KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

opgblaasbare bouwconstructie
Wordt gebruikt voor pneumatische constructies waarin gesloten membranen, gebruikt als bouwelementen, worden opgeblazen; voor de pneumatische constructies die worden gedragen door drukuitoefening in de bewoonbare ruimte wordt 'luchtgedragen constructies' gebruikt

opgeblazen
Het uit elkaar laten springen van gesteenten of massa's van andere harde materialen met behulp van explosieven

opgeplakt
Iets door te plakken op een secundaire ondergrond bevestigen. De term kan worden gebruikt om papier op een harde, houten ondergrond te bevestigen, bijvoorbeeld ter voorbereiding van het maken van een passe-partout

opgevuld
Het gebruik van een zacht materiaal of massa om op te vullen of te verhogen, te verzachten, dan wel te beschermen

opiniepeiling
Peilingen om verkiezingsuitslagen te voorspellen of openbare meningen vast te stellen die worden gehouden door steekproefsgewijs een deel van de bevolking te onderzoeken

opklapbaar bed
Wordt gebruikt voor bedden die worden gevormd van sofa's, canapés en andere soorten zitmeubilair, meestal door een verborgen matras en bedbodem uit te klappen

opmaker
Personen die voor het afdrukken zetplankjes met zetletters, illustraties en opschriften volgens proefopmaak opstellen, groeperen en vastzetten

opnieuw gelegd
In het algemeen het proces waarbij iets weer op een vaste plaats wordt gezet dat daar eerder is weggehaald. In de context van de conservering van mozaïeken: mozaïeksteentjes uit hun grondlaag losmaken, in delen of in één geheel, en ter plaatse op een nieuwe ondergrond terugplaatsen

optisch gestimuleerde luminescentiedatering
Luminescentiedateringstechniek op basis van meting, door gebruik van een lamp of laser, van de hoeveelheid energie die in de vorm van licht in mineralen is opgeslagen

optisch instrument
Instrumenten die oorspronkelijk waren gemaakt voor het observeren en vastleggen van licht. Tevens optische uitrusting voor algemene doeleinden

opvouwbare lepel
Lepels met een scharnierend handvat zodat ze kunnen worden gevouwen voor opslag of reizen. Gebaseerd op een ontwerp uit de 15e eeuw. Werd later in sets met een mes en vork gemaakt

opbergkist
Kleine kisten die zijn ontworpen om aan het voeteneinde van een bed te zetten, met name om de persoonlijke bezittingen van soldaten te bewaren

oplegklos
Korte stukjes hoekstaal die worden gebruikt om structurele onderdelen, zoals voorgevormde platen, te bevestigen aan constructiestaal

opsteek-souvereinboor
Gutsvormige boren om gaten in hout te boren

opvulling
Materiaal, meestal houtsplinters of stokken, te gebruiken voor het vullen van gaten en barsten

open dakrand
Wordt gebruikt voor dakranden waarvan de steunders zichtbaar zijn

open japon
Japonnen die tot de grond reiken, waarvan de rok aan de voorzijde open is, waardoor de fraaie onderrok zichtbaar is. Term in de 20e eeuw ontstaan om dergelijke japonnen uit de 18e en 19e eeuw te benoemen

open pit saw
Dikke, lange, met taps toelopende zaagblad, tweepersoons zaaggereedschappen zonder frame, met een bovenste dubbele handgreep en een lagere verstelbaar handvat, gebruikt voor het uit de lengte van de boomstammen zagen van planken

openbaar beeldhouwwerk
Gebruik deze term voor beeldhouwwerken die geplaatst worden in openbare ruimten, toegankelijk voor iedereen. Ook voor beeldhouwwerken aan of bij gebouwen

openbaar vervoers-reclameposter
Wordt gebruikt voor posters die bedoeld zijn om in metrowagons en bussen te worden geplaatst

