Dierenwoordenboek

Categorie: Planten en dieren > Dieren
Datum & Land: Pl/an/ten , NL
Woorden: 3446

Digitaal
Met betrekking tot de vinger(s) en tenen..

Digestivum
Spijsverteringbevorderend (dier-)geneesmiddel..

Digestie-apparaat
Spijsverteringskanaal met alle organen van mond tot anus of cloaca..

Digestie
Spijsvertering..

Difterie
Ziekte veroorzaakt door de necrosebacterie Corynebacterium diphtheriae, die m.n. het keelslijmvlies van jonge dieren en mensen aantast en met verval (necrose) gepaard gaat..

Diffuus
Uitgebreid, gelijkmatig verspreid over een groot gebied..

Diffusie
Vermenging van opgeloste stoffen met opgeloste stoffen, gassen met gassen of vloeistoffen met vloeistoffen, wanneer deze met elkaar in aanraking komen..

Dierproef
Experiment op levende dieren, b.v. voor het testen van medicijnen..

Diergeneeskunde
Wetenschap omtrent aard, genezing en voorkomen van dierziekten (z.o. Faculteit der Diergeneeskunde, veterinair)..

Diergeneeskundig Onderzoek Gezelschapdieren, Stichting-
D.O.G.; stichting ter stimulering van onderzoek gezelschapdieren, gevestigd op de Faculteit der Diergeneeskunde, Utrecht..

Diergeneesmiddelenwet
Wet die regelt wat medicijnen voor dieren zijn en wie ze mag afgeven of toedienen..

Dierendag
Werelddierendag; jaarlijkse dag van het dier, op 4 oktober..

Diencephalon
Tussenhersenen of middenhersenen..

Dicrocoelium
Geslacht van trematoden, bevat o.a. de leverbot. Veel wilde- en huisdieren, inclusief de mens, kunnen besmet worden door deze parasitaire worm. Slakken zijn tussengastheer..

Diathese
Verhoogde doorlaatbaarheid (z.o. hemorrhagische diathese)..

Diathermie
Opwekken van warmte in weefsels en organen. Wordt gebruikt bij operaties als "elektrisch mes" (z.o. thermocauter)..

Diastole
Rustfase van de hartspier na samentrekking (i.t.t. systole)..

Diasteem
Ruimte tussen twee opeenvolgende elementen, speciaal in de tandenrij, zoals de lagen bij het paard waar het bit op rust..

Diarree
Dunne ontlasting, buikloop, "aan de schijt" (populair taalgebruik)..

Diaphyse
Zie diafyse.

Diapedese
Uittreding van (witte) bloedcellen door de wand van een haarvat heen (bij ontsteking)..

Diapauze
Rustfase in de ontwikkeling, b.v. in eieren, insectenlarven en bij embryo's van b.v. (ijs)beren en reeën (vertraagde implantatie). Kort na de bevruchting gaat de vrucht voor een periode in rust, voordat het zich innestelt in de baarmoederwand en verder ontwikkelt..

Diagnostische anesthesie
Door een bepaald deel in het been van het paard te verdoven, wordt de plaats van de pijnlijkheid vastgesteld (z.o. geleidingsanesthesie)..

Diagnose
Vaststelling welke ziekte het betreft..

Diafyse, diaphyse
Merghoudend middenstuk van een pijpbeen (z.o. epifyse)..

Diafragma
Zie middenrif.

Diabetes mellitus
Suikerziekte; ziekte gepaard gaand met toegenomen dorst, urine-uitscheiding en suiker in de urine (z.o. insuline)..

Diabetes insipidus
Overmatige uitscheiding van grote hoeveelheden nauwelijks geconcentreerde urine..

Diabetes
Overmatige uitscheiding van urine, meestal bedoeld als diabetes mellitus..

Dia-
Door, afzonderlijk, tussen..

Di-
Twee-, dubbel..

Diverticulum
Zakvormige uitstulping, b.v. van de darm..

