KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

Aotidae
Familie met één genus en negen soorten apen die in Zuid- en Midden-Amerika voorkomen

Apulisch
De stijl en artistieke culturen van de oude provincie of het huidige geografische district Apulië in zuidelijk Italië

apostellepels
Zilveren lepels waarop boven aan de steel een beeldje van een apostel is aangebracht. Apostellepels waren bedoeld voor persoonlijk gebruik aan tafel en waren ca. 1490-1675 zeer populair in Engeland; ze werden ook op het Europese vasteland vervaardigd, vooral in Duitsland. Soms werden apostellepels gemaakt in sets van dertien, twaalf met de apostelen en de dertiende voorzien van een beeltenis van Jezus, de zogenaamde meesterlepel. Ook lepels met beeldjes van heiligen zijn wel apostellepels genoemd. In de 16de en 17de eeuw schijnen apostellepels geliefd te zijn geweest als doopgeschenk. In de 20ste eeuw werden pleetzilveren versies gemaakt voor gebruik als koffielepels

apothekers
Personen die onderzoek of werkzaamheden verrichten met betrekking tot het prepareren, conserveren, samenstellen en verspreiden van geneesmiddelen

apothekersfles
Flessen, gewoonlijk van glas, om medicijnen in te bewaren in apotheken, vaak met bijbehorende stoppen van glas of kurk. De naam van de inhoud stond op de fles op labels of in reliëfletters op het glas. Gebruik 'medicijnpot' voor vaten met een bredere hals die vaak gemaakt zijn van aardewerk en die apothekers gebruiken om medicijnen in te bewaren. Gebruik 'medicijnflesje' voor kleinere flesjes met medicijnen die zijn bedoeld voor patiënten

apron
Uitstekende delen aan de onderrand van de zitting van een stoel, of het raamwerk van een tafel of kabinet

Apoidea
Leden van een superfamilie bestaande uit meer dan 20.000 levende soorten vliegende insecten in acht families, waaronder primitieve wespachtige bijen, solitaire bijen en bijen die in kolonies leven, waarvan sommige door de mens worden gewaardeerd als bestuivers en voortbrengers van honing en was

appelhout
Hout van de boom behorende tot het genus Pyrus malus, doorgaans afkomstig uit oude boomgaarden. Het is licht roodachtig bruin van kleur en wordt gebruikt voor het maken van handvatten, tabakspijpen en houten hamers

applicatie
Verwijst naar textielwerken die worden gemaakt door vormen of patronen in één materiaal toe te passen op een ander materiaal. De werken worden gewoonlijk verder versierd met borduurwerk dat dient om het ontwerp te fixeren en te verluchtigen. De term kan ook verwijzen naar één uitgeknipte versiering die bedoeld is om bevestigd te worden op het grotere stuk materiaal. Werken kunnen bedoeld zijn om te worden ingelijst of om te worden omgezet in kleding, voorhangen, bedtextiel of andere huishoudelijke zaken. Appliqué behoort met borduurwerk tot de oudste en meest universele soorten versierde textielwerken. Versiering van textiel of leer, bestemd om te worden vastgezet ofwel geappliqueerd op een kledingstuk of accessoire

apadana's
Ontvangsthallen in de paleizen van Achaemenidische heersers in Susa en Persepolis met zes rijen van zes zuilen en drie zuilengangen met elk twee rijen van zes zuilen. Deze constructies hebben mogelijk gediend als audiëntiezalen voor het hof van de koning en de ontvangst van bezoekende vazallen en ambassadeurs uit andere landen

Apis
Genus van diverse soorten bijen die inheems zijn in tropische delen van Eurazië en die ook in Afrika voorkomen. Leden van dit genus produceren honing en bezoeken bloemen zonder specifieke voorkeur waardoor ze een breed scala van planten bestuiven. Tijdens het fourageren raakt het lijf overdekt met een laagje stuifmeel, dat van plant op plant wordt overgedragen terwijl de bij bloemen bezoekt

apoditerium
Kleedkamers in oude Griekse en Romeinse badhuizen en palaestra

apothekersbalans
Wordt gebruikt voor weegschalen of balansen die zijn ontworpen voor het afwegen van de ingrediënten van medicijnen en andere recepten die worden uitgeschreven door artsen en klaargemaakt en geleverd door apothekers

