Kennisbasis Statistiek

Categorie: Statistieken, documentatie en informatie > Statistiek
Datum & Land: 08/10/2007, NL
Woorden: 885

Overzicht van de toetsen
Overzicht van de belangrijkste statistische toetsen.

Paired t-test
(Eng) Synoniem: gepaarde t-toets
Toets waarbij steeds twee waarnemingen worden gedaan op hetzelfde individu of op twee gepaarde individuen.

Parameter
Constante in een mathematisch model bijvoorbeeld p in de binomiale kansverdeling of m en s2 in de kansdichtheid van de normale verdeling.

Parameters
Constanten in een mathematisch model bijvoorbeeld p in de binomiale kansverdeling of m en s2 in de kansdichtheid van de normale verdeling.

Parameters van de Poisson-verdeling
De Poisson-verdeling heeft als enige parameter de verwachting, m.

Parametric statistics
(Eng) Synoniem: parametrische statistiek
Statistische analysemethoden, waarbij gebruik gemaakt wordt van parametrische kansverdelingen.

Parametrische statistiek
Synoniem: parametric statistics (Eng)
Statistische analysemethoden, waarbij gebruik gemaakt wordt van parametrische kansverdelingen.

Partial correlation
(Eng) Synoniem: partiële correlatie
Correlatie tussen twee variabelen na correctie voor een derde variabele.

Partial correlation coefficient
(Eng) Synoniem: partiële correlatiecoëfficiënt
Maat voor de partiële correlatie; wordt in de kennisbasis statistiek niet behandeld.

Partiële correlatie
Synoniem: partial correlation (Eng)
Correlatie tussen twee variabelen na correctie voor een derde variabele.

Partiële correlatiecoëfficiënt
Synoniem: partial correlation coefficient (Eng)
Maat voor de partiële correlatie; wordt in de kennisbasis statistiek niet behandeld.

Patient compliance
(Eng) Synoniem: therapietrouw
De mate waarin patiënten zich aan de afgesproken behandeling houden. Selectieve verschillen in therapietrouw tussen patiënten kan de uitkomst van klinisch onderzoek systematisch vertekenen.

Patiënt-controle onderzoek
Synoniem: case-control onderzoek
Retrospectief onderzoek, waarbij in steekproeven van cases (bv. patiënten) en van controles (bv. gezonde proefpersonen) wordt gekeken naar associaties met mogelijke risicofactoren.

Pearson's correlatiecoëfficiënt
Synoniem: product-moment correlatiecoëfficiënt
Een getal tussen -1 en +1, dat de richting en de sterkte van de correlatie tussen twee continue kansvariabelen aangeeft.

Per protocol analyse
Synoniem: Per protocol analysis (Eng)
Gerandomiseerd vergelijkend onderzoek waarbij de eindanalyse plaatsvindt door vergelijking van de groepen, zoals ze bij de randomisatie zijn gevormd met uitsluiting van proefpersonen, die van groep gewisseld zijn.

Per protocol analysis
(Eng) Synoniem: per protocol analyse
Gerandomiseerd vergelijkend onderzoek waarbij de eindanalyse plaatsvindt door vergelijking van de groepen, zoals ze bij de randomisatie zijn gevormd met uitsluiting van proefpersonen, die van groep gewisseld zijn.

Percentiel
Synoniem: percentile (Eng)
Voor het k-de percentiel geldt: maximaal k% van de uikomsten heeft een waarde kleiner dan die van het k-de percentiel. Tegelijkertijd heeft maximaal 100-k% van alle uitkomsten een waarde groter dan die van het k-de percentiel.

Percentile
(Eng) Synoniem: percentiel
Voor het k-de percentiel geldt: maximaal k% van de uikomsten heeft een waarde kleiner dan die van het k-de percentiel. Tegelijkertijd heeft maximaal 100-k% van alle uitkomsten een waarde groter dan die van het k-de percentiel.

Phi
Synoniem: phi-coëfficiënt
Associatiemaat voor nominale en ordinale variabelen met twee uitkomstcategorieën. De waarden liggen tussen -1 en +1.

Phi-coëfficiënt
Synoniem: phi
Associatiemaat voor nominale en ordinale variabelen met twee uitkomstcategorieën. De waarden liggen tussen -1 en +1.

Placebo-controlled research
(Eng) Synoniem: placebo-gecontroleerd onderzoek
Gerandomiseerd vergelijkend onderzoek, waarbij één van de twee behandelingen een schijnbehandeling is. 'Placebo' is Latijn voor 'ik zal behagen'.

