Histoportal - Atlas van de mythologie

Categorie: Geschiedenis en volkskunde > Mythologie
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 1158

Eiriksmal
Categorie: Germaans De Eiríksmál (`Eirík`s Ode`) is een anoniem gedicht uit de 10e eeuw op verzoek van koningin Gunnhild geschreven en beschrijft De dood van de Noorse koning Erik Bloedbijl, overleden in het jaar 954. Er wordt in gevraagd waarom Odin het heeft laten gebeuren dat de koning is gedood, waarop geantwoord wordt dat het nodig was omdat de koning zich bij de Einherjar, een door Odin gekozen schare krijgers die de laatste grote strijd moeten vechten, moest voegen. Het geeft een mooi beeld over het geloof in Odin`s hal, de Valhöll, Hel der Gevallenen, en de Einherjar, de uitverkoren helden, die aan de zijde van de goden in de Ragnarok (Lot der Goden) moeten vechten. Het abrupte einde doet echter vermoeden dat er een gedeelte mist. Zie voor meer informatie de Hákonarmál. Het gedicht: 1. `Wat voor droom is dit?` vroeg Odin, `Iets vóór zonsopkomst dacht ik dat ik Valhöll aan het voorbereiden was voor een gesneuveld leger. Ik maakte de Einherjar wakker, en vroeg ze op te staan om de banken te bedekken en de bekers schoon te maken; ik vroeg de Valkyrja wijn te brengen alsof er een prins in aantocht was. Ik heb hoop voor enkele edele helden uit de wereld, dus mijn hart is blij.` 2. `Wat voor rumoer is dat, Bragi? Het is alsof duizenden in beweging zijn, alsof een uitzinnige meute in aantocht is.` `Al het houtwerk en alle banken Kraken alsof Balder aan het terugkeren was naar Odin`s huis.` 3. `Spreek geen dwaasheid, jij wijze Bragi,` antwoordde Odin, `hoewel jij alles goed weet.

Einherjar
Categorie: Germaans De Einherjar waren de `heldhaftige doden`. De Valkyrja`s of Walkuren haalden hen van het slagveld. Zij kozen voor Odin de dapperste krijgers uit. In het Walhalla vormden ze Odins privé-leger, dat moest strijden op Ragnarok. Een uitverkorene zag voordat hij sneuvelde een Walkure naderen.

Eileithyia
Categorie: Grieks - Romeins Godin van het baren. Toen Alcmene Herakles zou baren, beval Hera dat ze het baren moest stoppen zodat de baby om zou komen samen met de moeder.

Eik
Categorie: Symbolen De Eik wordt in verband gebracht met adel en uithoudingsvermogen. De boom was mogelijk heilig voor bliksemgoden van Griekenland, Duitsland en oude Keltische volkeren, omdat men dacht dat de Eik het ergste woeden van het onweer opving. In druidische riten was de Eik een assymbool en tevens natuurtempel, die in verband werd gebracht met mannelijke Vruchtbaarheid en wijsheid. De boom wordt ook geassocieerd met mythische vrouwen zoals Kybele, Juno en andere grote moedergodinnen; en ook met de Dryaden en de eiknimfen.

Ei
Categorie: Symbolen In de folklore over de gehele wereld is een gunstig symbool dat staat voor geluk, voorspoed en gezondheid. Magische eieren van goud en zilver worden bewaakt door Draken en goden en helden worden geboren uit een Ei. Er is een verhaal dat Helena van Troje kwam uit een Ei dat van de Maan was gevallen. Ook werd gezegd dat zij uit een Ei kwam dat was gelegd door Leda, koningin van Sparta, nadat zij had gepaard met een Zwaan (de oppergod Zeus in vermomming). In diezelfde nacht sliep Leda ook met haar sterfelijke echtgenoot. Daarna legde zij twee eieren: uit het ene kwamen Helena en Polydeuces, uit het andere Kastor en Klytemnestra. Omdat het Ei ook werd geassocieerd met de belofte en hoop van het voorjaar kon het zijn plaats innemen in de christelijke paasliturgie als symbool van de wederopstanding. Aan het eind van de vasten werden traditioneel eieren gegeten. De joodse gewoonte van het Ei op de Sedertafel symboliseert een belofte en ook wordt een Ei als eerste voedsel aangeboden aan joodse rouwdragenden. Het merkwaardige folkloristische idee dat struisvogeleieren zichzelf uitbroeden houdt verband met het Ei in de kunst als symbool van de Onbevlekte Ontvangenis. Struisvogeleieren fungeren ook als opstandingssymbool op graftombes in Koptische kerken. In veel mythes, van Egypte en India tot het Verre Oosten en Oceanië, begint het proces van schepping en geboorte met het kosmisch Ei (soms bevrucht door een Slang, maar vaker door een reuzenvogel gelegd in de oerzee) dat vorm geeft aan de Chaos.

Ellyllons
Categorie: Fabelwezens Ellyllons zijn feeen die het domein van de Vrouwe van het Meer, bekend uit de Arthur mythologie, bewaken. Ze wonen op de bodem van de Dosmary meer in Cornwall Engeland.

Ellil
Categorie: Oosters Akkadische god van de lucht en de aarde, zoon van het godenpaar Ansar en Kisar en vader van de maangod Sin. Hij vormt met Anu en Ea een machtige godentriade van de oude Assyriërs. Hij wordt voorgesteld met een met horens versierde hoofdtooi. In de Soemerische traditie is hij de oppergod Enlil.

