KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

pantserwagen
Landvoertuigen met gepantserde carrosserieën en extra sterke deuren, sloten en ramen, zoals bijvoorbeeld vrachtwagens die geld of andere kostbaarheden vervoeren of auto's die speciaal zijn ontworpen voor hoogwaardigheidsbekleders

partituur
Volledige noteringen van muziekstukken of arrangementen of een eerdere versie daarvan, waarbij de partijen van alle verschillende instrumenten of stemmen op notenbalken onder elkaar staan, zodat ze in één oogopslag kunnen worden gelezen

pamphlet bindings
Boekbanden die meestal worden gebruikt voor pamfletten die naar verwachting weinig zullen worden gebruikt. Meestal zijn ze zijdelings geniet, soms voorzien van metaaldraad, en afgedekt met een houten plaat

paneel
Gebieden binnen een decoratief ontwerp die vaak rechthoekig en omlijst zijn. In de boekbinderij omvat het ook de ruimten op de zijden van een boek of tussen de banden op de rug

paneelschilderkunst
Wordt gebruikt om onderscheid te maken tussen het schilderen van draagbare schilderijen op hout en andere vormen van schilderen, zoals het maken van muurschilderingen en het illumineren van manuscripten. De term paneelschilderkunst wordt vooral gebruikt in verband met de schilderkunst uit de Middeleeuwen en de vroege Renaissance

paneled binding
Banden versierd met enkele, dubbele of driedubbele lijnen, meestal aangebracht met een filet, die een rechthoek vormen die vaak langs de randen van de band loopt en soms op de rug

parahelm
Helmen van parachutisten; van metaal met hoofdbandenstel en kinband. Hebben vaak hetzelfde uiterlijk als gevechtshelmen, echter met extra hoofdbandenstel achter het hoofd en een extra kinstuk aan de kinband

patina
Zichtbare ouderdomskenmerken die het gevolg zijn van milieufactoren, natuurlijk verkregen of kunstmatig aangebracht; wordt in het bijzonder gebruikt in verband met een door oxydatie of corrosie ontstane toplaag bij metalen

patroon aanbrengen
Techniek voor het veranderen van elke eenvoudige configuratie, elke versiering van een oppervlak, of elk bouwsel met een terugkerend motief; wordt met name gebruikt in verband met textiel

pachometer
Instrumenten die worden gebruikt om de dikte van een materiaal te meten, bijvoorbeeld een vel papier

paddenstoelmuts
Dameshoeden met kleine koepelvormige bol en naar beneden geslagen rand die vaak uit één stuk zijn gemaakt. In de 19e en begin 20e eeuw gemaakt van stro, sinds de jaren dertig van vilt

paddings
Kussentjes, meestal halfrond of driehoekig van vorm, die aan de binnenkant van een kledingstuk zijn gestikt of anderszijds bevestigd om de schouders vorm te geven, te verhogen of breder te maken

padisjahs
De term verwijst specifiek naar Perzische vorsten. Het woord is afgeleid van een Perzische titel die 'Grote Koning' of 'Keizer' betekent. Met deze term wordt doorgaans de sjah van Iran bedoeld, maar hij kan ook verwijzen naar de sultan van Turkije of de grootmogol van India. Vóór 1948 werd er in India bovendien mee verwezen naar de heersende vorst van Groot-Brittannië. In Azië wordt de term soms in meer algemene zin gebruikt als aanduiding van Europese monarchen

padoekhout
Hout van de boom behorende tot het genus Pterocarpus van de vlinderbloemigenfamilie (Leguminosae), inheems in West-Afrika. Het wordt doorgaans gebruikt in de scheepsbouw, voor vloeren en bij schrijnwerk

pailletten
Klein ornament van glimmend metaal of kunststof in allerlei vormen, maar meestal rond, met een gat in het midden ter bevestiging op kleding; bedoeld om decoratieve effecten te creëren

pakfong
Een legering bestaande uit 45% koper, 30% nikkel, 24% zink en 1% ijzer, gelijkend op Berlijns zilver, en voor het eerst gebruikt door de oude Chinezen. Het is licht, hard en zeer geschikt om te worden gegoten

pakkist
Dozen voornamelijk bedoeld voor het verpakken van goederen voor transport of opslag

paleis
Wordt gebruikt voor de vaak grote en imposante officiële residenties van vorsten of andere hoogwaardigheidsbekleders. Gebruik 'herenhuizen' voor grote statige woningen die geen officiële residenties zijn

