KSART - Kunstvormen

Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen. De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd. We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070


re-enactments
Het herscheppen van een gebeurtenis, vaak van culturele of historische betekenis, zoals een historische slag, dikwijls in historische kostuums

regelgevend bord
Wordt gebruikt voor borden die bedoeld zijn om gedrag te regelen en die informatie geven als verboden, orderegels of gedragsregels

regeringsbeleid
Een koers of grondbeginsel van actie, zoals aangenomen of voorgesteld door een regering

regionale planning
Het terrein van de planning dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van complete regio's, voornamelijk met de coëxistentie van de leefgemeenschappen en haar faciliteiten met de plattelandsomgeving

register
Aan boeken bevestigde lintjes die gebruikt worden voor het markeren van een plek, door ze tussen de bladzijden te steken. Ze onderscheiden zich van boekenleggers die los zitten

register
Boeken waarin transacties of gebeurtenissen worden opgetekend op het moment dat zij plaatsvinden, meestal voorafgaand aan hun opname in permanente registers, zoals een politieregister of het grootboek van een warenhuis

register
Officiële lijsten waarin zorgvuldig en systematisch aantekening wordt gehouden van alle informatie die daarvoor belangrijk genoeg wordt geacht, in het bijzonder in een regelmatig numerieke of chronologische volgorde

register van de burgerlijke stand
Voor het publiek toegankelijke gegevens over geboorten, sterfgevallen, huwelijken, ziekten, scheidingen en andere gebeurtenissen in een mensenleven, die conform de wet, door een staat, stad of andere overheidsinstantie worden bijgehouden

registers
Lijsten met de signaturen waaruit boeken zijn samengesteld, vaak afgedrukt aan het eind van vroege gedrukte boeken, met name in Italië; ze zijn bedoeld om de boekbinder te helpen bij het vergaren en inbinden van volledige exemplaren

registratiebewijs
Documenten die als bewijs van registratie fungeren

registrator
Personen die officiële documenten bewaren, met name de functionarissen van educatieve instituten die de persoonlijke en academische gegevens van studenten beheren, rapporten uitgeven en kalenders en andere officiële publicaties versturen

rehabilitatie
Te gebruiken voor mensen als herstel van lichamelijke of geestelijke gezondheid of een goede reputatie. Wordt ook gebruikt voor het terugbrengen naar een goede staat van verslechterde voorwerpen, gebouwen, buurten of openbare voorzieningen; dit kan reparatie, renovatie, verbouwing, uitbreiding, vernieuwing of herbouwing inhouden. Gebruik 'behoud' voor activiteiten die ondernomen worden ter voorkoming van verdere verandering of verslechtering van dingen. Gebruik 'renoveren' voor activiteiten die worden ondernomen om de kwaliteit van gebouwen te verbeteren als er nog geen verloedering is opgetreden

rehabilitatiecentra
Wordt gebruikt voor tijdelijke woningen voor ex-gedetineerden, drugsgebruikers of psychiatrische patiënten, die dienen als een overgangsomgeving tussen opsluiting en een terugkeer in de maatschappij; gebruik 'gezinsvervangende tehuizen' voor langdurige woonomgevingen die de omstandigheden van het leven in een familie nabootsen voor mensen die voortdurend toezicht nodig hebbenvanwege speciale behoeften

reigers
Vogelfamilie waartoe de zilverreigers, roerdompen en reigers behoren

reisdeken
Dekens ter bedekking van schoot, benen en voeten, vooral gebruikt bij het buiten zitten of tijdens het rijden in een open voertuig

reisheilige
Devotieobject van slechts enkele centimeters groot, dat ter bescherming in de zak van jurk of pak werd gedragen. Bestaande uit een kleine houder met een heiligenbeeldje of een klein doosje met een of meer amuletten

reisverhaal
Verslagen van reizen die de vorm hebben van een geïllustreerde lezing, of van een film of video, meestal met een beeldende vertelling, bedoeld om informatie en een algemene indruk te geven over bezochte plaatsen

