Histoportal - Atlas van de mythologie

Categorie: Geschiedenis en volkskunde > Mythologie
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 1158

Searbhan
Categorie: Keltisch Searbhan maakte deel uit van de Fomori, de oude zeegoden. Deze krijger met een oog, een arm en een been bewaakte een toverboom waar niemand bij in de buurt durfde te komen. Maar op hun zestien jaar durende vlucht voor de Fianna sloten Grainne en Diarmuid Ua Duibhne vriendschap met Searbhan. Daarom mochten ze zich verstoppen in de toverboom, zodat Finn MacCool ze niet kon vinden. Searbhan en Diarmuid raakten evenwel slaags toen Grainne een toverbes uit de boom wilde eten. Searbhan vond daarbij De dood.

Seth
Categorie: Egyptisch Seth, god van de storm en Chaos, groeide uit tot god van het kwaad. Deze zoon van de aardgod Geb en de hemelgodin Nut was een woeste figuur met rood haar en een bleke huid. Seth werd zo afgunstig op zijn knappe oudere broer Osiris dat hij hem vermoordde en zelf koning van Egypte werd.

Sesat
Categorie: Egyptisch Oudegyptische godin van het schrift, de wiskunde en de bouwplannen. Zij houdt de koninklijke annalen bij, met de regeringsperiode van iedere koning en de feestreden die bij de koningskroningen worden uitgesproken. Ook staat zij de koning bij bij het bouwen van tempels. Zij geldt als dochter of zuster van Toth en draagt een pantervel over haar gewaad.

Sfinx
Categorie: Fabelwezens De Sfinx was in het oude Egypte een mannelijk beeld met het lichaam van een leeuw en een mensenhoofd, soms met vleugels. De meeste sfinxen stellen een koning voor in zijn hoedanigheid van zonnegod. Bekend is de Sfinx van Gizeh die koning Chefren zou voorstellen en zijn vervaardigd tijdens de 4e dynastie. Bij de oude Assyriërs komt de Sfinx voor als bewaker van de ingang tot de tempel. In het oude Griekenland is de Sfinx de demon van De dood, verderf en ongeluk, die als vrouwenfiguur wordt weergegeven, soms als gevleugelde leeuw met vrouwenhoofd of als vrouw met borst, poten en klauwen van een leeuw.

Shesmu
Categorie: Egyptisch Shesmu was een Egyptische god van het dodenrijk die zondaars onthoofde op bevel van Osiris. Hij werd ook in verband gebracht met olien voor schoonheid, wijn en balsemingen. In het Egyptische Boek van de Doden werd hij `Heer van het bloed`genoemd.

Shaushka
Categorie: Oosters Shaushka was een belangrijke Hurritische godin die gelijkgestedl werd aan Ishtar, de Babylonische godn van liefde, Vruchtbaarheid en oorlog. Ze werd afgebeeld als een gevleugeld figuur die op een leeuw stond, vergezeld van twee vrouwen.

Shannon
Categorie: Keltisch Shannon is de naam van de langste rivier van Ierland. Shannon is ook de kleindochter van de zeegod Manannan Mac Lir.

Shamash
Categorie: Oosters Shamash was de Babylonische zonnegod. Bij de Sumeriers heette hij Uru. HIj zag alles en werd daarom ook god van de gerechtigheid en waarzeggerij. Voor zijn licht bleef geen misdaad verborgen en gaf zelfs de toekomst zich bloot. Zijn vrouw was Aya, bij wie hij Kittu, de gerechtigheid en Misharu, de wet en rechtschapenheid, als zoons had.

Shu
Categorie: Egyptisch Shu, de Egyptische luchtgod, wormde samen met Tefnut, de godin van het vocht, het eerste goddelijke paar. Zijn naam betekende `leegte` of `hij die omhoog stond`. Hij ontstond toen de oppergod Ra, als Ra-Atum, hem en zijn vrouw uitspuwde of uitniesde. Shu en Tefnut brachten Geb, de aarde, en Nut, de hemel ter wereld. Shu was Ra`s troonopvolger, maar lag voortdurend onder vuur van de volgelingen van de Slang Apep, zodat hij tenslotte troonsafstand deed ten gunste van zijn zoon Geb. Na een storm die ruim een week aanhield, vestigde Shu zich in de hemel. Als zoon van de zonnegod Ra werd hij wel afgebeeld met een leeuwenkop.

Sita
Categorie: Oosters Sita, Indische aard- en vruchtbaarheidsgodin en incarnatie van de godin Lakshmi, werd geboren uit een pas geploegde akker. Zij geldt als gemalin van Rama. nadat zij door de demonenkoning Ravana werd geschaakt, wordt zij bij haar vrijlating door haar gemaal van ontrouw verdacht. Daarop keert zij vrijwillig terug in de `schoot van moeder aarde`, waaruit zij is geboren.

Sisyphus
Categorie: Grieks - Romeins Sisyphus, in de Griekse mythologie zoon van de koning van Thessalië Aiolos, geldt als de stichter en koning van Korinthe. Hij is sluw en boosaardig. Hij overvalt reizigers en ketent de god van De dood, Thanatos, zodat gestorvenen de Onderwereld niet meer kunnen bereiken totdat de god van de Onderwereld Hades zelf ingrijpt. Sinds zijn dood moet Sisyphos als straf voor zijn daden in het dodenrijk een rotsblok tegen een berg omhoog wentelen, dat steeds weer omlaag valt (vandaar Sisyphusarbeid: zware arbeid die geen resultaat oplevert).

Sirenen
Categorie: Fabelwezens De Sirenen waren in de Griekse mythologie halfgoddelijke wezens met een vogellichaam en een vrouwenhoofd, dochters van de zeegod Phorkys of van de stroomgod Achelos. Ze leven op een eiland dat deel is van drie kleine rotsige eilanden. In Homerus` Odysseia lokken zij met hun betoverend gezang de zeelieden naar hun eiland om hen te doden. Odysseus weerstaat hen door zijn makkers was in de oren te stoppen en zichzelf aan de mast van zijn schip vast te binden. Ook de Argonauten liepen gevaar toen ze langs het eiland van de Sirenen voeren. Orpheus zag echter onmiddellijk het gevaar in en begon een lied te spelen op zijn lier dat de mooie (maar fatale) stemmen van de Sirenen overstemde. De Sirenen waren mooie wezens die met hun melodieuze stem onvermoede reizigers naar hun eiland lokten opdat hun schip, alvorens het eiland te bereiken, tegen de scherpe klippen voor de ingang van het eiland liep. Het waren zeewezens en stonden vermoedelijk onder het bevel van de zeegod Poseidon.

Sinann
Categorie: Keltisch Sinann was een waternimf en de kleindochtervan de zeegod Lir. Het verhaal gaat dat de rivier de Shannon ontstaan is nadat zij werd achtervolgd door een god van wie ze probeerde te ontsnappen.

Sin
Categorie: Oosters Sin was de Sumerisch-Babylonische maandogd, vader van de zonnegod Shamash, Inanna en van de vuurgod Nusku. HIj werd verwekt toen de luchtgod Enlil de graangodin Ninlil verkrachtte. Hij werd geboren in de Onderwereld. Sins echtgenote was Ningal. Hij werd meestal afgebeeld als een oude man met een blauwe baard. Sin was de vijand van de verdorvenen, want hij bracht hun slechte daden aan het licht. HIj gold als een wijze god die door zijn wassen en afnemen de tijd mat.

