Histoportal - Atlas van de mythologie
Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen.
De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd.
We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Geschiedenis en volkskunde > Mythologie
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 1158
Huginn
Categorie: Germaans Huginn (`gedachte`) en Muninn (`geheugen`) waren de raven van Odin. Odin stuurde hen er elke dag op uit, de negen werelden in. Aan het einde van de dag streken ze neer op Odins schouders en vertelden hem wat er overal was gebeurd.
Hypnos
Categorie: Grieks - Romeins Hypnos was de Griekse personificatie en god van de slaap. Hij geldt als de broer van Thanatos (De dood), ze zijn beiden kinderen van Nyx (de nacht). Zij zouden in de Onderwereld wonen. Hypnos wordt voorgesteld als een naakte jongeman met vleugels aan de schouders of slapen; maar ook als een gebaarde man met schoudervleugels. In de kunst wordt er gewoonlijk een papaver gebruikt als symbool voor Hypnos en Morpheus.
Hyperion
Categorie: Grieks - Romeins Hyperion was een oude zonnegod. Hij was een titaan en de zoon van Gaia en Uranus. Hij trouwde zijn zus Theia. Hun kinderen waren Helius (Zon), Selene(Maan) en Eos (dageraad.
Hymir
Categorie: Germaans Hymir betekende `duistere` en was een zeereus die aan de rand van de hemel woonde. Hij bezit een enorme vat bier dat Thor voor de Aesir wil bemachtigen. In de strijd van de reuzen tegen de Aesir bij Ragnarok bestuurt Hymir het afgrijselijke dodenschip Naglfar. Volgens sommige tradities was hij de vader van de oorlogsgod Tyr.
Hygeia
Categorie: Grieks - Romeins Hygeia was de oude Griekse godin van de gezondheid. Haar attributen waren een schaal en een Slang, die zij voedde uit haar schaal. Deze symbolen zullen ze de meesten niet vreemd voorkomen aangezien de Slang nu nog als symbool gebruikt door de apotheek.
Hydra
Categorie: Fabelwezens In de Griekse mythologie was de Hydra een mengsel van een draak en een Slang met veel hoofden. Het wezen was moeilijk te verslaan omdat wanneeer je er een kop van afhakte er twee voor in de plats ervan op groeiden. Het had negen koppen en werd uiteindelijk verslaan door Herakles.
Hyaden
Categorie: Grieks - Romeins Dochters van de griekse titaan Okeanos (of van Atlas), die uit smart over De dood van hun broer in sterren veranderen.
Iapetus
Categorie: Grieks - Romeins Iapetus was de vader van Prometheus, Epimetheus, Menoetius, en Atlas bij Clymene.
Iambe
Categorie: Grieks - Romeins Iambe was de Griekse godin van de vers en vrolijkheid. Ze was de dochter van Pan en Echo. Tijdens haar verblij in het paleis van koning Celeus ontmoette ze Demeter die aan het treuren was, om haar dochter die naar de Onderwereld was gelokt door Hades, en maakte haar aan het lachen. Hierop werd de aarde weer vruchtbaar en werd Iambe de eerste priesteres van Demeter.
Iblis
Categorie: Oosters Islamitische naam voor de duivel. Hij is opstandig jegens God en verleidt de mensen tot het kwaad. Oorspronkelijk was hij de engel Azrail.
Icarus
Categorie: Grieks - Romeins Icarus, in de Griekse sage de zoon van Daidalos, met wie hij uit bet Labyrint op Kreta vlucht met behulp van zelfgemaakte vleugels. Wanneer Icarus te dicht bij de Zon vliegt, smelt de was die de vleugels verbindt en stort hij in zee (de Icarische Zee). Zijn vader zou hem op het eiland Ikaria, ten westen van Samos, hebben begraven.
Idun
Categorie: Germaans Idun was de godin die de appels der jeugd bewaakte. Ze was de gemalin van Bragi. Zij bezit gouden appels waardoor de goden die deze vruchten eten eeuwig jong blijven. Wanneer Idun door de vorstreus Thiassi wordt ontvoerd, verouderen de goden zo snel dat zij Loki, die de schaking had gepland, gebieden Idun te bevrijden. Na haar terugkeer verjongerden ze weer even snel.
Ikenga
Categorie: Verscheidene Ikenga, bij bet lbo-volk in Zuidoost-Nigeria een huisgod die geluk en voorspoed moet verzekeren, tevens de geest van de mannelijke kracht (zijn naam betekent `rechter opperarm`) en vandaar ook god van de donder, de oorlog en de goede fortuin. Hij is een zeer populaire god en in de Ibo-kunst zijn vooral de Ikenga-figuren bekend. Het zijn stijve, zittende figuren met een lang stoklichaam en een smal hoofd met platte gezichtspartijen; het hoofd loopt dikwijls uit in grote krachtige ramshoorns, soms in hoge door elkaar geschoven dierfigufen; in de handen draagt Ikenga een wapen, soms een mensenhoofd. De Ikenga-figuur staat in vele Ibo-woningen, als brenger van geluk en voorspoerd, en de gezinsleden winnen vaak zijn advies in.
Ika-zuchi-no-kami
Categorie: Oosters Een groep van zeven Japanse sjinto-demonen, die in de Onderwereld huist. Ze zijn een soort van Dondergoden, wier gerommel bij vulkaanuitbarstingen en aardbevingen op aarde waarneembaar is.
Ilmarinen
Categorie: Verscheidene llmarinen, Finse god, heerser over wind en weer en schutsgod van de reizigers, tevens goddelijke smid. Zijn naam is afgeleid van het Finse woord ilma, dat `lucht` of `weer` betekent. Ilmarinen smeedde de oertijd. Daaruit ontstond het firmament, waaraan hij de sterren plaatste. Ook vervaardigde hij de sampo die het hemelgewelf schraagt. Hij leert de mens ijzer ontginnen en bewerken en maakt als eerste vuur.
Illuminati
Categorie: Verscheidene De Illuminati is tegenwoordig een gezocht begrip via de zoekmachine, dus vandaar dat er hierbij een over wordt geplaatst. Ik moet hierbij vermelden dat deze organisatie volgens velen een mythe is, een verzinsel, en toch prikkelt het al jaren de gedachten van velen. Hoe dan ook, vooral na het Bernini Mysterie van Dan Brown, is de belangstelling naar deze organisatie weer actueel. Orde der Illuminati Op 1 Mei 1776 werd de orde der Illuminaten opgericht door Adam Weishaupt, professor in het kanonieke recht aan de Universiteit van Ingolstadt te Beieren. Adam Weishaubt werd op 6 Februari 1748 geboren, en genoot zijn eerste scholing bij de Jezuïten waar hij wegens gebrek aan discipline en jeugdige opstandigheid uit werd gezet. Hij keerde zich tot de filosofie van de Manicheanen, een geheime oosterse sekte actief in Egypte, Syrië en Perzië. Weishaupt was er in de begin jaren van het bestaan van de Illuminaten orde, in geslaagd zijn orde als geheim genootschap in een ander geheim genootschap te loodsen. Dit geheime genootschap was de Beierse vrijmetselaarsloge `Theodor zum guten rat`. Weishaupt had zichzelf de naam `Spartacus` aangemeten binnen het samenzweringswereldje, en had al heel wat leden tot zijn beschikking. In 1782 waren de Beierse Illuminaten al flink actief binnen de vrijmetselaarskringen. Zo heeft bijvoorbeeld Baron von Knigge ( Weishaupt`s tweede man ) op het congres te Wilhelmsbad vele vrijmetselaars en Tempelieren onder de Illuminaten Orde weten te krijgen.
Illujanka
Categorie: Verscheidene In de Hettitische my the, in bet oude Klein-Azie, een Slang-demon die door de weergod wordt verpletterd. De mythe werd op het nieuwjaarsfeest voorgelezen: de vemietiging van de demon wordt beschouwd als bet begin van een nieuwe tijd. Deze mythe vertoont veel gelijkenis met de mythen van Baal en Leviathan en die van Zeus en Typhoon.
Illapa
Categorie: Verscheidene Illapa, ook llyapa of KatoylIa, Inka-god van de bliksem, donder en regen. Het Quechua Illapa betekent `bliksem`. IIlargui, ook Iretargui of Ilazki, Baskische maangodin, dochter van de aardgodin Lur en zuster van de zonnegodin Ekhi. Illargui betekent `licht van de doden`. Zij is tevens lichtgodin die in de duisternis schijnt voor de zielen van de doden.
