KSART - Kunstvormen
Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen.
De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd.
We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070
fotobehangsel
Behangselpapier op basis van een fotografische afdruk gebruikt als muurversiering
fotocabine
Kleine hokjes, waarin automatisch, na betaling, pasfoto's genomen kunnen worden
fotograaf
Personen die zijn gespecialiseerd in het maken van foto’s, dat wil zeggen stilstaande beelden gemaakt met stralingsgevoelige materialen, meestal tot stand gekomen door de chemische reactie van licht en een lichtgevoelige film, papier, glas of metaal
fotografische plaat
Platen van glas, metaal, porselein of een ander materiaal, die zijn bedekt met een lichtgevoelige fotografische emulsie
fotogrammetrie
Verwijst naar de techniek voor het verrichten van metingen door middel van fotografie. Deze term wordt voornamelijk gebruikt als de techniek wordt toegepast voor cartografie, het meten van landschapselementen en het in kaart brengen van een locatie
fotogravure
Een fotomechanisch procédé voor diepdruk waarbij de metalen drukplaat wordt geprepareerd met behulp van een bichromaat procédé, waardoor een gelatinebestendige laag ontstaat van variërende dikte. De plaat wordt geëtst om cellen te vormen van variërende diepte die verschillende hoeveelheden inkt kunnen vasthouden. Gebruik 'heliogravure (procédé)' wanneer dit wordt gedaan met natuurhars
fotomechanische procedés
Procedés waarbij via een fotografisch procedé (dat wil zeggen, waarbij gebruik wordt gemaakt van lichtgevoeligheid) een beeld wordt overgebracht, en waarbij vervolgens via een apart procedé een afdruk wordt geproduceerd die zelf nooit lichtgevoelig was
fotopapier
Papier voor het maken van fotografische afdrukken dat bestaat uit een basismateriaal met een (gebroken) wit oppervlak dat is gecoat met een of meer emulsielagen
fotostudio
Studio's waarin een of meerdere meesterfotografen werken maken, toezicht houden op assistenten en leerlingen instrueren
fotozeefdrukken
Zeefdruk waarbij een lichtgevoelige beschermlaag op een drukvorm wordt blootgesteld aan een fotografisch beeld dat door een raster is verdeeld. Door blootstelling aan licht resulteert vervolgens een fotosjabloon. De onbelichte delen worden weggespoeld en de inkt wordt door het rasterwerk geperst, waardoor de afbeelding zichtbaar wordt
found footage
Filmmateriaal dat is ingevoegd in een speelfilm maar dat oorspronkelijk voor een ander doel was gemaakt
fours-in-hand
Lange stropdassen die met een slipsteek worden vastgeknoopt waarbij de uiteinden aan de voorkant verticaal los naar beneden hangen
foelie
Zeer dun bladmetaal dat voornamelijk wordt gebruikt om te verpakken en te isoleren, en voor elektronische apparaten; wordt tevens gebruikt als een behandeling voor het versieren van oppervlakken
fontein
Wordt gebruikt voor bouwwerken met openingen die zijn bedoeld om af en toe of voortdurend water te laten spuiten of stromen, bijvoorbeeld voor openbaar gemak of gebruik
food processor
Keukenapparaten die op verschillende snelheden werken, met verwisselbare bladen of ander roterend gerei in een gesloten bak waarin voedsel wordt gedaan om het temixen, snijden, versnipperen, fijnhakken of het op een andere manier te verwerken
forming chisel
Lange, smalle beitels die worden gebruikt om pengaten te maken
formulier
Gedrukte of getypte documenten met opengelaten ruimten waar de gevraagde informatie kan worden ingevuld
Forstner bit
Boren om blinde gaten te maken in hout
fosfaatgesteente
Fijnkorrelig, sedimentair gesteente dat voor minstens 20% uit fosfaten bestaat. Lijkt qua textuur en structuur op kalksteen
fotovoltaïsche cellen
Te gebruiken voor apparaten waarin een potentiaal elektromagnetische straling opwekt door de verbinding van twee materiaalsoorten na het opnemen van stralingsenergie
foursquare houses