paleogeograaf
Geografen die zich bezighouden met de prehistorie of met een specifiek vroeger geologisch tijdperk

paleontologische sites
Sites waar sporen zijn aangetroffen van levensvormen die in vroegere geologische tijdvakken hebben bestaan. Gebruik 'archeologische sites' voor sites waar sporen van menselijke activiteit zijn gevonden

palet
Omvat het geheel van kleuren die een artiest gebruikt, het typerende kleurbereik van een stijl of groep of het geheel van kleuren die mogelijk zijn als er een groep van voorgeschreven kleurstoffen wordt gemengd

paletbakje
Kopjes die aan een schilderspalet zijn bevestigd en waarin kleine hoeveelheden medium of oplosmiddel gedaan kunnen worden

palissander
Algemene term voor donker sierhout van diverse bomen uit het tropische deel van Amerika, voornamelijk van het genus Jacaranda, de soorten Dalbergia nigra (Braziliaans palissanderhout) of het genus Peltogyne

palla
Vierkante kartons overtrokken met linnen of vierkante stijve linnen doeken ter bedekking van de kelk tijdens de mis. Gebruik 'kelkvela' voor grotere doeken die vóór en na de communie over kelk en pateen worden gelegd

palladiumdruk
Een ijzerprocédé voor het maken van fotografische afdrukken, waarbij palladium wordt gereduceerd uit een zout om een beeld te vormen. Lijkt veel op het platinaprocédé

palmhout
Hout van de boom behorende tot het genus Buxus, met kleuren variërend van wit tot vaalgeel. Het wordt gebruikt voor gravures, inlegsels en muziekinstrumenten

pan
Houders die voornamelijk zijn bestemd om in te koken

pañcāyatana's
Verwijst naar hindoetempelcomplexen bestaande uit één hoofdtempel omgeven door vier kleinere heiligdommen

pandjeshuizen
Te gebruiken voor winkels waar persoonlijke roerende eigendommen in bewaring worden gegeven in ruil voor geld met rente en waar niet afgeloste goederen worden getoond en verkocht

pandrecht
Heffingen op onroerende goederen of privébezit ter voldoening van een schuld of verplichting die gewoonlijk uit een wettelijke handeling voortkomt

paneeldeur
Deuren bestaande uit stijlen en regels, waartussen panelen. VWB

paneellijst
Lijsten of groepen lijsten die worden gebruikt om de voeg te bedekken die tussen twee oppervlakken op verschillende niveaus ligt, en die boven het oppervlak van beide uitsteekt

paneelverlichting
Lichtarrangementen met lichtbronnen die worden afgeschermd door een paneel dat evenwijdig aan de muur, bovenaan langs ramen is geplaatst; het licht kan naar boven en naar beneden worden gericht

paneelwerk
Muurbedekkingen die bestaan uit panelen van hout of ander materiaal die aan elkaar zijn bevestigd zodat een doorlopend vlak ontstaat

pannebier
Ceremonies waarbij het bereiken van het hoogste punt van een gebouw in aanbouw wordt gevierd

pantoufle
Muilachtig schoeisel met een bovenstuk en geen zijstukken die werden gedragen van de 15e tot de 17e eeuw en twee verschillende functies hadden: bedoeld als pantoffels voor gebruik binnenshuis en als overschoen met een dikke, vaak kurken, zool bedoeld voor gebruik buitenshuis. Gebruik 'chopines' voor damesschoenen of overschoenen met een muilachtige bovengedeelte en een hoge plateauzool

pantry's
Kamers waarin voedsel en eet- en drinkgerei worden bewaard en vanwaar uit wordt uitgeserveerd

pantserdoorborende kogel
Kogels ontworpen om gepantserde doelen te doordringen en die meestal bestaan uit een harde kern in een omhulsel van een zachter metaal

pantserhemd
Gepantserde mouwloze jacks die werden gebruikt door de infanterie vanaf halverwege de 14e eeuw tot begin 17e eeuw; ze bestaan uit kleine rechthoekige metalen plaatjes die elkaar in de vorm van verticale stroken overlappen, in parallelle rijen aangebracht op een ondergrond van stof of huid. Dit geheel werd op een gewatteerd jack genaaid waardoor de kledingstukken hun uiteindelijke vorm kregen

paper cord
Koord dat is gemaakt van gedraaid en soms met rubber bewerkt papier; het wordt gebruikt voor diverse doeleinden, zoals verpakkingen en de bekleding van meubels

