Kennisbasis Statistiek

Categorie: Statistieken, documentatie en informatie > Statistiek
Datum & Land: 08/10/2007, NL
Woorden: 885

Classificated
(Eng) Synoniem: geclassificeerd, gecategoriseerd
Uitkomsten of mogelijke waarden van een kwantitatieve variabele zijn ingedeeld in intervallen, die ieder de naam van een klasse of categorie krijgen.

Classificeren
Synoniem: categoriseren
Indelen van de uitkomsten of waarden van een kwantitatieve variabele in intervallen, die ieder de naam van een klasse of categorie krijgen.

Claudicatio intermittens
Patiënten met claudicatio intermittens zijn periodiek slecht ter been als gevolg van ischaemie (slechte bloeddoorstroming) van de beenspieren door afsluiting van de arteriolen (kleine haarvaten).

Clinical trial
(Eng) Synoniem: gerandomiseerd vergelijkend onderzoek, klinisch vergelijkend onderzoek, randomised controlled trial (Eng) , RCT (Eng)
Klinisch onderzoek waarbij de patienten of proefpersonen willekeurig ('random') over twee of meer groepen verdeeld worden, waarna de groepen worden blootgesteld aan verschillende proefomstandigheden of behandelingen.

Clustered sample
(Eng) Synoniem: geclusterde steekproef, geblokte steekproef, getrapte steekproef
Hiërarchisch opgebouwde steekproef, verkregen door steekproeven (aselect) uit steekproeven te trekken.

Coefficient of variation
(Eng) Synoniem: variatiecoëfficiënt
De variatiecoëfficiënt is de standaardafwijking gedeeld door de absolute waarde van het gemiddelde, s - ¦ m ¦.

Cohens kappa
Synoniem: kappa
Maat voor de overeenstemming tussen beoordelaars of methoden. Kappa, k, is de Griekse letter k. Bij volledige overeenstemming van de resultaten is k = 1, bij willekeurige classificatie is k = 0 en bij volledige tegenspraak nadert k de waarde -1.

Cohens kappa toetsen
Toets van de nulhypothese, dat k = 0.

Colofon


Combinaties
Het aantal verschillende volgordes, waarin een dichotome uitkomst kan worden verkregen. Berekening met de binomiaalcoëfficiënt.

Complement
Het complement van een gebeurtenis A (notatie: , uitspraak "niet A") bevat alle uitkomsten die niet to A behoren.

Complementaire kansen
Kansen van twee gebeurtenissen, die elkaars complement zijn, A en . Er geldt, dat P( ) = 1 - P(A).

Compound hypothesis
(Eng) Synoniem: samengestelde hypothese
In tegenstelling tot een enkelvoudige hypothese: een hypothese, waarin een parameter meerdere waarden of een interval van waarden heeft.

Concordant
Overeenstemmend, bijvoorbeeld tussen individuen met betrekking tot scores of eigenschappen. Tegengestelde is discordant.

Concordante
Overeenstemmende, bijvoorbeeld tussen individuen met betrekking tot scores of eigenschappen. Tegengestelde is discordante.

Conditional probabilities
(Eng) Synoniem: voorwaardelijke kansen, conditionele kansen
Een conditionele kans is de kans op een bepaalde uitkomst op een variabele, als de uitkomst op een andere variabele is gegeven. Formeel: de kans op de gebeurtenis A, onder de voorwaarde dat de gebeurtenis B is opgetreden. Notatie: P(A¦B), achter de verticale streep staat de voorwaarde.

Conditional probability
(Eng) Synoniem: conditionele verdeling
De frequentieverdeling van de uitkomsten in een rij of kolom van een kruistabel. Of de kansverdeling van de uitkomsten op een variabele, als de uitkomst op een andere variabele is gegeven.

