KSART - Kunstvormen

Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen. De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd. We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070


Europese netelboom
Netelboom die inheems is in mediterrane klimaatzones en elders wordt gebruikt als sierboom. De boom heeft lansvormige grijsgroene bladeren en relatief grote eetbare vruchten. Deze soort is mogelijk de lotus die door auteurs uit de oudheid is omschreven als een boom die zoete en gezonde vruchten produceert

eunuch-fluit
Instrumenten in de vorm van een fluit, met één open klankbekerachtig uiteinde terwijl het andere uiteinde door een uienschilmembraan is afgesloten en beschermd met een afneembare kap; bespeeld door er in te zingen of te neuriën

Europees beukenhout
Hout van de boom behorende tot het genus Fagus sylvatica, inheems in het Centraal-Europa en in Groot-Brittannië. De kleuren variëren van zeer vaalbruin tot roodachtig bruin bij het kappen. Het wordt gebruikt voor het maken van allerlei objecten, onder andere meubilair, handvatten voor gereedschap, schrijnwerk en triplex

Europees lindehout
Hout van de boom behorende tot de soort Tilia europaea hybride

Eutheria
Groep bestaande uit placentale zoogdieren en alle uitgestorven dieren die nauwer verwant zijn met levende placentadieren dan levende buideldieren

evangelieprediker
Incidentele predikanten die geen vaste pastorale taken hebben

evenwichtsbalk
Smalle en relatief lange, houten of stalen balken die horizontaal een eind boven de grond zijn geplaatst en waarop uitvoerenden evenwichtsoefeningen en gymnastische bewegingen demonstreren

evangelarium
Boeken die de vier evangeliën bevatten of boeken waarin de gedeelten van de evangeliën zijn opgenomen die gedurende een bepaald liturgisch jaar tijdens de mis gelezen zullen worden; sinds de 13e eeuw meestal een onderdeel van het misboek

Ewondo
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Kameroen leeft

explicit
Wordt gebruikt voor mededelingen aan het slot van (delen van) manuscripten of oude gedrukte werken, waaruit blijkt dat het boek af is. Soms wordt ook informatie verstrekt omtrent de productie van het boek, zoals de naam van de auteur en de plaats waar en het tijdstip waarop het is gedrukt. Gebruik 'colofons' voor mededelingen aan het slot van later gedrukte boeken

expressie
Het via een medium tot uitdrukking brengen; iets wat iets anders duidelijk maakt, belichaamt of symboliseert

excursie
Aanhangsels of uitweidingen waarin aan de hand van passages uit andere werken nader op een bepaald punt of onderwerp wordt ingegaan

excerpten maken
Het vervaardigen van een vervangend document dat de inhoud samenvat of andere essentiële kwaliteiten beschrijft van een document. Gebruik 'abstractie' voor het proces om visuele vormen minder representatief te maken

extreme close-ups
Verwijst naar afbeeldingen in foto's, schilderwerken, andere stilstaande beelden of films die een onderwerp of een deel daarvan veel dichterbij tonen dan gebruikelijk, bijvoorbeeld door het gebruikt van macro- en microlenzen in de fotografie. Meestal tonen ze alleen de details van een voorwerp, zoals het oog van een menselijk gezicht

exultetrol
Rollen waarop de teksten voor de paasviering, inclusief het Exultetgezang, staan; de illustraties die de rollen bevatten werden ten opzichte van de tekst ondersteboven afgedrukt, zodat de gemeente de afbeeldingen met de juiste kant naar boven te zien kreeg als de rollen over het katheder werden gehangen

extension rule
Wordt gebruikt voor maatstokken met schuivende delen met schaalverdelingen die kunnen worden uitgeschoven voor het nemen van lengtematen en de binnenafmetingen tussen twee voorwerpen

expanded typeface
Lettertypen waarvan de karakters vrij breed zijn in verhouding tot de hoogte

expositietroon
Voetstukken op een altaar of tegen de muur achter het altaar geplaatst, bestaande uit of uitgevoerd met een verhoogd plateau waarop de monstrans wordt uitgestald ter aanbidding door de gelovigen in de rooms-katholieke kerk

