Medische woordenlijst

Categorie: Medisch
Datum & Land: 27/01/2014, NL
Woorden: 2212

Ulcus
(mv. ulcera) - zweren

Ulcerosa
Zwerend

Ulceratie
Verzwering

Unipolaire depressie
Gewone depressie zonder manische perioden.

Urologie
Medische wetenschap die zich bezighoudt met onderzoek, diagnose en behandeling van urineweg-aandoeningen.

Urineweg-stenen, behandeling
Mogelijke behandeling van urineweg-stenen (o.a.): , medicijnen (o.a.): - Allopurinol Tabletten - Apurin® - Chloortalidon Tabletten - Desuric® - Esidrex® - Hydrochloorthiazide Tabletten - Hygroton® - Natriumcellulosefosfaat Sachets - Zyloric® , niersteenvergruizer : vergruizing van nierstenen met geluidsgolven , chirurgisch : operatieve verwijdering

Urineweg-stenen, oorzaken
Mogelijke oorzaken van urinewegstenen (o.a.): , verhoogd calciumgehalte in de urine als gevolg van overmatige opname van calcium (= `kalk`) uit het voedsel of een overmatige afgifte van calcium door het botweefsel. Vaak is dan ook het calciumgehalte van het bloed verhoogd (= hyper-calciëmie). , gewrichtsontstekingen (= artritis) waarbij calcium aan het bot onttrokken wordt (= bot-resorptie), toename van de bijschildklierfunctie (= hyperparathyroïdie) en kanker van het bind- en vaatweefsel (= sarcoom). - Als de oorzaak niet bekend is, wordt van idiopathische (= primaire of essentiële) hyper-calciurie gesproken.

Urinemonster
Een urinemonster wordt gebruikt voor het aantonen van bepaalde stoffen die wél (o.a. creatinine) of niet (o.a. eiwitten en bacteriën) in de urine thuishoren. - Het middelste deel van de plas moet in een potje met deksel (bij apotheek of huisarts verkrijgbaar) worden opgevangen. Vrouwen moeten tijdens het plassen de schaamlippen gespreid houden; mannen moeten eerst de voorhuid van de penis optrekken. Sluit daarna het potje goed af. - De urine bij voorkeur binnen 2 uur na het plassen inleveren voor laboratorium-onderzoek. De urine kan, als dat beter uitkomt, vóór inlevering nog 24 uur in de koelkast worden bewaard.

Urineleider-ontsteking
(ureteritis) Ontsteking (= itis)van de urineleider (= ureter) met bacteriën, virussen of schimmels. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Ziek gevoel, koorts, zweten, pijn, moeilijk en pijnlijk plassen - Mogelijke oorzaken (o.a.) De ontsteking kan ontstaan vanuit de nieren of vanuit een reeds ontstoken blaas. Een vertraagde afvoer van de urine vanuit de nieren via de urineleider naar de blaas kan de duur van de ontsteking aanzienlijk verlengen. - Mogelijke behandelingen (o.a.) Meestal wordt een onderliggende nier-(= nefritis), blaas- (= cystitis) en-of plasbuis-ontsteking (= urethritis) behandeld. , medicijnen: , anti-biotica , afhankelijk van het micro-organisme dat de infectie veroorzaakt en de plaats van de urineweg-ontsteking. , anti-schimmelmiddelen (= antimycotica)

Urine-retentie
(niet kunnen plassen) Ongewild ophouden (= retentie) van de urine. - Een belangrijke oorzaak van urine-retentie bij mannen is goedaardige prostaat-vergroting (= benigne prostaathyperplasie = BPH). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - urine-catheter , medicijnen: middelen bij urine-retentie (zie ook hieronder)

Urine-incontinentie, vormen
Mogelijke vormen van urine-incontinentie (o.a.): , aandrang-incontinentie , bedplassen , druppel-incontinentie , gemengde incontinentie , inspanningsincontinentie , overloop-incontinentie , psychische incontinentie , reflexblaas , stress-urine-incontinentie (SUI) , urge-incontinentie

Urine-incontinentie, gemengde
Combinatie van stress- en urge-incontinentie.

Urine-incontinentie, behandeling
Mogelijke behandelingen van onwillekeurig urineverlies (= urine-incontinentie) o.a.: , incontinentie-materiaal (sterk vocht-absorberend) , gedragstraining: o.a. blaas- en toilet-training , bekkenbodemspier-training onder leiding van fysiotherapeut: voor betere controle over baasledigingen , medicijnen: urine-incontinentie-middelen (zie ook hieronder) , operatieve ingreep (o.a. blaas, prostaat) , stoma , in- en uitwendige hulpmiddelen (o.a. katheters, absorberende verbanden)

Urge-incontinentie
(aandrang-incontinentie, reflex-blaas) Geen of onvoldoende vermogen om de urine op te houden, waardoor onwillekeurige urine-lozingen (= mictio involuntario) kunnen plaatsvinden. - Van `echte` urine-incontinentie is sprake als iemand tenminste 2 x per maand ongewild urine verliest. - Als de urine alleen afloopt bij volle blaas, wordt gesproken van actieve of intermitterende urine-incontinentie. Als er voortdurend urine lekt wordt van passieve of permanente urine-incontinentie gesproken. - Naar schatting hebben in Nederland ca. 750.000 mensen last van urine-incontientie. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - blaas-training , training van de bekkenbodemspieren , urine-incontinentie-middelen (zie ook hieronder), o.a. oxybutine (Dridase®), tolterodine (Detrusitol®) en flavoxaat (Urispas®) , chirurgische ingreep (= urether of operatie)

Ureum
Afbraakproduct van de eiwitstofwisseling dat door de nieren via de urine wordt uitgescheiden.