Conditional probability
(Eng) Synoniem: voorwaardelijke kans, conditionele kans
Kans op een bepaalde uitkomst op een variabele, als de uitkomst op een andere variabele is gegeven. Formeel: de kans op de gebeurtenis A, onder de voorwaarde dat de gebeurtenis B is opgetreden. Notatie: P(A¦B), achter de verticale streep staat de voorwaarde.

Conditionele kans
Synoniem: voorwaardelijke kans, conditional probability (Eng)
Kans op een bepaalde uitkomst op een variabele, als de uitkomst op een andere variabele is gegeven. Formeel: de kans op de gebeurtenis A, onder de voorwaarde dat de gebeurtenis B is opgetreden. Notatie: P(A¦B), achter de verticale streep staat de voorwaarde.

Conditionele kansen
Synoniem: voorwaardelijke kansen, conditional probabilities (Eng)
Een conditionele kans is de kans op een bepaalde uitkomst op een variabele, als de uitkomst op een andere variabele is gegeven. Formeel: de kans op de gebeurtenis A, onder de voorwaarde dat de gebeurtenis B is opgetreden. Notatie: P(A¦B), achter de verticale streep staat de voorwaarde.

Conditionele verdeling
Synoniem: conditional probability (Eng)
De frequentieverdeling van de uitkomsten in een rij of kolom van een kruistabel. Of de kansverdeling van de uitkomsten op een variabele, als de uitkomst op een andere variabele is gegeven.

Confidence interval
(Eng) Synoniem: betrouwbaarheidsinterval, confidentie-interval
Het interval van waarden rondom een puntschatter, waarin in een tevoren bepaald percentage (bijvoorbeeld 95%) van de gevallen de populatieparameter ligt.

Confidentie-interval
Synoniem: betrouwbaarheidsinterval, confidence interval (Eng)
Het interval van waarden rondom een puntschatter, waarin in een tevoren bepaald percentage (bijvoorbeeld 95%) van de gevallen de populatieparameter ligt.

Consistente schatters
Een schatter is consistent, als zijn gemiddelde kwadratische fout (mean squared error, MSE) tot nul nadert, als de steekproefomvang onbeperkt toeneemt

Contingentietabel
Synoniem: kruistabel, crosstable (Eng)
Bivariate frequentietabel met de aantallen voor alle combinaties van de uitkomsten van twee (kans)variabelen.

Contingentietabellen
Synoniem: kruistabellen, crosstables (Eng)
Een kruistabel is een bivariate frequentietabel met de aantallen voor alle combinaties van de uitkomsten van twee (kans)variabelen.

Continu
Synoniem: continuous (Eng)
Variabelen of uitkomsten zijn continu als zij in een bepaald interval iedere waarde kunnen aannemen. Tussen twee willekeurige waarden ligt altijd nog een tussenliggende waarde. Voorbeelden: tijd, lengte, massa en energie.

Continue kansverdelingen
Synoniem: continuous distributions (Eng)
Kansverdeling van een continue kansvariabele. De 2 belangrijkste theoretische continue verdelingen zijn de normale verdeling en de chikwadraat-verdeling.

Continue variabele
Synoniem: continuous variable (Eng)
Kan in een bepaald interval iedere waarde aannemen. Tussen twee willekeurige waarden ligt altijd nog een tussenliggende waarde. Voorbeelden: tijd, lengte, massa en energie.

Continue variabelen
Synoniem: continuous variables (Eng)
Kunnen in een bepaald interval iedere waarde aannemen. Tussen twee willekeurige waarden ligt altijd nog een tussenliggende waarde. Voorbeelden: tijd, lengte, massa en energie.

Continuïteitscorrectie
Synoniem: continuity correction (Eng)
Correctie bij benadering van discrete verdelingen met continue verdelingen. Bij de berekening van een rechteroverschrijdingskans wordt een halve eenheid van de uitkomst afgetrokken en bij de berekening van een linkeroverschrijdingskans wordt een halve eenheid opgeteld bij de uitkomst. P(X 8) wordt dus P(X 7.5) en P(X 8) wordt P(X 8.5).