papierberk
Hout van de boom behorende tot het genus Betula papyrifera, inheems in het noorden en midden van Noord-Amerika. De kleur van het hout is bijna wit en het wordt gebruikt voor het maken van spoelen, klossen, pluggen en kratten

papieren vliegtuigen
Speelgoederen en modellen van papier waaraan min of meer realistisch de vorm van een vliegtuig is gegeven en die over het algemeen bedoeld zijn om door de lucht te zweven na een impuls van een mensenhand. Eenvoudige modellen kunnen uit vrijwel elke papiersoort in een lange deltavleugelvorm worden gevouwen door mensen zonder gerichte opleiding. Meer verfijnde en vaak levensechtere modellen worden zorgvuldig vervaardigd uit speciaal stevig, lichtgewicht papier en vaak beschilderd of anderszins versierd met militaire emblemen en andere symbolen en ontwerpen

papierklemmen
Middelen om twee of meer stukken papier bij elkaar te houden, en die bestaan uit een stuk veerkrachtig materiaal dat in platte lussen is gebogen die met lichte druk uit elkaar kunnen worden gedrukt

papierpulp
Een dispersie van cellulosevezels in water, die wordt gebruikt als grondstof bij de productie van papier. Deze bevat plantaardige, minerale of kunstmatige vezels en vormt een matte of vervilte laag op een plaat als het vocht wordt verwijderd

papiers collés
Vorm van collage en schilderen waarbij de compositie uitsluitend met papier tot stand komt. De letterlijke betekenis is 'gelijmd papier'

papkom
Ondiepe schalen in verschillende grootten, met een vlakke bodem, die één horizontaal handvat op gelijke hoogte met de rand hebben. Soms vervaardigd in paren of sets

papyrologen
Personen die onderzoek en veldwerk verrichten met betrekking tot het conserveren, lezen en interpreteren van oude documenten die op papyrus zijn geschreven

parallelperspectieftekeningen
Verwijst naar tekeningen die worden gemaakt met parallel perspectief, dat wil zeggen een perspectiefstelsel waarin de hoofdonderwerpen evenwijdig aan het beeldvlak worden getekend of een stelsel waarin parallel geprojecteerde lijnen niet convergeren in een verdwijnpunt

parallelprojectie
Verwijst naar een systeem voor het weergeven van driedimensionale objecten in een tweedimensionaal oppervlak, waarbij gebruik wordt gemaakt van projectielijnen die parallel aan elkaar lopen, in plaats van ze te doen samenkomen, om de suggestie te wekken dat ze terugwijken in diepte. In sommige opzichten komt de betekenis van de term overeen met 'parallel perspectief'

parament
Houders vervaardigd uit twee vierkante delen van gesteven stof, meestal in verschillende kleuren, afhankelijk van het kerkelijk jaar, waarin doeken worden bewaard die gebruikt worden in de christelijke liturgie

Paratecoma peroba
Grote hardhoutboom die in Brazilië voorkomt en 40 meter hoog kan worden. Vroeger werd het hout van de boom in Brazilië gebruikt om huizen te bouwen, maar de soort wordt tegenwoordig met uitsterven bedreigd

paravent
Grote vouwschermen die bescherming tegen tocht bieden

pardessus de viole
Viola's met een hoog bereik en 5 snaren; 17e en 18e eeuw

pardon screens
Verwijst naar schermen rond of voor een biechtstoel, bedoeld om de biechtelingen aan het zicht te onttrekken

pareerdolk
Dolken die bij een bepaalde vorm van rapiergevechten in de linkerhand worden gedragen, veelal vervaardigd in sets met rapieren

parel
Een gladde, ronde kraal die wordt gevormd in de schelp van bepaalde weekdieren. Wordt gebruikt voor sieraden en andere decoratieve doeleinden, en wordt als edelsteen beschouwd

parelgrijs
Diverse kleuren die variëren van geelachtig wit tot een lichtelijk blauwachtig middengrijs die lijken op de glanzende kleur van een parel, een dierlijk materiaal dat wordt gevormd in de schelpen van bepaalde weekdieren

parelrandlijst
Kraallijsten die aan één of beide zijden van een aangrenzend vlak worden gescheiden door groeven

parish seat
bestuurszetels in Louisiana (VS)

parkeermeter
Tijdklokken die op munten werken, bedoeld om de parkeertijd van motorvoertuigen te kunnen controleren

parkiet
Algemene term die verwijst naar verschillende soorten in verschillende genera die met elkaar gemeen hebben dat ze kleine of middelgrote papegaaien zijn, gewoonlijk groen van kleur

parlementsgebouw
Gebruik voor gebouwen voor de wettelijke macht in landen met een parlementaire bestuursvorm

