Winelexicon

Categorie: Landbouw, voedsel en voedselverwerking > Wijnlexicon
Datum & Land: 18/04/2012, NL
Woorden: 3610

Bourguignon Noir
= syn. voor Gamay.

Bournais (Fr.)
Bodemtype in Touraine (Loire) mengeling van zand en klei, vooral op hoger gelegen plateau's. Niet geschikt voor wijnbouw.

Bourgogne Passe-tout-grains (Fr.)
Regionale AOC in Bourgogne voor rode wijn op basis van tenminste 1-3 Pinot Noir en maximum 2-3 Gamay.

Bourgogne Montrecul (Fr.)
Regionale AOC voor witte wijnen van Chardonnay en rode en roséwijnen van Pinot Noir in de gemeente Dijon (Departement Côte-d'Or).

Bourgogne La Chapelle Notre-Dame (Fr.)
Regionale AOC voor witte wijnen van Chardonnay en rode en roséwijnen van Pinot Noir in de gemeente Ladoix-Serrigny (Departement Côte-d'Or).

Bourgogne Le Chapitre (Fr.)
Regionale AOC voor witte wijnen van Chardonnay en rode en roséwijnen van Pinot Noir in de gemeente Chenôve (Departement Côte-d'Or).

Bourgogne Irancy (Fr.)
Regionale AOC voor rode wijn gemaakt van de Pinot Noir, César en, zeldzaam, Tressot in de gemeenten Irancy, Cravant en Vincelottes in het departement Yonne (Bourgogne).

Bourgogne Hautes-Côtes de Beaune (Fr.)
(Sub)Regionale AOC in de Côte de Beaune (Bourgogne) voor rode en roséwijn van Pinot Noir en witte wijn van Chardonnay.

Bourgogne Hautes-Côtes de Nuits (Fr.)
(Sub)Regionale AOC in de Côte de Nuits (Bourgogne) voor rode en roséwijn van Pinot Noir en witte wijn van Chardonnay.

Bourgogne Epineuil (Fr.)
Regionale AOC voor witte wijnen van Chardonnay en rode en roséwijnen van Pinot Noir, César en Tressot (heel weinig) in de gemeente Epineuil (Departement Yonne).

Bourgogne Coulanges-la-Vineuse (Fr.)
Regionale AOC voor witte wijnen van Chardonnay en rode en roséwijnen van Pinot Noir, César en Tressot (heel weinig) in de gemeenten Coulanges-la-Vineuse, Charentenay, Escolives-Sainte-Camille, Jussy, Migé, Mouffy en Val-de-Mercy (Departement Yonne).

Bourgogne Côte d'Auxerre (Fr.)
Regionale AOC voor rosé en rode Pinot Noir-wijnen en witte Chardonnay-wijnen uit de Côte d'Auxerre.

Bourgogne Côte Saint-Jacques (Fr.)
Regionale AOC voor witte wijnen van Chardonnay en rode en roséwijnen van Pinot Noir in de gemeente Joigny (Departement Yonne).

Bourgogne Chitry (Fr.)
Regionale AOC voor witte wijnen van Chardonnay en rode en roséwijnen van Pinot Noir, César en Tressot (heel weinig) in de gemeente Chitry (Departement Yonne).

Bourgogne Côte Chalonnaise (Fr.)
Regionale AOC voor rosé en rode Pinot Noir-wijnen en witte Chardonnay-wijnen uit de Côte Chalonnaise.

Bourgogne Aligoté (Fr.)
Regionale AOC voor droge, witte wijnen gemaakt van de Aligoté in het Bourgognegebied. Op hun best zijn het frisse, bloemig-geurige wijnen. Halen meestal niet het niveau van een goede wijn gemaakt van de Chardonnay. Jong drinken.

Bourgogne Aligoté Bouzeron (Fr.)
Regionale AOC voor witte wijnen van de Aligoté in de Côte Chalonnaise (Bourgogne).

Bourgogne (Grand) Ordinaire (Fr.)
Regionale AOC voor rode en witte wijnen in Bourgogne. Voor rood is naast Pinot Noir ook Gamay toegestaan, voor wit naast Chardonnay ook Aligoté, Melon de Bourgogne en Sacy. Voor rosé wordt Rosé of Clairet aan de AOC toegevoegd.