Te gebruiken voor huizen die zich in het algemeen kenmerken door een eenvoudig kubusvormig blok van twee woonlagen met een schilddak, vier ongeveer even grote kamers per verdieping en een symmetrische façade; vaak ook met een veranda op één verdieping aan de voorzijde en een of meer dakkapellen; populair in de Verenigde Staten van de jaren 90 van de 19de eeuw tot de vroege jaren 30 van de 20ste eeuw
fotochemicus
Wetenschappers die gespecialiseerd zijn op het gebied van de fotochemie, de tak van de scheikunde die zich bezighoudt met de chemische effecten van straling, voornamelijk zichtbaar en ultraviolet licht, en met de directe productie van straling als gevolg van chemische veranderingen
framing hammer
Grote hamers, soms met een gewicht van wel 1 kg, met een lange steel en een relatief rechte klauw. Worden gebruikt bij het in elkaar zetten van geraamten voor huizen en ander werk in de bouw
franchise
Hieronder vallen onder andere documenten waarin de overheid speciale privileges verleent aan individuele personen of aan ondernemingen, alle privileges die zijn verleend (al dan niet tegen betaling), zoals het recht een naam te gebruiken of producten te verkopen of diensten te verlenen, en rechten die door een fabrikant of leverancier zijn verleend aan een detailhandelaar om, onder door beide partijen aanvaarde bepalingen en voorwaarden, de producten of de naam van die fabrikant of leverancier te gebruiken
Frans bed
Bedden met een eenvoudig, houten raamwerk waaraan de bedbehangsels zijn opgehangen zodat ze een vlakke, rechthoekige 'doos' vormen. De houten onderdelen zijn onzichtbaar, zelfs de posten zijn met stof bekleed. Gebruik 'sledebedden' voor bedden waarvan de twee uiteindes dezelfde hoogte hebben
French blue
Een reeks blauwe kleuren die lijken op de kleur van Frans blauw pigment, wat synthetisch ultramarijnblauw is. De naam ontstond in de vroege 19de eeuw, toen het pigment voor het eerst werd geïmporteerd uit Frankrijk
frictie scharnier
Scharnieren die interne wrijving gebruiken om een deur of een raam in de uitgekozen positie vast te zetten
frigoriemeter
Apparaten voor het meten van de fysiologische effecten van afkoeling, door de resultaten te vergelijken met de effecten op een koperen bol die op een constante temperatuur wordt gehouden die gelijk is aan de interne lichaamstemperatuur van mensen
fronton
Bekroning van een gevel, venster of ingang naar klassieke trant door een driehoekig segmentvormig lichaam. VWB. Tevens driehoekige of ruwweg driehoekige onderdelen, die soms ook gebogen of in het midden onderbroken kunnen zijn, en die portieken of openingen overdekken. Eveneens algemeen bij meubels, waaronder als bonnet tops
fragmentdoorsnede
Wordt gebruikt voor tekeningen van slechts een deel van een doorsnede van een gebouw of voorwerp. Gebruik 'opengewerkte tekeningen', 'details (tekeningen)', 'details met aanzicht' of 'doorsneden: buiten en binnenaanzichten' voor tekeningen van de buitenkant van een bouwwerk of voorwerp waarvan een deel is opengewerkt zodat de binnenkant zichtbaar is
fragmentopstand
Wordt gebruikt voor aanzichten van slechts een deel van een bouwwerk. Gebruik 'details: buiten- en binnenaanzichten' voor tekeningen waarop een bouwwerk deels als buitenaanzicht en deels als binnenaanzicht te zien is
framing chisel
Zwaardere uitvoering van @forming chisels. Worden gebruikt voor zwaarder werk en het handvat is meestal voorzien van een ijzeren band om te voorkomen dat het splijt
franciscaan