Urethra
Plasbuis

Uremie
Verhoogd ureum-gehalte van het bloed. Ureum is een afbraakproduct van de eiwitstofwisseling dat door de nieren via de urine wordt uitgescheiden. - Mogelijke oorzaken (o.a.) - verminderde nierfunctie (= nier-insufficiëntie) - Mogelijke behandelingen (o.a.) - herstel van de nierfunctie (zo mogelijk)

UR
(uitsluitend op recept) - UR = uitsluitend op doktersrecept verkrijgbaar , NR = (ook) zonder doktersrecept verkrijgbaar (= zelfzorg-medicijn)

Uterus-bloedingen
(metrorragie) Bloedingen uit de baarmoeder (= uterus) die niet van doen hebben met de menstruatie (= disfunctionele uterus-bloedingen). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicijnen: o.a. Duphaston®, Ergometrine Tabletten, Lynestrenol Tabletten, Methergin®, Nalador®, Orgametril®, Primolut N®, Syntocinon®

Uterectomie
(hysterectomie) - baarmoeder-verwijdering -

Vasospasme
Kramp (= spasme) van een bloedvat (= vas).

Vasodilatatie
Bloedvat-(= vaso)-verwijding (= dilatatie).

Vasoconstrictie
Bloedvat-(= vaso)-vernauwing (= constrictie).

Vasculitis
(mv. vascilitiden) - vaatwand-ontsteking

Vallende ziekte
Verouderde naam voor epilepsie . - Gebruikt u een geneesmiddel tegen epilepsie en bent u zwanger of wilt u zwanger worden? - In het Universitair Medisch Centrum Utrecht wordt onderzoek gedaan naar: , gebruik van dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap , de effecten van dit geneesmiddel op het ongeboren kind - Uw medewerking hieraan is van groot belang! Meer informatie: www.eurap.nl

Vagina-ontsteking, behandeling
Mogelijke behandelingen van vagina-ontsteking (=- vaginitis) (o.a.): - zelfzorg , dragen van losse, absorberende onderkleding (o.a. katoen) , spoelen met water en azijn , wassen met glycerine-zeep , ijspakking op vulva (o.a. tegen irritatie, branderig gevoel, jeuk) - medicijnen , antibiotica, schimmeldodende middelen, anti-virale middelen

Vagina-kanker
(vagina-carcinoom) Vorm van kanker bij vrouwen van 45-65 jaar (ca. 1% van alle gevallen van kanker aan de vrouwelijke geslachtsorganen). De 5 jaar-overlevingskans bedraagt ca. 30%. - Er zijn twee vormen van vagina-kanker: , plaveiselcel-kanker (meestal): wordt veroorzaakt door het humaan-papilloma-virus (veroorzaakt ook genitale wratten) en lijkt op baarmoederhalskanker en vulvakanker , clear-cell-(adeno-)carcinoom : zeldzame vorm van kanker die voorkomt bij vrouwen (= DES-dochters) van wie de moeder tijdens de zwangerschap di-ethyl-stilbestrol (= DES) heeft gebruikt - Mogelijke behandelingen (o.a.) - bestraling (= radiotherapie) , operatieve verwijdering, waarna bestraling en zo mogelijk plastische chirugie van de vagina om cosmetische redenen en-of geslachtsgemeenschap mogelijk te maken ,

Vagina-afscheiding, oorzaken
Mogelijke oorzaken van veranderde vaginale afscheiding (o.a.): - Natuurlijke oorzaken , aanleg voor de afscheiding van meer of minder vocht , meer afscheiding rond de eisprong halverwege de menstruatie-cyclus (ook kleur en geur van het vaginale vocht zijn dan anders) , meer afscheiding bij seksuele opwinding (ook kleur en geur van het vaginale vocht zijn dan anders) , meer meer afscheiding tijdens de zwangerschap wordt meer vaginaal vocht afgescheiden , de anticonceptie-pil kan invloed hebben op de samenstelling van het vaginale slijm , minder afscheiding tijdens en na de overgang (= menopauze) waardoor de vagina droger aanvoelt (ten behoeve van de geslachtelijke omgang wordt het gebruik van glijmiddelen aanbevolen) - Medische oorzaken , ontsteking van de vagina (= vaginitis) met bacteriën of schimmels (o.a. bij seksueel overdraagbare aandoeningen = SOA) , verminderde lichamelijke weerstand (bijv. door slechte conditie of ernstige ziekte) , antibiotica-gebruik (verminderde weerstand) , zwangerschap (hormonale veranderingen)

Vagina-afscheiding, behandeling
Mogelijke behandelingen van afwijkende vaginale afscheiding (o.a.): - Voorkómen , goede vaginale hygiëne , was de vagina bij voorkeur met lauw water zónder zeep! , droog de vagina niet wrijvend maar deppend af , gebruik geen broeierig aanvoelende verbanden of kruisjes , veeg ontlasting altijd van voren naar achteren af , probeer bij jeuk niet te krabben om het vaginale slijmvlies niet te beschadigen (hierdoor wordt de kans op een infectie groter) , bevochtig een droge vagina vóór het vrijen met een glijmiddel (in apotheek verkrijgbaar) , gebruik -om een SOA te voorkomen- een condoom (of laat uw partner een condoom gebruiken) als u ook met meerdere personen seksuele omgang heeft - Behandelen , spoel bij onaangename geur van de afscheiding de vagina met een melkzuur-oplossing in een zogenaamde irrigator of een melkzuur-gel (beide verkrijgbaar in de apotheek)

Vagina-aandoeningen
(vaginosen) - , vaginale afscheiding , vagina-kanker (= vagina-carcinoom) , vagina-ontsteking (= vaginitis , schaamlip-ontsteking (= vulvitis) , vulva-kanker (= vulva-carcinoom) , vulvo-vaginitis

Vagina
(kut) Onderdeel van het vrouwelijk geslachtsorgaan dat een belangrijke rol speelt bij de seksuele omgang, bevruchting (= conceptie) en bevalling (= zwangerschap).