Bourgogne (Fr.)
Frankrijks meest befaamde en overal ter wereld geroemde wijnbouwgebied in het oostelijke midden van het land. De Bourgogne heeft nochtans een wijngaardareaal van slechts ca. 10.000 hectare, een tiende van dat van Bordeaux. De basisappellation luidt Bourgogne (zonder meer). Van een algemene AOC als Bourgogne-Supérieur of -Villages is geen sprake. Wel van AOC's met de naam van het onderdeel van de streek of het dorp. Wijnen daarvan kunnen worden gerekend tot een iets hogere categorie. Deze zogenaamde gemeentewijnen hebben soms weer speciale, betere wijngaarden die als grand cru resp. premier cru worden aangeduid, waarbij premier cru de subtop is en grand cru de top. Hiervan hebben de grand cru-wijngaarden de beste mogelijkheden om een topwijn voort te brengen. De roem van het gebied is grotendeels op deze categorie gebaseerd. De Bourgogne is globaal te verdelen in de volgende gebieden de Côte d'Or met daarin de Côtes de Nuits, vooral bekend om zijn rode topwijnen, en de Côtes de Beaune, bekend om zijn witte topwijnen. Naast de Côte d'Or behoren de Chablis met zijn strakke droge witte wijnen, de Chalonnais en de Mâconnais tot de Bourgogne, net als de wijngaarden van de Beaujolais. De versnippering van de wijngaarden voornamelijk een gevolg van het Franse erfrecht is in de Bourgogne enorm. Er zijn talloze kleine druivenakkertjes die door allerlei kleine boertjes worden bewerkt, hetgeen de overzichtelijkheid van het gebied en een duidelijke stijl en kwaliteit van de producten niet ten goede komt. Het grootste probleem voor de consument is dat de wijnen met de naam Bourgogne zo gemakkelijk voor hoge prijzen worden verkocht en er regelmatig te weinig van is (vooral van de betere wijnen). Hierdoor zijn de prijzen al sinds jaren veel te hoog voor de geboden kwaliteit. Wat de producenten ook maken, ze verkopen het toch wel omdat er Bourgogne op het etiket staat. De vraag is groot, de productie is, zeker vergeleken met die van Bordeaux, klein. Bovendien heeff men hier nogal eens de neiging tot het overdadig chaptaliseren waardoor het alcoholgehalte van de wijn niet meer in evenwicht is met de andere smaakcomponenten in de wijn. De wijn wordt daardoor nogal eens slap, zoetig en branderig van karakter. Natuurlijk zijn er ook vele goede en serieus werkende producenten. Hun wijnen zijn vaak echt kostbaar, hoewel meestal de moeite waard. Bourgogne is het Franse wijnbouwgebied met gemiddeld de slechtste prijs-kwaliteit-verhouding. In de Bordeaux en Rhône ligt deze verhouding veel beter, met name voor de wijnen in de basis- en middencategorie. Natuurlijk maakt men ook absolute topwijnen, zowel wit als rood, onvergelijkbaar mooi, rijk en complex, wijnen waaraan het gebied zijn faam te danken heeft. Ze worden in zeer kleine hoeveelheden gemaakt en zijn duur. Vaak echter worden ze als toonbeeld en karakteristiek voor Bourgognes voorgesteld. Om een mythe uit de weg te ruimen over het algemeen zijn de wijnen gemaakt van de Pinot Noir licht van kleur, licht van body en hebben ze een hoog zuurgehalte. Alleen de kostbaarste en beste rode Bourgognes zijn zwaar, rijk en pompeus. Karakteristiek voor de Pinot Noir is tevens het rokerige karakter dat hij aan wijnen geeft. In tegenstelling tot rode Bordeaux, waarbij het gebruikelijk is om meer dan één druivensoort in de wijn te verwerken, wordt rode Bourgogne uitsluitend gemaakt van één druif (behalve Bourgogne Passetoutgrains en Bourgogne Grand Ordinaire). De witte Bourgognes worden eveneens vrijwel uitsluitend van één druif gemaakt de Chardonnay, soms gemengd met een beetje Pinot Blanc (met uitzondering van Bourgogne Aligoté). De Chardonnay levert in een goede wijngaard en bij redelijke opbrengsten een royaal alcoholgehalte en een rijke, verfijnde en genuanceerde geur en smaak. Maar al te vaak haalt men niet alle positieve kanten van deze druif naar voren jonge druivenstokken geplant in matige wijngaarden, gecombineerd met hoge opbrengsten en een weinig serieuze vinificatie en rijping leveren vlakke, nietszeggende en branderige wijnen. Tussen de zeeën van matige wijnen zijn echter af en toe de meest fantastische juwelen te vinden.

