AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus

Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911

pyjama`s
Ruimvallende kledingstukken uit één of twee delen, bestaande uit een korte of lange broek en een bovenstuk in de vorm van een hemd of een truitje; vooral gedragen om in te slapen of binnenshuis te luieren.
Categorie: Kleding > nachtkleding.

Pygmee
Te gebruiken om werken te beschrijven van bepaalde Afrikaanse volkeren die leven in Kameroen, Equatoriaal-Guinea, de Democratische Republiek Congo, Congo, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Rwanda en Burundi. De term Pygmee heeft soms een negatieve bijklank. Waar mogelijk verdient het gebruik van de specifieke naam van een subgroep de voorkeur.
Categorie: Stijlen en Perioden > Afrikaanse culturele en regionale stijlen.

pyxides (2)
Relatief kleine, doosachtige bakjes met zware deksels om cosmetica en toiletartikelen in te doen.
Categorie: Houders > houders voor lichaamsverzorging en hygiëne.

pyxides
Kleine ciboriehouder zonder stam, meestal van edelmetaal, om hosties te bewaren of naar zieken te dragen. Te onderscheiden van `monstransen`, gebruikt om de hostie uit te stallen, op het altaar of tijdens een processie.
Categorie: Houders > liturgische houders.

Qatabian
Verwijst naar de periode van het eerste millennium vóór tot en met het eerste millennium na Christus, waarin het koninkrijk van Qataban floreerde in het zuiden van het Arabisch Schiereiland, in het gebied van het huidige Jemen. De kunst uit deze periode kenmerkt zich door een gemeenschappelijke stijl die werd gedeeld met de andere koninkrijken die in dezelfde tijd op het zuiden van het Arabisch schiereiland bestonden. Deze stijl is met name zichtbaar in de beeldhouwkunst, waarin eenvoudige ontwerpen worden gecombineerd met een hoge mate van vakmanschap. De werken waren vaak geïnspireerd op religieuze thema’s en tempelceremonieën.
Categorie: Stijlen en Perioden > Arabische perioden.

qasrs
Arabische kastelen of versterkte paleizen.
Categorie: Bouwwerken > kastelen.

qanuns
Psalters met 50-100 snaren van darm, metaal of kunststof in bundels van 3 gespannen over een platte, trapeziumvormige klankkast, met dierenhuid over de bodem; 20ste eeuwse modellen hebben soms koperen knoppen voor het spannen; Nabije-Oosten, Turkije, Noord-Afrika, delen van Azië en Zuidoost-Europa.
Categorie: Geluidsmiddelen > psalters (muziekinstrumenten).

qanats
Wordt gebruikt voor ondergrondse irrigatiesystemen die bestaan uit tunnels die omlaaglopen vanaf een waterbron en zijn verbonden met de oppervlakte door een reeks verticale shachten op regelmatige afstand van elkaar.
Categorie: Bouwwerken > aquaducten.

Qadan
Verwijst naar de paleolithische periode in Nubië van circa 15.000 tot 10.000 v. Chr. De periode kenmerkt zich door maalstenen en blades die mogelijk wijzen op landbouwexperimenten, door de aanwezigheid van begraafplaatsen en bewijzen van rituele uitvaarten.
Categorie: Stijlen en Perioden > Nubisch.

qin (muziekinstrumenten)
Lange citers bestaande uit een licht gebolde, ondiepe, gelakte klankkast waarover in de lengte zeven zijden snaren van gelijke lengte zijn gespannen, ieder getwijnd van een verschillend, vast aantal draden. Dertien schijfjes van ivoor of parelmoer zijn langs één zijkant ingelegd om de snaarverdelingen aan te geven. Ze zijn van oudsher het meest in aanzien staande Chinese muziekinstrument dat sterk verbonden is met het hof en met Confusiaanse rituelen, filosofie en wetenschap.
Categorie: Geluidsmiddelen > langhalsciters.

qiblamuren
Muren van een moskee of idgah die op Mekka zijn gericht en waarin zich meestal een minbar bevindt.
Categorie: Onderdelen > meubilair van Islamitische religieuze gebouwen.