Vaccinatie
(inenting) Ongevoelig maken (= immuun) voor een besmettelijke ziekte door inenting met een vaccin.

Vaatwand-ontsteking
(vasculitis; mv. vasculitiden) Ontsteking (= itis) van de binnenwand (= endothelium) van één of meer bloedvaten (= vas). - Vaatwand-ontsteking gaat vaak samen met bindweefsel-aandoeningen (= collageenziekten) en reumatische aandoeningen. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Pijn, koorts (= febris), bloedvat-vernauwing, verminderde doorbloeding (= ischemie) van het achterliggende vaatgebied, slecht functioneren van het aangedane weefsel en-of organen, afstervende (= necrotiserende) huid, plaatselijke gevoelloossheid, gewrichtsklachten. - weefsel-afsterving (= necrose) en verminderde orgaanfunctie. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Inwerking van schadelijke stoffen in het bloed op de vaatwand, waaronder stoffen afkomstig van het eigen afweersysteem (o.a. immuun-complexen). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - bestrijding van de klachten (= palliatieve behandeling). - NB. De behandeling van vaatwand-ontsteking wordt bepaald door de oorzaak, plaats, uitgebreidheid en ernst van de ontsteking.

Vaatvlek
(teleangiectasie) Blauwe of rode huidvlek als gevolg van verwijding van bloedvaten. - Mogelijke oorzaken (o.a.) - angioom, angiomatose, naevus, ziekte van (Rendu-)Osler-Weber - Mogelijke behandelingen (o.a.) - behandeling van de oorzaak (= causale therapie)

Vaatspasmen
Samentrekking (= contractie, spasme) van de vaatwand (= vaso-), waardoor de doorbloeding vermindert. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicijnen: spasmolytica (= gladde-spier-ontspannende middelen)

Vaat-aandoeningen
(bloedvat-aandoeningen) Mogelijke aandoeningen van de bloedvaten (o.a.): , aambeien (= hemorroïden) , ader-ontsteking (= flebitis) , aderverkalking (= arteriosclerose, atherosclerose) , aneurysma , angina pectoris (= hartkramp) , angiodysplasie , angiomatose , angioom , arteriïtis , bloeddrukverhoging (= hypertensie) , bloeddrukverlaging (= hypotensie) , bloedvat-ontsteking , claudicatio intermittens (= rokers--etalagebenen) , doorbloedingsstoornissen , heksebezem-aders , kransslagader-aandoeningen (= coronaire of ischemische hart-aandoeningen) , vagina betreffende.

Verstopping, oorzaken
Mogelijke oorzaken van verstopping (o.a.): , te weinig vezels in de voeding (te gering prikkeling van de darmwand) , te geringe vochtinname (indikken van de ontlasting) , onvoldoende lichaamsbeweging (vooral bedlegerige patiënten en ouderen) , verandering van voeding (o.a. vakantie) , te lang uitstellen van toiletbezoek , verandering van omgeving (o.a. vakantie, emigratie) , hormonale veranderingen (o.a. menstruatie, overgang) , zwangerschap , verstoring van de darmwerking (= darm-motiliteitsstoornissen) , darmvernauwing (= darmobstructie) , schildklier-aandoeningen , darmkanker , medicijnen: o.a. sterke pijnstillers (morfine-achtig), antidepressiva, maagzuur-neutraliserende middelen (= antacida), plasmiddelen (= diuretica), ijzer-preparaten , vergiftiging met zware metalen

Verstopping
(obstipatie, hardlijvigheid, constipatie) Abnormaal vertraagde en-of bemoeilijkte ontlasting (= defecatie) door vertraging van het transport van voedsel door de darmen.

Verslavende medicijnen
Alle medicijnen waarvan men lichamelijk en-of psychisch afhankelijk is geworden, d.w.z. waarmee men niet vrijwillig kan stoppen. - De volgende medicijnen kunnen tot lichamelijke en-of geestelijke afhankelijkheid: , angst-remmende middelen (= anxiolytica): o.a. benzodiazepinen , kalmerende middelen (= sedativa, tranquilizers): o.a. benzodiazepinen , opiaten (= opioïden, sterke pijnstillers): opium, morfine en morfine-derivaten , slaapmiddelen (= hypnotica): o.a. barbituraten en benzodiazepinen , anti-depressiva (?)

Vermoeidheid
Vermoeidheid na lichamelijke en-of geestelijke inspanning is een normaal verschijnsel. Door regelmatig en voldende lang (uit)rusten of slapen wordt vermoeidheid weer opgeheven. - In het algemeen geldt dat hoe beter de lichamelijke en geestelijke conditie, des te minder snel is men vermoeid (hoe groter het uithoudingsvermogen). - Bij oververmoeidheid heeft men voor herstel een langere rustperidoe nodig dan normaal. - Bij chronische vermoeidheidssyndroom (CVS) kan de vermoeidheid niet door middel van rusten en slapen worden opgeheven en leidt tot verstoring van het dagelijkse functioneren thuis en op het werk.

Vermicide
Worm-dodend.

Verloskunde
(obstetrie) Medische wetenschap die zich bezighoudt met zwangerschapsaandoeningen en bevallingsproblematiek.

