AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus
Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen.
De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd.
We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911
kunstkritiek
De studie of praktijk van de analytische beschrijving, interpretatie en beoordeling van werken van beeldende kunst en van tentoonstellingen.
Categorie: Vakgebieden > vakgebieden gerelateerd aan kunst.
kunsthistorici
Zij die zijn gespecialiseerd in kunstgeschiedenis.
Categorie: Personen > personen in beroepen met betrekking tot de kunsten.
kunstglas
Glaswerk uit de tweede helft van de 19e eeuw dat meer voor de sier werd vervaardigd dan als gebruiksvoorwerp en waarbij nieuwe technieken werden gebruikt om kleuren en oppervlaktestructuur te verkrijgen.
Categorie: Objectgenres > glaswerk.
kunstgeschiedenis
Het bestuderen van door de mens gemaakte visuele vormen in perioden vanaf de prehistorie tot het heden, met inbegrip van hun gebruik voor communicatie, decoratie als esthetische en intellectuele stimulans.
Categorie: Vakgebieden > vakgebieden gerelateerd aan kunst.
kunstgebitten
Kunstmatige vervanging van één, meerdere of alle eigen tanden. Is met name van toepassing op de tanden die niet vastzitten in de mond.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > uitrusting voor persoonlijk gebruik: kappen, hygiëne en gezondheidszorg.
kunstgaleries
Wordt alleen gebruikt voor winkels waar kunstwerken worden tentoongesteld voor de verkoop.
Categorie: Bouwwerken > handelsgebouwen.
kunstenaarskolonies
Wordt gebruikt voor landelijke nederzettingen, voornamelijk bewoond door kunstenaars, in een omgeving die wordt gezien als bevorderlijk voor artistieke bezigheden. Historisch voornamelijk gevormd om te ontsnappen aan het stadsleven of om dicht bij de natuur of het eenvoudige buitenleven te zijn.
Categorie: Nederzettingen en landschappen > nederzettingen naar bewoners.
kunstenaarsverklaringen
Wordt gebruikt voor teksten - vaak gaat het om korte teksten - waarin kunstenaars, bijvoorbeeld, hun eigen werk verklaren of ingaan op de theoretische concepten waarop dat werk is gebaseerd.
Categorie: Informatievormen > verkondigende documenten.
kunstenaarsboeken
Wordt gebruikt voor boeken die door kunstenaars zijn gemaakt of bedacht, ongeacht het aantal exemplaren waarin het werk is vervaardigd. Gebruik `kunstenaars` (ALT of `artists`) in combinatie met `geschriften` voor informatieve teksten die door kunstenaars zijn geschreven. Gebruik `boekwerken` voor door kunstenaars gemaakte boeken waarbij de nadruk wordt gelegd op het feit dat het object an sich een kunstwerk is. Gebruik `book objects` voor werken die op boeken lijken of waar boeken deel van uitmaken, maar die niet op die manier informatie overdragen die kararteristiek is voor boeken.
Categorie: Informatievormen > boeken naar productieomstandigheden.
kunstenaars
Met name te gebruiken voor mensen die beeldende kunstwerken produceren. Gebruik `uitvoerend kunstenaars` voor personen die zich bezighouden met de uitvoerende kunsten.
Categorie: Personen > personen in de visuele kunsten.
kunstdruk(papier)
Te gebruiken voor papier of bord met een bijzonder glad oppervlak aan één of beide zijden, dat wordt verkregen door een coating met een minerale stof of drukken met rollers.
Categorie: Materialen > papier naar vorm.
kunsteducatie
Onderwijs gericht op het bevorderen van begrip van kunst, vooral door middel van kijken en ervaren.
Categorie: Vakgebieden > onderwijs naar onderwerp.
kunsten
In brede zin te gebruiken voor de activiteiten op die gebieden die zowel uitvoerende als beeldende kunsten omvatten. Gebruik `kunst` met betrekking tot schone kunsten of de schone kunsten en kunstnijverheid samen.