Ilazki
Categorie: Verscheidene Baskische maangodin, dochter van de aardgodin Lur en luster van de zonnegodin Ekhi. Zij is tevens lichtgodin die in de duistemis schijnt voor de zielen van de doden.
Ilyapa
Categorie: Verscheidene Ilyapa, ook Illpa of Katoylla, Inka-god van de bliksem, donder en regen.
Ilujanka
Categorie: Verscheidene Ilujanka was in de Hettitische mythe, in het oude Klein-Azië, een Slang-demon die door de weergod wordt verpletterd. De mythe werd op het nieuwjaarsfeest voorgelezen: de vernietiging van de demon wordt beschouwd als het begin van een nieuwe tijd. Deze mythe vertoont veel gelijkenis met de mythen van Baäl en Leviathan en die van Zeus en Typhoon.
Ino
Categorie: Grieks - Romeins Ino, dochter van koning Cadmus van Thebe en van Harmonia, wordt, evenals haar echtgenoot Athamas, door de Griekse oppergodin Hera met waanzin geslagen en stort zich in zee, waarna zij onder de Nereïden wordt opgenomen en voorts als de zeegodin Leukotheia wordt vereerd. Volgens een sage zouden de Nereïden haar naar de monding van de Tiber hebben gebracht om aan Hera`s toorn te ontkomen. In Rome wordt zij vereerd als Mater Matuta.
Ing
Categorie: Germaans Weinig is bekend over deze god met een zeer oude naam. Slechts sporadisch wordt hij in enkele bronnen genoemd. Maar dat het een invloedrijke god was (en is), is wel duidelijk, aangezien hij stamvader van een grote stammengroep is, verscheidene koninklijke dynastiën verwantschap met hem claimden de god en zelfs een eigen rune heeft, namelijk de ingwaz rune. In het Angelsaksische runengedicht wordt Ing als volgt omschreven: `Ing werd als eerste door de Oost-Denen gezien, totdat hij, gevolgd door z`n wagen over de golven richting het oosten vertrok; zo vernoemden de Heardingas de held.` De god heeft dus een connectie met de zee, zoals blijkt uit dit vers. En met zijn cultus is een wagen verbonden. Hij maakt in met zijn wagen een reis over de zee naar het oosten. Sommigen interpreteren dit als een teken dat de plaats van zijn cultus verschoof, van de Oost-Denen naar de Zweden. Maar het zou ook gewoon een beschrijving van de cultieve ommegang kunnen zijn, die met zijn wagen en eventueel een beeld van de god. Ditzelfde verschijnsel zien we ook bij een oude aardgodin Nerþus, die in hetzelfde gebied werd vereerd. Nerþus wordt wel gezien als de moeder of de zuster van Fro (Ing); in het eerste geval zou ze de vrouwelijke tegenhanger van Njörd zijn (in de Lokasenna wordt verteld dat Njörd een onbekende zuster heeft), in het laatste geval zou ze een oude vorm van Freyja zijn. De zwanen - vogels die aan beide goden zijn gewijd - op de Friese úleboerden zouden nog verwijzen naar dit godenkoppel.
Industriële revolutie
Categorie: Geschiedenis Begin van de Industriële revolutie: De uitvinding van de weefmachine, de spinmachine en de stoommachine leidde in de loop van de I8e eeuw in Engeland tot het ontstaan van fabrieken waarin katoenen kleding massaal en goedkoop werd geproduceerd. Daarnaast werd de productie van ijzer verbeterd door het gebruik van cokes in hoogovens. Dat maakte bijvoorbeeld de bouw van ijzeren bruggen en -na 1800- van spoorwegen en locomotieven mogelijk, zodat de aanvoer van grondstoffen en de distributie van producten voortaan vlotter konden verlopen. Deze zogeheten Industriële revolutie veranderde de samenleving radicaal. Er kwam een einde aan thuis arbeid. Rondom de fabrieken ontstonden steden en er groeide een klasse van arbeiders die vaak onder slechte omstandigheden moesten leven en werken. Dit industrieproletariaat zou later de voedingsbodem voor het Communisme vormen. Na Engeland kwam de revolutie ook in andere landen op gang. Nederland volgde relatief laat: pas in de tweede helft van de 19e eeuw was er sprake van een omwenteling in de industrie. Groot-Brittannie: Waarom Groot-Brittannië? Je kunt je afvragen waarom de Industriële revolutie precies in Groot-Brittannië plaatsgreep. Daar waren heel wat redenen voor. Zo hadden de Britten rijke steenkool lagen. ze hadden ijzererts, tin, koper. De boerderijen brachten genoeg eten voort om de snel groeiende bevolking te voeden. Er was bovendien wol om kleren te maken. Veel bevaarbare rivieren, en de nabijheid van de zee maakten dat goederen snel en goedkoop konden vervoerd worden.
Indra
Categorie: Oosters Indra (Sanskrit, = sterk, machtig), oppergod van hef Oudindische (vedische) pantheon, krijgsgod en boegbeeld van een wereld waar orde heerst. Zijn belangrijkste daad is zijn overwinning op de demon Vritra, die universele wanorde sticht; vandaar zijn bijnaam Vritra-Han (Vritadoder). Indra strijdt ook tegen andere vijanden en wordt zo de held en de lieveling van het Oudindische volk. Later wordt hij een van de acht wereldbouwers en is hij de beschermer van het oosten. In het hindoeïsme worden zijn functies als regenbrengende vruchtbaarheids- en vegetatiegod beklemtoond. Saci (of Indrani) is zijn gemalin en de Maruts zijn zijn trouwe gezeIlen. Indra wordt afgebeeld als een: witte figuur, in het rood gekleed. Hij rijdt op een olifant of een paard. Later wordt hij een tweederangs god, die moet onderdoen voor Brahma, Vishnu en Shiva. In het jainisme is Indra de term voor de hoogste rang in de goddelijke hierarchie. In de Oudiraanse mythologie is Indra een van de aartsdemonen van de Daeva`s.
Incubus
Categorie: Verscheidene Een mannelijke demon die `s nachts op slapende vrouwen aasde en hen in hun slaap verleidde. Volgens legenden kreeg hij energie door de vrouwen te verleiden. Het Christendom veranderde dit verhaal wat door hem met Satan te vereenzelvigen.
Inari
Categorie: Oosters Inari is in de Japanse sjintó-mythologie god van de rijst, soms ook wel als `voedselgod` bestempeld. Ieder jaar daalt hij van zijn berg af naar de rijstvelden. De vos is zijn bode en in het volksgeloof verschijnt de god soms in de gedaante van zijn vos. Ook zijn vrouwelijke pendant, Inara, kan de vossegestalte aannemen. Inari heeft een baard en draagt twee bundels rijstaren. Iedere Japanse plaats heeft haar Inari-schrijn en in vele huizen wordt hij vereerd als symbool van welvaart en vriendschap.
Inari
Categorie: Oosters Inari, in de Japanse sjinto-mythologie god van de rijst, soms ook wel als `voedselgod` bestempeld. Ieder jaar daalt hij van zijn berg af naar de rijstvelden. De vos is zijn bode en in het volksgeloof verschijnt de god soms in de gedaante van zijn vos. Ook zijn vrouwelijke pendant, Inara, kan de vossegestalte aannemen. Inari heeft een baard en draagt twee bundels rijstaren. Iedere Japanse plaats heeft haar Inari-schrijn en in vele huizen wordt hij vereerd als symbool van welvaart en vriendschap.
Inanna
Categorie: Oosters Inanna, de belangrijkste godin van het Soemerische pantheon in het oude Mesopotamie, geldt als dochter van de hemelgod An, maar ook van de maangod Nanna. Een variant van haar naam is Ninnanna, dat betekent `koningin van de hemel`; zij wordt ook wel Ninsianna genoemd als personificatie van de planeet Venus. Inanna is godin van de liefde, de Vruchtbaarheid en de oorlog. Zij speelt een hoofdrol in verscheidene mythen. De mythe `Inanna`s afdaling naar de Onderwereld` verhaalt hoe zij naar bet dodenrijk gaat en daarvan de opperheerschappij opeist. Maar haar zuster Ereskigal, die daar de scepter zwaait, veroordeelt haar ter dood. Met Inanna`s dood houdt de Vruchtbaarheid op aarde op. Dankzij de god Enki kan zij herleven als zij een plaatsvervanger naar de Onderwereld stuurt. Daarvoor kiest zij haar geliefde gemaal Dumuzi uit, die voortaan om het halfjaar over de Onderwereld zal heersen. Inanna wordt vaak getekend als een wispelturige vrouw die mannen aantrekt om ze dan af te stoten. Zij wordt afgebeeld als een rijk uitgedoste godin of als een naakte vrouw. Haar symbool is de achtpuntige ster. Belangrijke heiligdommen van Inanna waren Oeroek, Zabalam en Babylon. Voor de Akkadiers is zij hun Istar. Evenals deze godin heeft zij veel weg van de Frygische Cybele en de Fenicische Astarte.