Appalachisch hakkebord
Instrumenten bestaande uit een lange, achtvormige doos, een toets met frets die in het midden over de gehele lengte van het instrument loopt en drie tot vijf metalen snaren die met stemschroeven aan de zijkant op spanning worden gehouden; oorspronkelijk ontwikkeld en bespeeld in het Appalachengebied in de Verenigde Staten. Gebruik 'geslagen hakkeborden' voor Amerikaanse chordofonen met eenzelfde bouw die echter met hamertjes worden aangeslagen

applicatie
Computerprogramma's met een bepaald doel, bijvoorbeeld tekst- of beeldverwerking, en die de fabrikanten ervan vaak in pakketten verkopen

apenhuis
Ruimten waar apen gehouden worden ter bezichtiging, vooral in dierentuinen

apertometer
Instrumenten die zijn ontworpen om de lensopening van microscoop-objectieven op te meten, uitgedrukt in getallen

Apidae
Grote insectenfamilie die bestaat uit honingbijen, niet-stekende bijen, houtbijen, bijen uit het genus Euglossini, koekoeksbijen, hommels en graafbijen

Aplacophora
Klasse van weekdieren die in de diepzee leven en geen schaal hebben, maar bedekt zijn met een massieve of holle sclerieten (stekels) van aragoniet. Kenmerkend is de mond met zeer complexe speekselklieren en een uniek zintuig, het vestibulum. In sommige classificaties worden de onderklassen van deze klasse, Solenogastres en Caudofoveata, beschouwd als aparte klassen

Apocrita
Onderorde van insecten waartoe de wespen, bijen en mieren behoren

Apodiformes
Orde van 3 families met ongeveer 425 soorten vogels, die snel kunnen vliegen en vliegend insecten vangen of nectar verzamelen. De primaire slagpennen vormen een relatief groot oppervlak van de vleugels. De vogels hebben relatief zwakke pootjes, die ze voornamelijk gebruiken om op te zitten

apologetiek
Agressieve, scherp geformuleerde twistgeschriften, waarin dikwijls een beleid of een mening wordt betwist

apostel
In het algemeen mensen die een boodschap moeten overbrengen, boodschappers dus. In de context van de christelijke iconografie specifiek gebruikt om te verwijzen naar de twaalf getuigen die werden uitgezonden om de woorden van Jezus Christus te prediken

apostelkandelaar
Kandelaar bij het wijdingskruis. De kaars brandt op het feest van kerkwijding

apostelkruis
Kruisvormige markering in de kerk (meestal op de muren of op zuilen) van de plek waar de bisschop de kerk met chrisma wijdde. Behoort tot een serie van twaalf wijdingskruisen, die de twaalf apostelen symboliseren, daarom ook wel apostelkruisen werden genoemd

appartement
Kamers of groepen kamers die als woning of als privé-woongedeelten worden gebruikt in huizen, hotels of in flatgebouwen

appartement met drie verdiepingen
Appartementen met kamers op drie verdiepingen. Voor gebouwen bestaand uit drie wooneenheden wordt of 'drie-onder-één-kap' of 'three-deckers (dwellings)' gebruikt

appartementenhotel
Hotels die meestal gemeubileerde appartementen bieden voor langdurige huur, met inbegrip van bepaalde diensten die niet algemeen beschikbaar zijn. Gebruik 'logementen (1)' voor soortgelijk onderdak maar met kleinere verblijven voor korte of lange huurperiodes, tegen zeer lage prijzen en met minder diensten

appel
De vrucht van de bomen van het geslacht Malus. Appels voor consumptie zijn meestal groen, rood of geel en worden in een veelheid van rassen gekweekt in gematigde streken over de hele wereld

appelboom
Genus van 30 tot 50 soorten kleine bladverliezende bomen of struiken, waarvan vele soorten (vlezige) pitvruchten voortbrengen waarin het gerijpte vruchtbeginsel en het omringende weefsel zowel vlezig als eetbaar worden. Appelbomen zijn inheems in de regio's rond de Kaspische Zee en de Zwarte Zee. Ze werden door de eerste kolonisten naar Amerika gebracht. Appelbomen worden voornamelijk commercieel gekweekt voor hun vruchten, maar ook het hout wordt gebruikt

appelboor
Speciaal ontworpen gebogen of cilindervormige messen of ander ronde apparaten met meerdere bladen, die worden gebruikt voor het verwijderen van de kern van fruit of groente

appelschillertje
Aangeslingerde, maar niet speciaal uitgeruste, houten of ijzeren apparaten die worden gebruikt voor het mechanisch schillen van appels

