AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus
Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen.
De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd.
We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911
rolschilderijen
Smalle, naar de zijkant uitlopende schilderijen, voornamelijk Japans of Chinees, die zich over vele decimeters uitstrekken en deel voor deel worden bekeken.
Categorie: Beeldmateriaal > hangende rolschilderingen.
rolschaatsbanen
Wordt gebruikt voor gebouwen met grote ononderbroken ruimten, waarvan de vloeren speciaal zijn bedekt met hardhout of een ander duurzaam materiaal om op te rolschaatsen.
Categorie: Bouwwerken > schaatsbanen.
rolroeren
Halve fronton, zoals die die het einde van een lessenaarsdak of het dak op een zijbeuk van een kerk afbakenen. Soms zijn ze gekruld, gebogen of op een andere manier versierd.
Categorie: Onderdelen > muuronderdelen naar vorm of functie.
rolpaden (2)
Transportsystemen met een bewegend oppervlak waar passagiers op staan of lopen en dat parallel blijft lopen aan de richting van het transport. Gebruik `rolpaden (1)` voor soortgelijke apparaten die zijn ontworpen om passagiers of goederen horizontaal of tegen hellingen op te vervoeren.
Categorie: Objectgroepen en systemen > horizontale transportsystemen.
rolpaden
Wordt gebruikt voor voortdurend bewegende banden die zijn ontworpen om passagiers of goederen horizontaal of een helling op te vervoeren. Gebruik `rolpaden (2)` voor soortgelijke apparaten die zich alleen horizontaal voortbewegen.
Categorie: Objectgroepen en systemen > diagonale en in meerede richtingen werkende transportsystemen.
rolpaarden
Affuiten bestaande uit een lijf (de hoofdbalk) met twee wangen waarin de tappannen, waarbij het lijf rust op vier wielen.
Categorie: Onderdelen > radaffuiten.
rolluiken
Handbediende of automatische deuren die bestaan uit kleine horizontale metalen opstaande randen die grijpen in een rail die ze volgen.
Categorie: Onderdelen > deuren naar werkwijze.
rolltop desks
Wordt gebruikt voor bureaus die afsluiten met een flexibel, bolvormig deksel dat uit horizontale houen latjes bestaat. Ze verschillen van `tambourbureaus` die worden afgesloten door een rechtopstaand deksel van riet of latjes.
Categorie: Interieurinrichting > schrijfmeubels.
rollentransporteurs
Transportbanden die bestaan uit vast gemonteerde rollen waarover materialen door zwaartekracht of voortstuwing worden voortbewogen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > lopende banden.
rollenpatronen
Een patroon in de houding en het gedrag dat in de maatschappij wel voor het ene, maar niet voor het andere geslacht juist wordt geacht. Gebruik `sekse` voor de fysiologische kenmerken die het mannelijke geslacht van het vrouwelijke onderscheiden. Gebruik `seksualiteit` voor het geheel aan seksuele emoties, ideeën en gedragingen van een individu.
Categorie: Abstracte Begrippen > sociale structuur.
rollen (juridische documenten)
Lijsten of registers van zaken voor een rechtbank, die meestal worden bewaard door de griffier van de rechtbank en die zaken identificeren met notities van ondernomen handelingen; werd oorspronkelijk gebruikt met betrekking tot gerechtelijke handelingen, tegenwoordig ook met betrekking tot pseudo-gerechtelijke of administratieve handelingen.
Categorie: Objectgroepen en systemen > juridische dossiers.
rollen (drukgereedschap)
Divers gereedschap dat wordt gebruikt om inkt over een drukvlak te rollen, met een handvat aan een of beide kanten.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > gereedschap voor het aanbrengen van inkt.
rollen (gereedschap)
Afwerkgereedschap dat bestaat uit een handvat met een koperen wiel waarvan de omtrek is gegraveerd, zodat wanneer het onder druk wordt rondgedraaid er een ononderbroken, steeds herhaald patroon ontstaat.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > gereedschap en accessoires voor het bewerken en afwerken van oppervlakken.
rollades
Opgerolde stuk, meestal gekruid, uitgebeend rund-, kalfs- of varkensvlees.