Inachos
Categorie: Grieks - Romeins Inachos was de zoon van de Griekse Titaan Okeanos en Tethys en vader van Zeus` geliefde Io. Hij maakt na de zondvloed de vlakte van Argolis (in het noordoosten van de Peloponnesos) weer bewoonbaar en sticht de stad Argos. Hij beslecht de strijd tussen Poseidon en Hera om Argos ten gunste van deze laatste.
Inua
Categorie: Verscheidene Inua, bij de Eskimo`s een bovennatuurlijke macht die in alle levende wezens en natuurelementen aanwezig is. De Inua is de intelligentie die een persoon of zaak doet functioneren zoals het hoort.
Ioo
Categorie: Grieks - Romeins Ioo in de Griekse mythologie een dochter van koning Inachos van Argos. Daar Zeus haar begeert, verandert zijn jaloerse echtgenote Hera Ioo in een koe en laat haar bewaken door Argos. Deze wordt door Hermes in opdracht van Zeus gedood. Daarop achtervolgt Hera Ioo met een horzel. Na een lange zwerftocht, waaraan namen als Ionische Zee en Bosporus (= koevoorde) herinneren, komt Ioo in Egypte waar zij de menselijke gedaante herkrijgt en bij Zeus moeder wordt van Epaphos, de stichter van Memphis. Ioo wordt gewoonlijk afgebeeld als een vrouw met kleine horens aan de slapen.
Ion
Categorie: Grieks - Romeins Ion, in de Griekse mythologie de stamvader van de naar hem genoemde loniërs (een van de vier stammen van Griekenland), een zoon van Apollo en Kreousa. Hij werd in het geheim geboren en wordt tempelbediener in Delphi. Hij wordt door zijn moeder herkend wanneer zij met haar man Xouthos het Orakel raadpleegt over hun kinderloosheid. Het verhaal is behandeld in Euripides` tragedie.
Iokaste
Categorie: Grieks - Romeins lokaste was oorspronkelijk een aardgodin uit Boeotië, en is in de Griekse sage de vrouw van de Thebaanse koning Laios en moeder van Oedipus. Het noodlot wil dat zij huwt met Oedipus zonder te weten dat hij haar zoon is. Zij krijgt bij hem vier kinderen (o.m. Antigone). Wanneer zij de waarheid ontdekt, doodt zij zichzelf. Oedipus steekt zich uit wanhoop de ogen uit.
Iphigenea
Categorie: Grieks - Romeins Iphigenea was in de Griekse mythe een dochter van het Myceense koningspaar Agamemnon en Clytamenestra. Ze moest door haar vader worden geofferd aan de godin Artemis, die door Agamemnon was beledigd. Op het moment van de offerhandeling te Aulis, ontvoert de godin het meisje naar Tauris (de Krim). Hier wordt Iphigeneia priesteres in de Artemistempel (waar vreemdelingen aan de godin worden geofferd). Wanneer haar broer Orestes het heiligdom in Tauris bezoekt om het cultusbeeld van Artemis naar Athene te brengen, vlucht Iphigeneia met hem (en het beeld) naar Griekenland.
Iphicles
Categorie: Grieks - Romeins Iphicles was de tweelingbroer van Herakles. Amphitryon was zijn vader.
Ipet
Categorie: Egyptisch Ipet, in het oude Egypte een nijlpaard- en geboortegodin, smolt samen met de gelijknamige stadsgodin van Luxor tot een oermoedergodin. Als moeder en gezellin van Amun komt zij voor als `Koningin van de twee landen` (Boven en Beneden-Egypte).
Irnan
Categorie: Keltisch Irnan was een heks die eens een web spon om enkele leden van de Fianna te vangen. Toen dit mislukte, veranderde ze zich in een monster en daagde de Fianna uit tot een tweegevecht. Hun leider Finn MacCool trad naar voren, maar zag van het gevecht af omdat het als weinig heldhaftig gold om een oude vrouw te bevechten. Goll doodde twee van haar zuster, maar spaarde Irnan toen ze om genade smeekte. Maar toen Irnan zich in een monster veranderde, werd ze ook door Goll gedood.
Irminzuil
Categorie: Keltisch Irminzuil, bij de oude Saksen de zuil die de krijgsgod Irmin voorstelt. Na de christianisatie werden deze zuilen neergehaald.
Iris
Categorie: Grieks - Romeins Iris, goddelijke bode van de Griekse goden, die zich manifesteerde in een regenboog. Zij komt voor als een jonge vrouw met vleugels en een staf of schenkkan in de hand.
Irene
Categorie: Grieks - Romeins Irene (v.Gr. eirènè = Vrede), in de Griekse mythologie de personificatie van de Vrede, werd beschouwd als een van de Horae. Zij wordt voorgesteld als een jonge vrouw met scepter, hoorn des overvloeds en fakkel.
Irak
Categorie: Geschiedenis Irak was het vestigingsgebied van een van de vroegste beschavingen, die van de Soemeriërs, die het gebied zeker al voor 3000 v.C. bewoonden. De ontwikkeling van stadstaatjes in de delta bewerkstelligde een opeenvolging van imperia tot de Amoriet Hamoerapi in de 18e eeuw v.C. zijn hoofdstad in Babylon vestigde. De stad werd een eeuw later geplunderd door de Hittieten, die het rijk overnamen. In het noordoosten kwam het Assyrische rijk tot bloei. Despotisme en ongebreidelde expansiedrift droegen ook bij tot de ondergang van dit rijk. In 612 v.C. werd de hoofdstad Niniveh geplunderd. Babylon werd weer opgebouwd onder Neboekadnezar (604-562 v.C.), maar in 538 door de Perzen onderworpen. Als provincie van het Perzische rijk werd het gebied later door Alexander de Grote ingenomen. Bij zijn dood werd het deel van het Seleucidische rijk en daarna van het Parthische rijk tot het in de 2e eeuw n.C. werd veroverd door de Romeinse keizer Trajanus en nadien het gevechtsterrein werd tussen Perzen, Sassaniden en Romeinen. In de 7e eeuw volgde de opkomst van de islam. De verovering van Irak begon vanuit het Arabisch schiereiland in 634 en gedurende de Omajjadenperiode (661-750) was Irak het centrum van wat later de leer der sjiieten zou worden. De Abbasidische dynastie werd in 759 gesticht. Zij vestigde haar hoofdstad in Bagdad, dat een van de grote politieke centra in de wereld werd. Het hoogtepunt van Abbasidische macht werd bereikt onder kalief Haroen al-Rasjied (786-809).
Ismene
Categorie: Grieks - Romeins Ismene, in Sophokles` Oedipussage een van Oedipus kinderen, die vergeefs probeert haar zuster Antigone te overreden tot onderwerping aan koning Creon.
Iskur
Categorie: Oosters Iskur, in het oude Klein-Azië de weergod van de Hettieten, is hemelkoning en gemaal van de zonnegodin Arinna. Evenals zijn Hoerritische tegenhanger Tesub rijdt hij in een door (zijn symbooldieren) stieren getrokken wagen. Zijn attributen zijn de knuppel en de bundel bliksemschichten. Zijn heilig getal is tien. Iskur heeft zijn oorsprong in de Protohettitische weergod Taru.
Isis
Categorie: Egyptisch Isis, de Egyptische moedergodin, was de dochter van Geb en Nut, en de zusters en echtgenote van Osiris. Ze werd meestal afgebeeld met grote, beschuttende vleugels en gold soms als personificatie van de troon. Het hieroglief voor haar naam was de afbeelding van een troon, en haar schoot ging gelden als de troon van Egypte. Isis hielp Osiris de beschaving in Egypte te brengen: zo leerde ze vrouwen koren malen, spinnen en weven. Ook leerde ze de mensen de geneeskunst en stelde ze het huwelijk in. Toen Osiris op wereldreis ging, regeerde Isis in zijn plaats. In verschillende Egyptische teksten stonden onderdelen van de Isis-mythe, die in de 1e eeuw n. Chr. door Plutarchus tot een verhaal aaneen werden gesmeed. Toen Isis vernam dat Osiris door de boosaardige god Seth was vermoord, knipte ze haar haren af, hulde zich in rouwkleding en ging op zoek naar Osiris’ lichaam. Kinderen vertelden haar dat ze Osiris’ lijkkist over de Nijl richting zee hadden zien drijven. De kist spoelde uiteindelijk aan onder een prachtige boom bij Byblos, in het huidige Libanon. De boom begon direct geweldig te groeien, zodat de kist door de stam werd overwoekerd. Daarop liet de koning van Byblos de boom omhakken, om hem te verwerken tot zuil in zijn paleis. Het nieuws over de bijzondere boom verbreidde zich snel. Isis begreep meteen wat er was gebeurd en spoedde zich naar Byblos, waar ze zich in vermomming bij een bron midden in de stad posteerde. Toen dienaressen van de koningin daar water kwamen halen, vlocht Isis hun haren en balsemde ze met zo’n verrukkelijk parfum dat de koningin haar korte tijd later ontbood en haar als kindermeisje aanstelde.