reisverhalen voor de jeugd
Verhalen voor kinderen waarbij geografische gegevens in combinatie met historische gegevens, gebruiken en folklore van bepaalde volkeren worden beschreven door middel van fictieve verhalen rond een kind, een gezin of een andere groep mensen. Vooral populair in het Verenigd Koninkrijk in de 19de eeuw en aan het begin van de 20ste eeuw

reizen
Het bezoeken van verschillende steden, landen of gebieden, met name afgelegen en onbekende locaties, ten minste ten dele met het doel om bezienswaardigheden te bekijken en kennis te maken met andere culturen

reiziger
Zij die zich bezighouden met reizen

rekenboek
Eenvoudige boeken die zijn bedoeld om kleine kinderen, vaak aan de hand van kleurrijke plaatjes, te leren tellen en rekenen

rekenkundigen
Wiskundigen die gespecialiseerd zijn in de eigenschappen, relaties en berekeningen van reële getallen, hoofdzakelijk met betrekking tot het optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen

rekenliniaal
Wordt gebruikt voor handbediende rekenmachines die in het algemeen bestaan uit een liniaal met in het midden een schuif. Zowel liniaal als schuif hebben meestal een logaritmische schaalverdeling

rekgevormd
Het vormgeven van een voorwerp, bijvoorbeeld een hol vat, uit een platte plaat metaal door het metaal afwisselend te hameren en te ontharden

rekwisitie
Schriftelijke stukken waarin de levering van bepaalde goederen wordt gevorderd; wordt ook gebruikt voor vorderingen of verzoeken die uitgaan van een wettige macht, zoals een vordering van voorraden op burgers door de militaire autoriteiten

reliëfmakers
Kunstenaars die letters of ontwerpen in reliëf op een oppervlak aanbrengen, meestal met behulp van stempels of mallen

religieuze ethiek
De studie van de ethiek die is geïnspireerd door en kennis put uit godsdienstige doctrine, geloof en ervaring; ook de studie van godsdienstige dogma's en geëngageerdheid met betrekking tot de ethiek

religieuze instellingen
Instellingen die uitsluitend of hoofdzakelijk een bepaalde religieuze groep dienen of erdoor worden gefinancierd

rentmeester
Oorspronkelijk personen die het bezit en huishoudelijke zaken van een groot huishouden beheerden; nu, bij uitbreiding gebruikt voor personen die zaken beheren met betrekking tot persoonlijke bediening, opslag en catering voor allerlei organisaties en handelsbedrijven

reparateur
In algemene zin, personen die beroeps- of bedrijfsmatig reparaties uitvoeren

repareur
Te gebruiken voor vakmensen die de kunst van de reparure beoefenen, het wegsnijden en modelleren van de kalkonderlaag die het houtsnijwerk op een houten schilderijlijst bedekt

reparure
Te gebruiken voor het proces waarbij het gipslaagje dat het gesneden ornament op een houten schilderijlijst bedekt, wordt weggesneden en gevormd, zodat de vormen kunnen worden verscherpt en, zoals ook vaak gebeurt, details toe te voegen alvorens de lijst te vergulden

reproductiegrafiek
Prenten gemaakt naar voorbeeld van een al bestaande voorstelling op een schilderij of tekening. Tegengesteld aan 'originele prenten'

reservaat
Gebieden, beperkt toegankelijk voor bezoekers, die afgeschermd worden om de voortplanting van dieren of vissen te bevorderen en waar beperkte jacht is toegestaan

Resource Interchange File Format
Een platformonafhankelijke bestandsspecificatie of -structuur, die het mogelijk maakt dat multimedia wordt opgeslagen in een gangbare bestandsindeling

restant
Wordt gebruikt met betrekking tot de laatste stukgoederen die niet zijn verkochte of gebruikt

restaurateur
Mensen die verantwoordelijk zijn voor de behandeling, preventieve zorg en het onderzoek gericht op het behoud van het culturele of natuurlijke erfgoed op lange termijn. Zie 'functionarissen van monumentenzorg' voor personen die zich bezighouden met het aanbrengen van veranderingen in een object of structuur om verdere achteruitgang tegen te gaan. Zie 'herstellers' voor degenen die veranderingen aanbrengen in een object of structuur om de staat waarin het zich bevond op een specifiek moment in zijn verleden nauwkeurig te benaderen

