KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

zetmachine
Wordt gebruikt voor diverse machines die worden gebruikt om letters te zetten, te beginnen met de apparaten van het begin en midden van de 19e eeuw, inclusief de machines voor @strike-on composition en elektronische en fotografische apparaten en systemen

zetten
Het voorbereiden van kopij - met de hand, machinaal, of met een computer - in een vorm die geschikt is voor het maken van een afdruk of voor het maken van drukplaten. Hieronder vallen ook de omvangberekening en de opmaak van letters, spaties en ander af te drukken materiaal. Gebruik 'letterzetten' voor het specifieke procédé van het zetten van letters

zeewier
Een in zee groeiende plant met zeer lange, smalle bladeren die overal langs de Atlantische kust in groten getale voorkomt

zelfbedieningsrestaurants
Ruimten waar men zichzelf kan bedienen van op lange toonbanden gereedstaand eten en drinken om het ter plekke op te eten

zebra
Speciaal geplaveide of gemarkeerde paden voor het oversteken van een straat of weg door voetgangers

zeeschildpad
Algemene term die verwijst naar leden van twee families en ten minste zeven levende soorten van de orde der schildpadden die worden onderscheiden van andere schildpadden omdat ze in zee leven en niet in zoetwater of brak water of op het land

zeilmakerij
Ruimten waar zeilen worden vervaardigd en onderhouden

zeilvaartuig
Vaartuigen voorzien van zeilen

zelfgebouwd huis
Wordt gebruikt voor huizen die zijn gebouwd door de eigenaars

zetten van constructies
Geleidelijke verzakking van constructies, veroorzaakt door de compressie van grond onder het funderingsniveau

Zhengzhou
Verwijst naar de stijl van kunstvoorwerpen uit circa 1300 v. Chr. die zijn aangetroffen bij Cheng-chou, ten zuiden van de Gele Rivier in de huidige provincie Honan. Bij koninklijke tombes en reguliere begraafplaatsen zijn grote hoeveelheden kunstvoorwerpen gevonden, met name grijs aardewerk en bronzen objecten uit de eerste fase van de Shang-cultuur

Zhou
Verwijst naar de cultuur van de Zhou-dynastie, een periode die duurde van circa 1050 tot 256 v. Chr. De Zhou-dynastie volgde de Shang-dynastie op. Het gebied waarover de Zhous regeerden, was erg groot, maar hun heerschappij was indirect en werd daarom vaak betwist. De Zhou-periode wordt verdeeld in de Westelijke Zhou (circa 1050-771 v. Chr.) en de Oostelijke Zhou (771-256 v. Chr.). Er was sprake van een grote regionale diversiteit in de Zhou-periode, maar over het algemeen was het een tijd van opmerkelijke, politieke, filosofische, religieuze en sociale veranderingen. Veel elementaire Chinese tradities werden gevestigd en de vroegste Chinese literatuur dateert uit de Zhou-periode, onder andere de geschriften van Confucius. De bevolking nam toe in deze periode en het gebruik van ijzeren gereedschap raakte wijder verbreid, wat leidde tot landbouwkundige vooruitgang. De opkomst van een koopmansklasse en de ontwikkeling van geld creëerde een grotere markt voor artistieke producten, waarvan bronzen voorwerpen het belangrijkst bleven. Deze voorwerpen werden wereldlijker en dienden als symbolen van status, rijkdom en autoriteit. Op Zhou-bronzen worden langere inscripties aangetroffen, die nu waardevolle getuigenissen zijn van vroege Chinese geschiedenis. Het decoreren van bronzen werd abstracter, geometrischer en kleurrijker, en werd gekenmerkt door een toegenomen gebruik van reliëf en kostbaar inlegsel. De vele kleine staten van de Zhou-dynastie werden praktisch onafhankelijk van het centrale gezag en de Qin versloeg uiteindelijk de overige staten en vestigde de eerste verenigde Chinese heerschappij

Zhengde
Verwijst naar de stijl van porselein die werd ontwikkeld gedurende de heerschappij van keizer Cheng-te, 1506-1521. De stijl wordt gekenmerkt door blauw-wit glazuurwerk met Arabische of Perzische inscripties, een resultaat van de islamitische invloeden in het staatsbestuur. Kenmerkend voor objecten in deze stijl is een markering met zes karakters in blauw onderglazuur, in plaats van vier karakters zoals bij andere objecten. Dit porselein werd niet meer gemaakt na de dood van Cheng-te, maar soortgelijk werk van mindere kwaliteit werd wel nog vervaardigd ten tijde van zijn opvolgers