exaleiptra
Oud-Griekse houders voor vloeistoffen, wellicht parfum (reukolie), met een zeer kenmerkende vorm: een afgeplatte bolvormige kom met een inwaarts gedraaide rand, een korte of lange voet en een deksel met fioel. De deksels zijn zelden bewaard gebleven. In vaasschilderingen komt de exaleiptron meestal voor in taferelen met badende vrouwen of vrouwen die deelnemen aan begrafenisrituelen. Ook andere antieke namen (‘kothon’, ‘plemochoa’ en ’smegmatothèkè’ of ‘smematothèkè’)zijn in de moderne tijd wel gebruikt om te verwijzen naar deze vaatwerkvorm

exedra
Enigszins afgescheiden ruimten, die meestal halfcirkelvormig zijn en zitplaatsen hebben. Voornamelijk in Romeinse architectuur

exploded view
Wordt gebruikt voor tekeningen waarop de onderdelen van een structuur of voorwerp uit elkaar zijn gehaald en apart zijn afgebeeld, maar wel tot de juiste verhouding staan als wanneer ze zouden worden samengevoegd

excursieboot
Te gebruiken voor passagiersschepen die worden gebruikt voor excursies

existentialisme
Een filosofie die is gebaseerd op de overtuiging dat het menselijk bestaan onverklaarbaar is. Existentialisme hecht vooral belang aan de bijzonderheid en de isolatie van het individu in een vijandige en onverschillige wereld, aan keuzevrijheid en aan verantwoordelijkheid voor eigen handelingen

experimentele films
Films waarin een onderwerp op een nieuwe manier wordt behandeld of nieuwe en andere productietechnieken of onorthodoxe filmstijlen worden toegepast

exploitatiefilm
Filmgenre dat zich concentreert op het in beeld brengen van seksuele, exploiterende en meestal horrorachtige onderwerpen. Grindhouse-films zijn meestal bloederig, low budget en gericht op jonge volwassenen

explosies
Plotselinge gevallen van hevige uitzetting of uitbarsting, opzettelijk of onopzettelijk veroorzaakt, als gevolg van zeer snelle ophoping van inwendige energie, zoals door een chemische of nucleaire reactie of het vrijkomen van gassen of dampen

exprestrein
Te gebruiken voor speciaal gebouwde passagiersrijtuigen die zijn ontworpen om zendingen snel te vervoeren; vaak met voorzieningen voor het verwerken van bagage of post

Extensible Markup Language
Een standaard, gebaseerd op SGML, voor het verbeteren van elektronische documenten. Hij is ontworpen om eenvoudiger gegevens uit te wisselen via het World Wide Web en biedt gebruikers de mogelijkheid om tags aan te passen

extra belastingen
Belastingen die aan bestaande belastingen worden toegevoegd

expats
Te gebruiken voor mensen die vrijwillig hun geboorteland hebben verlaten, vooral personen die afstand hebben gedaan van hun burgerplicht aan het land. Gebruik 'vluchtelingen' voor personen die hun geboorteland of het land waar ze verbleven zijn ontvlucht om aan gevaar of vervolging te ontsnappen

expositieontwerper
Personen die uitstallingen ontwerpen en plannen voor het versieren van straten, kermisterreinen, gebouwen en andere plaatsen voor festiviteiten, bazaars en speciale gelegenheden

extrusiemachine
Apparaten die materialen vormen door ze door een speciaal ontworpen opening te duwen

extracten
Wordt gebruikt voor sterk ingekorte versies van geschreven werken, waarin, ondanks de vele weglatingen, de algemene inhoud en de indeling van het origineel behouden blijft. De schrijver van deze samenvattingen is vaak niet dezelfde als de auteur van het origineel

exacte wetenschap
Te gebruiken voor de verzameling studies of kennisgebieden die zich bezighouden met de feiten en de fenomenen van de waarneembare of kwantificeerbare wereld, systematisch gerangschikt en de werking van algemene wetten tonend

executeren
Het beëindigen van een mensenleven op gerechtelijk bevel

executiepaal
Paal gebruikt om mensen, al dan niet gerechterlijk veroordeeld, aan te bevestigen, waarna ze hieraan ter dood worden gebracht

exedra
Wordt gebruikt voor halfronde zitplaatsen in de openlucht, meestal van steen of beton

exemplum
Korte verhalen, vaak denkbeeldig of gekunsteld van aard, die als voorbeeld werden gebruikt om een moreel standpunt te verduidelijken; ontwikkeld, gecultiveerd en populair in de Middeleeuwen; werden vaak verwerkt in preken