Simon Bolivar
Categorie: Biografien Bolivar was de revolutionair die hielp Venezuela, Colombia, Equador, Peru en Bolivia om zich van Spanje vrij te vechten. Inleiding: Bolivar was de zoon van een Venezuelaanse aristocraat. Hij was een weerbarstig kind. Toen hij negen jaar oud was, waren zijn beide ouders gestorven. Op zijn 16e ging hij naar Europa om zijn opleiding af te maken. Na drie jaar in Spanje doorgebracht te hebben, keerde hij in 1801 terug naar Venezuela samen met zijn jonge Spaanse vrouw. Zijn vrouw stierf bijna onmiddellijk aan gele koorts. Als reactie op deze tragedie stortte Bolivar zich in de politiek hoewel hij nog erg jong was. Hij ging terug naar Europa waar het idee bij hem postvatte dat hij zijn land van de Spaanse overheersing moest bevrijden. Op de Monte Sacro in Rome zwoer hij de eed dat hij dit zou bereiken. Napoleon: Bolivar was aanwezig bij de kroning van Napoleon in 1804 en was diep onder de indruk van wat één man had weten te bereiken. Hij was alleen niet zo onder de indruk van de keizerlijke pracht en praal en vond dat Napoleon de Franse Revolutie had verraden. Toen hij later succes had en de macht in handen kreeg, wilde hij niets weten van keizerlijk eerbetoon en bleef tevreden met de eenvoudige titel van `Bevrijder` (El Liberator). In 1815 liepen de eerste pogingen van Bolivar om Venezuela en Colombia te bevrijden uiteindelijk uit op een nederlaag tegen de troepen van de Spaanse koning. Bolivar vluchtte naar Jamaica, maar keerde in 1818 terug met een leger van Britse vrijwilligers.

Silvani
Categorie: Fabelwezens Silvani zijn in de Brits-Keltische mythologie gevleugelde feeen die in het woud leven. Ze lijken meer op geesten dan op standaard feeen. Ze zijn gek op alles dat de kleur rood draagt.

Silvanus
Categorie: Grieks - Romeins Silvanus was de bosgod van de oude Romeinen en beschermer van planten, bomen en kudden. Hij was zeer populair bij het volk op het platteland. Aan hem werden de eerstelingen van de veldvruchten geofferd, dit was een cultus waarbij vrouwen waren uitgezonderd. Andere godheden die met hem worden geässocieerd zijn o.a. Faunus en Pan.

Sigyn
Categorie: Germaans Sigyn was de trouwe echtgenote van Loki en de moeder van Vali. Wanneer de goden Loki vastketenen en door een Slang venijn op zijn hoofd doen neerdruppelen, vangt Sigyn het gif in een schaal op.

Sigurd
Categorie: Germaans Sigurd was als Germaanse held vergelijkbaar met de Keltische Arthur. Hij was de pleegzoon van Regin, de smid. Regin liet hem de grote goudschat halen die van Regins vader Hreidmar was geweest en die oorspronkelijk had toebehoord aan de dwerg Andvari. Om het goud te bemachtigen hadden Regin en zijn broer Fafnir Hreidmar gedood, maar Fafnir wilde het goud alleen voor zichzelf en veranderde in een draak. Sigurd stak op listige wijze de draak in de buik en verkreeg zo het dwergengoud en speciale wijsheid: Fafnir kon namelijk de taal van de vogels verstaan. Toen Sigurd er, via de vogels, achterkwam dat Regin hem wilde vermoorden, was hij zijn pleegvader te slim af en doodde hij hem.

Signy
Categorie: Germaans Signy was de dochter van Volsung, een nakomeling van Odin. Na haar huwelijk met de Gotische koning trachtte ze haar vader en broers tegen hem te waarschuwen, maar tevergeefs. Ze werden in een hinderlaag gelokt en elke nacht verslond een wolf een van hen, tot alleen de jongste broer Sigmund over was. Signy liet door een slaaf zijn gezicht insmeren met honing zodat de wolf hem zou likken en niet bijten. Signy hielp Sigmund wraak te nemen. Ze sliep zelfs in vermomming met hem, waarna een zoon, Sinfiotli, werd geboren. Later plaatste ze Sinfiotli onder Sigmunds hoede, maar beiden werd gevangen genomen door Siggeir. Een toverzwaard bevrijdde hen en doodde Siggeir en zijn zoons. Signy verkoos De dood in het brandende Gotenpaleis, maar vertelde Sigmund eerst nog dat hij Sinfiotli`s vader was.

Sif
Categorie: Germaans Sif was de vrouw van Thor en waarschijnlijk een vegetatiegodin. De boze god Loki sneed haar mooie gouden lokken af en zorgde ervoor dat het winter werd. Thor werd razend en verplichte Loki dat hij het moest vergoeden. Loki haalt Dwergen over het gouden haar van Sif te vervaardigen

Sjamaan
Categorie: Verscheidene Sjamanen waren oude priesters die tot zowel de spirituele als de materiele wereld behoorden en die bovennatuurlijke vermogens hadden om te genezen en zich (meestal) in een dier te transformeren.

Sjamaan
Categorie: Verscheidene De Sjamaan is in het poolgebied een universele figuur, die optreedt als bemiddelaar in transacties tussen mensen en de zielen van dieren of de meetser van de dieren. Mythen vertellen hoe de Sjamaan eerst een langzame, eenzame en zware inwijding moet ondergaan, waarbij hij in zijn worsteling met geesten zijn vermogens verwerft, voordat hij naar huis gaat. Als de Sjamaan in trance raakt, verlaat zijn ziel het lichaaam en reist deze naar de geestenwereld. Daar aangekomen, derhandelt de Sjamaan met de meester of beschermgeest der dieren, zodat deze de dieren naar de jager zendt en de dieren als voedsel kunnen dienen.

Skull & Bones
Categorie: Geschiedenis Oorsprong Het verhaal begint bij de Yale Universiteit te Connecticut, waar drie lijnen van Amerikaanse sociale geschiedenis-- spionage, drugshandel en geheime verenigingen samensmelten. Elihu Yale was geboren in de buurt van Boston, opgeleid in Londen en diende in de East India Company. In 1687 werd hij gouverneur van Fort Saint George, Madras. Hij vergaarde een fortuin in de handel en keerde terug naar Engeland in 1699. Yale raakte bekend als een royale philantropist. Na het ontvangen van een verzoek om financiële steun van de Collegiate school, stuurde hij een donatie vergezelt van boeken. Na meerdere donaties werd in 1718 door Cotton Mather voorgesteld de naam van de school te veranderen in Yale College. Yale Universiteit in Connecticut Er staat een standbeeld van Nathan Hale op het oude terrein van Yale Universiteit. Een kopie van dit beeld staat voor het hoofdkwartier van de CIA in Langley, Virginia. Dit standbeeld komen we ook nog een keer tegen bij de Phillips Academy in Andover, Massachusetts (waar George Herbert Walker Bush in 1948 naar school ging en op zijn twaalfde toetrad tot een geheime vereniging). Nathan Hale, samen met drie andere aan Yale afgestudeerde, was lid van de Culper Ring, een van de eerste inlichtingendiensten in Amerika. Tijdens de revolutionaire oorlog was deze door George Washington opgezette inlichtingendienst uiterst succesvol. Nathan was de enige agent die door de Britten ontmaskerd werd en nadat hij al zijn geheimen had vrijgegeven, werd hij in 1776 opgehangen.

Skrymir
Categorie: Germaans Skrymir (`uitgestrekt`) was een buitengewoon grote vorstreus. Hij was zo groot, dat toen Thor en zijn dienaren, eens overnachtten in een enorme zaal, ze zich in werkelijkheid in de duim van Skrymirs lege handschoen bleken te bevinden. Toen Thor later de slapende Skrymirs schedel probeerde in te slaan dacht die dat er blaadjes op zijn hoofd waren gevallen. Later beseften Thor en zijn metgezellen dat Skrymir op een waanidee bewustte, die door de vorstreuzen was bedacht om te voorkomen dat zij Utgard, de burcht van de reuzen zouden bereiken.

Skoll
Categorie: Germaans Skoll was een wolf die de Zon achterna zat tijdens haar tocht langs de hemel. Op Ragnarok zou Skoll de Zon grijpen en verslinden. Vlak daarvoor zou de Zon een dochter baren die haar qua schoonheid zou evenaren. Zij zou de nieuwe aarde verwarmen die na Ragnarok zou oprijzen uit de zee. Een andere wolf, Hati, joeg op de Maan. Beide wolven waren zoons van een reuzin uit het Ijzerwoud.