Elfen
Categorie: Fabelwezens In de Keltische mythen zijn het prachtige wezens die de oude goden, de Tuatha De Dannan voorstellen die na de komst van de Milesiërs naar ondergrondse heuvels en gangen zijn verbannen. Elfen zijn mooie, speelse, doch bij tijd en wijle bedrieglijke wezens. Ze hebben een zang zo mooi dat het iedere sterveling in roering brengt en ze tot een gewillige slaaf maakt als die hen eenmaal heeft gezien en ze volgt in hun rijk. In het rijk der Elfen is er een geheel andere tijdzone van kracht. Als je eenmaal in hun wereld bent geweest en terugkeert, al is er naar jouw idee maar een dag voorbij gegaan, zal bij zijn terugkeer naar de menselijke wereld tot de ontdekking komen dat er misschien wel 100 jaar zijn verstreken. Wie eenmaal wordt toeglaten in hun rijk zal nooit meer in staat zijn in zijn normale gedaante terug te keren. Ze nemen namelijk altijd bezit van een deel van je. Met vrij grote zekerheid zal dit een van je zintuigen zijn.... Elfen waren in de Germaanse mythen oorspronkelijk dodengeesten die Vruchtbaarheid brengen. Later worden het bovennatuurlijke wezens, met mensengestalte, soms betoverend mooi (lichtelfen), soms afstotend lelijk (zwarte Elfen). Zij werden vereerd in een boom, een berg, een waterval enz. `s Nachts dansen zij op het gras en laten daar elfenringen of Heksen(k)ringen na.

Elektra
Categorie: Grieks - Romeins Elektra, in de Griekse sage een dochter van Agamemnon en Klytaimnestra, zuster van Iphigeneia en Orestes. Na de moord op haar vader door haar moeder en haar minnaar Aigisthos, brengt Elektra haar broertje Orestès in veiligheid naar Phokis. Zij zelf blijft achter bij het moordenaarspaar in Mycene, ten prooi aan allerlei vernederingen. Wanneer de volwassen geworden Orestès terugkeert, zet Elektra hem aan hun vader te wreken door Klytaimnestra en haar minnaar om te brengen. Zij zal later Orestes` vriend Pylades huwen. In drie bewaard gebleven werken van de grote Griekse tragici speelt de Elektra-figuur een hoofdrol, nl. in Aischylos` Choèphoroi en in de naar haar genoemde drama`s van Sophokles en Euripides. Elektra is ook de naam van een dochter van Okeanos en Rthys alsook van een van de Plejaden.

Elatha
Categorie: Keltisch Elatha, zoon van de Fomhoire leider Delbaeth, was de vader van Bres, die korte tijd de Tuatha De Danann aanvoerde. Anders dan de andere, monsterlijk ogende Fomhoire zag de goudharige Elatha er aantrekkelijk uit. Op het strand verwekte hij bij de zeegodin Eri hun zoon Bres. Toen Bres door de Danann werd afgezet zochten hij en zijn moeder steun bij Elatha. De Fomhoire werden evenwel bij de tweede slag bij Magh Tuireadh verslagen en uit Ierland verdreven.

El-lal
Categorie: Verscheidene El-lal, mythische held van de Indianenstammen in Patagonie, die op het moment dat zijn vader hem uit de baarmoeder van zijn moeder rukt om hem op te eten, wordt gered door een rat die hem de heilige kennis bijbrengt. El-lal vindt boog en pijl uit en wordt de meester van de wereld. Hij verslaat zijn boze vader en ook een horde reuzen, maar verlaat tenslotte de aarde. Hij vindt dat de mensheid nu maar voor zich zelf moet zorgen.

Elysium
Categorie: Grieks - Romeins Elyzische velden of Elysion (Lat.: Elysium), in de antieke mythologie het oord waar de uitverkorenen van de goden in gelukzaligheid vertoeven zonder De dood te ondergaan. Oorspronkelijk werd het opgevat als een idyllische vlakte of een lieflijk eiland ergens aan de grenzen van de aarde; later als een deel van de Onderwereld, waar de vrome mens na zijn dood verblijft.

Elpis
Categorie: Grieks - Romeins Elpis was de godin van de hoop. Ze was mogelijk een kind van Nyx of zelfs Eris. Ze werd vaak afgebeeld als een jonge godin die optimistisch een verse bloem vasthoudt. Elpis staat bekend, zoals ook bij haar naam hoort, als een godin voor wie de beker altijd half vol is en werd aangeroepen in tijden als dingen op hun ergst leken.

Emer
Categorie: Keltisch Emer was een dochter van Forgall en de vrouw van Cu Chulainn, die haar ontmoette aan het hof van de Ierse opperkoning in Tara. Ze was `donker van haar, haast zoals hij, met een huid zo blank als de melk van een merrie en fiere ogen die straalden als die van zijn geliefde valk Fedelma.` Emers vader, Fogall, een hoofdman uit Meath, was tegen een huwelijk. Cu Chulainn moest eerst beter leren vechten, vond hij. Cu Chulainn ging op reis om zich als krijger te bekwamen en keerde terug om Emer op te eisen. Hij moest echter Fogalls burcht aanvallen voor het tot een bruiloft kwam. Emer was dolverliefd op Cu Chulainn, maar hun huwelijk was problematisch, met name doordat veel vrouwen voor Cu Chulainn vielen. Toen hij in zijn eentje het leger van koningin Medb wilde gaan bevechten - wat hem fataal werd -, probeerde Emer de held in Emain Macha te houden. Zelfs toen hij al op zijn strijdwagen stond aarzelde hij nog, maar zijn vijanden, de dochters van Calatin, sterkten hem met hun toverkunst in zijn fatale besluit. Emer bracht Cu Chulainns het hoofd op hol. Ze bezat de 6 vrouwelijke schoonheden: schoonheid, kuisheid, wijsheid, een zoete stem, muzikaliteit en naaldvaardigheid.

Empusa
Categorie: Grieks - Romeins De schimmige en angstaanjagende `vampier`-dochters van Hecate.

Enneade
Categorie: Egyptisch Enneade, term voor een groep van negen goden tussen wie er een kosmisch en-of genealogisch verband bestaat. De Enneade komt in verscheidene mythologieën voor. Bekend is de Enneade van de Beneden-Egyptische zonnestad Heliopolis. Aan de top van deze negen staat de zonnegod Atum. Uit hem worden Su en Tefnut geboren. Dit paar brengt Geb en Nut voort, die de ouders worden van Isis, Osiris, Nephthys en Seth. Tezamen stellen zij de kosmische basiselementen voor als aarde en hemel, water en luchtruim maar ook de essentiële elementen van het menselijk bestaan als leven en dood, liefde en haat.