De grootste religieuze orde binnen de rooms-katholieke kerk, gesticht door St. Franciscus van Assisi in het begin van de 13de eeuw. De strenge en eenvoudige voorschriften van Franciscus leggen de nadruk op de gelofte van armoede, een voorwaarde die tot veel conflicten heeft geleid. St. Franciscus riep zijn volgelingen op rond te trekken en te preken, maar ook om de armen en zieken te helpen. Het effect van de vroege straatpredikers en met name van hun stichter was enorm, zodat er binnen 10 jaar 5000 Franciscanen waren. St. Bonaventura (1257-1274) bedacht een gematigde interpretatie van de regel van St. Franciscus, waardoor de verschillende stromingen die zich door de jaren heen hadden gevormd werden herenigd. Om deze reden wordt hij soms wel de tweede stichter van de orde genoemd. Onder St. Bonaventura breidde de orde zich uit en werd deze bekend om zijn theologische scholen. Enkele van de vroegere stromingen vinden hun weerklank in de drie onafhankelijke takken van de Eerste Orde der Franciscanen: de observanten, de conventuelen en de kapucijnen. De Tweede Orde is de orde van nonnen, gesticht door St. Clara onder leiding van St. Franciscus, bekend als orde van de arme klaren of clarissen. De Derde Orde bestaat uit religieuzen en leken, zowel mannen als vrouwen, en is verder onderverdeeld in de seculiere derde orde (levend in de wereld, zonder gelofte) en de reguliere derde orde (levend in religieuze gemeenschappen, met gelofte)
frontalen
Beeldgesneden, beschilderde, geborduurde of anderszins gedecoreerde panelen of voorhangsels aan de voorzijde van een altaar, preekstoel of lessenaar in een christelijke gebedsruimte. Antependia kunnen uit allerlei materialen zijn vervaardigd, zoals hout, ivoor, edelmetalen of geborduurd textiel. Waardevolle antependia werden om veiligheidsredenen soms boven aan het altaar geplaatst, waardoor hun functie veranderde in die van een retabel. De iconografie kan per antependium verschillen, maar het meest voorkomende thema is dat van de Maiestas Domini, omgeven door taferelen uit het Nieuwe Testament. Indien het voorhangsel rondom doorloopt, wordt het een paliotto genoemd
Free Style
Verwijst naar een Attische vaasschilderstijl waarvan de vroegste vorm rond 475 v Chr. ontstond en die rond 420 v Chr. verdween, na de bloeiperiode van de Attische zwartfigurige stijl. De stijl wordt gekenmerkt door werk volgens de roodfigurige techniek, later door schildering op een witte achtergrond. De stijl stond oorspronkelijk bekend om een nieuwe mate van losheid en vrijheid in de compositie, en later om de invloed van het gelijktijdig uitgevoerde beeldhouwwerk aan het Parthenon. Het werk bestaat meestal uit ambitieuze composities op grote vazen en maakt, in de vroegere vormen, gebruik van Archaïsche conventies gecombineerd met vernieuwende vrije voorstellingen
Franse flageolet
Fluiten die in de 16e eeuw in Frankrijk zijn ontworpen. Ze hebben een smalle kegelvormige boring die aan het einde vernauwt en gewoonlijk hebben ze vier toongaten aan de voorkant en twee duimgaten aan de achterkant
frankaa
Appliqué-vlaggen van de asafo-compagnieën van het Fante-volk in Ghana; meestal meten ze ongeveer 120x185 cm en bevatten ze gespiegelde ontwerpen
Frafra
Beschrijft werk dat is vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse bevolkingsgroep met gemeenschappelijke culturele en linguïstische kenmerken, die in Ghana en Burkina Faso leeft
Franse kalk
Hoogwaardige massieve talk die voorkomt in de Appalachen in de Verenigde Staten. Het kan in een vorm worden gesneden en wordt gebruikt om te merken. Het is meestal wit van kleur, maar kan ook grijze of gele onzuiverheden bevatten
framboos
De eetbare, zachte, bessenachtige vrucht van de plant Rubus idaeus en alle ervan afgeleide cultivars. Het is een samengestelde vrucht die bestaat uit vele kleine, meestal donkerrode steenvruchtjes op een conische vruchtbodem waarvan de rijpe vruchten eenvoudig zijn te plukken. De term wordt soms ook gebruikt voor diverse andere vruchten van het genus Rubus
framboos
Struik met rode vruchten die inheems is in Europa en Noord-Azië en ook in andere gematigde streken veel wordt gekweekt. De vrucht is geen echte bes. Botanisch wordt het een 'verzamelvrucht' genoemd, een vrucht die bestaat uit allemaal kleine steenvruchtjes
Friendshipsloep
Te gebruiken voor vissersschepen met sloeptuig, 6 tot 12 m lang, met een diepstekende kiel, gewelfd achtersteven, klipperboeg, sterke zeeg en gaftopzeilen en dubbele grootzeilen; oorspronkelijk ontworpen in Friendship en Muscongus Bay, in de Amerikaanse staat Maine; vaak omgebouwd tot motorjacht