retouche
Reeks van handelingen die verricht worden op een stuk steen om er een functioneel werktuig van te maken of op een reeds bestaand werktuig om het te hervormen, door er kleine stukjes af te halen en de steen scherper, rechter en/of dunner te maken

revolutie
Gebeurtenissen die radicale veranderingen in gevestigde patronen van bestuur of sociale organisatie teweegbrengen

revolutionair
Personen die zich bezighouden met of steun verlenen aan een revolutie, of voorstander zijn van revolutionaire doctrines of principes

reconstructie
Voorwerpen of bouwconstructies die op ware grootte tonen hoe iets er vroeger heeft uitgezien, gebaseerd op historisch of archeologisch bewijsmateriaal. Gebruik 'historische modellen' voor modellen die laten zien hoe iets er vroeger uitzag. Gebruik 'reconstructietekeningen' voor tekeningen die laten zien hoe iets er vroeger uitzag

reliëf
Wordt gebruikt ter aanduiding van een oppervlak dat op een zodanige manier is ingesneden, gevormd of gestempeld dat een beeld of ontwerp uitsteekt boven of is uitgespaard in een doorlopend oppervlak

Rhoplex resin
Een acrylharsmengsel van de Rhom & Haas Company; het wordt gebruikt in verf, appretuur en hechtmiddelen

Rhizophoraceae
Familie van 16 genera en ongeveer 120 soorten tropische en subtropische bloeiende planten

Rhizopus
Genus van circa negen soorten algemeen voorkomende saprobe schimmels die zich via sporen voortplanten door gebruikmaking van vegetatieve, aseksuele en seksuele methoden. De leden worden aangetroffen op diverse planten en als gespecialiseerde parasieten op dieren, met inbegrip van mensen. Ze komen voor op de meest uiteenlopende organische substraten, waaronder rijpe vruchten en groenten, uitwerpselen, jam- en stroopsoorten, leer, brood, pinda's en tabak

rhyoliet
Een gesteente van een groep extrusieve zure stollingsgesteenten, meestal porfierisch en met zichtbare stroomlijnen, met fenokristen van kwarts en kaliveldspaat in een glasachtige tot cryptokristallijnen grondmassa. Het extrusieve equivalent van graniet

Rhamnus
Genus dat circa 100 soorten heesters en bomen omvat die voorkomen in de gematigde temperatuurzones van het noordelijk halfrond. De schors heeft een donkere kleur en is vaak voorzien van stekels, en de bladeren zijn donkergroen en ovaal. Veel soorten hebben een schors waaruit een gele kleurstof wordt gewonnen, terwijl de kleine zwarte vruchten als laxeermiddel worden gebruikt

rhythmicon
Slaginstrumenten, waarin draaiende wielen lichtstralen onderbreken, voor het uitvoeren van allerlei complexe ritmes, elektronisch; bespeeld met behulp van een toetsenbord, 1930

ribbon slate
Leisteen dat opvalt door de lichtgekleurde strepen of banden die erdoorheen lopen. Het werd hogelijk gewaardeerd als materiaal voor bannerstones en andere oud-Amerikaanse ceremoniële voorwerpen. Wat bouwtoepassingen betreft staat het bekend als minder duurzaam dan andere typen leisteen, aangezien de banden zwakker zijn dan de donkere gebieden eromheen

ribkwallen
Stam van een groot aantal ongewervelde zeedieren. Kenmerkend zijn de regelmatige geplaatste verticale kammen bestaande uit trilharen die het hele lichaam van het dier bedekken en waarmee ze zich voortstuwen. De meeste soorten zweven in het water, hoewel een paar soorten kruipen of parasitair zijn. De dieren zijn hermafrodiet en komen overal ter wereld voor. Ze hebben een eivormig, gelatineachtig en bilateraal symmetrisch lichaam en slepen twee tentakels met kleefcellen achter zich aan om plankton te vangen