Diureticum
Middel dat aanzet tot (grotere) urineproductie..

Diurese
Vorming van urine door de nieren..

DNA
Desoxyribo Nucleïne Acid (z.o. Desoxyribonucleïnezuur)..

Dosis
Een bepaalde hoeveelheid, b.v. geneesmiddel, vitaminen of straling..

Dorsalis
Tot de rug behorend..

Dorsaal
Aan de rugzijde, in de richting van de rug (i.t.t. ventraal) (z.o. dors)..

Dors
Rug (i.t.t. venter) (z.o. dorsaal)..

Doortreden
Door de kogelgewrichten veren bij het paard, wat in bepaalde mate normaal is. Bij pijnlijkheid in de ondervoet gebeurt dit onvoldoende..

Dooierzak
Bij embryo's van o.a. vissen en vogels aanwezige zak met voedingsstoffen..

Donsjong
Pul; jonge vogel die net uit het nest komt..

Donor
Gever, b.v. van organen of bloed (i.t.t. recipiënt)..

Domitor
Narcosemiddel, met als werkzame stof medetomidine..

Dominant
Overheersend (term uit erfelijkheidsleer en de gedragsleer) (i.t.t. recessief)..

Domesticatie
Tot huisdier maken van een wilde diersoort door de mens..

Dolor
Pijn; één der vijf klinische kenmerken van ontsteking (z.o. ruber, calor, tumor, functio laesa)..

Dolle kuikenziekte
Kuikenziekte, m.n. bij kippen, door tekort aan vitamine E en-of selenium, gepaard gaande met verlammingen..

Dolichocefaal
Smalle, lang gerekte schedel (vgl. brachycefaal)..

Doffer
Mannelijke duif..

Doyle, ziekte van
Besmettelijke varkensziekte, gepaard gaande met diarree..

Downer
Koe die niet opstaat, ondanks herhaalde behandeling, b.v. bij melkziekte..

Dourine
Dekinfectie bij het paard..

Druivensuiker
Bloedsuiker, fructose, één van de dextrosen..

Drosophila
Fruit- en bananenvliegje, veel gebruikt in laboratoria en als levend voer voor insectenetende terrariumdieren..

Droogzetter
Antibioticapreparaat, dat in de uier wordt gebracht aan het eind van de lactatieperiode (z.o. droogzetten)..

Droogzetten
Stoppen met melken van b.v. een melkkoe, waardoor de uier opdroogt. Meestal wordt binnen enkele maanden het volgende kalf verwacht. Soms worden langwerkende antibioticapreparaten in de uier gebracht (z.o. spenen, droogstaan)..

Droogstaan
Periode dat een melkkoe geen melk geeft, b.v. kort voor een volgende worp (z.o. droogzetten)..

Droes
Bacteriële ziekte bij paarden, geeft een dikke keel, gezwollen lymfeknopen, hoesten en ziek zijn (z.o. droes)..

Drijfmest
Vloeibare mest, vaak gemengd met urine, meestal uit de intensieve veehouderij (z.o. gier)..

Drieslippige klep
Vulvula tricuspidalis; rechterhartklep tussen rechterboezem en -kamer..

Driespeen
Koe waarbij één kwartier van de uier geen melk meer geeft ("blind kwartier"), omdat het is opgedroogd, meestal na een uierontsteking = mastitis..

Drench
Geneesmiddel in de vorm van een drank, b.v. voor het oraal ontwormen van schapen..

Dreigreflex
Reflex om gezichtsvermogen te controleren, waarbij de vinger snel richting oog gebracht wordt, zonder wimpers of tastharen te raken. Een normaal ziend dier zal een afwendbeweging maken en met de oogleden knipperen..

Draver
Paard gebruikt in de drafsport (z.o. klepper)..

Drain
Hulpmiddel (b.v. buisje of gaasje) om (wond-)vocht, bloed of pus af te voeren uit een wond..