Categorie: Vakgebieden > kunst en aanverwante vakgebieden.
kunstcritici
Zij die zijn gespecialiseerd in het recenseren van kunst.
Categorie: Personen > personen in beroepen met betrekking tot de kunsten.
kunstaardewerk
Sierpottenbakkerswerk vervaardigd door kunstenaars en ambachtslieden die de nadruk leggen op het artistieke aspect van hun werk; van een type dat nauw verwant is aan de Arts & Crafts Movement.
Categorie: Objectgenres > pottenbakkersgoed.
kunstcommissies
Overheidsinstanties die bestuurlijke, wettelijke of juridische bevoegdheden hebben op het gebied van kunst.
Categorie: Organisaties > raden (organisaties).
kunst
Te gebruiken met betrekking tot de bestudering of uitoefening van de schone kunsten, of schone kunsten en kunstnijverheid samen. Gebruik `kunsten` met betrekking tot de beeldende en uitvoerende kunsten samen. Gebruik `kunstwerken` of `kunstobjecten` voor de feitelijke werken of objecten van schone kunsten of kunstnijverheid.
Categorie: Vakgebieden > beeldende kunsten.
Kung
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Angola en Namibië.
Categorie: Stijlen en Perioden > San.
Kunda (Zuidelijk Afrikaanse stijl)
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Malawi, Mozambique, Zambia en Zimbabwe.
Categorie: Stijlen en Perioden > Maravi.
kuiven (ornamenten)
Ornamentele kroonlijst bovenop een scherm of kornis, meestal in de vorm van bladeren, tudorbloemen of miniatuur kantelen. Wordt voornamelijk aangetroffen in Engelse laat- gotische architectuur.
Categorie: Onderdelen > opgaande en randornamenten: architectonisch.
kuitbroeken
Kuitlange broeken die worden gedragen door vrouwen en meisjes.
Categorie: Kleding > broeken.
kuiven (architectuur)
Sierafwerkingen, zeer decoratief, die bestaan uit een regelmatige reeks motieven die boven op muren, dakranden en dergelijke, zijn geplaatst. De term kan ook worden gebruikt voor gelijksoortige decoraties op meubelen of glazen voorwerpen.
Categorie: Onderdelen > top- en randornamenten.
kuisheidsgordels
Riemachtige artikelen die vooral in de Middeleeuwen door vrouwen werden gedragen, bedoeld ter voorkoming van vleselijke gemeenschap.
Categorie: > .
kuipersreeschaven
Schaven met lengtes van 1,50 tot 2 m lang, die ondersteboven op een standaard staan. Het te schaven hout wordt eroverheen gehaald.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > reeschaven.
kuiperstrekmessen (recht)
Haalmessen waarvan de handvatten licht omlaag zijn gebogen om buitenbochten te snijden, zoals de buitenkant van duigen voor tonnen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > haalmessen (houtbewerkingsgereedschap).
kuiperskloofmessen
Messen met een groot rechthoekig blad en dikke rechte rug.
Categorie: > .
kuipershamers
Bijlen met een bot blad. Worden gebruikt om hoepels van vaten in de juiste positie te brengen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > dissels: houtbewerkingsgereedschap.
kuipershaalmessen
Schaven met een breed, gebogen blad. Worden gebruikt om vaten van binnen te effenen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > egalisatieschaven.
kuipersdissels (rechte)
Gereedschappen die lijken op @rounding adzes maar worden gebruikt voor grover werk, onder andere het kortzagen van pluggen of het materiaal daarvoor.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > dissels: houtbewerkingsgereedschap.
kuipersbijlen
Gereedschap met een kort handvat dat zodanig met spieën in de kop is vastgezet dat het een scherpe hoek met het blad maakt.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > dissels: houtbewerkingsgereedschap.
kuipers
Personen die houten vaten of tonnen maken of repareren. Wordt ook gebruikt voor ambachtslieden aan boord van schepen die tonnen of andere vaten repareren.