rijglijfjes
Nauwsluitende kledingstukken voor het bovenlichaam, vaak geregen en gedragen over een jurk of blouse. Gebruik voor de bovenstukken van japonnen 'lijfjes'

ring
Metalen ringen van ongeveer 17,5 tot 25 cm in diameter, die met leer of rubber zijn overgetrokken en hangen aan touwen die aan het plafond of aan draagbare raamwerken zijn bevestigd zodat ze vrij kunnen zwaaien tijdens gymnastische oefeningen

ringmap
Losbladige mappen waarin twee of meer ringen van metaal of ander duurzaam materiaal, bevestigd aan de rug, door gaatjes in de zijkanten van losse bladen gaan

rinoceros
Dikhuidig zoogdier in Afrika en Indië dat zijn naam draagt naar de tot 60 cm lange hoorn die het op de neus heeft

rivlin
Een Schotse term voor veterschoenen die gemaakt zijn van de ongelooide huid van een dier, waarbij het haar naar buiten wijst. Wordt naar de voet gevormd als de huid nog buigzaam is

richel
Terugsprongen in het muurvlak of in een aarden wal. Wordt ook gebruikt voor de voet of de richel die ontstaat door het terugstellen van een muur

rijtuig
Te gebruiken voor voertuigen met wielen die worden getrokken door paarden en vooral worden gebruikt om mensen op een comfortabele manier te vervoeren

Rinzai
Verwijst naar een van de twee hoofdstromingen van het Zenboeddhisme, die afkomstig is uit de school van Lin Chi voor Chan-boeddhisme en later, in 1191, in Japan werd geïntroduceerd door Eisai. Rinzai benadrukt spontane verlichting en bepleit ongewone manieren om die te bereiken, zoals roepen, slaan en het gebruik van koans. Rinzai hecht minder waarde aan de verering van Boeddhabeelden en het lezen van geschriften (soetra’s). Na de introductie sprak het de aristocratie aan en had het de steun van de shoguns. Later werd Soto de populairste vorm van Zenboeddhisme. Rinzai beleefde echter een bloei tijdens de Kamakuraperiode (1685-1768), toen Hakuin, een Rinzaimeester, hervormingen invoerde die tot het moderne zenboeddhisme hebben geleid

rituele kuil
Prehistorische kuilen gevuld met verschillende voorwerpen zoals aardewerk, dierlijke beenderen en vuurstenen werktuigen die zorgvuldig werden uitgekozen en daar werden begraven als deel van een ritueel

Rijsselse kant
Verwijst naar een apart soort kloskant, gemaakt in Rijsel (nu in Frankrijk, maar voorheen in Vlaanderen). Deze kant werd voornamelijk geproduceerd van de 16de tot en met de 19de eeuw. De term verwijst ook naar imitaties van Rijselse kant, die later en/of elders werden gemaakt. Rijselse kant wordt gekenmerkt door een zeer fijne achtergrond, die wordt gevormd door een zeshoekig maaswerk waarin de draad is gedraaid in plaats van gevlochten. De motieven bevatten meestal gebogen bloemen en krullen, en kleine vierkante stippen die zijn verspreid over open delen van het maaswerk

riet
Aërofonen waarbij een luchtstroom tegen een riet wordt gestuurd zodat deze even trilt en de luchtstroom met tussenpozen onderbreekt

rijtuigschilderen
Te gebruiken voor het aanbrengen van een beschermende deklaag en een decoratieve schildering op landvoertuigen, meestal de voertuigen die door dieren worden voortgetrokken, zoals rijtuigen, goederenwagens en arrensleden. Omvat het aanbrengen van grondverf, de grondkleur, vernis, de belettering, strepen en andere decoraties, en de schildering van afbeeldingen als familiewapens en bloemkransen

ringkaliber
Instrumenten die worden gebruikt om de diameters te meten van ronde voorwerpen tot gespecificeerde toleranties, en die bestaan uit cilindervormige stalen ringen waarvan de diameter van de binnenkant overeenkomt met de grootste of kleinste toegestane afmetingen