Verlamming
(paralyse) Verschijnsel (= symptoom) waarbij de skeletspieren (bijv. verlamming van de ledematen) of ingewandsspieren (bijv. darmverlamming = ileus) niet of niet goed functioneren. - Parese : onvolledige verlamming - Paraparese : tweezijdige, onvolledige verlamming - Mogelijke oorzaken (o.a.) - spier-aandoening door stoornissen van de prikkeling of werking van de skelet- of ingewandspieren zelf , plaatselijke aandoening van de motorische zenuwen, zoals bijv. doorsnijding of ontsteking (o.a. trigeminus neuralgie) , centrale aandoening (ruggemerg, verlengde en-of hersenen) van motorische zenuwen (= spier-zenuwen), zoals bijv. kinderverlamming, hersenvlies-ontsteking, hersenbloeding of -infarct

Verlaagde bloeddruk
(hypotensie) - bloeddruk-verlaging

Verkrachting
Een ander persoon tegen diens wil met lichamelijk geweld dwingen tot geslachtsgemeenschap.

Verkoudheid, behandeling
Mogelijkheden om verkoudheid te voorkomen-behandelen (o.a.): , voorkómen , probeer besmetting met het verkoudheidsvirus zo veel mogelijk te vermijden , houd een zakdoek voor de mond als u moet niezen , was uw handen regelmatig , zorg voor goede ventilatie , rook niet (om verdere irritatie van de slijmvliezen te voorkómen) , behandelen , regelmatig stomen (bijv. 3 x daags) om de neusgangen open te houden (NB. bij voorkeur geen menthol en dergelijke toevoegen!) , neusdruppels (zie ook hieronder) om het ademhalen te vergemakkelijken (NB. maximaal 3 x daags en maximaal 1 week achter elkaar gebruiken!) , eenvoudige pijnstiller (bij hoofpijn), o.a. paracetamol (zie hieronder) of prostaglandine-synthetase-remmer - NB. Er zijn geen medicijnen tegen verkoudheid. Antibiotica helpen niet. Een gunstige werking van vitamine C is ook niet bewezen.

Verkoling
(carbonisatie) Hooste graad van verbranding.

Verhoorningsstoornissen
(keratinisatie-stoornissen, keratonosen) Stoornis van het verhoorningsproces (= keratinisatie) die o.a. zichtbaar is aan de opperhuid (= epidermis), nagels en haren.

Verhoogde bloeddruk
(hypertensie) - bloeddrukverhoging

Vergoeding, receptmedicijnen
De vergoeding van medicijnen wordt geregeld door de zorgverzekeraars en de overheid. Met ingang van 1 januari 2005 is de volgende wettelijke vergoedingsregelingvan kracht: - Medicijnen die uitsluitend op recept worden verstrekt (= UR-geneesmiddelen) worden meestal volledig vergoed . Sommige recept-medicijnen worden echter slechts ten dele of (nog) helemaal niet vergoed. - NB. , Omdat de voorzieningen in het zorgpakket van zorgverzekeraar tot zorgverzekeraar kan verschillen en ook omdat ook de vergoedingsregelingen nogal eens veranderen, is het verstandig om bij twijfel over de vergoeding contact op te nemen met uw zorgverzekeraar.

Vergiftiging
(intoxicatie) De belangrijkste bronnen van vergiftigingen (= intoxicaties) zijn: , beten-steken van giftige slangen, spinnen, schorpioenen en andere dieren , vergiften , zoals caustic soda, chloor, blauwzuur (= cyanide), insecticiden, organische oplosmiddelen pesticiden en zware metalen , medicijnen : overdosis of overdosering ) , lichaamseigen stoffen in te hoge concentraties (= `spiegels`): o.a. calcium, fosfaten, kalium, bilirubine (= gal-kleurstof), afstervend weefsel (= necrotische stoffen) , micro-organismen : zie botulisme - NB. Als giftige stoffen en geneesmiddelen niet goed zijn afgesloten of niet veilig zijn opgeborgen, kunnen met name kleine kinderen er gemakkelijk slachtoffer van worden. Berg vergiften en geneesmiddelen daarom altijd buiten het bereik van kinderen op. - De verschijnselen en dus ook de behandeling van vergiftigingen zijn sterk afhankelijk van het vergif of medicijn in kwestie. - Vraag in de apotheek om een `Gifwijzer` om te weten wat u het beste kunt doen bij vergiftigingen of overdoseringen met geneesmiddelen. - N.B. Bel bij een (vermoede) overdosering of vergiftiging met een medicijn of gif noodgevallen of als u niet weet wat u altijd onmiddellijk een (huis)arts, de dichtsbijzinde polikliniek of ziekenhuis. Hou in dat geval de verpakking (indien beschikbaar) bij de hand zodat u kunt laten zien om welk middel het gaat.

Vergeetachtigheid
Licht vorm van geheugenverlies o.a. als gevolg van verminderd concentratievermogen, overspannenheid en ouderdom.

Verdoving
(anesthesie, narcose) Algehele verdoving (= algehele anesthesie, narcose, `roesje`) - Bij grote(re) operaties (bijv. buikoperatie) wordt gestreefd naar uitschakeling van het bewustzijn (= coma), pijnstilling (= analgesie) én spierrelaxatie. Om dit te bereiken is meestal meer dan één verdovingsmiddel nodig. - Lokale verdoving (= lokaal-anesthesie) - Blokkade van de geleiding van pijnprikkels via plaatselijke pijnzenuwen naar de hersenen. Hierdoor neemt bestaande pijn af of verdwijnt geheel (= pijn-bestrijding = analgesie) of ontstaat ongevoeligheid voor pijn (= pijn-preventie). - NB. - Gevoelloosheid voor prikkels kan ook het gevolg zijn van doorsnijding van pijn-zenuwbanen, bijv. bij diepere verwondingen of uitschakeling van plaatselijke pijnsensoren (oa. bij ernstige verbrandingen). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicijnen: verdovingsmiddelen (= anesthetica)

Verdoving, toedieningswijze
Afhankelijk van de wijze van de toedieningswijze wordt gesproken van: , epidurale verdoving waarbij het anestheticum wordt ingespoten in de ruimte tussen de hersen- of ruggenmergsvliezen (= epidurale ruimte). , lumbale verdoving (= spinale anesthesie) waarbij het onderste deel van het lichaam via het ruggemerg wordt verdoofd. , oppervlakte-verdoving (= verdoving van huid of slijmvliezen) , regionale verdoving , waarbij een heel lichaamsdeel, zoals een arm of been, wordt verdoofd.