Enki
Categorie: Oosters Enki, in het oude Mesopotamië de Soemerische god die zijn residentie heeft in de zoetwateroceaan Abzu. Zijn naam betekent `heer van de aarde` of `heer van de Onderwereld`. Hij heerst over het zoete water en de waterbronnen, wat hem tot vruchtbaarheidsgod maakt, maar hem ook andere kwaliteiten bezorgt zoals creativiteit, sluwheid en vindingrijkheid. Hij is schutsgod van de ambachtslieden en beheerst de magie. Doordat hij in de Abzu de `me`s (krachten en instellingen waarop samenleving en beschaving berusten) beheerst, wordt hij beschouwd als de grote cultuurbrenger. Hij is de mens goedgezind en poogt hem te redden als hij door goddelijke straffen wordt bedreigd. Enki geldt als een zoon van de moedergodin Nammu, die op zijn advies de mens modelleert. Zijn gemalin is Damgalnunna en ook wel Ninchursanga. Nanse is zijn dochter. Enki wordt voorgesteld zittend op een troon, omgeven door water en met schouders waaruit water stroomt. Eridoe, in zuidelijk Mesopotamië, was Enki`s stad. Hier werd hij vereerd in zijn e-Abzu-tempel. Enki komt overeen met de Akkadische god Ea.

Endymion
Categorie: Grieks - Romeins Endymion, in de Griekse mythologie een knappe prins uit Elis in de Peloponnesos, wordt bemind door de maangodin Selene, die hem iedere avond in slaap sust. Zeus verleent hem op zijn bede eeuwige jeugd en dompelt hem in een eeuwige slaap op de berg Latmos nabij Milete, waar Selene hem iedere nacht bezoekt. De oude Grieken geloofden dat op de Latmos ook Endymions graf lag. Ook Artemis wordt als zijn geliefde voorgesteld (o.a. op een wandschildering in de Casa di Sirico te Pompei).

Enyo
Categorie: Grieks - Romeins Enyo was de Griekse godin van oorlog, bloed en geweld. De Romeinen adopteerden haar later als Bellona. Ze was waarschijnlijk verwant aan Ares, wat niet zo verbazingwekkend is aangezien hij de god van de oorlog is.

Eostara
Categorie: Germaans Eostara was een Germaanse vruchtbaarheidsgodin met als attribuut o.a. het Ei en de haas. Het Ei stond symbool voor vernieuwing en Vruchtbaarheid. Ten ere van Eostara werden er bij de komst van de lente feesten gehouden waarbij er door geheel Europa eieren werden beschilderd en gedecoreerd. Het komt er op neer dat de komst van de lente werd gevierd en als neveneffect ook die van de overwinning van het licht over de duisternis aangezien vanaf deze tijd (rond 22 Maart) de dagen langer worden dan de nachten. Heden ten dage kennen we deze viering in de christelijke cultuur als Pasen.

Eos
Categorie: Grieks - Romeins Eos was in de Griekse mythologie de personificatie van de dageraad, die geldt als een dochter van de Titanen Hyperion of Pallas en van Theia en als een zuster van Helios (Zon) en Selene (Maan). Winden en sterren zijn haar kinderen. Eos zou heel wat schone jongelingen hebben geschaakt: o.a. de jager Orion, Kephalos (de man van Prokris) en de Trojaanse koningszoon Tithonos. Bij deze laatste wordt zij de moeder van Memnoon, die in de Trojaanse oorlog door Achilles wordt gedood. Sindsdien is de dauw Eos` tranen over Memnoons dood. Eos is de Aurora van de Romeinen.

Epona
Categorie: Keltisch Epona, de Keltische paardgodin, werd ook vereerd door de Romeinse soldaten. Bij cavaleriekazernes werd ze afgebeeld als een vrouw in een wapperende mantel op een snelle ros. Op 18 december werd in Rome zelfs haar feestdag gevierd. Oorspronkelijk vereerden de Kelten haar vrijwel zeker als merrie. Het grote witte paard in de krijtrotsen bij het Zuid-Engelse Wanton stelde haar misschien voor. Dat ze vaak een veulen bij zich had, geeft aan dat ze ook een vruchtbaarheidsgodin was. In de Welshe mythe van Pwyll wordt een verband gelegd tussen Epona en Pwylls vrouw Rhiannon, die bezoekers naar Pwylls paleis moet dragen.

Epigonen
Categorie: Grieks - Romeins De Epigonen waren de zonen van de zeven helden der Griekse sage Zeven tegen Thebe, waarin deze zeven vergeefs pogen de Thebaanse troon voor hun aanvoerder Polyneikès te heroveren. De Epigonen ondernemen een strafexpeditie tegen Thebe (de Epigonentocht) om hun vaders dood te wreken en verwoesten de stad.

Erra
Categorie: Oosters Erra of Irra, in het oude Mesopotamië de pest- en oorlogsgod van de Akkadiërs, was vooral bekend uit het zgn. `Erra-epos`. Deze mythe verhaalt hoe Erra, aangevuurd door de Zevengodheid Sebettu, de mensen pest, oorlog en vernietiging brengt om hen te straffen voor hun gebrek aan respect voor de goden. Door zijn bode Isum tot inkeer gebracht zal Erra tenslotte de mensheid van zijn gruwelen bevrijden. Hij wordt wel eens gelijkgesteld met de boze Nergal.

Eros
Categorie: Grieks - Romeins Eros was de Griekse god van de liefde en de zoon van Aphrodite en Ares. Hij wordt voorgesteld als een speels, gevleugeld knaapje met boog en pijlenkoker. Met een pijlschot doet hij liefde ontvlammen. In een oude cultus in Boeotië werd Eros in de vorm van een steenfetisj vereerd als de chtonische scheppingsdrang. Bij Plato is Eros het streven van de mens naar het schone, het goede. Amor of Cupido is zijn Romeinse pendant.

