KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

rood porfiermarmer
Een rood marmer dat vaak werd gebruikt in de oudheid. Het is te vinden in Cynopolis en Damarestica in Griekenland

rosso brecciato
Een brecciëmarmer uit Lydia in het huidige Turkije. De kleur varieert van helder of bruinachtig rood tot verschillende tinten paars en deze marmersoort bevat vaak witte kiezelstenen of plekjes

rosso di francia
Een rood marmer met grote onregelmatige en vuursteenachtige blauwe vlekken. Komt oorspronkelijk uit het zuidoosten van Frankrijk

rote
Lieren met 2 rechtopstaande, gedeeltelijk uitgeholde armen die vanaf de klankkast omhoog steken, overgaand in een gebogen juk, hout; Noordoost-Europa, 1ste eeuw-Middeleeuwen

roze marmer
Marmer dat overwegend roze van kleur is

ronde luie stoel
Term uit de 18e eeuw voor luie stoelen met een halfronde rugleuning die een gestoffeerd geheel vormt met de oren en armleuningen. Gebruik 'tonstoelen' voor stoelen met een stevige, ronde rugleuning van hout of stoelen die uit een ton zijn gemaakt

rocaillestijl
Verwijst in het algemeen naar de extravagantere uitbarstingen in de rococostijl, zoals toegepast in de decoratieve kunst, voorkomend uit barok grotwerk en schelpwerk dat werd gebruikt voor fonteinen en grotten

rode spar
Algemene term voor hout van een van de vele soorten naaldbomen, waaronder de grove den, fraserspar, douglasspar, rode spar (zilvertopspar) en zilverspar

rollentransporteur
Transportbanden die bestaan uit vast gemonteerde rollen waarover materialen door zwaartekracht of voortstuwing worden voortbewogen

Rosh Hashana
Het joodse Nieuwjaar, dat wordt gevierd op 1 tisjri (in september of oktober). Volgens de joodse traditie is dit de dag waarop over alle mensen wordt geoordeeld en begint hiermee een tiendaagse periode van zelfonderzoek en boetedoening. Gedurende deze tien dagen dienen alle joden hun relatie met God, de hoogste rechter, onder de loep te nemen. Tijdens de dienst ter ere van deze feestdag wordt op een sjofar geblazen als oproep tot spirituele vernieuwing en penitentie. Deze feestdag is ook een herinneringsdag, waarop joden de schepping van de wereld (in de maand tisjri) herdenken en zich hun verantwoordelijkheden als uitverkoren volk van God moeten realiseren. Het is gebruikelijk om zoetigheden te eten als goede voortekenen voor het zoete jaar dat wacht

rouwbord
Ruitvormige platen of panelen waarop het wapenschild van een overleden persoon is aangebracht, die bij zijn overlijden ten toon worden gesteld

rouwmiskaart
Kaarten waarop wordt aangekondigd dat er een mis zal worden opgedragen aan een bepaalde overledene

roodkoper
Een legering die er koperkleurig uitziet, gewoonlijk bestaand uit 85 tot 88% koper en 12 tot 15% zink, en soms arsenicum; wordt gebruikt voor munten, knopen, sieraden en om mee te vergulden

roddelbladen
Tijdschriften of boeken die op goedkoop houtpulppapier zijn gedrukt en die meestal sensationeel materiaal bevatten in de vorm van verhalen en artikelen

roaster
Afgedekte pannen om vlees of soortgelijk voedsel op te roosteren, vaak in de vorm van ovalen, geëmailleerde pannen met twee handvaten aan de zijkant en een bol deksel

rock
Jassen die bij een rokkostuum horen, met een gevormd bovenstuk en een taillenaad, waaraan aan de achterzijde panden zijn genaaid

rodamine
Alle verfstoffen in een klasse van meestal rode synthetische xanthenen, die worden verkregen door het smelten van een aminoderivaat van fenol met ftaalzuuranhydride. Ze worden vooral gebruikt in kleurpapier en als biologische kleurstof

rod-hung chandelier
Kroonluchters die door meerdere (meestal drie tot vijf) holle staven worden ondersteund, waardoor gas naar de branders kan worden aangevoerd