Categorie: Materialen > vlees.
roll-top Windsorstoelen
`@Square-back Windsor chairs` met een gedraaide dwarsverbinding bovenop de achterstijlen en één of twee horizontale dwarslatten midden in de rug. Soms hebben ze korte spijlen tussen de zitting en de onderste dwarslat.
Categorie: Interieurinrichting > square-back Windsorstoelen.
roll-and-fillet moldings
Lijsten van bijna ronde doorsnede met nauwe banden of riemen op het vooraanzicht.
Categorie: Onderdelen > rondstaven.
rolgordijnen
Schermen die aan een roller zijn gemonteerd.
Categorie: Interieurinrichting > schermen (bedekkingen).
rolbandmaten
Soepele metalen meetlinten die worden gebruikt voor precieze metingen van horizontale afstanden en die meestal terugrollen in een speciaal omhulsel als ze niet worden gebruikt .
Categorie: Meetinstrumenten > meetlinten.
rokkostuums
Jassen die bij een pak behoren, met panden en een voorkant die is weggesneden bij de taille en in een boog naar beneden loopt tot achter de knie; afgeleid van jassen die worden gedragen bij het paardrijden.
Categorie: Kleding > jassen.
rokken
Bovenkledingstukken voor het onderlichaam, in verschillende lengtes vanaf de taille of heup. Ook het onderste gedeelte van een japon, jas of ander kledingstuk.
Categorie: Kleding > bovenkleding voor het onderlijf.
roffelschaven
Schaven met een enkele beitel, die worden gebruikt voor het ruwe werk of voorschaven; zijn geschikt voor ruwer werk dan de voorlopers.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > schaven.
roeven
Overdekte ruimtes op of onder het dek van een schip, bestemd als verblijf.
Categorie: > .
roestvrij staal
Een van de vele ijzer-chroomlegeringen, algemeen gebruikt voor hun bestendigheid tegen aantasting en roestvrije eigenschappen.
Categorie: Materialen > chroomstaal.
roetdeuren
Wordt gebruikt voor deuren die toegang verschaffen voor het schoonmaken of repareren van schoorsteenpijpen.
Categorie: Onderdelen > schoorsteenonderdelen.
roestbruine verkleuring
Verspreide, vaalbruine vlekken op papier of andere materialen, waarschijnlijk als gevolg van schimmelvorming of metaalverontreiniging in het papier.
Categorie: Toestanden en Invloeden > toestanden en invloeden.
roest
Een waas of laag op metaal, veroorzaakt door oxydatie.
Categorie: Toestanden en Invloeden > toestanden en invloeden: metalen.
roerstokken
Glazen of plastic staven die vaak aan één kant een schijf hebben om tabletten of kristallen te pletten. Te gebruiken om oplossingen door te roeren terwijl chemicaliën worden opgelost.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > fotografieontwikkeluitrusting.
roerstokjes
Getande stokjes of ronde of dunne, platte stokjes zonder tanden die zijn gemaakt van hout, metaal of plastic en worden gebruikt voor het doorroeren van gemengde dranken.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > roerlepels.
roerstaafjes
Keukengerei dat meestal is gevormd als stampers en die voornamelijk worden gebruikt voor het samenpersen of omroeren bij het mixen van drankjes.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > roerlepels.
roerlepels
Keukengerei met een lang handvat en soms met een lepel aan het uiteinde voor het roeren van voedsel en dranken.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > keukengerei voor mixen.
roeren (voertuigonderdelen)
Beweegbare controleoppervlakten die worden gebruikt om richting te geven aan vaartuigen wanneer deze in beweging zijn; meestal bevestigd aan de achterkant van voertuigen.
Categorie: Onderdelen > voertuigonderdelen.
roemers
Type Duits wijnglas met een bolvormige kelk en een brede, holle steel. Meestal gemaakt van groenachtig glas waarvan de tint varieert van licht naar donker.