Skirnir
Categorie: Germaans Skirnir was een dienaar van Freyr, de vruchtbaarheidsgod. Toen die met de vorstreuzin Gerda wilde trouwen stuurde hij Skirnir naar Jotunheim, het land van de vorstreuzen. Het kostte Skirnir echter veel moeite haar te overtuigen en moest hij overgaan tot dreigementen. Eindelijk stemde ze dan toe in een ontmoeting met Freyr en zo streek Skirnir zijn beloning op. Skirnir reisde ook eens, in opdracht van Odin, naar de Dwergen om bij hen een toverspeer te bestellen waarmee de wolf Fenrir kon worden vastgelegd.

Skadi
Categorie: Germaans Skadi of Skade (`verwoesting`) was de vrouw van de zeegod Njord en een dochter van de vorstreus Thiassi. Toen de goden van Asgard haar vader doodden vanwege de diefstal van Iduns appels, trok zij gewapend naar Asgard. Ze aanvaardde als genoegdoening geen appels maar eiste een echtgenoot en een portie pret. Dit werd haar toegestaan op voorwaarde dat zij haar man koos op grond van zijn voeten. Menend dat de mooiste voeten Balder toebehoorden koos ze echter Njord. Njord en Skadi konden het in elkaars woningen niet uithouden en besloten alleen te blijven leven. Skadi bleef echter betrekkingen met de goden onderhouden: zo plaatste zij de gifslang boven het hoofd van de in een grot geboeide Loki.

Sleutels van Erin
Categorie: Mythen Hier volgt een stuk uit De Sleutels van Erin, het Keltisch epos dat het verhaal vertelt van de komst van de Tuatha De Danann en de vloek die al het leven in Ierland bedreigde. Proloog In de tijd van machtige magiërs, grote oorlogen en trotse goden huisde het volk van Nemed aan de groene kusten van het oeroude Ierland waar zij met machtige vloten aan waren gekomen. Van de vierendertig schepen ontsnapten er slechts negen aan de storm en landden op het heilige eiland. Zij leefden hier vrij en vreemdzaam onder elkaar tot er op een dag een donkere dreiging uit het oosten kwam die hun leven voorgoed zou veranderen. De Fomori, donkerharige barbaren die afstamden van zeegoden, had hun oog laten vallen op het mystieke groene eiland waar vele geheimen en krachten huisden. Onder leiding van hun magiër-koning Balor en krijgsheer Conann de Veroveraar knechtten zij het volk van Nemed dat in slavernij verviel. De weinige overlevenden van de slachtenij vluchtten naar de vier windstreken voorbij de negende golf. Maar ook de tijd van de Fomori kwam aan zijn einde toen, na negen keer negen jaar, de Fir Bolg, afstammelingen van de Nemediërs, vanuit het land voorbij de horizon oprukten om hun voorvaderlijk land op te eisen. Uit het verre Griekenland waren zij gekomen, waarheen hun voorvaderen, kinderen van Nemed, heen waren gevlucht na de Slag bij Conanns Toren. Aan het hoofd van de Fir Bolg stond de wijze Echoaid Mac Erc met zijn schone koningin Tailltu. De Fir Bolg verdeelden Ierland in zijn vijf provinciën, Connacht, Mumha, Ulster, Laighin en het koninklijke Meath, met als hoofdstad Tara, zetel van het prachtige koninklijke paleis.

Sleipnir
Categorie: Germaans Sleipnir was het achtbenige paard van de oppergod Odin. Hij was gesproten uit de verbintenis van de krachtige hengst Svadilfari en Loki, die daartoe de gedaante van een merrie had genomen. Sleipnir kon zich ook over zee en door de lucht verplaatsen en was sneller dan ieder ander paard. Op Ragnarok zou Odin op Sleipnir ten strijde trekken.

Slang 2
Categorie: Symbolen De Slang die in zijn eigen staart bijt staat voor de eeuwigheid, zelfbevruchtiging. de continuiteit van het leven en de hele kosmos. Van ouds af aan is dit het oerembleem van de schepping. Het is tevens een symbool van de tijd, want reeds bij de oude Egyptenaren was het de ring die de vier kosmische goden verenigt; namelijk Seth, Osiris, Isis en Horus. In de 4e-5e eeuw was dit al een attribuut van Saturnus.

Slang
Categorie: Symbolen Van alle diersymbolen is dat van de Slang het opmerkelijkst en het meest complex. De vruchtbaarheidssymboliek die betrekking heeft op de verbouwing van gewassen en op de seksualiteit blijkt een fundamentele karakteristiek van de vroege slangencultus te zijn geweest. Maar analogieën tussen de Slang en de penis, de navelstreng of de geboorte (de slangencultus verenigt mannelijke en vrouwelijke symboliek) zijn niet de enige verklaring voor de belangrijkheid van de Slang in de myhologie. De Slang was ook vrijwel wereldwijd een magisch-religieus symbool van de oerlevenskracht, en soms een beeld van de scheppingsgod zelf. Het motief van de Slang die in zijn eigen staart bijt, symboliseert niet alleen de eeuwigheid maar ook goddelijke almacht. De Slang stond in contact met de mysteries van de aarde, haar wateren en duisternis, en met de Onderwereld, in zichzelf besloten, soms giftig, koudbloedig, zeer teruggetrokken, snel en zonder poten voort kruipend, in staat om grote dieren te verzwelgen en zichzelf te verjongen door zijn eigen huid af te werpen. De vorm van de Slang was al net zo suggestief als zijn andere kenmerken. Men kan er golven in zien, landschappen, slingerende rivieren, wijnranken en boomwortels, en in de lucht de regenboog en de bliksemflits, de spiraalbeweging van de kosmos. Vanwege al die connotaties werd de Slang een zeer wijdverbreid diersymbool. In de Indische mythologie rust de scheppergod Vishnoe in een lus van de grote Slang Ananta (Shesha).

Smertios
Categorie: Keltisch Smertios was een Keltische oorlogsgod die vooral door het Gallische volk Treveri werd vereerd. HIj wordt voorgesteld als atleet die met zijn knuppel een Slang wil uitschakelen. Verder is er niet veel over hem bekend en speelt hij niet zo een grote rol als de overige godheden van de Tuatha De Danann.

Sothis
Categorie: Egyptisch Belichamening van de ster Sirius en met Isis geässocieerde godin. Godin die te maken heeft met overstroming, Vruchtbaarheid en het begin van de wereld. Gedaante: een schitterende ster, en koe of een vrouw met het uiterlijk van Isis. Van alle sterren en sterrenbeelden aan de hemel die de Egyptenaren ontdekten, werden slechts een paar door hen vereerd. Re en Thot belichamen de Zon en de Maan. Osiris symboliseert de constellatie Orion en Horus verschijnt als een manifestatie van de vijf bekende Planeten; Mars wordt de Rode Horus genoemd. Maar in sommige astronomische scènes die op de plafonds van koninklijke graven zijn geschilderd, kunnen de sterrenbeelden en Planeten als goden worden beschouwd. Het mooiste voorbeeld is te vinden in het graf van Seti I in het Dal der Koningen. Op een donkerblauwe achtergrond, die de hemel symboliseert, staan honderden dieren, godinnen en hemelgoden met een korte legenda met hun naam en kwaliteiten. Helaas zijn deze hemelkaarten, die vol beelden zijn, vaak moeilijk te interpreteren. De sterren zouden belichamingen zijn van de zielen van de overledenen. Alleen Sothis geniet een persoonlijke cultus, omdat zij het begin van de overstroming aankondigt. de ster Sirius: Sothis is de naam die de Egyptenaren gaven aan de ster Sirius van de constellatie Grote Hondster. Het is de felste ster aan de hemel, maar heeft vooral een bijzonder kenmerk, dat te maken heeft met de Kalender en de overstroming. De oude Egyptenaren gebruiken twee kalenders: de maankalender voor religieuze feesten en de civiele zonnekalender.

Sokar
Categorie: Egyptisch Sokar is een god die in de stad Memphis wordt vereerd vanaf de vroegste oudheid. Eerst was hij met Ptah de beschermgod van de ambachtslieden. Sokar is ook een begrafenisgod omdat hij de god is van de necropolis van Memphis. Hij heerst als meester over het rijk Ro-Setaoe, `de poort van de galerijen`, waarmee de toegang tot de Onderwereld wordt bedoeld. Sokar manifesteert zich meestal als mummie met een valkenkop.

