KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

afboording met veermotief
Decoratieve ingelegde rand van verschillende houttypen diagonaal over de nerf gesneden, doorgaans gebruikt voor afwerking van hoeken en randen van meubilair

afdak
Gebruik voor een enkel vrijstaand dak op palen of leunend tegen bomen. Gebruik 'afdaken (aanbouwen)' voor soortgelijke kleine bouwwerken die tegen gebouwen aan zijn gebouwd

afdak
Gebruik voor kleinere bouwwerken met een enkel afhellende dak, tegen een muur of gebouw aangebracht.. Gebruik 'afdaken (vrijstaand)' voor vrijstaande constructies van dit type

afdaken; afdak
Dakachtige en versierde uitsteeksels die aan een muur of het plafond zijn bevestigd. Toegepast bij gebouwen en meubels. Gewoonlijk geplaatst boven nissen, deuren, ramen, tombes, enzovoort om ze te beschermen tegen de zon of de elementen of om de aandacht naar ze toe te trekken

afdekplaatje
De beschermende plaatjes die bijvoorbeeld om sleutelgaten, lichtschakelaars en deurknoppen heen zitten

afdeksteen
Speciaal gevormde baksteen die wordt gebruikt om de bovenkant van een muur af te dekken

afdeling
Belangrijke autonome of semi-autonome eenheden van een organisatie. Gebruik 'departementen (organisatorische eenheden)' voor andere organisatorische eenheden die meestal, maar niet altijd, minder autonoom zijn dan afdelingen. Het gebruik van deze termen, vooral met betrekking tot de officiële benamingen van organisatorische eenheden, is idiosyncratisch en vaak zonder consistent onderscheid

afdichtingsmateriaal
Algemene term voor een mengsel, gemaakt van verschillende materialen, met een dikke of pasta-achtige consistentie en gebruikt voor het vullen scheuren, vooral in de bouw-of soortgelijke toepassingen

afdruk met graveursmerk
Verwijst naar afdrukken met graveursmerken: krabbels of schetsjes van de kunstenaar buiten het eigenlijke ontwerp. Oorspronkelijk vormden graveursmerken een test van de sterkte van het zuur op een plaat; ze werden vervolgens gepolijst om ze te verwijderen. Vanaf de 19de eeuw werden graveursmerken soms met opzet behouden in gedrukte oplagen om zeldzame exemplaren voor verzamelaars te maken

Affenkapelle
Duitse vorm van singerie die op porselein wordt aangetroffen en circa 1750-1760 in Meissen werd geïntroduceerd, vermoedelijk door Johann Joachim Kändler. Musicerende apen kwamen reeds langer voor in singerie-schilderijen, bijvoorbeeld in het werk van David Teniers de Jonge. Porseleingroepen met het Affenkapelle-motief bestaan doorgaans uit ongeveer 20 figuren. Ook andere porseleinfabrieken in Europa hebben de Affenkapelle-groepen van Meissen geïmiteerd

affichisten
Te gebruiken voor het beschrijven van collagekunstenaars die met verscheurde affiches werken. Doorgaans is de term voorbehouden aan kunstenaars die behoren tot de kring van de Nouveaux Réalistes, die dergelijk werk in de jaren 50 en begin jaren 60 van de 20ste eeuw begonnen te maken: François Dufrène, Jacques de la Villeglé, Raymond Hains en Mimmo Rotella. De term verwijst echter ook vaak naar andere kunstenaars die met verscheurde of in collages verwerkte commerciële affiches werken

affidavit
Beëdigde, schriftelijke verklaringen, voornamelijk verklaringen die ten overstaan van een bevoegde magistraat of ambtenaar onder ede zijn afgelegd

affuit
Onderdelen of verzamelingen onderdelen die zijn bedoeld om artilleriewapens en zware kleine vuurwapens, zoals machinegeweren, te ondersteunen. Ze kunnen uiteenlopen van eenvoudige driepoten tot complexe ondersteunende, draaiende en omhoogrichtende mechanismen op kanonsdragers

afgebladderd
Het proces waarbij een heel object zichzelf scheidt in lagen, schalen of bladen