exorcisten
Zij die exorcisme bedrijven

expansief beton
Beton dat wordt gemaakt met expansief cement om veranderingen in volume tijdens het uitharden te verminderen of beheersen

experimenteel gebouw
Gebouwen die zijn ontworpen of worden gebruikt voor het testen van bijvoorbeeld niet-traditionele bouwmethoden, nieuwe materialen of nieuwe bouwtechnologieën

experimentele geografie
Een praktijk die de rol van culturele productie aan de orde stelt, of een praktijk in de definitie van fysieke ruimte of haar voorstelling. Bij de experimentele geografie kunnen factoren van sociale of economische menselijke relaties een rol spelen, die grafisch, fysiek of virtueel worden weergegeven. Producten die eruit voortkomen, kunnen kunstvoorwerpen of producten van discursieve wetenschapsbeoefening zijn en zijn hier vaak een combinatie van

experten
Personen die dermate deskundig of vakkundig zijn op een bepaald gebied dat ze het volledig beheersen of er alles van afweten

exporteur
Verwijst naar mensen die zich bezighouden met het transporteren of verzenden van handelsgoederen van het ene land naar een of meer andere landen om deze te verkopen of te verruilen

exportprodukten
Te gebruiken voor grondstoffen, handelswaar of materialen die worden verscheept, verstuurd of op een andere manier getransporteerd van het ene land naar het andere en die zijn bestemd voor gebruik, verkoop, recycling, ruil of doorvoer

exposeren
Vertonen of presenteren voor openbare bezichtiging

expressezegel
Afwijkende postzegels die het extra tarief aangeven dat bovenop het normale port komt. Ze worden aan de brief gehecht en zorgen ervoor dat deze eerder op zijn bestemming arriveert

examen
Schriftelijke vragen of oefeningen waarin kennis, geschiktheid of vaardigheden worden getoetst

explosief
Enkelvoudige stof of mengsel van stoffen; bij de ontleding plant zich een vlam- of schokgolffront door de stof voort met een snelheid van resp. enkele honderden meters tot enkele kilometers per seconde

eyer kası
Een zigzagpatroon waarvan de rijen afwisselende kleuren hebben, waarbij elke poot van elke V vaak gedecoreerd is met een S-motief en waarin een lijn zich uitstrekt vanaf de punt van elke V tot de volgende V

ezelsbruggetjes
Middelen of strategieën om het geheugen te helpen, zoals versjes, rijmwoorden of beelden

ezelschilderen
Wordt gebruikt om onderscheid te kunnen maken tussen het schilderen van draagbare, relatief kleine schilderijen en andere vormen van schilderen, zoals het maken van muurschilderingen, het illumineren van manuscripten, of het decoratief beschilderen van voorwerpen

famille noire
Chinees porselein uit de Qing-dynastie met een zwarte ondergrond die door een transparant groen email is bedekt. Deelgroep van de 'famille verte'-klasse van geëmailleerd porselein zoals die in de 19de eeuw door Albert Jacquemart is gedefinieerd

factuur met briefhoofd
Gedrukte formulieren die gekenmerkt worden door een briefhoofd met een bedrijfsnaam of naam en adres, waarop een verschuldigd bedrag staat vermeld

faience
Verwijst naar een Europees type aardewerk met tinglazuur dat met name werd vervaardigd in Frankrijk, Spanje, Duitsland en Scandinavië. De eerste faience werd begin 16de eeuw in Frankrijk geproduceerd, onder invloed van de techniek en ontwerpen van het Italiaanse majolica. De naam is afgeleid van de Italiaanse stad Faenza, die beroemd was om zijn majolica. De term dient te worden onderscheiden van 'majolica', het aardewerk met tinglazuur dat in Italië werd vervaardigd, en het 'Delfts aardewerk' uit Nederland en Engeland. Er is geen verband met de oude objecten of materialen die rond 4500 v. Chr. in het Nabije Oosten werden ontwikkeld en eveneens de naam 'faience' droegen

faience parlante
Verwijst naar populair 18de-eeuws gebruiksaardewerk waarbij de inscripties deel uitmaken van de decoratie, vandaar de naam, die 'pratend faience' betekent. Veel van dit aardewerk werd vervaardigd in het Franse Nevers, en het betreft hoofdzakelijk borden, kannen en kommen. Bij de inscripties gaat het onder meer om de namen van de eigenaar, familiewapens, vrijmetselaarssymbolen, verwijzingen naar poëzie, liederen of spreekwoorden, en de data van verjaardagen, jubilea of andere thema's

fakkel
Lichten die meestal in de hand worden gedragen. Ze bestaan uit een stuk harshoudend hout of bundels van vezels die met pek, was, hars, talk of een andere brandbare stof worden doordrenkt. De naam wordt ook gebruikt voor lampen op stokken die als fakkels worden gedragen