Soemeriërs
Categorie: Oudheid De Soemeriërs bewoonden het zuidelijke deel van het alluviale stroomgebied van de Eufraat en de Tigris (in het huidige Irak). Zij schreven hun taal op kleitabletten in wigvormige tekens (spijkerschrift) volgens een gecompliceerd systeem, waarbij de tekens stonden voor woorden, lettergrepen of letters. Men kan het linguïstisch gezien met geen enkele andere taal vergelijken. De Soemerische beschaving begon in het vierde millennium, toen de eerste steden met een monumentale, uit leemtegels opgetrokken architectuur verschenen. Irrigatielandbouw, voornamelijk van graan, en veeteelt vormden de economische basis. Het surplus werd geruild tegen materialen van buiten de regio, vooral metaal, timmerhout en edelstenen, hetgeen de langeafstandshandel stimuleerde. De stad met haar omringende landbouwgronden vormde de kenmerkende politieke eenheid. In de tweede helft van het derde millennium probeerde men het land te verenigen onder een centraal politiek en administratief bestuur. Hierin slaagde men het best tijdens de derde dynastie (ca. 2113-2004 v.C.). In de 18de eeuw vormden Semitisch-sprekende groepen (bekend als Amorieten) een nieuwe staat, Babylonie. Er werd geen Soemerisch meer gesproken, hoewel het Soemerische schrift nog meer dan duizend jaar in gebruik bleef voor religieuze doeleinden. Soemerische mythen: De meeste Soemerische myhten zijn bekend geworden door spijkerschrifttabletren die stammen uit het 2e millenniums v. Chr. De tabletten werden ontdekt tussen de resten van tempelarchieven en in de meeste mythen komen de goden voor die in deze tempels werden vereerd.

Spartacus
Categorie: Oudheid Slavenopstand onder Spartacus: In de Oudheid was slavernij een algemeen geaccepteerd verschijnsel, maar soms kwamen slaven in opstand wanneer hun levensomstandigheden werkelijk te slecht waren. De bekendste die zich tegen zijn status van slaaf verzette, was de Romeinse slaaf en gladiator Spartacus. Hij ontsnapte in 73 v. Chr. uit zijn kazerne en organiseerde een opstand. Samen met andere gladiatoren wist hij de Romeinen tot twee keer toe een nederlaag toe te brengen. Aan alle kanten sloten slaven zich bij hem aan; velen van hen waren werkzaam op grote landerijen. Uiteindelijk stond er een leger van zo`n 70.000 slaven. Daarmee trok Spartacus naar het noorden met de bedoeling de slaven naar hun vaderland, Gallië en Thracië, terug te brengen. Zijn succes was wisselend. Het leger had naar de Alpen kunnen trekken, maar maakte liever rechtsomkeert om te plunderen. Daardoor kwam het in 71 v. Chr. tot een laatste strijd tegen Rome. Veel opstandelingen, onder wie Spartacus, vonden De dood. Ruim 6000 slaven werden gekruisigd, waaronder Spartacus zelf. Spartacus is het symbool geworden van de opstand tegen de gevestigde machten door de onderlaag die zich onrechtvaardig behandeld acht.

Stentor
Categorie: Grieks - Romeins Stentor was een van de Griekse helden in de Trojaanse oorlog. Hij is beroemd om zijn sterke stem die een geluid voortbrengt als van vijftig mannen. Vandaar de spreekwoordelijke term: een `stentorstem`

Suibhne
Categorie: Keltisch Suibhne Geilt, `de waanzinnige`, was in de late Ierse mythologie een door St.-Ronan vervloekte vorst. Hij werd woedend omdat Ronan zonder zijn toestemming in zijn land een kerk stichtte. Zijn vrouw Eorann probeerde hem nog tegen te houden, maar de koning ontrukte de heilige zijn psalmenboeken en smeet het in een meer. Toen hij daarop Ronan te lijf wilde gaan, vertelde een heraut dat een bondgenoot zijn hulp nodig had. De volgende dag bezorgde een Otter het psalmenboek onbeschadigd terug. Ronan dankte de hemel en vervloekte Suibhne, die als een vogel zeven jaar lang van boom tot boom sprong voor hij weer bij zinnen kwam. Toen Ronan hoorde dat hij was hersteld, bad hij dat Suibhne geen christenen meer zou vervolgen. Suibhne werd daarop achtervolgd door onthoofde lichamen en afgehouwen hoofden. Een priester had met hem te doen en tekende zijn verhaal op. Suibhne stierf als christen en zijn ziel steeg ten hemel.

Sucellos
Categorie: Keltisch Een in gallie vereerde Keltische god wiens eigenschappen niet geheel duidelijk zijn. Een van zijn meest voorkomende attributen is de hamer, wat hem de titel `hamergod` bezorgde en doet denken aan een God van de doden. Vaak houdt hij een drinkbeker en een geldbuidel in de hand, wat wijst op een vruchtbaarheidsgod. Een van zijn gezellen is Nantosuelta.

Suyolak
Categorie: Verscheidene Suyolak was een zigeunertovenaar van wie werd gezegd dat hij alle geneesmiddelen kende. Hij is vastgeketend aan een rots. Als hij zich zou losrukken dan zou hij de hele wereld vernietigen.

Surt
Categorie: Germaans Surt was een vuurreus die met zijn vlammende zwaard op Ragnarok het heelal in brand zou steken. Hij werd wel gelijkgesteld aan Loki. Op Ragnarok zou hij uit Muspell, het land der vlammen, opdoemen en de negen werelden zouden in een woeste vlammenzee veranderen, waarin alle goden, vorstreuzen en alle levende en dode wezens zouden worden verrast.

Svarazic
Categorie: Germaans Svarazic was de Slavische vuurgod, met name van het vuur waarmee graan werd gedroogd. Hij was een zoon van Svaroz ( die werd gelijkgesteld aan de Griekse god Hephaistos ) en een broer van Dazhbog. Men offerde mensen aan de god: onder hen was in 1066 de bisschop van Mecklenburg.

Svantovit
Categorie: Verscheidene Svantovit was de oorlogsgod van de Slavische volkeren uit Midden-Europa. De vereerders van Svantovit geloofden dat de god `s nachts op een Wit paard ten strijde trok tegen hen die zijn goddelijkheid ontkenden. Voor belangrijke gebeurtenissen bracht men mensenoffers aan de god. Mensenoffers kwamen bij Germanen en Slaven veel voor.

Sylphs
Categorie: Fabelwezens Transparante lucht-geesten. Ze kunnen honderden jaren oud worden en een onsterfelijke ziel krijgen door het doen van goede daden.

Taranis
Categorie: Keltisch Taranis, `de Donderaar`, was een van de weinige Keltische goden die door de Romeinen werden vereerd. Hij werd vaak gelijkgesteld aan Jupiter. In de hele Keltische wereld, van de Adriatische kust tot in Schotland, zijn Taranis-monumenten aangetroffen. Hij werd meestal afgebeeld met zijn symbool, het wiel. In het moderne Welsh en Bretons betekent `taran` nog altijd donder.

Tara
Categorie: Keltisch Hoofdstad van het oude Ierland, citadel waar de Hoog koning (oftewel de Ard Rhi) zijn zetel nam. Volgens de legenden was dit een prachtige stad, met als middelpunt een ivoren paleis vol bedrijvigheid. Het ontbrak er nooit aan musici, barden, dichters en ander amusement.

Tapio
Categorie: Verscheidene Tapio was de Finse bosgod die samen met zijn vrouw en zijn zoon zorgde dat er volop wild in de bossen was. Hij had ook een onaangenamer kantje, want hij kietelde graag mensen dood. Zijn dochter Tuulikki was een windgeest.

Tanfana
Categorie: Verscheidene Over de godin Tanfana doen verschillende verhalen de ronde. Er wordt al reeds in de oudheid door de Romeinse geleerde Tacitus verhalen opgetekend aangaande een tempel van deze godin. Deze zou te vinden te zijn op de Tankenberg in Twente. Die heuvel zou een passage zijn naar het feeënrijk en gewijd zijn aan Tanfana, een watergodin. In de oudheid werden er op deze heuvel offers gebracht ten ere van Tanfana en de feeen. Er wordt gezegd dat men er `s nacht nog steeds kleine lichtjes kan zien. Andere bronnen verbinden haar met het vuur en de intuitie.