afgekrabd
Wordt gebruikt voor het verwijderen van een buitenlaag van iets, zoals het verwijderen van oorspronkelijke verf bij het restaureren van een schilderij

afgeplat schilddak
Wordt gebruikt voor daken met hellende zijden maar met bovenop een behoorlijk groot vlak gedeelte. Wanneer zulke daken zijn voorzien van hoekkepers, lijken ze op een stompe piramide

afgepoetst
Het verwijderen van ongewenste bijproducten van het looien van gelooide huiden of vellen

afgeschaafd
Het zeer licht polijsten van de nerfzijde van leer met een schuurmiddel, vaak rond een draaiende cilinder gewikkeld schuurpapier, om kleine onregelmatigheden in de nerf te verwijderen

afgeschuind
Het schuin afsnijden of afsteken van de rand of het uiteinde van een materiaal om te voorkomen dat een rechte hoek wordt gevormd. Gebruik in verband met meubels liever 'afschuinen'

afgeschuind
Wordt in verband met meubels gebruikt voor het schuin afsnijden of afsteken van de rand of het uiteinde van een materiaal om te voorkomen een rechte hoek wordt gevormd. Gebruik in andere contexten liever 'afkanten'

afgeschuinde boog
Wordt gebruikt voor bogen met een binnengewelf dat aan één kant van de boog een grotere straal heeft dan aan de andere kant

afgesleten
Wordt gebruikt wanneer materiaal verdwijnt, doordat er door veelvuldig gebruik, of door wrijving, slijpen of schrapen een verlies of een beschadiging van het oppervlak optreedt

afgestreken voeg
Voegen in metselwerk waaruit overtollige mortel is verwijderd door middel van een haal met een troffel

afgetikt
Een glazen voorwerp losmaken van de blaaspijp of de ponteerstaaf

afgewerkt
Het verwijderen van onregelmatigheden van de vleeszijde van leer met behulp van een schuurmiddel of een schaafapparaat. Gebruik 'polijsten (leerbewerkingsprocedé)' voor het verwijderen van onregelmatigheden van de nerfzijde van leer met vergelijkbare middelen

afgewerkt
Wordt gebruikt voor procédés waarmee een voorwerp, een behandeling of een werk worden afgerond, zoals het chemisch, elektrolytisch en mechanisch aanbrengen van appretuur

Afghaans
Verwijst naar de stijl en cultuur van het moderne Afghanistan

afghaans tapijt
Gebreide of gehaakte doeken die bestaan uit stroken of vierkanten die aan elkaar worden genaaid of gehaakt

aflapnaald
Fijne, stalen naalden die aan de ene kant een dik uiteinde hebben en aan de andere kant een lange, flexibele haak die terugbuigt naar de schacht van de naald

afloop
Concave golflijnen in zuilen, waar de schacht ontspringt uit het basement of uitloopt in het kapiteel. Ook uithollingen of scheppende holen onder de echinus van sommige vroeg-Dorische kapitelen

afmetingen
Iedere bestaande meetbare of ruimtelijke omvang, bijvoorbeeld lengte, breedte, dikte, oppervlak, volume, afmeting, magnitude of grootte

afplakband
Tape die speciaal is ontworpen voor gebruik bij het schilderen van huizen of muren. Heeft een coating die vloeibare verf tegenhoudt en een hechtmiddel dat goed kleeft ter voorkoming van lekkages en tegelijkertijd gemakkelijk loslaat. Het is vaak blauw, paars of een andere opvallende kleur die helpt bij het ''verwijderen. De tape kan zijn geclassificeerd op basis van de hoeveelheid tijd die hij kan worden gebruikt zonder sporen achter te laten op het af te plakken oppervlak

afreibalk
Houten of metalen reien die worden gebruikt om pas aangebracht beton af te schrapen of af te vlakken. Worden gebruikt bij metselwerk

afreilat
Voorwerpen met rechte kanten die worden gebruikt om bij pleisterwerk hoeken te vormen en af te bakenen