Falconiformes
Orde van 5 families met 309 soorten, waaronder de havik, valk, adelaar, secretarisvogel en condor. Gewoonlijk hebben de vogels uit deze orde een zeer scherpe haaksnavel met een washuid (vlies op de snavel) waarin de neusgaten zitten, lange en tamelijk brede vleugels die geschikt zijn voor thermiekvliegen, sterke poten met grijpklauwen en een opponeerbare achterklauw. De meeste soorten zijn carnivoren. Ze jagen op zicht, overdag of in de schemering, en leven uitzonderlijk lang, maar reproduceren zich langzaam. De eerste soorten ontstonden in het Midden-Eoceen

familiedocument
Verzamelnaam voor de persoonlijke bescheiden van verschillende leden van een enkel gezin, meestal van ouders en hun kinderen, maar soms zijn ook de gegevens van de echtgenoten en hun families erin opgenomen

famille
Naamgeving voor families van Chinees porselein met tinglazuur en een tekening in email uit de Qing-periode. De naam, in de 19de eeuw bedacht door de Franse keramiekhistoricus Albert Jacquemart, is ontleend aan de kleuren die in het email domineren: groen, geel, zwart en roze. De hoofdgroepen, waarvan de overige groepen zijn afgeleid, zijn de 'famille verte' en de 'famille rose'

fantoom
Driedimensionale voorstellingen van het menselijk lichaam of delen daarvan voor onderricht in anatomie of het demonstreren of oefenen van medische handelingen. Gebruik 'etalagepoppen' voor driedimensionale voorstellingen van menselijke figuren specifiek bedoeld voor het passen of tonen van kleding

Fatimidisch
Verwijst naar de kunst en architectuur die is verbonden met de islamitische Berberdynastie met dezelfde naam die regeerde in Ifriqiya (in het tegenwoordige Tunesië) van 909 tot 972 en in Egypte van 969 tot 1171. De afkomst van de Fatimids, die behoorden tot de Shi'a-sekte, ging terug tot Fatima, de dochter van Mohammed. De Fatimids hadden vele rivalen met wie ze de strijd moesten aangaan. Daarnaast hadden ze te maken met de Kruisvaarders. Fatimid-kunst is opmerkelijk vanwege het internationale karakter: deze kunst slaat een brug tussen het oosten en het westen van de islamitische wereld en stond open voor de Hellenistische erfenis van het Mediterrane gebied en voor sommige ideeën van de christelijke machten uit het noorden. Hoewel Fatimid-kunstenaars materialen en technieken bleven gebruiken die werden ontwikkeld door de Tulunids, werd de abstractie waarmee de Tulunids graag werkten, vervangen door belangstellend verkennen van de traditie van figuratieve representatie die was overgenomen vanuit Irak. Schilderkunst, boekillustraties, hout- en ivoorsnijwerk en glas-, keramiek- en textielontwerp zijn voorzien van figuratieve decoratie die ongeëvenaard is in contemporaine islamitische kunst. Belangstelling voor naturalisme is eveneens evident. De iconografie van Fatimid-kunst is vaak schatplichtig aan Abbasid-hofkunst. Tegelijk met de ontwikkeling van figuratieve tradities werden ook ontwerpen ontwikkeld die waren gebaseerd op oneindige systemen van lineaire patronen; deze vorm van ornamentatie werd een van de meest succesvolle vormen van abstracte islamitische kunst. Figuratieve kunst was ongepast voor religieuze gebouwen, die in plaats daarvan werden versierd met een krachtige nieuwe stijl van beeldhouwen die gewoonlijk werd gekenmerkt door elegante inscripties in een karakteristieke vorm van Koefisch schrift, versierd met bladvormige en bloemelementen. Een tritonshoornschelpmotief dat bekend is uit de late oudheid, was populair bij de Fatimids,...