Venus
Romeinse godin van de vrouwelijke schoonheid, liefde en vruchtbaarheid.

Ventrikel, hart
Onderste twee, sterk gespierde hartholten waarin -tijdens een hartslag- het bloed uit de rechter en linker hartboezem (= atrium) stroomt.

Ventrikel
(ventriculus) (1) - Holte, kamer (bijv. ventriculus cordis = hart-kamer) (2) - Maag

Ventriculaire bradycardie
Abnormale verlaging van de fequentie waarmee de hartkamers (= ventrikels) samentrekken.

Ventriculaire tachycardie
Abnormale toename van de fequentie waarmee de hartkamers (= ventrikels) samentrekken.

Veneus
(aderlijk) Een ader (= vene) betreffende. Voorbeeld: intra-veneuze injectie betekent injectie in een ader.

Veiligheid van medicijnen
Tijdens de ontwikkeling van een nieuw medicijn doet de fabrikant behalve naar de hoofdwerking ook veel onderzoek naar de veiligheid van dat middel. - Bij het onderzoek naar de veiligheid van een medicijn is o.a. het volgende van belang: , een voorspelbare en betrouwbare werking in de opgegeven dosering , geen te sterke (bij)werking bij een wat hogere, bijvoorbeeld dubbele dosering , de mogelijke bijwerkingen zijn acceptabel , geen of minimale beïnvloeding van het reactie-, concentratie- en gezichtsvermogen , , de mogelijke wisselwerkingen zijn acceptabel , toepasbaarheid wanneer ook sprake is van andere aandoeningen , zoals hart-, lever- en nierziekten , gebruik voorafgaande aan en tijdens de zwangerschap , d.w.z. dat het medicijn niet schadelijk mag zijn voor de ongeboren vrucht , toepasbaarheid tijdens de periode van borstvoeding , d.w.z. dat het medicijn niet schadelijk mag zijn voor de zuigeling , geschiktheid van het medicijn voor jongeren , geschiktheid van het medicijn voor ouderen - NB. , Een nieuw medicijn komt pas op de markt (zelfzorg-medicijnen) en mag pas worden voorgeschreven (recept-medicijnen) als het is goedgekeurd (= registratie) door de Nederlandse (CBG, Rijswijk) of Europese Overheid (EMU, Londen). , Ook nadat een nieuw (zelfzorg)medicijn op de markt verkrijgbaar is, wordt de veiligheid er van door artsen, apothekers, overheid en fabrikant bewaakt en zo nodig verder onderzocht (= PMS = `post marketing surveillance`) , Voor ieder (zelfzorg)medicijn geldt dat de voordelen van het gebruik aantoonbaar moeten op wegen tegen de mogelijke nadelen .

Vetweefsel-ontsteking
(panniculitis) Ontsteking van onderhuids vetweefsel (= panniculus).

Vetlever
Lever die een overmaat aan vet bevat (o.a. bij zwangerschap, vitamine B-gebrek en alcoholisme).

Veteranenziekte, oorzaken
Mogelijke oorzaken van veteranenziekte (o.a.): - Inademen van met Legionella-bacteriën besmette waterdruppeltjes in de nevel uit douchekoppen, kranen en in badinrichtingen. - NB , Mogelijke besmettingsbronnen zijn de airconditioning en warmwatervoorziening (met name douches) van hotels, zwembaden, sauna en openbare gebouwen (o.a. ziekenhuizen). , Er is een landelijke wetgeving voor zwembaden en waterleidingen om besmetting met de Legionella-bacterie tegen te gaan. , Ouderen en patiënten met verminderde weerstand, zoals suiker-, HIV-AIDS- en chronische long-patiënten, zijn extra vatbaar voor de veteranenziekte.

Veteranenziekte
(legionairsziekte, legionellose, Legionella pneumonie) Long-ontsteking (= pneumonie) door infectie met de legionella-bacterie. Legionella komt vooral voor in een vochtige, waterrijke omgeving, alwaar de bacterie maandenlang kan overleven en zich verder vermenigvuldigen. De ziekte werd in 1976 voor het eerst geconstateerd na een reünie van Vietnam-veteranen in Philadelphia (221 mensen werden ziek van wie er 34 overleden). In Nederland was de eerste uitbraak in 1999 in Bovenkarspel. - Mogelijke verschijnselen o.a. , 2-10 dagen na besmetting (= incubatietijd): - eerst hoofdpijn, spierpijn, ziek gevoel, hoge koorts (tot 40-40,5 oC), rillingen, misselijkheid, braken, diarree , 2-3 dagen na aanvang : - droge hoest, soms pijn op de borst, ademhalingsproblemen, longontsteking

Visschubbenziekte
(ichthyose) - hyper-keratose

Virus-pneumonie
(virale long-ontsteking) - long-ontsteking (= pneumonie)

Virus-infecties, vormen
Onderscheiden worden o.a.: , AIDS-virussen (= HIV) , arbo-virussen : o.a. hersen-ontsteking , arbovirus-encefalitis), gele koorts , knokkelkoorts ) , arena-virussen : hersenvlies-ontsteking , lymfocytaire chorio-meningitis, hemorragische koorts , Lassa-koorts , cytomegalo-virus : o.a. HIV-AIDS, HTLV-1-virus , condyloma-virus : o.a. genitale wratten , Ebola-virus , Epstein-Barr-virus : o.a. Epstein-Barr-virus, Burkitt`s-lymfoma, mononucleosis infectiosa , filo-virussen : o.a. Ebola- en Marburg-virussen , griep-virussen (= infuenza-virussen) , hanta-virussen , herpes-virussen : o.