Tammuz
Categorie: Oosters Tammuz, de Babylonische vegetatie- en oorlogsgod was een uit De dood herrijzende god. HIj bekleedde een lage rang onder de goden maar was erg geliefd en werd volop vereerd. Zijn huwelijk met Ishtar werd hem echter fataal. Zoals het graan wordt gemaaid als het op zijn mooist is, zo moest Tammuz naar de Onderwereld vertrekken. Ishtar was ontroostbaar. Ishtar wist Tammuz in de Onderwereld te vinden en hem vrij te krijgen, op voorwaarde dat hij er steeds voor een half jaar terug zou keren.

Talus
Categorie: Grieks - Romeins Talus (of Talos) was een bronzen reus die Hephaistos voor Europa had gemaakt om de grenzen van Creta te bewaken.

Taliesin
Categorie: Keltisch Taliesin (`lichtend voorhoofd`) was een Welshe tovenaar en bard. Hij gold als de eerste profetisch begaafde mens. Volgens een bepaalde versie van zijn verhaal was hij, onder de naam Gwion Bach, dienaar van de heks Ceridwen. Zij brouwde een toverdrank die, na een jaar sudderen, drie druppels kennis moest opleveren. Wie ze tot zich nam, leerde alle geheimen van het verleden, heden en toekomst. Toen Gwion Bach op het vuur moest letten, viel er wat van de drank op zijn hand, dat hij oplikte (net als bij Finn MacCool en de Zalm der Kennis). Ceridwen vervolgde hem met al haar toverkracht. Hij veranderde zichzelf in een haas, een vis en een vogel, maar de heks verslond hem in de gedaante van een tarwekorrel. Later werd hij in zee geworpen, in een fuik veranderd en vanwege zijn lichtende voorhoofd Taliesin genoemd. `Ik ben oud en ik ben nieuw,` verklaarde hij.`Ik ben dood geweest en ik ben levend geweest.`

Tailtu
Categorie: Keltisch Tailtu was een dochter van de vorst van de Fir Bolg en de vrouw van Eochaidh Mac Erc, een andere Fir Bolg-koning. Ze zou, met dodelijke gevolgen, het woud van Breg tot een vlakte hebben ontgonnen. Omdat ze de pleegmoeder was van de zonnegod Lugh, droeg hij het Lughnasadh-feest aan haar op, dat op 1 Augustus werd gehouden. Oorspronkelijk werden hierbij grote sportwedstrijden gehouden, een soort Olympische Spelen.

Terpsichore
Categorie: Grieks - Romeins Terpsichore is in de Griekse mythologie een van de negen Muzen. Haar naam betekent: `de zich in de dans verheugende`. Zij is de beschermster van de reidans en de koorzang en wordt gewoonlijk voorgesteld met een lier.

Terminus
Categorie: Grieks - Romeins Terminus (Latijns = grens), Romeinse schutsgod van de grenzen tussen de akkers. Op het feest der Terminalia (23 Februari) brachten buren offers bij hun gemeenschappelijke grenssteen, die later als een persoonlijke god werd beschouwd. Jupiter, eveneens een beschermer van de grenzen, werd vereerd als Jupiter Terminus of Terminalis. De Romeinen geloofden dat Terminus de enige god was die niet week voor Jupiter toen deze zijn tempel op het Capitool betrok. In deze tempel werd een grenssteen als de steen van Terminus vereerd.

Tengri
Categorie: Oosters Tengri was de ster-god van het Mongoolse pantheon, die aan het hoofd staat van negen en negentig hemelse wezens. Hij is ook god van de Vruchtbaarheid, het vee en de weiden en noodlotsgod. Tengri, met zijn hemelvaders, is de tegenhanger van de aardgodin Etügen, die de 77 aardmoeders vertegenwoordigt. Voor de Siberische Jakoeten is hij Tangara en in het Altaj gebergte wordt hij vereerd als Tengere.

Tellus
Categorie: Grieks - Romeins Tellus (Latijns = aarde), Romeinse godin van de aarde, gelijkgesteld met de Griekse godinnen Gaia en Demeter en ook met de Romeinse vruchtbaarheidsgodin Ceres. Op het feest der Fordicidia (15 April) offerde men haar drachtige koeien en eind Januari bij het zaaien van de gewassen werd ter ere van Tellus en Ceres de Sementivae gevierd, waarbij een zeug en koeken werden geofferd en de ploegossen feestelijk werden opgetuigd.

Telipinu
Categorie: Oosters Telipinu was in de Proto-Hettitische mythe, in het oude Klein-Azië, een vegetatiegod die regen geeft en, evenals zijn vader Taru, donder en bliksem beheerst. Hij brengt Vruchtbaarheid op aarde. Als hij boos is, verdwijnt hij en staat alle leven in de hemel en op aarde stil. Dan gaan alle goden hem zoeken en nadat hij gestoken wordt door een door Hannahanna gezonden bij wordt hij wakker en komt ook de natuur weer tot leven. Het centrum van zijn cultus was de stad Hattusas (Bogazköy, in Midden-Turkije). De mythe van Telipinu vertoont veel gelijkenis met die van de Akkadische godin Istar en komt ook voor in de mythologie van de Syriërs en de Kanaänieten.

Telephos
Categorie: Grieks - Romeins Telephos was de zoon van de Griekse heros Herakles en de Arcadische koningsdochter Auge, die door zijn grootvader te vondeling wordt gelegd. Hij wordt door herders opgevoed en gaat op raad van het Orakel naar Mysië, waarvan hij de vorst wordt. Wanneer de Grieken op weg naar Troje Mysië binnenvallen, wordt Telephos door Achilles` speer gewond. Daar volgens een Orakel Troje slechts met Telephos` hulp kan worden ingenomen, geneest Achilles met wat roest van zijn speer de wonde, waarop Telephos de Grieken de weg naar Troje wijst.

Telemachus
Categorie: Grieks - Romeins Telemachus, in de Griekse sage de zoon van Odysseus en Penelope, die in Homerus Odysseia zijn moeder steunt bij haar verzet tegen de `vrijers`. Als jongeman gaat hij op raad van de godin Athena naar Nestoor en Menelaos om informatie in te winnen omtrent zijn vermiste vader. Na Odysseus` terugkomst op Ithaka neemt hij deel aan Odysseus` vreselijke wraakneming op de vrijers. Later huwt hij de tovenares Circe, bij wie zijn vader Telegonos verwekte.

Telegonos
Categorie: Grieks - Romeins Telegonos is in de Griekse mythe een zoon van Odysseus en van de tovenares Circe, gaat op zoek naar zijn vader en belandt in Ithaka, waar hij als een indringer wordt beschouwd en in de daarop ontstane strijd zijn vader doodt zonder hem te herkennen. Later huwt hij zijn vaders weduwe Penelope. Hij zou de stichter zijn van Thsculum ( Frascati) en Praeneste ( Palestrina) in Italië.

Teirnon
Categorie: Keltisch Teirnon was heerser over Gwent Is Coed en pleegvader van Pryderi. Hij bezat een prachtige merrie, die elk jaar op 1 Mei een veulen kreeg, dat daarop op mysterieuze wijze verdween. Op een keer besloot Teirnon te kijken wat er gebeurde. Een enorme hand kwam door het stalraam en greep het pasgeboren veulentje. Teirnon hakte de hand af, maar hoorde gehuil. Op de drempel lag een jongetje van drie dagen oud. Teirnon en zijn vrouw brachten de baby groot als hun eigen zoon, maar naarmate hij opgroeide ging hij steeds meer lijken op Pwyll. Hij bleek dan ook de verdwenen zoon van Pwyll en Rhiannon te zijn.

Tefnut
Categorie: Egyptisch Godin die met Shu uit Ra geboren werd. Deze tweeling vormt het eerste godenpaar, waaruit andere goden zoals Geb en Nut voortspruiten. Tefnut stelt de vochtigheid voor, maar haar wordt tevens de wereldorde toegeschreven. Zij wordt voorgesteld als een leeuwinnekop en met haar broer Shu wordt zij gelijkgesteld met het leeuwenpaar dat in Leontopolis werd vereerd. Tefnut komt ook voor als Slang aan het hoofd van de zonnegod Ra, waar zij het zonneoog voorstelt.

