Histoportal - Atlas van de mythologie

Categorie: Geschiedenis en volkskunde > Mythologie
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 1158

Kriemhilt
Categorie: Verscheidene Kriemhilt of Kriemhilde, figuur uit de Nibelungensage. In Oudscandinavische sagen is zij Gudrun. In het Nibelungenlied is zij een Bourgondische koningsdochter, zuster van Gunther en echtgenote van Siegfried. Na de moord op haar man huwt zij met de Hunnenkoning Etzel (Attila) en neemt zij bloedige wraak op Siegfrieds moordenaar Hagen en op de Nibelungen.

Kreousa
Categorie: Grieks - Romeins Kreousa (Lat.: Creusa), een naam die in verschillende Griekse sagen voorkomt. In de sage van de tocht van de Argonauten is Kreousa de dochter van de Korinthische vorst Kreoon en huwt zij de held Jason, nadat die zijn vrouw Medeja heeft verstoten. Medeia, een tovenares, neemt gruwelijk wraak door de jonge bruid een vergiftigd kleed te schenken dat haar lichaam verbrandt. Er is ook een Najade Kreousa, een dochter van Okeanos, die in Thessalie een rol speelt. In Midden-Griekenland werd een Kreousa vereerd die bij Apollo de moeder is van loon, de mythische stamvader van de loniers.

Kraken
Categorie: Fabelwezens De Kraken is een groot zeemonster met tentakels dat in staat zou zijn een heel schip te doen kapseizen. Het verhaal van de Kraken is waarschijnlijk ontstaan vanuit zeemansverhalen, aangedikt door onwetendheid en angst. De Kraken speelt ook een rol in beroemd geworden verhalen uit de 19e eeuw. In Jules Verne’s `20.000 mijl onder de zee` valt een Kraken het schip de Nautilus aan. Ook Herman Melville beschrijft in ‘Moby Dick’ een gigantische inktvis die de Pequod (de walvisvaarder) onder weg tegenkomt. Het woord ‘Kraken’ is afkomstig uit het Noors en is overigens meervoud. Enkelvoudig zou het officieel ‘krake’ moeten zijn. Er is niet geheel overeenstemming over de oorspronkelijke betekenis maar de meest gehoorde vertaling is ‘ontwortelde boom’. De tentakels en het slanke lijf van de pijlinktvis zou daar op lijken. De mythe dankt zijn bestaan waarschijnlijk aan de reuze-inktvis die maar heel af en toe gezien wordt. Aristoteles (3e eeuw voor Christus) en Pliny (1e eeuw na Christus) maakten al melding van een reuze-inktvis. Daarna bleef het relatief stil totdat in 1555 een katholieke aartsbisschop een aantal ‘monsterlijke vissen’ beschreef. Met de huidige kennis vermoedt men dat het hier om reuze-inktvissen ging. Ook toeschouwers van aangespoelde exemplaren waren geneigd tot het aandikken van verhalen. De meeste van deze wezens waren nooit eerder gezien en leken in de verste verte niet op landdieren. De ‘buitenaards’ aandoende inktvissen waren nog afschrikwekkender dan de ergste nachtmerrie voor de bijgelovige mensen.

Kshitigarbha
Categorie: Oosters Boeddhistische transcendente bodhisattva en beschermer van kinderen, reizigers en zwangere vrouwen, maar ook redder van de zielen uit de Hel. Hij is een van de acht Maha-bodhisattva`s en begeleidt de mensen.

Kumarbi
Categorie: Oosters Kumarbi was een Hurrietische landbouwgod. Hij werd gelijkgesteld aan de Babylonische Enlil. Hij huwt de dochter van de zeegod, die het leven schenkt aan Hedammu, een draakachtig schepsel dat dagelijks uit zee oprijst om huisdieren en mensen te verslinden. De godin Ishtar ontdekt dit en gaat naar de kust, waar ze met magie het zeewater in een slaapdrank verandert. Hier is Hedamma niet tegen opgewassen en verlokt door haar betovering verlaat hij het water.

Kvasir
Categorie: Germaans Kvasir was een wijze man. Zijn naam betekent speeksel en verwijst naar zijn ontstaan, toen de goden in een pot spuwden om de Vrede te bezegelen tussen de Vanir en de Aesir. De Aesir namen de pot mee en schiepen uit het speeksel Kvasir. Hij was befaamd om zijn wijsheid en vond overal ter wereld een belangstellend gehoor. Hij werd gedood door de Dwergen Fjalar en Galar, die uit waren op zijn wijsheid.

Lature Dano
Categorie: Verscheidene Lature Dano of Latura, op bet Indonesische eiland Nias (voor de westkust van Sumatra) god van de Onderwereld en de duisternis, die alleen maar ziekte, dood en onweer veroorzaakt, broer en tegenhanger van de goede god Lowalangie.

Laskowiec
Categorie: Fabelwezens Laskowiec, Slavische woudgeest, beschermer van het wild, wordt voorgesteld als een hert rijdend op een wolf, of als een wolf. De Oost- en Zuidslaven roepen hem aan als `meester der wolven` en de Tsjechen noemen hem Borowiec.

Lasa
Categorie: Verscheidene Lasa, bij de (Ouditalische) Etrusken vrouwelijke godheden die de graven bewaken en vaak in bet gezelschap van de liefdesgodin Thran vertoeven. Tot hen behoren o.a. Alpan en Evan. Zij zijn al dan niet gevleugeld en bun attributen zijn kransen en spiegels.

Larvae
Categorie: Grieks - Romeins Larvae of Lemures, in bet oude Rome de haze geesten van de doden die ronddwalen en schrik en verderf teweegbrengen. Op bet Lemuriafeest in Mei probeerde men hen door bet strooien van zwarte bonen te verzoenen of door lawaai uit huis te verjagen.

Lares
Categorie: Fabelwezens De Romeinse beschermgeesten van huis en veld die, evenals de Penaten, werden vereerd in bet Lararium (een schrijn, nis of kleine kapel voor de verering van de beschermgeesten en huisgoden, die in geen enkel Romeins huis ontbrak). In de tijd van de Republiek kende men een Lar familiaris, later sprak men over verscheidene Lares. Men offerde bun dagelijks bij de maaltijd en bij aile bijzondere gebeurtenissen in bet gezin. Op kruispunten van wegen vereerde men de Lares compitales, op zee de Lares permarini, op bet land de Lares rurales. Oak steden hadden bun eigen Lares. De beschermgoden van de staat heten Lares praestites. Mogelijk houdt de Lares-cultus verband met de cultus van bet gestorven familiehoofd (die zegen brengt over huis en akkers). De Lares worden afgebeeld als dansende jongelingen met opgeschorte tunica en geschoeide voeten en in de handen een hoornvormige beker en een schaal.

Laran
Categorie: Verscheidene Laran, Etruskische (Ouditalische) oorlogsgod, die wordt voorgesteld als een naakte jongeling met helm en lans.

Lara
Categorie: Grieks - Romeins Lara of Larunda, Ouditalische bronnimf die de amoureuze relatie van Jupiter en Iuturna verraadt en daarom door de oppergod met stomheid wordt geslagen. Zij geldt als de moeder van de Lares.

Lapithen
Categorie: Grieks - Romeins Lapithen of Lapithai (Gr.), mythisch oorlogsvolk in Thessalie, in Noord- Griekenland. De Lapithen worden voorgesteld als mensen van grote gestalte. Bekend is bun strijd tegen de Centauren, die zich vergrijpen aan bun vrouwen. In de oudste sagen zijn zij de personificatie van de stormen. De strijd van de Lapithen tegen de Centauren is weergegeven in sculpturen van de westgevel van de Zeus-tempel te Olympia en op de metopen aan de zuidzijde van bet Parthenon te Athene.

Laomedoon
Categorie: Grieks - Romeins Laomedoon (Lat.: Laomedon), in de Griekse sage koning van Troje, vader van Priamos, bouwde met de hulp van Apollo en Poseidon de muren van Troje, maar weigert na de voltooiing van het werk de goden bet overeengekomen loon. Daarop zendt Poseidoon een zeemonster naar Troje. Op raad van bet Orakel geeft Laomedoon zijn dochter Hesione als prooi voor bet ondier maar belooft tegelijk een vergoeding voor wie haar redt. Herakles weet Hesione te bevrijden, maar weer komt de koning zijn belofte niet na, waarop Herakles hem doodt.

