KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

Nieuw-Zeelands
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door de bewoners van Nieuw-Zeeland

nikkelbrons
Brons dat nikkel bevat, gewoonlijk ter vervanging van een deel van de hoeveelheid tin, waardoor een sterk, fijnkorrelig, corrosiebestendig metaal ontstaat

nikkelstaal
Staal met nikkel als dominant element in de legering. De toevoeging van nikkel kan staal opleveren dat minder snel buigt of breekt, bestendiger is tegen corrosie en in het algemeen sterker en harder is

nine-patch quilt
Patchwork quilts bestaande uit blokken die door twee horizontale en twee verticale naden in negen velden worden verdeeld. Geen Nederlands equivalent

nitrocellulose
Verwijst naar een mengsel van genitreerde cellulose, een uiterst brandbare verbinding die het hoofdbestanddeel vormt van modern buskruit. Het is gedurende 80 jaar gebruikt om celanimaties te vervaardigen tot de introductie van acetaat als medium in de jaren 50 van de 20ste eeuw. Nitrocellulose is een luchtige witte substantie waarin de vezelachtige structuur van onbehandelde cellulose enigszins behouden is gebleven. Het blijft niet stabiel bij hitte en vat gemakkelijk vlam

Njem
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het zuiden van Kameroen en in het noorden van de Democratische Republiek Kongo leeft

nkondi
Houten beeldhouwwerken waarop medicijnen worden gelegd en geactiveerd tijdens bezweringsriten, soms door spijkers, messen of houten punten in de sculptuur te steken

nokkenschijfhamer
Het naamgevende kenmerk van de nokkenschijfhamer was de met waterkracht aangedreven hamer in een hamersmidse. Het opheffen van de hamer gebeurde door middel van een trommel waarop een nokkenschijf bevestigd was die de hamersteel periodiek ophief en liet vallen. De hamerkop maakte hierbij een beweging over een cirkelboog

noksteiger
Steigers die zijn gebouwd om de nok van een dak te overbruggen. Worden meestal gebruikt gedurende herstelwerkzaamheden aan de schoorsteen

nokstijl
Wordt gebruikt voor driehoekige geraamten met een verticale centrale stut (de koningsstijl) die van de apex naar de bintbalk loopt

non
Vrouwen die behoren tot religieuze ordes gewijd aan godsdienst en meditatie. Nonnen leggen meestal geloften van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid af en leven vaak buiten de samenleving in een klooster

Nonsuch kist
Kisten die rijkelijk zijn versierd met inlegwerk van gewelven en fantasie-architectuur ter nagedachtenis van het (verdwenen) paleis Nonsuch van Hendrik VIII. De naam van het paleis betekent 'ongeëvenaard'. Ze zijn waarschijnlijk in Noord-Duitsland gemaakt, of in London door 16e-eeuwse Duitse handwerkslieden die zich daar hadden gevestigd

Noordelijke Qi
Verwijst naar een noordelijke Chinese dynastie uit de periode 550-577 n. Chr. De dynastie ontstond toen Gao Yang, zoon van de stichter van de Oostelijke Wei-dynastie, in 550 aan de macht kwam en de naam van de dynastie wijzigde. Ye bleef de hoofdstad. Het boeddhisme bleef een belangrijk stempel drukken op de kunst, met invloeden uit India, Centraal-Azië en West-Azië. De grottempels van de Noordelijke Qi bevatten beeldhouwwerk dat tot de hoogtepunten van de Chinese boeddhistische beeldhouwkunst wordt gerekend. Dit beeldhouwwerk vormt een bewijs van de productiviteit in deze periode en van de ingrijpende stijlontwikkelingen die zich sinds de Noordelijke Wei hebben voorgedaan. Sommige massieve, sculpturale keramiekvormen dateren eveneens uit de periode van de Noordelijke Qi. Op de keramiek van de Noordelijke Qi werden twee of meer gekleurde glazuurlagen aangebracht, en ook ontwikkelde men aardewerk met een witte romp. Voorbeelden van het kwalitatief hoogstaande werk dat in deze periode tot stand kwam, zijn de wandschilderingen in de graftombe van de aristocraat Lou Rui en Taiyuan. Het bewind van Gao Yang werd gevolgd door een periode van tirannie, waarin bijna twee miljoen mannen werden te werk gesteld bij de bouw van de Grote Muur. Nadat de heersende elite verzwakt was geraakt, wist keizer Wudi van de Noordelijke Zhou in 577 de Noordelijke Qi te veroveren, waardoor noordelijk China feitelijk weer één werd