Afrikaans padoekhout
Het West- en Centraal-Afrikaans hardhout van de soort Pterocarpus, met diverse toepassingen, onder meer voor het rode tukula-pigment. Gebruik 'sandelhout' voor vergelijkbaar hout van de soort Baphia nitidia, dat ook wordt gebruikt om tukula te maken

Afrikaans sandelhout
Inheems West-Afrikaans hardhout, Baphia nitidia, met diverse toepassingen, onder meer voor woningpalen en dakspanten, wandelstokken, medicijnen en voor het tukula-pigment dat wordt gewonnen uit het donkerrode boomhart. Gebruik 'padoek' voor vergelijkbaar hout van de soort Pterocarpus, dat ook wordt gebruikt om tukula te maken

Afro-Braziliaans
Verwijst in algemene zin naar de kunst, architectuur, podiumkunsten, literatuur en cultuur in het algemeen van de mensen van Afrikaanse afkomst die in Brazilië leven

afromer
Schuimspanen die vooral worden gebruikt voor het verwijderen van de room die bovenop de melk ligt

afrondingssteen
Een baksteen met een afgeronde hoek, gebruikt in situaties waarbij een scherpe kant onhandig zou zijn of waarschijnlijk schade zou aanbrengen

afschrijfpunt
Stalen voorwerpen met scherpe punten die worden gebruikt voor het aftekenen van werk, voornamelijk op hardhout

afschrijver
Personen die teksten opschrijven of kopiëren, vooral zij die manuscripten afschreven, kopieerden en herschreven voordat er mechanisch gedrukt werd

afschuivingsbreuk
Breuken, scheurvorming of verschuivingen die worden veroorzaakt door afschuifspanning, de kracht die vervorming van een materiaal kan veroorzaken door het verschuiven langs een vlak of vlakken die evenwijdig lopen aan de opgelegde spanning. Met 'afschuifbreuk' wordt vaak verwezen naar geologische of architectonische materialen

afschuttingen
Dakloze afdekkingen, afsluitingen, verdedigingen, of bolwerken, zoals hagen, muren, hekken, of palissaden, gebouwd langs de grens van een veld, park, tuin, of een andere plaats in het kader van de verdediging tegen indringers of vee of mensen binnen houden

afschuttingen
Te gebruiken voor objecten die dienen om ruimten binnenshuis onder te verdelen, waarbij vaak gebruik gemaakt wordt van boekenplanken of kastjes. Gebruik 'tussenwanden' voor al dan niet permanente binnenmuren die het ene gedeelte van een gebouw van het andere afscheiden

afsluitdoppen
Voorwerpen die een vat of ander voorwerp bedekken, beschermen of afsluiten, meestal doordat ze rond een cilindervormige rand passen

afsluitend vangtuig
Middelen waarmee dieren worden gevangen. Worden met name gebruikt om te verwijzen naar de vallen met een mechaniek waardoor ze plotseling sluiten

afsluiting
Objecten of verzamelingen objecten die afscheiden, apart houden, afbakenen of dienst doen als barricades

afstammelingen
Personen of dieren die van nabije of verre voorouders afstammen

afstandslicht
Twee of meer lichten die allebei in dezelfde horizontale richting staan en als hulpmiddel bij navigatie op zee of in de lucht worden gebruikt, zoals de lichten die een kanaal of het eind van de landingsbaan aangeven

afstandsmeters
Verschillende instrumenten die werken op een optische basis of met radiogolven, voor het vaststellen van de afstand van een waarnemer tot bepaalde voorwerpen, bijvoorbeeld voor het richten van geschut of het scherpstellen van camera's

afstandsthermometer
Thermometers waarvan het warmtegevoelige element zich op een afstand bevindt van het element dat de temperatuur aangeeft

afsteekmes
Krabbers met een breed, plat blad die voornamelijk worden gebruikt om behang van muren te verwijderen

afstrijker
Gereedschap dat wordt gebruikt om onzuiverheden van het oppervlak van gesmolten metaal te verwijderen

afstrippen
Het verwijderen van een buitenlaag van materiaal

aftimmerlat
Wordt gebruikt voor al dan niet bewerkte houten strips die voegen bedekken, zoals bij lambrisering