roemer
Type Duits wijnglas met een bolvormige kelk en een brede, holle steel. Meestal gemaakt van groenachtig glas waarvan de tint varieert van licht naar donker

roerstok
Glazen of plastic staven die vaak aan één kant een schijf hebben om tabletten of kristallen te pletten. Te gebruiken om oplossingen door te roeren terwijl chemicaliën worden opgelost

roerstokje
Getande stokjes of ronde of dunne, platte stokjes zonder tanden die zijn gemaakt van hout, metaal of plastic en worden gebruikt voor het doorroeren van gemengde dranken

roest
Een waas of laag op metaal, veroorzaakt door oxydatie

rokkenknijper
Knijper gebruikt door vrouwen om hun rokken op te houden. De knijper was vastgemaakt aan een koord dat aan het middel werd gehangen. De klem werd vervolgens aan de zoom van de rok bevestigd en werd gemanipuleerd door aan het koord te trekken. In gebruik in het laatste kwart van de 19de eeuw

rolpad
Transportsystemen met een bewegend oppervlak waar passagiers op staan of lopen en dat parallel blijft lopen aan de richting van het transport. Gebruik 'rolpaden (1)' voor soortgelijke apparaten die zijn ontworpen om passagiers of goederen horizontaal of tegen hellingen op te vervoeren

rolsteen
Een grote losse steenmassa, overgebleven na de erosie van wat eens een doorlopend bed of laag was; De Engelse benaming is ook: één van de grote blokken zandsteen verspreid over de Engelse Krijtrotsen

ROM
Computergeheugen met daarin vaste, onveranderlijke informatie, bijvoorbeeld een programma, waarheen niet kan worden geschreven maar dat uitsluitend kan worden gelezen

Romaanse kapitaal
Wordt gebruikt voor Romaanse majuskelletters die werden toegepast bij inscripties van monumenten en in vroege boekhandschriften

romance
Vertellingen in proza of versvorm, zich vaak afspelend in de middeleeuwen, waarin grootse, fantastische of bovennatuurlijke gebeurtenissen worden beschreven

Romeins travertijn
Verwijst naar een type travertijn dat beige, crème, honingkleurig en/of goudkleurig is; klassiek Romeins travertijn is lichter van kleur dan barco

romp
Wordt gebruikt voor de gehele centrale constructie van luchtvaartuigen, waaraan de vleugels, staartassemblages en motoren kunnen worden bevestigd

rondavel
Wordt gebruikt voor de inheemse ronde hutten van zuidelijk Afrika, voornamelijk voor gasten, meestal gebouwd van leem of riet

ronde blokschaaf
Kleine schaven met een lengte tussen de 10 en 15 centimeter en een zool die is gebogen over de lengteas, zoals bij de toogschaaf

ronde Chippendale tafel
Ronde, driepotige tafels met veelal een schuingeplaatst blad met een gevormde schulprand die op de rand van een pastei lijkt

rondel
Afneembare verstevigingsdelen van harnasplaten, gevormd om de gebogen elleboog te bedekken. Ze dienden als @'double pieces' voor toernooiuitrustingen

rondhout
Wordt gebruikt voor elke houten steun voor de tuigage van een vaartuig, inclusief de gieken, gaffels, masten en ra's

rondstaaf
Elke soort convexe lijst met een gedeeltelijk cilindrische vorm. Wordt meestal gebruikt om te verwijzen naar Gotische of Romaanse vormen in plaats van klassieke

rondweg
Te gebruiken voor verkeerswegen rond gebieden met verkeersopstoppingen en obstructies, ter verbetering van de doorstroming en de ontlasting van lokale straten

rondzethamer
Hamers met een massieve klauw en een breed, vaak rond hamervlak, die worden gebruikt om boeken van een rug te voorzien en deze rond te zetten

rongorongo
Reliëffiguren die zijn gesneden uit houten tabletten of platen, te vinden op Paaseiland en waarschijnlijk een onderdeel van een boustrofedon-schriftsysteem dat werd gebruikt voor ceremoniële geheugensteuntjes. Het is nog niet gelukt om het rongorongo te ontcijferen

rook
Verwijst naar de gasachtige uitwaseming van brandende materialen, vooral van organische oorsprong, die zichtbaar is gemaakt door de aanwezige koolstofhoudende materiaaldeeltjes