Nothosauroidea
Uitgestorven orde van fossiele zeereptielen die voornamelijk voorkwamen in Europa en die erg leken op de latere plesiosauriërs, maar als een aparte orde zijn geclassificeerd. De dieren leefden in het Trias. Kenmerkend waren het gesloten gehemelte, de lange, platte schedel met grote openingen, het grote aantal puntige tanden langs de randen van de kaken, het slanke lichaam, de lange nek en staart en de lange ledematen. De openingen voor de luchtwegen waren gescheiden van die van het voedselkanaal. Hoewel het dier in het water leefde, waren de ledematen minder gespecialiseerd voor zwemmen dan bij meer ontwikkelde Sauropterygia

No Man's Land-boot
Te gebruiken voor werkschepen die voor en achter gelijk zijn en een lengte van ongeveer 5 tot 6,5 m hebben. Oorspronkelijk hadden ze een kiel met een gat aan beide uiteinden ervan en twee masten, meestal met kleine sprietzeilen; later zijn ze voorzien van excentrisch geplaatste middenzwaarden. Ze zijn ontworpen om door de branding te water gelaten en op het strand gezet te worden en laat in de 19e eeuw ontwikkeld om op kreeft en mosselen te vissen in het gebied rond Martha's Vineyard, in de Amerikaanse staat Massachusetts en aan de kust van Rhode Island

nomogrammen
In algemeen wetenschappelijk gebruik, kaarten die bestaan uit een aantal lijnen die zo zijn geplaatst en gerangschikt dat, wanneer bekende waarden op twee lijnen met behulp van een liniaal met een rechte lijn worden verbonden, op het snijpunt met een andere lijn een gezochte waarde kan worden afgelezen. Specifiek gebruikt bij de notatie van minimal music om nieuwe relaties tussen noten te leggen

Noordelijke Song
Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 960 en 1127 n. Chr. Gedurende de Noordelijke Song-periode ontstond er hernieuwde belangstelling voor de oudheid en werd de basis gelegd voor de Chinese archeologie. De boekdrukkunst werd nu algemener toegepast, waardoor ook naslagwerken op grotere schaal uitgegeven konden worden. Het keizerlijk mecenaat speelde in deze periode een aanzienlijke en invloedrijke rol. Zo bezat keizer Taizong (heerste van 976-997) een indrukwekkende verzameling schilderijen en kalligrafie, terwijl Huizong (heerste van 1101-1125) zijn enorme collectie liet catalogiseren. Daarnaast stichtte Huizong een schilderschool, als onderdeel van de Schilderacademie van Hanlin. Het belang van landschappen nam toe dankzij belangrijke kunstenaars als Fan Kuan, Juran, Guo Xi, Dong Yuan en Li Cheng. Het onderscheid tussen hofschilderen en de kunst van de taoïstische literati werd allengs groter. De keramiek van de Noordelijke Song wordt gekenmerkt door eenvoudige vormen, zuivere kleuren, verfijnde decoraties en technische perfectie. Ding, Ru, Jun en de noordelijke celadons die in Linru en Yaozhou werden vervaardigd, zijn voorbeelden van Noordelijke Song-aardewerk dat bij het hof in trek was. Het beeldhouwwerk kreeg een minder symbolisch karakter en de figuren werden levensechter. De dynastie werd evenwel verzwakt door de hoge uitgaven die de militaire verdediging en de buitensporigheden van het keizerlijk hof met zich meebrachten; na invallen door de Jin trok de opvolger van Huizong weg naar het gebied ten zuiden van de Huai en vestigde daar de Zuidelijke Song-dynastie