openbaar zwembad
Wordt gebruikt voor gebouwen die zijn toegerust met zwembaden en andere voorzieningen voor baden en zwemmen; van oudsher de belangrijkste hygiënische voorziening in een stad

openbare ruimten
Open ruimten, bedoeld voor algemeen gebruik of openbaar toegankelijk, vaak ontworpen om een gevoel van gemeenschap te bevorderen

openbare school
Onderwijsinstellingen voor lager en middelbaar onderwijs die worden onderhouden op kosten van de overheid, als onderdeel van het openbaar onderwijssysteem

openbare school
Scholen voor lager en middelbaar onderwijs die worden onderhouden op kosten van overheid, als onderdeel van het openbaar onderwijssysteem

openingen
Formele gebeurtenissen die meestal openbaar en vaak voor genodigden zijn waarbij iets nieuws officieel in werking wordt gesteld

opgespoten dam
Dammen die zijn gemaakt met materiaal dat met hydraulische methoden is uitgegraven, vervoerd en geplaatst. Grove materialen in het slijk blijven liggen aan de uiteinden van de dam en fijner materiaal slaat neer in het midden, waardoor een ondoordringbaar centraal gedeelte ontstaat. Het materiaal wordt niet samengeperst en bij slechte drainage en inklinking bestaat bij dit soort dammen het risico dat ze bezwijken

oplosbaar blauw
Een in water oplosbare variant van Pruisisch blauw; wordt gebruikt om lijnen te trekken op gelinieerd papier

oplosbaarheid
De mate waarin één stof kan oplossen in een andere, meestal gespecificeerde, stof

optici
Natuurkundigen die gespecialiseerd zijn op het vakgebied dat zich bezighoudt met de eigenschappen en verschijnselen van zowel zichtbaar als onzichtbaar licht, met inbegrip van de opwekking, overdracht en detectie of waarneming

opacimeter
Foto-elektrische instrumenten voor het meten van de hoeveelheid bezinksel in vloeistoffen

openbare kunst
Te gebruiken voor kunst bedoeld om openbare gebouwen te verfraaien en te verrijken. Gebruik 'gemeenschapskunst' voor kunst die in combinatie met bepaalde gemeenschappen wordt ondernomen, meestal om binnen die gemeenschap een effect of reactie op te wekken

opengesteld historisch huis
Musea in huizen die historisch gezien van lokaal, regionaal of internationaal belang zijn, die zijn gerestaureerd en voor het publiek geopend

opengesteld historisch huis
Wordt gebruikt voor huizen die historisch gezien van lokaal, regionaal of internationaal belang zijn, die zijn gerestaureerd en voor het publiek geopend als een museum

openslaande deur
Kamerbrede muuropeningen die volledig of grotendeels bestaan uit glazen panelen en die aan een kant scharnieren zodat ze ofwel dienst kunnen doen als deuren of als ramen, vaak gebruikt in paren

operavoorstellingen
Dramatische composities waarin de meeste delen, zoals aria's, recitatieven en koorzangen, worden gezongen onder instrumentale begeleiding

opgedrukt
Het produceren van merkjes of versieringen op een oppervlak die worden geperst met een gevormd instrument; wordt met name gebruikt met betrekking tot versieringen die worden gemaakt door een metalen of houten stempel of een tandwiel in zachte klei te drukken voor het bakken

opgehangen
Verbonden aan een drager die zich erboven bevindt

opgehoogd
Wordt gebruikt voor de teken- of schildertechniek waarbij de weergave van de vormen wordt voltooid door de lichtverdeling van de desbetreffende gedeelten met wit of een lichte kleur te verhogen

opgezwollen
Het toenemen in omvang of grootte, bijvoorbeeld door opblazen of door opeenhopingen van vloeistof

opgravingen
Locaties waar wordt gegraven of op een andere wijze grondonderzoek wordt gedaan naar sporen van oude bewoning, zoals artefacten van menselijke activiteiten, fossielen, bevroren overblijfselen of andere geconserveerde resten