Lao-zi
Categorie: Oosters Lao-zi (`oude meester`), legendarische Chinese figuur die als stichter van bet tauisme werd vergoddelijkt en een van de steffen van bet Chinese pantheon werd. Hij zou uit de linkeroksel van zijn moeder zijn geboren en kon als pasgeborene al spreken. Rijdend op een zwarte waterbuffel zou hij naar bet westen zijn getrokken om zich uit de wereld terug te trekken. In bet tauisme is hij de zeer populaire god van de alchemie en bet occultisme en wordt hij als Lao Jun vereerd.

Lamia
Categorie: Fabelwezens Lamia was een Slang met het bovenlijf van een vrouw die kinderen van andere vrouwen verslindt. Ze is het griekse symbool voor jaloezie.

Laeg
Categorie: Keltisch Laeg was Cu Chulainns wagenmenner. De Kelten stonden in de oudheid bekend om hun menkunst en Laeg droeg in hoge mate bij aan veel van Cu Chulainns overwinningen. Tevens was hij een geweldige kameraad. Toen Fand Cu Chulainn in het Land der Belofte ontbood, stuurde hij Laeg als verkenner vooruit. Tijdens Cu Chulainns laatste, fatale, gevecht wierp Laeg zich in de baan van een van een op zijn meester gerichte speer. Laegs broer Iid was de wagenmenner van Conall Ceaernach.

Lachesin
Categorie: Grieks - Romeins Een van de schikgodinnen. Zij is degene die ook wel bekend staat als de `lotbedeelster`. Zij houdt het apparaat in stand.

Laurier
Categorie: Symbolen De aromatische Laurier was dankzij de relatie met Apollo bet belangrijkste embleem van de Grieks- Romeinse wereld. Men zegt van Apollo dat hij zichzelf met Laurier heeft gezuiverd in het bas van Tempe in Thessalie. Priesteressen van Apollo in Delphi kauwden op laurierbladeren voordat zij bun profetieen ten beste gaven. De Laurier werd een symbool van overwinning, Vrede, zuivering, toekomstvoorspelling en onsterfelijkheid. Men dacht ook dat Laurier onweer kon afwenden. Dat geloofde ook de Romeinse keizer Tiberius, die tijdens onweer altijd naar zijn lauwerkrans greep. De Laurier wordt gekoppeld aan veel goden, onder andere Dionysos (Bacchus), Zeus (Jupiter), Hera (Juno) en Artemis (Diana), en staat zowel voor wapenstilstand als voor de overwinning. De tweede symbolische betekenis van kuisheid gaat terug op de mythe van de nimf Daphne, die veranderde in een laurierboom toen zij op vlucht was voor de opdringerige Apollo. In Noord-Afrika was de Laurier een talisman. In China is de Laurier de boom waaronder de maanhaaas het onsterfelijkheidselixer mengt.

Leto
Categorie: Grieks - Romeins Leto was een dochter van de Titanen en de moeder van de tweeling Apollo en Artemis. Toen, de altijd jaloerse, Hera er achter kwam dat Leto kinderen droeg van Zeus, proeberde ze dit natuurlijk te saboteren. Een van de dingen die ze porbeerde was een Python achter Leto aan sturen om haar te doden.

Lethe
Categorie: Grieks - Romeins Lethe was een van de vier rivieren van de Onderwereld (Styx). Deze rivier stond bekend als de Stroom des Vergetelheid.

Lesovik
Categorie: Verscheidene Lesovik was de Slavische woudgeest die reizigers en jagers liet verdwalen. Hij zag eruit als een mens, maar droeg een lange groene baard en vormde geen schaduw. Hij kon van grootte veranderen en zo klein als een muis of zo hoog als een boom worden. In Oktober begon hij aan een soort winterslaap, waarna hij in de lente, wilder en luidruchtiger dan ooit, naar het woud terugkeerde.

Leprechaun
Categorie: Fabelwezens De Leprechaun is de schoenmaker van de Tuatha De Dannan, oftewel de Ierse goden. Je zult hem echter nooit met twee schoenen betrappen. HIj werkt altijd maar aan een schoen. Hij staat ook bekend als de elf die rondloopt met het pot goud dat je volgens de legenden achter de regenboog kunt vinden. Het is echter zeer moeilijk om een Leprechaun zover te krijgen dat hij je het goud geeft. Ze staan er bekend om dat ze zich uit iedere moeilijke situatie weten te wringen. Ook wordt er gezegd dat ze de schattenbewakers zijn van de verloren schatten van de Tuatha De bewaren. Na het vertrek van Tuatha De Dannan hebben zij zich de taak gesteld de schatten verborgen te houden van de mensen die zij als onwetend en hebzuchtig beschouwen. Wanneer een mens erin slaagt ze gevangen te nemen beloven ze grote rijkdommen om wer vrij gelaten te worden. Die rijkdommen worden gaan echter vooraf door een moeilijk raadsel die je eerst moet raden. En zelfs als je erin slaagt om ze een pot goud af te dwingen dan blijkt veelal dat het goud in stof of herfstbladeren verandert zodra de Leprechaun zich uit zijn benarde positie heeft bevrijd.

Leminkainen
Categorie: Germaans Een held uit de Finse heldendichten. Zijn naam betekent `minnaar`. Toen hij klein was, baadde zijn moeder hem driemaal op een zomernacht en negenmaal op een herfstnacht, om hem wijsheid en muzikaliteit te schenken. Als zorgeloze jongeman zat hij vaak achter de vrouwen aan en reisde met Vainamoinen naar het land Pohja op zoek naar echtgenotes. Hij doodde de doodsgod Tuoni. Tuoni`s zoon verscheurde hem, maar zijn moeder, een tovenares, wekte hem weer tot leven.

Lelwani
Categorie: Oosters Oorspronkelijk de Hittitische `koning van de Onderwereld`. Later ontwikkelde hij zich tot godin en leefde in de aarde. Bij haar heiligdommen hoorden knekelhuizen en mausolea.

Lelie
Categorie: Symbolen De Lelie staat sinds de middeleeuwen al symbool voor de Heilige Maagd voor de Christenen. Het verwijst naar de zuiverheid en is het embleem van de ` onbevlekte ontvangenis`. Dit wordt vaak opgevat als de maagdelijke conceptie van Christus, maar het gaat er in feite om dat Maria zonder de erfzonde geboren is.

Leib-Olmai
Categorie: Verscheidene Leib-Olmai (`elzenman`) was een Lapse berengod. Op beerfeesten smeerden jagers hun gezichten in met een aftreksel van elzenbast. Leib-Olmai was beschermgod van de beren en men moest tot hem bidden voor men een beer mocht doden.

Leda
Categorie: Grieks - Romeins Leda is in de Griekse mythologie een koningsdochter uit Aetolië en gemalin van de Spartaanse vorst Tyndareos. Ze wordt door Zeus in de gedaante van een Zwaan benadert en baart een Ei waaruit Helena (ja, die van Troje) wordt geboren. Volgens een bepaalde traditie behoren Klytaimnestra en de Dioscuren ook tot haar kinderen.

Leviathan
Categorie: Oosters Leviathan is in de oosterse traditie een zevenkoppig draakachtig monster die wordt verslagen door de scheppende god Baal. Deze mythe geeft de overwinning van de schepping over een Chaos creërende monster weer. Een oudere traditie is een Babylonische tradite waarin de stormgod Marduk het zeemonster Tiamat verslaat en de aarde de hemel creërt door haar lichaam in tweeën te splijten. In de joodse apocalyptische beschrijving zal Leviathan op het einde der dagen losbreken maar een tweede keer verslagen worden door de hand van God. Zijn kaken werden wel beschouwd als de poorten van de Hel.

Lir
Categorie: Keltisch Lir of Ler (de Poseidon van de Tuatha De Danann) was de vader van de zeegod Manannan Mac Lir. Lir, ook een zeegod speelde vrijwel geen rol in de mythologie. Wel leende hij zijn naam aan veel plaatsen, zoals Leicester. Shakespeare had bij het schrijven van Koning Lear waarschijnlijk de Welshe Llyr in gedachten. Verder heb je nog het verhaal van de kinderen van Lir, die door een vloek in zwanen werden veranderd en een tijd zo door het leven moesten gaan. Lirs vier kinderen werden door hun jaloerse stiefmoeder in zwanen veranderd. 900 jaar lang leden ze kou en honger in ijzige wateren, en bekoorden mensen met hun gezang. note: zie bv, `Dochter van het woud`, Juliet Marillier.