Noordelijke Wei
Verwijst naar de Chinese dynastieperiode en cultuur vanaf 386 tot 534 n. Chr. De hoofdstad bevond zich oorspronkelijk te Pingcheng, maar werd in de periode 493-494 door Keizer Xiaowendi (regeerde 471-499) in zuidelijke richting verplaatst naar Luoyang. Hier werd een nieuwe, prachtige stad gebouwd op de ruïnes van de oude Chinese hoofdstad; in het jaar 534 was de populatie meer dan een half miljoen. Boeddhistische kunst floreerde onder een staats- en een particulier patronaat gedurende het grootste gedeelte van deze periode. In circa 460 werd een begin gemaakt met de bouw van grottempels in Yungang; duizenden handwerkslieden werkten ongeveer 35 jaar aan het maken van de tempels en het versieren ervan met beeldhouwwerken en schilderingen. Op instigatie van Xiaowendi werden later andere grottempels gemaakt bij Longmen. Yungang wordt gekenmerkt door statische iconen in een Gandharan-stijl, terwijl de beeldhouwkunst in Longmen meer lineair is en de in opkomst zijnde Chinese stijl demonstreert. Grafaardewerk van Noordelijk Wei, dat tevens is beïnvloed door het boeddhisme, benadrukt frontaliteit en symmetrie. Het nomadische Touba-volk begon op Chinese instellingen te vertrouwen voor het organiseren en besturen van hun staat en raakte ook bekend met Chinese cultuur en luxeartikelen; onder Xiaowendi werd Chinees de officiële taal en werd het gebruik van Tuoba-taal verboden. Het onderscheid tussen het 'barbaarse' noorden en het 'geciviliseerde' zuiden werd minder duidelijk; niettemin begonnen noordelijke grensbewoners zich verwaarloosd te voelen en in opstand te komen, wat leidde tot de ineenstorting van de Noordelijke Wei-dynastie. Noordelijk China werd in 534 verdeeld in de Oosterse en Westerse Wei-dynastieën

noorden
Gesitueerd in de richting van het gedeelte van de aarde of de hemel dat op het noordelijk halfrond het verst verwijderd is van de middagzon

nonpareil marmerpapier
Marmerpapier dat meestal wordt geprepareerd met vijf kleuren en vervolgens met een harkje of kam wordt getekend, en later met een fijne draadkam wordt nabewerkt. Hierdoor ontstaat een geschulpt patroon. Een variant van nonpareil marmerpapier is Hollands marmerpapier, dat een iets afwijkend kleurschema heeft

Noordelijke Zhou
Verwijst naar een noordelijke Chinese dynastie uit de periode 557 tot 581 n. Chr. De Yuwen-familie van de Xianbei-stam stichtte de Noordelijke Zhou-dynastie vanuit de marionettenstaat van de Westelijke Wei. De dynastie had haar machtscentrum in de vallei van de rivier de Wei, met als hoofdstad Chang'an, in de provincie Shaanxi. Tijdens het regime van keizer Wudi (heerste van 561-577) werden boeddhisten vervolgd, omdat de kloosters de staatskas te zwaar zouden belasten. De verovering door Wudi van de Noordelijke Qi-dynastie, waardoor het noorden van China tijdelijk werd verenigd, werd grotendeels gefinancierd uit de geconfisqueerde kloosterbezittingen; miljoenen monniken en nonnen verloren hun status en moesten dwangarbeid verrichten. Niettemin werd er nog wel boeddhistische kunst geproduceerd gedurende deze periode, met name in Chang'an. Indiase Gupta-modellen dienden als voorbeeld voor diverse Boeddhabeelden, en ook zijn er enkele wandschilderingen in de Noordelijke Zhou-stijl vervaardigd, in de Duizend Boeddhagrotten in Dunhuang. In dergelijke schilderingen neemt het landschap wel een voorname plaats in, maar blijft het ondergeschikt aan de figuren. De Noordelijke Zhou-dynastie werd opgevolgd door de Sui-dynastie, die in 1581 werd gesticht door Yang Jian, een lid van het koningshuis van de moederlijke tak

non-figuratief
Verwijst in specifieke zin naar abstracte kunst waarbij de vormen niet ontstaan zijn uit de natuur of daarnaar verwijzen

Noord-Afrikaanse stijlen
Beschrijft in algemene zin werken die zijn vervaardigd door de Afrikaanse volkeren welke leven in Marokko, Tunesië, Libië en Mauritanië

