MijnQuiz - Huiswerk geschiedenis

Categorie: Geschiedenis en volkskunde
Datum & Land: 25/11/2024, Nederland
Woorden: 2097

Francisco Pizarro
Spaanse conquistador die het Inca-rijk veroverde.

Frankische Rijk
het rijk van het Germaanse volk van de Franken, dat belangrijk was vanaf de zesde tot en met de negende eeuw.

Frans Ferdinand
Kroonprins van Oostenrijk-Hongarije. Werd in juni 1914 vermoord door Gavrilo Princip. Dit vormde de directe aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog.

Frans Indo-China
Franse kolonie in Zuidoost-Azië, bestaande uit de huidige landen Vietnam, Laos en Cambodja

Frans-Duitse Oorlog
Oorlog tussen Frankrijk en de Duitse bond (onder leiding van Pruisen) in 1870-1871, die leidde tot de oprichting van het Duitse Keizerrijk.

Franse Revolutie
democratische revolutie in Frankrijk, waardoor een eind kwam aan de standenstaat en Frankrijk eerst een constitutionele monarchie en daarna een republiek werd

Franse tijd
de jaren 1795-1813 toen de Franse invloed in Nederland overheersend was

Frans-IndoChina
Franse kolonie in Zuidoost-Azië, bestaande landen uit de huidige landen Vietnam, Laos en Cambodja

Frederik hendrik van oranje
stadhouder , nam veel veldtochten tegen de spanjaarden

Frederik Willem I
Absoluut vorst van Pruisen in de zeventiende eeuw: De Soldatenkoning.

Freedmen
Bevrijde slaven.

Fries
Versierde strook bij een tempel (zie: tempel)

Front
Voorste gebied waar twee legers tegenover elkaar liggen of waar gevochten wordt.

Front de Libération Nationale
FLN

Frontier
De grens tussen het woongebied van de immigranten in de VS en vanaf 1861 in oorlog raakten met de noordelijke staten.

Frontiermentaliteit
Het verlangen nieuwe gebieden te veroveren of nieuwe doelen te bereiken.

Fronton
Driehoekige ruimte onder tempeldak (zie: tempel)

Frues
versierde strook

Fundamentalisme
het teruggrijpen op normen en waarden dien aan de basis stonden van een bepaalde godsdienst. in het Midden-Oosten meestal de fundamenten van de islam

Fuseren
samengaan

Fusie
het samengaan met een andere onderneming

Galei
Oorlogsschip dat roeiend wordt voortbewogen.

Gastarbeiders
Arbeidskrachten van buiten Nederland. In de jaren zestig kwamen veel mensen uit landen rond de Middellandse Zee in Nederland werken.

Gasthuis
Huis waar zieke, arme mensen voor verpleging terechtkunnen.

Gavrilo Princip
Servische nationalist die de Oostenrijks-Hongaarse kroonprins Frans Ferdinand in juni 1914 doodschoot. . Dit vormde de directe aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog.

Geconfedereerde Staten van Amerika
11 zuidelijke staten die zich vanaf december 1860 afscheidden van de VS en vanaf 1861 in oorlog raakten met de noordelijke staten.

Geallieerd
bondgenoot, zoals Groot-Brittannië, Frankrijk, de vs en rusland tijdens de eerste en tweede wereldoorlog

Gedeputeerde Staten
Dagelijks bestuur van de provincie, bestaande uit de Commissaris van de Koningin en gedeputeerden.

Gedogen
Goedvinden, toestaan, tolereren.

Gedoogsteun
Steun die partij die niet in regering zit aan het kabinet geeft.

Geestelijke
een geestelijke werkt voor de kerk. monniken en priesters zijn geestelijken

Geestelijke macht
de macht van de geestelijkheid over de Kerk en haar gelovigen.

Geestelijken
mensen met godsdienstige taken of titels; mensen die in dienst van een godsdienst werken.

Geheime dienst
overheidsdienst die in het geheim werkt om de staatsveiligheid te bewaken

Geheime raad
stelt teksten van wetten op, zag toe op de naleving en controleerde de werkzaamheden van de provinciale en lokale instellingen. De landvoogd vroeg om advies bij gratieverzoeken en het verlenen van privileges

Gelaagde samenleving
Samenleving waarbij tussen mensen verschillen zijn in macht, bezit en aanzien. De ene groep (laag) heeft meer macht, bezit en aanzien dan de andere.