ophicleïde
Klephoorns van metaal met een U-vormige buis en wijde conische boring, eindigend in een licht uitlopende klankbeker, met cupmondstuk

opkomende zon
Motieven die bestaan uit een halve cirkel met uitwaaierende stralen

oplage
Verzamelingen van veelvouden van eenzelfde werk die samen worden uitgebracht, zoals van een boek, afdruk, foto of gegoten beeldhouwwerk

opleidingscentrum
Gebouwen, vaak met onderwijs-, onderzoeks- en recreatievoorzieningen, die zijn ingesteld door bedrijven speciaal voor het opleiden van de werknemers

oplosmiddel zonder water
Oplosmiddel dat geen water bevat

opmaak
De ordening van letterpagina's of beeldpagina's zodat ze in de juiste volgorde staan als het vel wordt gedrukt en gevouwen

opmeter
Personen die een schatting of berekening maken van de hoeveelheid materiaal en uitrusting die nodig is voor het realiseren van een project

opmetingstekening
Wordt gebruikt voor tekeningen van een bestaand voorwerp, bouwwerk of terrein, getekend op schaal

opplakkarton
Een dikkere en ietwat stuggere vorm van ‘railroad-karton’, meestal zes- of achtlaags dik. Opplakkarton is meestal slechts aan één kant bedekt met wit of gekleurd papier

oprichters
Zij die bewegingen, instellingen of gemeenschappen oprichten of vestigen

opscheplepel
Keukengerei dat bestaat uit een hol lepelgedeelte met daaraan een lang handvat en voornamelijk wordt gebruikt voor het overbrengen van vloeistoffen, zoals drinkwater

opslagtrechter
Voorraadruimten die van boven open zijn en wijder dan van onderen. Bijvoorbeeld voor steengruis, zand of voedingsmiddelen

opspanblok
Houten blokken die worden gebruikt om stempels voor metaalbewerking in te zetten

opstijgend vocht
Het absorberen van vocht door gebouwen

opstrijkmessen
Keukengerei met een breed, plat, vaak flexibel blad dat wordt gebruikt voor het mengen of verdelen van zacht voedsel of het verwijderen van voedsel uit kommen of andere hulpmiddelen. Gebruik 'turners (culinary utensils)' voor gerei met een eenvoudig, geperforeerd, doorboord of gegroefd blad en dat lange handvatten, dat wordt gebruikt voor het optillen en omdraaien van voedsel zoals pannekoeken of gebakken eieren

optische illusie
Bedrieglijk visueel fenomeen dat wordt veroorzaakt door de breking van licht dat door de ene materie naar de andere gaat, of door atmosferische omstandigheden die lichtstralen manipuleren

opus incertum
Romeinse techniek voor het aanbrengen van een deklaag, waarbij onregelmatig gevormde kleine blokken of stenen worden aangebracht op een betonnen muur

opus reticulatum
Romeinse techniek voor het aanbrengen van een deklaag, waarbij piramidevormige stenen met een vierkante voorkant in regelmatige netpatronen worden aangebracht op een betonnen muur

opus testaceum
Romeinse methode voor het aanbrengen van een gemetselde deklaag met fragmenten van gebroken tegels ingebed in beton

opuscula
Minder belangrijke literaire of muzikale werken

opvanghuizen
Aanduiding voor instellingen die in noodsituaties, bijvoorbeeld een persoonlijke crisis of een crisis binnen het gezin, sociale diensten en tijdelijk onderdak bieden

opvullend patroon
Te gebruiken voor patronen die zich wijd over een vlak uitstrekken. Gebruik 'running ornament' voor een patroon dat meer één bepaalde richting uitgaat

opvulling
Delen van een mosiaïque waarin de oorspronkelijke mozaïekblokjes of mortel ontbreken en de leemten zijn opgevuld met nieuw materiaal, bijvoorbeeld mortel of nieuwe mozaïekblokjes

