MijnQuiz - Huiswerk geschiedenis

Categorie: Geschiedenis en volkskunde
Datum & Land: 25/11/2024, Nederland
Woorden: 2097

Beurskrach
een grote en plotselinge daling van de koersen van aandelen, zoals die bijvoorbeeld op 29 oktober 1929 op de Beurs op Wallstreet plaatsvond.

Bevolkingsexplosie
zeer snelle groei van de bevolking

Bevrijding
het einde van de bezetting; in nederland was dat op 5 mei 1945 toen de Duitse bezetter zich overgaf

Bevrijdingsdag
jaarlijkse viering op 5 mei van de Duitse capitulatie in Nederland

Bewapeningswedloop
Een soort wedstrijd tussen landen om zelf zoveel mogelijk wapens te verkrijgen en daarmee de vijand(en) af te schrikken.

Bezette gebieden
de Gazastrook, de golanhoogte, oost-Jeruzalem en de westelijke Jordaanoever

Bezetting
toestand waarin een legermacht een gebied is binnengetrokken en dat onder bedwang houdt, in het bijzonder de Duitse bezetting van Nederland (1940-1945)

Bezettingszone
gedeelte van een overwonnen land dat tijdelijk wordt bestuurd door een ander land

Bezettingszones
In 1945 werd het bestuur over Duitsland en Berlijn in handen van vertegenwoordigers van vier landen (Groot-Brittannië, Verenigde Staten, Frankrijk en Sovjet-Unie) gelegd, die ieder een gedeelte van het territorium van Duitsland en Berlijn kregen toegewezen.

Bezit
eigendom

Bezittende klasse
Naam die Karl Marx gaf aan de bevolkingsgroep die de macht en productiefactoren in handen had.

Biecht
Aan een priester vertellen wat je verkeerd hebt gedaan. De priester legt een straf op en na uitvoering van die straf vergeeft God je datgene wat je verkeerd hebt gedaan.

Bijbel
het heilige boek van de christenen, dat bestaat uit het Oude en Nieuwe Testament. Het oorspronkelijk in het Hebreeuws geschreven Oude Testament komt overeen met de joodse Tenach. Het oorspronkelijk Griekse en Aramese Nieuwe Testament beschrijft onder meer het leven van Jezus.

Bijbelkritiek
onderzoek naar de Bijbel op een wetenschappelijke manier, uitgaand dat de Bijbel niet door God is geschreven

Bijzonder onderwijs
Door particulieren opgerichte en bestuurde scholen die van oorsprong vanuit een bepaalde levensovertuiging of geloofsrichting werken.

Bijzondere scholen
scholen die opgericht en bestuurd worden door burgers.

Bijzondere school
school die is opgericht en wordt bestuurd door een groep burgers; het onderwijs op zo'n school wordt gegeven vanuit een bepaalde (vaak godsdienstige) opvatting

Bill of Rights
De eerste tien amandementen op de Amerikaanse grondwet, waarmee in 1791 de rechten van de Amerikaanse burgers werden vastgelegd.

Bioloog
wetenschapper die alles wat leeft, bestudeert

Bireem
Galei met twee rijen roeiers boven elkaar.

Bisdom
gebied waarover een bisschop het kerkelijke bestuur heeft

Bisschop
Bestuurder van een bisdom, een van de hoogste mensen in de christelijke (katholieke) kerk; een bisschop kon in de middeleeuwen geestelijk en wereldlijk bestuurder zijn.

Black Panthers
Beweging van zwarten die de blanke heerschappij met geweld omver wilde werpen.

Blitzkrieg
bliksemoorlog, snelle en beweeglijke oorlogvoering

Bloedbruiloft
Bloedbad in Parijs in 1572 naar aanleiding van het huwelijk van de zuster van de katholieke Franse koning met een protestantse edelman, waarbij katholieken een slachting aanrichtten onder hugenoten.

Bloedplakkaat
wet die door karel V werd afgekondigd en strenge vervolging van protestanten inhield

Bloei
als het ergens goed mee gaat, bijvoorbeeld de economie

Bloeiend
als het ergens goed mee gaat bijvoorbeeld de economie

Blokkade van berlijn
in 1948 introduceerden amerika, Engeland en frnakrijk een nieuwe munt in hun bezettingszones in Duitsland. volens stalin was dit in strijd met eerder gemaakte afspraken. op 24 juni 1948 liet hij west-Berlijn afsluiten. daarop stelden de geallieerde een luchtbrug in. in 1949 hief stalin de blokkade op

Blokvorming
Soort van bondgenootschap. Tijdens de Koude Oorlog stond het communistische Oost-Europa (‘het Oostblok’) tegenover de kapitalistische westerse wereld.

