KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

Sarreguemine
Benaming voor uit Lotharingen afkomstig aardewerk dat vanaf 1778 werd gefabriceerd te Sarregueminnes, en dat wit aardewerk, decoratief steenwerk in Wedgewood-stijl, en servies in Engelse en Italiaanse stijl omvat

satelliet
In het algemeen te gebruiken voor bemande ruimtesondes in een baan om de aarde en in het bijzonder voor het deel van een spaceshuttle dat de bemanning en de nuttige belasting bevat

satellietfotografie
Verwijst naar de activiteit waarbij foto's worden genomen met camera's op satellieten die in een baan om de aarde of een andere planeet cirkelen. Doorgaans heeft satellietfotografie tot doel de grondkenmerken en -activiteiten op grote afstand van de aarde te observeren, bijvoorbeeld in het kader van militaire inlichtingen, cartografie en het volgen van weersverschijnselen. De camera's kunnen ook op de kosmische ruimte worden gericht en de foto's kunnen hemellichamen of kosmische verschijnselen bevatten die onder het begrip 'astronomische fotografie' vallen

Satsuma
Verwijst in algemene zin naar keramiek in diverse stijlen, bedoeld voor theeceremonieën en algemeen gebruik, dat vanaf het begin van de 17de eeuw tot heden is vervaardigd in de industriële ovens van de prefectuur Kagoshima (het voormalige Satsuma-domein). De stijlen variëren van 'haaienvel'-aardewerk met een grijzig, lichtsepia of gelig glazuur en een fijn korrelig oppervlak, tot fijn thee-aardewerk met ijzerglazuur uit de eerste helft van de 17de eeuw, kopieën van Sawankhalok-aardewerk, Thais aardewerk dat is gedecoreerd met ijzeroxide in onderglazuur, daterend uit circa 1700, tot opgeglazuurd email uit de late 18de eeuw

sabelbajonet
Grote bajonetten met een sabelkling; vervaardigd vanaf de 18e eeuw

sabelpoot
Poten van meubels, die gebogen zijn als een cavaleriesabel, vierkant of rond in doorsnede zijn en geleidelijk taps toelopen naar het grondvlak. Afgeleid van de Griekse klismos en veel gebruikt aan laat 18e eeuwse en vroeg 19e eeuwse stoelen en sofa's

sabeltas
Zeshoekige lederen buidels die met lange riemen aan de degenkoppel van een cavalerieofficier hangen. Ook modieuze tassen in een soortgelijke vorm

salonwagens
Passagiersrijtuigen voor reizen overdag, met comfortabelere stoelen en meer gemakken zoals rokersruimtes, restauratiewagens en tafeltjes, dan bij treinwagons

sandrak
Variabele oranje kleuren die lijken op de kleur van het hars sandrak

Sarnath
Verwijst naar de cultuur, vooral de beeldhouwkunst, van de stad Sarnath in noordelijk India, gedurende de Gupta-periode. Sarnath is vooral bekend om zijn boeddhafiguren, die wijd verspreid waren en die eeuwenlang voorstellingen van Boeddha hebben beïnvloed in oostelijk India en Zuidoost-Azië. Deze beeldhouwwerken werden ontwikkeld aan het eind van de 5de eeuw, en breken met de plastische vormen die zijn gemaakt door Mathura-beeldhouwers; in plaats hiervan zijn de Boeddhabeelden, die in een transcendente staat worden weergegeven, perfect en harmonisch geproportioneerd, maar niet op een naturalistische manier weergegeven. Ook hangt hun kleding om hun lichamen, maar niet op een realistische manier. De gelijkmatige lichamen en de kleding contrasteren met de rijkelijk versierde aureolen, die lijken op die van contemporaine, staande boeddhafiguren uit Mathura. Sarnath-beeldhouwers maakten ook narratieve beeldhouwwerken van hoge kwaliteit, vooral stèles die gebeurtenissen afbeelden uit het leven van Boeddha

salonschilderij
Schilderijen die oorspronkelijk werden tentoongesteld in de officiële Parijse Salon (in de achttiende en negentiende eeuw), waar leden van de Academie Royale de Peinture et de Sculpture nieuwe werken presenteerden. Salonschilderijen zijn meestal academisch van aard en waren bedoeld om opdrachten van overheidsinstanties of particulieren binnen te halen