qiviut
Zachte, compacte, lichtbruine wollige ondervacht van de muskusos.
Categorie: Materialen > wol (haar).

quodlibet
Trompe l`oeil-decoraties die objecten zoals enveloppen, speelkaarten en scharen afbeelden, onwillekeurig geordend en weergegeven zodat het lijkt alsof ze schaduwen; veelal geassocieerd met laat achtiende-eeuws Royal Copenhagen porcelein en Meissen-aardewerk uit iets eerdere tijd.
Categorie: Ontwerpelementen > motieven.

quirk beads
Kraallijsten die aan één of beide zijden van een aangrenzend vlak worden gescheiden door groeven.
Categorie: Onderdelen > kraallijsten.

quinqueremes
Te gebruiken voor oorlogsschepen uit de oudheid, voortbewogen door roeiers die op een of andere manier in groepen van vijf waren verdeeld over ten minste twee niveau`s; de precieze verdeling is onbekend.
Categorie: Vervoermiddelen > geroeide vaartuigen op meerdere niveau`s.

quilts
Bedekkingen voor bedden doorgaans bestaande uit drie lagen (bovenkant, achterkant en vulling) die door doorstikwerk (quilting) aan elkaar zijn bevestigd.
Categorie: Interieurinrichting > beddenkleden.

quilttops
Wordt gebruikt voor de bovenlaag van een gewatteerde deken, vaak onaf gelaten, zonder achterkantbekking, vulling of wattering Anders dan `zomer spreien` die afgewerkte randen en zomen hebben.
Categorie: Onderdelen > quiltonderdelen.

quinarii
Romeinse zilveren munten van verschillende waarde, oorspronkelijk een halve denarius, geslagen vanaf het eind van de 3e eeuw v.C. Later ook in goud en brons en aangemunt tot de 3e eeuw n.C.
Categorie: Ruilmiddelen > vroeg-westerse wereldmunten naar coupure.

quinceañeras
Latijns-Amerikaanse feesten en ceremonies die worden gehouden op de vijftiende verjaardag van een meisje.
Categorie: Gebeurtenissen > comings out.

quillwork
Decoratieve schikkingen van stekels, meestal die van een stekelvarken. Geen Nederlands equivalent.
Categorie: Objectgenres > objectgenres naar materiaal.

quercitronkarmijn
Een verouderd geel karmijnpigment gemaakt van quercitrine, een natuurlijke verfstof.
Categorie: Materialen > geel karmijn.

quenas
Rechte fluiten in verschillende varianten: van been, klei, kalebas, hout of metaal, met maximaal acht vingergaten; en modernere versies met vijf tot zes op gelijke afstand gelegen vingergaten en één duimgat aan de onderkant van de fluit; vervaardigd en bespeeld in Zuid-Amerika .
Categorie: Geluidsmiddelen > rechte fluiten.

queensize bedden
nog vertalen: Term generally applied to beds larger than double beds but smaller than king-size beds.
Categorie: Interieurinrichting > bedden naar afmeting.

queen posts
Wordt gebruikt voor paren verticale, of bijna verticale, bintbalken die symmetrisch in een gebint worden geplaatst.
Categorie: Onderdelen > makelaars (dakconstructieonderdelen).

Queen Anne-stijl
Te gebruiken voor een stijl in de kunstnijverheid vanaf 1870, en in de laat 19e-eeuwse architectuur (m.n. gepropageerd door Richard Norman Shaw), geïnspireerd op de stijl uit de regeringsperiode van Queen Anne in de 18e eeuw. Gebruik voor deze stijl de term `Queen Anne`.
Categorie: Stijlen en Perioden > moderne Britse stijlen en stromingen.

quebrachohout
Het hout van de Quebracho colorato, ook wel rode quebracho genoemd, die alleen voorkomt in Argentinië en Paraguay langs de westelijke oever van de Parana en de Paraguay.
Categorie: Materialen > hardhout.