Teutates
Categorie: Keltisch Teutates was een van de door de Romeinse geschiedschrijver Lucanus genoemde Keltische goden. Hij werd wel gelijkgesteld aan de Romeinse god Mars. Zijn naam betekende `een volk`. De vele inscripties over hem zijn wellicht dan ook gewijd aan plaatselijke godheden, en niet aan een Pan-Keltische god.

Tethra
Categorie: Keltisch Tethra is in de Ierse mythen een koning van de Fomhoire, maar ook een zeegod en god van de Andere Wereld. Hi ging dood in de eerste gevecht bij Mag Tuireadgh. Sindsdien regeert hij over Mag Mell.

Tesub
Categorie: Oosters Tesub, weergod van de Hoerrieten, in het oude Klein-Azië, die Kumarbi opvolgde als heerser van de goden. Hij is de gemaal van Hebat en vader van Sarruma. Zijn stormwagen wordt getrokken door de stieren Seri en Hurri en zijn broer Tasmisu is zijn bode. Zijn attributen zijn de dubbele bijl en de bundel bliksemschichten.

Thrym
Categorie: Germaans Thrym was de vorstreus die eens in het bezit van Thors hamer kwam. De goden konden zich alleen met deze hamer tegen de vorstreuzen verweren. Toen Thrym de hamer wilde ruilen tegen de godin Freya, haalde Loki Thor over om vermomd als Freya naar Thryms burcht te gaan. Loki zelf ging vermomd als bruidsmeisje. In eerste instantie was Thrym wat achterdochtig, maar Loki bepraatte hem, zodat hij de hamer voor zijn bruid tevoorschijn haalde. Vervolgens velde Thor alle aanwezige vorstreuzen.

Thrud
Categorie: Germaans Thrud was de dochter van Thor en zijn vrouw Sif. Ze was aan de dwerg Alvis beloofd als betaling voor zijn werk, maar Thor bleef met de dwerg in gesprek tot de dageraad, zodat Alvis door het zonlicht versteende.

Thoth
Categorie: Egyptisch Thoth, de Egyptische maangod, was tevens de god van het schrijven en de kennis: de `heer van de heilige woorden.` Hij werd wel beschouwd als de oudste zoon van de zonnegod Ra, maar was volgens een andere traditie ontsproten ui het hoofd van de boosaardige god Seth. Thoth was de vizier en de secretaris van de vegetatie- en doodsgods Osiris. Omdat hij geheime kennis bezat, kon Thoth ook assisteren bij Osiris` begrafenis. Tevens stond hij Isis bij in de opvoeding van Horus. Uiteindelijk volgde Thoth Horus op als koning van Egypte en hij regeerde meer dan 3000 jaar in Vrede, daarna verscheen hij als Maan aan de hemel. Thoth werd meestal afgebeeld als een ibis of baviaan. Hij zou een toverboek, het Boek van Thoth, hebben geschreven en het in een graftombe bij Memphis hebben begraven. Met de toverspreuken uit dit boek kon men macht over de goden uitoefenen. Thoth noteerde ook de uitkomst van de weging bij het oordeel over de doden in de Onderwereld.

Thor
Categorie: Germaans Thor (of Donar) was de god van de donder, de Vruchtbaarheid en tevens beschermgod van het huwelijk en van de doden. Zijn naam betekent `donderaar`. Hij is een van de populairste en belangrijkste goden van de Germaanse godenwereld en verdringt zelfs zijn vader Odin van de eerste plaats onder de Aesir. Zijn moeder is de aardgodin Jord. De vruchtbaarheidsgodin Sif is zijn gemalin. In de Edda wordt hij beschreven als de sterkste onder de goden en als beschermheer van zowel goden als mensen. Hij rijdt door de lucht op een wagen getrokken door de twee bokken en met zijn hamer Mjollnir die na iedere worp naar hem terugkeert. Ook heeft hij een gordel die hem dubbele kracht geeft en ijzeren handschoenen voor een stevige greep op zijn hamer. Hij wordt voorgesteld als en zeer vorse man met bliksemende ogen en een rode baard. Zijn stem klinkt als de donder en zijn eet en - drinklust is enorm. Hij wordt geholpen door zijn snelvoetige knecht Thialfi. Thors aardsvijanden zijn de vorstreuzen en demonen, die de kosmische orde willen vernietigen. Bij de eindstrijd tussen goden en vorstreuzen (Ragnarok) zal Thor de wereldslang Jormungand met zijn hamer vermorzelen maar zal hij zelf door het gif van het monster sterven. Thor wordt vaak gelijkgesteld aan de Germaanse god Donar en de Romeinen zien in hem hun oppergod Jupiter. Evenals Odin is ook Thor het onderwerp van de meest fantastische avonturen, maar ondanks zijn woeste uiterlijk en zijn bloedige vechtpartijen was hij zeer populair bij de mensen, die bij hem geborgenheid en bescherming van het gezin en van het huiselijk leven vonden.

Thokk
Categorie: Germaans Thokk was volgens de legendes een harteloze vorstreuzin. Toen de alom geliefde god Balder werd vermoord, zegde Hel, de godin van de Onderwereld, toe hem te zullen laten gaan, mits alles en iedereen in de negen werelden hem beweende. Thokk was de enige die dat weigerde, waardoor de geliefde Balder in de Onderwereld moest blijven. Volgens sommige versies van de mythe was Thokk eigenlijk Loki in vermomming.

Thiassi
Categorie: Germaans Thiassi of Thiazi, een vorstreus en de vader van Skadi, stal eens van de godin Idun de appels der jeugd. Eigenlijk was dat Loki`s schuld. Toen de goden geen appels meer konden eten verouderden ze al snel. Uiteindelijk stal Loki Idun weer terug en vond Thiassi De dood. Later kwam zijn dochter Skadi genoegdoening eisen. Toen ze die had gekregen, wierp Odin Thiassi`s ogen de hemel in, waar ze in sterren veranderden. Vanuit de hemel keek Thiassi voor altijd op de wereld neer.

Thialfi
Categorie: Germaans Thialfi en zijn zuster Roskva waren de dienaren van Thor. In een mythe gooide Thialfi de enorme kleireus Mistkalf omver, die Thor de stuipen op het lijf had gejaagd. Ook verzorgde hij de gewonde Thor na diens tweekamp tegen de sterke vorstreus Hrungir.

Thetis
Categorie: Grieks - Romeins Thetis was een Griekse zeegodin, dochter van Nereus en Doris, en tevens een van de Nereïden, op wie zowel Zeus als Poseidon verliefd werden. Omdat het bekend was dat de zoon die uit haar geboren zou worden groter zou zijn dan zijn vader, beheersten Zeus en Poseidon hun verlangen naar haar en schenkten de goden haar ten huwelijk aan Peleus van Phthia. Op hun bruiloft heeft de bekende scene van Eris` appeltwist plaatsgevonden. Thetis baarde 7 zoons van hem maar kon hun sterfelijkheid niet verdragen. Ze stelde hen bloot aan vuur en kokend water, maar zelfs de jongste zoon, Achilles, bleef kwetsbaar, totdat ze hem in de onderwereldrivier de Styx dompelde. Maar ze vergat zijn hiel, waaraan ze hem vasthield, waardoor hij niet helemaal onsterfelijk werd. Thetis verliet Peleus uiteindelijk en keerde terug naar de zee, maar bleef Achilles zoveel mogelijk steunen in zijn bewogen leven (o.a. in de Trojaanse oorlog).

Themis
Categorie: Grieks - Romeins Themis was de Griekse godin van de gerechtigheid. In onze huidige samenleving staat de godin van de gerechtigheid gepresenteerd als Vrouwe Justitia, geblindoekt met een weegschaal in haar hand. Die figuur is ontleend aan de Romeinse godin Justitia. De blinddoek staat symbool voor haar onpartijdigheid. De origine van de godin van gerechtigheid gaat echter verder terug. BIj de oude Grieken was ze echter bekend als Themis en had ze de macht om in de toekomst te kijken waardoor ze een van de orakels bij het Orakel te Delphi werd en ertoe leidde dat ze eindigde als de godin van de goddelijke gerechtigheid. Klassieke interpretaties van Themis tonen haar zonder de blinddoek, aangezien die niet nodig was gezien ze een profetes was.