fascisten
Aanhangers of sympathisanten van het fascisme

façade
Verwijst naar de buitengevels van een gebouw die zich nadrukkelijk in één vlak bevinden en die speciaal lijken te zijn ontworpen om de aandacht te trekken of de aandacht op de entreepartij te vestigen. Te onderscheiden van 'gevels (naar locatie)', waarbij het om iedere zijde of ieder aanzicht van een gebouw of grote inwendige ruimte kan gaan

façadisme
Te gebruiken voor de werkwijze waarbij het vooraanzicht van een gebouw wordt behouden en een nieuw en meestal groter gebouw erachter wordt neergezet

fabriekslamp
Wordt gebruikt om te verwijzen naar een soort aardewerken lamp die in de oudheid als eerste in Italië werd gemaakt en later in Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië werd geïmiteerd

fabrieksschip
Vaartuigen die speciaal zijn ontworpen om gevangen walvissen te verwerken; varen meestal samen op met 'walvisvaarders'. Gebruik 'walvisstations' voor de voorzieningen aan wal waar men de walvissen kan verwerken

faience
Verwijst naar oude objecten die zijn vervaardigd uit een samengesteld materiaal dat bestaat uit een romp van gesinterde kwarts in combinatie met een oppervlak van alkalisch glazuur. Faience werd gebruikt voor het decoreren van kralen, amuletten, beeldjes en andere kleine voorwerpen. Faience is circa 4500 v. Chr. uitgevonden in Mesopotamië of Iran en werd tot halverwege de 7de eeuw n. Chr. geproduceerd. Er is geen relatie met de gelijknamige term waarmee Europees aardewerk wordt beschreven

faience fine
Verwijst naar aardewerk dat is voorzien van een transparante loodglazuurlaag, ter imitatie van Engels aardewerk. De benaming is eigenlijk onjuist: het aardewerk is geen faience, aangezien het niet is voorzien van tinglazuur

falsificeren
Het maken of veranderen van waardevolle objecten of documenten, met het oogmerk om te misleiden

fantasystrips
Stripverhalen die zijn gesitueerd in verre streken in een ver verleden of een verre toekomst, waarin heldhaftige personen, tovenaars en mythologische figuren strijden tegen boze krachten, meestal in gevechten van man tegen man met zwaarden, bijlen, strijdhamers en andere handwapens, vaak met gebruikmaking van toverij

fabel
Verzonnen verhalen, meestal met dieren of levenloze voorwerpen als hoofdpersonen, waarin gewoonlijk een boodschap met betrekking tot menselijk gedrag wordt verborgen

fabeldichter
Schrijvers van verzonnen verhalen, meestal met dieren of levenloze voorwerpen als hoofdpersonen, die gewoonlijk een boodschap met betrekking tot menselijk gedrag en vaak een morele les bevatten

faxfoto
Foto's veranderd in elektrische signalen die verzonden worden via kabels, waarna ze opnieuw tot beelden worden gevormd

Facet Abstracte begrippen
Onder het facet ‘abstracte begrippen’ zijn abstracte begrippen en verschijnselen samengebracht die betrekking hebben op de bestudering en uitvoering van uiteenlopende aspecten van het menselijk denken en doen, waaronder architectuur en de kunsten in alle media en andere disciplines. Hieronder vallen ook theoretische en kritische gedachten, ideologieën, opvattingen en sociale of culturele stromingen

Facet Stijlen en perioden
Het facet Stijlen en perioden bevat algemeen geaccepteerde benamingen voor stijlgroepen en afgebakende chronologische stijlperioden die van belang zijn voor de kunst en architectuur

fanon
Kapmantel, voorzien van borduurwerk of anderszins versierd, die wordt gedragen over de albe. Fanons zijn rond van vorm en hebben een ronde opening in het midden voor het hoofd. De mantel steekt net uit over de schouders en vormt aan de voor- en achterkant een halve cirkel, zoals bij een korte cape. Van de achtste tot en met de twaalfde eeuw werden fanons gedragen door personen van verschillende niveaus in de kerkelijke hiërarchie. In de eeuwen daarna was dat voorbehouden aan de paus. Om pauselijke fanons te onderscheiden van fanons die ook door anderen werden gedragen, gebruikt men ook wel de term 'pauselijke fanon'

fauchard
Stokwapens met een puntige kop, een op een zeis gelijkende kling en een weerhaak aan de achterkant; gebruikt in Frankrijk en Engeland van de 12e tot de 14e eeuw