salade
Lichte Europese helmen in verschillende vormen, met een open gezicht of bevestigd vizier, gekenmerkt door een gelamineerd of massief puntig uitsteeksel aan de achterkant dat langs de rug naar beneden loopt ter bescherming van de nek

saltbox house
Aanduiding voor huizen met twee verdiepingen aan de voorkant en één aan de achterkant en met een asymmetrisch puntdak, waarvan de achterste schuine zijde langer is dan de voorste

Salix lucida caudata
Ondersoort wilgen die inheems is in het westen van Noord-Amerika, van het oosten van Brits-Columbia tot Nevada en het oosten van Californië. In sommige classificaties een ondersoort van lasiandra

Saulteux
De stijl en cultuur van de Ojibwa die ten westen van Lake Winnipeg in Canada woonden

Salomonseilanden
Beschrijft de diverse soorten kunstwerken die zijn vervaardigd door de bewoners van de Salomonseilanden. Op de oostelijke Salomonseilanden werden hoofdzakelijk beeldgesneden houten artefacten en persoonlijke ornamenten vervaardigd. De bewoners van de Salomonseilanden zijn bekend om hun opvallend gedecoreerde kano's. De bewoners van de oostelijke Salomonseilanden decoreerden hun kano's met afbeeldingen van vogels, vissen en andere wezens, terwijl de bewoners van de westelijke Salomonseilanden ornamentatie toepasten in de vorm van beeldgesneden kano's, geometrische stukken van schelpen en zwarte verf

samengestelde portretten
Verwijst naar geschilderde, fotografische of gebeeldhouwde portretten die worden gecreëerd door het combineren van objecten zoals boeken, plantaardig materiaal of meerdere afbeeldingen tot fysionomische constructies

saker
Veldslangen die werden gebruikt vanaf halverwege de 14e tot aan het einde van de 17e eeuw, zitten qua afmetingen het midden houden tussen 'demi-culverins' en 'minions' en een lading afvuren van tussen de 1,8 en 2,3 kg

sanmon
Hoofdpoort van zenboeddhistische tempels, bestaande uit twee verdiepingen. Letterlijk betekent de term 'verlichtingspoort', 'bergpoort' of 'drievoudige poort'. De afmetingen van de poort weerspiegelen de status van de tempel. De poorten kunnen drie doorgangen bevatten. Ze worden gezien als de symbolische scheiding tussen het wereldlijke en het heilige

Sab
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Somalië leeft

Sambla
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Burkina Faso leeft

Sanga
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft inKameroen, Congo en de Centraal-Afrikaanse Republiek

Sangu
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft inTanzania

sanitair afvoersysteem
Wordt gebruikt voor de delen van sanitaire systemen in gebouwen die afval afvoeren. Gebruik 'sanitaire riolen' voor rioleringen die zijn bedoeld om afval in grotere afvoersystemen af te voeren

sanitair riool
Wordt gebruikt voor riolen die vloeistoffen of vast afval afvoeren van industrieën of woningen, maar geen grond-, oppervlakte- of regenwater. Gebruik 'sanitaire afvoersystemen' voor delen van het afvoersysteem in huizen die voor soortgelijk afval zijn bestemd

sanitair systeem
De systemen binnen een gebouw die de bewoners voorzien van water en die vloeibaar afval of door vloeibare stoffen vastgehouden afval afvoeren; omvat pijpleidingen, sifons, openingen en bijbehorende vaste onderdelen, maar niet de bronnen of plaatsen van bestemming buiten het gebouw zoals putten of septictanks

sanitaire installatie
Wordt gebruikt voor de vergaarbakken van afvoersystemen (geen sifons) die bedoeld zijn om water op te vangen en weg te laten spoelen

saai
Duurzame keper van kamgaren of met de schering van kamgaren en de inslag van een ander wolgaren. Het heeft een gladde afwerking met een platte diagonale ribbel en wordt vaak gebruikt voor kledingstukken die op maat worden gemaakt, zoals pakken, jassen en jurken