Erlik
Categorie: Verscheidene Een duivel-god in de mythe van de volken in het Zuid-Siberische Altajgebergte. Hij doodt de gezant Maidere van de hemelgod Ülgán en leert de mensen zondigen. Daarop wordt hij, met zijn trawanten, door Ülgán naar de Onderwereld gestuurd. Aldus wordt hij een god van de Hel, die vaak de gedaante van een beer aanneemt.

Eriu
Categorie: Keltisch Eriu of Erinn was de vrouw vann Ma Greine, zoon van Ogma. Zijzelf behoorde tot de Tuatha De Danann. Hij begroette met haar zusters Banba en Fotla de invallende Milesiërs. Alle drie vroegen ze de nieuwkomers het eiland naar een van het te vernoemen. De druïde Amairgen beloofde dat Ierland naar Eriu zou worden genoemd.

Eris
Categorie: Grieks - Romeins Eris is de Griekse godin van de Tweedracht en de twist, zuster van Ares, die zij op het oorlogspad vergezelt. Op de bruiloft van Peleus en Thetis ontsteekt zij een twist tussen Hera, Athena en Aphrodite door een gouden Appel met het opschrift` voor de schoonste` onder de gasten te werpen. De Trojaanse prins Paris wijst de Appel toe aan Aphrodite, die hem zal helpen Helene te schaken. Een en ander zal aanleiding worden tot de Trojaanse oorlog. Voor de Romeinen is Eris Discordia.

Erinyen
Categorie: Grieks - Romeins De Erinyen waren in de Griekse mythologie drie wraakgodinnen namelijk: - Alekto, Teisiphonè en Megaira. Zij worden meestal als zusters beschouwd en zijn ontstaan uit druppels bloed uit wonden van Ouranos, die door Gaia, godin van de aarde, werden opgevangen. Het zijn gruwelijke, met slangenhaar bedekte vrouwelijke wezens. De Erinyen achtervolgen zonder ophouden ernstige misdadigers en drijven hen tenslotte in de waanzin. Pas nadat de boosdoener berouw toont en zich van zijn schuld heeft gereinigd, veranderen de Erinyen in Eumeniden (= goedgezinden), zoals in Aischylos` drama Eumenides. Als Eumeniden hadden zij een heiligdom in Athene. Bij de Romeinen heten zij Furiën (razenden) of Dirae.

Ereskigal
Categorie: Oosters Ereskigal was de godin van de Onderwereld van de Soemeriërs en de Akkadiërs in het oude Mesopotamië, zuster van de hemelgodin Istar. Zij is `gebiedster van het grote land` (het dodenrijk), waaruit niemand terugkeert. Samen met haar gemaal, de boze god Nergal, heerst zij over de Onderwereld.

Erechtheus
Categorie: Grieks - Romeins Erechtheus, Oudgriekse held, oorspronkelijk een chtonische (uit de aarde geboren) mythische figuur die gold als de stamvader van het landschap Attika en van de stad Athene. Hij is de zoon van Hephaistos en Gaia (= de aarde) die Hephaistos` zaad opvangt wanneer de godin Athena zijn avances ontvlucht. Hij wordt door Athena opgevoed en zal later haar eredienst invoeren. De godin geeft de kleine Erechtheus in een mand aan de dochters van de Atheense koning Kekrops, die ondanks het verbod de mand openen en daarin het kind vinden omwonden door (of in de gedaante van) een Slang; door waanzin getroffen storten zij zich van de akropolis. In de heilige Slang van de Akropolis-burcht zagen de oude Grieken een verschijningsvorm van Erechtheus. Hem wordt de stichting van de Panathenae en de Eleusinische mysteriën toegeschreven. Ook de kunst paarden voor een wagen te spannen zou aan hem te danken zijn. In latere varianten is Erechtheus de Atheense vorst die Poseidons zoon Eumolpos verslaat en daarom door de drietand van de zeegod (of door Zeus` bliksem) wordt gedood. Erechtheus was ook een bijnaam van Poseidon. Beiden werden vereerd in een dubbele tempel in het Erechtheion (= huis van Erechtheus) op de Atheense akropolis.

Erato
Categorie: Grieks - Romeins Erato, in de Griekse mythologie een van de negen Muzen, beschermster van de lyrische poëzie en het minnelied. Zij wordt gewoonlijk afgebeeld met een snaarinstrument (citer).

Erzulie
Categorie: Verscheidene Erzulie of Ezili, in het Voodoo-geloof in het Caribische gebied godin van de liefde van het Loa-pantheon, gemalin van zowel de Slang-god Damballa en de zeegod Agwe als van de krijgshaftige god Ogun. Zij is zeer vrijgevig met haar fysieke charmes en met geschenken. Erzulie is een luxueuze verschijning. Als Erzulie Ge-Rouge zit zij echter met opgetrokken knieën en gebalde vuisten en huilt zij over de vergankelijkheid van het leven en de begrensdheid van de liefde.

Ess
Categorie: Verscheidene Ess, opper- en hemelgod van de Keten, een Siberisch volk in het gebied van de Jenisej-rivier. Hij is de schepper van de wereld; de mens vervaardigde hij uit klei. Hij staat tevens in voor de wereldorde. Voor de Keten is hij een onzichtbare god, maar zij stellen hem wel voor als een oude man met een lange baard.

Esras
Categorie: Keltisch Esras was de meester van de stad Gorias, een van de steden waar de Tuatha De Dannan vandaan kwamen. De stad herbergde de speer van de zonnegod Lug die onoverwinnelijk was en werd gebruikt om Balor mee te verslaan.

Esmun
Categorie: Oosters Esmun, was een Syrisch-Fenicische vegetatie- en vooral genezende god, wiens cultus verbreid was op Cyprus en Sardinië, alsook in Carthago (in Noord-Afrika) waarvan hij stadsgod werd. Ook in de Fenicische stad Sidon (thans Saïda, ca. 60 km ten zuiden van Beiroet), waarvan hij eveneens beschermgod was, had hij een tempel; resten ervan zijn bewaard gebleven, met o.m. een bouwinscriptie van koning Bodastart (5e eeuw v. C.) en een aantal votiefbeeldjes. Esmun wordt gelijkgesteld met Asclepius van de Grieken.