afvalhoop
Wordt in een archeologische of een antropologische context gebruikt voor bepaalde hopen huishoudelijk afval, die overwegend bestaan uit fecaliën, schelpen en beenderen

afvalproduct
Te gebruiken voor de overgebleven of overtollige materialen of bijprodukten die niet bruikbaar zijn bij het desbetreffende werk of proces, bijvoorbeeld bij de bouw, drukkerijen, fabricage of industrie

afvoegen
In metselwerk, de laatste behandeling van voegen door middel van het bepleisteren van metselspecie of het aanbrengen van een plamuurachtige vulling in de voegen

afvoer
Kunstmatige kanalen waarmee vloeistof of andere materie wordt geloosd of afgevoerd

afvoerkanaal
Kunstmatige waterkanalen of troggen om water door te leiden

afvoerkanaal
Wordt gebruikt voor kunstmatige geulen die het water wegvoeren van waterraderen, turbines of soortgelijke hydraulisch aangedreven mechanismen

afvoerpijp
De pijpleidingen waaruit het loodgieterswerk van een afvoersysteem bestaat

afwasbaar behang
Historische term voor behang met een wasbaar oppervlak dat aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw werd gemaakt

afwaskeuken
Ruimten naast keukens die worden gebruikt voor het afwassen en opbergen van serviesgoed en voor het wassen van etenswaren

afwerker
Personen die het leer afwerken

afwerking
Materiaal zoals dakspanen, gevelbeplating of bevloering dat wordt gebruikt als het uiteindelijke oppervlak op of in een bouwwerk

afwerkmateriaal
Materiaal, vaak van koper of zilver, zoals schroeven, stiften, boeksloten, scharnieren, sluitingen, afdekplaten, enzovoort, die men aan het eind van het bindproces toevoegt als functionele of decoratieve elementen

afwerkspaan
Houten, aluminium of magnesium platen met lange handvatten. Worden gebruikt om onverharde, horizontale vlakken beton uit te spreiden en glad te maken

afzetting
Massa of laag materiaal van uiteenlopende dikte die in een vloeibaar medium is afgezet of neergeslagen op een andere materiaalmassa, of zich op één plaats heeft opgehoopt als gevolg van een natuurlijk proces

afzuigkap
Kap boven een fornuis om de lucht af te zuigen, gewoonlijk voorzien van een ventilator en verbonden met een schoorsteenpijp

afkanten
Deze kunstvorm heeft momenteel nog geen definitie beschikbaar

agenda's
Documenten, vaak in de vorm van lijsten, waarin is vastgelegd wat er moet worden gedaan, zoals overzichten van de zakelijke aangelegenheden die tijdens een vergadering besproken dienen te worden. De term wordt ook gebruikt voor programma's waarin uiteen wordt gezet volgens welk plan de besproken zaken zullen worden aangepakt

Agano
Verwijst naar het type aardewerk dat vanaf de vroege 17de eeuw werd geproduceerd in de buurt van Fukuchiyama in het noorden van Kyushu. Het is genoemd naar de Koreaanse pottenbakker Chon'gye, die bekend stond onder de naam Agano Kizo. Theegerei vormde het hoofdaandeel van de productie en de stijlen varieerden van dik, romig wit asglazuur en donkerbruin ijzerglazuur in de vroege 17de eeuw tot raku-aardewerk en de introductie van een blauwgroen koperglazuur in de 18de eeuw

agent
Overheidsambtenaren verantwoordelijk voor het handhaven van de openbare orde en voor bepaalde minder belangrijke werkzaamheden