Appendicularia
Klassen van solitair levende, vrij zwemmende manteldiertjes die in alle wereldoceanen worden aangetroffen. Ze zijn filtervoeders en hebben een vorm die enigszins lijkt op de larven van een kikkervisje. In volwassenheid behouden ze de juveniele romp en staart (pedomorfisme)

applicatieborduurwerk
Borduurwerk waarbij het ontwerp met uitgesneden stukken materiaal of voorwerpen met borduursteken op een ondergrond wordt uitgevoerd

applicatiekant
Gemengde kantsoort die bestaat uit een zeer lichte ondergrond in mechanisch vervaardigd tule waarop gracieuze motieven worden uitgevoerd in klos- of naaldkant. De motieven zijn meestal fijne en elegante bloempjes en blaadjes, maar ook personages of andere motieven kunnen worden gebruikt

applicatieprent
Prent of tekening met oplegwerk van uitgeknipte stukjes stof

apsidiaal gebouw
Wordt gebruikt voor gebouwen met tenminste één apsis, meestal aan het eind van de lengteas

apsidiool
Kleine apsissen, vooral die aan grotere apsissen of kooromgangen zijn gebouwd

aquaria
Instellingen die levende waterdieren en -planten (vaak in tanks) verzamelen en verzorgen, ten behoeve van observatie, onderzoek en tentoonstelling

aquaria
Reservoirs of kommen met glazen wanden, waarin vissen of andere waterdieren of -planten worden gehouden

Aquifoliales
Orde van bloeiende planten die de hulstfamilie en andere families van bomen en struiken bevat

aquaduct
Wordt gebruikt voor kunstmatige waterwegen om water over lange afstanden te vervoeren, meestal met behulp van de zwaartekracht; wordt ook gebruikt voor brugachtige bouwwerken die een waterweg of kanaal over een dal, een rivier of een ander obstakel heenvoeren

aquarel
Verwijst naar tweedimensionale kunstwerken die bestaan uit in water gesuspendeerd pigment (waterverf) dat met een penseel is aangebracht op een gewoonlijk papieren drager om een beeld of ontwerp te scheppen

aquarellist
Kunstenaars die zijn gespecialiseerd in het maken van aquarellen: kunstwerken die over het algemeen bestaan uit een papieren ondergrond waarop in water gesuspendeerd pigment wordt aangebracht met een penseel

aquarelpenseel
Kwasten die worden gebruikt voor het aquarelleren, meestal gemaakt van fijn dierlijk haar en gewoonlijk met een kort handvat

aquarelverf
Een verf die wordt verkregen door pigmenten te mengen in een waterig oplosmiddel, meestal in Arabische gom; wordt doorgaans aangebracht met een kwast

aquariumgebouw
Met aquaria ingerichte gebouwen (als onderdelen van dierentuinen)

aquatint op met schuurpapier bewerkte plaat
Aquatinten waarbij een normaal gegronde plaat bedekt met fijn schuurpapier, met de ruwe zijde tegen de plaat, door de drukpers wordt gehaald

aquatint-etser
Drukkers die in aquatint werken

aquatisch milieu
Milieus die zich gedeeltelijk of geheel onder water bevinden

Aquia Creek-zandsteen
Een bruine tot lichtgrijze siliciumhoudende zandsteen uit Aquia Creek in Stafford County, Virginia. Deze steensoort bevat afgeronde, ruwe tot fijne kwartskorrels en kleipellets tot 2,5 cm in doorsnee, en splijt eenvoudig in elke gewenste richting. Aquia Creek-zandsteen was in de beginperiode van Washington D.C. een van de belangrijkste bouwstenen

aquisitie
Het verkrijgen van iets door middel van betaling met geld of iets wat daarmee gelijk staat