Continuity correction
(Eng) Synoniem: continuïteitscorrectie
Correctie bij benadering van discrete verdelingen met continue verdelingen. Bij de berekening van een rechteroverschrijdingskans wordt een halve eenheid van de uitkomst afgetrokken en bij de berekening van een linkeroverschrijdingskans wordt een halve eenheid opgeteld bij de uitkomst. P(X 8) wordt dus P(X 7.5) en P(X 8) wordt P(X 8.5).

Continuous
(Eng) Synoniem: continu
Variabelen of uitkomsten zijn continu als zij in een bepaald interval iedere waarde kunnen aannemen. Tussen twee willekeurige waarden ligt altijd nog een tussenliggende waarde. Voorbeelden: tijd, lengte, massa en energie.

Continuous distributions
(Eng) Synoniem: continue kansverdelingen
Kansverdeling van een continue kansvariabele. De 2 belangrijkste theoretische continue verdelingen zijn de normale verdeling en de chikwadraat-verdeling.

Continuous variable
(Eng) Synoniem: continue variabele
Kan in een bepaald interval iedere waarde aannemen. Tussen twee willekeurige waarden ligt altijd nog een tussenliggende waarde. Voorbeelden: tijd, lengte, massa en energie.

Continuous variables
(Eng) Synoniem: continue variabelen
Kunnen in een bepaald interval iedere waarde aannemen. Tussen twee willekeurige waarden ligt altijd nog een tussenliggende waarde. Voorbeelden: tijd, lengte, massa en energie.

Controle
De manier waarop bij de opzet van het onderzoek en-of bij de analyse van de resultaten rekening wordt gehouden met (storende) factoren die de uitkomst kunnen beïnvloeden.

Controle achteraf
Controle bij de analyse van de resultaten van het onderzoek door correctie voor factoren, die de uitkomst beïnvloeden.

Controle voor spreiding
Keuze van de onderzoeksopzet, zodat gecontroleerd wordt voor storende spreiding.

Controle vooraf
Controle bij de opzet van het onderzoek voor factoren, die de uitkomst beïnvloeden.

Controlegroep
Om te controleren voor de invloed van storende factoren wordt bij vergelijkend onderzoek een groep met de te onderzoeken factor vergeleken met een overeenkomstige controlegroep zonder die factor.

Controlled study
(Eng) Synoniem: vergelijkend onderzoek
Om te controleren voor de invloed van storende factoren wordt bij een vergelijkend onderzoek een groep met de te onderzoeken factor vergeleken met een overeenkomstige controlegroep zonder die factor.

Correlatie
Positieve of negatieve samenhang tussen (kans)variabelen die op interval- of rationiveau zijn gemeten.

Correlatie en causaliteit
Niet alle waargenomen correlaties rechtvaardigen de conclusie van een causaal verband tussen de betrokken variabelen. Klik voor meer info door naar:

Correlatiecoëfficiënt
Een getal tussen -1 en +1, dat de richting en de sterkte van de correlatie tussen twee kansvariabelen aangeeft. Afhankelijk van het type variabele kunnen we kiezen uit Pearson's correlatiecoëfficiënt, Spearman's rang-correlatiecoëfficiënt en Kendall's tau.

Correlatiecoëfficiënten
Een correlatiecoëfficiënt is een getal tussen -1 en +1, dat de richting en de sterkte van de correlatie tussen twee kansvariabelen aangeeft. Afhankelijk van het type variabele kunnen we kiezen uit Pearson's correlatiecoëfficiënt, Spearman's rang-correlatiecoëfficiënt en Kendall's tau.

Cramers V
Associatiemaat voor nominale en ordinale variabelen met meer dan twee uitkomstcategorieën. De waarden liggen tussen -1 en +1.

Critical region
(Eng) Synoniem: kritieke gebied
Alle waarden van de toetsingsgrootheid, T, waarvoor geldt:

Deze waarden van T, dus inclusief de (rechter) kritieke waarde, en-of de (linker) kritieke waarde, , leiden alle tot verwerping van de nulhypothese.

