Dierenwoordenboek

Categorie: Planten en dieren > Dieren
Datum & Land: Pl/an/ten , NL
Woorden: 3446

Gastheer
Dier of plant dat al dan niet vrijwillig onderdak biedt aan een ander organisme (z.o. parasiet, tussengastheer)..

Gangreen
Ontsteking en necrose van weefsel, gevolgd door bacteriële rotting, meestal met gasvorming (z.o. koudvuur)..

Ganglion
Zenuwknoop..

Gammaglobuline
Zie immunoglobuline.

Gametogenese
De vorming van gameten..

Gameet
Mannelijke (spermacel) of vrouwelijke (eicel) geslachtscel..

Galblaas
Reservoir voor gal, aan de onderzijde tegen de rechter leverkwab gelegen. Sommige diersoorten hebben geen galblaas, zoals het paard en de duif..

Galactose
Onderdeel van melksuiker..

Galact-
Melk-..

Gal
Door de lever geproduceerde vloeistof met galzuren en galkleurstoffen, die via de galblaas in de darm terechtkomt en belangrijk is voor de (vet-)vertering..

Gaapworm
Syngamus trachea; parasiet in de luchtpijp van diverse vogelsoorten. Geeft gaapziekte..

Geslachtsrijp
Lichamelijk in staat tot de voortplanting (nog niet altijd uitgegroeid)..

Geslachtschromosomen
Chromosomen die meestal met de code X, Y (bij zoogdieren) of Z, W (bij vogels en vissen) worden aangegeven. De combinatie maakt uit of de nakomeling een mannetje of vrouwtje wordt..

Geslachtscel
Voortplantingscel, b.v. spermacel..

Geslachtsapparaat
Alle organen die een functie hebben bij de voortplanting..

Germinatie
Ontkieming, ontspruiting..

Geriatrie
Specialisme dat zich bezig houdt met de behandeling van het oudere dier..

Geraamte
Skelet, totaal aan beenderen..

Genus
Geslacht; onderdeel van een familie in het dierenrijk (z.o. soort, familie, systematiek)..

Genotype
Erfelijke aanleg van een individu (vgl. fenotype)..

Genoom
De totale erfelijke aanleg, het geheel van alle genen in een celkern..

Genitaliën
De voortplantingsorganen, uitwendige en inwendige geslachtsorganen..

Genitaal
Met betrekking tot de voortplantingsorganen..

Genetische manipulatie/modificatie
In het laboratorium veranderen van de erfelijke eigenschappen van bacteriën, planten of dieren..

Genetica
Erfelijkheidsleer..

Generieke naam
Stofnaam, soortnaam, met kleine letter geschreven (i.t.t. merknaam)..

Gen, genen
Erfelijkheidsdrager in het chromosoom, de unieke "streepjescode" van ieder individu (z.o. DNA, chromosoom, genetische manipulatie),.

Gelt
Vrouwelijk varken dat voor de eerste keer drachtig is..

Geleedpotigen
Hoofdafdeling (fylum) van het dierenrijk met o.a. insecten, spinnen en kreeftachtigen..

Gele vlek
Plaats op het netvlies van het oogzintuig, waarop voornamelijk kegeltjes voor kleurwaarneming zijn geconcentreerd..

Gelatine
Verteerbare stof waar omhulsel van een capsule meestal uit bestaat (z.o. capsule)..

Gekke koeienziekte
Zie BSE.

Gehemelte
Palatum, verhemelte (z.o. palatoschisis)..

Geelzucht
Geelverkleuring van de slijmvliezen. Wijst op leverproblemen of afsluiting van de galafvoer (z.o. icterus)..

Geel
Trichomoniasis; infectieziekte in de keel, veroorzaakt door de eencellige trichomonas-flagellaat, komt m.n. bij duiven voor..

Gebreksziekte
Zie deficiëntieziekte.

Gezondheidsverklaring
Officieel document, ondertekend door een dierenarts, dat het dier moet vergezellen, b.v. bij een reis naar het buitenland..

Gewrichtsmuis
Los liggend stukje kraakbeen in het gewricht..

Gist
Eencellige schimmel..

Gingiva
Tandvlees..

Glucosurie
Aanwezigheid van glucose in de urine..

Glucose
Bloedsuiker, behorend tot de dextrosen (z.o. glycogeen)..

Gluconeogenese
De vorming van glucose uit eiwitten en vetten (en bij herkauwers uit vetzuren). Dit gebeurt vooral bij vasten en tekort aan glucose voor de energievoorziening..

Glucocorticosteroïden
Hormonen die door de bijnierschors worden geproduceerd. Ze hebben een veelzijdige werking, o.a. bevordering van de gluconeogenese en werken ontstekingsremmend (z.o. corticosteroïden, gluconeogenese)..

Glucagon
Hormoon, geproduceerd in de pancreas; heeft een bloedsuiker verhogende werking (i.t.t. insuline)..

Glottis
Stembanden en omliggend weefsel, stemvormend deel van het strottenhoofd (z.o. larynx)..