Tiresias
Categorie: Grieks - Romeins Tiresias, legendarische Griekse waarzegger uit Thebe, wordt door Hera blind gemaakt wanneer hij bij een twist tussen haar en Zeus deze gelijk geeft. Van Zeus krijgt hij de gave van profetie. Hij maakt Oedipus zijn noodlot bekend, redt met zijn profetie zijn stad van de Zeven tegen Thebe en geeft Odysseus raad in de Onderwereld.

Tibet
Categorie: Geschiedenis Tibet beslaat het centrale deel van het hoogland in het verre westen van China. Het gebied heeft altijd een bijzondere plaats ingenomen in de binnenlandse politiek. Gemiddeld ligt het ruim 4000 meter boven de zeespiegel. In het zuiden grenst het aan Pakistan, India, Nepal, Bhutan en Myanmar (Birma); in het westen aan Afghanistan, Tadzjikistan en Kirgizië; in het noorden aan de autonome provincie Xinjiang en de provincie Qinghai; en in het oosten aan de provincies Sichuan en Yunnan. De hoofdstad van Tibet is Lhasa; in het klooster Potala is de zetel van de dalai lama. Oorspronkelijk woonden er alleen nomadische veehouders die met hun jaks (bergrunderen) rondtrokken in het onherbergzame bergland. Voordat Tibet deel ging uitmaken van China was het een theocratische samenleving met de dalai lama aan het hoofd. Het lamaïsme is een vorm van boeddhisme, behorend tot de Gelugpa-sekte (de geelmutsen), een Reformatie van de Drukpa Kagyupa (de roodmutsen), de oorspronkelijke vorm van het lamaïsme. In de 17e eeuw stichtte de dalai lama, de vijfde reïncarnatie van Avalokiteshvara (de Boeddha van de Barmhartigheid), met behulp van de Mongoolse koning de lamaïstische staat Tibet. De geestelijk leider verkreeg zo ook wereldlijke macht. De vijfde dalai lama stelde de functie van panchen lama in. De panchen lama is de reïncarnatie van Amitabha, de Boeddha van het Oneindige Licht, en hij bekleedt de functie van geestelijk leider. De panchen lama is in geloofskwesties vaak belangrijker dan de dalai lama.

Tiamat
Categorie: Oosters Tiamat is de Babylonische draakgodin die in de Babylonische Scheppingsmythe de Chaos personificeert. Ze leefde in de zoute wateren (de zee) samen met Apsu.

Tiwaz
Categorie: Germaans Eén van de weinige sagen rond Tiwaz die bewaard is gebleven, is het Scandinavische verhaal over hoe de god z`n hand verloor aan Fenrir, de chaoswolf en zoon van Loki, die door de goden uit veiligheidsoverwegingen werd gebonden. De sage van het binden van Fenrir speelt in het begin der tijden. De wolf is jong en groeit op bij de goden, die door een oude voorspelling beseffen dat nu de wolf groter wordt, hij moet worden vastgezet voordat hij te sterk wordt. Veel later, tijdens de symbel die wordt gehouden na aanleiding van Balder`s dood, wordt Tiwaz door Loki bespot vanwege het verlies van zijn beste hand, waarop de god antwoordt dat het een verlies voor beide was (Lokasenna 38, 39; Oudere Edda): `Loki: Zwijg toch, Tyr! Wat zoudt gij toch deugdelijks kunnen doen? Weet gij soms niet dat Fenrir de wolf u roofde uw rechterhand?` `Tyr: Ik mis mijn hand, en gij Hrodwitnir (`Chaoswolf`): dat brengt ons beiden leed; maar de wolf betreurt, dat hij het wereldeind in boeien verbeiden zal.` Er zijn diverse afbeeldingen van de god waarop hij met slechts één hand staat, en in zowel het Noorse en IJslandse runengedicht wordt Tiwaz de éénhandige god genoemd, en in het IJslandse gedicht zelfs het afval van de wolf. Tiwaz wordt wel de moedigste onder de goden genoemd, maar het opofferen van de hand is in dit geval niet zozeer een daad van moed van Tiwaz, maar eerder een daad van verraad ten bate van het bereiken van een groter doel. Om de wolf te misleiden steekt hij z`n hand in z`n bek, zodat deze zich laat binden, wetende dat de wolf niet meer bevrijd zal worden en hij dus z`n hand zal verliezen.

Titania
Categorie: Keltisch Titania was de koningin van de feeen volgens de Keltische mythologie.

Titanen
Categorie: Grieks - Romeins De titaten waren de goden die heerstten voor ze werden verslagen door de Olympische goden. Ze zijn de kinderen van Uranus en Gaia. Hun leider was Cronus die werd onttroont door Zeus. De meeste Titanen vochten mee aan de zijde van Cronus en werden nadat ze verslagen werden naar tartarus verbannen.

Troje
Categorie: Oudheid De Trojaanse Oorlog De Trojaanse Oorlog ontstond naar aanleiding van de schaking van Helena, de vrouw van de Spartaanse koning Menelaos, door Paris, de zoon van de Trojaanse koning - althans, volgens Homerus. De Grieken trokken met honderden schepen naar Troje (in het huidige Turkije) en belegerden de stad tien jaar lang zonder dat er een doorbraak kwam. Op een dag verzonnen de Grieken een list. Ze bouwden een groot houten paard op wielen (het zogenaamde Paard van Troje), zetten dat voor de stadspoort en voeren weg. Het paard werd door de argeloze Trojanen als teken van triomf binnen gehaald. `s Nachts kropen zwaarbewapende Grieken uit het paard, openden de poorten voor hun teruggekeerde landgenoten en veroverden de stad. De historiciteit van dit verhaal is overigens twijfelachtig. Honderden jaren lang is het verhaal van de Trojaanse Oorlog mondeling overgeleverd, tot Homerus het op schrift stelde in zijn beroemde Ilias en Odyssee. In zijn Aeneis verhaalt Vergilius over de lotgevallen van Aeneas, een Trojaan die de stad wist te ontvluchten. De soldaten van de belegerde stad Troje in Klein-Azië ontdekten op een ochtend dat hun belegeraars ervandoor waren. Daar begrepen de Trojanen niets van, want hun stad werd al negen, bijna tien jaar door de Grieken omringd. Buiten de stadsmuren, op een open veld stond een reusachtig houten paard, een geschenk van hun Griekse vijanden. Het houten paard werd in triomf de stad binnengehaald. Maar de Trojanen wisten niet, dat er Griekse krijgslieden verborgen zaten in het paard.

Trivia
Categorie: Grieks - Romeins Trivia was de Romeinse versie van Hecate.

Triton
Categorie: Grieks - Romeins Triton is een Griekse zeegod, de zoon van Poeidon en Amphitrite en rijdt over de golven met paarden en zeemonsters en blaast op de schelp om de zee te bedaren. Hij wordt voorgesteld als een man met een vissenstaart. Toen de Argonauten waren gestrand in de woestijn hielp hij ze bij het vinden naar een weg naar de zee via een meer.

Tristan
Categorie: Keltisch Tristan, neef van koning Mark van Cornwall, was een van de grote minnaars uit de middeleeuwse vertelkunst. Het van oorsprong Bretonse verhaal van Tristan en Iseult was geliefd in Cornwall, Ierland en Bretagne. Een door Iseults moeder bereide liefdesdrank veroorzaakte hun grote liefde. Ze nuttigden de drank per ongeluk toen Tristan Iseult naar Cornwall begeleidde. Het verhaal vertelt verder over hun liefde, hun scheiding en hun dood. Hun einde was uiterst aangrijpend. Tristan vertrok vrijwillig naar Bretagne, maar raakte daar zwaargewond. Hij vroeg hulp aan Iseult, die hem al eerder had genezen van een verwonding. Ze vertrok met een wondermiddel, en de afspraak was dat haar schip een Wit zeil zou voeren als ze aan boord was. Maar Tristan kreeg te horen dat een schip met zwart zeil naderde en verloor de wil om te leven en stierf. Toen Iseult dit vernam, stierf zij aan een gebroken hart.