Categorie: Houders > wijnglazen.
Roemeens
Verwijst naar de cultuur van het huidige Roemenië, of in het algemeen naar de culturen die zich in de streek van Zuidoost- Europa en het westen van de Zwarte Zee hebben voorgedaan. Soms wordt deze term ook gebruikt om te verwijzen naar de cultuur van de Roma of zigeuners.
Categorie: Stijlen en Perioden > Europese landstreken.
roeiwedstrijden
Door de drang naar meer snelheid worden thans in de roeisport licht gebouwde, zeer slanke boten gebruikt. Men maakt onderscheid tussen boordroeien of éénriemsroeien (per doft wordt één riem geroeid) en het scullen of tweeriemsroeien (per doft worden twee riemen geroeid). Voorts onderscheidt men vastebankenboten (met vast bevestigde doften) en rolbankenboten, waarin het geprofileerde zitbankje van de roeier op wieltjes en rails van voor naar achter en terug kan rollen (giek). Tenslotte kent men inrigged en outrigged boten en ook gladde en overnaadse boten. Afhankelijk van het aantal roeiers spreekt men van een skiff (één roeier, dus altijd scullen); tweeriemsgiek en dubbeltwee (twee roeiers, resp. boordroeien en scullen); vierriemsgiek en dubbelvier; achtriemsgiek (altijd boordroeien). Een acht wordt altijd gestuurd; tweeën en vieren worden zowel met als zonder stuurman gevaren
Categorie: Gebeurtenissen > wedstrijden.
roeitrainers
Te gebruiken voor fitnesstoestellen die bestaan uit een schuivend stoeltje, voetsteunen en twee roeispaanachtige handvatten die zijn verbonden met een mechanisme waarvan de weerstand lijkt op die van water.
Categorie: Ontspanningsmiddelen > fitness- en trainingsbenodigdheden.
roeispanen
Wordt gebruikt voor smalle steel, meestal van hout, gevormd in een rond handvat of greep aan de ene kant en een blad met een plat uiteinde aan de andere kant en die wordt gebruikt om te roeien. Gebruik `peddels (vaartuiguitrusting)` voor soortgelijke maar kortere riemen met ronde blad die worden gebruikt voor het voortbewegen van kleine bootjes.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > scheepsuitrusting.
roeiers
Personen die roeien, met riemen een vaartuig voortbewegen.
Categorie: > .
roeiboten
Te gebruiken voor kleine vaartuigen met een conventionele, onverlengde vorm die worden voortbewogen met behulp van roeispanen; kunnen professioneel of voor recreatie worden gebruikt.
Categorie: Vervoermiddelen > vaartuigen geroeid op één niveau.
rodelsleeën
Te gebruiken voor lage één- of tweepersoons sleetjes die speciaal zijn afgestemd op de berijder; ze zijn meestal ongeveer 1,30 m lang met een maximum gewicht van 16,5 kg en worden gebruikt om langs gootachtige banen naar beneden te racen.
Categorie: Ontspanningsmiddelen > wintersportuitrusting.
rodekolen
Kopkool met paarsrode bladeren, als groente.
Categorie: Materialen > kolen (groente).
rode vossen
De Amerikaanse rode vos.
Categorie: dieren > vossen.
rode rot
Een onomkeerbaar proces waardoor de vezelstructuur van leer geheel of gedeeltelijk wordt afgebroken en buitengewoon poederig wordt.
Categorie: Toestanden en Invloeden > toestanden en invloeden: leer.
rod-hung chandeliers
Kroonluchters die door meerdere (meestal drie tot vijf) holle staven worden ondersteund, waardoor gas naar de branders kan worden aangevoerd.
Categorie: Interieurinrichting > kroonluchters.
rococo
Verwijst hoofdzakelijk naar de periode van decoratieve kunst die zich rond 1700 in Frankrijk ontwikkelde aan het hof van Lodewijk XV, en die in heel Europa bepalend was totdat aan het einde van de 18de eeuw het neoklassiek opkwam. De stijl kenmerkt zich door opulentie, asymmetrie, sierlijkheid, vrolijkheid en een palet met lichte kleuren, in tegenstelling tot de zwaardere vormen en donkerder kleuren van de barok.