Noordelijke Sotho
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in zuidelijk Afrika leeft

nokruiter
Overlangse delen in de nokken van daken, die de bovenzijden van de daksparren ondersteunen

nokan
Japanse dwarsfluiten van het No theater, gemaakt van drie tot zes aan elkaar gebonden korte stukken bamboe. Net zoals de 'ryuteki' met zeven vingergaten op gelijke afstanden, een balansgewicht bovenaan, een roodgelakte boring en een omhulsel van schors of twijn. In tegenstelling tot bij de 'ryuteki' is een korte buis in de boring aangebracht, tussen het mondstuk en het eerste vingergat, is bovenaan een metalen versiering aangebracht en is de rode lak, waarmee de boring bedekt is, bij mondstuk en vingergaten ook aan de buitenzijde aangebracht

notificaties
Gedrukte, en eventueel aangeplakte verklaringen of mededelingen die de lezer op de hoogte brengen van een gebeurtenis of ander nieuws

nootkacipres
Groenblijvende boomsoort die inheems is langs de westkust van Noord-Amerika, van het schiereiland Kenai in Alaska tot het noordelijkste deel van Californië, en die meestal op vochtige locaties in de bergen groeit, vaak dicht bij de boomgrens, maar soms ook lager. Hij kan een hoogte van 40 m bereiken en heeft meestal afhangende takken. Als gevolg van de afwijkende bouw is de classificatie al een aantal keren gewijzigd. Recent onderzoek laat zien dat de kans groot is dat dit in de toekomst weer zal gebeuren en dat deze boom mogelijk wordt ondergebracht in een ander genus, Callitropsis of Xanthocyparis, samen met de onlangs ontdekte Vietnamese goudcipres Xanthocyparis (Callitropsis) vietnamensis

Nothofagus
Genus van 35 soorten bomen en struiken, inheems in onder meer Zuid-Amerika en Australazië op het zuidelijk halfrond. Ook zijn er fossiele exemplaren aangetroffen in Antarctica. Vroeger deelde men deze soorten in bij de familie Fagaceae, maar genetische tests hebben aangetoond dat ze verschillen van deze familie. Inmiddels behoren ze tot een eigen familie, de Nothofagaceae

Nouvelle Vague
Denkwijze die ontstond in de late jaren 50 van de 20ste eeuw onder Franse filmers, onder wie Louis Malle, François Truffaut, Alain Resnais en Jean-Luc Godard. De stroming is het meest bekend vanwege de bijbehorende theorieën die waren gebaseerd op het idee dat regisseurs die hun films domineerden de auteur en maker van de film werden. De stijl kenmerkt zich door innovaties in het editen van film, bijvoorbeeld snelle scènewisselingen of springers, die zorgen voor verwarrende, disjunctieve effecten in de vertelling als geheel

Nottingham-kant
Verwijst in het algemeen naar machinaal geproduceerde kant uit Nottingham, Engeland. Alleen kant die in het Verenigd Koninkrijk is gebreid, gevlochten of geborduurd door een lid van de British Lace Federation (Britse Kantfederatie) mag dit predicaat dragen, waarbij de patronen heel gevarieerd kunnen zijn. De term was oorspronkelijk van toepassing op kant die werd geproduceerd met de Nottingham-kantmachines, een uitvinding waarmee aanvankelijk vrijwel alleen grof kant werd gemaakt door grotere klossen te gebruiken dan op andere kantmachines en te werken met patroondraden die op afzonderlijke deelspoelen waren gewonden

nonnenkap
Zachte hoofddoeken, vooral van linnen of zijde, die om de hals en onder de kin langs van de ene kant van het hoofd naar de ander worden gedrapeerd en vastgespeld aan een band of hoed of aan het haar. Heeft zijn oorsprong in de Middeleeuwen en wordt nog altijd gedragen door nonnen van diverse godsdiensten

noodverlichting
Verlichtingssystemen in gebouwen die essentiële verlichting bieden voor de veiligheid van leven en eigendommen wanneer de normale verlichting uitvalt

Novecento Italiano
Italiaanse kunststroming die in 1922 ontstond en streefde naar een nieuwe, maar wel in Italiaanse tradities gewortelde kunstvorm. De stroming wordt vaak op één lijn gesteld met de fascistische kunst

nonius
Wordt gebruikt voor kleine, bewegende schaalverdelingen die parallel lopen aan de vaste schaalverdelingen van precisie-instrumenten zoals sextanten of transietinstrumenten en die zijn ontworpen om fracties te meten van de kleinste verdelingen van de vaste schaalverdeling