Categorie: Personen > personen in ambachten en beroepen naar product.
kuipen (techniek)
Het vervaardigen van vaten en tonnen.
Categorie: Procédés en Technieken > voorwerpvervaardigingsprocédés en -technieken.
kuipen
Grote houders gebruikt voor het bewaren of opslaan van vloeistoffen.
Categorie: Houders > houders naar vorm.
Kufic
Een hoekig Arabisch schrift.
Categorie: Onderdelen > Arabische schriften.
kuduo
Te gebruiken voor vaten van koperlegering, gegoten volgens het verloren wasmodel en gebruikt door de Akan volkeren in Ghana om kostbaarheden in te bewaren, zoals goudpoeder en kralen, en voor verscheidene rituele doeleinden; in verschillende vormen en stijlen uitgevoerd en vaak voorzien van een scharnierend deksel.
Categorie: Houders > ceremoniële vaten.
kubistisch
Verwijst naar de internationale kunstbeweging, in 1908 begonnen door Pablo Picasso en Georges Braque, die zich in fasen ontwikkelde en voortduurde tot de vroege jaren 20. De stijl kenmerkt zich door een nadruk op het platte, tweedimensionale oppervlak van de afbeelding, de afwijzing van traditionele weergavemethoden en het uiteen laten vallen van voorwerpen, zodat verschillende zijden van een object gelijktijdig zichtbaar zijn.
Categorie: Stijlen en Perioden > moderne Europese kunststijlen en stromingen.
Kubbestols
Noorse stoelen die van boomstammen zijn gemaakt.
Categorie: Interieurinrichting > stoelen naar vorm.
Kuwaa
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Liberia.
Categorie: Stijlen en Perioden > West-Atlantische stijlen.
Kutep
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die voornamelijk leeft in het noorden van Nigeria, en voor een klein deel in Kameroen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Benue-Congo tak.
kustwachten
Militaire of marine strijdkrachten die het zeerecht van een land uitvoeren, vaartuigen helpen die schipbreuk lijden of in nood zijn aan of dichtbij de kust, en in sommige landen hulp bieden bij de scheepvaart, smokkelen tegengaan en in tijd van oorlog de reguliere marine versterken.
Categorie: Organisaties > strijdkrachten.
kustversterkingen
Versterkingen die zijn opgeworpen langs zeekusten, om de doorgang van schepen te verhinderen of om het land tegen aanvallen te beschermen.
Categorie: Bouwwerken > verdedigingswerken.
kustvaarders
Te gebruiken voor meestal kleine of middelgrote schepen die worden gebruikt voor navigeren langs de kust; zijn over het algemeen koopvaardijschepen die handel en communicatie regelen tussen kleinere havens en tussen grote opslagplaatsen en het achterland.
Categorie: Vervoermiddelen > vaartuigen naar locatie of context.
kwijtscheldingen
Documenten waarmee iemand van een recht of verplichting tot iets wordt ontheven. De term wordt met name gebruikt in militaire en juridisch verband.
Categorie: Informatievormen > juridische documenten.
KWIC-indexen
Indexen waarin ieder hoofdwoord in de ingang op een vaste plaats binnen de ingang verschijnt, en samen met andere ingangen op alfabetische volgorde wordt geplaatst.
Categorie: Informatievormen > indexen met trefwoordpermutatie.
Kwere
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Tanzania.
Categorie: Stijlen en Perioden > Oost-Afrikaanse kuststijlen.
Kwena
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Botswana.
Categorie: Stijlen en Perioden > Tswana.
kwelputten
Bedekte putten met een binnenwerk met open voegen, waardoor het afvalwater uit de septische tank in de omringende grond sijpelt of lekt.
Categorie: Onderdelen > onderdelen van loodgieterswerk en afvoersystemen voor regenwater.
Kwele
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Gabon en de Republiek Congo.