Parrotia
Genus van één bestaande soort kleine bomen

Parthenium
Genus van bloeiende plant, waarvan het sap wordt gebruikt als geneesmiddel, insectenbestrijdingsmiddel en voor rubber

particuliere school
Scholen die zijn opgericht en worden bestuurd en voornamelijk onderhouden door een niet-overheidsinstantie

particuliere uitgeverij
Drukkerijen die kleine edities publiceren naar believen van de eigenaar, vaak mooi gedrukt, soms op een handpers

partner
Personen die als mede-eigenaars van een onderneming worden beschouwd

partner bureau
Wordt gebruikt voor bureaus waaraan twee mensen met hun gezicht naar elkaar toe kunnen werken. Ze hebben meestal een grote schrijftafel of bureau met laden aan beide zijden

Pathaans
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Pathaans sprekende volk dat in het zuidoosten van Afghanistan en het noordwesten van Pakistan leeft. Ze vormen de grootste etnische groep in Afghanistan

patiomeubel
Meubels die speciaal zijn bedoeld om in de openlucht op patio's te gebruiken

patriottisme
Over het algemeen te gebruiken voor de liefde voor iemands land en toewijding aan de belangen van dit land. Gebruik 'nationalisme' voor het besef van nationaal bewustzijn dat één natie boven alle andere verheft en primair de nadruk legt op de bevordering van de cultuur en belangen van dit land in plaats van dat van andere landen of supranationale groepen

patronen
De tot een eenheid samengevoegde componenten benodigd voor een schot met een vuurwapen

patroon
Te gebruiken voor decoratieve ontwerpen die zich meestal op een plat vlak of in reliëf bevinden en bestaan uit telkens terugkerende motieven

patroon
Vormen of modellen, van diverse materialen, met hetzelfde formaat of silhouet als het eindproduct, die worden gebruikt als voorbeeld tijdens het maken

patroonmaker
Verwijst in algemene zin naar personen die patronen maken in een ambacht of industrie. In de context van de textielindustrie, diegenen die textielpatronen rangschikken om te weven. In de context van metaalbewerking, diegenen die patronen voor ijzeren gietmallen maken

patrouillewagen
Te gebruiken voor wagens, bestelwagens of vrachtwagens die zijn ontworpen voor verschillende functies bij de politie, zoals patrouilleren of vervoeren van gevangenen

pattern poem
Poëzie van voor de twintigste eeuw waarin letters, woorden of regels zodanig op de pagina worden gerangschikt dat er een patroon of beeld wordt gevormd, dat meestal samenhangt met de betekenis van de woorden. Gebruik 'concrete poëzie (informatiedragers)' voor twintigste-eeuwse dichtwerken, met name de werken die behoren tot de concrete poëzie-beweging van de jaren 1950 en 1960, waarin taalelementen naar believen werden gerangschikt en de hand werd gelicht met syntactische regels en met de conventie van een lineaire bladspiegel, en de strekking van de gedichten hangt, behalve van de betekenis van de woorden, af van de ruimtelijke, picturale en typografische kenmerken van het werk

pattern poetry
Poëziegenre van voor de 20e eeuw waarin letters, woorden, of regels zodanig op de bladzijde zijn gearrangeerd dat ze een vorm of beeld aannemen dat meestal betrekking op de betekenis van de woorden heeft. Gebruik 'concrete poëzie' voor het poëziegenre van de 20e eeuw, dat voornamelijk uit de concrete poëtische beweging in de jaren vijftig en zestig is ontstaan, waarin taalelementen vrij worden gerangschikt en niet noodzakelijk een lineaire zinsopbouw hoeven te hebben en waarin de betekenis zowel uit ruimtelijke, beeldende en typografische kenmerken van het werk wordt afgeleid als uit de betekenis van de woorden

paukslagers
Zij die de pauken bespelen in een Westers orkest

paumelle
Deurscharnieren die elk een enkele voeg hebben, meestal met een modern ontwerp

pachtboerderijtje
Kleine boerenhoeven, veel voorkomend in Schotland. Meestal met een of anderhalve verdieping en opgetrokken uit steen en riet