roomijslepel
Spoons distinguished by their bowls, which are either oblong or of conventional shape with a flat base; used to eat ice cream. IPSF

roomijsvorm
Molds used to form ice cream in various shapes such as fruits, vegetables, and animals

roosterspit
Kooktoestellen met een braadspit waaraan voedsel wordt vastgezet en rondgedraaid voor of boven een warmtebron

roosvenster
Groot rondlicht, gevuld met gotisch maaswerk van rozetten, drie- vier- en veelpassen in concentrische schikking. VWB

rosaline kloskant
Bloemwerk gekenmerkt door een eigen klein fijn bloempje, met vijf kroonblaadjes en een openluchtje in het midden, dat telkens wordt herhaald en het een tegen het ander wordt geklost. Blaadjes, rankjes en fantasiemotieven vullen het geheel aan

rotary desk
Wordt gebruikt voor bureaus die door William S. Wooton in 1875 zijn uitgevonden en door de Wooten Desk Company werden gemaakt. Ze hebben een vlak of schuin geplaatst schrijfblad en een enkel of dubbel onderstel. Het onderstel bevat een scharnierend of draaiend kastachtig gedeelte waarachter tientallen ruimten, planken en vakjes zitten

roto-tom
Trommen met 1 vel en ondiepe cilinder, gestemd met een vaste pen met schroefdraad of een pedaalmechanisme, bespeeld in sets van 7 stuks

roulette
Te gebruiken voor draaiende schijfachtige toestellen die soepel draaien rond een centrale as en die aan de binnenkant zijn voorzien van vakjes, allemaal even groot, waarin een tollend balletje kan worden opgevangen tijdens het spelen van roulette

roulettespel
Een casino- en gokspel waarbij spelers weddenschappen afsluiten op het draaien van een wiel met 37 of 38 afzonderlijk genummerde rode en zwarte vakjes waarin een balletje moet belanden. 'Roulette' is een Frans woord dat 'wieltje' betekent

rouwgoet
Kledingvariant waarbij gedurende een vastgestelde periode rouw wordt getoond over het verscheiden van een directe bloedverwant (eerste- of tweede graad). Zie ook 'lichte rouw', 'halve rouw' en 'zware rouw'

rozensteker
Sferische houders gebruikt voor het houden van snijbloemen, soms met een deksel met gaatjes of afneembaar gaas van metaaldraad waar de stelen door worden gestoken

rozet
Kleine ronde deurplaten die dienst doen als basis voor een deurknop of hefgreep en die tussen de deurknop en de deur worden bevestigd

roffelzagen
Zagen met een omkeerbaar handvat en een zaagblad dat aan beide zijden tanden heeft, een fijne en een grove kant

rond dak
Wordt gebruikt voor houten daken waarin sparren, dwarsbalken en klampen samen het effect van een boog geven ; het meest gangbaar in de middeleeuwse bouwkunst

rozenhout
Kostbaar edelhout van tropische bomen; donkerrood of paarsachtig van kleur, met zwarte aftekeningen

rond
Met alle punten van het oppervlak op gelijke afstand van het middelpunt, zoals bij een bal

rondgezette band
Bindingen met ruimte tussen de rug van het tekstblok en de rug van de band

Roxburghe-banden
Halve boekbanden met een platte rug van groen of bruin kalfsleer die is bedrukt met vergulde letters, donkerrode stoffen of papieren omslagen op de borden, een vergulde kopsnede en ruw gesneden of geschepte zij- en onderranden. Dit type banden werd oorspronkelijk gebruikt voor uitgaven van de Roxburghe Club, een vereniging van bibliofielen die in 1812 in Engeland is opgericht en is genoemd naar de hertog van Roxburghe

royal binding
Banden versierd met het wapen van een heerser

rodelslee
Te gebruiken voor lage één- of tweepersoons sleetjes die speciaal zijn afgestemd op de berijder; ze zijn meestal ongeveer 1,30 m lang met een maximum gewicht van 16,5 kg en worden gebruikt om langs gootachtige banen naar beneden te racen

roroboten
Te gebruiken voor schepen die zijn ontworpen voor het vervoeren van vracht die zich bevindt in vrachtwagens of treinen die op eigen kracht in en uit het schip geladen worden via hellingbanen aan één of beide zijden van het schip