armengesticht
Lokaal bestuurde publieke of private instellingen voor de verzorging van daklozen, gehandicapten en bejaarden zonder financiële middelen; vaak worden ze gerund in combinatie met een boerderij, zodat de boerderijproductie de kosten kan dekken. In het begin van de 20e eeuw kregen deze instellingen veel kritiek omdat ze geen gedifferentieerde behandeling bood voor de diverse problemen van de bewoners. Gebruik 'armenhuizen (instellingen) voor vroegere instellingen waar gehandicapten, arme bejaarden of zwervers voor heropvoeding en werk werden opgesloten. Gebruik 'aalmoezeniershuizen (instellingen)' voor instellingen die zich bezighouden met bedeling

armenhuis
Wordt gebruikt voor gebouwen waar behoeftigen of anderszins hulpelozen zonder andere opvang worden verzorgd en te werk gesteld op kosten van de overheid; werden in de Verenigde Staten halverwege de 18e eeuw ingesteld en meestal gefinancierd door plaatselijke of nationale regeringen of door parochies; in Engeland waren ze aanvankelijk onder het beheer van kloosters voor het uitreiken van aalmoezen maar werden later bekostigd door particuliere liefdadigheidsinstellingen. Gebruik 'werkinrichtingen' voor gebouwen waar minder validen, arme bejaarden of zwervers worden opgesloten voor heropvoeding of correctieve straffen. Voor huizen uitsluitend bedoeld voor het verstrekken van aalmoezen, gebruik 'aalmoezeniershuizen'

Archaeornithes
Uitgestorven onderklasse van vogels met tanden in beide kaken en een lange gevederde staart. Ze waren minder goed gespecialiseerd in vliegen dan moderne vogels en hadden een langwerpig en reptielachtig lichaam. Aan de voorste ledematen zaten klauwen met drie nagels. Ze hadden kleine hersenen en ogen. De botten waren niet met lucht gevuld

arianisme
Verwijst naar de doctrines van de Alexandrijnse priester Arius (ca. 250-ca. 336), die ontkende dat Jezus van dezelfde materie was als God en verklaarde dat hij in plaats daarvan slechts het hoogste van de geschapen wezens was. Als zodanig was de Zoon niet gelijk aan en niet net zo eeuwig bestaand als de Vader. Volgens de arianisten was Jezus geschapen - niet verwekt - door God en bereikte hij zijn goddelijkheid door zijn volmaakte gehoorzaamheid aan God. De doctrine van Arius werd in 321 als ketterij veroordeeld op een synode in Alexandrië en definitief verboden tijdens het Concilie van Nicea in 325. Het arianisme heeft in veel Germaanse landen voet aan de grond gehouden. De controverse rond het arianisme is in verschillende tijden weer opgeleefd en werd uiteindelijk verdrongen door het unitarisme

armatuur
Metalen of houten balken, stangen of omlijstingen voor het stabiliseren en versterken van gebouwen of andere bouwconstructies. Wordt onder meer gebruikt voor de ondersteuning van smalle zuilen, zoals het geraamte van een tent, overhuiving of hangende onderdelen en in maaswerk. Gebruik 'armaturen (beeldhouwwerkonderdelen)' voor geraamten die het plastic materiaal van sculpturen ondersteunen tijdens het modelleren

armatuur
Onbuigzame geraamten of skeletten die door beeldhouwers worden gebruikt om het plastic materiaal te ondersteunen tijdens het vorm geven

armen
Delen van het lichaam van een mens of een dier die aangepaste benen of poten zijn, eindigen in een hand en normaliter gebruikt worden voor andere doeleinden dan steun en voortbeweging. Gebruik 'benen (dierlijke of menselijke lichaamsdelen)' of 'poten (dierlijke of menselijke lichaamsdelen)' voor ledematen die eindigen in een voet in plaats van een hand

armillairsfeer
Weergaven van het hemelgewelf in de vorm van een geraamte, waarbij de aarde doorgaans in het midden ligt, en die bestaan uit een samenstel van ringen die de posities aangeven die de hemelequator, de ecliptica, de zodiak en de planeten ten opzichte van elkaar innemen; zijn ontwikkeld door de oude Grieken en werden voornamelijk in de 14e tot en met de 16e eeuw in de scheepvaart als hulpmiddel gebruikt

armoriaal
Wordt gebruikt voor woordenboek-achtige naslagwerken van heraldische wapenbeelden (alle goedgekeurde deviezen waaronder wapenschilden, insignes en vlaggen) die alfabetisch staan gerangschikt op familienaam