fresnellantaren
Sterke spotlights met een planoconvexe lens die wordt versmald door de convex zijde te reduceren tot een aantal concentrische ringen met ongeveer dezelfde brandpuntsafstand. Ze produceren een gelijkmatige, zachte lichtbundel
Free Style
Verwijst naar de stijl in de laat-19de-eeuwse architectuur waarin de Queen Anne-stijl en lokale stijlen vrijelijk werden vermengd met klassieke en gotische elementen, waardoor vaak minder starre maar asymmetrische en complexe bouwplannen ontstonden
fries
De middelste, horizontale delen van een klassiek entablement, die zich boven de architraaf en onder de kroonlijst bevinden. Voor horizontale versierde banden in het algemeen, die te vinden zijn op architectuur en meubels, wordt 'friezen (ornamentele banden)' gebruikt
fries
Te gebruiken voor uitgestrekte horizontale banden als decoratie van architectuur, meubilair of andere objecten die figuren, scenes of ornamentele motieven bevatten. Gebruik 'friezen (entablementonderdelen)' voor de specifieke gedeelten van klassieke entablementen
frater
De term komt uit het Latijn. Met de titel 'frater' spraken de vroege christenen elkaar gewoonlijk aan. Sinds het einde van de 13e eeuw verwees het naar leden van de bedelorden. Fraters zijn te onderscheiden van 'monniken' doordat fraters zich vooral bezighouden met het prediken als geestelijk ambt, zich onder andere mensen in de wereld begeven, om aalmoezen bedelen en zich voortdurend verplaatsen, terwijl monniken op een vaste plek in afzondering leven. Daarnaast mochten de fraterorden oorspronkelijk geen vast inkomen hebben, maar moesten ze leven van de vrijwillige giften van de gelovigen. Monniken daarentegen mochten wel onroerend goed en een inkomen hebben, hoewel er individuele monniken waren die geloften van armoede aflegden. De fraterorden worden meestal verdeeld in twee klassen: de vier grote orden die zijn genoemd in het Tweede Concilie van Lyon (Dominicanen, Franciscanen, Karmelieten en Augustijnen) en de kleinere orden
Franse armstoel
Term die tijdens het midden van de 18e eeuw werd gebruikt voor leunstoelen met een gestoffeerde zitting en rug, een frame met houtsnijwerk en cabrioolpoten
fractuur
Group of typefaces based on Gothic bastarda script, especially common for, and surviving into the 20th century in, Germanic-language printing
fragmenten
Passages uit een groter werk, zoals een literair werk of speelfilm, die zonder verdere wijziging zijn overgenomen of uitgesneden uit de originele context
Frans geplateerd
Procedé waarbij rood koper, soms ook geel koper of ijzer, wordt geplateerd met bladzilver, zoals dat vanaf het begin van de 18e eeuw werd toegepast door Franse - en later door Engelse - plateerders om onvolkomen geplateerde koperen stukken te repareren, of het zichtbare koper op versleten stukken opnieuw af te werken
Franse hoorn
Blaasinstrumenten met conische boring, wijd uitlopende klankbeker, trechtervormig mondstuk en een slanke buis in een wijde ronde spiraal gebogen; tegenwoordig ook voorzien van ventielen, meestal zo geplaatst dat ze met de linkerhand kunnen worden bespeeld
free paper
Aan vrijgelaten slaven verstrekte documenten waarin hun status officieel werd vastgelegd
freedom box
Zilveren of gouden dozen of kistjes, meestal rechthoekig van vorm maar soms rond of ovaal, die worden gegeven aan een persoon aan wie de vrijheid wordt verleend of, bijvoorbeeld, aan een stad, stadje of college. Meestal gegraveerd, geciseleerd, of geëmailleerd met het wapenschild van de ontvanger en de gever, en vaak met een toepasselijke inscriptie
freedom quilt
Quilts, vaak gedecoreerd met patriottische symbolen of specifieke mannenonderwerpen, vervaardigd door familie of vrienden voor jonge mannen die volwassen worden, hun leertijd hebben voltooid of uit huis gaan. Geen Nederlands equivalent
fregat