Boeddhisme
elk mens kan zich bevrijden uit de kringloop van het leven en de dood door het bedwingen van zijn verlangens. opgericht door siddharta gautama, bijgenaamd ... (de verhevene) geloven in meerdere goden, ... ook een daarvan.

Boerenoorlogen
oorlogen van Engeland tegen de al in Afrika gevestigde republieken van blanke Boeren aan het eind van de negentiende eeuw

Boerka
kledingstuk dat het lichaam inclusief het hoofd bedekt

Boetedoening
Jezelf straf geven voor de zonde die je bent begaan

Bolsjewieken
Radicale groep binnen de Russische marxisten. De bolsjewieken wilden door middel van een revolutie het communisme van Marx invoeren. Onder leiding van Lenin plegen de bolsjewieken met de Oktober revolutie een staatsgreep, waarna de Sovjet-Unie ontstaat.

Bondgenoot
een staat waarmee of persoon met wie je door een verdrag verenigd bent.

Bondgenootschap
Een groep van staten die zich verbonden hebben met elkaar om te zamen een bepaald doel te bereiken.

Bondskanselier
regeringsleider van de Bondsrepubliek Duitsland

Bondsrepubliek Duitsland
democratische staat, in 1949 gesticht in West-Duitsland (sinds 1990 hoort ook Oost-Duitsland erbij).

Bondsstaat
Staat van zelfstandige deelstaten die een eigen regering hebben, maar die samen ook een gemeenschappelijke regering hebben die onder andere de buitenlandse politiek bepaalt.

Bonifatius
katholieke bisschop die probeerde mensen te bekeren, hij werd in 754 vermoord in Dokkum

Boston Tea Party
Kolonisten die uit protest de lading thee van Engelse schepen in de haven van Boston gooiden.

Boterwaag
plaats waar de boter gekeurd en gewogen werd.

Boulè
Raad van 500 burgers die in Athene de volksvergadering voorbereidt, wetten uitvoert en religieuze feesten organiseert.

Bourgeoisie
Rijke burgers met belangrijke functies in steden, wier levensstijl anders was dan die van de rest van de derde stand. Ze waren soms net zo rijk als de ader, maar hadden geen titel en ook geen politieke invloed. Uit deze groep komen belangrijke geleerden voort.

Boven-Egypte
het gebied waar de Nijl Egypte binnenkomt

BRD
De Bondsrepubliek Duitsland (West-Duitsland) zoals die in 1949 vanuit de westelijke bezettingszones ontstond.

Brezjnevdoctrine
het politieke uitgangspunt (1968) van sovjetleider leonid brezjnev, waarin werd vastgelegd dat communistische landen in mochten grijpen als een ander communistisch land edreigd werd door democratisering/kapitalisme. tegenhanger van de trumandoctrine

Brits-Indië
Britse kolonie in Zuid-Azië, bestaande uit de huidige landen in India, Pakistan, Bangladesh, Myanmar (voorheen Birma) en Sri Lanka.

Bron
Alles wat informatie geeft over het verleden

Bronnen
sporen uit het verleden waaruit we informatie over het verleden kunnen halen

Brood en spelen
gratis voedsel en vermaak van de Romeinse machthebbers voor arme stedelingen

Bruikbaarheid
de ... van een historische bron is groot als je er veel informatie over een bepaalde vraagstelling uit kunt halen

Buchenwald
een Duits vernietigingskamp uit WO2

Buitengewesten
andere eilanden rond Nederlands-Indië

Buitenlandse politiek
de contacten van een regering met andere staten.

Bul
een pauselijk officieel document

Bund deutscher mädel
de meisjesafdeling van de hitlerjugend

Bureaucratie
ambtenarij; staat met veel ambtenaren en ambtelijke regels die de vrijheid verstikken

Burgemeester
in de middeleeuwse stad de voor zitter van de schepenen en de advies raad

Burgemeester en wethouders
dagelijks bestuur van de gemeente

Burger
je was burger als je vrij en man was, in Athene geboren en ouder dan 18 jaar. als burger had je het recht om de stad te besturen

Burgerij
In de middeleeuwen de groep van officiële bewoners van een stad.

Burgerlijk wetboek
Onderdeel van de Code Napoleon waarin de regels stonden waaraan burgers zich moesten houden.

Burgerlijke cultuur
een cultuur die wordt bepaald dor burgers (en niet door hof, adel of kerk)

Burgerlijke stand
Een register van de overheid waarin van alle burgers geboorte, huwelijk en overlijden worden genoteerd.