Aghlabidisch
Verwijst naar de kunst en architectuur die is verbonden met de islamitische dynastie met deze naam die van 800 tot 909 heerste over Tunesië, Algerije en Sicilië. De dynastie bereikte haar hoogtepunt onder Abu Ibrahim Ahmad (regeerde 856-63) toen de Grote Moskee van Kairouan werd verfraaid. Kairouan werd een belangrijk religieus en cultureel centrum, dat onderzoekers en handwerkslieden aantrok die lokale varianten van Abbasid-stijlen ontwikkelden. De Zaytuna-moskee in Tunis, een gebouw dat wedijverde met de Grote Moskee van Kairouan, werd gerestaureerd in een campagne die werd voltooid in 864-5. In kunsthistorisch opzicht is de Aghlabid-dynastie ook bekend vanwege een groep Koran-manuscripten die werden gevonden in de bibliotheek van de Grote Moskee van Kairouan. De oudste van deze manuscripten worden traditioneel toegeschreven aan de Aghlabid-periode en omvatten een aantal van de beste voorbeelden van vroege islamitische kalligrafie en boekbindkunst

Agnus Dei's
Verwijst naar een rond of ovalen medaillon van was met het teken van de Agnus Dei: het symbool van Christus in de vorm van een lam dat een kruis draagt en een stralenkrans rond de kop heeft. De afbeelding werd in een klein stukje was gedrukt, waarna de paus het medaillon zegende. De was kan afkomstig zijn van gebruikte paaskaarsen en wordt dan op de donderdag na Pasen gezegend door de paus. Gewoonlijk staan op de achterkant afbeeldingen van heiligen of de naam en de wapens van de paus. Agnus Dei's draagt men aan een ketting rond de nek of worden als heilige objecten bewaard. Door de zegening van de medaillons beschouwt men ze als 'sacramentaliën', zoals wijwater en gezegende palmen

agronoom
Verwijst naar landbouwkundigen die onderzoek of werkzaamheden verrichten met betrekking tot het in cultuur brengen van land of bodembeheer, of de verbetering, het beheer en de productie van gewassen. Zie 'bodemkundigen' voor wetenschappers die zijn gespecialiseerd in bepaalde of alle aspecten van de bodem, met inbegrip van oorsprong, verspreiding, classificatie, gebruik, fysieke en chemische eigenschappen, en de rol van organismen bij de het ontstaan van bodemlagen en in de relatie tot de samenstelling van de grond

agaatmarmer
Gemarmerd aardewerk dat lijkt op agaat, doordat klei in twee of meerdere kleuren met elkaar wordt vermengd

aggers
Wordt gebruikt voor lange ruggen van aarde, stenen of grint, vooral opgeworpen om wegen te kunnen dragen; gebruik 'afsluitdammen' of 'dijken' wanneer ze gebouwd zijn om water te keren

aggreykralen
Buisvormige handelskralen uit West-Afrika, bekend sinds de 15de eeuw, met verschillende en bont geschakeerde kleuren. De waardevolste waren blauw met een groenachtige schijn. Het fabricaat en het materiaal van de componenten is onbekend

agrarisch landschap
Grond geschikt voor landbouw, zowel akkerbouw als veehouderij, waaronder aangeplante en geoogste gewassen als veldgewassen, kastuinbouw, fruit en kleinfruit, kwekerijen boomgaarden, moestuinen, braakliggende gronden, weilanden, en natuurlijk grasland

Agaw
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het noorden van Ethiopië leeft

Agona
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Ghana leeft

agaatglas
Een term die in de glashandel wordt gebruikt voor een soort kunstglas, dat voor het eerst werd gefabriceerd door de New England Glass Co. in 1886. Wordt gekenmerkt door een glanzend vlekkenpatroon, verkregen door eerst het object te bedekken met een metalen kleurstof en het daarna te besprenkelen met een vervliegende vloeistof. De afwerking wordt gefixeerd door te bakken op een lage temperatuur

agaat marmer
Marmerpapier met een decoratie die het bandpatroon van agaat imiteert

agaatglas
Decoratief ondoorschijnend glas gemaakt door verschillende kleuren te mengen, om zo natuurlijke halfedelstenen als chalcedoon, jaspis, onyx en agaat te imiteren. Agaatglas werd in het oude Rome geproduceerd en vanaf de 15de eeuw ook in Venetië en Duitsland. Het lijkt op pâte de verre, waarvoor een ander productieproces wordt gebruikt. De term verwijst ook naar een soort kunstglas, ontwikkeld door Tiffany, dat lijkt op agaat

agals
Koord of band die men op het hoofd plaatst om de kaffiya op de plaats te houden

