MijnQuiz - Huiswerk geschiedenis

Categorie: Geschiedenis en volkskunde
Datum & Land: 25/11/2024, Nederland
Woorden: 2097

Eforen
Verkozen toezichthouders die de Spartaanse politici en burgers controleren.

EGKS
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, in 1951 opgericht door de Benelux-landen, West-Duitsland, Italië en Frankrijk met als doel de staal- en kolentoelevering te garanderen

Egmont
legeraanvoerder in dienst van Fillips II

Egyptische rijk
een machtig Egypte dat bestuurd werd door de farao

Einsatzgruppen
speciale eenheden van de ss die in rusland joden dood moesten schieten

Eise Eisinga
hij bouwde in zijn woonkamer een planetarium om te bewijzen dat planeten niet met elkaar kunnen botsen

El-aqsa antifada
opstand van palestijnen tegen de israëlische bezetter op de westelijke jordaanoever en in de gazastrook na een bezoek in 2000 van de likoedleider sharon aan de tempelberg (waar zich de el-aqsamoskee bevindt)

El-fatah
lett.: de overwinning. belangrijkste Palestijnse strijdgroep tegen de staat Israël, lange tijd onder leding van Yasser Arafat, werd later politieke partij

Elisabeth I
koningin Engeland

Elitair
van een bevoorrechte groep

Elite
Selecte groep mensen, vaak als aanduiding voor bovenlaag (van de maatschappij).

Elyseese Velden
De gelukkige plek in het hiernamaals waar alleen diegenen kwamen die door de goden waren uitverkoren

Elzas-Lotharingen
Een gebied in het oosten van Frankrijk dat van 1871 tot 1918 tot het Duitse Keizerrijk behoorde. (Van 1940 tot 1945 was het ook door nazi-Duitsland bezet)

Emancipatie
het in eigen organisaties opkomen voor gelijkberechtiging voor de wet en in de samenleving van achtergestelde groepen

Emancipatiebeweging
Beweging die streeft naar gelijke rechten voor groepen die in de samenleving achtergesteld worden (zoals arbeiders, vrouwen, homo’s of allochtonen).

Emancipatieverklaring
Verklaring waarin Lincoln opnam dat slaven in de afgescheiden staten vanaf 1-1-1863 vrij zouden zijn.

Emigratie
verhuizen naar een ander land

Emigreren
Wegtrekken, het eigen land verlaten.

Emir
islamitische vorst

Empirisme
de overtuiging dat je de werkelijkheid het beste leert kennen door waarneming via de zintuigen en door experimenteren

Enclave
gebied dat door gebied van andere landen wordt omsloten

Enclosure movement
het omheinen en ontginnen van de vroegere common fields, hierdoor nam de landbouwoppervlakte toe en kon de landbouw grootschaliger beoefend worden

Enclosures
Onder enclosures wordt verstaan: 1) het privatiseren en omheinen van de common fields, 2) het herverkavelen van de open fields, zodat er grote, aaneengesloten percelen ontstaan. Door de enclosures was een grootschalige en daardoor efficiëntere landbouw mogelijk.

Encyclopedie
Project van de Verlichting om alle menselijke kennis in één boek te krijgen. Tal van beroemde filosofen werkten eraan mee.

Encyclopédie
boek waarin 'alle' beschikbare kennis is samengebracht in 1772 onder invloed van de verlichting opezet door Diderot en d'Alembert

Endlösung
(Duits voor eindoplossing) zo noemden nazi's de moord op alle joden

Energiebeleid
Beleid van de overheid om zorgvuldig met energie om te gaan.

Energiebron
iets dat energie levert, zoals steenkool of olie

Engelse zeeoorlogen
oorlogen tussen Engeland en de republiek, die op zee werden uitgevochten, zoals in de jaren 1652-1654, 1666-1667 en 1672-1674

Epidemie
snelle verspreiding van een besmettelijke ziekte onder een groot deel van de bevolking.

Epidemieën
snelle versprijding van een besmettelijke ziekte onder een groot deel van de bevolking

Epos
lang verhalend gedicht.