robe
Eéndelige japonnen, gedeeltelijk nauwsluitend en zonder opening aan de voorkant, meestal lang, in vloeiende belijning, gedragen in de middeleeuwen; japonnen met een nauwsluitend lijfje, met of zonder mouwen en met een lange wijde rok, voor formele en speciale gelegenheden, gedragen vanaf de jaren '20 van de 20e eeuw; ook algemene term tot 20e eeuw voor verschillende typen japonnen voor formele gelegenheden. Gebruik 'gewaden' voor lange, wijde, meestal ééndelige kleding, aan de voorzijde open, in vloeiende belijning en gedragen door mannen en vrouwen als dagelijkse kleding, bij ceremoniële of officiële gelegenheden of als ambtssymbool

robes
Ellipsvormige stukken stof van fijne witte wol, in plooien over de linkerschouder geworpen, onder de rechterarm doorgetrokken en opnieuw over de linkerschouder gedrapeerd; het officiële kledingstuk van de Romeinse burger, oorspronkelijk ook gedragen door vrouwen. Ook soortgelijke ruimvallende gewaden - ook in andere stoffen - gedragen in verscheidene andere historische perioden. Zie voor de ambtelijke toga: 'gewaden'

robes à la polonaise
Overjaponnen met een decoratief gedrapeerde rok, in de mode omstreeks 1770 en opnieuw in de periode 1870-1885

robiniahout
Hout van de boom behorende tot het genus Robinia, met een kleur die varieert van geel met een groenige tint tot gemiddeld goudbruin; het hout wordt gebruikt voor wielspaken, laddersporten en soms ook voor meubels

robinsonade
Avonturenverhalen naar het voorbeeld van Robinson Crusoe, waarin de wapenfeiten worden beschreven van personen die in penibele omstandigheden verzeild zijn geraakt, maar dankzij hun vindingrijkheid en scherpzinnigheid weten te overleven

rode jeneverbes
Hout van de soort naaldachtige groenblijvende boom Juniperus virginiana

rode leisteen
Leisteen die roodijzersteen bevat, waardoor het een roodachtige kleur krijgt

roeischip
Te gebruiken voor kleine vaartuigen met een conventionele, onverlengde vorm die worden voortbewogen met behulp van roeispanen; kunnen professioneel of voor recreatie worden gebruikt

roeispaan
Wordt gebruikt voor smalle steel, meestal van hout, gevormd in een rond handvat of greep aan de ene kant en een blad met een plat uiteinde aan de andere kant en die wordt gebruikt om te roeien. Gebruik 'peddels (vaartuiguitrusting)' voor soortgelijke maar kortere riemen met ronde blad die worden gebruikt voor het voortbewegen van kleine bootjes

roeitrainer
Te gebruiken voor fitnesstoestellen die bestaan uit een schuivend stoeltje, voetsteunen en twee roeispaanachtige handvatten die zijn verbonden met een mechanisme waarvan de weerstand lijkt op die van water

roffelschaaf
Schaven met een enkele beitel, die worden gebruikt voor het ruwe werk of voorschaven; zijn geschikt voor ruwer werk dan de voorlopers

rol
Afwerkgereedschap dat bestaat uit een handvat met een koperen wiel waarvan de omtrek is gegraveerd, zodat wanneer het onder druk wordt rondgedraaid er een ononderbroken, steeds herhaald patroon ontstaat

rolkraagtruien
Truien met een hoge, nauwsluitende boord die vaak naar beneden is gerold of omgeslagen

roll-top Windsorstoel
Square-back Windsorstoelen met een gedraaide dwarsverbinding bovenop de achterstijlen en één of twee horizontale dwarslatten midden in de rug. Soms hebben ze korte spijlen tussen de zitting en de onderste dwarslat

rolprent
Te gebruiken voor werken die bestaan uit een reeks plaatjes op fotografische film, die zo snel achter elkaar worden vertoond dat ze de illusie geven van een natuurlijke beweging. Voor het maken van films en de studie daarvan en voor films als kunst en vorm van expressie wordt 'film (uitvoerende kunsten)' gebruikt

rolroer
Halve fronton, zoals die die het einde van een lessenaarsdak of het dak op een zijbeuk van een kerk afbakenen. Soms zijn ze gekruld, gebogen of op een andere manier versierd