Virus-infecties, behandeling
Na besmetting met een virus ontwikkelt het lichaam weerstand (= immuniteit) tegen de indringer (bijv. natuurlijke weerstand tegen verkoudheid en griep). Virale infecties kunnen worden voorkómen en-of behandeld door: , hygiène-onthouding : schoonhouden van tioletten e.d., vermijden van gebruik van besmet voedsel, vermijden van seksueel contact met (mogelijke) dragers van een besmettelijke ziekte. , condooms geven -mits goed gebruikt!- bescherming tegen geslachtsziekten door genitale besmetting met bacteriën (o.a. syfilis-bacterie), virussen (o.a. HIV, herpes genitalis en hepatitis-virussen) en schimmels (o.a. candida). , immunisatie : bepaalde virus-ziekten (o.a. mazelen, pokken, hepatitis, hondsdolheid) kunnen worden voorkómen (= preventie, profylaxe) met behulp van vaccins. , medicijnen : o.a. anti-virale middelen (zie ook hieronder) die de vermenigvuldiging van virussen remmen (= viru-statisch) of virussen doden (= virucide werking).

Virus
Niet met het blote oog waarneembare micro-organismen die zich voortplanten door deling van het genetische materiaal (DNA en-of RNA) dat ze bevatten. - Virussen komen overal in de natuur voor. - Als virussen het lichaam binnendringen worden ze in principe onschadelijk gemaakt door het natuurlijke afweersysteem (= immuun-systeem). Als dat niet (voldoende) lukt, kunnen de virussen zich verder delen en plaatselijke (= lokale; bijv. koortslip, gordelroos) of lichamelijke (= systemische; bvijv. verkoudheid en griep) infectie-ziekten veroorzaken (= virale infecties).

Virologie
Medische wetenschap die zich bezighoudt met het identificeren van virussen en het behandelen van virale infecties.

Viriel
Mannelijk (man = vir).

Viricide
Virus dodend.

Viraal
Met betrekking tot een virus .

Vijfde ziekte
(erythema infectiosum) De vijfde ziekte (= erythema infectiosum) is een besmettelijke virusziekte, vooral bij kinderen en tieners, die voornamelijk tijdens de lentemaanden voorkomt. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Ca. 4-14 dagen na besmetting: rode wangen met vlekkerig of kant-achtige (= reticulair) rode huiduitslag met verhoogde plekken die daarna op armen, benen en romp verschijnen, licht gevoel van ziek zijn, koorts - NB. De verschijnselen (= symptomen) verdwijnen meestal spontaan na 5-10 dagen maar kunnen gedurende de weken daarna, met name onder invloed van zonlicht, lichaamsbeweging, emotionele stress, warmte en-of koorts weer terugkeren (= recidiveren). - Zonlicht kan de uitslag verergeren, waardoor de uitslag op niet bedekte lichaamsdelen vaak erger is. - Bij volwassenen kunnen ook lichte pijn en zwelling van de gewrichten optreden, die tot weken of maanden na de besmeting kunnen aanhouden. - Besmetting tijdens de zwangerschap kan ernstige gevolgen hebben voor de vrucht. De verschijnselen duren meestal ca. 5-10 dagen en kunnen daarna gedurende enkele weken terugkeren. - Soms zijn er helemaal geen verschijnselen. - Oorzaak - Besmetting met het menselijk parovirus B19. Meestal door inademing van kleine besmette vochtdruppeltjes in de uitademingslucht van een besmet persoon. De besmettelijkheid duurt van gedurende enkele dagen voor de uitslag begint tot enkele dagen na het verdwijnen er van. - Mogelijke behandelingen (o.a.) De verschijnselen (= symptomen) verdwijnen meestal spontaan na 5-10 dagen.

Vitiligo
Huidaandoening -vaak over het hele lichaam- met lichte, pigmentloze vlekken met kleurloze haren, die worden omgeven door een donkere rand. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Stoornis in de vorming van melanine (= bruine tot zwarte korreltjes die het pigment van huid, haren en ogen vormen) door het ontbreken van cellen die melanine vormen (= melanocyten). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicijnen: o.a. Contralum Ultra®

Vitamine-tekort
(vitamine-gebrek, a-vitaminose) Het lichaam heeft kleine hoeveelheden vitaminen nodig om normaal te kunnen functioneren. Gevarieerde voeding bevat normaal gesproken voldoende vitaminen. De meeste vitaminen worden door het lichaam met het voedsel opgenomen alle vitaminen met uitzondering van vitamine A en K). Sommige vitaminen worden echter in het lichaam geproduceerd uit zogenaamde provitaminen (bijv. vitamine A uit caroteen en vitamine K uit fytomenadion en farnochinon). - Mogelijke verschijnselen - Een tekort aan één of meer vitaminen (= avitaminose, vitaminegebreks-, vitamine-deficiëntie-ziekte) kan, afhankelijk van het vitamine in kwestie (zie aldaar), geringe tot zeer ernstige ziekte-verschijnselen tot gevolg hebben. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Langdurig gebruik van eenzijdige voeding, stoornissen in de opname van vitaminen in de darm, zwangerschap, langdurig overmatig alcoholgebruik en bepaalde ziekten en aangeboren afwijkingen. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - verbetering van het dieet met vitamine-rijk(er) voedsel , aanvulling van het dieet met vitamine-preparaten (zie hieronder)