Arte Joven
Spaanse variant van art nouveau die is vernoemd naar het tijdschrift over kunst en literatuur met dezelfde naam dat in 1901 werd opgericht door Pablo Picasso

arundos
Oorspronkelijk een pijpje of rietje (vandaar de naam arundo, dat 'riet' betekent) waarmee de voorganger van de mis nipt van de communiewijn, zodat de voorganger en de communiegangers niet met hun mond uit dezelfde beker hoeven te drinken. Het gebruik van de arundo is bekend sinds de Karolingische tijd, toen de arundo van een kostbaar materiaal als goud was gemaakt. Zo wordt er voor de pauselijke hoogmis een gouden arundo gebruikt

archaïsch
Verwijst naar de aardewerkstijl die werd aangetroffen in Perzië circa 6000 v. Chr. De stijl kenmerkt zich door fijn, eenvoudig vaalgeel aardewerk, toebereid met stro, dat soms is versierd met eenvoudige rode of oranje geschilderde ontwerpen

archaïsme
Het in stand houden of imiteren van alles wat oud of verouderd is, met name het gebruik van de kenmerken uit een vroegere periode in taal, kunst en andere culturele gebieden. Het is vaak gebaseerd op het geloof in de aangeboren waarde van het vroegere model, dat afkomstig is uit een eenvoudige, pure gouden tijd, en op het geloof dat het doen herleven van deze vormen een opleving van de kwaliteit van leven uit die tijd zal betekenen

archiefregister
Zoekhulpmiddelen ontwikkeld door de Library of Congress om verzamelde werken, collecties en aantekeningen te beschrijven, door het geven van de herkomst en administratievoorwaarden, de reikwijdte en algemene inhoud, en inclusief gegevens over omvang en volume, biografische gegevens over de persoon, groep of organisatie waarvan het werk is, de ordening, een verpakking of map-vermelding en soms selectieve document-indexen

architectuur
Bouwwerken of delen van bouwwerken die zijn gemaakt door mensen. Meestal verwijst de term alleen naar bouwwerken die groot genoeg zijn om mensen in onder te brengen, praktisch van aard zijn en relatief stabiel en blijvend zijn. Het wordt vaak alleen gebruikt voor de gebouwde omgeving die als beeldende kunst wordt beschouwd. Dit betekent dat het vaak esthetische waarde heeft, is ontworpen door een architect en is gebouwd door vakmensen. Gebruik 'architectuur (vakgebied)' voor de kunst of wetenschap van het ontwerpen en bouwen van bouwwerken, met name van bewoonbare gebouwen, in overeenstemming met esthetische, praktische of materiële voorwaarden

archivaris
Personen belast met de zorg voor het verzamelen, beoordelen, systematiseren en bewaren van archievenn en documenten met historische waarde en deze als naslagwerken beschikbaar te stellen

archiveringsschema
Documenten waarin richtlijnen worden gegeven voor het beheer van de administratie van een organisatie. Hierin wordt onder meer aangegeven wanneer een stuk waardevol genoeg is om in het archief te worden opgenomen. Tevens wordt hierin echter omschreven na welke perioden, handelingen en gebeurtenissen de overige documenten mogen worden vernietigd

armenhuis
Instellingen voor opsluiting en arbeid voor arme mensen, zwervers, en gehandicapten of arme bejaarden van de 17e tot en met de 19e eeuw in Europa en Amerika. Armenhuizen vervielen uiteindelijk tot plekken waar schooiers, criminelen, zwakken, ouderen en geesteszieken werden gedumpt. Gebruik 'verbeterhuizen (instellingen)' voor soortgelijke instellingen voor het straffen en heropvoeden van criminelen. Gebruik 'armengestichten (instellingen)' voor instellingen die liefdadigheid voor armen verzorgen

Armenian bole
Zacht rood oker, een natuurlijk mengsel van gehydrateerde silicaatklei die is gekleurd met rood ijzeroxide. In elk geval sinds de 17e eeuw is het gebruikt als basis voor bladgoud en als een rood aardepigment

arming sword
Zwaarden die door ridders te paard aan de riem worden gedragen en voor zowel houwen als stoten worden gebruikt. Geen Nederlands equivalent. Zie 'zwaarden'

arrenslee
Lichte voertuigen op parallelle glijders, meestal met banken en meestal open en getrokken door paarden, voor het vervoer van passagiers over sneeuw en ijs; gebruik 'sleden' voor soortgelijke maar meer eenvoudige voertuigen voor het vervoer van goederen of passagiers met de hand of met behulp van de zwaartekracht

arabesk
Decoratief patroon van gestileerd gebladerte met een doorlopende stengel die regelmatig splitst, zodat er een tweede reeks bebladerde stengels als tegenhanger ontstaat. Wordt ook meer algemeen gebruikt voor 'allover patterns' op fantasievol rolwerk met bladmotieven