Placebo-gecontroleerd onderzoek
Synoniem: placebo-controlled research (Eng)
Gerandomiseerd vergelijkend onderzoek, waarbij één van de twee behandelingen een schijnbehandeling is. 'Placebo' is Latijn voor 'ik zal behagen'.

Plattegrond
De plattegrond rechts op het scherm geeft een hiërarchisch overzicht van de titels van de hoofdvensters. Met een rode stip (in Internet Explorer 6.0 of later) is aangegeven in welk hoofdvenster je je bevindt.

Point estimator
(Eng) Synoniem: puntschatter
Een puntschatter is een steekproefgrootheid, die een populatieparameter schat.

Point estimators
(Eng) Synoniem: puntschatters
Een puntschatter is een steekproefgrootheid, die een populatieparameter schat.

Point prevalence
(Eng) Synoniem: prevalentie, prevalence (Eng)
In de medische diagnostiek: de apriori kans, dat de onderzochte patiënt de betreffende ziekte heeft voordat dat de uitslag van de diagnostische test bekend is.

Poisson-verdeling
Kansverdeling van onafhankelijke tellingen in steekproeven van onbeperkte omvang.

Polygoon
Synoniem: frequentiepolygoon
Een frequentiepolygoon gaat uit van een histogram. In het histogram worden de frequenties op de verticale as uitgezet tegen de klassenmiddens op de horizontale as. De verkregen punten worden door een lijn verbonden.

Pooled estimate of variance
(Eng) Synoniem: gepoolde variantieschatting, samengevoegde variantieschatting
Het gewogen gemiddelde van twee of meer steekproefvarianties, waarbij de aantallen vrijheidsgraden wegingsfactor zijn. De gepoolde variantie is een zuivere schatter van de populatievariantie, bepaald met de som van de aantallen vrijheidsgraden van de gepoolde steekproefvarianties.

Pooled proportion
(Eng) Synoniem: gepoolede proportie
Onder de nulhypothese, dat p₁ = p₂, poolen we de overeenkomstige steekproefproporties p₁ en p₂ tot het gewogen gemiddelde p = (n₁p₁ + n₂p₂) - (n₁ + n₂).

Pooled proportions
(Eng) Synoniem: gepoolede proporties
Onder de nulhypothese poolen we de proporties p₁ en p₂ tot het gewogen gemiddelde p = (n₁p₁ + n₂p₂) - (n₁ + n₂).

Popper
Sir Karl Popper (1902-1994), belangrijk wetenschapsfilosoof. Zijn meest bekende filosofische werken zijn "The Logic of Scientific Discovery" (1934) en "Conjectures and Refutations" (1963).

Populatie
Verzameling van alle elementen (of objecten), waarvoor de resultaten van een onderzoek gelden.

Populatie en steekproef
Eerste scherm van het hoofdstuk over steekproeven.

Populatiegemiddelde
Synoniem: population mean (Eng)
De verwachting(swaarde) van de kansvariabele X, E(X), vaak met de Griekse letter m aangeduid.

Populatieparameter
Constante in een mathematisch model bijvoorbeeld p in de binomiale kansverdeling of m en s2 in de kansdichtheid van de normale verdeling. Kenmerk van de kansverdeling van een populatie.

Populatievariantie
Synoniem: population variance (Eng)
De verwachting(swaarde) van de gekwadrateerde deviaties van de kansvariabele X met het populatiegemiddelde, m, E(X - m)2, vaak met s2 aangeduid.

Population mean
(Eng) Synoniem: populatiegemiddelde
De verwachting(swaarde) van de kansvariabele X, E(X), vaak met de Griekse letter m aangeduid.

Population variance
(Eng) Synoniem: populatievariantie
De verwachting(swaarde) van de gekwadrateerde deviaties van de kansvariabele X met het populatiegemiddelde, m, E(X - m)2, vaak met s2 aangeduid.

Positieve correlatie
Samenhang van twee variabelen, waarbij hoge uitkomsten op de ene variabele gepaard gaan met hoge waarden op de andere.

Positively skewed
(Eng) Synoniem: rechtsscheef
Een frequentie- of kansverdeling is rechtsscheef, als de hogere waarden oververtegenwoordigd zijn t.o.v. een symmetrische verdeling. De 'staart' in een rechtsscheve verdeling ligt dus 'naar rechts'.

Positively skewed distribution
(Eng) Synoniem: rechtsscheve verdeling
Een frequentie- of kansverdeling waarin de hogere waarden oververtegenwoordigd zijn t.o.v. een symmetrische verdeling. De 'staart' in een rechtsscheve verdeling ligt dus 'naar rechts'.