Erasmus
Humanist die door zijn studie van de oorspronkelijke bronnen van het Nieuwe Testament ontdekte dat de Kerk vaak afweek van de Bijbel. Door zijn kritiek op de Kerk is Erasmus een voorloper van de Reformatie.

Eratosthenes
aardrijkskunde

Erfelijk
als dingen van ouders op kinderen overgaan {zoals de sociale positie in de Egyptische samenleving)

Erfgoed
Materiële overblijfselen die door onze voorouders zijn gebouwd of gemaakt en die nu nog bestaan en de moeite van het bewaren waard worden gevonden

Erfüllungspolitiek
Politiek van de Weimarrepubliek om de Vrede van Versailles na te komen en politiek en economische weer te herstellen.

Ethische politiek
Richting binnen de koloniale politiek waarbij gestreefd werd naar ontwikkeling in westerse richting van land en volk van Nederlands-Indië, met speciale aandacht voor onderwijs en gezondheidszorg en verspreiding van het christendom.

Etniciteit
kenmerken van een volk

Etnisch
volkenkundig, heeft te maken met kenmerken van een volk

Etnische minderheden
aparte bevolkingsgroep die slechts een kleine bevolkingsgroep binnen de samenleving vormt

Etnische zuivering
het verjagen en vermoorden van leden van andere volkeren

Euratom
Samenwerkingsverband om het vreedzame gebruik van kernenergie te stimuleren.

Eurocentrisme
europa en de europese cultuur zijn toonaangevend voor de rest van de wereld

Europees parlement
volksvertegenwoordiging van de EU

Europese Commissie
dagelijkse bestuur van de EEG en later de EU

Europese Economische Gemeenschap
een samenwerking met de Beneluxlanden,Frankrijk,West-Duitsland en Italië om vrij markt te vormen

Europese expansie
uitbreiding van activiteiten van Europeanen buiten Europa vanaf 15e eeuw, zoals ontdekkingsreizen, vestigingenvan handelscompagnieën, ontstaan van koloniën

Europese Gemeenschap van Kolen en Staal
De eerste Europese organisatie opgericht om de kolen en staalindustrie gezamenlijk te beheren

Europese hof voor de Rechten van de Mens
Europese rechtbank in Straatsburg.

Europese integratie
Proces waarin Europese landen een deel van hun bevoegdheden afstaan aan de organen van de Europese Unie om te komen tot een gemeenschappelijke markt.

Europese Parlement
volksvertegenwoordiging van de EU

Europese Raad
vergadering van regeringsleiders van de EU-lidstaten

Europese samenwerking
samenwerking op economisch en politiek gebied tussen Europese landen

Europese top
zie Europese raad

Evenredige vertegenwoordiging
kiesstelsel waarbij het aantal zetels in de volksvertegenwoordiging in verhouding is met het aantal landelijk behaalde stemmen.

Evolutie
een langzame verandering van een soort door de eeuwen heen

Evolutietheorie
Theorie van Charles Darwin. Het leven op aarde past zich aan de natuurlijke omstandigheden aan. Degene die zich het best aanpast, overleeft (survival of the fittest). Degenen die zich aanpassen ontwikkelen sterke kenmerken en geven die door aan hun nakomelingen. Zo ontstaan in de loop der tijd verschillende (dier)soorten.

Excavation
process by which you uncover something trough digging away the earth that covers it

Excommunicatie
een beslissing van de paus waardoor iemand uit de kerkelijke gemeenschap wordt gestoten.

Expansie
uitbreiding. Vanaf de 11e eeuw veroveren de Europeanen steeds meer nieuwe gebieden d.m.v. de kruistochten

Experimentele archeologie
het verleden onderzoeken door iets uit te proberen

Experimenteren
Het doen van proefjes om te testen of dat wat je waarneemt ook klopt.

Export
Uitvoer van producten en grondstoffen.