Categorie: Stijlen en Perioden > Kota-Mbete regionale stijlen.
kwekerijen
Tuinbouwvoorzieningen waar bomen, struiken en planten worden gekweekt voor verkoop en overplanting naar elders, of om te gebruiken als moederstammen voor enten.
Categorie: Bouwwerken > tuinbouwgebouwen.
kwekers
Personen die een plantenkwekerij bezitten of leiden.
Categorie: Personen > hoveniers.
kweekkassen
Plantenkassen waarin planten buiten het seizoen worden gekweekt met verwarming, voornamelijk ten behoeve van de markt.
Categorie: Bouwwerken > kassen (tuinbouwgebouwen).
kwasten (garneersel)
Neerhangend garneersel. Voor de 20e eeuw meestal een houten vorm bedekt met strengen zijde of kamgaren. Tegenwoordig vaak slechts een bosje draden, koorden of andere strengen die aan de bovenzijde bijeen worden gehouden.
Categorie: Materialen > garneersel (materiaal).
kwarttrappen
Trappen die op een overloop 90 graden draaien. Voor trappen zonder overloop die 90 graden draaien wordt `quarterturn stairs gebruikt.
Categorie: Onderdelen > trappen naar vorm : overlopen.
kwartskristal
Een doorzichtige variant van kwarts.
Categorie: Materialen > kwarts.
kwartsklokken
Zeer nauwkeurige elektronische klokken die gebruik maken van de natuurlijke frequentie van de trillingen van kwartskristallen om het mechaniek van de klok te reguleren.
Categorie: Meetinstrumenten > elektronische klokken.
kwartsiet
Een metamorf gesteente dat voornamelijk bestaat uit korrelige kwarts die met silica is gecementeerd tot een homogene massa met een zeer hoge trek- en pletvastheid; wordt vooral gebruikt als een bouwsteen, als grind in de wegenbouw en als aggregaat in beton.
Categorie: Materialen > metamorf gesteente.
kwarts
De meest algemene variant van siliciumdioxide.
Categorie: Materialen > mineraal.
kwartiermutsen
Kleploze, vouwbare textiele hoofddeksels die worden gedragen als onderdeel van een militair uniform.
Categorie: Kleding > petten en mutsen naar functie.
kwartaalverslagen
Verslagen die met tussenpozen van drie maanden worden gemaakt.
Categorie: Informatievormen > administratieve rapporten naar frequentie.
kwart plaat
Formaat fotografische plaat, ongeveer 8 bij 10 cm.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > afmeting: foto-formaten.
kwart eagles
Gouden munten uit de VS die tussen 1796 en 1929 zijn uitgegeven met een waarde van twee dollar en vijftig cents ofwel een kwart van een eagle.
Categorie: Ruilmiddelen > dollarmuntstukken.
kwart dollars
Munten, uitgegeven in verscheidene metalen, met een waarde van vijfentwintig cents.
Categorie: Ruilmiddelen > centstukken.
Kwanyama
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Angola.
Categorie: Stijlen en Perioden > Ambo (stijlen van Zuid-Angola en Noord-Namibië).
kwantitatieve analyse
Chemische analyse die als doel heeft om de hoeveelheden te bepalen van de substanties waaruit een stukje materiaal bestaat.
Categorie: Procédés en Technieken > chemische analyse.
kwallen
Vrij zwemmende holtedieren, m.n. die van de groep van de Scyphozoa, met een zacht, doorschijnend, vaak fraai gekleurd klok- of parapluvormig lichaam en tentakels, die bij aanraking vaak een branderig gevoel veroorzaken.
Categorie: dieren > holtedieren.
kwaliteitshout
Planken voor timmerwerk met weinig foutjes en geschikt voor zorgvuldig afgewerkt houtwerk.