Burgerlijke vrijheden
rechten van de burgers, zoals vrijheid van godsdienst, persvrijheid, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van vereniging en vergadering, recht op privacy en het recht om niet zonder proces gevangen te worden gezet.

Burgermeester en wethouder
dagelijks bestuur van de gemeente

Burgeroorlog
Een oorlog waarbij de strijdende partijen deel uitmaken van hetzelfde land of rijk. Na de Oktober revolutie brak in Rusland een burgeroorlog uit die duurde tot 1922. Tijdens deze burgeroorlog besloten de bolsjewieken tot de executie van de tsaar en zijn gezin.

Burgerrecht
Romeinse burgers hadden bepaalde voorrechten, zoals het recht om niet zonder proces veroordeeld te worden

Burgers
inwoners van de stad( ook wel poorters)die het burgerrecht bezaten

Burgerschap
een burger is een inwoner van een stad of staat die de daarbij behorende burgerrechten heeft. In Athene werden vrije, volwassen mannen die in Athene geboren waren tot de burgers gerekend.

Byzantijnse Rijk
het oude Romeinse Rijk met als hoofdstad Constantinopel.

Cahiers de doléance
Klachtbrieven van de Franse bevolking aan de koning Lodewijk XVI

Calvinisme
Protestantse leer van Calvijn --› kenmerken:Predestinatie,Gelovigen besturen de kerk zelf, Recht op verzet tegen de wereldlijke macht,Gelovigen bestuderen zelf de Bijbel

Calvinist
volgeling van Calvijn. Volgens hem hebben gelovigen het recht om in opstand te komen tegen een vorst.

Camp davidakkoorden
vredesovereenkomst tussen egypte en israël in 1979. egypte erkende (als eerste Arabische land) Israël en Israël ontruimde de bezette Sinaï-woestijn

Capitulatie
overgave

Carpe diem
Motto van de welgestelde burgers uit de Renaissance. “Pluk de dag”: genieten van het leven op aarde.

Carreira de India
route naar de bron van de specerijen

CDA
christen democratisch appel, confessionele partij met het geloof als uitgangspunt. voortgekomen uit ARP, CHU en KVP en in 1980 opgericht

Celebrity's
beroemdheden

Censuur
Verbod door de regering op het openbaar maken van teksten, films, muziekstukken, radio- en televisieprogramma's enzovoort

Centraal bestuur
bestuur over een groter gebied vanuit een plaats, waarbij overal in het bestuurde gebied dezelfde wetten en belastingen gelden

Centrale Raden
Drie door Karel V ingestelde bestuurlijke organen die boven de gewesten stonden. Zij functioneerden als adviesraden voor de landvoogdes over te nemen beslissingen voor alle gewesten samen.

Centrale rekenkamer
een groep mensen die de inkomsten en uitgaven controleert.

Centralen
een bondgenootschap gesloten in Centraal-Europa in 1879 tussen het Duitse keizerrijken Oostenrijk- Hongarije; ook Italië hoorde tot 1915 bij de Centralen.

Centralisatie
ontwikkeling waarbij een gebied steeds meer vanuit één punt wordt bestuurd. in de hoofdstad worden de belangrijkste besluiten voor het hele gebied genomen.

Centralisatiebeleid
het streven van vorsten hun macht te vergroten door de verschillende delen van hun rijk vanuit één plaats te besturen

Centralisatiepolitiek
Het streven naar eenheid van bestuur; dat wil zeggen dat een rijk geregeerd wordt vanuit één centrale hoofdstad en dat in het hele rijk dezelfde wetten en regels gelden.

Centraliseren
Alle (beleids)beslissingen op één plaats samenbrengen.

Centralisme
Streven van de machthebbers aan het eind van de Middeleeuwen om hun rijk steeds meer vanuit 1 punt besturen. Dit streven riep veel verzet op.

Ceres
Godin van landbouw

Charles Darwin
Bedenker van de evolutietheorie

Charter
vlucht met afgehuurd vliegtuig

Chauvinisme
de overdreven liefde voor eigen volk.

Chinese revolutie
communistische machtsovername in China in 1949

Christelijke jaartelling
de in 525 door paus Johannes I ingestelde jaartelling, waarbij de jaren tellen vanaf het jaar waarin Christus geboren zou zijn (jaar 1). Het Latijnse anno Domini (afgekort AD) betekent: in het jaar van onze Heer.

Christen
iemand die gelooft dat Jezus Christus de zoon van god is

Christendom
monotheïstische godsdienst waarin naastenliefde centraal staat en Jezus Christus als zoon van God wordt erkend. Het christendom ontstond als een stroming binnen het jodendom.