Vitamine K tekort
(fytomenadion- en farnochinon-tekort) Vitamine K bestaat uit vitamine K1 (= fytomenadion) en vitamine K2 (= farnochinon) en is noodzakelijk voor een normale bloedstolling. - Vitamine K1 komt voor in groene planten en in plantaardige oliën en vitamine K2 wordt in de darm door bepaalde bacteriën gevormd. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Bloedingen in de urine en later ook van huid en slijmvliezen, maagdarmkanaal en hersenen. Kleine kneuzingen ( = traumata) kunnen lange nabloedingen tot gevolg hebben. Vooral bij gewrichtsbloedingen kan ook pijn optreden. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Aangeboren tekorten aan bepaalde bloedstollingsfactoren (factoren II, VII, IX en X), overdoseringen met bepaalde antistollingsmiddelen (= cumarinen), verstoorde voedselopname in de darm, galstuwing, leverfunctie-stoornissen, overdosering met vitamine A en langdurig slikken van bepaalde antibiotica (tetracyclinen). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - verrijking van het dieet met vitamine K-rijk voedsel (zie hierboven) , vitamine K-bevattende middelen

Vitamine D tekort, behandeling
Mogelijke behandelingen van vitamine D-tekort(o.a.) (1) behandeling van de onderliggende darm-aandoening (= causale-curatieve therapie) (2) aanvulling van het vitamine D-tekort met vitamine-D-preparaten (= substitutie-therapie) (3) behandeling van de verschijnselen (= symptomatische therapie) - NB. Vitamine D mag niet onbeperkt worden gebruikt vanwege het gevaar van te hoge calcium- ( = hyper-calciëmie ) en fosfaatgehaltes ( = hyper-fosfatemie ) van het bloed.

Vitamine B-7 tekort
(nicotinezuur-tekort) - vitamine B-3 en B-7 tekort

Vitamine B-3-tekort
(nicotinamide-tekort) en B-7-tekort (nicotinezuur-tekort) Vitamine B3 en vitamine B7 spelen een belangrijke rol bij de energievoorziening van de lichaamscellen. - Vitamine B7 (= nicotinezuur) komt o.a. voor in granen, zilvervlies van rijst, dierlijke orgaanproducten, vlees, vis, gevogelte, koffie en gist. Na opname wordt vitamine B7 in het lichaam omgezet in vitamine B3 (= nicotinamide). - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Diarree met bloed, schilferende huidaandoeningen, hoofdpijn, kloven aan de mondhoeken ( = perlèche), mondslijmvliesontsteking ( = stomatitis), pijnlijke rode lippen ( = cheilosis) en tongontsteking ( = glossitis), verminderde eetlust ( = anorexie), aandoeningen van het zenuwstelsel met gevoels- en gezichtsstoornissen. Vitamine B3-tekort speelt ook een belangrijke rol bij het ontstaan van pellagra (zie voornoemde verschijnselen). - Mogelijke oorzaken (o.a.) Langdurig tekort aan vitamine B3 in de voeding, zoals bij het voornamelijk eten van witte in plaats van bruine rijst. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - verrijking van het dieet met vitamine B7-rijk voedsel (zie hierboven) , aanvulling van het dieet met vitamine B7-middelen (zie hieronder)

Vliegreizen, trombose
Bij langdurig stilzitten, zoals tijdens vliegreizen, bestaat een verhoogde kans op het ontstaan van bloedstolsels (= trombose) in de benen. - Door regelmatige beweging van de benen, lopen en inname van voldoende alcohol-vrij vocht kan het risico op trombose worden verminderd. Het nut van inname vooraf van acetylsalicylzuur (= `Aspirine`) of het dragen van steunkousen is niet aangetoond.

Vliegende tering
(extra-pulmonale tuberculose) Laatste stadium van tuberculose waarbij de infectie zich (meestal vanuit de longen) verspreid over het gehele van het lichaam.

Vlektyfus
Ricketsia-infectie met o.a. hoge koorts (ca. 14 dagen), koude rillingen, rode huidvlekken en bewustzijnsstoornissen. De ziekte wordt overgebracht door vleermuizen.

Vleesboom
(myoma uteri) Meestal goedaardig baarmoedergezwel (baarmoeder = uterus), meestal zonder klachten. Ruim 20% van alle vrouwen ouder dan 35 jaar krijgen vroge of laat een vleesboom. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Langdurige menstruele bloedingen met soms ook tussenbloedingen, bloedarmoede (= anemie), pijn, drukkend-zwaar gevoel in de bekkenstreek, verminderde vruchtbaarheid, miskraam (= abortus non-provocatus), vroegtijdige weeën, overmatig bloedverlies (= hemorragie) tijdens en na de bevalling (= partus). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - operatieve verwijdering van de vleesboom (= myomectomie) of de gehele baarmoeder (= hysterectomie) bij klachten of onvruchtbaarheid

Voortplanting
Voortbestaan van de soort door het verwekken van kinderen (= geslachtelijke reproductie). - Tijdens de verwekking van kinderen versmelt een mannelijke zaadcel (= spermatozo) met een vrouwelijke eicel (= ovum) tot een bevruchte eicel (= zygoot). De bevruchte eicel bevat het normale aantal van 46 chromosomen (= diploïd). Dit in tegenstelling tot de zaadcel en eicel die ieder 23 chromosomen (= haploïd) bevatten. - Tijdens de zwangerschap ontwikkelt de bevruchte eicel zich in de baarmoeder (= uterus) door middel van celdeling eerst tot een embryo en daarna tot een feut (= foetus).