Geld
betaalmiddel van metaal (munt) of papier (bankbiljet).

Geldwolf
negatief

Geleide loon- en prijspolitiek
de overheid bepaalt met werkgevers en werknemers de lonen en prijzen.

Geleideloonpolitiek
na de Tweede Wereldoorlog bepaalde de regering de lonen van de werknemers in Nederland

Gelijkgeschakelen
het aanpassen van maatschappelijke organisaties aan de ideologie van de staat

Gelijkschakeling
het opbouwen van een volksgemeenschap in Duitsland onder leiding van de fürher door de mensen bijeen te brengen in nationaal-socialistische organisaties en door het beheersen van het onderwijs en de media

Gematigd
voor een beperkt veranderingen, niet radicaal

Gematigden
Mensen die vonden dat de revolutie ver genoeg gegaan was; zij wilden zonder verder geweld de Franse samenleving hervormen

Gemeen
de allerarmsten in de republiek zonder vaste inkomsten en vaak zonder vaste woonplaats.

Gemeenschappelijke markt
gebied van meer landen met vrije handel zonder importtarieven.

Gemeente raad
gekozen groep mensen die de besluiten nemen die er bij de gemeent moeten gebeuren

Gemeentelijke herindeling
Het samenvoegen van kleinere gemeenten

Gemeenteraad
De door burgers gekozen volksvertegenwoordiging in de gemeente.

Geneeskunde
Hippokrates

Generaal pardon
opstandelingen die berijd waren de wapens neer te leggen, zouden niet vervolgd of veroordeeld worden.

Generaliteitslanden
gebieden die rechtstreeks door de Staten-Generaal werden bestuurd, met name staats-vlaanderen (nu Zeeuws-Vlaanderen) staats-brabant (nu de nederlandse provincie) en staats-limburg (nu delen van de nelderandse provincie limburg)

Genezing
Asklepios

Genocide
een doelbewust geplande en uitgevoerde volkerenmoord. de armeense genocide vond plaats in het Ottomaanse rijk in 1915. de jong-Turkse regering liet naar schatting 1,5 miljoen Armeniërs doden

Genre
kunststijl

Gens
(mv. Gentes) Geslacht van families met dezelfde naam. Alle gentes samen vormen het volk (populus).

George Washington
eerste president van VS

Gereformeerd
calvinistische protestanten

Gereformeerde kerk
De calvinistische kerk in de Republiek

Gereformeerden
Stroming binnen het protestantisme die vooral beïnvloed is door het calvinisme.

Germaanse goden
natuurgoden met namen als wodan, donar en freyja, die door de germanen op bijzondere plaatsen in de wereld worden vereerd

Germanen
Verzamelnaam voor verschillende stammen en volken uit delen van Europa (vb Vikingen, Friezen, Angelen, Gothen, Franken, Saksen etc.)

Gerousia
Raad van 28 die in Sparta bevoegd is voor staats- en rechtzaken.

Geschiedenis
onderzoek en kennis van wat in het verleden is gebeurd

Geschiedenis systematisch onderzoeken
Herodotus

Geschreven bron
Bron die je kunt lezen, zoals tekst in een boek, op internet en/of tabel met cijfers

Getto
Achterstandswijk waar groepen wonen die niet of nauwelijks kans hebben aan de armoede te ontsnappen.

Geus
calvinistische opstandeling in de Nederlanden tegen Filips 2

Geuzen
Opstandelingenleger onder leiding van willem van oranje. Komt van edelen die het smeekschrift aanboden en als bedelaars werden betiteld (gueux)

Gevolg
om het belang van historische geberutenissen en verschijnselen vast te stellen wijzen mensen erop dat deze hebben geleid tot andere feiten. zo'n feit wordt dan ... genoemd

Gevolgen op korte termijn
Gevolgen van een gebeurtenis die snel merkbaar zijn

Geweldsmonopolie
een situatie waarin slechts de staat geweld mag gebruiken en mensen mag arresteren, opsluiten en eventueel fysiek straffen

Gewelf
gebogen plafond

Gewestelijke staten
het bestuur van een gewest in de republiek, met vertegenwoordigers van de steden en het platteland; zij benoemden afgevaardigden naar de Staten-Generaal

Gewesten
Zelfstandige deken van het land, beetje vergelijkbaar met de huidige provincies

Gewetensvrijheid
De vrijheid om je geloof en godsdienst te kiezen zonder daarvoor vervolgd te worden. Dit wil niet per se zeggen dat je je geloof ook openlijk en georganiseerd mag belijden.