Categorie: Materialen > timmerhout naar kwaliteit.
kwaliteitsbeheersing
Het uitkiezen van de kwaliteitseisen waaraan een project moet voldoen en het controleren van de eigenschappen van het voltooide werk om te verzekeren dat dit aan de normen voldoet. Gebruik `kwaliteit` voor het concept van intrinsieke verdienstelijkheid, waarde of uitmuntendheid in de context van esthetische beoordeling.
Categorie: Functionele activiteiten > met handel verwante functies.
kwaliteit
Tegebruiken in verband met het esthetische oordeel over het idee van inherente verdienste, innerlijke waarde of uitmuntheid in iets. Gebruik `kwaliteitsbeheersing` om kwaliteitsnormen voor een project te selecteren en het afgeleverde werk te controleren om er zeker van te zijn dat aan deze normen is voldaan.
Categorie: Abstracte Begrippen > esthetische begrippen.
kwalitatieve analyse
Chemische analyse die als doel heeft om de aard van de chemische bestanddelen van een materiaal te onderzoeken.
Categorie: Procédés en Technieken > chemische analyse.
kwakkuilen
Zakvormig kuilnet, gebruikt op de grote Volendammer botter. Het net wordt recht achter het schip gesleept en wordt opengehouden door 2 schuin vanaf de zijden van het achterschip in het water gestoken kwakkebomen [GSWZ].
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > sleepkuilen.
kwakken
Vissersvaartuig van de Zuiderzee van dezelfde familie als de botter dat vooral te Volendam werd gebruikt. Het was een bijzonder zeewaardig schip, dat met de kwakkuil viste.
Categorie: Vervoermiddelen > botters.
Kwahu
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, een subgroep van het kustvolk Akan, die leeft in Ghana.
Categorie: Stijlen en Perioden > kust-Akan.
kwadraturen
Illusionistische schilderingen uit de 16e tot de 18e eeuw die zich meestal op plafonds en soms op muren bevinden, en die de daadwerkelijke architectuur van het interieur lijken te vergroten.
Categorie: Beeldmateriaal > schilderingen naar locatie of context.
kwadrantvormig
Te gebruiken als een bijvoeglijk naamwoord om de vorm aan te duiden van een kwartcirkel of een boog van 90 graden.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > vorm.
kwadranten (meetinstrumenten)
Instrumenten voor het meten van horizonshoogten, die meestal bestaan uit een boog van 90 graden met een schaalverdeling, een vizier en een loodje.
Categorie: Meetinstrumenten > meetinstrumenten voor het meten van verticale hoeken.
kwadraatnetvergroting
Een methode voor het overbrengen van een tekening op een ander oppervlak op een andere schaal, met name op een groter oppervlak dat moet worden beschilderd, bijvoorbeeld een doek of een muur.
Categorie: Procédés en Technieken > overdrachttechnieken.
kwabstijl
oorschelpstijl Ruimere term: kunstnijverheidsstijlen van renaissance en barok
Categorie: Stijlen en Perioden > kunstnijverheidsstijlen van renaissance en barok.
KWAC-indexen
Indexen waarin ieder hoofdwoord in het artikel naar voren wordt gehaald, op alfabetische volgorde, gevolgd door de resterende woorden die erna komen, en daarna gevolgd door dat deel van de originele titel dat voor het hoofdwoord kwam.
Categorie: Informatievormen > indexen met trefwoordpermutatie.
kwaal
Abnormale werking van één of meer systemen, delen of organen van een organisme.
Categorie: Abstracte Begrippen > begrippen met betrekking tot gezondheid.
KWOC-indexen
Indexen waarin alle hoofdwoorden in een ingang worden gescheiden van de ingang, en op aparte eigen regels worden geplaatst met de oorspronkelijke, volledige ingang eronder.
Categorie: Informatievormen > indexen met trefwoordpermutatie.
kwiteren
Het schriftelijk bevestigen van de betaling van een rekening of de levering van geld, stukken of goederen.
Categorie: Functionele activiteiten > economische en financiële functies.
kwitanties (contracten)
Documenten waarmee wordt bekrachtigd dat aan de bepalingen en de voorwaarden die in een contract waren gestipuleerd, volledig is voldaan.