Voorstanderklier-vergroting
(prostaat-hypertrofie) - prostaat-hypertrofie

Voorjaarsmoeheid
Met voorjaarsmoeheid wordt in het algemeen een algemeen gevoel van moeheid en-of lusteloosheid bedoeld. Voorjaarsmoeheid is medisch niet nader omschreven. - Mogelijk is voorjaarsmoeheid een gevolg van een gebrek aan beweging, vitaminen en-of licht in de winter, waardoor de lichamelijke en-of geestelijke conditie is verminderd.

Vomeren
(vomitus) - braken

Vogelziekte
(ornitose) Ziekte die door vogels op mensen kan worden overgebracht.

Vogelpest
Ingeburgerde, foute benaming voor vogelgriep. De pest is een bacteriële infectieziekte.

Voetwratten
Gewone wratten in het eelt van de voetzool, die pijn vooral doen tijdens het lopen.

Voetschimmel, behandeling
Mogelijke behandelingen van voetschimmel (o.a.): - Voorkómen , voeten dagelijks goed wassen (liefst) zónder zeep , droog uw voeten -vooral tussen de tenen- goed af na het wassen (NB. geen poeders met maïs-zetmeel gebruiken omdat die de schimmelgroei kunnen bevorderen!) , draag katoenen of wollen sokken (de voeten blijven dan droger) , trek elke dag schone sokken aan , draag zo mogelijk open leren schoenen , doe de schoenen zo vaak mogelijk uit (om zweetvoeten te voorkómen) , laat uw schoenen na het sporten goed drogen , draag in zwembad en onder douche rubber of plastic slippers - Behandelen , aangedane huid goed droog maken en insmeren met een schimmel-middelen (vrij verkrijgbaar bij drogist en in apotheek) , ketoconazol of griseofulvine (beide op recept), bij hardnekkige schimmels , anti-biotica voor de huid , als tevens sprake is van een bacteriële infectie (de schimmelplek scheidt dan meestal vocht af) - Terug naar voetschimmel - Bronnen: , Farmacotherapeutisch Kompas , Merck Medisch Handboek , NHG-folder `Voetschimmel`, juli 2001

Voetje, het
Jicht van voet- en-of teengewricht.

Voet-afwijkingen
Mogelijke voet-afwijkingen (o.a.): , ganzenvoet (pes anserius) , hamertenen , hielvoet of hakvoet (pes calcaneus) , holvoet (pes cavus) , klapvoet of horrelvoet (= hanentred pes varus of talipes) , klompvoet , knikvoet (pes valgus) , paardenvoet (pes equinus) , platvoeten , reuzenvoet (pes gigas of macropodie) , spitsvoet , spreidvoet (pes planotransversus)

Voedsel-vergiftiging, oorzaken
Mogelijke oorzaken van voedselvergiftiging (o.a.): , maag-darm-infectie met micro-organismen: , bacteriën: meestal via voedsel of drinkwater (o.a. Escherichia coli, Salmonella, Campylobacter, Clostridium en stafylokokken) , virussen: o.a. adeno-, entero- en rotavirussen, waaronder het Norwalk-virus , parasieten: o.a. Gardia lamblia , giftige biologische stoffen : o.a. botuline-toxine in bedorven vlees en conserven (o.a. botulisme), schelpdieren en bepaalde paddestoelen , giftige chemicaliën : o.a. zware metalen zoals arsenicum, lood, kwik en cadmium , bijwerking van medicijnen : o.a. antacida met magnesium, antibiotica, anti-kankermiddelen, colchicine, vingerhoedskruid (= digitalis) en laxeermiddelen

Voedsel-vergiftiging
Voedselvergiftiging is een ernstige, ziekmakende verstoring van de spijsvertering. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Maagpijn, buikpijn, maag-darmwand-ontsteking (= gastro-enteritis), maag-darm-krampen, misselijkheid, braken, diarree (`buiktyfus`), verlies van eetlust, verstoorde voedselopname (= malabsorptie), uitdroging (= dehydratie), koorts, vermoeidheid, ziek gevoel en shock.

Voedsel-vergiftiging, behandeling
Mogelijke behandelingen van voedselvergiftiging (o.a.): , voorkómen (= preventie): o.a. hygiënische voedselbereiding, vermijden van giftige stoffen , neutraliseren van de oorzaak : o.a. actieve kool (= Norit) , extra vloeistof : om uitdroging tegen te gaan (bij braken steeds kleine slokjes nemen); eventueel elektrolyten-infuus , dieet : o.a. rijst, bananen, appelmoes, toast, pap , misselijkheid en braken : anti-braakmiddel (= anti-emeticum) , diarree : stopmiddel (= anti-diarrhoeicum: maximaal enkele dagen - NB. , Neem contact op met de huisarts als de klachten hevig zijn en aanhouden, niet binnen enkele dagen duidelijk minder zijn geworden of geheel verdwenen of als er mogelijk sprake is van botulisme. , De behandeling van voedselvergiftiging is behalve van de klachten ook afhankelijk van de oorzaak.

Voedsel-allergie
Allergische reactie op bepaalde voedsel-bestanddelen die vaak al op baby-leeftijd ontstaat. - De kans op voedsel-allergie is groter wanneer men aanleg heeft voor atopische (= constitutionele) aandoeningen, zoals allergisch astma, constitutioneel eczeem (= atopische dermatitis), hooikoorts (= allergische rhinitis) en oogbindvlies-ontsteking (= allergische conjunctivitis). - Als men allergisch is voor bepaald voedsel, is men dat vaak ook voor voedsel dat daar qua samenstelling op lijkt (= kruis-allergie).

Voedingssupplementen
De werking van voedingssupplementen is in veel gevallen niet wetenschappelijk aangetoond. Vraag daarom voordat u voedingssupplementen gebruikt altijd eerst advies aan uw (huis)arts, apotheker of drogist.