Critical value
(Eng) Synoniem: kritieke waarde
De grenswaarde, of , waarvoor geldt:

De (rechter) kritieke waarde, , en de (linker) kritieke waarde, , worden bepaald door de kansverdeling van de toetsingsgrootheid, T.

Critical values
(Eng) Synoniem: kritieke waarden
De grenswaarden, of , waarvoor geldt:

De (rechter) kritieke waarde, , en de (linker) kritieke waarde, , worden bepaald door de kansverdeling van de toetsingsgrootheid, T.

Cross-over onderzoek
Synoniem: gekruist onderzoek
Vergelijkend onderzoek, waarbij twee of meer proefomstandigheden of behandelingen na elkaar (maar in willekeurige volgorde) worden toegepast op hetzelfde proefobject.

Cross-sectioneel onderzoek
Synoniem: transversaal onderzoek
Bij transversaal (cross-sectioneel) onderzoek wordt ieder individu in een groep eenmaal en op hetzelfde tijdstip geobserveerd of gemeten. Bij longitudinaal onderzoek worden de waarnemingen of metingen bij ieder individu op een aantal achtereenvolgende tijdstippen herhaald.

Crosstable
(Eng) Synoniem: kruistabel, contingentietabel
Bivariate frequentietabel met de aantallen voor alle combinaties van de uitkomsten van twee (kans)variabelen.

Crosstables
(Eng) Synoniem: kruistabellen, contingentietabellen
Een kruistabel is een bivariate frequentietabel met de aantallen voor alle combinaties van de uitkomsten van twee (kans)variabelen.

Cumulatief frequentiediagram
Grafiek van een cumulatieve frequentieverdeling. Uitgaande van het histogram worden de cumulatieve frequenties op de y-as uitgezet tegen de klassen(grenzen) op de x-as.

Cumulatieve frequentie
Geeft aan hoe vaak een bepaalde uitkomst èn alle uitkomsten met een kleinere waarde waargenomen zijn.

Cumulatieve frequenties
Geven aan hoe vaak een bepaalde uitkomst èn alle uitkomsten met een kleinere waarde waargenomen zijn.

Cumulatieve kans
Synoniem: linkeroverschrijdingskans, cumulative probability (Eng)
Kans op het optreden van een uitkomst gelijk aan of kleiner dan een waarde x, P(X x).

Cumulatieve kansen
Synoniem: linkeroverschrijdingskansen, cumulative probabilities (Eng)
De cumulatieve kans is de kans op het optreden van een uitkomst gelijk aan of kleiner dan een waarde x, P(X x).

Cumulatieve proportie
De cumulatieve proportie van een uitkomst is de som van de proporties van die uitkomst èn van alle uitkomsten met een kleinere waarde.

Cumulatieve proporties
De cumulatieve proportie van een uitkomst is de som van de proporties van die uitkomst èn van alle uitkomsten met een kleinere waarde.

Cumulative probabilities
(Eng) Synoniem: cumulatieve kansen, linkeroverschrijdingskansen
De cumulatieve kans is de kans op het optreden van een uitkomst gelijk aan of kleiner dan een waarde x, P(X x).

Cumulative probability
(Eng) Synoniem: cumulatieve kans, linkeroverschrijdingskans
Kans op het optreden van een uitkomst gelijk aan of kleiner dan een waarde x, P(X x).

Curvilineair
Kromme, niet lineaire, curve.

Data-analyse
De bewerking van onderzoeksgegevens met behulp van technieken van de beschrijvende en inferentiële statistiek.

Dataverzameling
Het verzamelen van de benodigde gegevens voor het onderzoek bijvoorbeeld door waarnemingen te doen: tellen, meten, enquêteren enzovoort.

Deciel
Decielen zijn de (9) waarden die een naar grootte geordende reeks uitkomsten in 10 gelijke stukken verdelen, die ieder een tiende van de uitkomsten bevatten.