Sam Browne
Militiare riemen van leer met een extra riempje dat diagonaal over de rechterschouder wordt gedragen

Saksisch tapijt
Pooltapijten die zijn geweven op de manier van een Wiltontapijt maar met draad van mindere kwaliteit

sandrakstrooiers
Houders van verschillende vorm, grootte en materiaal met geperforeerde bovenkant, om fijn zand over natte inkt te strooien teneinde de inkt te drogen

sassafrasolie
Olie die wordt gewonnen uit de wortelschors van sassafrasbomen, inheems in Noord-Amerika en Azië. Sassafrasolie wordt gebruikt als geurstof in weefsels, als smaakstof en als ingrediënt van zeep en medicijnen

savanne
Boomloze vlaktes; wordt voornamelijk gebruikt voor bepaalde gebieden in het zuidoosten van de Verenigde Staten; verwijst ook naar tropisch of subtropisch grasland met verspreide bomen en struiken

saladebord
Bordjes voornamelijk bedoeld voor het serveren van een individuele portie salade

salamander
Divers gerei dat met vuur te maken heeft, voornamelijk metalen schijven of platen die worden verhit en dan boven voedsel, zoals gebak of puddingen, worden geplaatst om de bovenkant te bruinen

salamanders
Leden van een orde van amfibieën die worden gekenmerkt door een staart, normale ledematen, tal van kraakbeenachtige skeletelementen, een geleding in vier facetten tussen de schedel en de wervelkolom, een onvolledige maxillaire boog zonder benige verbinding met het neurocranium en het palatoquadrate kraakbeen, en larven met echte tanden en uitwendige kieuwen. Kwam reeds in de Midden-Jura voor en omvat tien levende en drie uitgestorven families, met inbegrip van meer dan 550 levende soorten

salaris
Te gebruiken voor de vergoedingen die regelmatig aan de werknemers worden betaald voor voortdurend werk of diensten en worden uitbetaald op basis van lange termijnen. Gebruik 'lonen' voor de vergoedingen die worden betaald op uur- of dagbasis of voor stukloon

Salix lucida lasiandra
Ondersoort van de wilg die voorkomt in het gebied dat zich uitstrekt van Alaska tot het Canadese Noordwestterritorium in het oosten tot Californië en New Mexico in het zuiden

sandelhoutfamilie
Familie van ongeveer 36 genera en meer dan 400 soorten halfparasitaire struiken, kruiden en bomen die voorkomen in tropische en gematigde streken. In moderne classificaties is de voormalige familie Viscaceae (maretakken) in Santalaceae opgenomen, die vroeger als aparte familie werd beschouwd

Santalales
Orde van 8 families, 151 genera en ongeveer 1000 soorten bloeiende planten. Alle families in Santalales zijn in zekere mate parasitair. Ze hechten zich vast aan de wortels of takken van hun gastheren. De leden van deze orde komen overal in de wereld voor, maar vooral in tropische en subtropische gebieden

sacra
Wordt algemeen gebruikt voor ceremoniële voorwerpen die hun heiligheid hebben behouden in hun huidige verband. Soms is de definitie ervan beperkter en duidt dan alleen op die voorwerpen die worden gebruikt bij de godsdienstoefening van een bestaande cultuur

salonlamp
Sierlijke petroleumtafellampen uit het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw met een bol- of eivormig voetstuk van glas en koper of alleen koper waarin een metalen houder en een glazen kap pasten die vaak rond of halfrond waren. Het voetstuk en de kap pasten vaak bij elkaar, vooral als ze van geverfd glas waren. De benaming wordt ook gebruikt voor soortgelijke lampen met versierde stoffen kappen

sacristiekast
Sacristiemeubel in de vorm van een kast, bedoeld voor het bewaren van diverse liturgische objecten, zoals priestergewaden en altaargewaden, of voor andere liturgische doeleinden. Ingebouwd in de muur, een los meubelstuk of een integraal onderdeel van het sacristiemeubilair. Gewoonlijk is bovenaan een kruis aangebracht of een ander religieus symbool

sacristieklok
Een klok die bij de sacristiedeur hangt. Tegenwoordig wordt hij geluid bij de binnenkomst van de priester en wanneer deze de altaarruimte verlaat resp. bij aanvang en einde van de eucharistieviering. Ook wordt deze klok geluid bij de opheffing van het brood en de wijn (elevatio) tijdens de consecratie, tenzij men de later in gebruik genomen altaarschel gebruikt. In Vlaanderen tevens geluid bij aanvang van de communieuitreiking