Queen Anne
Te gebruiken voor de kunststijl uit de regeringsperiode van Queen Anne (1702-1714). Te onderscheiden van `Queen Anne-stijl`, die een stijl in de kunstnijverheid vanaf 1870 aanduidt, evenals een laat 19e-eeuwse bouwstijl (m.n. gepropageerd door Richard Norman Shaw), die geïnspireerd is op de 18e-eeuwse kunst uit de regeringsperiode van Queen Anne.
Categorie: Stijlen en Perioden > Stuart.

quartettotafels
Benaming die door Sheraton werd gebruikt voor een reeks van vier kleine tafels.
Categorie: Interieurinrichting > nesting tables.

quarter-turn stairs
Trappen zonder bordes, die 90 graden draaien. Voor trappen die op de overloop 90 graden draaien wordt `kwarttrappen` gebruikt.
Categorie: Onderdelen > trappen naar vorm : wentelingen.

quaiches
Schotse drinkschalen in de vorm van een kleine, ondiepe kom, meestal met twee, soms ook met drie horizontale handvatten; meestal gemaakt van hout, tin of zilver. Geen Nederlands equivalent.
Categorie: Houders > drinkgerei.

quadriremes
Te gebruiken voor oorlogsschepen uit de oudheid, voortbewogen door roeiers die op een of andere manier in groepen van vier waren verdeeld over ten minste twee niveau`s; de precieze verdeling is onbekend.
Categorie: Vervoermiddelen > geroeide vaartuigen op meerdere niveau`s.

quadrivium
Verzameling van studies in de Middeleeuwen, die het gevorderde onderdeel vormt van de zeven artes liberales en bestaat uit rekenen, muziek, geometrie en astronomie.
Categorie: Vakgebieden > artes liberales.

quadriportici
Antieke Romeinse binnenplaatsen met zuilengangen aan alle vier de zijden.
Categorie: Onderdelen > binnenplaatsen.

quadrigae
Griekse en Romeinse wagens die door vier paarden naast elkaar werden getrokken.
Categorie: Vervoermiddelen > strijdwagens.

quadri riportati
Gedeelten van illusionistische plafondschilderingen die zo zijn vervaardigd dat ze op ingelijste schilderijen lijken.
Categorie: Beeldmateriaal > schilderingen naar locatie of context.

quadranten
Wordt gebruikt voor Romeinse koperen of bronzen munten ter waarde van een kwart as; ze werden uitgegeven door de vroege Republiek tot ten minste de 2e eeuw n.C.
Categorie: Ruilmiddelen > as munten.

quadrangles
Wordt gebruikt voor rechthoekige door (overheids- of universiteits)gebouwen omgeven, bestrate of met gras begroeide ruimten. Te onderscheiden van `binnenplaatsen` die door een enkel gebouw omsloten worden.
Categorie: Open ruimten en landschappelijke elementen > open ruimten naar vorm.

quotaties (visuele)
Te gebruiken voor verwijzingen naar vroegere beeldende kunst in een ander beeldend kunstwerk.
Categorie: Abstracte Begrippen > visuele en representatieve concepten.

rationalisme (filosofie)
Een theorie dat ratio zelf een bron van kennis is, superieur aan en onafhankelijk van zintuiglijke waarneming.
Categorie: Abstracte Begrippen > filosofische stromingen en opvattingen.

rationalisme (architectuur)
Te gebruiken voor bepaalde benaderingen van architectuur die eerder steunt op een heroverweging van architectonische problemen dan op traditie, vooral in de specifieke bewegingen in Frankrijk en Engeland in de 18e en 19e eeuw, en in Italië in de jaren twintig van de 20e eeuw.
Categorie: Abstracte Begrippen > expressievormen: beeldende kunsten.