Deductie
Het afleiden van een nieuwe stelling, bewering of hypothese uit bestaande stellingen of theorieen. Deductie staat tegenover inductie.

Deductief
Het afleiden van een nieuwe stelling, bewering of hypothese uit bestaande stellingen of theorieen. Deductie staat tegenover inductie.

Deelverzameling
Synoniem: subset (Eng)
Omvat een deel van alle elementen, die een verzameling vormen. Begrip uit de verzamelingenleer.

Degrees of freedom
(Eng) Synoniem: vrijheidsgraden
Aantal onafhankelijke waarnemingen waarmee een steekproefgrootheid is bepaald. Notatie: n, spreek uit 'nu', dit is de Griekse letter 'n'.

Density
(Eng) Synoniem: kansdichtheid, probability density (Eng)
dichtheid

Functie f(x) die de kansverdeling van een kansvariabele beschrijft. De integraal

is gelijk aan de kans op een waarde tussen x = t en x = u.

Dependent
(Eng) Synoniem: afhankelijk
Twee gebeurtenissen A en B zijn afhankelijk, als de voorwaardelijke kans op A gegeven B niet gelijk is aan de onvoorwaardelijke kans op A, dus als P(A¦B) P(A).

Dependent variable
(Eng) Synoniem: afhankelijk variabele
De verklaarde of voorspelde variabele in een regressie of variantie-analyse. In tegenstelling tot de onafhankelijk variabele is de afhankelijk variabele een kansvariabele.

Descriptive statistics
(Eng) Synoniem: beschrijvende statistiek
Het samenvatten en beschrijven van de uitkomsten van een onderzoek in tabellen, grafieken en kengetallen.

Determinatiecoëfficiënt
Maat voor het deel van de variatie in de waarnemingen, dat door het lineaire regressiemodel wordt verklaard. Gelijk aan het kwadraat van Pearson's correlatiecoëfficiënt.

Deviatie
De deviatie van een uitkomst, d = x - m of in een steekproef d = x - , is het verschil tussen die uitkomst en het gemiddelde van alle uitkomsten.

Deviaties
De deviatie van een uitkomst, d = x - m of in een steekproef d = x - , is het verschil tussen die uitkomst en het gemiddelde van alle uitkomsten.

Dichotome
Synoniem: dichotomous (Eng)
Dichotome kansvariabele of uitkomst: kansvariabele of uitkomst met slechts 2 mogelijke uitkomsten of waarden. Voorbeelden zijn geslacht (man of vrouw), overleving (dood of levend) of examenuitslag (geslaagd of gezakt).

Dichotomous
(Eng) Synoniem: dichotoom
Kansvariabele of kansexperiment met slechts 2 mogelijke uitkomsten. Voorbeelden zijn geslacht (man of vrouw), overleving (dood of levend) of examenuitslag (geslaagd of gezakt).

Dichotomous
(Eng) Synoniem: dichotome
Dichotome kansvariabele of uitkomst: kansvariabele of uitkomst met slechts 2 mogelijke uitkomsten of waarden. Voorbeelden zijn geslacht (man of vrouw), overleving (dood of levend) of examenuitslag (geslaagd of gezakt).

Dichotoom
Synoniem: dichotomous (Eng)
Kansvariabele of kansexperiment met slechts 2 mogelijke uitkomsten. Voorbeelden zijn geslacht (man of vrouw), overleving (dood of levend) of examenuitslag (geslaagd of gezakt).

Directional alternative
(Eng) Synoniem: eenzijdig alternatief, one-sided alternative (Eng)
Toetsen met eenzijdig alternatief: de alternatieve hypothese is gedefinieerd als H₁: populatiewaarde > waarde van de nulhypothese (rechtseenzijdig) of als H₁: populatiewaarde < waarde van de nulhypothese (linkseenzijdig).

Discordant
Niet overeenstemmend, bijvoorbeeld tussen individuen met betrekking tot scores of eigenschappen. Tegengestelde is concordant.