opvulsel
Zachte materialen of voorwerpen die dienen om stoten op te vangen als bescherming, opvulling of ophoging

opaliserend
Eigenschap of toestand er melkachtig iriserend uit te zien, zoals een opaal

opdrachtexemplaren
Exemplaren van drukwerk of driedimensionale objecten die specifiek voor presentatiedoeleinden zijn gedrukt door de kunstenaar en/of uitgever

oppidum
Wordt gebruikt voor Europese nederzettingen in de Late IJzertijd en de Romeinse Tijd. Vaak vestingwerken op een heuvel of op andere wijze versterkte eenheden, die als centraal punt dienen in het grondgebied van lokale stammen

oprijlaan
Te gebruiken voor meestal particuliere toegangswegen voor voertuigen die leiden naar woningen of andere gebouwen

opslagterrein van olietank
Aanduiding voor gebieden waar een grote hoeveelheid opslagtanks met een grote capaciteit is geplaatst, meestal gebruikt voor ruwe olie of andere olieproducten

optische eigenschappen
De eigenschappen van licht en van de interactie tussen licht en materie

opwaarts waterdruksysteem
Wordt gebruikt voor waterdistributiesystemen waarbij water naar boven wordt gestuwd door pompen of druk in een hoofdleiding

orchidee
Naam van een variabele kleur die verwijst naar een uitgebreide reeks rozeachtig paarse kleuren die vergelijkbaar zijn met de kleuren van de bloesem van de orchidee

organisatie
Groepen mensen die zijn georganiseerd met een doel, meestal gekenmerkt door een min of meer constant aantal leden, een lichaam van functionarissen of vertegenwoordigers en een reglement dat hun activiteiten en gedrag voorschrijft

Organisaties
De hiërarchie Organisaties bevat descriptoren voor groepen mensen die zijn georganiseerd met een doel, gewoonlijk gekenmerkt door een min of meer constant aantal leden, een lichaam van functionarissen of vertegenwoordigers en een reglement dat hun activiteiten en gedrag voorschrijft. Opgenomen zijn publieke organisaties, zoals sociale diensten, particuliere organisaties, zoals firma's, alsmede organisaties die beide kunnen zijn, zoals liefdadigheidsinstellingen. Tot deze hiërarchie behoren ook bestuurlijke en politieke organisaties, zoals staten en koninkrijken, die zowel een geografisch gebied en een bevolking als een bestuursstelsel omvatten. Relatie met andere hiërarchieën. Descriptoren voor groepen mensen die geen organisaties vormen (bijvoorbeeld sociale klassen) zijn te vinden in de hiërarchie Personen. Descriptoren voor verzamelingen objecten die worden samengebracht en beheerd door een organisatie of persoon (bijvoorbeeld bedrijfscollecties) zijn te vinden in de hiërarchie Objectgroepen en systemen. Descriptoren voor nederzettingen (bijvoorbeeld steden) en districten (bijvoorbeeld schooldistricten) die een organisatie omvatten maar waarin het begrip fysieke ruimte de overhand heeft, zijn te vinden in respectievelijk de hiërarchie Nederzettingen en landschappen en de hiërarchie Gebouwde complexen en gebieden. Descriptoren die gelijk zijn voor een gebouw en de daarin gehuisveste organisatie (bijvoorbeeld kerken en ziekenhuizen) zijn te vinden in de hiërarchie Bouwwerken

organza
Fijndradige gladde stof met een losse effenbinding, meestal gemaakt van zijde of synthetische stoffen als kunstzijde, nylon, acryl of polyester. Het is fijn tot lichtgewicht, sterk, stabiel en duurzaam. Te onderscheiden van organdie, dat van katoen is gemaakt

oriëntatiepunten
Wordt gebruikt voor alle opvallende monumenten, vaste objecten of kentekens die behulpzaam zijn bij het vaststellen van de locatie van landsgrenzen of de omvang van een stuk grond