Norfolkjasje
Jasjes met een dubbele plooi aan beide kanten van het midden aan de voorkant, een dubbele plooi in het midden op de rug en met zakken op de heupen en een ceintuur van hetzelfde materiaal

nobility blanket
Dekens van de Salish, gemaakt in gekeperde en getwijnde inslag tapisserieweefsels, die werden gedragen door de aristocratie

nobiliteit
De hogere klasse binnen de aristocratie waarvan titels, bezit, en privileges worden behouden en doorgegeven via overerving. Gebruik 'edelen (aristocraten)' voor individuele leden van de adel

non-destructief testen
Testmethoden waarmee een monster niet wordt beschadigd of vernield

nose bit
Boren met een uitstekende rand of gekarteld blad, waarmee houtkrullen in de lepel of het holle gedeelte van de boor kunnen worden verzameld

Notoryctemorphia
Orde van twee soorten in één familie. De dieren lijken op echte mollen. Ze hebben voorpoten met driehoekige klauwen waarmee ze graven, een leerachtige huid, een stompe snuit, een stompe staart en slecht ontwikkelde ogen die vrijwel geheel zijn verborgen in de lange, zijdezachte vacht. Ze hebben de gewoonte om vlak onder de grond holen te graven

nonnenring
Ring die wordt uitgereikt aan een kloosterzuster op de dag van de eeuwige professie, waarop zij als 'de bruid van Christus' de definitieve religieuze staat op zich neemt

Nothofagaceae
Familie met één bestaand genus van 35 soorten bomen en struiken die inheems zijn op het zuidelijk halfrond. Voorheen beschouwde men ze als leden van de familie Fagaceae, maar genetisch onderzoek heeft uitgewezen dat ze van de soorten uit die familie verschillen. Daarom zijn ze tegenwoordig ondergebracht in de familie der Nothofagaceae

noveenkaars
Een pot, meestal versierd met de afbeelding van een heilige, die zuiver plantaardige olie bevat om te laten branden gedurende een noveen - een reeks van negen dagen en nachten -, waarop men tot God bidt ter verkrijging van een gunst of ter voorbereiding van een feestdag

non-figuratief speelgoed
Fysieke objecten zonder praktisch doeleinde die bedacht zijn om kinderen of huisdieren te vermaken of om als verzamelobject voor volwassenen te dienen. Speelgoed bestaat doorgaans uit miniatuurversies van werkelijke wezens of objecten die te gebruiken zijn in fantasie- of imitatiespelletjes. Ook artikelen die bij spelletjes worden gebruikt, kunnen speelgoed worden genoemd. Het allereerste speelgoed bestond onder andere uit poppen en ballen

noordelijk Thais
Verwijst naar een stijl die wordt geassocieerd met de noordelijke regio van Thailand. De kunstzinnige productie in deze stijl omvat hoofdzakelijk houtsnijwerk, met name beelden van uit teakhout gesneden brahmaanse goden en hindoegoden, alsmede boeddhistische beelden. Het beeldhouwwerk en het beeldsnijwerk zijn vaak ingelegd met paarlemoer of glasmozaïek. Uit de stijl spreekt de behoefte om dierlijk, plantaardig en menselijk leven te combineren, hetgeen resulteert in een detailrijk, overdadig mengsel van mythologische en realistische elementen. Er komen ook stilistische tegenstellingen in naar voren, bijvoorbeeld in de sculpturale figuren van dreigende demonische wezens die tevens een beschermende wachterfunctie hebben, en in het aanbrengen van strakke geometrische patronen te midden van fantasiewezens op houten reliëfpanelen. De meest opvallende voorbeelden van deze stijl zijn wel de imposante houten koninklijke staatsiesloepen en koninklijke rouwkoetsen, beide volledig verguld en versierd met mythologische slangen en ornamentele bloemmotieven