Ishvara
Categorie: Oosters Ishvara (Sanskrit, = heer, heerser), in het hindoeïsme benaming voor het opperwezen gezien als de ongeschapen, eeuwige en absolute god, in het bijzonder voor Shiva.
Ishtadevatli
Categorie: Oosters Ishtadevatli (Sanskrit, = wensgodheid), in het tantrisme (Indische verlossingsleer) een god die ieder neofiet voor zich zelf kiest om in de tantristische leer te worden geïnitieerd. Alleen de meester (god) en de leerling kennen elkaar. De Ishtadevata`s worden meestal afgebeeld in Yab-Yum (geslachtsgemeenschap) met hun Yogni (vrouwelijk complement). De Tibetanen noemen hen Yiddam.
Isha
Categorie: Oosters Isha, in het hindoeïsme beschermgod van de noordoostelijke hemelstreek (als opvolger van Soma), een van de negen Rudra`s, is tevens een van de vijf verschijningsvormen van Shiva. Hij heeft vijf hoofden en tien armen en rijdt op een ram of een stier. Tot zijn attributen behoren o.a. een boek, trommel, bijl en lus.
Iscias
Categorie: Keltisch Iscias was de meester van de stad Finias, een van de steden waar de Tuatha De Danann vandaan kwamen en in het zuiden lag. De stad herbergde het onoverwinnelijk zwaard van Nuada.
Isara
Categorie: Oosters Isara of Esara, in het oude Mesopotamië de Soemerische godin van de eed, is de `koningin van het oordeel en van de offerritus`. Voor de Hettieten is zij de `koningin van het gebergte`.
Isum
Categorie: Oosters Isum, in het oude Mesopotamië de god van de Akkadiërs die fungeert als raadgever van de goden Erra en Nergal. Bij deze beide, eerder boosaardige, goden komt hij op voor de belangen van de mensen. Hij is gelijk aan de Soemerische rechter-god Chendursanga, die geldt als `hoeder van de rechtsorde`.
Isten
Categorie: Verscheidene Isten, Hongaarse oppergod, die alles heeft geschapen, personifieert alles wat licht is in de wereld. Het waren zijn adelaars die het Hongaarse volk naar hun nieuwe vaderland leidden. Zijn attributen zijn pijl, boom, paard en fallus.
Istar
Categorie: Oosters Istar, in het oude Mesopotamië de Akkadische godin van de liefde en de seksualiteit, tevens vruchtbaarheids- en oorlogsgodin. Zij is een dochter van de maangod Sin, de geliefde van vele goden en gemalin van de god Tama. Als primadonna van het Akkadische vrouwelijke pantheon is zij de hoogste hemelgodin (vergelijkbaar met de Fenicische Astarte) en kreeg haar naam de algemene betekenis van `godin`. Zij personifieert tevens de morgenster Venus en haar symbool is de ster. Haar militaire aspecten komen tot uiting in o.a. haar functie van Orakel voor de Assyrische koningen in oorlogsaangelegenheden en in haar afbeeldingen met boog en pijl, soms zelfs met een baard zoals de god Assur. Als krijgszuchtige godin heeft zij trekken van de Syrische godin Anat. In de Soemerische traditie is zij Inanna. Als godin van de seksuele liefde zou haar cultus zijn gepaard gegaan met tempelprostitutie, wat (waarschijnlijk door onjuiste berichtgeving van Herodotos) aan Babylon een slechte naam bezorgde. Istars belangrijkste cultussteden waren behalve Akkad en Babylon ook Arbela en Mari. In Babylon stond bij de ingang van de processiestraat de beroemde Istar-poort. Op de ruïneheuvel Bismaja (het oude Adab), in Irak, werd een aan Istar gewijde tempel opgegraven.
Istanu
Categorie: Oosters Istanu, bij de Hettieten, in het oude Klein-Azië, de zonnegod, die tijdens zijn dagelijkse tocht langs het hemelgewelf alles ziet wat op aarde gebeurt. Zo is hij tevens rechter-god over mens en dier. Een gevleugelde zonneschijf behoort tot zijn hoofdtooi. Zijn cultusoord was de Hettitische vesting Hattusas (het tegenwoordige Bogazköy, in Midden-Turkije). De protohettitische Esan is zijn voorloper en hij is als de Simigi van de Hoerrieten.
Ith
Categorie: Keltisch Ith bewoonde een grote toren in Spanje. Van daaruit kon hij Ierland zien liggen, en hij besloot erheen te gaan. Hij landde met negentig man kort nadat de Tuatha De Danann in de tweede slag bij Magh Tuireadh de Fomori hadden verslagen. De Tuatha De verdachten Ith ervan dat hij het land wilde veroveren en doodden hem. Toen zijn lichaam weer in Spanje terugkeerde, zwoeren zijn zonen Ierland te zullen veroveren. Deze invasie, de laatste die in de Ierse mythologie werd vastgelegd, was Iths oom Mil of Milesius.
Iuturna
Categorie: Grieks - Romeins Iuturna, in de Romeinse sage een zuster van Turnus (de vorst der Rutuli), die haar broer steunt in zijn strijd tegen Aeneas. De oppergod Jupiter, die haar bemint, maakt haar nimf van een bron bij Lavinium in Latium. Zij gaf haar naam aan de zgn. Lacus Iuturnae, een bron nabij de Vesta-tempel op het Forum Romanum. Uit deze bron werd het water voor de staatsoffers geput en de Dioscuren zouden er hun paarden hebben gedrenkt.
Iubdan
Categorie: Keltisch Iubdan heerste over een volk van kleine mensen. Volgens de Ierse mythologie pochte deze koning graag. Daarom vertelde zijn hofdichter dat Ulster werd bewoond door reuzen. Hij bracht Iubdan en zijn vrouw Bebo er zelfs toe om in Ulster havermoutpap van koning Fergus Mac Leda te gaan proeven. Maar Iubdan viel in de pap en werd door Fergus gevangen genomen. De kleine mensen boden hem een overvloed aan graan als losgeld, maar Fergus nam hier geen genoegen mee. De kleine mensen pakten het nu anders aan: de melk werd schaars, rivieren en bronnen raakten vervuild, molens brandden af en `s nachts werden de mensen van al hun haren beroofd. Nadat deze plagen een jaar en een dag hadden geduurd, zwichtte Fergus Mac Leda, mits hij Iubdans toverschoenen kreeg. De drager van deze schoen kon over het water lopen. Toen Fergus ze aantrok, namen ze precies zijn Maat aan.
Ixtab
Categorie: Verscheidene Ixtab, Maya-godin van de strop en de galg, is de beschermster van de zelfdoders. Wie zich zelf doodt door ophanging belandt rechtstreeks in Ixtabs paradijs.
Ixion
Categorie: Grieks - Romeins Ixion was in de Griekse mythologie koning van de Lapithen, die zijn schoonvader vermoordde toen hij aan hem zijn bruidschat moest betalen. De oppergod Zeus heeft hem zelf van deze bloedschuld gereinigd. Wanneer Ixion echter zo ver gaat dat hij Zeus` gemalin Hera tracht te verleiden, wordt hij in de Tartaros (Onderwereld) geworpen en vastgebonden op een wiel, waarop hij voor eeuwig moet ronddraaien.
Ixchel
Categorie: Verscheidene Ixchel, aard- en maangodin van de Maya en schutsgodin van de zwangere vrouwen, geldt als gemalin van Itzamna en is bij hem de moeder van de Bacabs. Ook Votan zou haar echtgenoot zijn. Zij vond de weefkunst uit. Een Slang vormt haar hoofdtooi en haar rok is bezaaid met gekneusde knoken.
