Winelexicon

Categorie: Landbouw, voedsel en voedselverwerking > Wijnlexicon
Datum & Land: 18/04/2012, NL
Woorden: 3610

Albillo
Witte Spaanse druivensoort die alcoholrijke wijnen voortbrengt met iets te weinig zuren.

Alberello (It.)
Geleidingssysteem van de wijnstok in het Middellandse-Zeegebied. Afkomstig van een oude Griekse methode; de ranken worden niet met draad of houtwerk ondersteund, maar groeien in lage, dichte struikvorm.

Albariza(s) (Sp.)
(Albo = spaans voor wit). Spierwitte, zeer kalkhoudende, klei- en zandrijke bodem in het sherrygebied in Zuid-Spanje rond de stad Jerez de la Frontera.

Albarola
Witte Italiaanse (Ligurië) druivensoort. Geeft wijnen met aroma's van citrusfruit, witte en groene appel.

Albana di Romagna (It.)
DOCG in Emilia-Romagna voor witte wijnen gemaakt van Albana, normaal droog maar ook amabile, spumante, dolce en passita.

Albanello Bianco
Witte Italiaanse druivensoort (Sicilië) die mooie likeurwijnen voortbrengt.

Albariño
Witte druivensoort van zeer hoge kwaliteit uit het Spaanse Galicië, identiek aan Alvarinho. In Noordwest-Spanje, onder de naam Rias Baixas laat deze druif zijn potentieel zien én proeven. De wijn van deze druif wordt soms vergeleken met die van de Viognier.

Albalonga
Witte duitse druivensoort, kruising van Rieslaner en Sylvaner. Geeft fruitige wijn met mooie zuren. Van overrijpe druiven verkrijgt men Auslese.

Albana
Witte Italiaanse druivensoort van goede kwaliteit. Geeft twee types wijn de ene bijna droog, de andere zoet tot zeer zoet. Deze laatste kan hergisten in de fles en geeft dan een min of meer mousseuxtype. Beiden zijn goud- tot amberkleurig en bezitten een karakteristiek fruitaroma.

Alambrado (Sp.)
Metalen siernetje op luxeflessen.

Alvarinho
Witte druivensoort van zeer goede kwaliteit. Portugees equivalent van de Spaanse Albariño. Geeft in het noordelijke subdistrict Monçao een droge witte Vinho Verde. Hier wordt deze druif laag bij de grond verbouwd. De meeste witte Vinho Verdes zijn gemaakt van andere druiven en bezitten een hoog zuurgehalte, vrij veel koolzuur en een laag alcoholgehalte. Die van de Alvarinho-druif bevatten meer alcohol, zijn intenser en voller van smaak, zijn fruitiger en hebben doorgaans minder koolzuur.

Alvarelhão
Blauwe druivensoort van goede kwaliteit, voorkomend in geheel noordelijk Portugal. De wijnen van deze druif zijn meestal lichtrood en bezitten een hoge zuurtegraad. Ook geschikt voor roséwijn.

Alto Douro (Port.)
Subregio van het DOC-gebied Porto voor de beste basiswijnen van de grootste porto's.

Alto Adige (It.)
Wijngebied rond Bolzano, ook wel Süd Tirol genoemd, wordt samen met Trentino ingedeeld in één gebied Trentino-Alto Adige. Hier worden goede witte wijnen gemaakt van Riesling, Chardonnay, Müller-Thurgau, Pinot Gris, Pinot Bianco, Sylvaner, Sauvignon, Gewürztraminer en Moscato, rosé van Lagrein en Moscato Rosa en rode van Schiava, Cabernet Franc, Lagrein, Malvasia, Merlot, Pinot Noir en Cabernet-Sauvignon. Eveneens DOC steeds aangevuld met de naam van de gebruikte druivensoort. Het geheim van het succes van de wijn uit Alto Adige is het feit dat in Bolzano, de hoofdstad van de noordelijkste provincie van Italië, af en toe de hoogste temperaturen van het land gemeten worden, zelfs hoger dan in Palermo en Cagliari.

Altintas
Witte Turkse druivensoort, geeft aangename droge tot halfdroge tafelwijnen.

Altesse
Witte druivensoort vooral gecultiveerd in de Savoie. Men produceert er twee types wijn van, geassembleerd met Roussette of met andere druivensoorten (Chardonnay, Mondeuse Blanche) 1. wijn met AOC Roussette-de-Savoie, droog, gecorseerd, van 10 tot 13% vol., sterk geparfumeerd en van grote klasse deze cru heet Marestel. 2. zoete witte wijn, schuimwijn en mousserende, gecommercialiseerd onder de naam Bugey.