Lilitu
Categorie: Oosters Lilitu of Aradat-lili, in het oude Mesopotamië een van de boosaardige vrouwelijke demonen van de Akkadiërs, die `s nachts de mannen tergt. Zij is de Kis-killilla van de Soemeriërs en doet denken aan de Hebreeuwse Lilith. Haar mannelijke pendant Lilu (de Soemerische Lulilla) randt slapende vrouwen aan. Er is verwantschap tussen Lilitu en de vrouwelijke demon Lilith die in het joodse volksgeloof leefde en ook de Lilith die in het oude Testament wordt vermeld. Deze laatste wordt later als een duivels wezen beschouwd en geldt als de eerste vrouw van Adam, die bij haar demonen verwekte.

Lilith
Categorie: Oosters In de talmoedische traditie was Lilith de eerste echtgenote van Adam voor Eva. Zoals aangeduid in de Soemerische annalen was Lilith de kleindochter van Enlil, omdat ze de dochter van zijn zoon Nergal (Meslamtaea) was, de koning van de Onderwereld. Haar moeder was de nicht van Nergal, Ereskigal, en Lilith was dienares van haar tante van moederskant, koningin Inanna (Istar). Lilith was een van afkomst volbloed Anoennaki, en hoewel ze was aangewezen als partner voor Adam op de korte termijn, legde de joodse talmoed uit dat ze weigerde om zijn seksuele partner te zijn. Haar fysieke partner in dit opzicht was niemand anders dan Enki, de vader van Kaïns echtgenote Loeloewa. Zoals vermeld werd Enlils broer Enki (in zijn rol als de Slang) Samael genoemd - en in dit opzicht brengt de literatuur van Ha Qabalah ons terug naar het uitgangspunt van deze passage over `Eden`, want deze stelt onomwonden dat `naar Samael en Lilith als personen verwezen wordt als de boom der kennis van goed en kwaad`.

Lif
Categorie: Germaans Lif en Lifthrasir (`leven` en `gretig om te leven`) waren de man en de vrouw die zich op Ragnarok zouden verschuilen in de wereldboom Yggdrasil. Ze zouden de godenschemering overleven en daarna een nieuw mensenras voortbrengen, dat zou leven in een nieuwe wereld

Liefdesgoden
Categorie: Verscheidene De volgende figuren zijn gerelateerd tot liefde in de mythologie: Aizen-myoo -Aonghus - Bastet -Alpan - Eros - Amor - Erzulie - Indra - Freya - Sauska - Aphrodite - Frigg - Aserat - Inanna - Thran - Astarte - Istar - Venus - Astlik - Kades - Astoreth - Kama - Turan

Libitina
Categorie: Grieks - Romeins Ouditalische godin van de lijken en begrafenissen, bewaart in haar tempel alle benodigdheden voor de uitvaart en verhuurt deze gebruiksvoorwerpen (en zelfs doodgravers) aan wie die nodig heeft.

Libertas
Categorie: Grieks - Romeins Libertas (Lat., = vrijheid), bij de Romeinen de godin en personificatie van de vrijheid, die in Rome haar eigen tempel had op de Aventijnse heuvel. Zij beschermt zowel de persoonlijke vrijheid als die van het Romeinse gemenebest. Zij is getooid met de vilten muts o.m. gedragen door slaven bij hun vrijlating, en een laurierkrans en draagt een lans.

Liver
Categorie: Grieks - Romeins Ouditalische godheid van de groeikracht van de natuur en van de voortplanting, wordt door de Romeinen vereenzelvigd met de Griekse wijngod Dionysus. Zijn vrouwelijke pendant is Libera, die met Proserpina of met Dionysus` vrouw Ariadne wordt gelijkgesteld. Op 17 Maart werd in Rome de Liberia, een feest voor Liber en Libera, gevierd.

Lleu
Categorie: Keltisch Lleu, bijgenaamd Llue van de Vaardige Hand, was in de Welshe mythologie een zoon van Arianrhod. Zijn moeder vervloekte hem zodat hij geen naam zou hebben tenzij zij hem er een schonk, geen wapens tenzij zij ze hem gaf en geen vrouw van menselijke afkomst. Met de hulp van zijn oom en opvoeder Gwydion overwon Lleu alle bezweringen. Blodeuedd, de vrouw die Gwydion en de tovenaar Math voor hem maakten werd evenwel verliefd op een ander en beraamde zijn dood. Maar Lleu steeg na de moordpoging in de gedaante van een Adelaar ten hemel. Gwydion gaf hem zijn menselijke gedaante terug en genas zijn wonden. Blodeuedd werd in een Uil veranderd.

Lotus
Categorie: Symbolen Lotussen in vele kleuren groeien in Azië, Egypte, Noord- en Zuid-Amerika en Australië, en op al deze plaatsen is hij als symbool gebruikt. Volgens de theosofie verwijst dit symbool naar het ontvouwen van het innerlijke goddelijke potentieel, en naar twee parallellen tussen spirituele en fysieke gebieden en tussen kosmische schepping en geestelijke wedergeboorte. Omdat het zaad ervan al volmaakt gevormde embryobladeren en hele plantjes in zich bevat – zelfs tot de bloem toe – symboliseert deze waterlelie het weer te voorschijn roepen van het universum vanuit het Eeuwige aan het begin van de grote zonnecyclus. Ze verwijst ook naar het verborgen zijn van de ideale wereld binnen het aardse, en het vermogen om eerstgenoemde binnen te gaan via de laatste. De Lotus wordt genoemd ‘het kind van het universum dat de gelijkenis van de moeder in haar schoot draagt’. De oude Egyptenaren en Indiërs merkten op dat de Lotus reageert op de aanwezigheid of afwezigheid van licht en warmte, en zichzelf onderdompelt in de nacht en opkomt bij de dageraad, waarbij hij symbolisch ‘de Zon vereert’. Door deze gewoonte om de Zon lief te hebben werd hij een symbool voor Horus, de Egyptische Christus-Krishna figuur, geboren uit de wateren van schepping. De zonnegod Ra komt op uit de blauwe Lotus, zoals in de oorspronkelijke kosmologie toen hij opsteeg uit Nun, de afgrond van de Chaos. De zonneschijf van Ra-Horus werd verborgen door de omsluitende bloembladeren van de Lotus; toen deze zich openden, kwam de Zon op en vloog uit in de vorm van een kind dat een zonneschijf op zijn hoofd droeg.

Loki
Categorie: Germaans Loki, soms Lopt, de god van het vuur, was een zoon van Farbauti en Laufey. Hij was een onruststoker die vaak van gedaante veranderde. Hij werd steeds boosaardiger en ten slotte sloten de goden hem op in een grot, waar hij zou blijven tot Ragnarok, het einde van de wereld. Loki verveelde zich daar vreselijk. Zijn boosaardige inslag kwam misschien voort uit het feit dat zijn ouders reuzen waren. Hij kon het niet laten gewaagde grappen uit te halen en de goden in gevaar te brengen, al redde hij hen vaak ook weer dankzij zijn slimheid. Zo bewerkstelde hij de ontvoering van Idun, waardoor de goden snel verouderden; soms bracht hij zijn kameraad Thor in gevaar, ook al hielp hij hem ook zijn hamer terug te krijgen. Loki trouwde tweemaal, eerst met de reuzin Angrboda die hem drie monsterlijke wezens schonk. Namelijk Fenrir, Jormungand en Hel. Daarna trouwde hij met Sigyn, die hem twee zoons schonk: Vali en Narvi. Teneinde een eind te maken aan zijn boosaardigheid werd hij vastgebonden onder de druipende bek van een gifslang. Daar wachtte hij op Ragnarok, waarin hij de machten van het kwaad zou aanvoeren tegen de goden. Zelf sneuvelde hij door toedoen van Heimdall.

Lodewijk XIV
Categorie: Biografien Lodewijk XIV was 72 jaar lang de koning van Frankrijk (1643-1715), wat de langste regeerperiode is uit de geschiedenis van Europa. Hij vocht in een serie grote oorlogen. Hij creeërde een schitterend hof in Versailles en een Franse cultuur die heel Europa overheersde. Lodewijk werd koning toen hij vijf jaar oud was. In zijn jeugd regeerde kardinaal Mazarin in zijn plaats als regent. Frankrijk had in die tijd te maken met een serie opstanden die `frondes` werden genoemd. Drie keer werd Lodewijk gedwongen om te vluchten en één keer moest hij zich slapende houden terwijl de rebellen door zijn slaapkamer liepen. Door deze ervaringen nam de jonge Lodewijk zich voor om een krachtig vorst te worden. `L`Etat, c`est moi` Lodewijk werd in 1651 meerderjarig, maar pas na De dood van Mazarin in 1661 nam hij daadwerkelijk deel aan de regering. Hij nam zijn werk als koning bijzonder serieus en besteedde ongeveer acht uur per dag aan regeringszaken. Hij was niet alleen een hard werkende vorst maar ook het middelpunt van een schitterend hof en een befaamd rokkenjager. Hij had een hele reeks minnaressen en zo`n 11 onwettige kinderen. Hij trouwde in 1683 of 1684 in het geheim met één van zijn maîtresses, Madame de Maintenon. Lodewijk bouwde voort op het werk van Mazarin en de grote adviseur van de vorige regering, kardinaal Richelieu. Dezen hadden voor het Franse koningshuis de weg gebaand naar het absolute gezag over regering en land. Lodewijk regeerde het land in hoogsteigen persoon met behulp van enkel vertrouwde ministers, waaronder Jean-Baptiste Colbert, en professionele bestuurders.