Janus
Categorie: Grieks - Romeins Janus was de god van de poorten en doorgangen waarbij hij op munten vaak afgebeeld werd met twee gezichten omdat het bij in- en uitgangenhandig is om zowel naar voren als naar achteren te kunnen kijken. Hij is tevens de god van alle begin, en van de aanvang van iedere belangrijke menselijke handeling. Hij was een Romeinse god zonder Griekse tegenhanger. Hij bracht, evenals Saturnus, de beschaving voor de mens. HIj zou over Latium hebben geregeerd. Zijn beroemdste heiligdom was een poortdoorgang op het Forum Romanum waardoor het Romeinse leger ten strijde trok. Slechts wanneer er Vrede heerste in het rijk werd de poort gesloten. Overigens gaat tevens de maand Januari terug op deze Romeinse god die een vermannelijkte vorm van Anna Perenna is. Net als Anna heeft Janus twee gezichten en kijkt hij tegelijkertijd zowel in het verleden als in de toekomst.
Januari
Geen bijbehorende categorie gevonden Januari: De naam van deze maand gaat terug op de Romeinse god Janus, een vermannelijkte vorm van Anna Perenna. Net als Anna heeft Janus twee gezichten en kijkt hij tegelijkertijd zowel in het verleden als in de toekomst. Feestdagen: 1 Januari: Feest van Gamelia. Gamelia is een van de namen van Hera, de Hemelkoningin van de Grieken. 3 Januari: Dag van Inanna (Soemerisch). 5 Januari: Dag van Kore (Grieks). 6 Januari: Feest van Kore. Deze dag is de Twaalfde Nacht uit legenden en sprookjes. Op deze dag huldigen de Kelten de drievoudige godin van het lot, de schenkster van goed en kwaad, de weefster van verhalen en bestemmingen, de Morrigan. In Italië is La Befana, de voorstelling van de Allerheiligenheks, die, er woest en uitdagend uitziet, op haar bezemsteel vliegt. 8 en 9 Januari: Carnaval; Fasching. Reeds voor de komst van het Christendom was Fasching (of Carnaval) een tijd van pret maken. 11-15 Januari: Carmentalia (Romeins). Deze periode eert de geboortegodin die nieuwe generaties voortbrengt. 30 Januari: Feest van de Vrede: Pax (Romeins). Pax was de Romeinse godin van de Vrede. In onze moderne tijd zou het weleens een mooie dag kunnen zijn om een donering te doen aan een organisatie die zich inzet voor internationale Vrede.
Jamm
Categorie: Verscheidene Jamm, water- en zeegod van de Oegarieten (in Klein-Azië), later ook van de Feniciërs, wordt voorgesteld in mensengestalte of als een zeemonster. Hij heeft bijnamen als `vorst meer` en `heerser rivier`. Hij is een verwaande god en zijn ambitie om te heersen over de andere goden brengt hem met hen in conflict. Door Baäl, die hij van zijn troon wil lichten, wordt hij verslagen. Dit gevecht vertoont veel gelijkenis met de strijd tussen het zeemonster Tiamat en de god Marduk in de Akkadische mythologie.
Jeanne d`Arc
Categorie: Biografien 1431: Hemelse stemmen riepen Jeanne d`Arc op haar koning te hulp te komen; haar interventie bracht een beslissende wending in de strijd tegen de Engelsen. Hoe kwam het dan dat een vrouw die zoveel voor haar volk had gedaan ter dood werd veroordeeld en op de brandstapel terecht kwam? De Maagd van Orléans Jeanne d`Arc was een ongeletterde boerendochter. Toen ze 16 jaar oud was, zei ze dat ze in een visioen de opdracht had gekregen Frankrijk te leiden tegen de Engelsen, met wie ze Fransen in een oorlog waren verwikkeld. Engeland en Frankrijk waren in de middeleeuwen de twee Europese mogendheden en als elkaars grootste concurrenten leken ze eeuwig in oorlog te zijn met elkaar. Ze overreedde kroonprins Karel haar het bevel te geven over een leger. Hoe onwaarschijnlijk het ook was om voor iemand van haar leeftijd, en dan vooral gezien haar geslacht, een leger te leiden, toch kreeg ze blijkbaar haar zin met een grote dosis overtuigingskracht mogen we wel aannemen. Haar doel was om het Frankrijk, dat bijna geheel onder de voeten was gelopen door de Engelsen, te redden den de passieve dauphin tot koning te kronen. Ze wist het bevel te krijgen over een legertje, waarmee ze Orleans ontzette. De `image` van de door God gezonden bevrijdster vond weerklank in de Franse bevolking en stimuleerde het nationaal bewustzijn. In 1429 bracht zij de dauphin naar Reims, waar hij tot koning Karel VII gezalfd werd. [-b]In handen van de Engelsen[-b] In 1430 viel Jeanne in handen van de Bourgondiërs, die haar aan hun Engelse bondgenoten verkochten.
Jezus
Categorie: Oudheid Jezus gekruisigd: De joodse godsdienststichter Jezus van Nazareth begon op zijn dertigste te preken en stierf drie jaar later aan het Kruis. In die drie jaar verrichtte hij volgens het Nieuwe Testament veel wonderen en verzamelde hij volgelingen. Zijn preken brachten hem in conflict met de godsdienstige autoriteiten, die bij de Romeinse landvoogd Pontius Pilatus aandrongen op terechtstelling. Om een opstand te bezweren veroordeelde Pilatus Jezus tot de kruisdood. Na zijn dood (herdacht op Goede Vrijdag) werd hij in een graf gelegd, waaruit hij drie dagen later zou zijn opgestaan. Enkele weken na zijn verrijzenis zou hij ten hemel zijn gevaren. Hij wordt door christenen beschouwd als de zoon van God, die met zijn kruisdood de mensheid van de erfzonde verloste. In de loop der eeuwen zijn over de hele wereld honderdduizenden kerken gebouwd die getuigen van de verspreiding en de kracht van het christendom. Wereldwijd telt het christendom honderden miljoenen aanhangers. Hoogtepunten in de jaarlijkse liturgie zijn Kerstmis (herdenking van Jezus` geboorte) en Pasen (herdenking van zijn verrijzenis na zijn kruisdood). Tijdbalk: 701: Assyriërs veroveren Juda. 587: Deportatie Joodse volk naar Babylon door Nebukadnessar II. 587-539: Voornaamste boeken van het Oude Testament worden geschreven tijdens Babylonische ballingschap. 539: Cyrus van Perzie verovert Babylon en staat joodse terugkeer toe. 142: Stichting joods koninkrijk Judea. 63: Judea komt onder Romeinse heerschappij.
Jotunheim
Categorie: Germaans Jotunheim was het land dat Odin en zijn broers bij de schepping aan de vorstreuzen gaven. Met de burcht Utgard was het een van de negen werelden die onder de wereldboom Yggdrasil lagen. De andere waren Asgard, Vanaheim; Alfheim, het land van de witte Elfen; Nidavellir, het Land der Dwergen; Midgard, de mensenwereld; Svartalfheim, het land van de zwarte Elfen; Hel, het rijk van de roemloze doden en Niflheim, het ijzige land onder de wortels van Yggdrasil. Jotunheim, een ijskoud bergland, zou hetzij in Mitgard, hetzij boven zee liggen.
Jormungand
Categorie: Germaans Jormungand was de slangenzoon van de vuurgod Loki en de vorstreuzin Angrboda en een broer van Fenrir en Hel. Odin liet de drie monsterlijke kinderen naar Asgard ontvoeren. Daarna smeet hij Jormungand de zee in, waar hij zo groot werd dat hij, als wereldslang, de hele wereld omvatte. Op Ragnarok zou Jormungand op aarde komen en worden gedood door Thor.
Johanna de Waanzinnige
Categorie: Biografien Johanna`s jeugd Johanna (Juana) was het vijfde kind en de vierde dochter van het roemruchte koningspaar Ferdinand van Aragón en Isabella I van Castillië. Door het huwelijk van Ferdinand en Isabella in 1469 werd Spanje, dat tot dan toe uit een bonte verzameling elkaar bevechtende rijkjes bestond, veranderd in een verenigd koninkrijk. Isabella en Ferdinand waren fanatieke katholieken. De inquisitie vierde in hun dagen hoogtij en in 1481 werden in Sevilla de eerste ketters verbrand. Joden werden sinds 1478 vervolgd en in 1492 voor de keus gesteld: bekeren tot het katholicisme of Spanje verlaten, uiteraard met achterlating van al hun bezittingen. In datzelfde jaar werd Granada op de Moren heroverd, die in 1502 uiteindelijk definitief uit Spanje verbannen zouden worden. In 1496 werden Isabella en Ferdinand door paus Alexander VI voor deze `vroomheden` beloond met de eretitel `Katholieke Majesteiten.` Isabella en Ferdinand kregen in totaal tien kinderen, waarvan er slechts vijf in leven bleven; Isabella, geboren in 1470, Juan, geboren op 30 Juni 1478, Johanna, geboren in Toledo op 6 November 1479, haar jongere zuster Maria, geboren in 1482, en tenslotte Catherina geboren op 15 december 1485. Net als haar zusters leidde de kleine Johanna een streng, bijna ascetisch leven, waarin niet de liefde maar de angst de boventoon voerde. Ze aanbad haar vader, maar kon het met haar moeder slecht vinden. Ze leerde diverse muziekinstrumenten bespelen en sprak verschillende talen, waaronder Latijn.