Arabisch alfabet
Alfabet van 28 letters dat gebruikt wordt om Arabisch te schrijven, een taal die van rechts naar links geschreven wordt. Varianten van die alfabet, met meer of minder letters, worden ook gebruikt voor andere talen zoals het Perzisch, Urdu en Koefisch

archaïsch
Verwijst naar de periode, cultuur en kunst van het oude Griekenland die begint rond het midden van de 8ste eeuw v. Chr. en eindigt in de vroege 5de eeuw v. Chr. met de Perzische invasie. Deze stijl kenmerkt zich door de introductie van het alfabet vanuit Foenicië, de stichting van belangrijke stadstaten en kolonies, het ontstaan van het openbare plein –de agora – in het ontwerp van steden, en typische stijlen in de schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur. In de vaasschilderkunst werden de gestileerde dieren uit de oriëntaliserende periode vervangen door meer naturalistische figuren in de zwartfigurige en later de roodfigurige stijl. In de beeldhouwkunst ontwikkelden zich meer naturalistische vormen vanuit de stijve, orthodoxe Egyptische figuren uit de oriëntaliserende periode. In de architectuur kwamen de Dorische en de Ionische bouworde tot ontwikkeling

Armeens alfabet
Alfabet dat oorspronkelijk 36 letters bevatte, van Armeense oorsprong, gebruikt vanaf de vijfde eeuw voor het schrijven van de Armeense talen

Arabische gom
Wateroplosbare gom die wordt afgegeven door bepaalde soorten van de acacia. Wordt gebruikt voor inkten, verven, hechtmiddelen, farmaceutische middelen, zoetigheden en andere producten

artist dolls
Unieke poppen, met de hand gemaakt door de oorspronkelijke ontwerpers, samen met kostuums en andere accessoires, zoals een voet

archiefgids
Omvat zoekhulpmiddelen die een algemeen overzicht van de inhoud van een of meerdere archieven geven, waaronder een geschiedkundige achtergrond, en die meestal zijn gerangschikt per documentgroep en daaronder per serie. Is ook van toepassing op zoekhulpmiddelen die de inhoud beschrijven van één of meerdere archieven die te maken hebben met bepaalde onderwerpen of specifieke typen documenten

Arunta
Beschrijft de diverse soorten kunstwerken die zijn vervaardigd door de Aboriginalstam die in een gebied in Midden-Australië leefde. Arunta-schilders werkten vaak met gegraveerde stippen en punten in de achtergrond

Archaeolemuridae
Familie met twee genera en drie soorten die op Madagaskar voorkwamen en allemaal in de afgelopen 2000 jaar zijn uitgestorven. De familie ontstond in het Holoceen

armadakist
Benaming uit de 19e eeuw voor met veel ijzer beslagen koffers waarin kostbaarheden werden opgeborgen. Ze zijn meestal van Duitse makelij en dateren over het algemeen van na de 17e eeuw

armaturen
Gebruik voor de monumenten die worden opgericht als permanente herinnering aan militaire overwinningen, meestal met afbeeldingen van de buit en van de strijd. Ze werden meestal opgezet in het land van de overwonnenen. Het ontwerp van deze monumenten is afgeleid van de bergen van wapens en harnassen die werden verzameld en tentoongesteld na de Griekse en Romeinse militaire overwinningen. Voor de daadwerkelijke objecten die als buit in de oorlog of de jacht werden genomen, of uitgereikt als prijs voor de overwinning in wedstrijden, gebruik 'trofeeën (prijzen)'

armor alla romana
Wapenrusting in oud-Romeinse stijl, gemaakt op grond van afbeeldingen op Romeinse monumenten. Gewoonlijk had de wapenrusting een meer ceremoniële dan praktische functie. De meeste van dit soort wapenrustingen zijn in de Renaissance gemaakt voor ceremoniële optochten en toernooien