Loddfafnir
Categorie: Germaans Loddfafnir was de man die de wijsheid van de goden bezat. Hij bezocht de bron van Urd, waar de goden dagelijks bijeen kwamen, en verbleef in het paleis van Odin, het Walhalla. Zijn mythe bevat de kennis die hij opdeed. Deze kennis is een boeiend mengsel van alledaagse gedragcodes en bijgelovige strategieën om hekserij te ontlopen.

Lowalangi
Categorie: Verscheidene Lowalangi of Lowalani, oppergod van de Niassers, op het lndonesische eiland Nias, voor de westkust van Sumatra, en de personificatie van al wat goed is. Hij is de zoon van de schepper-god Sirao en jongere broer van de boze Lature Dano. Lowalangi is alwetend en alomtegenwoordig en zijn naam komt voor in alle smeekbeden en eedformules. De Adelaar, neushoornvogel en haan zijn zijn symbooldieren.

Lowa
Categorie: Verscheidene Lowa, opper- en schepper-god op de Marshalleilanden, in de Grote Oceaan, die oorspronkelijk alleen in de oeroceaan vertoefde en uit verveling en eenzaamheid riffen, zandbanken, planten en dieren schiep. Uit zijn been werden de eerste man, Wulleb, en vrouw, Limdunanij, geboren.

Lur
Categorie: Verscheidene Baskische aardgodin, moeder van de zonnegodin Ekhi en van de maangodin IlIargui, is de bron van levenskracht voor alles wat leeft.

Luonnotar
Categorie: Germaans Luonnotar was de scheppende godin van de Finnen. Aanvankelijk bevond Luonnotar zich alleen in een uitgestrekte leegte. Later dreef ze eeuwenlang op de wereldzee, tot een vogel op haar knie nestelde. De godin verstoorde in haar opwinding het nest, en uit de kapotte eierschalen ontstonden hemel en aarde. De dooiers vormden de Zon, het eiwit de Maan. Later baarde zij de held Vainamoinen.

Luna
Categorie: Grieks - Romeins Luna was, zoals de naam al doet vermoeden, een Romeinse maangodin. Ze is een zus van de zonnegod Sol en was de pendant van de Griekse Selene. Later wordt ze gelijkgesteld aan Diana en Hecate.

Lugus
Categorie: Keltisch Lugus was de Brits-Franse naam voor een god die veel leek op de Ierse Lug en de Welshe Lleu. Zijn naam ligt ten gronde aan de plaats Lyon, oorspronkelijk Lugdunum (`vestiging van Lug`). Keizer Augustus stichtte daar de hoofdstad van Gallië en liet dit elk jaar in de maand Augustus vieren ten tijde van het feest van de zonnegod Lugus. Diverse andere plaatsen werden naar Lugus genoemd, mogelijk ook Londen en Leiden

Lugh
Categorie: Keltisch Lugh (soms ok Lug of Lugos), een van de prominentste goden van het Keltische pantheon, die in zowel Gallie als Ierland zeer populair was, werd o.a. in verband gebracht met de Zon en de lucht. Hij is een zoon van de godenmoeder Dana en vader van de mythische held Cu Chulainn. Het Ierse woord lug betekent `de lichtende`, `de schitterende`. Lugh is de onbetwiste meester in zowel bet voeren van oorlog als bet maken van Vrede. Niemand kan met hem wedijveren in de toverkunst en de dichters aanbidden hem. Hij is ook de eerste onder de smeden, de ambachtslieden, de harpisten, de geleerden enz. Terecht kreeg hij van de Ieren de bijnaam Samildanach, wat betekent `hij die alles kan`. In de tweede veldslag van Mag Thured rukt hij met zijn slinger het `kwade oog` van de reus Balor uit. Met al deze hoedanigheden heeft hij veel gemeen met de Oudscandinavische god Odin. Caesar noemde hem `de Gallische Mercurius`. Hij bracht licht in de vorm van verlichting met zich mee uit de Andere Wereld. Bij het begin van de oogst werd ter ere van Lug een groot feest, Lughnasa, gevierd. Lugnasa werd later door de Christenen omgedoopt tot Lammas. Het was ingesteld door Lugh ter nagedachtenis aan zijn stiefmoeder Tailtu en het vond plaats in Augustus. Er is een speciale relatie tussen Lugh en de Ierse godin Tailtu, die hem opvoedde.

Lugalbanda
Categorie: Oosters Lugalbanda, vergoddelijkte koning van de eerste (Soemerische) dynastie van Oeroek, in het oude Mesopotamie, gemaal van de godin Ninsun, geldt als vader van Gilgamesh.

Lykaon
Categorie: Grieks - Romeins Bij de Oude Grieken om zijn wreedheid beruchte koning van Arcadie en vader van de nimf Callisto. Hij durft Zeus het vlees van een mens voor te zetten, waarop die hem met zijn bliksem vernietigt (of hem in een wolf verandert).

Lygkeus
Categorie: Grieks - Romeins Lygkeus, Grieks held, zoon van koning Aphareus van Messenie, is beroemd om zijn scherpe blik (zijn naam is afgeleid van Gr. lugx = lynx). Met zijn tweelingbroer Idas neemt hij deel aan de Calydonische jacht en de Argonautentocht.

Lycurgus
Categorie: Grieks - Romeins Lycurgus, in de Griekse mythologie een zoon van koning Dryas van Thracie, verzet zich tegen het invoeren van de Dionysus-cultus in zijn land. Hij laat de god verjagen en alle wijnstokken omhakken. Dionysus vlucht naar de nimf Thetis, slaat Lycurgus met waanzin en het land met onvruchtbaarheid. Tenslotte wordt de koning door zijn volk gruwelijk vermoord.

Matholwch
Categorie: Keltisch Matholwch was de Ierse koning die trouwde met Branwen, de zuster van Bran de Gezegende en de halfzuster van Efnisien. Later trok Bran met een leger naar Ierland om te wreken dat Branwen tot keukenmeid was gedegradeerd. Efnisien wierp Matholwchs driejarig zoontje in het vuur. In de daarop volgende slag sneuvelden bijna alle Britten. Aan Ierse kant overleefden alleen vijf zwangere vrouwen.

Math
Categorie: Keltisch Math was de broer van de Welshe moedergodin Don en een groot tovenaar. Ten tijde van Pryderi`s regering in Dyfed in Zuid-Wales, heerste Math over het noordelijk Gwynedd. Wanneer het geen oorlog was, kon Math alleen in leven blijven als zijn voeten in de schoot van een maagd rustten. Toen zijn neef verliefd werd op de betreffende maagd, verzon zijn broer Gwydion een list, zodat Math met Pryderi ten strijde trok en het meisje alleen achterbleef. Toen Math later dit bedrog doorzag, veranderde hij zijn neven in dieren.

Mata
Categorie: Fabelwezens Vierkoppige monster met honderd poten die in de veldslag tussen de Fomhoire en de Tuatah De Dannann verslagen wordt bij de Steen van Benn,, vlakbij de rivier de Boyne door de god Dagda.