Jupiter
Categorie: Grieks - Romeins Jupiter was de oppergod van de Romeinen, god van het licht en de stralende hemel, geheel identiek met de Griekse Zeus, geldt als een zoon van Saturnus en Rhea en broer van de zeegod Neptunus en van Iuno (tevens zijn gemalin). De Romeinen verheerlijkten hem met talrijke titels als de god die het heelal, de hemel en alle natuurverschijnselen daarvan bestiert: Caelestis (hemelse), Lucetius (van het licht), Tolans (de donderaar), Fulgur (van de bliksem). Zijn oudste cultus, die van Jupiter Feretrius (de bliksemslingeraar), had plaats in de Jupitertempel op de Capitolijnse heuvel te Rome. Jupiters titel Optimus Maximus (zeer goede, zeer machtige) slaat niet alleen op zijn heerschappij over het heelal maar ook op zijn functie als opperste staatsgod die de wetten geeft, het rijk bestuurt en zijn wil openbaar maakt door wondertekens en orakels. Zijn tempel op het Capitool, die hij deelde met zijn gemalin Juno en de godin Minerva, was behalve het belangrijkste heiligdom van Rome, ook het middelpunt van het staatkundige leven; hier werden de officiële offers gebracht, vergaderde de Senaat over oorlogsverklaringen, werden internationale verdragen gesloten en brachten de zegevierende Romeinse veldheren dank. Jupiter is ook de beschermgod van de oudste Latijnse stedenbond. De bliksemschicht is zijn attribuut en de Adelaar zijn bode en symbool. Bij de uitbreiding van het Romeinse imperium werden allerlei uitheemse goden met Jupiter gelijkgesteld, o.a. de Egyptische Amon en Serapis, de Fenicische Baäl en de Phrygische Sabazios.
Juno
Categorie: Grieks - Romeins Juno, Ouditalische licht- of maangodin, tevens beschermgodin van de vrouw, huwelijk en geboorte, geldt als een dochter van Saturnus en een zuster en tevens gemalin van de oppergod Jupiter. Al in vroege tijden geloofde men dat iedere vrouw als beschermgeest een Juno heeft overeenkomend met de beschermgeest genius van de man. Juno heeft vele titels, o.a. Virginalis (van de maagd), Matronalis (van de gehuwde vrouw), Lucina (zij die licht brengt). Als schutsgodin van Rome en het Romeinse Rijk wordt zij Regina (koningin) genoemd en werd zij tezamen met Jupiter en Minerva vereerd op het Capitool te Rome (Iuno Capitolina). Onder haar vele heiligdommen te Rome is ook de aan Iuno Moneta (zij die waarschuwt) gewijde tempel op de Arx, vlak bij de stadsmunt, vermeldenswaard. Ook van verscheidene andere steden in het Romeinse Rijk was Iuno de stadsgodin, o.a. Perusia (thans Perugia) en vooral Lanuvium waar zij een grote tempel had. Zij gaf haar naam aan de maand Juni. Vandaar dat er nog steeds zoveel bruiloften in Juni worden gevierd. Ter ere van Iuno Mucina werd op 1 Maart de Matronalia gevierd en werden lammeren en ander vee geofferd. Als echtgenote van Jupiter (de Zeus van de Grieken) wordt Juno geïdentificeerd met de Griekse Hera. Volgens de sage is Juno de felle vijandin van de Trojanen, verbitterd als zij nog altijd is over het Parisoordeel waarbij haar door de Trojaanse prins de schoonheidsprijs werd onthouden. Evenals Hera is Juno een majestueuze, statige figuur, met om het hoofd een diadeem.
Juni
Geen bijbehorende categorie gevonden De naam van de maand Juni gaat terug op de godin Juni, beschermster van vrouwen en het huwelijk. Hierin vindt het gebruik van junibruiden zijn oorsprong. Feestdagen: 1 Juni: Feest van de kinderen (Chinees). De Godin Carna (Romeins) heerst eveneens over deze dag. 2 Juni: Dag van Juno Regina. 3 Juni: Tweede Vredesfeest: Pax (Romeins). 4 Juni: Rosalia: Rozenfeest. 7 Juni: Vestalia: Zuiveringsfeest (Romeins). Op deze dag werd de godin Vesta gevierd. Met de Vestalia begaven priesteressen zich naar de rivier en wierpen daar vanaf een houten brug kleine beeldjes van mannen in het water. Met dit offer hoopten ze bescherming voor de levenden te verkrijgen. 11 Juni: Matralia (Romeins). Mater Matuta, de godin van de dageraad en De dood, en tevens van de havens en de zee werd geërd door vrouwen die zelf geen moeder waren. 13 Juni: Feest van Epona, godin van de paarden (Keltisch). 14 Juni: Verjaardag van de Muzen. 17 Juni: Huwelijk van Orfeus en Eurydice (Grieks). 24 Juni: Vrouwe Fortuna.
Jumala
Categorie: Germaans Jumala was de scheppende oppergod uit de Finse mythologie. Behalve dat de Eik aan hem was geweid, is er weinig over hem bekend. Later werd hij als oppergod opgevolgd door de hemelgod Ukko, die voor regenval zorgde. Ukko`s echtgenote was Akka, wat een verband suggereert met Madder-Akka, de scheppende godin van de Lappen.
Julius Caesar
Categorie: Oudheid Caesar werd geboren in een Romeinse patriciërsfamilie die rijk noch machtig was. Zijn serieuze aard verborg Caesar onder een masker van luchthartige vrolijkheid en hij was de lieveling van het volk. In 66 v.C. hield hij zich bezig met de organisatie van volksfeesten en organiseerde hij prachtige spelen in het Grote Circus van Rome. waar hij zelf grote uitgaven voor deed. Caesar merkte dat de Senaat; die uit Romeinse aristocraten bestond, niet goed functioneerde en hij was van mening dat er een sterke centraal geleide macht nodig was om de grootheid van Rome te laten herleven. Hij vormde een bondgenootschap, het Triumviraat (Driemanschap) met de twee machtigste mannen in Rome: Crassus en Pompejus. Als gevolg hiervan werd hij in 59 v.C. tot Consul (de hoogste Romeinse bestuursambtenaar) gekozen. Traditiegetrouw gingen de Consuls na een jaar naar de Provincie. Caesar werd Proconsul in Gallia Cisalpina (Noord-Italië). Hij richtte daar een uitstekend getraind en gedisciplineerd leger op dat hem bijzonder toegewijd was. Hij veroverde Gallia Transalpina (Frankrijk). Hij deed ook een paar maal een inval in Brittania (Engeland), maar deed geen poging het te veroveren. Hij deelde de ontberingen en de moeilijkheden met zijn mannen en wist een muiterij te bedwingen door te verklaren dat hij en het trouwe lade Legioen door zouden vechten, desnoods alleen. Zijn verslag van de campagne, onderweg geschreven in zijn draagstoel, is een klassiek meesterwerk (De Bello Gallico).
Juli
Geen bijbehorende categorie gevonden De naam van deze maand gaat terug op Julius Caesar, die in 45 v. Chr. de westerse Kalender grondig hervormde. Feestdagen: 3 Juli: Feest van Cerridwen. (Keltisch) 5 Juli: Zonnedansfeest (Indiaans). 7 Juli: Tanabata (Japans & Koreaans). Feest ter ere van twee geliefden die gesymboliseerd worden door twee sterren in de hemel. De geliefden, die heel lang geleden voor elkaar vielen, ontmoetten elkaar een keer per jaar op de zevende dag van de zevende maand om hun liefde te voltrekken en andere geliefden op de wereld te helpen een te worden. Mensen in Japan en Korea schrijven op deze dag de namen van hun dierbaren op fijn perkamentpapier en maken de vellen vast aan de bomen en struiken zodat de sterren ze kunnen zien. 17 Juli: Feest van Amaterasu (Japans). 19 Juli: Het huwelijk van Isis en Osiris. 23 Juli: Neptunalia feest: feest voor Neptunus.