Categorie: Stijlen en Perioden > Renaissance- en Barokstijlen en -perioden.
rockaways
Te gebruiken voor vierwielige, overdekte rijtuigen met zijkanten die zijn afgesloten met ofwel panelen of met gordijnen, al of niet met een bok, en geplaatst op elliptische of platformveringen, meestal met een gemeenschappelijk dak dat over de bestuurdersplaats, die deel uitmaakt van de kast, heen steekt; konden door één of twee paarden worden getrokken en kwamen voor met allerlei soorten kasten; populair in de Verenigde Staten na hun introductie in de jaren dertig van de 19e eeuw.
Categorie: Vervoermiddelen > vierwielige rijtuigen.
rochetten
Nauwsluitende witte liturgische gewaden die lijken op superplies, meestal met lange, nauwsluitende mouwen, soms met open mouwen of mouwloos, die vooral worden gedragen door bisschoppen en geprivilegeerde prelaten bij bepaalde ceremoniën.
Categorie: Kleding > liturgische gewaden.
rocaille
Verwijst in het algemeen naar de extravagantere uitbarstingen in de rococostijl, zoals toegepast in de decoratieve kunst, voorkomend uit barok grotwerk en schelpwerk dat werd gebruikt voor fonteinen en grotten.
Categorie: Stijlen en Perioden > kunstnijverheidsstijlen van renaissance en barok.
robinsonades
Avonturenverhalen naar het voorbeeld van Robinson Crusoe, waarin de wapenfeiten worden beschreven van personen die in penibele omstandigheden verzeild zijn geraakt, maar dankzij hun vindingrijkheid en scherpzinnigheid weten te overleven.
Categorie: Informatievormen > avonturenverhalen.
robinets
Kleine veldslangen die werden gebruikt in de 16e en 17e eeuw, ontworpen voor het afvuren van projectielen met een gewicht van minder dan 373 gram.
Categorie: Wapens en Munitie > culverins.
robing
Term uit de 18e eeuw voor decoratief garneersel in de vorm van banden of strepen op een gewaad of een japon.
Categorie: Materialen > garneersel (materiaal).
robijnglas
Glas met een robijnrode kleur door de aanwezigheid van colloïdaal goud, cadmium seleniet of koper- en zinksulfide.
Categorie: Materialen > glas naar samenstelling of herkomst.
robijn
Een rode variant van het mineraal korund, dat als halfedelsteen tot de beste edelstenen wordt gerekend. Robijnen die de verkeerde kleur hebben worden gebruikt voor lagers in horloges en instrumenten.
Categorie: Materialen > korund.
robes redingotes
Japonnen, ook bedoeld om buiten te dragen, open aan de voorkant, zodat de onderrok zichtbaar is, of met een voorpand in contrasterend materiaal, met een kraag en revers en lange mouwen. Het lijfje kan twee rijen knopen hebben en een hoge of gewone taille; laat 18e-eeuws.
Categorie: Kleding > japonnen naar vorm.
robes (japonnen)
Eéndelige japonnen, gedeeltelijk nauwsluitend en zonder opening aan de voorkant, meestal lang, in vloeiende belijning, gedragen in de middeleeuwen; japonnen met een nauwsluitend lijfje, met of zonder mouwen en met een lange wijde rok, voor formele en speciale gelegenheden, gedragen vanaf de jaren `20 van de 20e eeuw; ook algemene term tot 20e eeuw voor verschillende typen japonnen voor formele gelegenheden. Gebruik `gewaden` voor lange, wijde, meestal ééndelige kleding, aan de voorzijde open, in vloeiende belijning en gedragen door mannen en vrouwen als dagelijkse kleding, bij ceremoniële of officiële gelegenheden of als ambtssymbool.
Categorie: Kleding > japonnen naar vorm.
robbenvel
Pels van de pelsrob waarvan kleding of voorwerpen worden gemaakt.