Bourgeon de cassis (Fr.)
Franse degustatieterm = Knop van cassis, zwarte bes Een aroma dat men vooral associëert met de Sauvignon Blanc.

Bourgeonner (Fr.)
= Frans voor ontknoppen, botten.

Bourdieu, Château le (Fr.)
Cru bourgeois Médoc, Haut-Médoc. Cabernet Sauvignon 60%, Merlot 40%. Mooie Médoc met bosgeuren, besfruit, toastachtig hout, mooie concentratie.

Bourboulenc
Witte druivensoort van goede kwaliteit. In Griekenland bekend als Asprokondoura. Komt voor in de assemblage van Châteauneuf-du-Pape en in de Languedoc. Brengt kwaliteitswijn voort met vooral bloemige aroma's.

Bourbes (Fr.)
Bezinksel of sediment, bestaande uit minuscule in de most of wijn zwevende vaste deeltjes afkomstig van de schilletjes, pitten en stelen van de druiven en na de gisting inactief geworden gistcellen.

Bouquet (Fr.)
Franse degustatieterm Samengestelde verspreiding van de geuren van een wijn, voortvloeiend uit een combinatie van aroma's. Bouquet verwijst naar de geuren die tot ontwikkeling komen bij wijn die rijpt in houten vaten en vervolgens ouder wordt op fles.

Bouillie bordelaise (Fr.)
'Bordelese pap', een schimmeldodende spray gebruikt tegen wijnziekten als meeldauw, samengesteld uit kopersulfaat en gebluste kalk.

Bouches-du-Rhône, Vin de Pays (Fr.)
Herkomstbenaming voor lichte wijnen afkomstig uit de omgeving van Marseille. Soms krachtige ronde wijnen.

Bouchet
zie Cabernet Franc en Cabernet Sauvignon.

Bouchonné (Fr.)
Franse degustatieterm = Kurksmaak = wijndefect de geur van vocht en schimmel overheerst. Heeft niets te maken met stukjes kurk in het glas. Die zijn onschuldig.

Bouaki Tache
Witte druivensoort uit Oezbekistan, zie Bouaki Nor.

Bouaki
Dessertwijn uit Oezbekistan.

Bouaki Nor
Witte druivensoort uit Oezbekistan, zowel tafel-als wijndruif. Geeft één van de mooiste witte wijnen van Centraal Azië. Geassembleerd met Bouaki Tache om de dessertwijn Bouaki te maken.

Bottiglia (It.)
= Fles.

Botticino (It.)
DOC in Lombardije voor rode wijn van de Barbera.

Botte (It.)
Houten vat van 1000 tot 15000 l. voor rijping of opslag van wijn.

Botrytis cinerea
Een schimmelsoort die vooral bij rottend fruit voorkomt; de edelgerotte druiven die gebruikt worden bij het maken van likoreuze wijnen zijn door deze schimmel aangetast.

Botritizzato (It.)
Met pourriture noble, edelrot Wljn gemaakt van druiven met door een schimmel (botrytis cinerea) veroorzaakte indroging.

Botrytis (Fr.)
Franse degustatieterm = Schimmel 'botrytis cinerea', schimmel op rijpe druiven (Smillon, Riesling en Chenin Blanc) die, in de juiste omstandigheden, het aroma van wijn aanzienlijk kan verhogen.

Boterzuur
Vluchtig zuur dat in kleine hoeveelheden voorkomt in bedorven wijn. Komt slechts zelden voor in gezonde wijn. Heeft een zeer onaangename geur die doet denken aan sterke boter en kaas.