Gezel
In het middeleeuwse systeem van gilden een ambachtsman die in dienst is van een meester en na zo'n zeven jaar opleiding klaar is om een ambacht zelfstandig uit te oefenen.

GI Bill
Wet die oorlogsveteranen uit de WOII hielp hun plaats in de Amerikaanse maatschappij te vinden.

Gilde
Een vereniging van mensen die in een stad hetzelfde beroep uitoefenen: het gilde legde bepaalde verplichtingen op, maar hielp ook als er problemen waren.

Giro
betalingssysteem waarbij geld van de ene op een andere bankrekening wordt overgemaakt

Girondijnen
Groep mensen tijdens de Franse Revolutie die veranderingen geleidelijk wilde doorvoeren en voorstander was van een republiek. Girondijnen vonden dat de arme mensen geen kiesrecht moesten hebben. Ze kregen steun van de bourgeoisie.

Glasnost
Russisch woord voor openheid. Gorbatsjov wilde hervormingen in de Sovjet-unie doorvoeren en daarvoor had hij openheid van zijn volk ten aanzien van de politiek nodig

Global village
Door ontwikkelingen in de techniek is het mogelijk om op meer manieren, en steeds sneller over grote afstanden informatie en goederen te verzenden. De wereld, afstanden, lijken hierdoor kleiner.

Globalisering
toenemende samenwerking van landen op verschillende terreinen

Glorious Revolution
Machtsovername door Willem III en zijn echtgenote Maria Stuart als koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland, op uitnodiging van een aantal protestantse leiders in Londen.

Godsdienst
als mensen geloven in goden of een god. vormt met zijn regels en tradities meestal een losmaelijk onderdeel van een cultuur. ook als iemand niet gelooft wordt zijn levenswijze mede door de godsdienst bepaald

Godsdienstvrede van Augsburg
Vrede uit 1555 tussen de katholieke Duitse keizer Karel V en enkele protestantse Duitse vorsten waarin werd bepaald dat de vorst het geloof in zijn gebied mocht bepalen.

Godsdienstvrijheid
De vrijheid om voor je geloof uit te komen en dit geloof openlijk (bijvoorbeeld in kerkgebouwen) te belijden en een kerkgenootschap te stichten.

Godsoordeel
als een rechter in de middeleeuwen niet kon uitmaken of iemand schuldig was werd god om oordeel gevraagd . Dat gebeurde met een vuur of water proef ????????

Goede anatomie
goede verhoudingen van het lichaam

Goelagarchipel
Stelsel van het concentratiekampen in Rusland beheerd door de organisatie Goelag.

Goldrush
Goudkoorts, bijv. 1848 in Californië.

Good Neighbour Policy
Amerikaanse politiek om te streven naar goede relaties met Latijns-Amerika, door middel van economische samenwerking en zonder militaire interventie.

Gotiek
Middeleeuwse bouwstijl vanaf de 12e eeuw.

Gotisch
bouwstijl kwam in West-Europa vanaf 12e eeuw voort uit romaanse stijl. nieuw was toepassing spitse boog, die hoge gewelven met grote vensters mogelijk maakte. veel verticale lijnen verhoogden het ruimtelijke, hemelse effect.

Gotische bouwstijl
Nieuwe bouwstijl vanaf de twaalfde eeuw.

Gotishe stijl
middeleeuwse bouwstijl, vooral gebruikt bij kerken. Kenmerken: spitse bogen, slanke zuilen en hoge, smalle glas in lood ramen

Gouden Eeuw
De periode (17e eeuw) waarin de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een grote bloei doormaakte op het gebied van handel, wetenschap en de kunsten. Ook op politiek en militair gebied (m.n. op zee) speelde de Republiek in Europa een grote rol.

Gouverneur
hoofd van een provincie of een ander onderdeel van een staat

Gouverneur-generaal
algemeen bestuurder. Bij de VOC was hij in Batavia de hoogste bestuurder in Azië