Agathis
Genus van circa 13 soorten pijnboomachtige planten die inheems zijn in het gebied van de Filippijnen tot Australië en Nieuw-Zeeland. Wordt elders als sierplant geteeld in warme gebieden of kassen. Diverse soorten geven een hard type hars of gom dat wordt gebruikt bij de vervaardiging van lakken, patentleer, zegellak en andere producten

Agathis dammara
Kegeldragende boomsoort die inheems is op de Molukken en in de Filippijnen

Agavaceae
Familie van bloeiende planten die 23 genera en 637 soorten vaak houtige planten met een korte stengel omvat, die verspreid voorkomen in tropische, subtropische en gematigde gebieden in de wereld. Leden van deze familie hebben smalle, lansvormige, soms vlezige of getande bladeren die in een rozet aan de basis van iedere plant staan. De meeste soorten hebben grote kluwens die tal van bloemen bevatten. De vrucht is een doosvrucht of bes

Agave
Genus van planten (uit de familie Amaryllidaceae) met als belangrijkste soort de honderdjarige aloë. Pas wanneer deze plant na tien tot zeventig jaar volwassen is, produceert hij een indrukwekkende bloemstengel van soms wel 12 meter hoog

Agave fourcroydes
Agavesoort die inheems is in Mexico, waar men de plant al in de precolumbiaanse tijd gebruikte als een bron van textielvezels. In de negentiende eeuw introduceerde men deze soort op Cuba, waar de plant in de jaren twintig van de twintigste eeuw het belangrijkste vezelgewas werd. Daarnaast gebruikt men de plant om licor del henequén te maken, een traditionele Mexicaanse alcoholische drank. De plant is een steriele kruising, de vruchtbeginselen produceren geen zaadjes

Agave sisalana
De vezels van deze plantensoort gebruikte men al in de precolumbiaanse tijd. De Azteken maakten er kledingstukken van. Vanaf het eind van de jaren dertig van de twintigste eeuw verbouwt men de plant commercieel in Zuid- en Midden-Amerika en tevens in Afrika. De vezels zijn sterk en stijf en licht crèmekleurig. Gewoonlijk verft men sisal met directe of zure kleurstoffen met heldere kleuren. Met de vezels maakt men touw, stoffen vulmateriaal, zakken, borstels, tapijten, matten, handtassen, hoeden en papier

agenda
Boeken om afspraken in op te schrijven, meestal tevens kalenders

agere Ifa
Kleine uitgesneden houten of ivoren beeldhouwwerken, die bestaan uit een figuurtje - vaak een ruiter of een knielende vrouw - en een ondiepe kom. In de kom bevinden zich zestien gewijde palmnoten die worden gebruikt voor wichelaarsrituelen van de Yoruba's. Dergelijke beeldhouwwerken zijn kunstwerken die werden gemaakt in opdracht van begunstigers

agglomeratie
Wordt gebruikt voor grote, niet geplande clusters van stedelijke bevolking, die, als gevolg van stedelijke groei, de lokale bestuursgrenzen overschrijden

aggregaatgebouw
Te gebruiken voor gebouwen waar elektriciteit en andere vormen van energie worden opgewekt voor het aandrijven van machines of voertuigen, of om stroom te leveren aan andere gebouwen in een complex; te onderscheiden van 'elektriciteitscentrales' die energie leveren op veel grotere schaal

agiba
Sterk gestileerde antropomorfe beeldgesneden sculpturen, vervaardigd uit vlakke planken en gedecoreerd met rode, zwarte en witte verf. Deze figuren werden aan de zuidkust van Nieuw-Guinea gebruikt voor het tonen van schedeltrofeeën in de ceremoniële huizen van de mannen. De sculpturen beelden belangrijke voorouders of stichters van een geslacht af

aglet
Verschillende sierkoorden, -knopjes, -spelden en dergelijke die ter versiering worden gebruikt op kleding

agogo’s
http://www.frankossen.com/Muziekinstrumenten-Encyclopedie.htm