Positively skewed distributions
(Eng) Synoniem: rechtsscheve verdelingen
Frequentie- of kansverdelingen waarin de hogere waarden oververtegenwoordigd zijn t.o.v. symmetrische verdelingen. De 'staart' in een rechtsscheve verdeling ligt dus 'naar rechts'.

Posterior probability
(Eng) Synoniem: a posteriori kans
In de regel van Bayes: de voorwaardelijke kans P(A¦B) voordat bekend is of de gebeurtenis B al of niet heeft plaatsgevonden.

Power
(Eng) Synoniem: onderscheidingsvermogen
De kans, dat de nulhypothese terecht wordt verworpen en dat dus de alternatieve hypothese terecht wordt geaccepteerd. Meestal aangeduid met 1 - b.

Precies
Synoniem: betrouwbaar, reproduceerbaar, precise (Eng) , reproducible (Eng)
Betrouwbaar (precies, reproduceerbaar) zijn waarnemingen, die onder dezelfde omstandigheden herhaald, dezelfde uitkomst geven. Betrouwbare waarnemingen hebben geringe toevallige fouten.

Precieze
Synoniem: betrouwbare, reproduceerbare
Betrouwbaar zijn waarnemingen, die onder dezelfde omstandigheden herhaald, dezelfde uitkomst geven. Betrouwbare waarnemingen hebben geringe toevallige fouten.

Precise
(Eng) Synoniem: betrouwbaar, precies, reproduceerbaar, reproducible (Eng)
Betrouwbaar (precies, reproduceerbaar) zijn waarnemingen, die onder dezelfde omstandigheden herhaald, dezelfde uitkomst geven. Betrouwbare waarnemingen hebben geringe toevallige fouten.

Precisie
Synoniem: betrouwbaarheid, reproduceerbaarheid, precision (Eng) , reproducibility (Eng)
Betrouwbaar (precies, reproduceerbaar) zijn waarnemingen, die onder dezelfde omstandigheden herhaald, dezelfde uitkomst geven. Betrouwbare waarnemingen hebben geringe toevallige fouten.

Precision
(Eng) Synoniem: betrouwbaarheid, precisie, reproduceerbaarheid, reproducibility (Eng)
Betrouwbaar (precies, reproduceerbaar) zijn waarnemingen, die onder dezelfde omstandigheden herhaald, dezelfde uitkomst geven. Betrouwbare waarnemingen hebben geringe toevallige fouten.

Predictieve waarde
Synoniem: voorspellende waarde, predictive value (Eng)
In de medische diagnostiek: de kans, dat een patiënt de betreffende ziekte heeft als de diagnostische test positief is.

Predictive value
(Eng) Synoniem: voorspellende waarde, predictieve waarde
In de medische diagnostiek: de kans, dat een patiënt de betreffende ziekte heeft als de diagnostische test positief is.

Prevalence
(Eng) Synoniem: prevalentie, point prevalence (Eng)
In de medische diagnostiek: de apriori kans, dat de onderzochte patiënt de betreffende ziekte heeft voordat dat de uitslag van de diagnostische test bekend is.

Prevalentie
Synoniem: prevalence (Eng) , point prevalence (Eng)
In de medische diagnostiek: de apriori kans, dat de onderzochte patiënt de betreffende ziekte heeft voordat dat de uitslag van de diagnostische test bekend is.

Prior probability
(Eng) Synoniem: a priori kans
In de regel van Bayes: de onvoorwaardelijke kans P(A) voordat bekend is of de gebeurtenis B al of niet heeft plaatsgevonden.

Probability
(Eng) Synoniem: kans, chance (Eng)
De kans op een gebeurtenis, P(X = x), wordt uitgedrukt in een getal tussen 0 en 1. Een waarde dicht bij 0 betekent dat de gebeurtenis onwaarschijnlijk is; een waarde dicht bij 1 betekent een hoge waarschijnlijkheid.

Probability and statistics
(Eng) Synoniem: waarschijnlijkheid en statistiek
Eerste scherm van de behandeling van de inferentiële statistiek: alles over kansen, kansverdelingen, steekproeven, schatten, toetsen en modelleren.

Probability calculus
(Eng) Synoniem: kansrekening
Definieert begrippen als 'kans' en 'kansvariabele' en leidt regels af om met kansen te rekenen.

Probability density
(Eng) Synoniem: kansdichtheid, density (Eng)
dichtheid

Functie f(x) die de kansverdeling van een kansvariabele beschrijft. De integraal

is gelijk aan de kans op een waarde tussen x = t en x = u.

Probability density curve
(Eng) Synoniem: kansdichtheidskromme
Grafiek van de kansdichtheid, f(x), van een continue kansvariabele uitgezet tegen de waarden, x, van die kansvariabele.