Mars
Categorie: Grieks - Romeins Mars, Ouditalische krijgsgod, een van de meest vereerde goden in het oude Rome, wordt vereenzelvigd met de Griekse oorlogsgod Ares. Oorspronkelijk was hij god van de lente, de wasdom van de natuur en de Vruchtbaarheid; later krijgt hij steeds meer het karakter van krijgsgod. Van oudsher had hij zijn tempel op het Capitool, die hij deelde met Jupiter en Quirinus (ca. 510 v.C.). Later werd deze triade vervangen door Jupiter, Iuno en Minerva. Aan hem was ook het Marsveld gewijd, dat buiten de stadsmuren van Rome lag en werd gebruikt voor excercities en sportbeoefening. Hier bevond zich een altaar van Mars, waarop om de vijf jaar ter ere van de god de Suovetaurilia werd gehouden, een vruchtbaarheids- en reinigingsoffer bestaande uit een varken (sus), een schaap (avis) en een stier (taurus). Bij de tempel van Mars Gradivus (`die het leger in de strijd voorafgaat`) te Rome verzamelde zich het leger dat ten strijde trok en in de Regina (het oude koningspaleis) op het Forum Romanum werden de `hastae Martiae` (lansen van Mars) bewaard. Ook de (deels bewaarde) tempel van Mars Ultor (`de wreker`) op het Forum van Augustus te Rome was zeer bekend. Mars` priesters waren de Salii (de springers), die hun naam ontleenden aan de springprocessie waarmee zij door Rome trokken. Mars geldt als de vader van Romulus en Remus, de legendarische stichters van Rome, en als zodanig als de stamvader van het gehele Romeinse volk. Ook wordt hij geässocieërd met Venus, de stammoeder van het Julische keizershuis.

Mark
Categorie: Keltisch Mark was de koning van Cornwall in de Bretonse mythe van Tristan en Iseult (ook bekend als Isolde). Hij was de voogd van zijn neef Tristan en de echtgenoot van de Ierse prinses Iseult. Hij was jaloers op Tristan en Iseult, maar droeg hen toch geen kwaad hart toe. Toen hij hen slapend aantrof met Tristans zwaard tussen hen in, doodde hij hen niet. Hij verving het zwaard door zijn eigen zwaard en wekte hen niet. Beschaamd door zijn betoon van genade keerde Iseult bij Mark terug, terwijl Tristan naar Bretagne vertrok. Het verhaal van Tristan en Isolde is een van de tragische lierdesverhalen uit de Keltische mythologie. Een andere is die van koning Arthur, sir Lancelot en Guinevere. Driehoeksverhoudingen komen vaak voor in de Ierse mythologie. Ze lopen overigens zelden goed af.

Margo
Categorie: Keltisch Margo was een legendarische fee en de moeder van Etain.

Marduk
Categorie: Oosters Marduk was een nationale Babylonische godheid en werd belangrijk tijdens de 1e dynastie van Babylon. Als zoon van Ea werd hij ook geassocieerd met magie. Hij had ook aspecten van de zonnegod Sjamasj, zoals rechtvaardigheid, onpartijdigheid en medelijden. Zijn personificatie is die van een jonge krijger en drakendoder. Zijn symbool is Mushhushu, de gehoornde en gevleugelde draak.

Marcus Antonius
Categorie: Oudheid Periode: 82-30 v.C. Hij was een Romeins staatsman en veldheer. In 44 v.C. werd hij samen met Caesar consul. In het bezit van het testament van Caesar hitste hij na diens dood het volk op tegen de moordenaars en verjoeg hen uit Rome. Hij kwam in conflict met de Senaat, die de voorkeur gaf aan Octavianus, het adoptiefkind van Caesar. Na een korte burgeroorlog vormde Antonius samen met Lepidus en Octavianus het tweede driemanschap in 43 v.C. Na de slag bij Philippi (42 v.C.) tegen Brutus en Cassius vertrok Marcus Antonius naar Egypte, waar hij onder invloed raakte van Cleopatra. In 32 v.C. verklaarden de Romeinen de oorlog aan Marcus Antonius en Cleopatra. Zij werden verslagen bij Actium (31) en pleegden zelfmoord.

Mara
Categorie: Oosters In het boeddhisme de personifictatie van het kwaad en alles wat de grote Boeddha in diens weg naar de evrlichting hindert. Mara wordt voorgesteld als een demonische wezen, met honderd armen. HIj heerst over de 16e hermeletage en rijdt op een olifant.

Mao Zedong
Categorie: Biografien De Volksrepubliek China: Na een eeuw van verdeling en vernedering was het Chinese volk, om de woorden van Mao Tse-toeng te gebruiken, bij de vestiging van de volksrepubliek opgestaan. Er ging weinig tijd verloren met het uitbreiden van de controle naar alle buitengewesten, inclusief Tibet. De overwinning van de revolutie werd op het platteland geconsolideerd door een landhervormingsbeweging. Deze werd uitgevoerd met de beproefde communistische methode, die deze beweging gebruikte als trekpaard voor de sociale revolutie, liever dan het land op een eenvoudige manier te verdelen. Het was een voorbereidingsfase voor een volgende stap, de collectieve landbouw. De steden en de industrialisatie veroorzaakten voor de Chinese leiders nieuwe en onbekende problemen en op dit terrein begon men bovenal in hoge mate op de Sovjetervaringen te steunen. Door de koude oorlog, de vijandige Amerikaanse houding en de ideologische affiniteit met de Sovjet-Unie, had Mao in de zomer van 1949 verklaard, dat het nieuwe China zou steunen op de Sovjet-Unie, waarvan hij ook in de toekomst ruime hulp verwachtte. Na onverwacht harde onderhandelingen werd er op 14 Februari 1950 een Chinees-Russische overeenkomst getekend. De belangrijkste wens voor China was strategische veiligheid tegen een mogelijke Amerikaanse bedreiging. De eerste hulp die werd aangeboden was van beperkte omvang, minder dan men had verwacht, maar tenslotte hadden de Chinezen nu toegang tot de Sovjetdeskundigheid. Inderdaad werden hun regeringsstructuren, economie, scholings- en andere systemen direct overgenomen van het Sovjetmodel.

Manticore
Categorie: Fabelwezens De Manticore was een reusachtig mens-etend monster dat het eerst voortkomt in Perzische mythen. Het had het lichaam van een leeuw, het gezicht van een man en een gepunte staart. Het had drie rijen tanden, lichtblauwe ogen en een staart die deed denken aan die van een schorpioen. Een steek met zijn staart was altijd dodelijk. Een wond aangebracht door de Manticore is fataal voor alle dieren, behalve de olifant. Manticore is afgeleid van het Perzische woord `mens-eter`, omdat het monster, ondanks het feit dat het eigenlijk dieren eet, ook in grote getalen mensen verslindt.

Manawydan
Categorie: Keltisch Manawydan, zoon van Llyr, was de Welshe tegenhanger van de Ierse zeegod Manannan, maar zijn band met de zee was een stuk onduidelijker. Hij was een broer van Bran de Gezegende en Branwen en hij trouwde met Rhiannon, na De dood van haar man Pwyll. Op een dag werden hij en Rhiannon, samen met haar zoon Pryderi en diens vrouw Cigfa, omgeven door een tovernevel. Toen de mist optrok, was hun paleis verlaten en het omringende land kaal. Daarom trokken ze naar Engeland, waar Manawydan en Pryderi als leerbewerkers aan de kost kwamen. Ze hadden zoveel succes, dat hun vakgenoten hen verjoegen. Terug in Wales verdwenen Pryderi en Rhiannon als bij toverslag, zodat Manawydan en Cigfa alleen achterbleven. Manawydan probeerde graan te verbouwen, maar muizen vraten zijn oogst op. Hij ving een muis en wilde het dier ophangen, maar een voorbijganger bood hem alles wat hij maar wenste voor de muis. Manawydan vroeg om de terugkeer van Rhiannon en Pryderi. De vreemdeling maakte zich bekend als Llwyd, een tovenaar en vriend van Gwawl, die door Rhiannon was versmaad ten gunste van Pwyll.

Manannan Mac Lir
Categorie: Keltisch Manannan Mac Lir, zoon van de Ierse zeegod Lir, dankte zijn naam aan het eiland Man in de Ierse zee. Hij was een zeegod, tovenaar en genezer en heerste over het Land der Belofte, waar hij in Emhain woonde. Zijn woonplaats zou ten westen van Ierland in de Atlantische Oceaan liggen. Zijn vrouw was de befaamde schoonheid Fand, die verliefd werd op de Ulsterse held Cu Chulainn, maar uiteindelijk toch bij haar man bleef. Manannan schudde een tovermantel tussen Fand en Cu Chulainn, zodat ze elkaar nooit meer zouden zien. Manannan Mac Lir was een edel en aantrekkelijk krijger, wiens strijdwagen even vlot over de zee als over het land kon rijden. Hij bezat ook een schip dat vanzelf kon varen. Hij had zowel goddelijke als sterfelijke kinderen. Mongan, een van zijn sterfelijke zoons, werd met een zelfde list verwekt als Arthur: Manannan sliep, vermomd als haar echtgenoot, met een Ulsterse koningin. Mongan kreeg wel bovennatuurlijke eigenschappen mee: zo kon hij van gedaante veranderen. Hij werd een groot koning en geweldige krijger.