Juventas
Categorie: Grieks - Romeins Juventas, bij de oude Romeinen de personificatie en godin van de jeugd, aan wie de jongens een geldstuk offerden wanneer zij voor het eerst een mannentoga aantrokken. Zij is de Hebe van de Grieken.
Karma
Categorie: Verscheidene Karma of karman betekent in het Sanskrit `daad, werking` en is een centraal begrip in het brahmanisme, boeddhisme en jainisme, dat past in de leer van de zielsverhuizing en slaat op de som van alle goede en slechte daden en gedachten tijdens het aardse bestaan. Naargelang daarvan zal men automatisch, na een verblijf in hemel of Hel, op aarde in een hogere of lagere stand, of als hoger of lager dier worden herboren.
Kamadehenu
Categorie: Oosters Kamadehenu is de bekende heilige koe uit het hindoeistische geloof. Volgens de verhalen werd hij geschapen door Brahma en is het het toonbeeld van zuiverheid. Het is in India dan ook verboden een koe kwaad te doen.
Kali
Categorie: Oosters Hindoe-moedergodin, tevens godin van de tijd en doodsgodin. Kali is een van de verschijningsvormen van Shiva`s gemalin Durga. Zij draagt een halssnoer waaraan mensenhoofden hangen en danst of staat met een voet op haar neerliggende echtgenoor.
Kalevala
Categorie: Verscheidene De Kalevala is net zoals bijvoorbeeld de Edda, het beroemde Frinse epos over `het Land van de Helden` waar een groot deel van de Finse mythologie op is gebaseerd.
Kairos
Categorie: Grieks - Romeins Kairos was de Griekse god van de gelegenheid en stond voor het beslissende moment waarop er gehandeld moest worden in een bepaalde situatie. Hij was een zoon van Okeanos en de broer van Nike. Hij wordt afgebeeld met een weegschaal in de hand die hij in evenwicht houdt.
Kai
Categorie: Keltisch Kai was in de Welshe mythologie een van de oudste ridders aan het hof van Arthur. In de middeleeuwen werd hij de hofmeester sir Kay. Volgens een bepaalde traditie stamde hij uit Cornwall en was hij Arthurs pleegbroer. Hij bezat bijzondere vermogens: zo kon hij negen etmalen zonder slaap en negen etmalen onder water blijven.
Kadaklan
Categorie: Verscheidene In de mythologie van het Tinguan-volk op de Filipijnen is Hadaklan de god van de donder. Hij woont in de hemel en brengt met een trommel de donder voort. Zijn hond Kimat is de bliksem. HIj bijt alles waar zijn baas hem op afstuurt.
Katten
Categorie: Symbolen Katten staan voor transformatie, helderziendheid, mysterie en vrouwelijke boosaardigheid. Deze bijna universele associaties hadden in oude culturen verschillende betekenissen. In Egypte, vooral bij de eredienst van de godin met kattenhoofden, Bastet, waren Katten gelukbrengende en heilige wezens. In de iconografie is de kat een bondgenoot van de Zon: hij hakt het hoofd af van de Slang van de Onderwereld. Katten werden ook in verband gebracht met andere godnnen zoals Artemis en Freya, van wie ze de wagen voorttrokken. In Rome maakte hun eigenzinnigheid ze ook tot emblemen van de vrijheid. In de Keltische wereld werden vooral zwarte Katten in verband gebracht met kwade bedoelingen. In de Islam werden ze geassocieerd met de schadelijke djins en in Japan met tegenspoed. De meest negatieve zienswijze is echter in de folklore van de westerse hekserij. Katten verschijnen daar als demonische huisgeesten die in verband worden gebracht met satanische orgieën als wellustige en wrede incarnaties van de duivel zelf.
Kelpie
Categorie: Fabelwezens Een Kelpie is een Schotse waterfee. Volgens sommige Schotse legenden is het een waterduivel. Soms verschijnt hij vermomd als een harige man, maar je zult hem vaker aantreffen in de gedaante van een jong paard. De Kelpie jaagt in de buurt van rivieren en andere waterbronnen en lokt onvermoedende reizigers om een rit op zijn rug te maken. Wanneer een reiziger hem eenmaal bestegen heeft zal hij ervandoor gaan en samen met zijn last een duik in het water nemen.
Keizerlijk China
Categorie: Oudheid Keizerlijk China noemen we het tijdperk in de Chinese geschiedenis toen het land werd bestuurd door een keizer, in plaats van door een koning of president. Deze periode duurde meer dan 2000 jaar, en eindigde in 1912 n.Chr. toen de laatste keizer van de troon werd gestoten. Hier wordt behandeld wat er gebeurde vanaf de tijd dat de eerste keizer aan de macht kwam in 221 v.Chr. tot aan De dood van de laatste Han-keizer in 220 na Chr. Zhong-Guo: In de oudheid was China bijna volkomen afgesneden van de rest van de wereld. Door de hoge bergen, de grasvlakten en woestijnen in het noorden en westen en de uitgestrekte oceanen in het zuiden en het oosten, werd voorkomen dat er verbindingen werden gelegd met andere beschavingen. Door deze afgelegen ligging ontwikkelde het Chinese volk een eigen levensstijl en bestuur met maar weinig invloeden van buitenaf. De Chinezen noemden hun land Zhong-Guo, wat het `Midden-Koninkrijk` betekent. Deze naam weerspiegelde de gedachte dat China in het midden van de wereld lag en het centrum van de beschaving was. De belangrijkste invloed van buitenaf die doordrong in China was het boeddhisme. Deze religie kwam in de 6e eeuw v.Chr. op in India. Kennis over de Boeddha en zijn leer verspreidde zich rond 100 n.Chr. naar China. Het boeddhisme had aanzienlijke invloed op de Chinese geschiedenis en cultuur. De Eerste Keizer: Toen Qin Shi Huangdi zichzelf in 221 v.Chr. uitriep tot Eerste Keizer van China, zette hij een vorm van bestuur op die de daaropvolgende 2000 jaar nauwelijks zou veranderen.
Kebechet
Categorie: Egyptisch Egyptische doodsgodin die een belangrijke rol speelt in de dodencultus als personificatie van de zuivering door water. Ze verschijnt als Slang. Ze is de dochter van Anubis.
Khnum
Categorie: Egyptisch Khnum, een Egyptische god, zou de wereld hebben geschapen op zijn pottenbakkersschijf. Zijn naam betekent dan ook vormdraaier. Hij werd vaak afgebeeld als een man met een ramskop die voor de schijf zit waarop het door hem geschapen wezen staat. Khnum schiep zowel de goden als de mensen. Ook zou hij de jaarlijkse overstromingen van de Nijl regelen. In het derde millennium v. Chr raadpleegde Farao Zoser eens zijn wijze bouwmeester Imhotep in verband met een al zeven jaar durende hongersnood. De Nijl liet te weinig water over de akkers stromen, zodat de gewassen verdorden. Imhotep raadde Zoser aan offers aan Khnum te brengen. De koning volgde deze raad op en Khnum beloofde hem in een droom voor meer water te zullen zorgen. Dat jaar werd een rijke oogst binnengehaald.
Kiho
Categorie: Verscheidene Polynesische oppergodheid (van de Maori`s in Nieuw-Zeeland), een onpersoonlijk wezen dat als `alwetend` en `eeuwig` wordt beschouwd en wiens naam alleen maar fluisterend wordt uitgesproken.
Kied Kie Jumbel
Categorie: Verscheidene Kied Kie Jumbel was een steengod die werd vereerd door de Lappen. Tot in de 17e eeuw werden aan deze god rendieren geofferd. Hij werd beschouwd als `heer der kudden`. De Zweden kenden hem als Storjunka. `de grote heer`.
Korrawi
Categorie: Oosters Tamil-godin van de strijd en de overwinning. Ze neemt ook de gedaante aan van de bosgodin Katukilal. Ze is de moeder van Murukan.
Korrawi
Categorie: Verscheidene Korrawi, bij de Tamils (Sri Lanka en Zuid-India) godin van de oorlog en de overwinning, voor wie vele tempels werden gebouwd in de wouden. Zij wordt ook vereerd als godin van de jungle en heet dan Katukilal. Murukan is haar zoon.
Koronis
Categorie: Grieks - Romeins Koronis (Lat.: Coronis), in de Griekse mythe een Thessalische koningsdochter, een van de vele geliefden van de god Apollo. Nog voor de geboorte van bun kind bedriegt zij de god met een sterveling. Raven berichten Apollo bet gebeurde, waarop de god (of Artemis) haar doodt. Nog voordat haar lijk op de brandstapel is verteerd, redt Apollo bet kind Asklepios uit haar Iichaam. De raven dragen sindsdien zwarte veren; tevoren waren die Wit.