Saltillo sarape
Zorgvuldig vervaardigde sarapes van tapisserieweefsel, gemaakt in het noorden van Mexico, in bonte kleuren en met ingewikkelde patronen

sanctuarium
De meest gewijde plaatsen in religieuze gebouwen. In een christelijke kerk is het de ruimte waarin zich het hoofdaltaar bevindt

sarcofaagaltaar
Altaar waarbij onder de mensa een sarcofaag staat, al dan niet met relieken

sausschaal
Schaaltjes voornamelijk bedoeld voor een individuele portie gestoofd fruit of vergelijkbaar eten dat met een saus is bereid

Savonnerie tapijt
Meestal grote, Franse pooltapijten die niet altijd in de Savonnerie-werkplaats worden gemaakt

Saccharum
Genus van 6 tot 40 soorten (afhankelijk van de classificatie) overblijvende grassen die men vanwege het sap verbouwt in tropische gebieden. De huidige commerciële rietsoorten die tot dit genus behoren, zijn hybriden van de soort Saccharum officinarum (suikerriet). Deze soort is gekweekt uit een wilde rietsoort (Saccharum robustom) en werd verbouwd door inheemse volkeren die op de zuidelijke eilanden in de Stille Oceaan leefden. Suikerrietproducten zijn onder meer tafelsuiker, falernum, stroop, rum, cachaça, bagasse en ethanol

Samoaans
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door de bevolking van de Samoaanse eilanden. Typische voorbeelden van de uitzonderlijke kunstzinnige vaardigheden van de Samoanen zijn de tatoeages, het ontwerpen en bouwen van kano's; en schorsdoeken

Samanea
Genus van bloeiende planten, met één levende soort

Saurischia
Uitgestorven orde van reptielen die werd gekenmerkt door een triradiaat bekken waarbij de onderste bekkenelementen benedenwaarts zijn gericht, een foramen subnarialis, enigszins gereduceerde vingers, voorste ledematen die doorgaans duidelijk korter zijn dan de achterste ledematen, en drie tot zeven sacrale wervels. Hiertoe behoren alle theropode vleesetende dinosaurussen en een van de twee grote families van plantenetende dinosaurussen. Kwam voor in het late Trias tot het late Krijt, waarna alle niet-vliegende Saurischia uitstierven

Savonarolastoel
Benaming die verzamelaars gebruiken voor stoelen in Italiaanse renaissancestijl met talrijke dwarsverbindingen die onderling verbonden zijn aan de zijkanten. Ze zijn vernoemd naar de hervormende monnik uit de 15e eeuw, hoewel het maar de vraag is of zulke stoelen daadwerkelijk door hem werden gebruikt

Saxifragales
Orde van tweezaadlobbige bloeiende planten met 16 families, 112 genera en bijna 2500 zeer diverse soorten die in de hele wereld voorkomen, onder meer heesters, bomen, rotstuinplanten, bekende siertuinplanten en struiken die bessen en kruisbessen produceren. De orde behoort tot de 'core eudicots' en hoewel de fylogenetische positie nog niet goed is vastgesteld, is de orde waarschijnlijk een zuster van de groep der rosiden in het APG II-systeem (Angiosperm Phylogeny Group II)