orthodox judaïsme
Verwijst naar de tak van het judaïsme die zich het meest strikt houdt aan de traditionele overtuigingen en gebruiken, gekenmerkt door het geloof in de onveranderlijkheid en het hoogste gezag van de geschreven wet en de mondelinge wet als de fundamentele basis van religieuze gehoorzaamheid. Dit uit zich in verzet tegen modernisering, strikte naleving van dagelijkse godsdienstoefening en de spijswetten, regelmatige bestudering van de Thora, de naleving van de sabbat en de scheiding van mannen en vrouwen in synagogen. Deze tak van het judaïsme bestrijdt vaak het bestaansrecht van andere joodse groeperingen vanwege overtuigingen die niet in overeenstemming zijn met de orthodoxe joodse regels, zoals niet-orthodoxe huwelijken en scheiding

orthogonale projectie
Verwijst naar een techniek voor het tweedimensionaal voorstellen van driedimensionale voorwerpen door gebruik van parallelle projectielijnen die loodrecht op het projectievlak of het beeldoppervlak staan. De belangrijkste oppervlakken lopen parallel aan het beeldvlak. Er is geen sprake van verkorting, veranderingen van schaal of proportie of andere vervormingen die worden veroorzaakt door het gebruik van lineair perspectief. Het wordt vaak gebruikt voor technische en architectonische tekeningen, zoals plattegronden, doorsneden en aanzichten. Het wordt ook gebruikt voor het creëren van azimutale projecties van de aarde of een ander hemellichaam, zoals dat vanuit de ruimte wordt gezien

orange-burnished
Verwijst naar de Egyptische aardewerkstijl die werd vervaardigd tijdens het Oude Koninkrijk van circa 2650 tot 2150 v. Chr. De stijl kenmerkt zich door gepolijste kruiken die zijn bedekt met een oranje engobe

organisch pigment
Verwijst naar pigment dat afkomstig is uit plantaardige of dierlijke bronnen, in plaats van uit de aarde of minerale bronnen. Bronnen van organische pigmenten zijn bijvoorbeeld koeienurine, plantenbladeren en verbrande botten

Orissa
Verwijst naar schilderijen uit Orissa in oostelijk India vanaf het midden van de 16de eeuw tot en met de 19de eeuw. De stijl omvat miniatuurschilderingen, beschilderde wandkleden en manuscripten van palmblad. De stijl is geïnspireerd op middeleeuwse kunst, maar wordt tevens gekenmerkt door Mogol-, Deccani- en Vijayanagara-invloeden. De krachtige lijn, weelderige kleuren en het fijne lijnontwerp die kenmerkend zijn voor Orissaanse miniatuurschilderingen zijn uniek in contemporaine Indiase schilderkunst. Ook de wandkleden zijn eclectisch in stijl en beelden gewoonlijk in verfijnde aardetinten symbolische plattegronden van heilige complexen uit

Orkney hoods
Hoofdkap uit de ijzertijd. Het enige bekende exemplaar is in de negentiende eeuw gevonden in veengrond op de Orcaden. Uit koolstofdatering door het National Museum of Scotland is gebleken dat de kap dateert uit de periode 250-615 n.Chr. Het wordt beschouwd als het oudste en best bewaarde stuk textiel dat in Groot-Brittannië is gevonden. Voor bestudering ervan is ten minste één replica gemaakt

orfisme
Verwijst naar een abstracte stijl in de Europese schilderkunst rond 1912, geïnspireerd door het kubisme maar met meer belangstelling voor kleur en lyriek

orotones
Fotografische beelden die men maakt door een negatief af te drukken op een glazen plaat met een laagje zilveremulsie. De achterkant van de glasplaat werd beschilderd met bananenolie gemengd met goud of bronspoeder om de afdruk een gouden tint te geven. Edward Sheriff Curtis (1868-1952) maakte deze techniek populair

organisatieschema
Grafische voorstellingen van de administratieve en hiërarchische structuur van een organisatie waarbij de gezagsverhoudingen tussen de verschillende personeelsleden worden weergegeven door middel van lijnen waaruit blijkt wie voor wat verantwoordelijk is alsmede welke taken aan wie zijn op- of overgedragen