Koning David
Categorie: Oudheid David, koning van Juda en Israël David volgde Saul, de eerste koning van Juda en Israël, op. Door zijn militaire successen was hij de machtigste vorst van de West-Semitische wereld. Hij bevorderde de eredienst aan Jahweh, liet de Ark van het Verbond naar de hoofdstad Jeruzalem overbrengen en verbeterde de rechtspraak. Hij is bekend geworden door zijn strijd met de Filistijnse reus Goliath, die hij, ondanks zijn relatief kleine gestalte, met gemak wist te verslaan. De traditie schrijft hem een groot deel van de psalmen toe. Hij zou niet alleen een groot dichter, maar ook een goed zanger zijn geweest en de tempelmuziek hebben georganiseerd. David, uit wiens geslacht Jezus is voortgekomen, is het prototype van de politieke messias geworden; zijn koningshuis vormt het uitgangspunt van messiaanse verwachting. Salomo koning van Juda en Israël Salomo(n) was de zoon van David en Batseba en volgde zijn vader op als koning. Door handelsverdragen en gunstige huwelijken wist hij het land tot voorspoed t.e brengen. Hij liet onder andere een koningsburcht bouwen, die bestond uit drie paleizen en de beroemde eerste tempel. De aanwezigheid van vele buitenlandse vrouwen in zijn harem leidde tot versmelting van religieuze elementen. Hij voerde een luxueuze hofhouding en stond bekend om zijn wijze oordelen in netelige kwesties (`Salomonsoordeel`). De bijbelboeken met praktische levenswijsheid (Prediker, Spreuken, Wijsheid) en het werelds getinte Hooglied worden traditioneel aan hem toegeschreven, maar dit auteurschap is hoogst onzeker.
Kotys
Categorie: Grieks - Romeins Kotys of Kotytto, Oud-griekse vegetatie- en vruchtbaarheidsgodin, wier verering vanuit Thracie zich verbreidde over Griekenland en Italie. Zij vertoont wezenstrekken van Cybele.
Kotar
Categorie: Verscheidene Kotar of Kautar, bij de Oegarieten, in Klein-Azie, en later bij de Feniciers, de smid-god en een meester in vele ambachten, die voor de grote god Baal een paleis bouwde en onoverwinnelijke wapens smeedde (voor o.m. Baals strijd tegen de zeegod Jamm). Kotar voer als eerste op zee en ontdekte bet ijzer en de kunst om bet te bewerken. Hij heeft wezenstrekken van de Egyptische Ptah en van de Griekse Hephaistos. Kotar wordt later ook Kosar of Kusor genoemd.
Kruis
Categorie: Symbolen Het Kruis kent door de geschiedenis heen vele vormen en betekenissen. Het is zowel het symbool van het christelijk geloof als een nog ouder en universeler beeld van de kosmos herleid tot zijn simpelste weergave: twee elkaar kruisende lijnen in vier richtingen. Deze standen voor de vier regenbrengende winden, de vier fases van de Maan (Babylonie) en de vier grote goden van de elementen (Syrie). De armen van het Kruis kunnen met twee worden vermeerderd naar zes (zoals in Chaldea en Israel), of naar acht. In China stelde een Kruis in een Vierkant de aarde en stabiliteit voor. In India was het Kruis het hindoeïstische symbool van de vuurstokken van Agni; een Kruis binnenin een cirkel, het boeddhistische levenswiel; of, wanneer de kruisarmen zich buiten de cirkel uitstrekken, goddelijke energie. De swastika - het oeroude embleem van kosmische energie - was een Kruis dat in beweging komt door de uiteinden van de armen te draaien. Het Kruis was ook de klassieke levensboom. De middeleeuwse christenen geloofden dat het Kruis van Christus gemaakt was van de Boom der Kennis (de oorzaak van Adam en Eva`s zondeval) en zo kreeg het Kruis nog meer symboliek als het instrument dat de mensheid zou verlossen. De verticale stam van het Kruis betekent het ten hemel stijgen en de horizontale arm staat voor het aardse leven - de hindoeïstische en boeddhistische betekenis ervan is de uitbeelding van de hogere en lagere zijnstoestanden. Een ander overkoepelend symbool is het Kruis dat wordt gevormd door een mens met zijn armen horizontaal opzij gestrekt: de mens als microkosmos.
Kroon
Categorie: Symbolen Een Kroon staat voor spiritueel en wereldlijk macht. Het is een hoofdtooi om uitverkoren personen te kunnen herkennen, verheerlijken en in te wijden. Denk maar aan koningen, maar ook aan bijvoorbeeld de opperhoofd van een indianenstam. Kronen waren oorspronkelijk eenvoudig kransen die wezen op de hemelse symboliek van de cirkel en de ring. Een cirkel staat voor volmaaktheid aangezien het geen begin noch einde heeft. Een ring staat voor continuiteit, vandaar de trouwring. In de loop van de geschiedenis lieten heersers steeds mooiere en kostbaardere kransen voor zichzelf maken om hun macht aan te tonen.
Kronos
Categorie: Grieks - Romeins Kronos, in de Griekse mythologie de jongste van bet Griekse reuzengeslacht der Titanen, zoon van Ouranos en Gaia. Hij is gehuwd met Rhea. Kronos ontnam zijn vader de heerschappij en ontmande hem. Hij was daartoe aangezet door zijn moeder uit wraak dat Ouranos de Cyclopen en Hekatoncheiroi in de Tartaros (Onderwereld) had opgesloten. Onder Kronos en Rhea beleeft de aarde een tijd van voorspoed en harmonie, de Gouden Eeuw. Maar Kronos wordt op zijn beurt onttroond door de volwassen Zeus, de enige van zijn kinderen die door een list van Gaia in leven is gebleven. De andere kinderen heeft Kronos uit angst zijn macht te verliezen na bun geboorte verslonden. Zeus dwingt zijn vader de verslonden kinderen (Titanen) weer uit te braken, waarop de strijd van Zeus tegen de Titanen ontbrandt. Ter herinnering aan de Gouden Eeuw vierden de Grieken in Athene jaarlijks bet Kronia-feest (vergelijkbaar met de Romeinse Saturnalia). Kronos is dikwijls verward met Chronos, de personificatie van de tijd. De Romeinse tegenhanger van Kronos is Saturnus.
Krodhadevata
Categorie: Oosters Tibetaanse godheden die de boeddhistische leer beschermen tegen aanvallen van vijanden. Hun naam betekent `boze godheden` en zij zien er schrikwekkend uit: zij hebben een blauw-zwarte kleur, drie ogen en bun attributen zijn acht slangen en mensenschedels. De acht Dharmapala`s behoren tot de Krodhadevata`s.
Krishna
Categorie: Oosters Krishna, in bet hindoeisme een vergoddelijkte heros, die in een herdersmilieu opgroeide om aan de intriges van zijn oom, de boleusurpator Kamsa, te ontsnappen. Hij geldt als een loon van Vasudeva en Devaki en als de achtste avatara (incarnatie) van Vishnu. Hij wordt afgebeeld als een donkerhuidige hertgod (het Sanskrit Krishna betekent `de donkere`). Krishna is een held in vele Indische mythen. In bet epos Mahabharota staat hij de Pandava`s bij in bun strijd om de heerschappij en treedt hij op als wagenmenner van een bunner, Arjuna; ook verkondigt hij zijn heilsleer (in bet leerdicht Bhagavadgita). Het tiende hoek van de Bhagavata-purana verhaalt uitvoerig de incarnatie van Krishna en zijn talrijke liefdesavonturen met de koeienmeisjes, o.a. met Radha. Ook Krishna`s vele roemrijke overwinningen op demonen (o.a. de Slang-demon Kaliya) vormen een geliefd onderwerp van de mythen. Bij de verering van Krishna wordt gewoonlijk ook Radha (de Radha-Krishna-cultus) betrokken, waarbij bun beider liefdesrelatie wordt geinterpreteerd als die van god met de menselijke ziel. In de Indiase deelstaat Uttar Pradesh (aan de grens met Ne- pal), bet legendarische geboorteland van Krishna, is zijn cultus zeer levendig: in bet pelgrimsoord Mathura, waar een groot gedeelte van de Krishna-my the is gesitueerd, wordt jaarlijks een processie gehouden die gebeurtenissen uit de legende uitbeeldt; in Vrindaban, waar de held zijn jeugd doorbracht, is o.a. de Rode Tempel (16de eeuw) aan hem gewijd.