Facet Objecten
Het facet Objecten omvat die afzonderlijke tastbare of visuele zaken die levenloos zijn en die zijn vervaardigd door menselijke inspanningen, dat wil zeggen, door menselijke activiteiten geproduceerd of vormgegeven. Het betreft zaken die kunnen uiteenlopen van gebouwen tot afbeeldingen tot geschreven documenten en, wat functie betreft, van gebruiksvoorwerp tot esthetisch object. Tevens omvat dit facet landschappelijke elementen die de context voor de bebouwde omgeving bepalen. Een descriptor verschijnt slechts één keer in de thesaurus, waarbij de plaats in de hiërarchie is bepaald op basis van het oorspronkelijke doel of de primaire ontwikkelingscontext van het object

faience patronymique
Een soort faience parlante, gewoonlijk borden en kannen, met inscripties en afbeeldingen met betrekking tot de Franse revolutie, de bijbehorende ideologie of andere nationale politieke gebeurtenissen. De eerste voorbeelden verschenen rond 1745 en waren voorzien van het Franse koninklijk wapen. Al snel verschenen ook republikeinse thema's, waaronder de vrijheidsmuts, de Gallische haan, ploegen, eikenbomen, gedrapeerde vlaggen, de Bastille en slogans en scènes met betrekking tot de vrijheid, de mensenrechten, de burgerij en de landbouw

Fairlyland lustre
Een type lustrewerk dat sinds november 1915 werd gemaakt door Wedgewood, met door Daisy Makeig-Jones ontworpen versieringen met afbeeldingen van vreemde wezens in een sprookjeswereld. De kleuren waren uitgesproken iriserend

fantastische kunst
Kunst, vaker afbeeldingen dan beeldhouwwerken, die het onwerkelijke op een realistische manier afbeeldt. Werken in de fantastische kunst kunnen Bijbelse, allegorische of symbolische onderwerpen als uitgangspunt nemen. De term wordt gebruikt voor het beschrijven van het werk van kunstenaars uit vele perioden en landen, maar het betreft meestal traditionele kunst uit Europa en Noord- en Zuid-Amerika na de ontdekking door Columbus. De term wordt niet gebruikt voor werken uit het middeleeuwse Europa en kunst van culturen uit Oceanië en Azië tot de 20ste eeuw. Hoewel werken uit deze laatste culturen afbeeldingen bevatten van een monsterlijke, mythologische of onzichtbare wereld, ontbreken de elementen van excentriciteit en opzettelijke groteskheid die kenmerkend zijn voor fantastische kunst

facsimile's
Wordt gebruikt voor precieze reproducties, meestal met dezelfde afmetingen als het origineel, vooral bij boeken, documenten, drukken en tekeningen. Tegenwoordig wordt er vaak fotografisch gereproduceerd; in het verleden gebeurde dit vaak door middel van graveren of andere drukprocessen

Falafala
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Burkina Faso en Ivoorkust leeft

fan Fink truss
Wordt gebruikt voor Wiegmann-spanten met subdiagonalen die vanuit een centraal punt stervormig uitlopen

fagus orientaks
Hout van de boom behorende tot het genus Fagus orientalis, inheems in Klein-Azië

Facet Fysieke kenmerken
Het facet 'fysieke kenmerken' bevat de waarneembare of meetbare eigenschappen van materialen en gebruiksvoorwerpen alsmede de eigenschappen van materialen en gebruiksvoorwerpen die zich niet als afzonderlijke componenten laten scheiden. Fysieke kenmerken zijn onder meer grootte en vorm, chemische eigenschappen van materialen, structuur en hardheid, en kenmerken als oppervlakteverfraaiing en kleur

faiencetegel
Geglazuurde of ongeglazuurde keramische tegel met karakteristieke variaties in het oppervlak, de randen en het glazuur waardoor een handgemaakt, niet-machinaal, decoratief effect is verkregen

fauvisme
Verwijst naar een stijl in de schilderkunst van circa 1898 tot 1906, die wordt geassocieerd met een groep jonge Franse kunstenaars en gekenmerkt door krachtige heldere kleuren, oppervlaktestructuur en spontaan of onvoltooid ogende composities