Glomerulus, mv. glomeruli
Bloedvatkluwen, b.v. in de nier..

GLDH
GlutamaatDeHydrogenase; enzym vooral voorkomend in de lever. Gehalte in het bloed is verhoogd bij sommige aandoeningen van de lever..

Glasachtig lichaam
Corpus vitreum..

Glans penis
Top van de roede, deel van het (mannelijk) geslachtsorgaan (vgl. clitoris)..

Glandula
Klier..

Glycogenolyse
De ontleding van glycogeen tot glucose (i.t.t. glycogenese)..

Glycogenese
Vorming van glycogeen uit glucose (i.t.t. glycogenolyse)..

Grote hersenen
Cerebrum..

Groeischijf
Epifysairschijf; kraakbeenschijf in de pijpbeenderen bij jonge dieren, van waaruit de botgroei in de lengte.

Groeihormoon
GH, somatotrofine..

Groeibevorderaars
Middelen, zoals sommige antibiotica en koper, die aan het voer worden toegevoegd om snellere groei te krijgen met minder voergebruik, m.n. in de bio-industrie..

Grit
Stukjes kiezel en-of steen, van belang voor de maalfunctie van de spiermaag van veel vogels..

Gravida
Zwanger, drachtig (i.t.t. gust)..

Granuloom
Gezwel, met granulatieweefsel (z.o. granulatie, neutrofiel granuloom)..

Granulocyt
Witte bloedcel (leukocyt) met korrels in het cytoplasma..

Granulatie
Vorming van korrelig bindweefsel dat zich o.a. in een wond afzet bij genezing..

Granulaat
Medicijn in korrelvorm, voor orale toediening..

Granula
Korreltjes..

Gram-kleuring
Kleuringmethode om bacteriën van elkaar te onderscheiden. Men onderscheidt gram-negatieve (rode) of gram-positieve (blauw-zwarte) bacteriën..

Grove zeestip
Infectie met Cryptokarion irritans..

Gust
Niet drachtig, guist (i.t.t. drachtig, zwanger)..

Gyne
Vrouwelijk, vrouw- (z.o. andro-)..

Gynaecologie
Specialisme voor aandoeningen, samenhangend met de vrouwelijke voortplanting, m.n. verloskunde en vruchtbaarheid..

Hartdilatatie
Verwijding van het hart..

Hart
Cor; holle spier die het bloed door het lichaam pompt..

Haringwormziekte
Zie anisakiasis.

Harde oogrok
Zie sclera.

Harde hersenvlies
Dura mater..

Haploïd
Met een enkel (N) aantal chromosomen in elke celkern, b.v. spermacel of onbevruchte eicel. Bij sommige evertebraten zijn alle lichaamscellen haploïd (vgl. diploïd)..

Handwortel
Carpus..

Handopfok
Kunstmatig grootbrengen van jonge dieren (z.o. potlam, leblam)..

Halothaan
Narcosegas (z.o. ether,isofluraan)..

Haematopoëse
Bloedvorming, vindt plaats in het beenmerg..

Haem-, haema-
Bloed-, bloed betreffend (z.o. hemo-)..

Habitat
Natuurlijke leefomgeving van een diersoort..

Haarbal
Braakbal van uilen, ook balvormige ophoping van haar in de voormagen of de darmen van zoogdieren (z.o. bezoar, gewel)..

Haan
Mannelijke kip, hoenderachtige of loopvogels (z.o. hen)..

Haakbeen
Sesambeentje in de voorknie (polsgewricht) van het paard..

Haverse kanalen
Vaatkanaaltjes in de beenderen, voedingskanalen van het bot, in de lengterichting verlopend..

HCC
Zie hepatitis contagiosa canis..

HD
Zie heupdysplasie..

Hersenvlies
De hersenen worden omgeven door drie vliezen: de buitenste harde hersenvlies (dura mater), het middelste met veel bloedvaten, het spinnenwebvlies (arachnoidea) en tegen de hersenen het zachte hersenvlies (pia mater)..

Hersenstam
Overgang tussen hersenen en ruggenmerg, bevat o.a. het ademhalingscentrum..

Hersenen
Centrale deel van het zenuwstelsel dat in de kop ligt, bestaande uit grote hersenen (cerebrum) en kleine hersenen (cerebellum)..

Herpetologie
Wetenschap, die zich met reptielen en amfibieën bezighoudt..

Herpes
Groep virussen die infectieziekten veroorzaken, b.v. koortslip en IBR-IPV (z.o. IBR-IPV)..

Herkauwer
Plantenetend zoogdier met voormagen, waarin het voedsel gedeeltelijk verteerd wordt door micro-organismen, geholpen door het opnieuw kauwen van het voedsel, b.v. rund, schaap, giraffe en kameel..

Hereditair
Erfelijk..

Herbivoor
Plantenetend (dier), fytofaag (vgl. carnivoor, fructivoor, omnivoor)..

Herbicide
Onkruidverdelger..

Hepato-
De lever betreffend..

Hepatocyt
Levercel..

Hepaticus
Op de lever betrekking hebbend..

Hepatitis
Leverontsteking..