Amselfelder (Joeg.)
Zoete rode wijn gemaakt van hoofdzakelijk Pinot Noir druiven, afkomstig uit Kosovo en Servië, meestal te zoet.

Ampurdan-Costa Brava (Sp.)
DO voor rode, witte en rosé-wijnen uit Noordoost-Spanje, tegen de Pyreneeën. Bekend voor zijn droge rosés en mousserende witte wijnen, de rode wijnen zijn krachtig en fruitig of zacht en houtgerijpt. Druivensoorten Garnacha en Cariñena voor rood en rosé, Macabeo en Parellada voor wit.

Ampio (It.)
=Breed. Aanduiding voor wijn die bijzonder rijk en complex is met een vol boeket.

Ampelografisch
Van ampelografie, de studie van de wijnstokken en de druivelaars.

Amoroso (Sp.)
Zachte en zoete sherry, meestal van het oloroso-type.

Amontillado (Sp.)
Sherry die is gerijpt voorbij het fino stadium en een amberkleurige kleur heeft gekregen en een nootachtige smaak.

Amigne
Witte druivensoort uit het kanton Valais in Zwitserland. Geeft verfijnde alcoholrijke licht tannische wijnen.

Amellal
Witte Algerijnse druivensoort die aangename witte wijnen voortbrengt. Bestaat in twee types, een kleine en een grote.

Ambrato (It.)
Zie Ambré.

Ambré (Fr.)
Een amberkleurige wijn. Witte wijn krijgt bij het ouder worden een diep gouden amberkleurige tint. Deze kleurverandering is te wijten aan oxidatie van de kleurstof.

Amarone della Valpolicella (It.)
Beroemde DOC wijnen van hoge kwaliteit uit Veneto. Men laat de druiven eerst half indrogen waardoor de most zeer rijk is aan suikers en smaakstoffen. Men laat de most geheel uitgisten, waardoor er een droge rode wijn ontstaat met veel kracht, alcohol, zachtheid en een nobele bittere smaak. De droge versie dus van de oude Recioto.

Amaro (It.)
Bitter.

Amarante (Port.)
Regio waar rode Vinho Verde wordt gemaakt van Gatão en witte van Lixa.

Amaral
Blauwe Portugese druivensoort die ordinaire wijn voortbrengt met meestal een dominantie in zuren.

Amabile (It.)
Een zoeter wijn dan Abboccato. Halfdroog.

Amylalcohol
Een alcohol dat in zeer kleine hoeveelheden ontstaat tijdens de gisting en rijping van witte wijnen.

Amtliche Prüfungsnummer (D.)
Controlenummer verplicht voor Q.B.A - wijnen en Q.M.P - wijnen. Wordt verleend wanneer de wijn aan bepaalde eisen voor de betreffende categorie voldoet en bovendien, na geproefd te zijn door een keuringscommissie, is goedgekeurd. Het eerste nummer is het codenummer v.h. controlecentrum waar de wijn werd geanalyseerd, de volgende groep cijfers (2) coderen de plaats van botteling, de derde groep cijfers is het registratienummer v.d. bottelaar, de vierde groep cijfers is het volgnummer van de bottelaar dat alleen voor deze botteling geldt, en het laatste nummer wordt gevormd door de laatste twee cijfers v.h. jaar van botteling.

Antioxidant (Fr.)
Stof die gebruikt wordt om oxidatie tegen te gaan. Bij vinificatie gebruikt men hiervoor meestal sulfiet of ascorbinezuur (Vit.C).

Anthracose
Schimmelinfectie die meest voorkomt bij hybriden die in vochtige aarde geplant zijn. Er vormen zich vlekken op de bladeren, die later gaten worden. Bordelese pap is hier de oplossing.

Anthocyanen
Naam die aan stoffen gegeven wordt die de kleur in de wijn geven. In de chemie rangschikt men ze bij de polyfenolen.

Ansonica
Witte Italiaanse (vooral eiland Elba) druivensoort. Geeft lichtgele wijnen met vooral aroma's van citrusfruit, pompelmoes en gemaaid gras.

Anreicheren (D.)
Chaptaliseren.

Ano (Port.)
jaargang.

Año (Sp.)
jaar.