Zhe
Verwijst naar het werk van een school van kunstenaars die is opgericht door Wu Wei (1465-1508). De stijl kenmerkt zich door vluchtig geschetste composities met losse en krachtige penseelstroken

zijkant
Wordt gebruikt voor de oppervlakken van objecten die geen voorkanten, achterkanten, bovenkanten of onderkanten zijn. Als bijvoeglijk naamwoord dat de plaats van iets aan of bij de zijkant van iets beschrijft, wordt 'zij' (Kenmerken en Eigenschappen) gebruikt

zilveramalgaam
Een legering van zilver en kwik

zilvervisje
Slanke, platte insecten zonder vleugels met drie staartstekels. Het lichaam is bedekt met zilverachtige schubben. De dieren leven gewoonlijk binnenshuis en eten materiaal met een hoog zetmeelgehalte, zoals plaksel van boekbanden en behang, en beschadigen zo het materiaal

zinnelijkheid
Zuiver dierlijk of fysiek aspect van de menselijke aard; de zinnen en begeerten van het fysieke lichaam. Ook het toegeven aan de zinnen, genotzucht of wellust

zinspeling
Literair middel waarvan de naam afkomstig is van het Latijnse woord 'allusio', dat een 'woordspel' betekent. Het wordt gebruikt om te zinspelen op of indirect te verwijzen naar een persoon, gebeurtenis, ding of deel van een andere tekst. Allusies onderscheiden zich van middelen als letterlijke citaten of imitaties en zijn gebaseerd op de veronderstelling dat de auteur en lezer een kennisgebied en culturele begrippen delen

zintuigen
De vijf lichaamsfuncties die externe of interne prikkels ontvangen en laten voelen

Ziridisch
Verwijst naar de cultuur die is verbonden met de islamitische dynastie met deze naam die regeerde in gedeelten van Noord-Afrika en Spanje en die tussen 972 en 1152 actief kunst en architectuur begunstigde. Zirid-architectuur stond open voor invloeden van buiten: uit de ruïnes van het paleis van Ziri bij Ashir blijkt dat het paleis was gemodelleerd naar een vroeg Fatimid-paleis en de uitgebreide ruïnes van de paleizen van de Qal 'at bani hammad laten overeenkomsten zien met Fatimid-architectuur in Egypte en Normandische architectuur in Sicilië. Er zijn verschillende Zirid-gebouwen in Granada, waaronder een paleis (1052-6) op de locatie van het Alhambra, dat werd gebouwd door Yusuf ibn Naghrallah, de joodse vizier van de Zirid. De enige overblijfselen van dit prachtige paleis zijn twaalf witmarmeren leeuwen, die in de 14de eeuw zijn hergebruikt voor de centrale fontein in het Paleis van de Leeuwen. Zirid-begunstigers droegen ook bij aan de inrichting van religieuze gebouwen; in 980 gaf de Zirid-heerser Buluggin bijvoorbeeld een houten minbar aan de moskee van de Andalusiërs in Fez. Het belangrijkste voorbeeld van Zirid-houtwerk is de zwaar bewerkte maqsura die werd besteld door al-Mu'izz ibn Badis voor de congregationele moskee van Kairouan; een gebeeldhouwde inscriptie wordt omlijnd door een karakteristieke Zirid-verhoogde kraal. Boekmaken floreerde eveneens tijdens deze dynastie en de heerser zelf was de auteur van een belangrijke verhandeling over de kunst van het boek

zitten
De handeling waarbij men zich op een object of op de grond plaatst met het lichaamsgewicht op het zitvlak. In verbogen vorm verwijst de term naar een personage in een zittende houding

zijramen
Lichten die de aanwezigheid en de globale lengte van een voertuig aangeven

zijaanzichten
Verwijst naar afbeeldingen met een gezichtspunt vanuit de zijkant van het onderwerp, in tegenstelling tot afbeeldingen die van voren of van achteren zijn genomen. Gebruik 'profielen' voor figuren die vanaf de zijkant worden gezien

ziekenschuitjes
Bootvormige houders, meestal van zilver, tin of aardewerk, met een lange tuit; gebruikt om vloeistoffen en zacht voedsel aan kinderen en eventueel aan invaliden toe te dienen