Saisunaga-Nanda
Verwijst naar de cultuur die werd gecreëerd onder de Saisunaga-dynastie (circa 642-413 v. Chr.) en de Nanda-dynastie (circa 413-322 v. Chr.) in India. Informatie over deze cultuur is gevonden in latere Vedische literatuur; er wordt melding gemaakt van metaalwerk, ivoorsnijwerk, gebouwen met meerdere verdiepingen en handwerksgilden. Zeer weinig is overgebleven van pre-Maurya-datum: enkele cyclopische muren, er zijn graftombes en kleinere antiquiteiten zoals terracotta reliëfs en glas aangetroffen. Het hakken en polijsten van harde stenen bereikte een hoogtepunt in de 4de en 5de eeuw, dat niet werd overtroffen in latere oude Indiase kunst

sand-grain mezzotint
Een in de 20e eeuw ontwikkeld drukprocedé waarbij de mezzotint-achtige schakering wordt bereikt met behulp van schuurpapier. Het procedé werd ontwikkeld als een manier om het arbeidsintensieve plaatschommelen te omzeilen. De plaat wordt diverse keren door de pers gehaald met een vel schuurpapier; de zandkorrels verdringen koperkorreltjes waardoor inkthoudende bramen ontstaan

sabils
Openbare drinkfonteinen in de islamitische architectuur

Sargonid
Verwijst naar de laat-Assyrische periode van 721 tot 627 v. Chr., tijdens de heerschappij van de door Sargon II gestichte dynastie en zijn opvolgers, Sennacherib, Esarhaddon, en Assurbanipal

Santa Cruz eilanden
Beschrijft kunstwerken die zijn vervaardigd door de bewoners van de Santa Cruz-eilanden. De bewoners van de Santa Cruz-eilanden zijn vooral bekend om hun houten figuratieve beeldhouwwerken, die zijn vervaardigd als vrijstaand beeld op architecturale beeldgesneden palen, of die als detail op gebruiksvoorwerpen zijn aangebracht. Belangrijke wereldlijke kunstvoorwerpen van de Santa Cruz-eilanden zijn gebaseerd op de persoonlijke versiering van mannen, zoals schijfvormige borstornamenten van doopvontschelp bedekt met een schildpadschild als geometrische vorm, hoofdtooien bedekt met geschilderde schorsdoek en vezelarmbanden met geometrische patronen

salontafel
Kleine, verplaatsbare tafels die soms een porseleinen of marmeren tafelblad hebben

sabbatlampen
Hangende pitkanaal-olielampen met zes of acht kanalen die vanuit het midden straalvormig uitlopen, met daaronder een druppelvanger. Ze zijn van koper of ander metaal en ze worden in joodse huishoudens aan het begin van de sabbat aangestoken

saffiaanleer
Marokijnleer met een klein, rond en strak korrelpatroon. Populair bij boekbinders in de 19de eeuw

sandwichbord
Twee met elkaar verbonden affiches of borden die voor en achter een persoon hangen, en waarop meestal een tekst staat, zoals een advertentie, bericht of aansporing

santo’s
Verwijst naar kleine houten of ivoren beeldsnijwerken van heiligen en andere vereerde figuren, die werden gemaakt voor rooms-katholieken in Spaanse kolonies in Amerika, het Caribisch gebied en elders. De term kan ook verwijzen naar latere imitaties van deze vroege beeldsnijwerken. Ze kenmerken zich in het algemeen door een stijl die doet denken aan de 17de-eeuwse Spaanse barokstijl maar met een minder verfijnde techniek en primitieve voorstellingen van gelaatstrekken en anatomie. Ze werden waarschijnlijk oorspronkelijk gesneden door priesters die geïmporteerde beeldhouwwerken imiteerden en zijn uiteindelijk beïnvloed door inheemse stijlen. Ze werden uiterst populair in de Spaanse kolonies, konden worden aangetroffen in elk typisch christelijk huis en werden in kerken geplaatst, waar sommige de bestemming van bedevaarten werden. Het was gebruikelijk de santo’s te hullen in kleding van stof die vaak versierd was met complex borduurwerk. De term kan ook verwijzen naar tweedimensionale voorstellingen van heiligen die in Mexico en het zuidwesten van de Verenigde Staten ‘retablo’s’ worden genoemd. Driedimensionale beelden van heiligen worden vaak ‘bulto’s’ genoemd in Mexico en het zuidwesten van de Verenigde Staten