Eschu
Categorie: Verscheidene Eschu, ook Esu of Exu, orakelgod en trickster (goddelijke bedrieger) van het Joruba-volk in Nigeria, is de personificatie van de onberekenbare schelm, die men gunstig moet stemmen door het offeren van dieren of palmwijn. Hij behoort tot de categorie van de godenlakeien en is een onmisbare tussenpersoon tussen goden en mensen. Eschu speelt een rol in de Ifa-cultus, wat tot uiting komt in het Ifa-orakelbord, een platte schaal met hoge randen, bewerkt met geometrische dierfiguren waartussen het hoofd van Eschu. Hij vertoont grote gelijkenis met de god Legba van het Fon-volk. Eschu wordt vaak voorgesteld met een tabakspijp, symbool van de penis. Soms hebben de Eschu-statuettes een kaal hoofd, afgezien van een hoog opstaand haarstuk achter op het hoofd. In het umbandisme (religieuze beweging in Brazilië) is Exu de naam van een groep boze geesten, die wordt aangevoerd door Exu-Rei (= Exu-Koning).

Esus
Categorie: Keltisch Esus, in Gallië vereerde Keltische god wiens cultus wordt geässocieerd met de stier (met drie schedels), waarmee hij wordt afgebeeld. Men ziet hem ook terwijl hij met een bijl boomtakken afkapt. Hij zou een bloeddorstige god zijn geweest, die mensenoffers eiste. In Keltische steenreliefs wordt hij afgebeeld als houthakker. Anderen zien in hem een god van de handel, vergelijkbaar met de Romeinse god Mercurius. Rosmerta is zijn gemalin.

Etain
Categorie: Keltisch Etain was een van de Tuatha De Danann. Ze reïncarneerde enkele malen. Ze was de tweede vrouw van de god Midir. Zijn jaloerse eerste vrouw liet haar door een druïde betoveren. Om te beletten dat Midir haar terug zou vinden, werd ze achtereenvolgens veranderd in een meertje, een worm en een vlieg. Toen de vrouw van de Ulsterse held Etar de vlieg per ongeluk inslikte, raakte ze zwanger van Etain. Etain was haar vorige bestaan vergeten en werd bemind door opperkoning Eochaidh, met wie ze trouwde, en diens broer Ailill. Uit deze netelige situatie werd ze gered doordat Midir haar haar geheugen terugschonk. Eochaidh verloor haar aan de god in een partijtje schaak, maar nadat ze weer een tijd bij Midir had geleefd, voltooide Etain als Eochaidhs vrouw haar sterfelijke bestaan in Tara.

Ethne
Categorie: Keltisch Ethne, een dochter van Roc, dienaar van de liefdesgod Aonghus, was dienstmaagd van de dochter van Manannan Mac Lir. Toen een hoofdman van de Tuatha De Danann haar had aangerand, wilde ze niet meer eten en drinken. Aonghus en Manannan vonden toen voor haar twee toverkoeien die altijd melk gaven. Hun melk lustte Ethne wel.

Ethlinn
Categorie: Keltisch Ethlinn, ook Ethnea of Ethniu genoemd, was de enige dochter van de eenogige reus Balor. Balor sloot haar op in een kristallen toren. Hem was namelijk voorspeld dat zijn kleinzoon hem zou doden. Maar een zekere Cian, een broer van de goddelijke smid Goibhniu, wist bij haar de zonnegod Lugh te verwekken. Balor probeerde de baby te doden, maar die werd grootgebracht door Goibhniu, dan wel door de zeegod Manannan Mac Lir, en doodde uiteindelijk in de tweede slag bij Magh Tuireadh zijn grootvader. Ze was tevens godin van de Noordelijke Ster. Haar gaven zijn concentratie, uitmuntendheid en onpartijdigheid.

Etemmu
Categorie: Oosters Etemmu, in het oude Mesopotamië de Akkadische naam voor de geest van een dode die niet werd begraven. Deze dodengeest blijft op aarde rondzwerven en kan de mensen veel kwaad toebrengen. In de Soemerische traditie spreekt men van Gidim.

Euterpe
Categorie: Grieks - Romeins Euterpe, in de Griekse mythologie een van de negen Muzen, de beschermster van de door fluitspel begeleide lyrische poëzie. Zij wordt vaak afgebeeld met een enkele of dubbele fluit

Europa
Categorie: Grieks - Romeins Europa was oorspronkelijk een vóórgriekse chtonische (aan de aarde gebonden) lokale godheid, die vooral in Boeotië werd vereerd, in de Griekse mythologie een dochter van het Fenicische koningspaar Agenor (een zoon van Poseidon) en Telephassa. De naam Europa is vermoedelijk afgeleid van het Oud-assyrische of Fenicische ereb, dat zonsondergang betekent. Europa wordt tijdens een wandeling langs het strand benaderd door Zeus in de gedaante van een stier. Europa zet zich op het dier dat haar over zee naar Kreta ontvoert. Hier openbaart Zeus zich in zijn ware gedaante en maakt haar op de berg Dikte moeder van (de latere koning) Minos, Rhadamantys en Sarpedon. Later huwt Europa de Kretenzische koning Asterion.

Ezel
Categorie: Symbolen De Ezel wordt tegenwoordig vaak met luiheid, domheid en koppigheid in verband gebracht. Dit was echter niet altijd zo. Jezus koos bv. een ezelsveulen voor zijn intocht in Jeruzalem om de deugd van de deemoed te tonen. Daarom staat de Ezel in het christelijk denken voor nederigheid en armoede. De Onsterfelijken in China rijden op witte ezels. In de Grieks-Romeinse mythologie worden ze geassocieerd met begeerte en stompzinnigheid. Zie bijvoorbeeld het verhaal van koning Midas die ezelsoren kreeg als symbool van zijn muzikale en geestelijke armoede.

Fautulus
Categorie: Grieks - Romeins Faustulus is in de Romeinse sage de herder die Romulus en Remus vond op de Palatijnse heuvel te Rome en ze aan zijn vrouw Acca Larentia gaf om ze op te voeden.