rolstoel
Stoelen met wielen die kunnen worden geduwd of door de zittende persoon kunnen worden voortbewogen door middel van handvelgen die aan de twee grote zijwielen zitten

roltrap
Wordt gebruikt voor machinaal aangedreven bewegende trappen die doorlopend in werking zijn

rolwerk met figuren
Rolwerk dat bestaat uit menselijke en dierlijke figuren die met de gebogen lijnen zijn vervlochten

roman
Verzonnen prozaverhalen van aanzienlijke lengte en een zekere complexiteit die op verbeeldingsrijke wijze de menselijke ervaring behandelen aan de hand van een reeks onderling verbonden gebeurtenissen rond een groep personen in een specifieke omgeving

romboïdes
Vierzijdige figuren waarvan beide overstaande zijden evenwijdig zijn

romein
Lettertypen die behoren tot de grote groep lettertypen van romeinse stijl, met rechte, niet-cursieve tekens. Voor de grote groep lettertypen van romeinse stijl wordt 'romeins (lettertypegroep) gebruikt

rommelmarkt
Markten waarbij diverse koopwaar, oud of nieuw, wordt verkocht om geld te verzamelen voor een goed doel. De koopwaar bestaat uit niet opgeëiste goederen bij een kade of opslagplaats of allerlei rommeltjes van een winkel

rommelpotten
Trommen die bespeeld worden door wrijving van het trommelvel met de hand, een stuk leer of stof, of door een koord of stok die door een gat in het trommelvel word getrokken. Bij sommige types wordt dit bereikt door het trommelvel te wrijven, maar niet te doorboren

romper
Kledingstukken uit één geheel met bijeengenomen beensluitingen en knopen of drukkers om het kruis te sluiten

rond penseel
Kunstenaarspenselen die ongeveer dezelfde lengte hebben als platte penselen. Ze zijn rond met taps toelopende punten en worden gebruikt voor schetsen, aftekenen en voor gedetailleerd werk

rondbektang
Tangen met twee afgeronde kaken

rondboogfries
Veel voorkomende Normandische lijstwerken die bestaan uit series lijsten die cilindrisch in doorsnede zijn en meestal in zigzagpatronen worden geplaatst

rondgevormde façade
Met betrekking tot bureaus en tafels: met een boog in het midden, boven de ruimte waar zich de schoot en knieën bevinden van iemand die aan het bureau of de tafel zit

rondmes
Messen met twee handvatten die worden gebruikt bij het houtbewerken, waarbij de gebruiker ze naar zich toe trekt

rondschrijven
Brieven die zijn bedoeld om aan een groot aantal mensen of aan alle leden van een bepaalde kring te worden verzonden

rondselsnijder
Gereedschap voor het snijden van kleine, gekartelde wieltjes die rondsels worden genoemd. Het gereedschap wordt over een metalen staaf geplaatst en naar beneden getikt

rondtoeren
Rondreizen van plaats naar plaats zonder bepaalde bestemming voor ogen

rood beukenhout
Hout van de boom behorende tot het genus Nothofagus fusca, inheems in koelere regio's van het zuidelijk halfrond. Het wordt gebruikt voor het maken van vloeren, speelgoed en handvatten voor gereedschap

rood esdoornhout
Hout van de boom behorende tot het genus Acer rebrum, een zacht, rood esdoornhout

roodhout
Hout van een van de verschillende soorten cypressen, naaldbomen of ceders die roodachtig hout hebben

rooksalon
Kamers die bestemd zijn om te roken, zoals in hotels of clubhuizen en op schepen. Gebruik voor rookruimten in woonhuizen 'rookkamers'

room
De geelwitte laag die op melk drijft en circa 18 à 40 procent aan botervet bevat

roomijsschepper
IJslepels eindigend in een halve bolvorm; wordt gebruikt voor het uitscheppen van roomijs en vergelijkbare producten; kan voorzien zijn van een mechanisme dat het ijs losmaakt van de binnenkant van de schep. Voor gebruiksvoorwerpen die een relatief groot plat oppervlak van verschillende vorm hebben en die gebruikt worden om ijs te serveren gebruik: 'roomijs-serveergerei'