Zowel te gebruiken voor meerdere oorlogsdoeleinden inzetbare marineschepen uit de late 18e en vroege 19e eeuw, meestal met het maximum aantal zeilen aan alle drie de masten en bewapend met vuurwapens op een of twee dekken, als voor een klasse kleine oorlogsschepen met gemiddelde snelheid uit de 20e eeuw die hoofdzakelijk zijn ontworpen om andere schepen te begeleiden en zijn voorzien van afweergeschut tegen vliegtuigen, schepen en duikboten
fregatten
Te gebruiken voor schepen met drie of meer masten, aan alle masten vierkant getuigd
French mattress
Handelsterm voor matrassen die voor de helft met wol en voor de helft met haar zijn gevuld
fresquera
Grote kasten met drie verdiepingen die met inlegwerk zijn versierd, waarbij een blad tussen twee wandkasten inzit. Ze zijn tijdens de 17e eeuw in Spanje gebouwd. De bovenste laag heeft spijlen ter ventilatie en vormt zo een kast voor fruit, kaas en brood
frisketten
Dunne ijzeren frames, met scharnieren bevestigd aan het timpaan van een handpers, waarin het te bedrukken vel werd gedaan, waarna men het liet zakken boven de drukvorm, voordat de slede onder de degel werd gerold. Het frisket was bedekt met papier met uitsnijdingen waar het papier in contact moest komen met het type
frit
Verpulverd materiaal dat is gemaakt van verdunningsmiddel, zand of ander vuurvast materiaal. Het is halfgesmolten, maar niet volledig verglast. Wordt vaak gebruikt voor het maken van glazuren en kan een kleurstof bevatten die het glazuur kleurt
frivolité
Verwijst naar een soort decoratief materiaal dat meestal wordt geclassificeerd als kant. Het wordt gemaakt van draad die met een klein spoelvormig instrument wordt geknoopt van dik naaigaren. Het is samengesteld uit knopen, of lussen en bogen, die ringen en halve cirkels vormen, gerangschikt in patronen of vormen. Frivolité wordt meestal gebruikt voor randen of biezen en soms voor onderleggers, halsboorden of parasolbekleding
fruitvork
Een kleine vork, meestal met drie tanden, die wordt gebruikt voor het vasthouden van een stuk fruit terwijl het met een fruitmes wordt geschild of gesneden
fruitpersen
Apparaten die worden gebruikt voor het persen van fruit voor sap
frailero
Spaans-renaissancistische leunstoel met een rechthoekige, opgehangen zitting van leer en een leren of fluwelen rugleuning. Meestal zit er een brede dwarsbalk aan de voorkant die vaak is versierd met houtsnijwerk. Soms zijn ze voorzien van scharnieren zodat ze opklapbaar en makkelijk vervoerbaar zijn
fruitmes
Kleine messen met een scherp, soms getand lemmet die aan tafel worden gebruikt voor het schillen en snijden van fruit. Hebben vaak een versierd handvat en soms een inklapbaar lemmet zoals bij een zakmes. Gebruik 'dessertmessen' voor andere kleine messen met een kort handvat en soms een gebogen en gepunt lemmet
frigidarium
De ruimten voor koude baden in Romeinse badhuizen, soms met een koud stortbad
fronten
De lengtes van de perceelbanen of bouwterreinen aangrenzend aan een straat of andere openbare weg of aan water, waardoor er een afbakening wordt gevormd
fuchsia
Naam van een variabele kleur die verwijst naar heldere rozeachtige kleuren die vergelijkbaar zijn met de kleuren van de bloesem van de fuchsia
funeraire kegel
Kegelvormige grafsculpturen die in het Oude Egypte boven de ingang van een graf werden ingemetseld. Op de zichtbare, platte zijde zijn inscripties aangebracht, zoals de naam of titel van de overledene, of een andere tekst zoals een gebed. De exacte functie van deze kegels is onduidelijk
fusuma
Verwijst naar semipermanente, in schuifprofielen geplaatste schermen die een karakteristiek element in traditionele Japanse bouwkunst vormen. Ze kunnen worden geopend en gesloten of helemaal worden verwijderd om aldus de afmetingen of het karakter van een kamer te veranderen. De locatie van de schermen bepaalde het materiaalgebruik: hout werd doorgaans gebruikt voor schermen nabij de buitenkant van een gebouw, terwijl schermen van doorschijnend, beschilderd of onbeschilderd papier op een houten raamwerk meestal werden gebruikt voor binnenkamers