Orma
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het noordoosten van Kenia leeft

oracle bone script
Schrift in de oudste tot nu toe ontdekte Chinese geschriften; de karakters zijn gegraveerd op schildpadschilden of dierlijke beenderen als verslagen van profetieën die werden gedaan door koningen in de tweede helft van de Shang-dynastie (14de tot 11de eeuw v.Chr.). De overgrote meerderheid van de orakelbeenderen is opgegraven in het tegenwoordige dorp Xiaotun bij de stad Anyang in de provincie Henan (of in de resten van Yinxu, de laatste hoofdstad van de Shang-dynastie)

Orongo
Beschrijft werken van de inwoners van Oronga, een regio op Paaseiland. Orongo-kunst is vooral bekend door de uitgehakte rotskunst, die bijna driedimensionaal lijkt. Er zijn talloze beeldsnijwerken van vogelmannen, ter herdenking van de jaarlijkse ceremonie rond de verkiezing van een eilandkoning

ordinary
Vroeg Amerikaanse taveernen; ook die in Engeland die maaltijden aanboden voor een vaste prijs

oranje
Kleur die dat deel van het spectrum weergeeft dat zich tussen rood en geel in bevindt, met een golflengte tussen 585 en 620 nanometer. De term kan verwijzen naar alle in helderheid en verzadiging variërende kleurschakeringen binnen deze groep kleuren. Een voorbeeld van de kleur oranje in de natuur is de kleur van de citrusvrucht de sinaasappel. Oranje is een secundaire pigmentkleur (ontstaan door vermenging van geel en rood)

orphanon
Cisters met metalen snaren, schuine kam en frets, gestemd als de luit; 17de eeuw

orphica's
Piano's, draagbaar, in de vorm van een harp die op een kast ligt met een register van 2-4 octaven

orangerieën
Behuizingen om vorstgevoelige, (sub)tropische planten, bijv. sinaasappelbomen te laten overwinteren. Ze zijn op het zuiden gebouwd en hebben meestal ook een verwarmingsmogelijkheid

Ornithischia
Uitgestorven orde van obligate twee- of viervoetige, gebekte plantenetende dinosauriërs met een kenmerkende bekkenstructuur die lijkt op die van vogels, een bekachtige structuur in de voorzijde van de mond en maalkiezen achterin, een vierarmig bekken en tenen die vaak een hoefachtige structuur hebben. Vaak hebben ze een zwaar pantser of zijn ze gehoornd. Ze leefden in de periode van het late Trias tot het late Krijt en worden onderverdeeld in vijf hoofdgroepen: Eornithopoda, Pachycephalosauria, Stegosauria, Ankylosauria en Ceratopidae

orkest
Halfcirkelvormige ruimten vóór de scaena in antieke theaters

ornitholoog
Zoölogen die zijn geschoold in of werken op het gebied van de ornithologie, de wetenschappelijke studie van vogels

Orycteropus
Genus met één levende soort aardvarken

orkestrion
Orgels waarop alle geluiden van een orkest ten gehore kunnen worden gebracht, via pijpen bestuurd door geperforeerde kaarten, door cilinders met stiften of door papierrollen

orthofotokaart
Kaarten die zijn samengesteld uit verschillende perspectieffoto's waarop hoogteverschillen zijn verwijderd

orthogonale tekening
Wordt gebruikt voor tekeningen waarop de projectoren loodrecht staan op het projectievlak (tekenvlak), dat wil zeggen een driedimensionaal voorwerp wordt vanaf alle punten van voren getoond, zonder dat verdwijning in de diepte is aangegeven