ziekenstoel
Stoelen die werden gebruikt om bejaarden en zieken door grote tuinen te rijden

zijplaat van de haard
Platte, uitstekende platen aan de zijkanten van open haarden waar potten of pannen neergezet kunnen worden om ze warm te houden

zijzwaarden
Brede, platte, meestal houten of metalen platen die aan de buitenzijde van scheepsrompen zijn bevestigd en kunnen worden neergelaten om de drift te beperken

zilveracaciahout
Hout van de boom behorende tot het genus Acacia prominens, inheems in Nieuw-Zeeland. Het wordt gebruikt voor het maken van bijlhandvatten en fruitkisten

zijdelings geniet
Methode voor het binden van boeken waarbij het gehele tekstblok als een eenheid aan elkaar wordt vastgemaakt door het bindingsmiddel, meestal gaat het om draadkrammen, vanaf de voorkant door het tekstblok naar de achterkant, dicht langs de vouwen van het katern, te halen

zijgevel
Wordt gebruikt voor frontons aan de zijkanten van een gebouw, niet de voor- of achterkant

zijpilaar
Die delen van de flankerende muren van de cella van een tempel die uitsteken voorbij de voorkant of achterkant en die vaak eindigen in antae

zichtformaat
Verwijst naar dat deel van een voorwerp dat zichtbaar is voor het oog, ter onderscheiding van de feitelijke grootte van het voorwerp. Meestal wordt de term gebruikt bij het beschrijven van de afmetingen van dat deel van een tweedimensionaal kunstwerk dat zichtbaar is binnen het venster van een lijst of passe-partout, zonder die delen van het werk die aan het oog zijn onttrokken door de sponning of het gebied van de passe-partout. De term kan ook worden gebruikt bij een beschrijving van de lijst of passe-partout zelf, en verwijst dan naar de grootte van de opening waardoor een bepaald kunstwerk gezien wordt

zimbabwe
Afrikaanse stenen paleizen. De buitenste muren en veekralen werden gebouwd van bedekte stenen, terwijl de hoofdgebouwen binnen de muren werden gemaakt van constructies van leem en vlechtwerk

zijriool
Riolen die afvalwater ontvangen uit een relatief klein gebied en die zijn verbonden met hoofdriolen of putten

zicht
Maaigereedschap voor het maaien van graan, peulvruchten en dergelijke. Bestaat uit een ongeveer 70 cm lang licht gebogen, spits toelopend mes met haaks hierop een vrij korte steel. Aan het einde van de steel zit een handvat, waarachter zich soms een brede plaat bevindt om steun aan de pols te geven

zitkamer
Kamers met een privé-karakter, bedoeld om in te zitten, gasten te ontvangen en te verpozen. Gebruik 'salons' voor grotere en officiëlere zitruimten

zinkgroen
Pigment dat wordt gemaakt door zinkgeel te vermengen met Pruisisch blauw. Het is ongevoelig voor licht, maar niet voor alkali of water. De term wordt ook onjuist gebruikt om te verwijzen naar kobaltgroen en zinkchroomgroen

zilverkleur bleekprocedé
Een subtractief kleurfotografisch procédé waarbij kleurstoffen die in de emulsie aanwezig zijn, worden gebleekt, waardoor alleen die kleurstoffen achterblijven die overeenkomen met de kleur van de afbeelding

zijaltaar
De twee nevenaltaren op de grens van koor en schip die het hoogaltaar flankeren worden de zijaltaren genoemd

zinketsen
Hoogdrukken gemaakt door een voorstelling met etsgrond of asfaltlak te tekenen op een metalen plaat, meestal zink, waarna de plaat in etswater wordt gebeten en de betekende delen dus hoog blijven staan

zijplank
Planken die vaak afneembaar zijn en die de zijkanten, of delen van de zijkanten van constructies vormen, zoals bij bedden, of bij karren en rijtuigen om hun draagvermogen te vergroten