Rathäuser
Stadhuizen in Duitsland en andere Duits sprekende landen, waarin ook openbare ceremoniezalen zijn gehuisvest.
Categorie: Bouwwerken > gemeentelijke gebouwen.

raths
Aarden omheiningen van een betrekkelijk klein formaat in het oude Ierland of Wales, meestal rond en waarschijnlijk bedoeld als versterkingen of woningen voor de hoofdman.
Categorie: Bouwwerken > bouwwerken naar vorm: omvang of vormgeving.

ratelschroevendraaiers
Schroevendraaiers die worden bediend door een heen-en-weerbeweging van het handvat waardoor de gebruiker in staat wordt gesteld om een schroef gemakkelijk in te draaien.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > schroevendraaiers.

ratels (2)
Slaginstrumenten met een of meer houten of metalen tongen die snel langs de tanden van een tandwiel worden rondgedraaid, of waarlangs, met behulp van een hendel, een tandwiel wordt gedraaid.
Categorie: Geluidsmiddelen > raspen (slaginstrumenten).

ratels in een raam
Ratels in een raamwerk waar ze tegenaanslaan.
Categorie: Geluidsmiddelen > ratels (1).

ratels
Slaginstrumenten, in allerlei vormen; bespeeld door één of meer voorwerpen te schudden of tegen binnen- of buitenkant van een ander voorwerp te slaan, komen wereldwijd voor.
Categorie: Geluidsmiddelen > indirect aangeslagen idiofonen.

ratelboren
Handboren met een spankop die door een ratelmechanisme wordt aangedreven, waardoor ze kunnen worden gebruikt in besloten ruimten waar een gewone handboor onmogelijk volledige draaiingen zou kunnen maken.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > booromslagen.

ratchet nails
Cirkelvormige ringspijkers die worden gebruikt om in metalen steunbouten te worden genageld om gipsplaat vast te zetten in stapelmuurbouw.
Categorie: Onderdelen > spijkers naar vorm.

ratchet candlestands
Kaarshouders met een palmechanisme voor het omhoog- en omlaagbrengen van het steuntje van de kaars. Meestal hebben ze een geschraagd onderstel.
Categorie: Interieurinrichting > kaarshouders (meubilair).

ratafiaglazen
Type fluitglas bestemd voor het drinken van ratafia, een likeur met het aroma van amandelen en fruitpitten; heeft een inhoud van 28½ tot 42 milliliter.
Categorie: Houders > fluitglazen.

rat-tail burners
Gasbranders met een enkel rond gat, die een lange dunne vlam produceren. Wordt voornamelijk gebruikt in een gewijzigde vorm als branders voor gaslantaarns.
Categorie: Onderdelen > gasbranders.

rat claw feet
Klauw- en balvoeten die hele scherpe en dunne klauwen hebben.
Categorie: Onderdelen > klauw-en-balvoeten.

rasterwerken
Skeletten van balken gemaakt van zware houtsoorten, staal of gewapend beton die in de lengterichting zijn gelegd, en worden gekruist door soortgelijke onderdelen die erop zijn gelegd, om een zwaar gewicht over een groter gebied te verdelen. Omvat ook soortgelijke structuren die worden gebruikt om een geconcentreerd gewicht te verdelen over de bovenkant van de voeting.
Categorie: Onderdelen > dragende en weerstandbiedende elementen.

rasters
Roosters van horizontale en verticale lijnen die worden gebruikt als hulpmiddel bij het opmaken van grafisch materiaal.
Categorie: Onderdelen > opmaakkenmerken.

rasternegatieven
Negatieven die belicht worden door een gelinieerd raster met als resultaat dat de afbeelding verschijnt als een patroon van stippen of vierkanten van verschillende afmetingen. Wordt gebruikt om fotomechanische afdrukken te maken.
Categorie: Beeldmateriaal > negatieven.

rastergrafiek
Computergrafiek waarbij pixels als grafische elementen worden gebruikt, en waarbij gegevens worden opgeslagen over de pixels waaruit een bepaald beeld is opgebouwd.
Categorie: Procédés en Technieken > computergrafiek.

rasterdruk
Drukken door inkt of verf door een zeef te duwen waarin een ontwerp is aangebracht door bepaalde gedeelten af te sluiten.
Categorie: Procédés en Technieken > drukken.