Mammon
Categorie: Verscheidene Mammon was oorspronkelijk geen demon. Het betekende oorspronkelijk in het Syrisch `geld` of `welvaart`. Pas in de Bijbel kreeg de term een demonische betekenis. `5:24 Niemand kan twee heren dienen; want of hij zal den enen haten en den anderen liefhebben, of hij zal den enen aanhangen en den anderen verachten; gij kunt niet God dienen en den Mammon.` Door verbastering en misverstanden is Mammon verworden tot een demon. Volgens Thomas van Aquino wordt er met Mammon bedoeld `de duivel die de Heer van het Geld is`. Mammon staat dus voor hebzucht, wat een van de 7 Doodzonden is.

Mamaldi
Categorie: Verscheidene Mamaldi schiep volgens het Amur-volk in Siberie het continent Azie. Zij en haar man Khadau gelden als het eerste mensenpaar, dan wel als de ouders van de eerste Sjamaan. Khadau schiep de zielen van de sjamanen en Mamaldi blies ze leven in. Uiteindelijk werd ze door Khadau gedppd.

Magni
Categorie: Germaans Magni (`machtig`) was een zoon van de dondergod Thor en de reuzin Jarnsaxa, en een broer van Modi. Na zijn tweegevecht met de vorstreus Hrungir stortte Thor gewond ter aarde. Hij zat beklemd onder een van de benen van de dode Hrungir. Tot overmaat van ramp deed hij het in zijn broek toen hij het enorme Mistkalf van klei ontwaarde. De pas driejarige Magni bleek sterk genoeg om zijn vader te bevrijden, iets wat geen van de andere goden van gelukt. Magni merkte daarbij op dat hij de reus wel met zijn blote handen had aangekund. Dit viel bij Odin niet in goede aarde, maar Thor schonk zijn zoon als dank Hrungirs schitterende ros `Goudmaan`. Na Ragnarok zouden Magni en Modi Thors wonderhamer Mjollnir erven

Maffia
Categorie: Geschiedenis Zie de la Cosa Nostra.

Madder-Akka
Categorie: Verscheidene Madder-Akka en haar man Madder-Atcha golden bij de Lappen als de scheppers van de mensheid. Madder-Atcha schiep de ziel, Madder-Akka het lichaam. Ze plaatsten het door hen geschapen kind in de baarmoeder van zijn aardse moeder. Ook hun drie dochters waren verbonden met de voortplanting. Sarakka steunde vrouwen tijdens de bevalling. Moest er een jongetje komen, dan zorgde Juksakka dat het oorspronkelijk vrouwelijke geslacht van het kind veranderde. Het onderaards levende Uksakka paste op de belangen van de pasgeborene.

Machiavelli
Categorie: Biografien Deze Florentijn is een van de bekendste historische figuren wat betreft het politieke denken. Toen de Florentijnse staatsman en historicus Machiavelli (1469- 1527) zijn verhandeling Il Principe (De heerser of De vorst) schreef, was Italië een verscheurd land. Er braken geregeld oorlogen tussen de steden uit; eenheid was ver te zoeken. Naar zijn mening kon het land alleen gered worden door een absolute monarchie. De vorst diende voor alles te streven naar macht en stond boven elke moraal. Macht was een doel waar. voor alle middelen geheiligd waren, inclusief verraad en moord. Politiek was succesvol als de macht werd gehandhaafd en vergroot. Godsdienst beschouwde hij als een verzinsel en een vorm van bedrog. Machiavelli`s ideeën zijn altijd omstreden geweest en worden met cynisme, sluwheid en machtswellust geassocieerd. Ze vertonen echter de kenmerken van de Renaissance in die zin dat Machiavelli het reilen en zeilen van een staat verklaarde uit menselijke driften en strevingen. Anderen zien hem eerder als de grondlegger van de moderne politieke wetenschap. Volgens hem was de politiek niet ondergeschikt aan de theologie, maar direct aan de ervaring, zoals hij die zelf in dienst van de staat had verworven. Op politiek vlak was hij een tegenstander van de paus en van de clerus. Geboorte Machiavelli werd in 1469 in Florence geboren als telg van een oude en welgestelde burgerlijke familie, die waarschijnlijk in het gilde van de notarissen stond ingeschreven. Zijn vader, die jurist en financieel expert was, en zijn moeder, die eveneens uit een oude Florentijnse familie afkomstig was, gaven hem een voortreffelijke opvoeding.

Macha
Categorie: Keltisch Macha was een Ierse oorlogsgodin. Ze werd vaak gelijkgesteld aan Badb, Morrigan en Nemain. Macha huwde eerst Nemed, een Scytisch vorst die de Fomori had verslagen - de zeegoden door wie haar tweede man Nuadu en zijzelf werden gedood tijdens de tweede slag bij Magh Tuireadh. Een latere Macha vervloekte Ulster nadat haar echtgenoot had gepocht dat zij, ofschoon hoogzwanger, harder kon lopen dan de paarden en strijdwagens van de koning. Toen de koning van Leinster dreigde daar man te doden als zij de uitdaging niet aanging, zorgde Macha ervoor dat alle mannen van Ulster vijf etmalen lang barensweeën moesten verduren toen het rijk in gevaar verkeerde. Macha won de wedloop en kreeg een tweeling. Daarom heette de koningsburcht van Ulster Emain Macha oftewel Macha`s tweelingen. note: Macha werd vaak gezien als een deel van een drie-eenheid van zussen die de Morrigan werden genoemd.

Mac Da Tho
Categorie: Keltisch Mac Da Tho was koning van Leinster ten tijde van Medbs regering in Connacht. Zijn buren, onder wie Medb en de Ulsterse koning Conchobhar Mac Nessa benijdden hem om zijn jachthond en zijn enorme varkensbeer. Mac Da Tho beloofde beide vorsten de hond en slachtte de beer voor een banket waarop hij hen beide uitnodigde. Er brak een gevecht uit tussen de Ulsterse koning en mannen uit Connacht, maar die trokken zich spoedig terug. Toen de hond waar alles om draaide de strijdwagen van de koning achtervolgde, sneed diens wagenmenner hem de kop af.

Mac Cecht
Categorie: Keltisch Mac Cecht was de Ierse god van de welsprekendheid en een zoon van Ogma. Toen Nuadu was gesneuveld in de tweede slag bij Magh Tuireadh, konden Mac Cecht en zijn broers het niet eens worden over de verdeling van Ierland. Daarom raadpleegden ze een buitenlander, Ith. Omdat ze het vermoeden kregen dat hij het eiland zelf wilde veroveren, doodden ze hem. Vervolgens vielen de zoons van Milesius Ierland binnen en veroverden het.

Mabon
Categorie: Keltisch Mabon, zoon van de Welshe godin Modron, zou toen hij pas drie nachten oud was zijn ontvoerden gevangen gezet in Gloucester. Maar omdat hij de hond in bedwang had die Culhwch nodig had om de hand van Olwen te winnen, werd hij bevrijd. Met zijn hond hielp hij het zwijn Twrch Trwyth te vangen en tussen de oren van dit die het scheermes te bemachtigen waarom Olwens vader had gevraagd. Verder bestaat er veel onduidelijkheid over Mabon. Misschien was hij voordien Maponos, de Keltische god van de Jeugd, die uiteindelijk als krijger in de Welshe mythologie terecht kwam. De Romeinen kenden Maponos en stelden hem gelijk aan Apollo, de god van de waarzegkunst.

Maat
Categorie: Egyptisch Maat was de Egyptische godin van waarheid, gerechtigheid en eendracht. Ze was een dochter van de zonnegod Ra en leidde het oordelen van de doden in de troonzaal van Osiris. Alle overledenen moesten voor 42 rechters verschijnen en opbiechten aan welke misdaden ze zich schuldig hadden gemaakt. Hun zielen werden daarbij gewogen op een weegschaal, met als tegenwicht een struisvogelveer, het symbool van Maat. De jakhalsgod Anubis hanteerde deze weegschaal en Maats echtgenoot, de maangod Thoth, noteerde de uitkomst van de weging. Was de ziel door misdaden verzwaard, dan verslond het verschrikkelijke vrouwelijk monster Ammut (deels krokodil, deels nijlpaard en deels leeuwin) de overledene. Maar had de overledene geleefd, met Maat in het hart, dan werd hij een geest en mocht hij met de goden meestrijden tegen de Slang Apep. Maat werd afgebeeld met op haar hoofd de veer die in de weegschaal werd gebruikt. Alle mensen moesten leven, door Maat, in Maat en voor Maat.