Faunus
Categorie: Grieks - Romeins Faunus, Ouditalische bos- en herdersgod, zou volgens een traditie koning van Latium zijn geweest, een zoon van Picus en kleinzoon van Saturnus. Volgens andere overlevingen was hij een Romeinse aardgod die werd gelijkgesteld aan de Griekse bos - en berggod Pan. Hij zou een kleinzoon zijn van Saturnus en profetische gaven bezitten. Deze gave inspireerde de Romeinen soms als ze op het slagveld aan de verliezende hand waren. Wellicht werd hij daarom weleens beschouwd als de nazaat van de oorlogsgod Mars. Zijn sterfelijke zoon Latinus was koning van Latium ten tijde van Aeneas` komst in Italie. Na zijn dood ontstond voor hem een cultus van orakelgod in een heilig bos bij Tibur (thans Tivoli) en werd hij Fatuus genoemd. Al vroeg werd hij vereenzelvigd met de Griekse Pan en kreeg hij ook diens bokspoten en horens. Als beschermer van het vee kreeg hij de bijnaam Lupercus (`die de wolf afweert`). Op 15 Februari (de stichtingsdatum van zijn tempel op het Tibereiland te Rome) werd zijn groot feest, de Lupercalia, gevierd: dan trokken de priesters van de god (de Luperci) bekleed met een bokshuid, door de straten van Rome en sloegen zij de toeschouwers met uit bokshuiden gesneden riemen. Soms jaagt Faunus de mensen schrik aan in kwade dromen, vandaar de bijnaam Incubus (= nachtmerrie). Zijn vrouwelijke pendant is Fauna, soms vereenzelvigd met Bona Dea.

Faun
Categorie: Fabelwezens Een Faun was in de Griekse mythologie, zoals de satyr, een menselijk wezen die kenmerken had van een geit. Het had de poten, staart, oren en poten van een geit.

Fatum
Categorie: Grieks - Romeins Fatum ( Lat. fari = spreken), bij de oude Romeinen `het gesprokene` over de toekomst, nl. godsspraak of Orakel. Vandaar kreeg Fatum de betekenis van `noodlot`, een, begrip dat identiek is met het Griekse moira. Uit het personifiëren van het Fatum ontstonden de Fata (of Parcen), schikgodinnen wier beschikkingen onherroepelijk zijn. Zij zijn de Romeinse pendanten van de Griekse Moiren.

Fatit
Categorie: Fabelwezens Fatit, in Zuid-Albanië noodlotsgeesten en geboortefeeën, die (met zijn drieën) de derde dag na de geboorte bij de wieg het lot van de pasgeborene bepalen. Een vergelijkbare rol spelen de Miren, die identiek zijn met de Griekse Moiren.

Faro
Categorie: Verscheidene Faro, hemelse schepper en watergod van het Bambara-negervolk in Mali, een verfijnde god die sterk afsteekt bij de ruwe aardse scheppergod Pemba. Nadat hij zwanger was geworden door de schommelingen van het universum, baarde hij verscheidene tweelingen, de stamvaders van het menselijke geslacht. Faro`s water schenkt de schepselen leven en hij bracht de mensen het `woord`, en gereedschap voor de landbouw en de visvangst. Overal zijn geesten aanwezig die fungeren als zijn boden en vertegenwoordigers. Faro`s reorganisatie van de kosmos gaat almaar door en om de 400 jaar komt hij controleren of alles harmonieus verloopt.

Farbauti
Categorie: Germaans Farbauti (`wrede strijder`) was een reus en de vader van de vuurgod Loki. Zijn vrouw zou de reuzin Laufey (`bomeneiland`) zijn geweest. Zij baarde Loki nadat Farbauti haar met een bliksemschicht had getroffen.

Farao
Categorie: Egyptisch Pharao of Farao was de oude naam voor de vorsten die vanaf ca. 3100 v. Chr. over Egypte regeerden. Oorspronkelijk werd het woord Farao, dat `groot huis` of `paleis` betekent, nooit gebruikt om de koning aan te duiden: dit gebeurde pas vanaf het Nieuwe Rijk. De Farao gold als een goddelijke heerser. Tot zijn titels behoorden: `Horus`, `de twee edelvrouwen` (waarmee Nekhbet en Wadjet werden bedoeld), `Gouden Horus` en `zoon van Ra en heer van de diademen`. Men geloofde dat de koningin bij een troonsopvolging trouwde met Ra en dat uit deze verbintenis de nieuwe koning werd geboren. Op afbeeldingen werden Farao`s vaak door een godin gezoogd, om hun goddelijke afkomst aan te duiden. Volgens een bepaalde papyrus werd eens de vrouw van een hogepriester van Ra zwanger van de zonnegod. De regerende Farao, Khufu (Cheops) probeerde de geboorte te voorkomen, maar Ra stuurde Isis en Nephthys om voor de vrouw te zorgen. De godinnen haalden de kinderen en gaven ze een naam. Voor hun vertrek verborgen ze nog drie kronen. Toen de priester deze kronen vond, besefte hij dat zijn kinderen koningen zouden worden. De Farao was verantwoordelijk voor het materiële en geestelijke welbevinden van zijn volk, en voor de bouw en het onderhoud van de tempels. De priesters golden als zijn vertegenwoordigers. Na zijn dood voegde de Farao zich bij Ra in de zonneboot en heerste hij als Osiris over de Onderwereld.