Noordelijke school
Verwijst naar het werk van een school van kunstenaars onder leiding van de traditionalistische schilder prins P'u Ju, die actief was in de vroege 20ste eeuw

nootmuskaatrasp
Kleine gebruiksvoorwerpen met een deksel met een scharnier die zijn voorzien van een rasp en worden gebruikt voor bewaren en raspen van nootmuskaat

noppenbeker
Lichtgroene glazen drinkglas. Het glas bevat kleine, overwegend slakkenhuisvormige, afgedraaide geplaatste noppen. Vanaf de vijftiende eeuw zijn de noppen meer doornvormig. Het glas bevat een opgestoken bodem, waarbij de voetband met de tang is bewerkt of uit glasdraad is gesponnen. De noppenbekers niet verwarren met knobbelbekers, waarbij de knobbels ontstaan door het uitblazen in de mal

Norfolkpak
Pakken bestaande uit een Norfolkjasje met knickerbockers, een lange broek of een rok in bijpassende stof

normaliseren
Het vaststellen van of het conform maken aan maatstaven

Normandisch dalle de verre
Verwijst naar een type glas dat tijdens de neogotische periode van de 19de eeuw werd uitgevonden, en dat wordt gekenmerkt door een ongelijke dikte: dikker in het midden en dunner aan de randen. Dit type glas wordt gemaakt door het gesmolten mengsel in een rechthoekige mal te blazen, of door een bel glas in een vierkante vorm te blazen en vervolgens de zijden van het vierkant af te knippen, waardoor rechthoekige vormen van glas ontstaan. Het glas kan helder of gekleurd zijn

Northumbriaanse doedelzak
Doedelzakken, met blaasbalgen aangeblazen Ze hebben een dichte speelpijp met 7 kleppen en 4 bourdons op eenzelfde blok, waarvan er slechts 3 tegelijkertijd worden bespeeld, uit Noord-Engeland

notulenboek
Boeken waarin de notulen van een vergadering worden vastgelegd

notenkraker
Voorwerpen of apparaten die worden gebruikt voor het kraken van noten

noodwoning
Huisvesting die beschikbaar komt wanneer zich plotseling een gevaarlijke situatie of ramp heeft voorgedaan waardoor de reguliere huisvesting van mensen ontoegankelijk of onveilig is geworden

nobel
Wordt gebruikt voor Engelse gouden munten die omstreeks 1345 door Edward III in circulatie werden gebracht; ze werden tot ¦ 1450 uitgegeven

nokrib
De ribben die in de lengte of de breedte langs de nokken van gewelven lopen

nokvorst
Een dakpan die in doorsnede is gebogen en wordt gebruikt om de nok van een dak te bedekken

nomade
Leden van een volk of groep die geen permanente verblijf- of woonplaats hebben maar rondtrekken in seizoensgebonden of cyclische routes om in hun levensonderhoud te voorzien

non-ferrolegering
Legering die geen ijzer bevat

non-ferrometaal
Metaal waarvan ijzer niet het belangrijkste bestanddeel is

non-profit organisatie
Organisaties waarvan de netto-inkomsten of verdiensten niet worden verdeeld of ten goede komen aan een individu, maar worden aangewend voor de gestelde doelstelling van de organisatie, bijvoorbeeld liefdadigheid, diensten in het belang van de gemeenschap of onderzoek

noodpenning
Wordt gebruikt voor noodgeld van munten of papier; dit geld wordt uitgegeven door de autoriteiten van een belegerde stad die door zijn isolement niet van het gebruikelijke geld kan worden voorzien

noordoosten
Gesitueerd in de richting die zich precies tussen het noorden en het oosten bevindt

noordwesten
Gesitueerd in de richting die zich precies tussen het noorden en het westen bevindt

notaris
Personen die wettelijk bevoegd zijn om documenten als getuige te ondertekenen en te certificeren, en om beëdigde verklaringen af te nemen

notities
Wordt gebruikt voor korte beschrijvingen van een feit of een ervaring, die zijn bedoeld als geheugensteun of om iemand anders te informeren of die zijn gemaakt om het feit of de ervaring in kwestie naderhand uitgebreider onder de loep te nemen. Gebruik 'memo's' voor korte, informele mededelingen op klein formaat papier

notchbacks
Te gebruiken voor volledig gesloten voertuigen met twee of vier deuren, die plaats bieden aan vier of meer passagiers in twee rijen achter elkaar

