruik voorzien is. Deze vloeistoffen kunnen een beperkt gehalte aan vaste stof in de vorm van neerslag of slib bevatten, echter steeds zo laag mogelijk en meestal minder dan 5 volumeprocent. De aanduiding hoog-, middel- en laagactief duidt op het niveau van radioactieve besmetting en het type van de aanwezige radionucliden.

vloerschaver
Machine waarmee het vloeroppervlak van betonstructuren kan worden glad gemaakt of worden vrijgemaakt van radioactieve besmetting, meestal bestaande uit een cilinder van met diamant bezette schijven die elektrisch wordt aangedreven.

vloerschraper
Machine waarmee betonnen vloeroppervlakken kunnen worden bewerkt of gereinigd of een radioactief besmette laag van een betonnen vloer kan worden verwijderd, meestal bestaande uit een aantal cilinderkoppen, die meestal pneumatisch aangedreven worden, en waarmee op het betonoppervlak een kloppende beweging wordt uitgeoefend.

voorfilter
Een filter aangewend voor het uitvoeren van een eerste stap in het verwijderen van kleine en grotere deeltjes uit een gas- of een luchtstroom, vooraleer deze stroom naar een absoluutfilter wordt gestuurd. Een voorfilter kan reinigbaar of niet-reinigbaar worden uitgevoerd. Bij reinigbare voorfilters wordt het gevangen stof door het initiëren van een intense tegengestelde luchtstroom van het filter verwijderd en afgevoerd naar een opvangcontainer.

vrijgave
Materialen afkomstig van gecontroleerde zones, waarvan de activiteit zo verwaarloosbaar klein is, dat zij geen risico vormen voor de gezondheid en kunnen vrijgegeven worden. Dat wil zeggen dat ze niet langer onderworpen zijn aan de reglementering inzake stralingsbescherming.

vrijgeven
Het niet langer onderwerpen van materialen afkomstig van gecontroleerde zones aan de reglementering inzake stralingsbescherming gezien hun overblijvende radioactiviteit zo verwaarloosbaar klein is, dat zij geen risico vormen voor de gezondheid.

vulmateriaal
Materiaal voor het vullen van tussenruimten of ledige ruimten, bijv. vulstenen.

vuurvast
Tot op zekere hoogte bestand tegen het vuur, niet barstend, smeltend of vervluchtigend bij hoge temperatuur.

wandschaver
Machine waarmee het oppervlak van betonnen wandstructuren kan worden glad gemaakt of worden vrijgemaakt van radioactieve besmetting, meestal bestaande uit een cilinder van met diamant bezette schijven die elektrisch wordt aangedreven.

warmteafgifte
Het afgeven van warmte aan de omgeving of aan een medium.

waterstof (H)
Chemisch element waarvan de atomen met meest eenvoudig van bouw zijn. Het komt voor als een, bij gewone temperatuur en druk, kleurloos, reukloos en smaakloos, zeer brandbaar gas. Het is ook een der bestanddelen van water.

zaagblad
Het metalen lichaam van een zaag.

zeeberging
Bergingswijze waarbij geconditioneerd laagradioactief afval op diepe plaatsen in zee werd gestort.

zoutformatie
Zout bevattende laag of ader in de ondergrond.

zuiveren van gassen
Het verwijderen van dampen en fijne vaste deeltjes uit een mengsel van gassen die bij het verbranden van materie of lichamen opstijgt en zich in de atmosfeer kan verspreiden.

zuiveringsprodukt
Een produkt waarvan men zich bedient om een voorwerp of een lichaam te zuiveren.

zuurstof (O)
Chemisch element uit de zesde groep van het periodiek systeem. Het komt voor als een kleurloos, reukloos en smaakloos gas dat zelf niet brandt, maar voor de verbranding noodzakelijk is en voor de ademhaling van mensen, dieren en planten onontbeerlijk. In de dampkringlucht komt het voor met 21 volumeprocent. Met waterstof verbonden vormt het water en vele belangrijke processen in de natuur berusten op verbindingsreacties van andere stoffen met zuurstof.