funda
Romeinse term voor slingers die bestaan uit stroken vlas, leer of paardehaar met in het midden een zak of buidel om het projectiel te bevatten; werden gebruikt voor de jacht en in oorlog. Ze werden gebruikt door Romeinse en geallieerde troepen ten tijde van de Republiek en het Keizerrijk tot in ieder geval de 5e eeuw en bleven zeker tot in de 14e eeuw en soms nog later door Europese militairen in gebruik
Fulbe
Beschrijft werk dat is gemaakt door het gelijknamige Afrikaanse volk dat in tal van West-Afrikaanse landen leeft: Senegal, Mali, Niger, Nigeria, Kameroen, Benin, Burkina Faso, Tsjaad, de Centraal Afrikaanse Republiek, Ivoorkust, Gambia, Ghana, Guinee-Bissau, Mauritanië, Sierra Leone, Sudan en Togo
Fum
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Kameroen leeft
Funj
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Ethiopië en Eritrea leeft. Ze hebben ooit het koninkrijk Funji gesticht, met als centrum Sinnar. Het rijk beheerste het oostelijk deel van Sudan, met inbegrip van het zuiden van Nubië. De bloeitijd van het koninkrijk omvatte de 15de tot en met de 19de eeuw
fundatieplannen
Verwijst naar plattegronden met de configuratie en ligging van de fundering, oftewel het geheel van dragende elementen van een gebouw, dat zich hoofdzakelijk ondergronds bevindt en de druk van het bouwwerk afvoert naar de grond of het gesteente eronder. Ook kunnen er specifieke eisen met betrekking tot de dragende structuur in zijn opgenomen
Funan
Verwijst naar de pre-Angkor-stijl en -periode rondom de Cambodjaanse koninkrijken van Funan (1ste tot 9de eeuw) die in hoge mate waren beïnvloed door Indiase ideeën. De stijl is vooral zichtbaar in de lager gelegen valleien van de Mekong-rivier. De beeldhouwkundige productie in deze stijl bestaat uit grote, vrijstaande zandstenen figuren van goden uit Hindoe-, Shiva-, and Visjnoe-teksten. Religieuze beeldhouwwerken bestaan vaak uit verschillende goden die zijn gecombineerd tot een enkele figuur en worden gekarakteriseerd door gladde, onafgebroken oppervlakken die zijn uitgebreid door middel van brede, frontale vlakken en door uitsparingen aan de zijkanten die zijn verbonden met het massieve blok. Deze periode werd tevens gekenmerkt door de rudimentaire ontwikkeling van niet-Indiase elementen zoals de zandstenen lateien die werden gemaakt voor deuropeningen van bakstenen schrijnen, het concept van de latei als speciaal attribuut van de geestschrijn en beeldhouwwerken in reliëf die waren gebaseerd op paren van monsterfiguren en bladontwerpen. Boeddhistische iconen in deze stijl zijn geconstrueerd in zandsteen en zijn minder zinnelijk en verfijnd dan Hindoe-figuren
funerair object
Wordt algemeen gebruikt voor voorwerpen die worden geassocieerd met of gebruikt bij rituelen met betrekking tot begraven en cremeren. Soms is de definitie ervan beperkter en duidt dan alleen op de voorwerpen die bij een menselijk stoffelijk overschot worden geplaatst op het moment van sterven of daarna, als deel van een overlijdensrite of ceremonie
fundatiekapel
Wordt gebruikt voor kapellen, altaren of andere delen van een kerk die zijn bedoeld voor het zingen van missen, gewoonlijk voor de stichter
fude
Japanse kunstenaarspenselen waarmee wordt geschreven en geschilderd
Functionele activiteiten
De hiërarchie Functionele activiteiten bevat descriptoren voor activiteiten die worden uitgevoerd teneinde specifieke doelen te bereiken en voor methodieken die worden geassocieerd met specifieke inspanningsgebieden. Er zijn descriptoren voor activiteiten met betrekking tot de manipulatie van gegevens, het verzamelen van objecten, menselijke communicatie, economie, handel, recht en bestuur alsook andere beroepsactiviteiten. Relatie met andere hiërarchieën. Descriptoren voor takken van wetenschap (bijvoorbeeld geschiedenis) en specialisatiegebieden (bijvoorbeeld recht) zijn te vinden in de hiërarchie Vakgebieden. Descriptoren voor bewerkingen en processen die worden uitgevoerd met objecten en materialen (bijvoorbeeld polijsten), zijn te vinden in de hiërarchie Procédés en technieken. Descriptoren waarmee gelegenheden en gebeurtenissen van sociale, culturele, religieuze of persoonlijke aard worden aangeduid (bijvoorbeeld tentoonstellingen), zijn te vinden in de hiërarchie Gebeurtenissen