Maarten Luther
Categorie: Biografien Reformatie en Contra-Reformatie In 1500 was vrijwel iedereen lid van de katholieke kerk. Wat niet betekende dat iedereen tevreden was met die kerk. Somige vorsten hadden een oog laten vallen op haar rijkdom. Andee mensen hadden dan weer kritiek op de levenswijze en onwetendheid van heel wat geestelijken of op de verkoop van aflaten, een systeem waarbij afgevaardigden van de paus tegen betaling zonden vergaven, wat er op neer kwam dat als je maar genoeg betaalde je zonden door de priesters werde vergeven en ze je een plaats in de hemel beloofden waardoor gelovigen de indruk kregen dat als ze maar genoeg betaalden hun zonden altijd wel vergeven zou worden. Luther timmert stellingen aan kerkdeur Wittenberg: Maarten Luther toonde die ontevredenheid meer dan duidelijk. Deze Duitse monnik (483-1546) predikte dat noch de paus, noch de priesters, maar alleen God zonden kon vergeven. Hij kon zich niet verenigen met bepaalde sterk verbreide praktijken van de katholieke Kerk, zoals de handel in aflaten, waarmee gelovigen de straf van God voor hun zonden op voorhand konden vrijkopen. Hij formuleerde zijn bezwaren in 95 stellingen en hing die in 1517 aan de deur van de kerk van Wittenberg om er een discussie mee uit te lokken. Hij kreeg veel weerklank. Hoewel de paus erop aandrong dat hij zijn standpunten zou herzien, hield Luther voet bij stuk. De bul die de paus vervolgens tegen hem schreef, verbrandde Luther in het openbaar. In 1524 legde hij zijn monnikspij af en het jaar daarop trouwde hij.

Maart
Geen bijbehorende categorie gevonden De naam van deze maand gaat terug op Mars, de oorlogsgod. Op de Juliaanse Kalender viel in deze maand Nieuwjaarsdag, 25 Maart, waarop jaarlijkse pachtcontracten voor huizen en boerderijen werden getekend. Later, bij het overstappen op de Gregoriaanse Kalender, werd het begin van het nieuwe jaar verschoven naar Januari. Maart is een natte maand, gewijd aan Afrodite, de godin van de liefde. Veel feesten in deze maand houden verband met bruiloften, moederschap en bruiden. de Feestdagen: 1 Maart. Matronalia: met de Matronalia worden vrouwen en hun macht gevierd (Romeins). 2 Maart. Eerste feest van Vesta (Romeins). 3 Maart Hina Matsuri: Poppenfeest (Japan). 5 Maart: Viering van Isis. 9 Maart. Viering van Afrodite en Adonis. 10 Maart. Dag van Hypatia. 15 Maart. Feest van Cybele (Anatolisch, later Romeins). 17 Maart. Liberalia: Viering van de vrijheid (Romeins). Feest van Astarte. (Kanaanitisch) 19 Maart. Quintaria: Feest van Athena. 20 Maart. Lentefeest. 21 Maart. Lente-equinox. 22-23 Maart. Feest van Minerva. 25 Maart. Hilaria: Lachdag (Romeins) 30 Maart. Feest van Eostara (Duits). 31 Maart. Feest van de maangodin (Romeins).

Maangoden
Categorie: Verscheidene In vele mythologieën en oude godsdiensten wordt de Maan vereerd als de wijze en grote tovenaar en symbool van het sterven (afnemende Maan) en het opstaan ( wassende Maan) van het leven. Enkele belangrijke maangodheden: Aglibol - Alako - Diana - Alignak - Igaluk - Nanna - Almaqah - Illargui - Napir - Amm - Juno - Nikkal - Arebati - Nyame - Arma - Ixchel - Pachacamac - Artemis - Selene - Chandra - Luna - Thot - Diana - Marama - Wadd - Hekate - Menulis

Maan
Categorie: Symbolen De schijngestalten van de Maan en de vormveranderingen waren voor primitieve samenlevingen een indrukwekkend beeld van de aardse cyclus van geboorte, groei, verval, dood en wewedergeboorte, zowel in de planten, als de dierenwereld. De omvang en kracht van de verering en symboliek van de Maan wordt gedeeltelijk verklaard door de functie van de Maan als lichtbron tijdens de nachtelijke jachtpartijen en als oudste Maat van de tijd: de maanfases vormden de basis voor de oudste kalenders. Naast de invloed van de Maan op de getijden, meende men dat de Maan ook invloed had op het lot van de mens en op regenval, sneeuw, overstroming en andere ritmes in het planten- en dierenrijk, in het bijzonder gold dit voor vrouwen gedurende het maandelijkse ritme van hun menstruele cyclus. Hoewel de Maan vooral een symbool van het vrouwelijke principe is, werd de Maan soms gepersonifieerd door mannelijke goden, vooral in nomaden- en jagersculturen. In Japan, Oceanië, de Germaanse landstreken en ook bij Afrikaanse en indiaanse stammen was de Maan mannelijk. Vrouwelijke maangodinnen verschillen van karakter. Zij variëren van beschermende grote moedergodinnen tot onstuimige, zilverstralende verdedigsters van maagdelijkheid, zoals Diana, de Romeinse godin van de jacht. Kuisheid, veranderlijkheid, grilligheid of koude onverschilligheid zijn eigenschappen die met de Maan worden geassocieerd. De `duisternis van de Maan` (de drie dagen dat de Maan onzichtbaar is) maakte van de Maan een symbool van de overgang van leven naar dood, maar ook omgekeerd van dood naar leven.

Mercurius
Categorie: Grieks - Romeins Mercurius, Romeinse god van de handel en de winst, oorspronkelijk in het bijzonder van de graanhandel, later geheel gelijkgesteld met de Griekse Hermes. Zijn tempel te Rome (ca. 495 v.C.) was verbonden met een soort van beurs. In de Romeinse keizertijd was de cultus van Mercurius vooral in de Keltische en de Germaanse gebieden zeer verbreid: de Kelten hebben hun Gallische Mercurius en de Germanen identificeren hem met Wodan.

Mephistophiles
Categorie: Grieks - Romeins Mephistophiles, ook wel afgekort als Mephisto is de tegenhanger, equivalent van Lucifer. Zijn naam, Mephisto, kan al vanuit de griekse oudheid afgeleid worden. Het betekent `degene die het licht schuwt`. Hij was de duivel in het beroemde Faust van Goethe. In dit verhaal wordt hij weerspiegeld als een instrument van Chaos, een leugenaar en vleier. Hij haat schoonheid en is niet in staat om de macht van liefde te begrijpen. In sommige griekse mythen is hij de heerser van de Onderwereld.

Menulis
Categorie: Verscheidene Menulis was de Baltische maangod. De Baltische zonnegodin was Saule, tevens de beschermgodin van groene slangen. De Letten geloofden dat de sterren kinderen van Menu en Saule waren. De Morgenster was echter het liefdeskind van Saule en de dondergod Perkuno. In verband hiermee meed de gekrenkte maangod zijn vrouw en vertoonde hij zich alleen `s nachts, terwijl zijn vrouw overdag verscheen.

Mentor
Categorie: Grieks - Romeins Mentor was een Griekse heros die in Homerus` Odysseia de raadgever en trouwe vriend was van Odysseus aan wie deze bij zijn vertrek naar Troje de opvoeding van zijn zoontje Telemachus toevertrouwt. HIj staat tijdens Odysseus` afwezigheid ook in voor diens hof en paleis in Ithaka. note: vandaar `Mentor` dat neerkomt op leidsman - raadsman.

Melampus
Categorie: Grieks - Romeins Melampus is in de Griekse mythologie een ziener wiens naam betekent `zwart-voet`. Hij kreeg de gave van het voorspellen doordat slangen tijdens de slaap zijn oren hadden gelikt. Sindsdien verstaat hij de taal van de dieren en is hij een beroemd geneeskundige. In Argos genas hij vrouwen van waanzin, o.a. de koningsdochters die met een geestesziekte waren getroffen wegens hun verzet tegen de Dionysus-cultus.

Mei
Geen bijbehorende categorie gevonden De maand Mei is vernoemd naar de godin Maia, de godin van het voorjaar, zij die leven voortbrengt. Feestdagen: 1 Mei: Meidag (Europees) 2 en 3 Mei: Vuurfeest van Bona Dea (Romeins). 4 Mei: Feest van Sheila Na Gig, beschermster van de armen (Iers). 9 Mei: Lemuria (Romeins. 14 Mei: Tiendendag (Noord-Afrikaans). 18 Mei: Feest van Pan (Grieks).