sarinda's
Vedels met een onregelmatig gevormde klankkast met diepe vernauwing waarvan het bovenblad met dierenvel bekleed is, daarop een houten kam, korte hals met sleutelkast aan het einde, 3 snaren; bespeeld met een zware, gebogen strijkstok; Zuid-Afghanistan, India, Pakistan, Bangladesh

sarod
Snaarinstrumenten, met 4 of 5 melodiesnaren, 3-6 bourdonsnaren en 11-16 sympathische snaren van metaal; brede, met metaal bedekte hals zonder frets; komvormige, met huid bedekte klankkast; ook met een tweede klankbodem van metaal, hout of kalebas achter de sleutelkast; bespeeld met een driehoekig houten plectrum; Noord-Indiase subcontinent

sachet
Kleine zakjes of pakjes, met name kleine zakjes die een geparfumeerd poeder bevatten en worden gebruikt voor het parfumeren van kleding die in laden, kasten of kisten ligt

safari-jasje
Jasjes tot op de heup met epauletten, knoopsluiting, revers, twee paar opgestikte klepzakken en een riem

sagum
Simpele vierkante of rechthoekige mantel gemaakt van ruwe wol. Werd gedragen door Romeinse soldaten, over de wapenuitrusting en vastgemaakt aan de rechterschouder. Werd ook beschouwd als een symbool voor oorlog, zoals de toga een symbool voor vrede was

Saiko Kutani
Verwijst naar de stijl van Kutani-porselein dat werd vervaardigd in de 19de eeuw en gewoonlijk was beschilderd in rood en goud

sailing card
Bedrukte kaarten die werden verspreid om vracht of passagiers aan te trekken voor voornamelijk klipperschepen, tijdens de jaren 50 en 60 van de negentiende eeuw

salix lasiandra
Hout van de boom behorende tot de soort Salix lasiandra. Het hout wordt gebruikt voor de vervaardiging van kunstledematen

Salix lucida
Wilgensoort die inheems is in het noorden en westen van Noord-Amerika en op moeraslanden voorkomt. Er zijn ten minste drie ondersoorten bekend

Salix lucida lucida
Ondersoort wilgen die inheems is in het noorden en westen van Noord-Amerika en op moeraslanden voorkomt

Salix nigra
Middelgrote boom die inheems is in het oosten van Noord-Amerika. Men gebruikt het hout van de boom als timmerhout en uit de wortels wordt een bittere stof gewonnen die dient als vervanging van kinine. Met de schors maakt men een bittere thee met chemische bestanddelen die op aspirine lijken. Native Americans gebruikten de jonge takken en twijgen om manden te vlechten

samensteller
Personen die stukken informatie samenbrengen in naslagwerken zoals woordenboeken en encyclopedieën

Sancai
Verwijst naar de stijl van porselein dat werd gemaakt in China ten tijde van de T'ang-dynastie (618-906 v. Chr.), en wordt gekenmerkt door lijnen en stippen in drie kleuren, gewoonlijk donkerblauw, turkoois en aubergine. De term verwijst ook naar keramiek dat werd gemaakt ten tijde van de Ming- en Ching-dynastieën (1368-1912) en dat was geschilderd in dezelfde drie kleuren, van elkaar gescheiden door kleirandjes die het patroon aangeven

sandwich paneel
Te gebruiken voor bouwpanelen die bestaan uit twee buitenplaten met een hoge dichtheid, zoals multiplex, hardhout of metaal, met daartussen een licht kernmateriaal, meestal schuimplastic, rubber of papier met honingraatstructuur

sanitaire gebouwen
Gebouwen met toiletten en wasgelegenheid voor openbaar gebruik

santur
Hakkeborden, in allerlei per streek verschillende uitvoeringen, trapeziumvormige hardhouten klankkast, snaren van metaal of nylon, in koren van 3, 4 of 5 over individuele kammen lopend, stemschroeven aan beide zijden van de kast; bespeeld met 2 stokjes; Turkije, Irak, Iran, Kaukasus, Zuidoost-Europa, Zuid-Azië

sapglas
Glazen voornamelijk bedoeld voor het drinken van sap; soms kleine drinkglazen in de vorm van een smal bekerglas

saponine
Verpoederde schors van de zeepboom, die schuimig en zeepachtig wordt wanneer het met water wordt gemengd; wordt voornamelijk gebruikt als een mild wasmiddel bij het schoonmaken van schilderijen

sarangi
Vedels met een korte, dikke hals zonder frets en een zich vernauwende klankkast waarvan het bovenblad van dierenhuid, is, 2 of meer benen kammen, 3 of 4 speelsnaren, wisselend aantal sympathische snaren; rechtopstaand bespeeld; Noord-India, Nepal, Pakistan