Boterig
Degustatieterm die verwijst naar de volle vanillesmaak afkomstig van de eiken vaten.

Bota (Sp.)
1. Houten vat van 500 liter. 2. Leren wijnzak.

Bosco Eliceo (It.)
DOC in Emilia-Romagna voor lichte rode wijnen van Merlot en Fortana, van deze laatste druif soms frizzante of spumante, en frisse witte wijntjes van Sauvignon.

Borraçal
Blauwe Portugese druivensoort met heel grote productie, geeft licht alcoholische wijnen van redelijke kwaliteit.

Bordo (It.)
=syn. voor Cabernet Franc.

Bordelese pap
zie Bouillie Bordelaise.

Bordeleza Belcha (Sp.)
=syn. voor Tannat.

Bordeaux Supérieur (Fr.)
Beslaat net als de Bordeaux AOC de hele regio. Het verschil is dat deze AOC van rode wijn en rosé een half procent meer alcohol moet bevatten, lagere opbrengst van de wijnstokken heeft, niet op de markt mag verschijnen voor september van het daaropvolgende wijnjaar, en dus langer moet rijpen.

Bordeaux Côtes de Francs (Fr.)
Algemene AOC waarin Côtes de Francs een geografische aanduiding is. Meestal rode wijnen, ook witte wijnen op basis van de Sémillon droog en zeldzaam moelleux.

Bordeaux Haut-Benauge (Fr.)
AOC voor witte wijnen tussen de Dordogne en de Garonne. Druivensoorten zie Bordeaux.

Bordeaux Clairet (Fr.)
Bleke rode wijn, eigenlijk rosé, prima manier om nog niet helemaal rijpe druiven te gebruiken.

Bordeaux (Fr.)
Enorm wijnbouwgebied rond de gelijknamige stad, gelegen aan de Gironde. Het oppervlak aan wijngaarden bedraagt ca.110.000 hectare en is daarmee het grootste wijnbouwgebied voor AOC-wijnen. Levert pakweg de helft van alle Franse betere wijnen. Is circa tien maal zo groot als de Bourgogne en produceert een breed scala aan wijnen van correcte en eenvoudige tot absolute topwijnen. Zowel droge witte, zoete witte, (droge) rosé als rode wijnen. Bordeaux omvat een veertigtal kleinere en specifieke herkomstbenamingen (AOC's). Grofweg is Bordeaux onder te verdelen in de volgende, meest bekende gebieden (AOC's) Médoc, Haut-Médoc, Graves, Sauternes, Entre-Deux-Mers, Saint-Emilion, Pomerol, Fronsac, Côtes de Bourg en Côtes de Blaye. Ook wijnen uit de minder bekende gebieden zoals Côtes de Castillon, Cadillac en Loupiac kunnen goede waar voor hun geld bieden. De wijnen met de AOC Bordeaux kunnen in principe overal uit het Bordeauxgebied komen. Ze vormen in principe de basisappellation met de basiskwaliteit. Vaak zijn ze zeer fruitig (zowel wit als rood) en hebben ze een heel behoorlijke en betrouwbare kwaliteit. De rode wijnen hebben een stevige, zeer typerende, soms stenige, bessengeur- en smaak. Ze zijn zelden van het zachte type zoals bijvoorbeeld een Beaujolais, maar hebben vaak meer kracht en tannine waardoor ze goed combineren met vleesgerechten. De droge witte zijn vaak bloemig en licht fruitig van karakter, variërend van pittig fris tot zacht en rijk. De zoete lopen uiteen van eenvoudig en plakkerig zoet tot rijk en genuanceerd. De druiven voor rode wijn in het Bordeauxgebied zijn Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Malbec, Petit Verdot en Carmenère. Voor witte wijnen zijn de druiven Sauvignon Blanc, Sémillon, Muscadelle en de Ugni Blanc van groot belang. Ook zijn aangeplant Colombard, Merlot Blanc, Mauzac en Ondenc.