Annata (It.)
jaargang.

Anjou-Villages (Fr.)
AOC in de Loire voor uitsluitend rode wijn van de Cabernets en Gamay.

Anjou-Villages Brissac (Fr.)
AOC in de Loire voor uitsluitend rode wijn van de Cabernets en Gamay.

Anjou-Gamay (Fr.)
AOC in de Loire voor uitsluitend rode wijn van de Gamay.

Anjou Pétillant (Fr.)
AOC in de Loire voor witte en rosé mousserende wijn gemaakt met de méthode traditionnelle van Chenin Blanc, Gamay en de Cabernets. Moet minimum zes maand in contact blijven met de gistdroesem alvorens te degorgeren. Minimum 2 bar druk in de fles.

Anjou Coteaux de la Loire (Fr.)
AOC voor zowel droge, halfdroge als zoete witte Cheninwijnen uit de Loire.

Anjou Mousseux (Fr.)
AOC in de Loire voor witte en rosé mousserende wijn gemaakt met de méthode traditionnelle van Chenin Blanc, Gamay en de Cabernets. Moet minimum één jaar in contact blijven met de gistdroesem alvorens te degorgeren. Minimum 4 bar druk in de fles.

Anjou (Fr.)
AOC-wijngebied in de Loirestreek voor rode en witte wijn. Druivensoorten Chenin Blanc, Chardonnay en Sauvignon Blanc voor wit en Gamay en de Cabernets voor rood en rosé.

Animal (Fr.)
Franse degustatieterm = animaal, dierlijk. Bv. mestig, zweterig, stalgeur, kattenpis... Komt vaak voor bij oude wijnen zoals Châteauneuf-du-Pape, Haut-Médoc, Bourgogne, Hermitage, Rioja.

Añejo (Sp.)
=oud. Añejado por = gerijpt door.

Andron-Blanquet ( Château (Fr.))
Cru grand bourgeois exceptionnel Médoc, gemeente Saint-Estèphe. Druiven Cabernet Sauvignon 40%, Merlot 30%, Cabernet Franc 30%. Jong wat te rustieke dominerende tannines, na een vijftal jaren ouderen mooie fruitaroma's van zwarte bessen, pruimen en braambessen.

Anderson Valley (VS)
Kleine vallei in Mendocino County (Californië), gekend voor de productie van mousserende wijn volgens de methode champenoise. O.a. het champagnehuis Roederer is sinds 1985 in deze vallei actief.

Andalusië (Sp.)
Gebied in Zuid-Spanje, bestaande uit 8 provincies. Hier worden vooral versterkte wijnen gemaakt waaronder sherry. Vier DO's Jerez y Manzanilla, Montilla-Moriles, Malaga en Condado de Huelva.

Ancellotta
Blauwe Italiaanse druivensoort. Geeft intens gekleurde wijn met weinig zuren, vooral gebruikt in assemblages. DOC Lambrusco Reggiano bevat er maximum 20% van.

Anbaugebiet (D.)
Of 'Gebiet' = wijnbouwgebied.

Anaëroob
Lett. geen zuurstof nodig hebbend. Gisting is een overwegend anaëroob proces, een proces onder afwezigheid van zuurstof.

Añada (Sp.)
Jonge wijn van de laatste oogst. Term die gebruikt wordt in het sherry-gebied.

Aoûtement (Fr.)
Tijdens het groeien en het evolueren van de druivelaar, zal het nieuwe hout geleidelijk aan van groen naar bruin kleuren. Dit start doorgaans in de maand augustus = août in het Frans.

AOC (Fr.)
Appellation d'origine controlée of beschermde of gecontroleerde herkomstbenaming. Dit is de hoogste Franse wijncategorie, waarbij niet alleen de plaats waar de wijn gemaakt is, maar ook een bepaalde kwaliteit wordt vermeld. Deze kwaliteitsvermelding heeft te maken met de methodes voor druiventeelt en wijnbereiding in die bepaalde streek.

Appelzuur
Zuur dat ook in appels en ander fruit voorkomt, tijdens de malolactische gisting zich splitst in melkzuur en koolzuurgas.

Appassimento (It.)
Het laten indrogen van de druiven voor de passito-wijnen.

AP (D.)
Afkorting van Amtliche Prüfungsnummer.