Medusa
Categorie: Grieks - Romeins Medusa was een Gorgoon. De Gorgonen ware drie zussen: Sthena (kracht), Medusa (koningin) en Euryale ( de verspringende). Ze waren dochters van Phorcys, een zoon van Gaia. Alleen Medusa was sterfelijk, zij werd gedood door Perseus. Medusa was eens een mooie vrouw. Een boze godin veranderde haar haren in slangen. Haar angstaanjagende gelaat werd aangebracht op schilden van krijgers, stadsmuren en amuletten. Wie haar aanschouwde veranderde in steen. Met behulp van Athena`s schild weet Perseus haar te onthoofden en uit haar dode lichaam ontstaan de reus Chrysaor en het (door Poseidon verwekte) paard gevleugelde paard Pegasus. Athena plaatst het Medusa-hoofd op haar schild (Aigis). Bekend is de afbeelding van Perseus die Medusa de kop afsnijdt op een van de metopen van de C-tempel te Selinunte (ruinestad in Zuidwest-Sicilie).

Medeine
Categorie: Verscheidene Litouwse godin van het woud en van de hazen. Haar naam is afgeleid van het woord `medis`, dat `boom` betekent.

Medea
Categorie: Grieks - Romeins Medea was in de Griekse sage een tovenares, dochter van koning Aietes van Kolchis. Ze helpt tijdens de Argonautentocht de held Jason het Gulden Vlies bemachtigen. Wanneer Jasons oom Pelias zijn neef het beloofde lon, nl. de heerschappij over Illkos, weigert, laat Medea Pelias op gruwelijke wijze vermoorden. Samen met Jason vlucht zij naar Corinthe; waar hij haar verstoot voor de Corinthische prinses Kreousa. Daarop wreekt Medea zich op Jason door hun eigen kind te doden en zijn bruid een vergiftigd kleed te schenken dat haar verteert. Daarna vlucht zij op de drakenwagen van haar grootvader de zonnegod Helios door de lucht naar Athene. Ten slotte zou Medea zijn beland in Aria (Perzië), waarvan de bewoners sindsdien Meden of Mediërs heten. De wraakzuchtige Medea is het onderwerp van o.a. Euripides` tragedie Medea. Zij wordt gewoonlijk afgebeeld met een toverkistje, soms met een bos Laurier of jeneverbesbladeren of met een zwaard.

Medb
Categorie: Keltisch Medb, of Maeve, was de krijgshaftige koningin van Connacht. In Connacht kon niemand koning worden die niet was getrouwd met Medb. De souvereiniteit van het rijk was aan haar verbonden. Ook was zij `nooit zonder man in de schaduw van een ander.` Medb deed in de strijd niet onder voor de Morrigan. Haar grootste wapenfeit was haar inval in Ulster, toen haar leger de grote bruine stier van Cuailgne veroverde en de held Cu Chulainn doodde. Medb werd zelf gedood door Forbai, de zoon van koning Cochobhar Mac Nessa, terwijl ze een bad nam. Forbai had ontdekt waar zij geregeld baadde. Hij mat de precieze afstand tussen het meertje en de kustlijn. In de Ulsterse koningsburcht Emain Macha oefende hij tot hij met zijn slinger over dezelfde afstand een Appel op een paaltje kon treffen. Daarop sloop hij naar het meertje en trof Medb midden op haar voorhoofd. Aldus werd Ulster gewroken. Er werd ook weleens gezegd dat ze de vrouw is geweest van 9 Ierse koningen en alleen degene die haar gelijke was kon de ware koning van Ierland zijn. In al haar huwelijken was zij de dominante partner. Volgens een andere legende werd ze vermoord door haar neef Furbaidhe die wraak nam voor de moord op zijn moeder door Maeve. Een andere Medb uit de Keltische mythologie betreft een oorlogsgodin (niet een van de Morrigan). Het aanzicht van Medb verblindt de vijand, en ze rent sneller dan het snelste paard.

Metis
Categorie: Grieks - Romeins Metis was een titane en de moeder van Athena. Ze stond bekend om haar wijsheid, vandaar haar bijnaam `schrandere wijsheid`. Zeus had in een profetie vernomen dat hij bij Metis een kind zou krijgen dat belangrijker zou worden dan zijn vader en om dit te voorkomen verslond hij Metis in haar geheel. Niet lang daarna kreeg hij vreselike hoofdpijn waarna zijn hoofd openspleet en de volledig uitgeruste Athena te voorschijn kwam. Athena erfde de wijsheid van haar moeder en was de beschermvrouw van de ambachten, zoals de scheepsbouw en het weven. De wijze Uil was een van haar speciale symbolen. Vandaar dat we vandaag de dag de Uil associëren met wijsheid.

Minotaurus
Categorie: Fabelwezens De Minotaurus was een man met het hoofd van een stier, die geboren werd uit een verhouding van koningin Pasiphae van Kreta met een stier. Het beest was ver weggestopt in een labyrint en ieder jaar werden er maagden aan het beest opgeofferd om zijn honger te stillen. HIj werd uiteindelijk vermoord door Theseus.

Min
Categorie: Egyptisch Min, een oude en geliefde Egyptische god, werd altijd afgebeeld met een opgeheven dorstvlegel in zijn rechterhand. Op zijn hoofd droeg hij een Kroon met twee rechtop staande veren. Mogelijk werd Min oorspronkelijk vereerd als scheppende god, maar in de klassieke periode was hij de god van de wegen en de beschermgod van de woestijnreizigers. Hij werd vooral vereerd in Koptos, een stad waar veel reizende kooplieden verbleven. Voor men op reis ging, bad men tot Min. Min was ook een vruchtbaarheidsgod en een beschermgod van de gewassen. Zijn belangrijkste feest was het stoepenfeest. Gezeten op zijn stoep ontving de god dan de eerst korenschoof van het oogstjaar, die door de koning was geoogst.

Mimir
Categorie: Germaans Mimir was een wijze god die van de Aesir naar de Vanir werd gestuurd om de vriendschap tussen beide takken van de godenfamilie te bekrachtigen nadat hun oorlog was beëindigd. Maar de Vanir voelden zich bedrogen, sloegen Mimirs hoofd af en retourneerden het naar de Aesir. Odin balsemde het hoofd met kruiden en gaf het met een toverspreuk zijn spraakvermogen terug. Later liet Odin het hoofd een toverbron bij de wortels van de wereldboom Yggdrasil bewaken. Om even wijs te kunnen worden als Mimir, stond Odin een van zijn ogen af. Daarna mocht hij uit de bron drinken.

Milesius
Categorie: Keltisch Milesius, ook wel Mil of Mile, was de naam van de Spaanse soldaat wiens zoons de laatste inval in Ierland leidden. Ze namen zodoende wraak voor de moord op hun verwant Ith. Ze versloegen de Tuatha De Danann, `het volk van de godin Dana`, die tot dan toe heerste over Ierland. Na de beslissende slag, die door de Milesiërs werd gewonnen, trokken de Tuatha De Danann zich terug in een ondergrondse andere wereld.

Midir
Categorie: Keltisch Midir was de trotse zoon van Dagda, de vader van de goden. Anders dan zijn vader, die meestal werd afgebeeld als een ruige, norse figuur, verscheen Midir altijd als een fraai uitgedoste jongeman. Midirs eerste vrouw was Fuamnach, de dochter van Beothach. Zij werd razend van afgunst toen Midir met een tweede vrouw, Etain uit Ulster, trouwde. Met hulp van een druïde veranderde zij Etain eerst in een vijver, daarop in een worm en ten slotte in een vlieg. In die gedaante slikte de vrouw van de Ulsterse krijger Etar haar in, waarna ze werd herboren als vrouw van de opperkoning van Ierland. Midir vond haar terug, maar moest haar aan de opperkoning laten. Midir had er ook problemen mee de opvolgers van zijn vader als leiders van de Tuatha De Danann te aanvaarden. Het conflict dat hij op gang bracht, verzwakte deze generatie vlak voor de komst van de Milesiërs die uiteindelijk de goden versloegen.

Mitra
Categorie: Verscheidene In de Vedische mythologie de god die tezamen met zijn broer Varuna de soevereiniteit bezit. Hij is een serene god, die vriendschap en welwillendheid personifieert. Hij is de hoeder van overeenkomsten en bevordert het sluiten van compromien om vijandelijkheden te voorkomen. Eensgezindheid op de wereld is aan hem te danken.

Mithraism
Categorie: Grieks - Romeins Mithraism was een Romeinse soldaat god en daardoor ook erg populair onder de Romeinse soldaten. Hij kwam oorspronkelijk uit het Midden-Oosten en India. Hij was een god van het leven en de Vruchtbaarheid.