ring-shouts
Religieuze ceremonieën met muziek en dans die van oudsher worden uitgevoerd door Afro-Amerikanen in het kustgebied van Georgia en South Carolina, en die teruggaan op Afrikaanse rituelen

riool
Wordt gebruikt voor ondergrondse buizen voor het afvoeren van afval- of regenwater

rijp
Een afzetting van kleine ijskristallen, die ontstaan wanneer waterdamp condenseert bij temperaturen onder het vriespunt

risico analyse
Het analyseren van mogelijk verlies, nalatigheid, letsel of andere schade die betrekking heeft op of voortkomt uit enige activiteit of project

rieten
Onderdeel van een weefgetouw dat lijkt op een kam, met smalle metaalstaafjes die men tanden noemt. De scheringdraden rijgt men tussen de tanden. Het riet bepaalt het aantal draden per centimeter en houdt de draden op regelmatige afstand van elkaar

risers
Blokken, platforms of andere ondersteunende constructies bedoeld om iets op een hoge plaats neer te zetten, bijvoorbeeld een blok op een dressoir, kast, altaar of een ander meubelstuk

richtliniaal
Diverse gereedschappen, meestal lange staven of repen van hout of metaal, die zuiver rechte kanten hebben en worden gebruikt om nauwkeurige rechte lijnen te tekenen of te snijden, of om de vlakheid of gelijkmatigheid van oppervlakken te controleren. Gebruik 'linialen (geleidingsgereedschap)' voor meestal kortere voorwerpen die voornamelijk worden gebruikt als geleiders om rechte of gebogen lijnen te tekenen

riet
Grassoort met brede bladeren die ongeveer 1,5 tot 5 meter hoog wordt. De planten hebben veervormige bloementrosjes en gladde stijve stengels. Ze groeien langs oevers van meren en waterstromen en in watergebieden en moerassen. Riet komt voor van de tropen tot de Arctische gebieden en is een van de meest wijdverspreide planten in de wereld. De vruchten zitten in parachuteachtige houders die worden meegevoerd door de wind. Tevens is het een van de meest geschikte planten om natte gebieden in moerassen en langs meertjes en waterstromen droog te maken. In dergelijke gebieden verspreidt de plant zich snel en hebben andere planten uiteindelijk weinig kans om te groeien. De stengels worden al duizenden jaren gebruikt als bouwmateriaal, bijvoorbeeld als dakbedekking, en voor het maken van manden, pijlen, pennen en muziekinstrumenten. Men oogst riet ook vanwege de cellulose in de plant

rijst
Genus van 7 tot 20 soorten, die vaak worden verbouwd voor de productie van eetbare zetmeelrijke graanproducten. Gewoonlijk zijn het eenjarige planten, maar in tropische gebieden kunnen ze ook overblijvend zijn. In veel culturen zijn bewijzen gevonden dat al sinds lange tijd rijst wordt verbouwd, onder meer in China, India en Zuidoost-Azië. Het oudste archeologische bewijs komt uit het midden en oosten van China en dateert uit 7000 tot 5000 v.Chr. Er zijn soorten die op droge grond groeien, maar de meeste soorten verbouwt men op ondergelopen velden. De zaailingen worden voor het groeiseizoen op een ondergelopen veld of padie geplant. De soort die men in de moderne wereld het meest voor voedsel gebruikt is Oryza sativa

rijsthalmen
Halmen van rijstplanten

ring met edelstenen rondom
Ringen in de vorm van een ronde band bezet met een aaneengesloten rij edelstenen, meestal diamanten, van dezelfde grootte en op dezelfde manier geslepen

rivieroever
De landkanten van rivieren

rijksappel
Bollen voorzien van kruizen, die koninklijke macht en gerechtigheid symboliseren. Worden soms in de hand gehouden als onderdeel van rijksinsigniën of als ornament bovenop een scepter of kroon geplaatst

riguna
Mantelachtige mannenbovenkleding van katoen of zijde, meestal met zware borduursels van symbolische beelden rond de hals en aan de voorzijde; oorspronkelijk gedragen door de Hausa, voornamelijk door de aristocratie, als teken van status, macht of rijkdom

rib
Uitstekende randjes over de rug van een boek, die de plaats aangeven van de koorden onder de omslag. Te onderscheiden van 'touwen (boekbandonderdelen)'; dit zijn gedraaide strengen vezelig materiaal waarop de delen van een boek zijn vastgenaaid