Triquetra
Categorie: Symbolen De Triquetra is een Keltisch symbool van de drie-eenheid. Bij de Kelten was het getal drie vol betekenissen. Zo had je bijvoorbeeld de moedergodin Brigid, die drie aspecten had en ook de oorlogsgodinnen de Badb, die uit drie godinnen bestond. Doordat het een heilig teken is werd het vaak in stenen bij kerken ingraveerd. Het is een van de bekendste Keltische symbolen en is vaak terug te vinden in Keltische juwelen, met name in kettingen.

Triglav
Categorie: Verscheidene Triglav was een driekoppige god van de Midden-Europese Slaven. In Szczecin stonden eens vier Triglav-tempels. Ze werden onderhouden met krijgsbuit: een tiende van de opbrengst van een veldtocht kwam de god toe. In de voornaamste tempel werd een zwart paard voor Triglav gehouden. Na de kerstening van Polen werden de godenbeelden vernield en de koppen naar de paus in Rome gestuurd.

Tuoni
Categorie: Germaans Tuoni was de Finse doodsgod, die in het duistere rijk Tuonela leefde, waaruit vrijwel niemand kon teurgkeren. Een van de weinige helden die uit Tuonela wist te ontkomen, was Vainamoinen. Nadat hij de grensrivier van het dodenrijk was overgestoken werd hij op bier onthaald door Tuonetar, Tuoni`s vrouw. Maar terwijl Vainamoinen sliep, legde haar zoon een ijzeren net over de rivier, zodat de held niet langs de route kon ontkomen. Maar Vainamoinen veranderde zich in een Otter en zom door de mazen van het net.

Tuireann
Categorie: Keltisch Tuireann was een Ierse vader van drie zoons, die Cian, de vader van de zonnegod Lugh, doodde. Voor straf liet Lugh Tuireanns zoons haast onmogelijke opgaven verrichten: zo moesten ze een geneeskrachtige varkenshuid uit Griekenland halen en een braadspit uit een onderzees rijk naar Ierland brengen. Bij hun laatste werk raakten ze zwaargewond. Tuireann smeekte Lugh tevergeefs om de geneeskrachtige varkenshuid maar de god liet zijn zoons sterven.

Tuatha De Danann
Categorie: Keltisch De Tuatha De Danann waren `het volk van de godin Dana`. Ze heersten als laatste goden over Ierland voor de invasie van de zoons van Milesius, de voorouders van de huidige Ieren. De Tuatha De Danann versloegen in de tweede slag bij Magh Tuireadh, met name dankzij hun toverkunst, de Fomori, gewelddadige, monsterachtige zeegoden. Ze zouden hun kennis en kunstvaardigheid hebben verworven in vier noordelijke steden: Falias, Gorias, Finias en Murias. Ze namen uit deze vier steden vier talismannen mee: - de Steen van Fal, die het uitschreeuwde als de rechtmatige koning van Ierland het aanraakte. - Het toverzwaard van hun aanvoerder Nuadu, dat alleen dodelijke slagen toebracht. - De speer van de zonnegod Lugh, die daarmee Balor doodde en aldus de Fomori versloeg. - De onuitputtelijke toverketel van Dagda, de vader van de goden. Het is duidelijk dat alle Keltische volkeren de Ierse Tuatha De Danann als goden kenden. Hun namen komen voor in Welshe mythen en op inscripties op het Europese vasteland. In Ierland verdwenen ze niet volledig met de komst van het christendom. Hun wapenfeiten werden vastegelegd door de monniken die de Ierse sagen optekenden. Bovendien vestigden ze zich als ondergrondse Elfen. Op het oude Keltische Samhain-nieuwjaarsfeest, dat op 31 Oktober valt, laten de Tuatha De Danann stervelingen hun rijk binnen.

Tweedracht
Categorie: Symbolen De Tweedracht wordt vaak afgebeeld door de ` twistappel` van Paris die door Eris, de godin van de Tweedracht en de twist, wordt gebruikt om voor ruzie tussen de goden te zorgen. In de kunst wordt de Tweedracht ook vaak afgebeeld door een man met slangenhaar.

Twrch Trwyth
Categorie: Keltisch Twrch Trwyth, een Welshe koning, werd vanwege zijn zonden veranderd in een reusachtig zwijn. Tussen zijn oren had hij een kam, een schaar en een scheermes. Het bemachtigen daarvan was een van de zwaarste opgaven die Culhwch in opdracht van de reus Yspaddaden moest verrichten om met diens dochter Olwen te kunnen trouwen. Het zwijn kwam in vele Keltische mythen en op beelden en inscripties voor. Het was verbonden met de oorlog en met feestmalen

Tyr
Categorie: Germaans Tyr was de Oudscandinavische god van de oorlog en schutspatroon bij het recht. Bij de Germanen is hij bekend als Tiwaz, in het Oud Engels heet hij Tiw. Zijn attribuut is een speer zowel symbool van het recht als wapen. In de strijd van de Aesir tegen de wolf Fenrir weet hij het monster te ketenen, maar dat bijt hem wel een van zijn handen af; vandaar dat hij eenhandig wordt voorgesteld. Bij het einde van de tijden zal Tyr de hellehond Garm doden, maar daarbij ook zelf De dood vinden. In de tijd van de Vikingen zal Tyr plaats moeten ruimen voor Odin. Door de Grieken wordt hij gelijkgesteld met hun oppergod Zeus. En in de latere Oudscandinavische mythen staat de naam Tyr voor `god`.

Uathach
Categorie: Keltisch Uathach was een van de minnaressen van de Ulsterse held Cu Chulainn en een dochter van Scathach, die Cu Chulainn in de krijgskunde had onderricht. Toen Uathach Cu Chulainn eens een schotel met eten overhandigde, brak hij, zich niet bewust van zijn kracht, per ongeluk een vinger van haar. Op haar kreet schoot haar minnaar te hulp, maar Cu Chulainn doodde hem moeiteloos, waarna ze Cu Chulainn als minnaar kreeg.

Uaithne
Categorie: Keltisch Uaithne was de toverharp van de Dagda, een van de leden van de Tuatha De Danann. Hij werd gestolen door hun vijanden, de Fomori. Toen Dagda had ontdekt waar hij was, beval hij de harp zichzelf te bevrijden. De harp doodde daarop negen Fomori en zong Dagda`s lof. Uaithne was tevens de naam van Dagda`s harpspeler.

Uil
Categorie: Symbolen De Uil, dat als nachtelijk vogel wordt gezien, is het zinnebeeld van de nacht en staat mede hierdoor symbool voor De dood en de slaap. De Uil en de papaver worden, met name in de middeleeuwse kunst, ook wel gezien als tweelingkinderen van de nacht.

Uni
Categorie: Grieks - Romeins Uni was de Etriskische godin van de liefde en het huwelijk. Ze wordt vaak gelijkgesteld aan Juno die net als zij weer veel overeenkomsten vertoond met Hera.

Urien
Categorie: Keltisch Urien, vader van Owain, heerser over Rhegded in het noord-westen van Brittannië. Zijn moed en wapenfeiten werden in vele liederen bezongen, onder meer in het werk van Taliesin. Urien zou met succes tegen de Angelen hebben gestreden op het eiland Lindisfarne.

Urd
Categorie: Germaans Urd of Wyrd was een van de drie Nornen, de Germaanse noodlotsgodinnen. Haar beide zusters waren Verdandi en Skuld. De bron bij een van de wortels van de wereldboom Yggdrasil was naar Urd genoemd. De goden kwamen daar dagelijks samen evenals in de Griekse mythologie konden de goden de schikkingen van de noodlotsgodinnen niet wijzigen. Urd stelde de Oppergod Odin ervan op de hoogte dat hij op Ragnarok door de wolf Fenrir zou worden gedood.

Urania
Categorie: Grieks - Romeins Urania, dochter van Zeus en Mnemosyne, was een van de negen muzen, die werden gezien als de godinnen van de muziek, zang en de dans. In de klassieke periode werd Urania betiteld als de muze van de astronomie.