artillerie
Vuurwapens met meestal een kaliber groter dan 2 cm, die zijn ontworpen om te worden ondersteund door een affuit en die een bemanning van tenminste twee mensen vereisen

armonica's
Reeks glazen schalen waarop muziek wordt gemaakt door over de randen te wrijven met bevochtigde of met magnesium ingewreven vingers, concentrisch gemonteerd op een horizontale staaf, draaibaar d.m.v. krukas en pedaal, oplopende afmetingen; rond 1761 ontwikkeld; ook de latere versie met ondiep, licht hellend onder de staaf aangebracht gootje met water voor bevochtiging van de schalen

Arbore
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Ethiopië leeft

Ariaal
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Kenia leeft

Aro
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, een subgroep van de Igbo die leeft in een gebied met als centrum de stad Arochukwe, in het zuidoosten van Nigeria

Argandlamp
Lampen voorzien van een brander met een cilindrische pit welke zit vastgeklemd tussen twee metalen buisjes die een luchtstroom naar de binnenzijde van de vlam toevoeren, alsmede een schoorsteentje dat de vlam omhult en de lucht naar buiten toe afvoert; met name te gebruiken voor lampen van dit type met een afzonderlijk brandstofreservoir van waaruit de brandstof wordt toegevoerd naar het bekken en de brander, overeenkomstig het principe van de tuinfontein. Argandlampen zijn circa 1782 uitgevonden door Aimé Argand uit Genève. Ze werden in Engeland gefabriceerd door Boulton, in de Verenigde Staten door Cornelius & Co. en in Frankrijk door Quinquet, en worden daar soms ook aangeduid als ‘Quinquet-lampen’

Arikara
Verwijst naar de cultuur van de Arikara, een Indiaans volk van de Amerikaanse prairie dat langs de Missouri-rivier woonde tussen de Cheyenne-rivier in South Dakota en Fort Berthold in North Dakota. De Arikara, een Caddo-sprekend volk, waren cultureel gerelateerd aan de Pawnee, waarvan ze zich losmaakten toen ze geleidelijk naar het noorden trokken en de meest noordelijke Caddo-stam werden. Door oorlogen en pokkenepidemieën nam hun aantal tegen de 19de eeuw sterk af

Arnhemland
Beschrijft de diverse soorten kunstwerken die zijn vervaardigd door de Australische Aboriginals in Arnhemland, een gebied in het noordoosten van Australië. Dankzij de missionarissen van de Fiji-eilanden maakten de oorspronkelijke bewoners van Arnhemland kennis met het maken van waaiers

armpalet
Paletten die zijn ontworpen om op de onderarm van de schilder te leunen. Deze zijn groter dan de paletten die in de hand worden gehouden

ara's
Antieke Romeinse altaren

archieftekening
Wordt tegenwoordig [20e eeuw] in de bouw gebruikt voor tekeningen of kopieën daarvan die worden bewaard als document na afronding van een project; hieronder kunnen revisietekeningen vallen, waarop veranderingen tijdens de bouw zijn aangegeven. Wordt in historische context gebruikt voor kopieën van ontwerptekeningen van architecten, vaak op verkleinde schaal, al dan niet uitgevoerd en bewaard als documenten van hun werk. Gebruik 'opmetingstekeningen' voor schaaltekeningen van bestaande bouwwerken in het algemeen

arpanetta's
Dubbele psalters, rechtopstaand, met trapeziumvormige klankkast tussen 2 rijen snaren

arpillera
Handgestikte geborduurde naaldwerken uit het Andesgebied in Zuid-Amerikaanse landen, gebruikt als muurdecoratie of voor het vervaardigen van dekens, handtassen, kussens en diverse andere voorwerpen

arboretum
Gebruik voor botanische bomentuinen die zijn gewijd aan de teelt en de expositie van (zeldzame) bomen en andere houtachtige planten

Arbutus
Genus van veertien of meer soorten kleine breedbladige, groenblijvende bloeiende bomen of struiken met witte of roze bloemen in losse eindstandige trosjes en vlezige rode of oranje bessen met een kenmerkend onregelmatig oppervlak en veel zaadjes. De bladeren zijn afwisselend geplaatst en gesteeld. De planten zijn inheems in het zuiden van Europa en het westen van Noord-Amerika