Categorie: Materialen > pels.
roasters
Afgedekte pannen om vlees of soortgelijk voedsel op te roosteren, vaak in de vorm van ovalen, geëmailleerde pannen met twee handvaten aan de zijkant en een bol deksel.
Categorie: Houders > kookgerei.
road carts
Lichte wagentjes voor één of twee passagiers die door één paard of pony werden getrokken; populair aan het einde van de 19e en begin van de 20e eeuw.
Categorie: Vervoermiddelen > transportmiddelen voor personenvervoer.
rozijnen
Gedroogde druiven, met name van bepaalde soorten in Zuid Europa
Categorie: Materialen > vrucht.
rozijnontpitters
Mechanische ontpitters die speciaal zijn ontworpen voor het verwijderen van pitten uit rozijnen en druiven.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > ontpitters.
rozetten (onderdelen)
Verhoogde versierende of beschermende uitsteeksels of verdikkingen op het kruispunt van de ribben van een gewelf of op de zijkanten van een boek om de kaft te beschermen.
Categorie: Onderdelen > onderdelen naar algemene context.
rozetten (deurplaten)
Kleine ronde deurplaten die dienst doen als basis voor een deurknop of hefgreep en die tussen de deurknop en de deur worden bevestigd.
Categorie: Onderdelen > deurplaten (afwerkingsijzerwaren).
rozetten
Motieven die bestaan uit geformaliseerde rozen waarvan de bloembladen straalsgewijs vanuit het centrum lopen; soms gebruikt voor elk willekeurig klein rond ornament dat uitstraalt vanuit het centrum.
Categorie: Ontwerpelementen > plantmotieven.
rozenkwarts
Een roze kwartsvariant die wordt gebruikt als een halfedelsteen.
Categorie: Materialen > kwarts.
rozenstekers
Sferische houders gebruikt voor het houden van snijbloemen, soms met een deksel met gaatjes of afneembaar gaas van metaaldraad waar de stelen door worden gestoken.
Categorie: Houders > houders voor de tuinbouw.
rozenhoedjes
Kransen of guirlandes, vooral die van metaal, die op het hoofd worden gedragen en vaak zijn versierd met edelstenen of parels; werden veel gedragen van de 14e tot de 16e eeuw.
Categorie: Kleding > hoofddeksels.
rozemarijnolie
Een scherpe etherische olie verkregen uit de bloeiende toppen van rozemarijn. Het wordt voornamelijk gebruikt in zeep, reukwater, haarwater en farmaceutische preparaten, en als een vertrager in olieverf.
Categorie: Materialen > etherische olie.
royal bindings
Banden versierd met het wapen van een heerser.
Categorie: Onderdelen > armorial bindings.
rowlock arches
Bogen waarbij bakstenen of andere kleine gewelfstenen zijn geplaatst in afzonderlijke concentrische cirkels.
Categorie: Onderdelen > bogen naar vorm: constructie.
rowel spurs
Sporen die uitgerust zijn met een tandwieltje dat ronddraait op een as die in de steel van de Y-vormige spoor zit. Werden vanaf de 13e eeuw alom gebruikt.
Categorie: Kleding > sporen (gedragen accessoires).
rouwringen
Vingerringen die zijn gemaakt ter herinnering aan een overleden persoon, die vaak worden uitgedeeld bij begrafenissen. Ze zijn meestal goud met zwart of van blauw of wit email, met de naam van de overledene en de geboorte- en sterfdatum erop. Soms zijn er een haarlok, portretten of gevoelige taferelen in verwerkt.
Categorie: Kleding > ringen (sieraad).
rouwmiskaarten
Kaarten waarop wordt aangekondigd dat er een mis zal worden opgedragen aan een bepaalde overledene.
Categorie: Informatievormen > kaarten (informatiedragers).
rouwjuwelen
Diverse sieraden die worden gedragen ter herinnering aan een overleden persoon tijdens de rouwperiode; vooral sieraden die haar van de overledene bevatten of motieven dragen zoals de treurwilg, lier of gebroken pilaar.