Borba (Port.)
DOC-Wijngebied in de Alentejo waar stevige rode wijnen gemaakt worden van vooral Periquita, aangevuld met Aragonez en Trincadeira. Een beetje wit van Perrum, Rabo de Ovelha, Roupeiro en Tamarez.

Bonnezeaux (Fr.)
AOC voor zoete maar frisse dessertwijn uit de Loire, gemaakt van Chenin Blanc met pourriture noble.

Bonnes Mares (Fr.)
AOC Grand Cru voor rode wijn van de Pinot Noir op de gemeenten Morey-Saint-Denis en Chambolle-Musigny (Bourgogne-Côte de Nuits).

Bondola
Blauwe druivensoort vooral voorkomend in het Zwitserse Tessin en net over de grens met Italië. Geeft Intens rode wijnen met veel zuren en aroma's van blauwe pruimen en rood fruit.

Bonbon anglais
(zure snoepjes) Eterische geur voorkomend bij witte wijn met technologische vinificatie gemaakt, en bij rode wijn, gemaakt met de ?macération carbonique?, bv. primeurwijnen zoals Beaujolais.

Bonarda
= (Italiaanse) Croatina.

Bon Pasteur, Château le (Fr.)
Merlot 75%, Cabernet Franc 25%. Hier wordt door Michel Rolland, één van de bekendste oenologen in Frankrijk deze prachtige Pomerol gemaakt massieve kleur, vlezig, weelderig rijk met veel pruimen en kersenfruit, getoast en kruidig.

Bombona (Sp.)
Grote fles waar men wijn in laat rijpen.

Bombino Nero
Zuid-Italiaanse druivensoort van matige kwaliteit die deelneemt in de assemblage van de Castel del Monte in Apulië. Het is een geboren rosédruif die wellicht niet voor de kleur zorgt, maar toch wel bijdraagt tot de aroma's en de verfijning van deze prachtige rode wijn.

Bombino Bianco
Witte druivensoort van redelijk goede kwaliteit uit Zuid-Italië, meer bepaald Apulië. Is sterk verwant met de Trebbiano, maar heeft een duidelijk lager zuurgehalte. Laatrijpende druif met grote opbrengst. Wordt vooral gebruikt in assemblages ter verhoging van het zuurgehalte. Synoniemen: zijn Pagadebit en Straccia Cambiale.

Bolgheri (It.)
DOC in Toscane voor rode wijnen van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot en Sangiovese, witte wijnen van Trebbiano en rosé van Sangiovese. Dit is ook het gebied van de befaamde Sassicaia die evenwel niet onder deze DOC verhandeld worden (teveel Cabernet).

Bois (Fr.)
Franse degustatieterm = Bebost, van hout waarvan de geuren (vanille, cederhout, caramel, geroosterd brood) en soms de droge textuur afkomstig zijn van nieuwe eik.

Bogenerziehung (D.)
=Snoeiwijze = Guyot methode.

Bogdanusa Bijela
Witte druivensoort uit Dalmatië (regio rond Split, eiland Hvar, eiland Brac). Geeft gemiddeld alcoholische wijn van goede kwaliteit.

Body
Aanduiding voor wijn met een krachtige structuur, stevigheid en consistentie op het gehemelte.

Bodengeschmack (D.)
Duits voor aards of terroir.

Bodeguero (Sp.)
Eigenaar of beheerder van een bodega.

Bodega Cooperativa (Sp.)
Spaanse wijnbouwcoöperatie.

Bodega (Sp.)
Wijnkelder, niet noodzakelijk ondergronds. Kan zowel het gebouw zijn waar de wijn rijpt als de firma die wijn produceert.

Bocoy (Sp.)
Houten vat van 600 liter.

Bocksbeutel (D.)
Wijnfles met een platte buik, veel gebruikt om Franken-wein in te bottelen, ook de Portugese Mateus wordt in deze fles op de markt gebracht.

Boca (It.)
DOC in Piëmonte voor rode wijn van de Nebbiolo.

Bobal
Blauwe Spaanse druivensoort van redelijk goede kwaliteit die diepgekleurde rode wijn voortbrengt met veel concentratie in geur en smaak. In assemblages levert hij zuren en alcohol.