Nsei
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat op de Ndop-hoogvlakte leeft, in de regio Bamenda in het westen van de Cameroon Grassfields

Nso
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in de Cameroon Grassfields leeft

ntahera's
Sets van vijf of zeven ivoren trompetten; oorspronkelijk ontwikkeld en bespeeld door de Ashanti en andere volkeren in het zuiden van Ghana, aan het hof van opperhoofden

ntenga’s
Trommen met dubbel vel uit Uganda. Ze worden aangetroffen in verschillende groottes en hoewel ze twee trommelvellen hebben wordt maar één zijde bespeeld

nuditeit
De afwezigheid van kleding, die de delen van het lichaam zichtbaar laat die in de culturele tradities van de toeschouwer gewoonlijk bedekt zijn

Nueva Cadiz-kralen
Type chevronkraal dat de Spanjaarden als ruilmiddel meebrachten naar de Nieuwe Wereld, en dat voor het eerst werd aangetroffen op een archeologische vindplaats in Venezuela, waaraan tevens de naam is ontleend: Nueva Cadiz is de naam van een eiland dat van 1498-1545 een bloeiende havenstad bezat. Meestal werden de kralen van vervaardigd uit drie gedraaide lagen blauw glas

nuptial lekanai
Late roodfigurige lekanai waarop een bruid en bruidegom zijn afgebeeld in gezelschap van anderen en in aanwezigheid van trouwvazen

Nubi
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Uganda en Kenia leeft

Nuer
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Sudan leeft

Nuna
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Burkina Faso leeft en verwant is aan de Nunuma, maar in het gebied ten zuiden van het Nunuma-gebied leeft

Nungu
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het noorden van Nigeria leeft

Nunuma
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Burkina Faso leeft en verwant is met de Nuna, maar in een gebied ten noorden van dit volk leeft

Nurpur
Verwijst naar een regionale school van Pahari-miniatuurschilderkunst die wordt geassocieerd met de staat Nurpur in het heuvelgebied van Punjab. De staat lag minder afgelegen dan andere heuvelstaten in Punjab, en begin 17de eeuw was het bestuur in handen van generaals en gouverneurs van het Mogolrijk. De Nurpur-school had weliswaar een eigen stijl, maar was daarnaast schatplichtig aan de Mogol-schilderkunst, met name wat de portretkunst betreft. Bij andere genres werd voor een meer expressieve stijl gekozen. Aan het begin van de 18de eeuw kwam het tot een synthese tussen de twee stijlen: gelaatstrekken werden minder extreem, het kleurgebruik werd meer ingetogen en de landschappen kregen een meer gestileerd karakter. De Nurpur-schilderkunst uit de 18de eeuw stond onder invloed van de schilderstijl van Guler en Jammu, wat leidde tot een naturalistischer en verfijnder resultaat. Een staand formaat geniet de voorkeur en vaak worden rijzige, sierlijke vrouwenfiguren met een klein hoofd afgebeeld. In de tweede helft van de 18de eeuw raakte het hofleven in Nurpur in verval, evenals de schilderkunst

nuttige handwerken
Verwijst naar handwerk dat wordt gekenmerkt door de eenvoud van de steken en door de toepassing, namelijk primair voor het maken van kleding en het afwerken van huishoudtextiel. Te onderscheiden van handwerken die zijn bedoeld voor het maken van patronen, bijvoorbeeld borduurwerk. Onder nuttige handwerken worden onder andere verstaan eenvoudige steken, zoals rijgsteken, zoomsteken en naadsteken, alsmede eenvoudige varianten op deze basissteken

nuclei
In de context van de archeologie verwijst deze term naar stenen waaruit stukken zijn geslagen voor het maken van gereedschappen. Deze steenkern kan ofwel worden weggegooid of verder gevormd tot een gereedschap