Categorie: Kleding > herdenkingsjuwelen.
rouwkapellen
Ruimten voor rouwdiensten in rouwcentra. Gebruik `grafkapellen` voor kapellen waarin zich privé- of familiegraftomben bevinden.
Categorie: Onderdelen > kapellen (ruimten in Christelijke religieauze gebouwen).
ruw hout
Timmerhout dat na het zagen niet meer is geschaafd.
Categorie: Materialen > timmerhout naar techniek: manier van verwerken.
rustieke stijl
Verwijst naar de stijl in de 18de en 19de eeuwse Europese en Amerikaanse architectuur en meubelkunst waarbij grof gehakte houtblokken of delen van bomen in de ontwerpen of decoratie worden nagebootst. De stijl is vooral zichtbaar in het 18de eeuwse Engelse tuinmeubilair en in weelderige openluchtconstructies zoals hermitages en grotbouwwerken.
Categorie: Stijlen en Perioden > moderne Europese kunstnijverheidsstijlen en -stromingen.
rustica (patroon)
Oppervlaktepatroon oorspronkelijk voor steen gebruikt maar steeds vaker nagemaakt in andere materialen; het geeft het effect van grote blokken met diepe, brede voegen.
Categorie: Ontwerpelementen > rand- en oppervlaktepatronen.
rustic capitals
Een majuskel-boekhandschrift ontwikkeld in de 1e eeuw n.C. met verkorte letters, geprononceerde arcering en duidelijk aanwezige schreven.
Categorie: Onderdelen > Latijnse en Griekse alfabetschriften.
rustende klokken
Klokken, kopvormig, met de open kant naar boven geplaatst op handpalm of kussen; bespeeld door ze aan te slaan.
Categorie: Geluidsmiddelen > klokken (idiofonen).
rustbanken (sofa`s)
Type Franse sofa met een golvende rugleuning die vaak in bij elkaar passende paren wordt gemaakt om aan beide zijden van het haardvuur te plaatsen.
Categorie: Interieurinrichting > sofa`s.
rustbanken
Lange zitmeubels die aan een kant een ruggensteun hebben. Ze worden voornamelijk gebruikt als rustmeubel in plaats van zitmeubel. Ze verschillen van `sofa`s` die een rug met twee zijleuningen hebben en voornamelijk worden gebruikt als zitmeubel in plaats van rustmeubel.
Categorie: Interieurinrichting > ligmeubels.
Russische fagotten
Fagotten bestaande uit 3 of 4 losse delen, eindigend in een wijd uitlopende klankbeker of een beschilderde drakenkop, zwanenhalsvormige aanblaasbuis, rechtopstaand; vroege 19de eeuw.
Categorie: Geluidsmiddelen > serpenten (blaasinstrumenten).
Russisch-orthodox
Te gebruiken voor de autonome staatskerk van Rusland of een van de zijtakken van de staatskerk buiten Rusland.
Categorie: Abstracte Begrippen > oosters-orthodox.
Russisch
Verwijst naar de cultuur van het huidige Rusland, of naar de culturen die hebben bestaan op het grondgebied van het historische Rusland in Oost-Europa en noordelijk en westelijk Azië. De term kan ook worden gebruikt om te verwijzen naar de grotere groep culturen die overheerst werden door de historische Sovjet-Unie.
Categorie: Stijlen en Perioden > Europese landstreken.
rushlight shades
Bladstalen cilinders met een diameter van 20 tot 25 centimeter en een hoogte van ongeveer 30 centimeter, die over het gehele oppervlak zijn doorboord met op regelmatige afstanden van elkaar liggende gaten. Worden `s nachts ter beveiliging over brandende bieslampen of bieskaarsen geplaatst.
Categorie: Onderdelen > onderdelen van verlichtingsmiddelen.
rupsvoertuigen
Landvoertuigen die zijn uitgerust met ononderbroken rolbanden die over getande wielen lopen, voor vervoer over oneffen terrein.