rasterclichés
Fotomechanische hoogdrukken die een halftint-doek gebruiken om een afbeelding op te delen in een regelmatig patroon van punten, zodat gradaties van kleuren kunnen worden weergegeven.
Categorie: Beeldmateriaal > fotogravures (hoogdrukken).

rassendicriminatie
Discriminerende houdingen en het weigeren van rechten, plichten of keuzes op grond van ras.
Categorie: Abstracte Begrippen > discriminatie.

raspstokken
Stokken met inkepingen, bespeeld door eroverheen te raspen met een ander stokje of niet-klinkend voorwerp, hout.
Categorie: Geluidsmiddelen > raspen (slaginstrumenten).

raspen (vijlen)
Vijlen met uitstekende tanden die worden gebruikt voor grof werk.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > snijgereedschap.

rasphuizen
Tuchthuizen waar landlopers, misdadigers enz. verfhout, m.n. brazielhout moesten raspen. VDW.
Categorie: Bouwwerken > werkinrichtingen.

raspen (slaginstrumenten)
Slaginstrumenten met geribbeld oppervlak, bespeeld door er overheen te raspen met een niet-klinkend voorwerp.
Categorie: Geluidsmiddelen > indirect aangeslagen idiofonen.

raspen (keukengerei)
Diverse gebruiksvoorwerpen die worden gebruikt voor het raspen of versnipperen van voedsel.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > keukengereedschap en keukengerei voor snijden.

raspbuizen
Buizen, met gekerfde of geribbelde kanten, meestal van dierenhoorn; bespeeld door er met een niet-klinkend voorwerp overheen te raspen.
Categorie: Geluidsmiddelen > raspen (slaginstrumenten).

ras (begrip)
Vaststelling van de identiteit van een groep mensen ter onderscheiding van andere groepen, op basis van fysieke of sociale kenmerken, zoals taal.
Categorie: Abstracte Begrippen > begrippen met betrekking tot cultuur.

rariteitenkabinetten
rariteitenkamers Ruimere term: kabinetten (kamers)
Categorie: Onderdelen > kabinetten (kamers).

rapporten
Documenten met daarin de feiten of een verslag van een handeling, onderzoek of gebeurtenis.
Categorie: Informatievormen > soorten documenten naar functie.

rapporten (militaire rapporten)
Wordt gebruikt voor officiële verslagen of verklaringen, door legerofficieren voorgelegd aan hun superieuren, vooral de verslagen over de manschappen, eigendommen of voorraden.
Categorie: Informatievormen > militaire documenten.

rapieren
Degens met een meer dan 1 m. lange kling en een ingewikeld beugelgevest. In gebruik eind 15e tot eind 17e eeuw (niet voor ruiters). Het rapier is meer een kostuumaccessoire dan een oorlogswapen.
Categorie: Wapens en Munitie > blanke gevestwapens naar vorm.

ranketten
Europese rietpijpen met een dubbel riet en cilindrische boring uit de Renaissance en Barok, bestaande uit een korte cilindrische buis, met daarin een aantal evenwijdige cilindrische kanalen, afwisselend aan de boven- of onderkant verbonden om zo één lange, doorlopende buis te vormen. Het dubbele riet, gedeeltelijk omsloten door een pirouette, is in het middelste kanaal aan de bovenkant van de buis geplaatst.
Categorie: Geluidsmiddelen > rietpijpen met een dubbel riet: met cylindrische boring.

rankenpatronen
Te gebruiken voor een patroon van krullende stengels en bladeren, vooral van de acanthus en in neo-klassieke decoratie. Gebruik `lofwerk` voor ander bladerachtig rolwerk.
Categorie: Ontwerpelementen > lofwerk.

rangkronen
Kleiner of bescheidener dan kronen; duiden meestal een hoge positie aan onder die van een vorst.
Categorie: Kleding > kronen (hoofdtooien).

Rangi
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Tanzania.
Categorie: Stijlen en Perioden > stijlen van Centraal-Tanzania.

rangen (rijen)
Wordt gebruikt voor rijen of rangen van boven elkaar opgestelde objecten, zoals stoelen in een amfitheater, balken of roeispanen op galeien.
Categorie: Onderdelen > onderdelen naar algemene context.