Fabales
Orde van tweezaadlobbige bloeiende planten in de groep Rosid I binnen de core eudicots. De orde omvat 4 families (Fabaceae, Polygalaceae, Quillajaceae en Surianaceae), 754 genera en meer dan 20.000 soorten. Meer dan 95 procent van de genera en soorten behoren echter tot Fabaceae, de vlinderbloemenfamilie. Fabaceae is de op twee na grootste familie van angiospermen. Alleen Asteraceae (de composietenfamilie) en Orchidaceae (de orchideeënfamilie) zijn groter. Samen met Poaceae (de grassenfamilie) is Fabaceae de belangrijkste plantenfamilie voor de productie van voedsel voor mensen en vee en tevens voor het vervaardigen van industriële producten

falanstère
Werkeenheden waarvan de leden in gemeenschap leven; uitgedacht door Fourier. VDE. De woningen of gebouwen van fourieristische gemeenschappen

faience
Samengesteld materiaal bestaande uit een romp van gesinterde kwarts met een oppervlak van alkalisch glazuur, gebruikt voor het decoreren van kralen, amuletten, beeldjes en andere kleine voorwerpen. De techniek is circa 4500 v. Chr. uitgevonden in Mesopotamië, en werd tot halverwege de 7de eeuw n. Chr. toegepast

fascis
Wordt gebruikt voor ambtssymbolen die bestaan uit een bundel roeden om een bijl gebonden waarvan het blad uitsteekt. Werd voor romeinse magistraten gedragen als symbool van hun macht

Fabaceae
Familie van bloeiende planten (angiospermae) binnen de orde Fabales. Fabaceae - de op twee na grootste familie onder de angiospermae na de Orchidaceae (orchideeënfamilie) en de Asteraceae (asterfamilie) - bestaat uit meer dan 700 genera en ongeveer 20.000 soorten bomen, struiken, klimplanten en kruiden. Ze komen voor in de hele wereld. De belangrijkste commerciële soorten zijn Glycine max (soja), Pisum sativum (tuinerwt), Arachis hypogaea (pinda [aardnoot]) en Medicago sativa (alfalfa [luzerne]). De meeste houtige soorten zijn tropisch. Overblijvende (niet-houtige) soorten komen vooral voor in gematigde gebieden. De bladeren zijn meestal veervormig en soms driebladig of gelobd (de bladeren verspreiden zich vanuit een gemeenschappelijke punt). De bladeren van enkele soorten zijn eenvoudig of niet meer dan een dop. De vrucht is meestal een peulvrucht of een peul die openbarst als hij wordt gedroogd, waardoor de zaden vrijkomen

Facet Actoren en organismen
Doel van het facet Actoren en organismen is categorisering mogelijk te maken van mensen, groepen mensen en organisaties op basis van beroep of activiteit, lichamelijke of geestelijke kenmerken, of een maatschappelijke rol of situatie. Dit facet bevat ook planten- en dierennamen binnen de hiërarchie Levende organismen

Fagales
De beukenorde van tweezaadlobbige houtige bloeiende planten, die bijna 1900 soorten in 55 genera omvat. Fagales vertegenwoordigen een aantal van de belangrijkste gematigde bladverliezende of groenblijvende bomen op beide halfronden, zoals eiken, beuken, walnoten, Carya en berken. De orde der Fagales omvat acht families: Betulaceae, Fagaceae, Juglandaceae, Casuarinaceae, Nothofagaceae, Myricaceae, Rhoipteleaceae en Ticodendraceae

fasciculata
In de biologie verwijst de term naar een dicht aaneengesloten groep waarvan de bundels hun oorsprong vinden in een gemeenschappelijk punt of evenwijdig aan dezelfde as lopen. Voorbeelden zijn een groep bladeren of bloemen met zeer korte stengels die dicht bij de basis en dicht opeen groeien of een groep wortels die vanuit één punt ontspringt. De term verwijst naar groepen of bundels spieren, zenuwen of aders of slagaders in een dier

fabrieksdorp
Aanduiding voor industriële nederzettingen, opzettelijk gebouwd door fabriekseigenaars om arbeiders naar geïsoleerd gelegen of anderszins onaantrekkelijke plaatsen met een minimum aan voorzieningen te trekken

fabriekswoning
Arbeiderswoningen die eigendom zijn van de fabriek

fachwerkbau
Stijl van vakwerkarchitectuur die kenmerkend is voor Duitsland en omstreken en die zich onderscheidt door het gebruik van vrij kleine, vierkante vlakken. Het ontstond van het midden tot het einde van de 14e eeuw uit de eerdere Schwellenbau. In stijl vergelijkbaar met de latere Tudor Revival-stijl in Engeland