fusarole
Bol, meestal gekraald lijstwerk dat onder de echinus van kapitelen in de Dorische, Ionische en Corinthische orden is geplaatst
Fula
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het Fulbevolk, dat in Gambia en Senegal leeft. De benaming is een Mande-term die in het Engels van Gambia is overgenomen, en die soms ook opduikt in het Frans van het oosten van Senegal en het noordelijk deel van Casamance
fundering
Wordt gebruikt voor de delen van bouwconstructies, meestal ondergronds, die lasten van gebouwen verdelen over de grond- of steenlaag eronder. Wanneer de dragende systemen en delen of skeletten onder de grond, inclusief de fundering, duidelijk worden onderscheiden van de bovengrondse delen wordt 'onderbouw' gebruikt
fundering met versnijding
Wordt gebruikt voor funderingen die belastingen dragen door het te verspreiden over een groot, plat oppervlak. Kunnen een of meer zuilen, pijlers of muren ondersteunen
fused deposition modeling
Vorm van rapid prototyping met geleidelijke extrusie van draadvormig thermoplastisch kunststof op een platform, waardoor dwarsdoorsneden van een object worden gecreëerd en uiteindelijk een driedimensionaal prototype van kunststof resulteert
futurisme
Verwijst naar de literaire en kunstzinnige stroming, met Italië als centrum, die wordt gekenmerkt door snelheid, dynamiek, energie en verwerping van het oude. De aanzet tot het futurisme werd gegeven door een manifest van Filippo Tommaso Marinetti uit 1909. Het futurisme kwam ook in Rusland tot bloei, maar was daar overwegend revolutionair en politiek getint. In de schilderkunst wordt de stijl aanvankelijk gekenmerkt door het gebruik van divisionistische technieken, maar in 1912 deden de simultane weergave en vlakvervorming van het kubisme hun intrede. In de bouwkunst vonden de futuristische ideeën hun uitwerking in tekeningen en stadsontwerpen van utopische gemeenschappen
fust
Houders in de vorm van een vat, vooral die welke sterker en groter zijn dan vaten, gemaakt van duigen, bodems, deksels en hoepels, en meestal stevig in elkaar gezet zodat er vloeistoffen in kunnen worden bewaard
fylacterion
Kleine voorwerpen, op het lichaam gedragen ter bescherming tegen kwaad, schade of ziekte of om geluk te brengen. Gebruik de term 'talismans' voor voorwerpen met astrologische of magische symbolen en die zijn bedoeld om de drager te beschermen, maar die niet persé op het lichaam hoeven te worden gedragen
fysiek cultureel erfgoed
Tastbare artefacten die worden doorgegeven van generatie op generatie en die een grote waarde hebben voor de gemeenschap
fysieke primaire kleuren
Verwijst naar de kleuren die worden waargenomen door de drie typen kegeltjes, de sensorische cellen van het netvlies in de ogen van gewervelde dieren. Ieder type kegeltje bevat een specifiek type pigment: het eerste type kegeltje absorbeert rood licht, het tweede type groen licht en het derde type blauwviolet licht. Uitgestraald of gereflecteerd/geabsorbeerd licht van een bepaalde kleur stimuleert alle drie de typen receptoren in verschillende mate. Het patroon van de betreffende reacties bepaalt welke kleur wordt waargenomen door de hersenen, die vier psychologische primaire kleuren herkennen (blauw, geel, rood en groen)
fysisch antropoloog
Zij die gespecialiseerd zijn op het gebied van de fysische antropologie, de vergelijkende studie van de fysieke evolutie van de mens, de variatie en classificatie, vooral door middel van het meten en waarnemen van levende mensen en van menselijke overblijfselen