Rangeleyboten
Te gebruiken voor 4,5 tot 5 m lange overnaadse boten die in de eerste plaats als roeiboten zijn ontworpen en op de grote westelijke en zuidelijke meren van de Amerikaanse staat Maine werden gebruikt; de boten uit de jaren 70 van de 19e eeuw tot ongeveer 1910 waren aan voor- en achterzijde gelijk; later gebouwde boten hadden een spiegelhek.
Categorie: Vervoermiddelen > guideboats.

rangeerlocomotieven
Locomotieven die worden gebruikt voor het verplaatsen en rangeren van treinstellen van de ene naar de andere plaats op spoorwegemplacementen of eindstations.
Categorie: Vervoermiddelen > locomotieven naar functie.

rang
Officiële status in een hiërarchisch orde van posities binnen een organisatie of een sociale klasse, zoals bijvoorbeeld de strijdkrachten, de aristocratie, het corps diplomatique, of het ambtenarenapparaat van de overheid.
Categorie: Abstracte Begrippen > maatschappelijke status.

randvuurpatronen
Patronen waarbij het ontstekingsmiddel (en bij een aantal oude wapens ook de aandrijflading) zich in de rand van de hulsbodem bevindt.
Categorie: Wapens en Munitie > patronen (munitie).

randschaven
Schaven die worden gebruikt om de rand van het hout tot een halfrond profiel te schaven, zoals voor een traptrede of raamkozijn.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > eenvoudige profielschaven.

randschalen
Kylikes met een lip die iets naar buiten krult en duidelijk van de buik naar boven is bewerkt.
Categorie: Houders > kylikes naar vorm.

randgemeenten
Wordt gebruikt voor nieuwe nederzettingen, gesticht in vroeger landelijke gebieden, in de buurt van belangrijke steden, hoofdzakelijk bestemd voor kantoorbanen, winkelen en amusement; meestal hebben ze een uitgestrekte, op autogebruik gebaseerde, opzet, en beschikken over veel huur- en winkelruimte, maar missen gewoonlijk sociale- en gemeenschapsactiviteiten, duidelijk aangegeven grenzen, een centraal bestuur, of gecentraliseerde groeipatronen die traditionele steden kenmerken.
Categorie: Nederzettingen en landschappen > nederzettingen naar locatie.

randen (ornamenttypen)
Decoratieve oppervlakken met een verschil in patroon, materiaal, kleur of vorm langs de rand of kant van iets.
Categorie: Ontwerpelementen > ornamenttypen.

randen (meubelonderdelen)
Decoratieve, verhoogde randen van hout of metaal die langs de achterkant en de zijkanten van een plank of de bovenkant van een meubelstuk lopen.
Categorie: Onderdelen > meubelonderdelen.

randen
De randen aan het uiteinde van een vat of kom en de aangrenzende smalle boord. Een object kan meer dan één rand hebben; een bokaal heeft randen langs het bekken en de voet.
Categorie: Onderdelen > houderonderdelen.

randapparatuur
Diverse apparaten die zijn aangesloten aan een computer.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > computeruitrusting.

ranchhuizen
Aanduiding voor asymmetrisch gegroepeerde huizen van één verdieping met lage daken en onsamenhangende vormen; kan ook worden gebruikt voor de hoofdwoning op ranches.
Categorie: Bouwwerken > woonhuizen naar vorm: groepering of uiterlijk.

ranchhouders
Personen die in het bezit zijn van of werken op een boerderij of die exploiteren.
Categorie: Personen > personen in de landbouw.

ranches
Aanduiding voor vestigingen met veel grond die meestal worden gebruikt om koeien te laten grazen; groter dan boerderijen.
Categorie: Gebouwde complexen en gebieden > landbouwcomplexen.

rancemarmer
Een matrode marmersoort met blauwe en rode vegen en aderen.
Categorie: Materialen > rood marmer.