Probability distribution
(Eng) Synoniem: kansverdeling
De verzameling van alle mogelijke waarden, die een kansvariabele kan aannemen, ieder geassocieerd met de kans, dat die waarde worden gerealiseerd.

Probability distributions
(Eng) Synoniem: kansverdelingen
Eerste scherm van het hoofdstuk 'kansverdelingen': theorie, begrippen, definities en de belangrijkste discrete en continue kanverdelingen.

Productregels
De simultane kans op de doorsnede van twee gebeurtenissen A en B, notatie P(A B), wordt berekend met de algemene productregel of, als de gebeurtenissen onafhankelijk zijn, met de productregel voor onafhankelijke gebeurtenissen.

Proportie
Synoniem: relatieve frequentie
De proportie of relatieve frequentie van een uitkomst is de frequentie van die uitkomst gedeeld door het totaal aantal waarnemingen (n).

Proporties
Synoniem: relatieve frequenties
De proportie of relatieve frequentie van een uitkomst is de frequentie van die uitkomst gedeeld door het totaal aantal waarnemingen (n).

Prospectief onderzoek
Synoniem: prospective research (Eng)
Bij prospectief onderzoek wordt eerst een steekproef van onderzoeksobjecten getrokken en worden daarop de metingen of waarnemingen gedaan. Bij retrospectief onderzoek zijn de metingen of waarnemingen al verricht en zijn de onderzoeksobjecten gegeven.

Prospective research
(Eng) Synoniem: prospectief onderzoek
Bij prospectief onderzoek wordt eerst een steekproef van onderzoeksobjecten getrokken en worden daarop de metingen of waarnemingen gedaan. Bij retrospectief onderzoek zijn de metingen of waarnemingen al verricht en zijn de onderzoeksobjecten gegeven.

Puntschatter
Synoniem: point estimator (Eng)
Een puntschatter is een steekproefgrootheid, die een populatieparameter schat.

Puntschatters
Synoniem: point estimators (Eng)
Een puntschatter is een steekproefgrootheid, die een populatieparameter schat.

Quantiles
(Eng) Synoniem: kwantielen
Een kwantiel van orde p (0 p 1) verdeelt een verzameling van n naar grootte gerangschikte uitkomsten in np waarden kleiner dan het kwantiel en n(1 - p) waarden groter dan het kwantiel.

Quartile
(Eng) Synoniem: kwartiel
Kwartielen zijn de (3) waarden die een geordende reeks uitkomsten in 4 gelijke stukken verdelen, die ieder een kwart van de uitkomsten bevatten.

Quartiles
(Eng) Synoniem: kwartielen
Kwartielen zijn de (3) waarden die een geordende reeks uitkomsten in 4 gelijke stukken verdelen, die ieder een kwart van de uitkomsten bevatten.

Quintile
(Eng) Synoniem: kwintiel
Kwintielen zijn de (19) waarden die een naar grootte geordende reeks uitkomsten in 20 gelijke stukken verdelen, die ieder een twintigste van de uitkomsten bevatten.

Quizz-vraag
Gebruik van de quizz-vragen links onderaan.

Random errors
(Eng) Synoniem: toevallige fouten, toevallige fluctuaties
Afwijkingen in de waarnemingen, die het gevolg zijn van diverse toevallige, oncontroleerbare of onbekende factoren.

Randomisatie
Het op willekeurige wijze, bijvoorbeeld door loting, samenstellen van onderzoeksgroepen, die vervolgens aan verschillende behandelingen of proefomstandigheden worden blootgesteld.

Randomised controlled trial
(Eng) Synoniem: gerandomiseerd vergelijkend onderzoek, klinisch vergelijkend onderzoek, clinical trial (Eng) , RCT (Eng)
Klinisch onderzoek waarbij de patienten of proefpersonen willekeurig ('random') over twee of meer groepen verdeeld worden, waarna de groepen worden blootgesteld aan verschillende proefomstandigheden of behandelingen.

Randomiseren
Het op willekeurige wijze, bijvoorbeeld door loting, samenstellen van onderzoeksgroepen, die vervolgens aan verschillende behandelingen of proefomstandigheden worden blootgesteld.

Range
(Eng) Synoniem: spreidingsbreedte, variatiebreedte
De spreidingsbreedte is het verschil tussen de hoogste en de laagste uitkomst of tussen de hoogst en de laagst mogelijke waarden van een kwantitatieve variabele.

Rankits
Verwachtingswaarden van een steekproef van geordende waarnemingen uit een standaard normale verdeling.