Sarawak
Verwijst naar de inheemse stijl die wordt geassocieerd met het gebied Sarawak in Borneo. De stijl vormt een afspiegeling van de geschiedenis van het gebied, die wordt gekenmerkt door bezettingen door tal van buitenlandse mogendheden: van het Majapahit-rijk van Java en het Britse protectoraat van Brunei tot het huidige Maleisië. De stijl kenmerkt zich door ijzerwerk, houtsnijwerk met islamitische motieven en keramiek, waarvan de technieken werden bijgebracht door Chinese kooplieden. De inheemse kunst van het Ibanvolk van Sarawak wordt gekenmerkt door animistische religieuze motieven

sarrusofoon
Blaasinstrumenten, met brede, wijd uitlopende conische uiteinde van koper; bespeeld met een dubbel riet

sash sword
Lichte, tweesnijdende degens met een eenvoudig kruisgevest met kleine pareerstangen en soms een zijring; hoofdzakelijk gebruikt in de tweede helft van de 17e eeuw. Geen Nederlands equivalent

Sassafras
Genus van drie soorten bladverliezende bomen en struiken. Twee soorten komen voor in Azië (S. tzumu en S. randaiense) en één in het oosten van Noord-Amerika (S. albidum). Er is ook één uitgestorven soort. Ze zijn commercieel interessant vanwege hun geurige olie, die men gebruikt in parfum, limonade en thee. Het zachte, lichte hout wordt gebruikt als timmerhout. Uit het hout wint men een kleurstof voor textiel die rozebruin tot grijs is en een goede kleurvastheid heeft

sassafras albidum
Hout van de boom behorende tot de soort Salix urbaniana, inheems in Noord-Amerika

Sassafras randaiense
Boomsoort die inheems is in Taiwan en waarschijnlijk afstamt van een soort van het Chinese vasteland

sassafras randaiense
Hout van de boom behorende tot het genus Sassafras officinale, inheems in het oosten van de Verenigde Staten. Het hout wordt gebruikt voor meubels, hekwerken en kisten

Sassafras tzumu
Boomsoort die inheems is in het midden en zuidwesten van China

sassafrashout
Hout van de boom behorende tot de soort Sassafras albidum, uit de laurierfamilie

sassen
Sluizen bestaande uit een aan weerszijden door deuren afgesloten kolk of kamer, waardoor vaartuigen kunnen worden geschut, d.i. van het ene water in ander, dat een hogere of lagere stand heeft, kunnen worden overgebracht

sauslepel
Kleine lepels die voornamelijk worden gebruikt voor het opdienen van sauzen. Ze zijn in het algemeen kleiner dan juslepels en maken soms deel uit van een bestekcassette

sausterrine
Kleine afgedekte terrines, soms met bijpassende onderschotel, gebruikt voor het serveren van saus

sautoir
Lange halskettingen die losjes over de schouders worden gedragen en meestal tot onder de taille reiken. Kunnen onderaan een hanger of kwastje hebben hangen

saxen
Klein, eenzijdig snijdend houwzwaard gebruikt door de Germaanse volkeren, vooral de Saxen, in de vroege Middeleeuwen. Er was veel variatie in vorm en constructie

saxhoorn
Blaasinstrumenten met een gematigde conische boring en middelgrote klankbeker; 9 verschillende maten: van sopranino tot bas; België, 1843

saxofoon
Rietpijpen met een enkel riet, meestal van messing, met een wijde conische boring en een licht uitlopende klankbeker; gebouwd in negen verschillende maten, van sopranino tot contrabas; alle, behalve de twee kleinsten - de sopranino en de sopraan - teruggebogen in een U-vorm zodat de klankbeker naar voren wijst