ranat thum lek
Slaginstrumenten met rechthoekige, gootvormige klankbodem op 4 pootjes, 17 ijzeren of stalen staafjes die rusten op smalle houten sporen bovenaan langs de kanten van de klankbodem, lage klank, bereik van 2¼ octaaf; bespeeld met 2 kloppers; Thailand, Cambodja.Gebruik: `ranat thum` voor slaginstrumenten met hetzelfde bereik en dezelfde stemming met hardhouden of bamboe staafjes.
Categorie: Geluidsmiddelen > metallofonen.

ranat ek
Slaginstrumenten met een bootvormige klankbodem op een voetstuk, aan haakjes aan de zijkanten van de klankbodem zijn 21 aan koorden geregen staafjes bamboe of hardhout bevestigd, hoge klank, bereik van 3 octaven, gestemd met behulp van stempasta aan de onderkanten van de staafjes; bespeeld met 2 kloppers; Thailand, Cambodja. Gebruik: `ranat ek lek` voor slaginstrumenten met hetzelfde bereik en dezelfde stemming met metalen staafjes.
Categorie: Geluidsmiddelen > xylofoons.

ranat ek lek
Slaginstrumenten met rechthoekige, gootvormige klankbodem op 4 pootjes, 21 ijzeren of stalen staafjes die rusten op smalle houten sporen bovenaan langs de kanten van de klankbodem, hoge klank, bereik van 3 octaven; bespeeld met 2 kloppers; Thailand, Cambodja.Gebruik: `ranat ek` voor slaginstrumenten met hetzelfde bereik en dezelfde stemming met hardhouden of bamboe staafjes.
Categorie: Geluidsmiddelen > metallofonen.

ranat thum
Slaginstrumenten, met een rechthoekige doosvormige klankbodem op korte pootjes, aan haakjes aan de zijkanten van de klankbodem zijn 17 aan koorden geregen staafjes bamboe of hardhout, bevestigd , lage klank, bereik van 2¼ octaaf, gestemd met behulp van stempasta aan de onderkanten van de staafjes, bespeeld met 2 kloppers; Thailand, Cambodja.Gebruik: `ranat thum lek` voor soortgelijke slaginstrumenten met metalen staafjes.
Categorie: Geluidsmiddelen > xylofoons.

ranasringas
Lange sikkel- of S-vormige blaasinstrumenten met conische boring en enkele of dubbele klankbeker en zonder vingergaten of kleppen, geluid producerend door lipspanning van de speler; aangeblazen aan het uiteinde; oorspronkelijk ontwikkeld en bespeeld in India.
Categorie: Geluidsmiddelen > blaasinstrumenten, bespeeld door lipspanning, met conische boring, natuurlijk.

ramskoppen (motieven)
Motieven die de kop van een ram of geit voorstellen; oorspronkelijk gebruikt in Griekse en Romeinse tempeldecoratie en later in neo-klassieke stijlen.
Categorie: Ontwerpelementen > figuurmotieven.

ramschepen
Te gebruiken voor door stoom voortgestuwde oorlogsschepen uit de 19e en vroege 20e eeuw die zijn uitgerust met een gepantserde voorsteven om dienst te doen als hoofdwapen tegen andere schepen; gebruik `galeien (vaartuigen)` of een aanduiding onder `` voor oorlogsschepen met roeispanen die zijn uitgerust met voorstevens om mee te rammen.
Categorie: Vervoermiddelen > oorlogsschepen.

rampenbestrijding
Te gebruiken voor de ontwikkeling en systematische revisie van plannen om rampen te voorkomen, er op voorbereid te zijn, er mee om te gaan en ervan te herstellen.
Categorie: Functionele activiteiten > management.

rampen door mensen veroorzaakt
calamiteiten door mensen veroorzaakt Ruimere term: rampen
Categorie: Gebeurtenissen > rampen.

rampen
Onverwachte, rampzalige gebeurtenissen die grote materiële schade, verlies of angst veroorzaken.
Categorie: Gebeurtenissen > gebeurtenissen.