Apulië (Puglia) (It.)
Warme en droge wijnregio in het uiterste zuiden van Italië (de hiel en hak van Italië). Levert enorme hoeveelheden eenvoudige wijn en sinds een aantal jaren zeer interessante en betaalbare droge witte en droge rode wijnen als Locorotondo, Salice Salentino, Squinzano en Copertino. Ook de iets duurdere Castel del Monte en Primitivo di Manduria kunnen indrukwekkend voor hun prijs zijn.

Aprilia (It.)
DOC ten zuiden van Rome waar vooral witte wijnen worden gemaakt van de Trebbiano. Rode wijnen worden met Merlot en Sangiovese gemaakt.

Aqueux (Fr.)
Franse degustatieterm zie Alcool.

Aquileia (It.)
DOC in Friuli-Venezia Giulia voor rode en witte wijn waarvan de naam (zoals alle Friuliaanse DOC's) ontleend wordt aan de gebruikte wijnstoksoort Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Bianco, Pinot Grigio, Refosco dal Peduncolo, Sauvignon, Tocai Friulano, Traminer, Riesling Renano en Verduzzo Friulani.

Arrufiac
Witte druivensoort uit de Pyreneeën (Vic-Bilh). Geeft alcoholrijke aromatische wijnen met het karakter van madera, aroma's van gedroogd fruit en perzik.

Arruda (Port.)
IPR-gebied in Extremadure (Midden-Portugal) waar witte wijn wordt gemaakt van de Arinto en Fernão Pires en rode wijn van de Camarate, Periquita en Tinta Miuda.

Arrope (Sp.)
Ingedikte, vaak door inkoken verkregen most die wordt gebruikt om wijnen mee aan te zoeten.

Arrosée, Château l' (Fr.)
Grand cru classé Saint-Emilion. Druiven Merlot 55%, Cabernet Sauvignon 30%, Cabernet Franc 15%. Geconcentreerde rijk-fruitige wijn, specerijen, vanille en ferme rijpe tannines.

Arriloba
Witte druivensoort, kruising van Raffiat de Moncade en Sauvignon Blanc bekomen door Durquéty. Geeft verfijnde lichte wijnen.

Arrábida (Port.)
IPR-gebied in Ribatejo (Midden-Portugal). Rode wijn van Castelhão, Periquita (Fracès), Alfoncheiro en Cabernet Sauvignon. Witte wijn van Fernão Pires, Arinto, Moscatel de Sétubal, Rabo de Ovelha en Roupeiro.

Arôme (Fr.)
Aroma. Zie ook 'bouquet'.

Aromatique (Fr.)
Franse degustatieterm = aromatisch wijn van druiven met een uitgesproken aroma (bv. Gewürtztraminer, Muscat, Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon).

Arneis
Witte druivensoort van zeer goede kwaliteit uit de Roeri-heuvels ten noorden van Alba in Piëmont. Indien goed gemaakt, geeft hij krachtige stenige wijnen met aroma's van wit fruit en rabarber. Er is ook een zoete passito-versie die zeer succesvol is.

Arnauld ( Château (Fr.))
Cru bourgeois Médoc, Haut-Médoc. Druiven Cabernet Sauvignon 60%, Merlot 40%. Soepele fruitige wijn, reeds jong te drinken.

Armazem (Port.)
Kelder.

Armailhac, Château d' (Fr.)
Cinquième grand cru classé Médoc. Gemeente Pauillac. Heette van 1956 tot 1988 Château Mouton Baron Philippe, waardoor velen deze verwarden met Mouton-Rothschild, eerste cru. Druiven Cabernet Sauvignon 49%, Merlot 26%, Cabernet Franc 23%, Petit Verdot 2%. Charmante verleidelijke wijn met aroma's van rijp sappig fruit (zwarte bessen, kersen), chocolade, rokerig kruidig hout en met soepele doch stevige tannines.

Armagnac (Fr.)
Druivendistillaat uit Gascogne (onder Bordeaux). Gemaakt van Ugni Blanc, Folle Blanche en Colombard.

Arjoado (Port.)
Geleidingswijze voor druiven, vooral gebruikt in Minho waar Vinho Verde gemaakt wordt. De plant wordt langs draden tussen de bomen geleid.

Aristocratisch
Verfijnd en elegant, maar de term betekent ook uniek, van zeldzame kwaliteit of uitstekend boven zijn soortgenoten. Gezegd van grote wijnen, zowel door traditie als door smaakeigenschappen.