Zingiberales
Orde van bloeiende planten, waaronder bekende soorten als de gemberplant, de kardemomplant, de kurkuma, de bananenboom en de arrowroot of pijlwortel. Ze zijn 80 miljoen jaar geleden geëvolueerd, in het late Krijt

zilvergelatineprocedé
Fotografische procédés waarbij gelatine als bindmiddel gebruikt wordt en zilver als het materiaal waarmee het beeld gevormd wordt. Als drager wordt een glazen plaat (waarvoor de term 'droge gelatineplaatprocédés' wordt gebruikt) of een film toegepast

zittekist
Lange banken die in twee basistypen bestaan: een bank met armleuningen en een lage rug, en een bank met armleuningen, oren en een meestal massieve, hoge rugleuning. Gebruik 'box settles' voor een zittekist met een scharnierende zitting

zitting
Het deel van zitmeubelen waarop men zit

zichzelf opwindend horloge
Wordt gebruikt voor horloges die zichzelf opwinden, bijvoorbeeld doordat bewegingen van de drager rotors laten draaien, hefboompjes met gewichtjes laten kantelen, door het openen en sluiten van het kastje, of door een elektromotortje

ziel
Inkepingen in de bodem van een drinkglas of in de voet van een glazen voorwerp. Wanneer ze in de bodem van een drinkglas of fles zitten maken ze deze meer stabiel, maar verminderen ze de inhoud

zift
Netachtige of geperforeerde apparaten of keukengerei waardoor droog, los materiaal zoals bloem wordt gewannen of verfijnd. Wordt ook gebruikt voor stoffen die vloeistof bevatten en in dit gerei kunnen uitdruipen of waarin zachte, vaste stoffen, zoals hardgekookte eieren, door een stamper worden fijngemalen

zijwaartse belasting
De horizontale belasting die door winddruk of effecten van krachtige seismische trilliingen wordt veroorzaakt

zileh
Geweven tapijten afkomstig uit Karabagh in de Kaukasus, waarbij de inslag geflotteerd is met brocaat

zilverkasten
Beglaasde kisten, kasten of kabinetten, waarin de goederen van een winkel worden getoond en beschermd

zilverspar
Genus dat 50 soorten groenblijvende coniferen uit de familie Pinaceae omvat. Ze komen voor in een groot deel van Noord- en Midden-Amerika en in Europa, Azië en Noord-Afrika, doorgaans in bergachtig gebied. Ze zijn het nauwst verwant met de ceder (Cedrus). Douglassparren zijn geen echte sparren maar maken deel uit van het genus Pseudotsuga

zingend glas
Glazen, gestemd, opgesteld in een serie; bespeeld door eroverheen te wrijven, soms ook door er tegenaan te slaan, waardoor een geluid ontstaat als van een strijkinstrument

zinken
Blaasinstrumenten, sopraan-, sopranino- en tenorstemming, bestaande uit een lange houten of ivoren buis, conische boring, recht, ook licht gebogen, vingergaten; bespeeld door lipspanning; Europa

zinklood
Gewicht dat men aan visdraad bevestigd om het aas te doen zinken

zichtlijn
Lijnen die een onbelemmerd gezichtsveld definiëren, zoals in kamers of open ruimten of langs straten in een stad

zilveresdoornhout
Hout van de boom behorende tot de soort Acer saccharinum, die op grote schaal voorkomt in het midden van de Verenigde Staten. Het is zacht hout, dat wordt gebruikt voor verpakking en goedkope meubels

zinkgeel
Een reeks groenachtig gele kleuren die lijken op het pigment zinkgeel, dat wordt verkregen door zinkoxide te laten reageren met kaliumdichromaatoplossingen

zinkografieën
Verwijst naar lithografieën die worden gemaakt van zinkplaten volgens het zinkografieproces. De term stamt oorspronkelijk uit Frankrijk, waar een onderscheid wordt gemaakt tussen lithografieën die op steen en op zink worden gemaakt. Deze twee typen afdrukken lijken erg op elkaar, dus het onderscheid wordt nauwelijks gemaakt

zinkotypie
Kan algemeen worden gebruikt voor procédés voor het prepareren van een drukvlak op een zinkplaat, hetzij voor lithografie, hetzij geëtst voor boekdruk. Gebruik waar mogelijk twee uitdrukkingen: de term voor het specifieke procédé, zoals 'lithografie' gecombineerd met 'zink' en dat aangevuld met 'drukplaten'

zilverfosfaat
Een geel poeder (Ag3PO4), dat bruin kleurt bij verhitting of blootstelling aan licht; oplosbaar in zuur en zeer moeilijk oplosbaar in water. Het werd gebruikt bij de vervaardiging van fotografische emulsies en geneesmiddelen