Drager
Carrier; dier dat geen ziekteverschijnselen heeft, maar wel een bepaalde ziektekiem bij zich draagt en andere daarmee kan besmetten (z.o. symptoomloos)..

Drachtig
Zwanger, gravide; "dragend van jongen" (i.t.t. gust) bij zoogdieren (z.o draagtijd)..

Draaipoten
Roeipoten, slipped tendon, afgegleden hakpees; komt regelmatig voor bij jonge vogels, gebreksziekte..

Draainekziekte
Hersenvliesontsteking; veroorzaakt door een paramyxovirus. Komt voor bij slangen en parkieten..

Draaier
Tweede halswervel, die samen met de atlas het draaien van de kop mogelijk maakt (z.o. epistropheus)..

Draagtijd
Periode waarin een vrouwelijk zoogdier haar vrucht(en) draagt (z.o. drachtig)..

Dura mater
Het buitenste, harde hersenvlies (z.o arachnoidea, pia mater)..

Dura
Hard..

Duodenum
Twaalfvingerige darm, eerste deel van de dunne darm..

Dummy
Zie fantoom..

Duivenmelk
Melkachtig vocht uit de krop van ouderduiven, dat ze aan hun jongen voeren..

Duivenmelker
Kweker van duiven..

Ductus nasolacrimalis
Traanbuis; afvoergang van de tranen van de traanzak in de mediale ooghoek naar de neus (z.o. epifora, puncta nasolacrimalis)..

Ductus deferens
Zaadleider, vas deferens..

Ductus arteriosus (Botalli)
Bloedvat bij de foetus tussen de longslagader en de aorta, verdwijnt normaal kort na de geboorte..

Ductus arteriosus persistens
"Open ductus Botalli"; hartafwijking waarbij de ductus arteriosus (= Botalli) na de geboorte niet sluit. Geeft een afwijkend geluid bij auscultatie..

Ductus
Buis, kanaal..

Dubbeltreden
Correctiereflex, waarbij de carpus wordt gebogen en de voorkant van het been of de hoef op de grond wordt gezet. Normaal zal een dier dit corrigeren..

Dubbelslag in de ademhaling
Zie COPD.

DVM
Doctor of Veterinary Medicine, dierenarts..

Dwerggroei
Belangrijk achterblijven van de lengtegroei van het lichaam (z.o. chondrodysplasie)..

Dwarslaesie
Beschadiging of doorsnijding van het ruggenmerg met uitvalsverschijnselen..

Dwangbeweging
Zenuwafwijking, waarbij normaal gedrag herhaaldelijk en zonder duidelijke reden wordt uitgevoerd, b.v. rondjes lopen bij eenzijdige hersenafwijkingen..

Dwaalgast
(Trek-)vogel die incidenteel in een bepaald gebied wordt gezien (z.o. standvogel, trekvogel)..

Dyspnoe
Ademnood, benauwdheid, kortademigheid..

Dysplasie
Misvorming; abnormale vorming en groei van weefsel (z.o. ectoderm)..

Dyskinesie
Bewegingsstoornis, b.v. van het mucociliaire systeem. Erfelijke afwijking bij bepaalde hondenrassen, waarbij de trilharen van de slijmvliezen niet normaal werken..

Dysgenese
Elke omstandigheid die voortplanting en embryonale ontwikkeling nadelig beïnvloedt of leidt tot verslechtering of degeneratie..

Dysenterie
Ontsteking van de dikke darm, meestal gepaard gaande met diarree, bloed en slijm in de ontlasting..

Dyserythropoïesis
Onvoldoende aanmaak van rode bloedcellen. Erfelijke aandoening bij de poedel..

Dysfagie
Moeilijk kunnen slikken..

Dys-
Moeilijk, slecht, mis-, on-..

Dysurie
Moeilijke of pijnlijke urinelozing, strangurie..

Dystrofie
Groeistoornis of weefselafbraak door gebrekkige voeding, zuurstoftekort of inactiviteit, b.v. spierdystrofie..