Numidisch marmer
De kleur van dit marmer varieert van geel, lichtbruin en roze tot dieprood. Het marmer is niet uit Numidië zelf afkomstig, maar uit de bergen van Algerije en Mauritanië

numismaticus
Zij die munten, penningen, medailles, papiergeld en daarop in vorm of functie sterk gelijkende objecten verzamelen of bestuderen

nummerbord
Kleine, dunne, platte stukken metaal, leer of ander geschikt materiaal waarop een uniek officieel identificatienummer is aangebracht van een geregistreerd voertuig, waaraan het is bevestigd

nuance
Een kleur die wordt gemaakt door het mengen van een basiskleur met wit om de basiskleur lichter te maken

nullenpasser
Diverse passers waarvan de benen door middel van een boogvormig deel aan elkaar vast zitten

nutsbedrijf
Overheids- of particuliere ondernemingen die volgens strenge overheidsvoorschriften zonder onderscheid moeten zorgen voor de essentiële openbare voorzieningen, zoals gas, elektriciteit en riolering

nutsvoorziening
Voorzieningen (zoals gas, water, elektriciteit) die door nutsbedrijven geleverd worden

nuttig thermisch effect
De verhouding van de hoeveelheid vermogen die door een verbrandingsmotor in één cyclus wordt geleverd tot de hoeveelheid energie die nodig is om de motor gedurende één cyclus te laten werken

nucleonica
Tak van natuurkunde die zich bezighoudt met de structuur van atoomkernen en hun wisselwerkingen met elkaar, de deeltjes waaruit ze zijn opgebouwd en het hele spectrum van elementaire deeltjes dat wordt geleverd door zeer grote deeltjesversnellers, vooral met betrekking tot de productie van kernenergie

nyckelharpa's
Vedels met de toetsen in een raamwerk langs de hals. Ze worden bespeeld met een strijkstok in de rechterhand terwijl de toetsen met de linkerhand worden ingedrukt; Zweden, sinds 15de eeuw

Nyssa
Genus van 7 tot 11 soorten bomen die inheems zijn in Noord-Amerika en Azië. Wordt gewaardeerd door bijenhouders. De geproduceerde honing is licht en heeft een milde smaak

Nymphaea caerulea
Waterlelie die waarschijnlijk inheems is in de Nijl en elders in Oost-Afrika, maar die al in de oudheid voorkwam in India en Thailand. De bloemblaadjes zijn lichtblauw tot hemelsblauw of mauve. Wanneer de bloem klaar is om te gaan bloeien, stijgt deze binnen een paar dagen op naar de oppervlakte. Oude Egyptenaren geloofden dat de bloemen 's ochtends opengingen, naar de oppervlakte opstegen en 's avonds weer naar beneden zakten. Voor hen symboliseerde dit het opkomen en ondergaan van de heilige zon. Wanneer de plant wordt gegeten, heeft deze licht psychoactieve eigenschappen. Waarschijnlijk werd de plant in het oude Egypte daarom gebruikt tijdens ceremonies

Nyende
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, een subgroep van de Gur die in Benin leeft

Nyiha
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Tanzania en Zambia leeft

Nyuswa
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Zuid-Afrika leeft

Nyingma
Verwijst naar de op één na grootste school in het Tibetaanse boeddhisme, die soms de 'oude orde' wordt genoemd. De wortels gaan terug tot de Indiase Vajrayana-meester Padmasambhava (8ste eeuw), die werd beschouwd als 'tweede Boeddha'. De school zegt diens oorspronkelijke leer te verbreiden. De school is ontstaan tijdens de eerste verspreiding van het boeddhisme van India en Midden-Azië naar Tibet in de 8ste en 9de eeuw; Padmasambhava bezocht Tibet in de 8ste eeuw en een andere belangrijke Indiase leermeester, Santiraksita, stichtte het eerste klooster van Tibet in Samye rond 775. Nyingma werd een afzonderlijke orde in de 10de eeuw. Deze school legt meer nadruk op de religieuze praktijk en de mystieke aspecten van de Vajrayana-traditie dan op academisch werk. Het is ook de minst politiek en filosofisch gerichte van de Tibetaanse boeddhistische scholen. Sjamanistische gebruiken en lokale goden, ontleend aan de inheemse Bon-religie, vindt men ook in Nyingma. Andere overeenkomsten met Bon zijn de dzogchen-lessen, oude tantra’s die door latere tradities zijn verworpen, en priesters die mogen trouwen. De school kent een traditie van het ontdekken van teksten die door Padmasambhava verborgen zijn; deze teksten voorspellen dat boeddhisten in de toekomst vervolgd zullen worden. Sommige ideeën van de school worden in leerstellingen van het Tibetaanse boeddhisme als ketters beschouwd