zilverjodide
Een lichtgeel en onoplosbaar poeder, AgI, dat donker wordt als het aan licht wordt blootgesteld. Het ontstaat door de reactie van zilvernitraat met een jodide. Het werd vanaf 1875-1880 voornamelijk gebruikt bij de productie van fotografische emulsies

zitbad
Badkuipen die zijn ontworpen om iemand in een zittende houding te ondersteunen, zodat men slechts tot en met de heupen in het water zit. Wordt vaak gebruikt voor therapeutische behandelingen

zigzagtrap
Bordestrappen zonder trapgat tussen de opeenvolgende trappen. De trapleuning en balusters van de bovenste en de onderste trap vallen verticaal samen

ziekenverblijf
Wordt gebruikt voor gezondheidszorgeenheden die eenvoudige medische en verplegende zorg bieden aan inwoners of leden van een inrichting of een andere instelling

zilverwerk
Objecten gemaakt van zilver, vooral tafelgerei van zilver dat wordt gebruikt bij het opdienen en nuttigen van eten en drinken

zitregel
Geraamtes waarop de zitting is gebouwd

zitzak
Grote, zachte stoelen zonder frame die op een zak met bonen lijken en meestal bestaan uit een zak van een soort stofachtig plastic dat met stukjes plastic wordt gevuld. Ze vormen zich gemakkelijk naar de omtrek van de zittende persoon

zonnehoed
Bonnetten van stof of stro met een brede rand om het gezicht tegen de zon te beschermen, vaak met een ruche rond de voor- en zijkanten en soms een capeachtig uitsteeksel aan de achterkant ter bescherming van de nek

zoolwieltje
Schoenmakerswerktuig dat bestaat uit een klein wieltje, met een motiefje dat bevestigd is in een U-vormig beugeltje, en een houten handvat. Nadat het opgewarmd is, wordt het over het midden van de schoenzool gerold, om daar een decoratief lijnpatroon aan te brengen

zoötroop
Optisch speelgoed dat bewegende beelden creëert en dat bestaat uit een draaiende trommel met spleten waar een strook papier met opeenvolgende plaatjes in wordt geplaatst met de afbeeldingen naar binnen; ontwikkeld aan het begin van de 19e eeuw

zomersprei
Lichtgewicht bedovertrekken gebruikt bij warm weer, vaak gelijkend op de bovenkanten van quilts, maar dan met omgestikte randen en afgewerkte naden

zolder
Wordt gebruikt voor afgesloten ruimten onder schuine daken, tussen het dak en het plafond van de bovenste verdieping, vooral in huizen. Ze kunnen zowel voor opslag als voor bewoning worden gebruikt. Voor open platforms in huizen, die zich dicht bij het plafond bevinden, of voor grote ruimten onder de daken van kantoren of pakhuizen wordt 'lofts' gebruikt

zomerhuis
Bouwconstructies in grote tuinen of parken, naast het eigenlijke hoofdgebouw, die zijn bedoeld om zomers permanent in te kunnen bivakkeren

zodiaksymbool
Wordt gebruikt voor de afbeelding van dieren en objecten die de twaalf tekens van de dierenriem symboliseren

zonweringen
Wordt gebruikt voor dikwijls verstelbare, meestal van metaal of canvas gemaakte constructies bestemd om ramen, deuren of dekken te overkappen om ze te beschermen tegen zon en regen

zoutdruk
Fotografische afdrukken vervaardigd door met keukenzout bestreken papier door middel van zilvernitraat lichtgevoelig te maken en in contact te belichten onder een negatief tot het beeld gevormd is. Gebruik 'kalotypieën' voor met zilverjodide of zilvernitraat lichtgevoelig gemaakte en daarna met was bewerkte papiernegatieven. Gebruik 'photogenic drawings' voor papiernegatieven vervaardigd door het afdrukken van een zilverafbeelding

zoemer
Elektrische signaalapparaten die een zoemend geluid voortbrengen

zorgenpoppetjes
Zeer kleine poppetjes gemaakt van stof, been en hout waarbij restjes stof uit kledingateliers worden gebruikt. Kinderen en volwassenen vertellen hun problemen aan het poppetje, waarna het de problemen zou overnemen zodat de gebruiker rustig kan slapen. Zijn doorgaans uit Guatemala afkomstig, maar hebben hun oorsprong vermoedelijk in de Mayacultuur