Ratio level
(Eng) Synoniem: rationiveau
Continue of discrete variabelen, waarvan de schaal van waarden een natuurlijk nulpunt heeft, zijn op rationiveau gemeten.Voorbeelden zijn verhoudingen en de absolute temperatuurschaal in graden Kelvin.

Rationiveau
Synoniem: ratio level (Eng)
Continue of discrete variabelen, waarvan de schaal van waarden een natuurlijk nulpunt heeft, zijn op rationiveau gemeten.Voorbeelden zijn verhoudingen en de absolute temperatuurschaal in graden Kelvin.

RCT
(Eng) Synoniem: gerandomiseerd vergelijkend onderzoek, klinisch vergelijkend onderzoek, clinical trial (Eng) , randomised controlled trial (Eng)
Klinisch onderzoek waarbij de patienten of proefpersonen willekeurig ('random') over twee of meer groepen verdeeld worden, waarna de groepen worden blootgesteld aan verschillende proefomstandigheden of behandelingen.

Realisatie
Waarde of uitkomst van een kansvariabele.

Realisaties
Waarden of uitkomsten van een kansvariabele.

Rechteroverschrijdingskans
Synoniem: overschrijdingskans, upper tail probability (Eng)
De kans op het optreden van een uitkomst gelijk aan of groter dan een waarde x, P(X x), wordt (rechter)overschrijdingskans genoemd. De kans P(X x), worden cumulatieve kans of linkeroverschrijdingskans genoemd.

Rechteroverschrijdingskansen
Synoniem: overschrijdingskansen, upper tail probabilities (Eng)
De kans op het optreden van een uitkomst gelijk aan of groter dan een waarde x, P(X x), wordt (rechter)overschrijdingskans genoemd. De kans P(X x), worden cumulatieve kans of linkeroverschrijdingskans genoemd.

Rechtseenzijdig alternatief
Synoniem: right one-sided alternative (Eng)
Toetsen met eenzijdig alternatief: de alternatieve hypothese is gedefinieerd als H₁: populatiewaarde > waarde van de nulhypothese.

Rechtsscheef
Synoniem: positively skewed (Eng)
Een frequentie- of kansverdeling is rechtsscheef, als de hogere waarden oververtegenwoordigd zijn t.o.v. een symmetrische verdeling. De 'staart' in een rechtsscheve verdeling ligt dus 'naar rechts'.

Rechtsscheve verdeling
Synoniem: positively skewed distribution (Eng)
Een frequentie- of kansverdeling waarin de hogere waarden oververtegenwoordigd zijn t.o.v. een symmetrische verdeling. De 'staart' in een rechtsscheve verdeling ligt dus 'naar rechts'.

Rechtsscheve verdelingen
Synoniem: positively skewed distributions (Eng)
Frequentie- of kansverdelingen waarin de hogere waarden oververtegenwoordigd zijn t.o.v. symmetrische verdelingen. De 'staart' in een rechtsscheve verdeling ligt dus 'naar rechts'.

Reepdiagram
In een reepdiagram worden de waarden van een variabele weergegeven door blokken in een reep. De oppervlakte of de lengte van een blok is evenredig met de frequentie van die uitkomst.

Regel van Bayes
Berekent de a posteriori kans P(A¦B) als functie van de a priori kans P(A) en van P(B¦A) en P(B).

Regressie
Synoniem: regressie-analyse
Analyse van waarnemingen om te onderzoeken of en hoe een continue variabele door een andere continue variabele wordt verklaard of voorspeld.

Regressie en variantie-analyse
Analyse van waarnemingen om te onderzoeken of en hoe een eigenschap door een andere eigenschap wordt verklaard. Bij regressie is de verklarende variabele continu, bij variantie-analyse is hij categorisch.

Regressie-analyse
Synoniem: regressie
Analyse van waarnemingen om te onderzoeken of en hoe een continue variabele door een andere continue variabele wordt verklaard of voorspeld.

Regressiecoëfficiënt
Schatting van een parameter van het regressie-model door middel van regressie-analyse.

Regressiecoëfficiënten
Schattingen van de parameters van het regressie-model door middel van regressie-analyse.

Rejecting the null hypothesis
(Eng) Synoniem: verwerpen van de nulhypothese
Als in een statistische toets de nulhypothese wordt verworpen, is de alternatieve hypothese waar. De kans dat de nulhypothese ten onrechte wordt verworpen (en dus waar is) is het type I risico (a).

Rekenkundig gemiddelde
Synoniem: gemiddelde, mean (Eng) , arithmetic mean (Eng) , average (Eng)
Het gemiddelde, m, is de som van alle uitkomsten, x, gedeeld door het totale aantal, n.