Fantasiedieren
Categorie: Symbolen Fantasiedieren treffen we wereldwijd in de mythologie en folklore aan als symbolen van bovennatuurlijke macht of als overtuigende projecties van de menselijke geest. Hun symboliek veranderde vaak met de ontwikkeling van hun vormen. De Sfinx was bijvoorbeeld oorspronkelijk - in Egypte - een monumentale leeuw met mensenhoofd die de macht en majesteit van de Zon en de eeuwige roem van de Farao aan wie het beeld was gewijd symboliseerde. Deze voorstelling verschilt aanzienlijk van de raadsels bedenkende Sfinx die door de Grieken is geïntroduceerd, met vleugels, vrouwenhoofd en borsten, waarin Jung het symbool van de verslindende moeder zag. Ook de Griffioen, een hybride vorm van leeuw en arend en embleem van de heerschappij over land en lucht, ontwikkelde zich van een agressief machtsembleem tot een beschermingssymbool. De giftige basilisk-Slang met het lichaam en de veren van een haan werd in de Middeleeuwen beschouwd als een symbool van begeerte en ziekte. Andere angstaanjagende hybriden zijn de amamet (een beest met de kaken van een krokodil, de manen van een leeuwen het lichaam van een nijlpaard), die de verdoemde Egyptische zielen opvrat en Cerberus, de Grieks-Romeinse hellehond met slangenmanen. Beide dieren verbeelden de beangstigende onzekerheid van De dood. In de Griekse mythologie symboliseert de Hydra hoe moeilijk het is voor mensen om hun eigen ondeugden te overwinnen: steeds als er 1 hoofd werd afgehakt groeiden er weer 2 aan. Pegasus die de held Bellerofon hielp bij diens overwinning van de vuurspuwende Chimera, beeldt de overwinning van de geest op de materie uit.

Fand
Categorie: Keltisch Fand was de vrouw van Manannan Mac Lir. Op een dag verliet ze hem na een ruzie. Toen ze werd aangevallen door de Fomori, riep ze de hulp in van Cu Chulainn, die haar vijanden versloeg en een maand als minnaar op haar eiland bleef. Fands dienstmaagden waren namelijk in een visioen verschenen bij Cu Chulainn en kastijdden hem met roeden en vertelden hem dat Fand zijn hulp nodig had in de strijd tegen de Fomori. Voor hij vertrok, spraken ze af elkaar in Ierland weer te zullen treffen. Maar Cu Chulainns vrouw Emer ontdekte dit en stuurde vijftig dienstmaagden met messen op Fand af. Na een verward debat tussen Fand, Emer, Cu Chulainn en Manannan Mac Lir, besloot Fand bij haar man te blijven en Cu Chulainn te vergeten. Manannan Mac Lir schudde zijn tovermantel tussen de twee geliefden, zodat ze elkaar niet meer zouden willen zien, en Druïden lieten hen vergetelheidsdranken drinken.

Fama
Categorie: Grieks - Romeins Fama was in het oude Rome de personificatie van het gerucht. Vergilius schildert haar af als een gruwelijk wezen met verscheidene tongen en taterende monden.

Fafnir
Categorie: Germaans Fafnir, zoon van de tovenaar Hreidmar, raakte verdorven door de vervloekte ring Andvarinaut. Belust op schatten doodde hij met zijn broer Regin zijn vader. De hebzucht maakte hem ook qua uiterlijk tot een monster, want hij veranderde in een draak. Zijn schat lokte menige held naar zijn grot, maar geen van hen overleefde, behalve de jeugdige Sigurd. Gewapend met het zwaard van zijn vader en geholpen door Regin, was hij de draak te slim af en bemachtigde de schat.

Feronia
Categorie: Grieks - Romeins Feronia, Ouditalische (wellicht Etruskische) godin, die in geheel Midden-Italië werd vereerd. Beroemd was haar tempel bij Tarracina, waar slaven de vrijheid konden verkrijgen door plaats te nemen op een heilige steen. Ze was tevens de godin van de handel.

Fergus Mac Roth
Categorie: Keltisch Fergus Mac Roth, koning van Ulster, werd verliefd op Nessa, de weduwe van zijn voorganger. Zij wilde alleen met hem trouwen als haar zoon, Conchobhar Mac Nessa, een jaar mocht regeren. Conchobhar deed het, met hulp van zijn moeder zo goed, dat het volk hem niet meer kwijt wilde. Fergus accepteerde dit aanvankelijk, maar toen Conchobhar later de steun van enkele Ulster hoofdmannen verloor, begon hij een opstand. Conchobhars liefde voor Deirdre en de moord op haar minnaar Naoise waren de oorzaak van zijn impopulariteit. Fergus sloot zich met driehonderd krijgers bij koningin Medb aan toen zij Ulster binnenviel. De held Cu Chulainn sneuvelde in deze oorlog, maar niet door Fergus` toedoen. Omdat Fergus zich terugtrok, kon Conall, Cu Chulainns pleegbroer, Medbs leger verslaan en de strijders verenigen na Cu Chulainns dood.

Ferdia
Categorie: Keltisch Ferdia, een zoon van Damam de Firbolg, was een jeugdvriend van Cu Chulainn. Samen kregen ze krijgskundig onderricht van Scathach. Tijdens de oorlog om de bruine stier van Cuailgne, streed Ferdia aan de kant van Medb tegen Cu Chulainn en Ulster. Ferdia meed zijn vriend, maar uiteindelijk zette Medb hem aan tot een tweegevecht tegen Cu Chulainn. Dat werd hem noodlottig. De verslagen Ferdia werd door Cu Chulainn van het slagveld gedragen. Nadat hij Ferdia had gedood, viel Cu Chulainn uitgeput en wanhopig neer.

Fenrir
Categorie: Germaans Fenrir of Fenris was de zoon van de god Loki en de vorstreuzin Angrboda. Hij was een verscheurende wolf, het monster van Ragnarok. Hij zou een beslissende rol in de definitieve strijd tussen goden en mensen spelen en dan onder meer de oppergod Odin vermoorden. Fenrir werd door de goden naar Asgard gebracht, waar ze op hem konden letten, maar alleen de oorlogsgod Tyr durfde hem te voeren. Nadat de Nornen Odin zijn dood hadden voorspeld, besloot de oppergod Fenrir vast te leggen. Geen band of keten bleek daar echter sterk genoeg voor. tenslotte maakten de Dwergen het tovertouw Gleipnir van onder meer de wortels van een berg en het speeksel van een vogel. Het touw zag er onschuldig uit maar Fenrir wilde het zich alleen laten omleggen wanneer een van de goden een hand in zijn bek legde om te bewijzen dat er geen kwaad in stak. Tyr durfde dit als enige aan. De andere goden lachten toen Fenrir Tyrs hand afbeet na te hebben ontdekt dat het touw onbreekbaar was. Fenrir werd aan een rots vastgelegd en kreeg een zwaard in zijn bek zodat hij niet kon bijten. Op Ragnarok zou Fenrir vrijkomen. Zijn bek zou zo wijd openstaan dat zijn onderkaak de grond raakte en zijn bovenkaak de hemel. Odin zou door hem worden verslonden. Hij zou echter wel omkomen door Odins zoon Vidar die wraak zou nemen om zijn vaders dood.