Arinto
Witte druivensoort van heel goede kwaliteit uit Portugal. De druif heeft een hoge zuurtegraad en geeft aangename citrusachtige tonen aan de wijn. Bucellas uit Midden-Portugal moet 75% van deze druif bevatten. Oudere Arinto-wijnen krijgen aroma's van hars of petroleum en een rijke smaak.

Arinarnoa
Blauwe druivensoort die een kruising is van Merlot en Petit Verdot, verkregen in 1956 door Durquéty. Geeft intens gekleurde fruitige fijne alcoholrijke wijn met soms iets grassigs.

Argilo-calcaire (Fr.)
Argile=klei; calcaire=kalksteen. Deze term duidt op een bodemsoort waarin deze twee elementen voorkomen.

Argilo-silicieux (Fr.)
Argile=klei; silice=silicium, dat vooral in zand voorkomt. Deze term duidt op een bodemsoort waarin deze twee elementen voorkomen.

Argenteyre, Château l' (Fr.)
Producent uit Médoc van mooie klassieke wijnen. Druiven Cabernet Sauvignon 55%, Merlot 40%, Petit Verdot 5%. Zuivere elegante wijn.

Argant
Blauwe druivensoort uit Franche-Comté. Geeft sterk gekleurde (ossebloedkleur) en gecorseerde wijnen die vooral in assemblages worden gebruikt.

Areometer
Een luchtmeter of ook een meettoestel dat al vlottend de dichtheid van vloeistoffen meet.

Areñas (Sp.)
Minder goede bodem in Andalucia (sherrygebied) bestaande uit bijna uitsluitend zand.

Ardèche, Coteaux de l' (Fr.)
Herkomstbenaming van Vins de Pays (rood, wit en rosé) uit de Zuidfranse Ardèche. Zowel monocépages als assemblages van Grenache, Syrah, Cinsault, Cabernet Sauvignon, Merlot, Carignan, Viognier, Chardonnay en Sauvignon Blanc. Meestal lichte kruidige wijnen.

Archet (Fr.)
zie 'en archet'.

Archanes (Gr.)
Zware rode wijn uit Kreta.

Arche, Château d' (Fr.)
1. Deuxième grand cru classé Sauternes. Druiven Sémillon 70%, Sauvignon Blanc 29%, Muscadelle 1%. Krachtig, dik fruitig met een aanzienlijk volume en een aanvankelijk dominerende dosis hout. 2. Cru bourgeois Médoc, Haut-Médoc. Druiven Cabernet Sauvignon 50%, Merlot 40%, Cabernet Franc 10%. Elegant, mooie tannines, aroma's van kersen, frambozen en zwarte bessen.

Arborea (It.)
DOC in Sardinië voor witte wijn van Trebbiano en rode wijn van Sangiovese.

Arbois (Fr.)
1. Wijngebied en AOC uit de Jura. De hooggelegen wijngaarden produceren frisse lichte witte rode én roséwijnen van Savagnin en Chardonnay (wit), Poulsard, Trousseau, Gamay en Pinot Noir (roode en rosé). Ook de Vin Jaune maakt men hier. 2. Witte druivensoort uit de Loirevallei. In tegenstelling tot wat zijn naam doet vermoeden is deze druif niet afkomstig van en ongekend in Arbois. Geeft zachte mooie wijn met het karakter van de Chenin, maar met minder zuren en kwalitatief minder goed.

Arbane
Oude witte druivensoort uit de Aube (Champagne). Wordt zeer laat rijp en geeft zeer lage rendementen, niet geliefd dus. Bracht eertijds excellente wijnen voort in warme jaren.

Aramon
Blauwe druivensoort van minder goede kwaliteit die vooral voorkomt in Zuid-Frankrijk. Druif met heel hoge opbrengst die dunne lichtkleurige rode wijn voortbrengt en rosé, en die bestand is tegen allerlei ziekten en weersinvloeden.

Arame (Port.)
Fijn metalen netje, aangebracht om een luxefles.

Aragon (Sp.)
De hoogvlakte van Aragon, aan drie zijden door bergketens van zee-invloeden afgesloten, heeft een hard en droog landklimaat. Tot voor de instelling van de DO-regio's was de wijn hier te zwaar, te alcoholrijk en vaak geoxideerd. Nu wordt in vier DO-regio's heel mooie wijn gemaakt Somontano, Campo de Borja, Calatayud, en Cariñena. Vooral Garnacha voor rood en Macabeo voor witte wijn. Ook Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Merlot aangeplant.

Aragonez (Port.)
Tempranillo.