Discordante
Niet overeenstemmende, bijvoorbeeld tussen individuen met betrekking tot scores of eigenschappen. Tegengestelde is concordante.

Discreet
Variabelen of uitkomsten zijn discreet, als hun mogelijke waarden slechts een beperkt aantal getallen of klassewaarden zijn. De tussenliggende waarden hebben geen betekenis. Voorbeelden: tellingen, bloedgroepen.

Discrete
Variabelen of uitkomsten zijn discreet, als hun mogelijke waarden slechts een beperkt aantal getallen of klassewaarden zijn. De tussenliggende waarden hebben geen betekenis. Voorbeelden: tellingen, bloedgroepen.

Discrete kansverdelingen
Synoniem: discrete probability distributions (Eng)
Kansverdeling van een discrete kansvariabele. De 2 belangrijkste discrete verdelingen zijn de binomiale verdeling en de Poisson-verdeling.

Discrete probability distributions
(Eng) Synoniem: discrete kansverdelingen
Kansverdeling van een discrete kansvariabele. De 2 belangrijkste discrete verdelingen zijn de binomiale verdeling en de Poisson-verdeling.

Discrete variabele
Heeft een beperkt aantal getallen of klassen als mogelijke uitkomsten. De tussenliggende waarden hebben geen betekenis. Voorbeelden: tellingen, bloedgroepen.

Discrete variabelen
Hebben een beperkt aantal getallen of klassen als mogelijke uitkomsten. De tussenliggende waarden hebben geen betekenis. Voorbeelden: tellingen, bloedgroepen.

Disjunct
Twee verzamelingen (of gebeurtenissen) zijn disjunct, als hun doorsnede leeg is: A B = <IMG SRC="For-Leeg.gif" align=absmiddle border=0>.

Dispersion
(Eng) Synoniem: spreiding, strooiing, variabiliteit, scattering (Eng)
Fluctuaties in de uitkomsten van experimenten of waarnemingen, die we niet nader kunnen of willen verklaren en die we daarom toeschrijven aan het toeval.

Doorsnede
Synoniem: intersection (Eng)
De doorsnede van twee gebeurtenissen (notatie A B, uitspraak A én B) bevat die uitkomsten, die tot beide gebeurtenissen A en B behoren.

Double stem-and-leaf plot
(Eng) Synoniem: tweezijdig stem-and-leaf plot
Dubbel stem-and-leaf plot om twee groepen te kunnen vergelijken.

Double-blind controlled
(Eng) Synoniem: dubbelblind gecontroleerd
Dubbelblind (gecontroleerd) onderzoek is gerandomiseerd vergelijkend onderzoek bij patienten, waarbij noch de patient, noch de behandelaar weten welke behandeling de patient krijgt.

Dubbelblind gecontroleerd
Synoniem: double-blind controlled (Eng)
Dubbelblind (gecontroleerd) onderzoek is gerandomiseerd vergelijkend onderzoek bij patienten, waarbij noch de patient, noch de behandelaar weten welke behandeling de patient krijgt.

EAS
Synoniem: aselecte steekproef, enkelvoudige aselecte steekproef
Steekproef, waarin ieder individu of iedere eenheid in de populatie met dezelfde kans terecht kan komen. Naast enkelvoudige aselecte steekproeven zijn er samengestelde steekproeven, zoals de gestratificeerde en de geclusterde steekproeven, die uit aselecte deelsteekproeven bestaan.

Een steekproef, continue variabele
Toets, waarbij de nulhypothese H₀: m = m₀ wordt getoetst.

Eenzijdig alternatief
Synoniem: one-sided alternative (Eng) , directional alternative (Eng)
Toetsen met eenzijdig alternatief: de alternatieve hypothese is gedefinieerd als H₁: populatiewaarde > waarde van de nulhypothese (rechtseenzijdig) of als H₁: populatiewaarde < waarde van de nulhypothese (linkseenzijdig).