Riffijnse kunst
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Berbervolk, dat in het noorden van Marokko leeft

rijstrook
Stroken wegdek waarover een enkele rij voertuigen kan rijden

riet
Dunne, langwerpige stukken riet, hout, metaal, plastic of ander materiaal, die voorkomen in verschillende muziek instrumenten; ze worden aan het vibreren gebracht door de luchtstroom van de adem van de speler of door de blaasbalg, en brengen op die manier geluid voort

rietinstrument
Houtblaasinstrumenten met rieten

rietje
Buisjes, gewoonlijk van papier of glas gemaakt, die worden gebruikt voor het opzuigen van dranken uit een glas

riffelvijl
Gebogen raspen in allerlei vormen en breedten, die worden gebruikt voor houtsnijwerk

rij-jas
Overjassen voor te paard; getailleerd en klokkend uitlopend

Rijksgetijmeters
Instrumenten voor het meten van de hoogte van getijden; kunnen bestaan uit een staaf met een schaalverdeling voor visuele observatie of uit ingewikkelde elektronische apparaten die gedurende een periode informatie vastleggen op een doorlopende grafiek

rijtuigklokken
Kleine, draagbare klokken die werden geïntroduceerd in de 16e eeuw voor gebruik op reis; meestal zijn ze gezet in een koperen rechthoekig kastje en met een scharnierend handvat bovenop

rijtuigparasols
Een type parasol met een scharnier in de steel dat werd gedragen door dames. Door de scharnier kon de parasol geknikt over de schouder worden gedragen tijdens het rijden in een open rijtuig

ringbroche
Broches in de vorm van een ring, met een beweegbare speld die kan uitsteken buiten de omtrek van de ring, gewoonlijk van metaal en vaak voorzien van versieringen. Dienen om kleding vast te maken en werden vooral gedragen in Europa tijdens de Middeleeuwen

ringen
Cirkelvormige objecten van verschillende materialen en in verschillende formaten, die in uiteenlopende contexten en toepassingen worden gebruikt

ringwalburchten
Opvolger van het mottekasteel waarbij de houten palissade vervangen wordt door een stenen muur bovenaan de motte. De slottoren werd tegen deze muur aangebouwd, zodat er een ronde binnenplaats ontstond

rinkel
Belletjes of metalen schijfjes die in groepen op een band, een lus van ijzerdraad of een houten handvat zijn vastgezet, en die worden bespeeld door ze te schudden of te slaan

riten
Een formele procedure of handeling tijdens een religieuze of andere plechtige viering of ceremonie, uitgevoerd volgens vooraf vastgestelde en voorgeschreven regels

riti's
Spiesvedels met een hartvormige klankkast van kalebas en een bovenblad van vel, 1 snaar, stemring voor het spannen; bespeeld met een strijkstok; Senegal, Gambia

ritssluiting
Sluitingen die meestal bestaan uit twee rijen metalen of plastic tandjes bevestigd op stroken band langs de randen van een opening en voorzien van een glijdend gedeelte dat de opening sluit door de tandjes in een in elkaar grijpende positie te trekken

rituaal
Boeken die de liturgie van de Latijnse kerk voor het toedienen van de sacramenten door pastoors bevatten

ritueel
Gebruiken of gedragspatronen die regelmatig op een vaste, nauwkeurige manier worden uitgevoerd voor persoonlijke of openbare doeleinden

rijglijven
Met baleinen verstevigde korsetten, in één of twee delen, met of zonder schouderbanden, die een kegelvorm aannemen wanneer ze worden aangetrokken; gedragen tot de 19e eeuw

riem
Buigzame banden die rond het middel of de heupen worden gedragen en meestal een soort sluiting hebben, bijvoorbeeld een gesp. Worden gedragen ter decoratie, steun of om geld, documenten of dergelijke te bevatten

ringen
Kleine ronde banden die om de vinger worden gedragen