BOB (Eng.)
Afkorting van 'buyers own brand', gebruikt bij Champagne de importeur brengt de door hem gekochte Champagne op de markt onder zijn eigen merk.

Boal
(Verengelst tot Bual) Witte druivensoort van goede kwaliteit van het eiland Madeira waar de zoete Madera Bual en ook witte Port van gemaakt wordt. De huidige aanplant is beperkt.

Bozner Leiten (It.)
Zie Colli di Bolzano.

Boyd-Cantenac ( Château (Fr.))
Troisième grand cru classé Médoc, gemeente Margaux. Cabernet Sauvignon 67%, Merlot 20%, Cabernet Franc 7%, Petit Verdot 6%. Vrij stevige Margaux, met behoorlijk wat fruit en kruidig hout.

Bouzy (Fr.)
Toonaangevend champagnedorpje op de Montagne de Reims waar de beste Pinot Noir van de streek wordt gemaakt waarvan meestal witte Champagne wordt gemaakt.

Brun Argenté
=Vaccarèse

Brulhois(Côtes du (Fr.))
Zie Côtes de Brulhois.

Bruine sherry
Donkere zoete sherry.

Bruine wijn
Witte wijn met een veel diepere kleur dan gewoonlijk.

Brouilly (Fr.)
Gemeentelijke AOC, één van de 10 cru's uit de Beaujolais en de grootste. Uitsluitend rode wijn van Gamay. Qua stijl vergelijkbaar met Beaujolais-Villages.

Broustet ( Château (Fr.))
Deuxième grand cru classé Sauternes, Barsac. Sémillon 63%, Sauvignon Blanc 25%, Muscadelle 12%. Intense en elegant frisse wijn, aroma's van zuidvruchten, honing en vers geroosterd brood.

Brocol
= Fer.

Brix (V.S.)
Maat voor het soortelijk gewicht of de dichtheid van een vloeistof. Ook de methode voor het vaststellen van de mostconcentratie.

Brindisi (It.)
DOC in Apulië voor rode en roséwijnen van de Negro Amaro.

Breton
= Cabernet Franc.

Bremmer Calmont
Met een hoogte van 378 meter en een hellingspercentage van 65 tot 75% is de Bremmer Calmont in het Moezeldorpje Bremm de steilste wijnberg van Europa. Momenteel is er 11,5 ha in gebruik als wijngaard.

Breganze (It.)
DOC in Veneto voor witte en rode wijn, aangeduid met de gebruikte druivensoort Cabernet, Pinot Nero, Pinot Grigio, Pinot Bianco en Vespaiolo.

Braucol
= Fer.

Brauneberg (D.)
Dorpje, iets stroomopwaarts gelegen van Bernkastel, tegenover de zeer steile Juffer en Juffer-Sonnenuhr wijngaarden aan de andere kant van de Moezel. Hier worden volle complexe superwijnen gemaakt.

Braquet
= Brachet.

Brane-Cantenac ( Château (Fr.))
Deuxième grand cru classé Médoc, gemeente Margaux. Cabernet Sauvignon 70%, Merlot 20%, Cabernet Franc 10%. Beminnelijke, niet buitengewoon geconcentreerde wijn, vanwege het tere karakter 6 maanden vatlagering.

Brandy
= Gedistilleerde wijn, ook wijnalcohol genoemd. Cognac en Armagnac zijn Franse Brandy's. Zie 'distilleren'.

Branco (Port.)
Wit.

Branches (Fr.)
Takken van de wijnstok.

Branaire ( Château (Fr.))
Quatrième grand cru classé Médoc, gemeente Saint-Julien. Cabernet Sauvignon 70%, Merlot 22%, Cabernet Franc 5%, Petit Verdot 3%. Zeer verleidelijke kenmerkende Saint-Julien met mooi evenwicht tussen fruit, hout en beheerste tannines.

Bramaterra (It.)
Heel kleine DOC in Piëmonte voor rode wijnen van Nebbiolo, eventueel aangevuld met Croatina, Bonarda en Vespolina. Moet minimum 2 jaar oud zijn waarvan minstens 18 maand eiklagering. Riserva minimum 3 jaar en minstens 2 jaar eiklagering.