Categorie: Informatievormen > kwijtscheldingen.
kwitanties
Schriftelijk bewijs van het in ontvangst nemen van goederen of sommen geld die geleverd of betaald zijn.
Categorie: Informatievormen > financiële documenten.
kwispedoors
Houders om speeksel op te vangen, vooral van pruimtabakgebruikers; met een brede rand of trechtervormige mond, vaak van metaal.
Categorie: Houders > houders voor roken en tabakgebruik.
kwikthermometers
Gewone vloeistofthermometers met kwik als vulling.
Categorie: > .
kwikzilver
Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Hg en het atoomnummer 80. Het is een glanzend zilverachtig metaal dat vloeibaar is bij normale temperaturen. Ook te gebruiken voor het metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, verscheidene voorwerpen en materialen te maken.
Categorie: Materialen > kwik en amalgaam.
kwikdamplampen
Lampen waarin licht wordt geproduceerd door middel van een elektrische boog tussen twee elektrodes in een geïoniseerde kwikdampatmosfeer. Ze geven een blauw-groen licht af, dat rijk is aan ultraviolette straling.
Categorie: Onderdelen > high-intensity discharge lamps.
kwikbarometers
Barometers die de luchtdruk meten door de hoogte te meten van een kwikkolom die door de luchtdruk omhoog kan worden gehouden.
Categorie: Meetinstrumenten > barometers.
kymografen
Instrumenten voor het meten en grafisch vastleggen van variaties in de druk van een vloeistof, bijvoorbeeld van de menselijke hartslag.
Categorie: Meetinstrumenten > meetinstrumenten voor het meten van druk.
kymatia
Het afdekkende lijstwerk van een klassieke kroonlijst, vooral wanneer dit de vorm heeft van een cyma, hoewel het ook een beuling- of holle kwartcirkellijst kan zijn.
Categorie: Onderdelen > kroonlijstonderdelen.
kylikes
Antiek drinkgerei in de vorm van een wijde, ondiepe kom op een hoge voet of voetstuk met twee omhoogkrullende handvaten.
Categorie: Houders > drinkgerei.
kyathoi
Lepels met lange handvatten die worden gebruikt voor het opdienen van wijn uit een krater.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > gebruiksvoorwerpen voor het opdienen van voedsel.
kyals
Tuitlampen, meestal van tin, met een cilindervormige houder en een koepel- of kegelvormige deksel en een of meer pithouders. De houder past in een apart bakje met een halfrond handvat en een druppelvanger.
Categorie: Interieurinrichting > tuitlampen.
kyrialen
Liturgische boeken die de vaststaande misgezangen bevatten.
Categorie: Informatievormen > liturgische teksten.
lauanhout
Hout dat op mahonie lijkt; wordt gebruikt voor meubels, schrijnwerk, lambrisering en scheepsbouw.
Categorie: Materialen > hardhout.
latwerken
Kleine priëlen, vaak slechts tweedimensionaal, die meestal worden gebruikt om klimplanten te ondersteunen of als zonnescherm.
Categorie: Bouwwerken > priëlen.
latwerkbijlen
Gereedschap met een bijlblad en het slagvlak van een hamer. Worden gebruikt om houten latten te hakken en vast te spijkeren.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > hamerbijlen.
lattice-backstoelen
Stoelen met een rugleuning die uit smalle delen bestaat die elkaar kruisen zodat ze een netachtig patroon vormen.
Categorie: Interieurinrichting > square-backstoelen.
lattentransporteurs
Transportbanden die bestaan uit één of meer kettingen zonder einde, met horizontaal uit elkaar geplaatste latten, die een bewegende ondergrond vormen voor de voorwerpen die worden getransporteerd.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > lopende banden.
lattenmuren
Muren waartegen badding is bevestigd.
Categorie: Onderdelen > muren naar vorm.