paddentunnel
Tunnels die zijn gebouwd om padden die in de paringstijd naar broedvijvers trekken een veilige doorgang onder wegen door te verschaffen

pai-pans
Kleppers uit China, gemaakt van zes stukken hout die aan één uiteinde zijn verbonden met een touw

pakket
Kleine, dunne houders, vaak van papier en qua vorm gelijk aan enveloppen of platte zakken

paletmes
Gereedschap met zeer buigzame lemmeten die door kunstenaars worden gebruikt om kleuren te mengen en verf uit te spreiden; soms ook om verf aan te brengen of om het palet schoon te maken

palmboompje
Soort groenblijvende struik of kleine boom die 1-9 meter hoog kan worden, met een stam met een diameter van 20 centimeter. De soort komt voor in Afrika, West-Europa, Oost-Europa, het Middellandse Zeegebied, Oceanië en Zuidoost-Azië. Wordt gebruikt als sierstruik en voor het zware, harde hout

paneelzaag
Kleine, lichte handzagen tussen de 25 en 61 cm lang, met kleine, dicht bij elkaar staande tanden. Worden gebruikt om gevlamd hout en lambrisering mee te zagen

parekklesia
Te gebruiken in Griekse kerken om zijkapellen of kleine aangebouwde kerkachtige ruimten te onderscheiden van de kathedraal of hoofdkerk van een klooster

parelmoer
Harde, parelachtige, regenboogkleurige binnenlaag van verscheidene soorten weekdierschelpen; wordt veel gebruikt voor het maken van kleine voorwerpen en inlegsels

Paris black
Ivoorzwart van inferieure kwaliteit

parlementslid
Wetgevers die zijn gekozen als vertegenwoordiger van kiesdistricten in provincies of grotere delen van hun land in het hoogste overheidsorgaan

patio's
Gebruik voor geplaveide recreatieruimtes aangrenzend eigentijdse huizen en de geplaveide binnenplaatsen van Spaanse of gebouwen in Spaanse stijl

patriotic quilt
Quilts die uiting geven aan patriottische gevoelens en gewoonlijk zijn gedecoreerd met vlaggen en andere nationale symbolen, portretten van nationale leiders of politieke slogans. Geen Nederlands equivalent

patronenboeken
Boeken met ontwerpen of tekeningen die zijn verspreid of uitgegeven om wijdverspreide reproductie mogelijk te maken. Ze kunnen worden gebruikt voor tekening- of prentverzamelingen die dienen als modellen voor kunstenaars

Payne's gray
Een donkere grijsachtig blauwe of grijze pigmentmix die meestal is samengesteld uit ivoorzwart met kleine hoeveelheden wit en blauw: synthetisch ultramarijnblauw, Pruisisch blauw of ftalocyanineblauw. Het pigment wordt gebruikt voor waterverven

palankijn
Overdekte of geheel afgesloten draagkoetsen voor één persoon, die door vier tot zes dragers op de schouders worden gedragen; voorheen zeer algemeen in Oost-Azië en vooral India

pandorina
Mandora's met een smalle, amandelvormige klankkast, korte hals met frets, sikkelvormige sleutelkast, klankgat met rozet in het midden en een snaarhouder aan de voorkant, bespannen met darmsnaren

palen-op-dorpel constructie
Vakwerkconstructie waarbij de draagpalen boven de vochtige grond op afzonderlijke fundamentblokken zijn gezet, zodat wordt voorkomen dat de onderdelen van de omlijsting gaan rotten en de vervanging van onderdelen wordt vergemakkelijkt zonder dat de omlijsting opnieuw gebouwd hoeft te worden. Komt veel voor in de lokale architectuur van de Lower Mississippi-vallei

PDF
Open standaard voor een bestandsindeling voor elektronische documentuitwisseling via internet. PDF is ontwikkeld door Adobe Systems voor het coderen van de visuele weergave van een document, ongeacht het type software waarmee het document is geschreven of ingelezen

pda’s
Computers op handformaat die voor het eerst eind jaren 80, begin jaren 90 van de 20ste eeuw werden ontwikkeld, en die waren uitgerust met een miniatuurtoetsenbord en software voor handschriftherkenning. Ze waren oorspronkelijk bedoeld voor de uitvoering van eenvoudige taken zoals berekeningen en agendabeheer, maar zijn sindsdien veelzijdiger geworden. De meeste pda’s kunnen tegenwoordig dienst doen als mobiele telefoon, geven toegang tot het internet en voeren zeer geavanceerde software uit