zoutmeer
Meren met zout water, vaak zonder afwatering in zee, waardoor het zout dat de rivieren meevoeren zich erin ophoopt, met name wanneer het water niet bijzonder alkalisch is

zonnestraling
De elektromagnetische golven die de zon uitstraalt

zout water
Water dat een hoog zoutgehalte bevat

zoutgehalte
De eigenschap van het samengesteld zijn uit of het bevatten van een zout of zouten; ook de concentratie zout of zouten in een oplossing

zoutvaatje
Kleine, lage, open vaten die worden gebruikt voor zout aan tafel. Worden gemaakt in een verscheidenheid aan vormen en kunnen een platte onderkant hebben of op pootjes staan of op een voet met een steel. Gebruik 'standing salts' voor grote vaten voor zout

zomerbed
Benaming die door Thomas Sheraton werd gebruikt voor een elegant ontwerp van twee lits jumeaux met een gemeenschappelijk baldakijn, waarbij een doorgang tussen de bedden zorgt dat de bedienden gemakkelijk toegang hebben

zorgwoningen
Te gebruiken als verwijzing naar een semi-zelfstandige vorm van huisvesting in een groep, gewoonlijk bestemd voor ouderen, waarbij is voorzien in enige gemeenschappelijke ruimte en een aantal ondersteunende diensten, zoals huishoudelijke hulp, vervoer en sociale activiteiten, maar niet in persoonlijke verzorging; (in de Verenigde Staten in zwang sedert de jaren ’60 van de 20ste eeuw)

zoutwateraquaria
Wordt gebruikt voor aquaria die zich concentreren op leven in zout water, vooral zeemilieus

zoekhulpmiddel
Documenten, al dan niet gepubliceerd, die een hoeveelheid verslagen binnen een documentatiecentrum of archief inventariseren of beschrijven, en gemakkelijker toegankelijk en begrijpelijk maken voor de gebruiker

zonnelamp
Argandlampen zonder een apart reservoir en met branders die lage, koepelvormige deflectoren hebben met ronde openingen. De houder, soms de hele lamp, is van metaal gemaakt, meestal koper

zograscopen
Instrumenten uit de 18de eeuw waarmee pseudostereoscopische beelden kunnen worden bekeken die soms 'vues d'optique' worden genoemd. Deze tafelkijkers bestaan uit een houten standaard ter ondersteuning van een scharnierende spiegel en lens, gebruikt om een plat op de tafel naast de standaard gelegde afbeelding te bekijken. Er wordt een perspectiefeffect geschapen door een combinatie van het beeldontwerp en de eigenschappen van spiegel en lens. Bewaard gebleven voorbeelden zijn elegante en hoogst gewilde mahoniehouten meubelstukken, bestemd voor de zitkamers van welgestelde families

zorg
Stoelen met een lage zitting, die ongeveer tussen de 32,5 en 37,5 cm hoog is, zonder armleuningen

zonekaart
Kaarten waarop precies staat aangegeven op welke gebieden een bepaald bestemmingsplan van toepassing is

zodenbank
Wordt gebruikt voor verhoogde stoeltjes of banken die bedekt zijn met graszoden; veel voorkomend in middeleeuwse tuinen

zoeklicht
Verlichtingsmiddelen ontworpen om een ruwweg parallelle lichtbundel te maken. Ze zitten op een vast of verplaatsbaar platform

zoekmachines
Een computerprogramma dat de inhoud van een database doorzoekt op basis van trefwoorden die de gebruiker invoert. In meer specifieke zin is een zoekmachine een programma dat een lijst met URL's uit het World Wide Web selecteert op basis van trefwoorden

zonastraallamp
Astraallampen met branders die zonnedeflectoren hebben

zonder zuil
Zonder zuilen of pilasters of zonder het herhaalde gebruik daarvan op belangrijke locaties of als invloedrijke ontwerpelementen; wordt vooral gebruikt met betrekking tot gevels

zoningen
Het reguleren van landgebruik voor vastgestelde doeleinden

zonisme
Verwijst naar de stijl en beweging die na het uiteenvallen van de formisten werden opgericht door Leon Chwistek in de jaren twintig van de 19de eeuw en die zijn gebaseerd op de filosofische theorie in de schilderkunst waarbij elementen met een soortgelijke vorm en kleur in 'zones' worden gegroepeerd