NOVA Informatie Centrum - sterrenkunde-encyclopedie
Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen.
De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd.
We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Meteorologie en Astronomie > Astronomie
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 412
zonnestelsel
Het systeem van een ster (of meervoudig stersysteem zoals een dubbelster) met alles wat onder invloed van de zwaartekracht van die ster om de ster heen draait, zoals: planeten, kometen, _planetoïden, etc. Zie planeten /> vorming.
zonnevlek
Gebied in de fotosfeer van de zon met een lagere temperatuur dan de omgeving en zeer sterke magnetische activiteit. Te zien als een donkere vlek op het zonsoppervlak. Zie planeten /> ons zonnestelsel /> de zon.
zonsverduistering
Verschijnsel waarbij de maan precies tussen de Aarde en de zon schuift zodat de schaduw van de maan op het aardoppervlak valt. Toevallig is de maan zo groot dat hij op zijn afstand van aarde precies even groot lijkt als de zon. Dit betekent dat het zonsoppervlak precies wordt afgedekt, dus zijn fenomenen aan de rand van de zon goed te bestuderen tijdens een zonsverduistering. Wanneer de maan slechts gedeeltelijk langs de zon gaat en niet het volledige zonsoppervlak bedekt spreekt met van een gedeeltelijke zonsverduistering. Zie overige onderwerpen /> zonsverduisteringen.
zwaar waterstof
Zie deuterium.
zwaartekracht
Aantrekkingskracht tussen massa’s. Eén van de vier fundamentele krachten, samen met de sterke, zwakke en elektromagnetische wisselwerking.
zwaartekrachtslens
Algemeen relativistisch gevolg van de buiging van licht door de zwaartekracht van een zeer massief object (bijvoorbeeld een sterrenstelsel). Objecten achter het massieve object kunnen vervormd en-of vergroot waargenomen worden. Het zware object heeft door zijn buigende werking het effect van een lens. Zie overige onderwerpen /> de relativiteitstheorieën.
zwaartekrachtsstraling
Zie gravitatiestraling.
zwart gat
Wanneer het leven van een ster zwaarder dan acht zonsmassa’s in een supernova-explosie eindigt en de kern die overblijft zwaarder is dan 3 zonsmassa’s, zal de kern onder de eigen zwaartekracht in elkaar klappen tot een object dat zo zwaar is dat binnen de event horizon (de afstand vanaf het centrum waar de ontsnappingssnelheid gelijk is aan de lichtsnelheid) zelfs geen licht kan ontsnappen aan de extreme zwaartekracht. Wat er zich binnen de event horizon afspeelt kan men niet weten, aangezien er geen informatie uit kan ontsnappen. Zie sterren /> het leven van een ster /> de dood /> zwarte gaten.
zwarte straler
Een (theoretisch) object dat alle opvallende straling volledig absorbeert en slechts continue thermische straling uitzendt, zonder emissielijnen of absorptielijnen. Spectra van vele objecten zijn te goed benaderen met een spectrum van een zwarte straler (een Planck spectrum).
X-ray binary
Engels voor röntgendubbelster.
X-ray galaxy
Engels voor Röntgen stelsel.
X-rays
Engels voor röntgenstraling.