Exterritoriale rechten
rechten van een land in een ander land

Extremist
iemand die met geweld politieke doelen najaagt

Fabriek
groot gebouw waar arbeiders m.b.v. machines grote aantallen producten maken

Fabrieken
bedrijf waar op grote schaal met machines producten worden gemaakt

Fabrikant
eigenaar van een fabriek

Factorij
Handelspost in het buitenland, bestaande uit pakhuizen en kantoren.

Fair Deal
Programma van president Truman om de New Deal uit te breiden.

Falanx
Hechte, gesloten krijgsformatie, gevormd door hoplieten.

Familia
Gezin of familie van burgers met een pater familias aan het hoofd.

Farao
hoogste bestuurslid (koning) in Egypte tussen 3000 en 1000 voor christus

Farmers
boeren die voornamelijk voor de markt produceren. meestal betreft dit maar één product of een klein aantal producten

Federaal
heeft betrekking op federatie, een verbond van samenwerkende staten die tot op zeker hoogte autonoom zijn, zoals vs

Federaal bestuur
het gezamenlijk bestuur over alle deelstaten, zoals in de Verenigde Staten bijvoorbeeld het federale Congres en de Amerikaanse president.

Federale overheid
De nationale regering van de VS in Washington.

Federatie
Een land met bestuur waarbij de macht deels bij de centrale of nationale overheid ligt en deels bij de deelstaten.

Federatiestaat
Staat zoals de VS waarin de federale overheid de soevereiniteit deelt met de deelstaten.

Feminisme
het streven naar een gelijkwaardige behandeling van vrouwen ten opzichte van mannen met name wat betreft maatschappelijke, economische en juridische zaken.

Feminist
aanhangers van het feminisme, de politiek-maatschappelijke stroming die streeft voor vrouwenemancipatie

Feministe
vrouw die opkomt voor een gelijkwaardige positie van vrouwen.

Feministen
Vrouwenbeweging die streed voor gelijke rechten en kansen voor vrouwen, zoals recht op onderwijs voor meisjes en vrouwenkiesrecht.

Feodale samenleving
de benaming voor de maatschappijstructuur van de Middeleeuwse samenleving

Feodale traditie
verplichtingen van de boeren aan adellijke land-heren die de grond in bezit hebben

Feodalisme
manier van besturen waarbij edelen (als leenmannen of vazallen) hun koning (hun leenheer) steuenden in ruil voor land, dat ze te leen kregen. deze edelen waren op hun beurt leenheer van lagere leenmannen. leenmannen hadden de plicht hun leenheer trouw te zijn, ze hadden het recht op bescherming door hun leenheer

Filips de Goede
Hertog van Bourgondië. Roept in 1464 de eerste Staten-Generaal in de Nederlanden bijeen

Filips II
Koning van Spanje: de Republiek kwam in opstand tegen hem

Filosofie
Het zoeken naar wijsheid om de wereld te kunnen verklaren. Bij de Grieken alle wetenschappen.

Fin de siècle
(lett.: het einde van de eeuw). Men bedoelt hiermee de 19e eeuw, een periode met veel gevoelens van onzekerheid en twijfel, waardoor de mensen geneigd waren tot een uitbundige levensstijl. Overheersend is het gevoel dat de beschaving op zijn einde loopt.

FLN
Oorlog tussen Franse leger & Franse kolonisten en het Arabische front, die onafhankelijk wilde worden. (1954-1962).

Fluit
Nederlands zeeschip uit de 17e eeuw. Kenmerkend was de brede buik en het smalle dek. Hierdoor hoefden de Hollanders minder belasting te betalen in Scandinavië, waar men de hoogte van de belasting bepaalde aan de hand van de breedte van het dek.

FNLA
nationaal bevrijdingsfront voor Angola, gesteund door westerse landen en de volksrepubliek China

Foedalisme
systeem waarbij een leenheer (meestal koning) grond schenkt in ruil voor

Foltering
marteling; pijniging

Fossiel
versteende resten van planten of dieren

Fossils
remains of plants or animals that are reserved in stone

Founding Fathers
Afgevaardigden van Amerikaanse deelstaten die de grondwet opstelden.

Fout
onbetrouwbaar tijdens de Tweede Wereldoorlog