Categorie: Vervoermiddelen > landvoertuigen naar vorm.
rupstractors
Gemotoriseerde toestellen die op gesegmenteerde rolkettingen lopen die zijn ontworpen om de druk op de grond te verminderen en de grip op losse grond te verhogen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > grondverzetuitrusting.
rupsbandkranen
Kranen die bestaan uit een draaibare bovenbouw met krachtbron, aandrijfmechanisme en een giek en die is geplaatst op een onderstel met rupsbanden om te kunnen worden verplaatst. Worden gebruikt voor het heffen en verplaatsen van ladingen over diverse draaicirkels.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > hijskranen.
runologen
Specialisten op het gebied van runen en in runen geschreven geschriften.
Categorie: Personen > paleografen.
runen
Tekens gebruikt in bepaalde oude manuscripten, vooral in Scandinavië en Groot-Brittanië en in het stroomgebied van de Orkhon in Mongolië.
Categorie: Onderdelen > tekens in schriften en getypte tekst.
rundlets
Kleine vaten die oorspronkelijk ongeveer 70 liter bevatten.
Categorie: Houders > vaatjes.
Rundbogenstil
Verwijst naar de architectuurstijl die zich ontwikkelde in Duitsland in het midden van de 19de eeuw. De stijl combineert Italiaanse, vroeg-christelijke en Romaanse elementen, en kenmerkt zich door overwelfde ronde bogen.
Categorie: Stijlen en Perioden > moderne Duitse bouwstijlen en -stromingen.
runarounds
Schikking in het zetwerk waarbij verscheidene regels in een kolom dichter op elkaar gedrukt staan dan andere, om ruimte te creëren voor bijvoorbeeld een illustratie of een initiaal.
Categorie: Onderdelen > opmaakkenmerken.
rummers
Type laat 18e- en vroeg 19e-eeuwse Engelse drinkglazen met een grote kelk die op een korte steel staan. Vroege exemplaren hebben een eivormige kelk van vrij dun glas. Latere exemplaren zijn veel dikker, met rechte zijkanten en een zware, soms vierkante voet. Geen Nederlands equivalent.
Categorie: Houders > drinkglazen.
Rumfordlampen
Lampen, meestal van geverfd metaal en soms van koper, met een cilindrische, zuilvormige houder waarin een T-vormige pithouder zit met een platte pit en een tandradmechanisme om de pit mee omhoog en omlaag te draaien. Vanuit een plat, ovaal reservoir aan de zijkant wordt brandstof door een buisje naar de houder gevoerd. Ze hebben een cilindervormig, glazen rookkanaal en een geverfde gietijzeren kap. Ze zijn rond 1800 door graaf Rumford uitgevonden.
Categorie: Interieurinrichting > verticale pitlampen.
rule joints
Voegen die worden gevormd door twee planken met gewelfde randen. Ideaal voor tafels met opklapbare bladen omdat ze de opening tussen het tafelblad en het opklapbare blad in dichte positie minimaliseren.
Categorie: Onderdelen > enkelvoudige verbindingen.
ruitvormig doornaaien
Geplisseerde trosjes, gezet in een diamantvormig patroon.
Categorie: Procédés en Technieken > doornaaien.
ruitersportcentra
hippische centra Ruimere term: sportcomplexen
Categorie: Gebouwde complexen en gebieden > sportcomplexen.
ruiterstandbeelden
Beeldengroepen bestaande uit een ruiter te paard.
Categorie: Beeldmateriaal > standbeelden.
ruiterscholen
Scholen waar de ruiterkunst wordt onderwezen; doorgaans met een arena, voedselopslag en verblijfruimten voor paarden. Voor gebouwen waar lesgegeven wordt in paardrijden op een minder formele wijze gebruik `maneges (scholen)`.
Categorie: Bouwwerken > scholen naar onderwerp.
ruiterpistolen
Pistolen die zijn ontworpen om in foedralen op zadels te worden gedragen.
Categorie: Wapens en Munitie > pistolen naar vorm.