fysica
De wetenschap die de wetten bestudeert die de structuur van het zichtbare heelal bepalen en de wisselwerkingen tussen basiscomponenten, en van materie en energie, met als breder doel het verklaren van natuurlijke verschijnselen
fysioloog
Wetenschappers die zijn opgeleid en werken op het gebied van de mechanica van lichaamsfuncties, van celniveau tot het niveau van het gehele organisme
gaai
Beschilderde houten vogels die gebruikt worden bij het spelen van de ‘staande wip’, een discipline van het handboogschieten. De mikvogel wordt bovenaan een hoge paal geplaatst en wordt vervolgens verticaal beschoten. Het wipschieten werd een populaire Vlaamse volkssport vanaf de 15de eeuw
gagaku
Verwijst naar een type traditionele Japanse muziek die hoofdzakelijk werd uitgevoerd bij ceremoniële gebeurtenissen aan het keizerlijk hof. De naam is afgeleid van de Japanse uitspraak van de Chinese tekens voor elegante muziek (ya yueh). Deze muziek werd in de 5de eeuw vanuit Korea in Japan geïntroduceerd en vormde vanaf de 8de eeuw een vast onderdeel van de hoftraditie. In de 9de eeuw werden de diverse vormen van de Noord-Aziatische, Chinese, Indiase, Zuidoost-Aziatische en inheemse Japanse muziek geherstructureerd tot twee hoofdgenres: togaku en komagaku. Togaku, de 'muziek van de rechterzijde,' is afgeleid van Chinese en Indiase vormen, terwijl komagaku, 'muziek van de rechterzijde,' Zuidoost-Aziatische en Japanse elementen bevat. Bij gagaku-uitvoeringen worden meestal combinaties van tokkelinstrumenten, blaasinstrumenten, trommels en een gong gebruikt. De hoofdtrommel en hoofdfluit van de twee typen verschillen onderling, en bij komagaku worden er geen snaarinstrumenten gebruikt. De term kangen verwijst naar zuiver instrumentale gagaku-uitvoeringen, terwijl bugaku ('dansmuziek') verwijst naar de muziek die wordt uitgevoerd in combinatie met een ceremoniële dans. Sommige elementen van het bijbehorende Shinto-rituelen en de oude stemmen zijn daarbij gehandhaafd; de solomuziek voor de gagaku-instrumenten is grotendeels verloren gegaan, maar sommige notaties zijn nog wel bewaard gebleven. De nog wel overgeleverde gagaku-muziek verschaft waardevolle informatie over de traditionele muziekvormen van Japan. Gagaku lijkt sterk op de wereldlijke muziek van China uit de Tang-dynastie, en verschaft daardoor inzicht in de muziek uit deze vroege periode
galleried rim
Randen van vaten, die meestal doorboord zijn, en die horizontaal een stukje uitsteken vanaf het lichaam van het vat en daarna verticaal omhoogsteken. Ze geven vaak steun aan een deksel dat van binnen steunt
galmei
Het mineraal Smithsoniet (of zinkspaat) is een zink-carbonaat Het is ook bekend onder de benamingen galmei en kalamijn. De plaatsnaam La Calamine verwijst naar laatstgenoemde benaming
Gansu
Verwijst naar een Chinese neolithische periode van circa 3300 v. Chr. tot aan het begin van de Bronstijd. Het gebied omvatte het westen van de provincie Shaanxi en de provincies Gansu en Qinghai, maar de cultuur heeft haar naam te danken aan het feit dat de fraaiste aardewerken voorwerpen op sites in Gansu zijn opgegraven. De Gansu-cultuur kende drie fasen: Majiayao (circa 3300-circa 2100 v. Chr.), Banshan (circa 2800-circa 2300 v. Chr.) en Machang (ca. 2000-ca. 1800 v. Chr.). Deze fasen werden gevolgd door de fasen Qijia (circa 2000-circa1600 v. Chr.), Xindian en Shajing. De fijnste keramische Gansu-houders zijn licht uitgevoerd en hebben een dunne romp, en zijn voorzien van allerlei soorten krachtig geschilderde decoraties. De klei werd zorgvuldig geselecteerd en geprepareerd, en het geschilderde decor werd uitgevoerd in aardpigmenten die vermoedelijk met een zacht penseel werden opgebracht. Het opvallendste type vaatwerk dat tijdens deze periode werd vervaardigd, was de grafurn met brede schouder en smalle voet
garneersel
Verzamelnaam voor decoratief of toegevoegd materiaal dat dient ter afwerking , versiering, of complementering