Feniks
Categorie: Symbolen De Feniks die uit zijn as verrijst staat zowel voor de Christelijke verrijzenis als voor de vier elementen; vuur, water, lucht en aarde.

Feniks
Categorie: Symbolen De Feniks (phoenix) is de bekendste van alle symbolen van wedergeboorte, een legendarische vogel die eindeloos zichzelf in het vuur vernieuwt. De mythe van de Feniks ontstond in de stad Heliopolis, het oude Egyptische centrum van zonneverering, waar offers werden gebracht aan de reigergod Benoe, de creatieve geest van de Zon. Griekse schrijvers bedachten verhalen die gebaseerd waren op deze vuurrituelen en op beschrijvingen van exotische vogels zoals de gouden fazant. De verhalen verschillen van elkaar in detail maar hebben een globale samenhang. De Feniks (een woord dat slaat op de zonnepalmboom maar ook op de vogel) was een zeldzame mannelijke vogel die heel oud werd, vijfhonderd jaar of nog ouder. Aan het eind van die periode bouwde de Feniks een aromatisch nest, stak zichzelf in brand en werd na drie dagen wedergeboren. Daarna bracht de Feniks het nest van zijn vorige incarnatie met de as naar het altaar van de Zon in Heliopolis. De mythe was oorspronkelijk gebaseerd op het verdwijnen en weer verschijnen van de Zon, maar de Feniks werd al snel een embleem van de wederopstanding van de mens en uiteindelijk van de ontembare menselijke geest om moeilijkheden te overwinnen. Omdat kunstenaars nooit zeker wisten hoe de Feniks er precies uitzag, wordt de iconografie ervan gemakkelijk verward met symboliek van de Zon (en de ziel) waarin andere vogels optreden, in het bijzonder de Adelaar die bevrijd wordt uit de brandstapel van de Romeinse keizers. Op Romeinse munten symboliseert de Feniks het onsterfelijke keizerrijk.

Feng
Categorie: Oosters Feng, in de Chinese mythologie de phoenix en personificatie van de oerkracht van de hemel. Feng heeft de kop en kam van een fazant en een pauwenstaart.

Fene
Categorie: Verscheidene Fene, Hongaarse demon, is de tegenpool van de lichtgod en schepper Isten. Fene is tevens de benaming voor de plaats waar demonen zich ophouden.

Felicitas
Categorie: Grieks - Romeins Felicitas, in het oude Rome de personificatie van het succes, voor wie tempels werden gebouwd en die nauw gelieerd was met de persoon van de keizer.

Feidiline
Categorie: Keltisch De profetes die De dood van koningin Maeve voorzag.

Fei Lian
Categorie: Oosters Fei Lian of Feng Bo, Chinese god van de wind, die hij uit een zak laat ontsnappen. Hij staat bekend als een onrustzaaier, maar de hemelse boogschutter Shen Yi houdt hem in toom. Fei Lian ziet er uit als een gevleugelde draak met de kop van een hert en een slangenstaart.

Fedlimid
Categorie: Keltisch Fedlimid, de verhalenverteller, was de vader van Deirdre. Toen Conchobhar Mac Nessa en zijn kameraden zich een bij hem thuis bedronken, krijste de ongeboren Deirdre het vanuit haar baarmoeder uit. De druïde Cathbad voorspelde daarop dat zij niets dan narigheid zou brengen.

Fedelma
Categorie: Keltisch Fedelma was een dichter en zieneres in dienst bij koningin Medb.

Februari
Geen bijbehorende categorie gevonden De naam van deze maand is afgeleid van februare, een woord dat de Romeinen aan de Sabijnen ontleenden en dat ‘zuiveren’ betekent. Feestdagen: 1 Februari: De kleine Eleusinische Mysteriën (Grieks) Keltisch Imbolc feest ter ere van Brigid. 2 feb: Feest van Brigid. (Iers) Maria-Lichtmis: Inwijding van Heksen. 3 feb: Viering van Brigantia. (Iers) 12 feb: Feest van Diana: bescherming van wilde dieren. (Romeins) 13-21 feb: Parentalia. (Romeins) 14 feb: Valentijnsdag; het eerste van de herrezen Lupercalia-feesten. (Romeins) 15 feb: de Lupercalia, ter ere van Faunus (Romeins). 16 feb: Viering van Victoria (Romeins) 22 feb: Concordia. (Romeins) 26 feb: Dag van Hygeia. (Noord-Afrikaans)

Fea
Categorie: Keltisch Fea de `Akelige` of soms ook de `Haatdragende` was een van de vijf krijgsgodinnen die bekend stonden als de Badb. Ze was de vrouw van Nuada.

Fir Bolg
Categorie: Keltisch De Fir Bolg of `zakmensen` dankten hun naam aan de tijd waarin ze als slaven in Thracië met zakken aarde moesten sjouwen. Ze leefden in Ierland vlak voor de komst van de Tuatha De Danann. Ze werden onderdrukt door de Fomori, de zeegoden die door de Tuatha De Danann werden verslagen. In de eerste slag bij Magh Tuireadh versloegen de Tuatha De Danann de Fir Bolg. Daarbij verloor de De Danann-leider Nuada een hand. In de tweede slag bij Magh Tuireadh werden de Fomori vervolgens totaal verslagen, vooral door toedoen van de zonnegod Lugh, en voorgoed uit Ierland verdreven. note: De Fir Bolg kwamen vanuit Thracië naar Ierland, waar ze als slaven zware zakken met aarde heuvels op hadden moeten sjouwen. Ze kwamen in opstand en voeren naar Ierland.

Fintan
Categorie: Keltisch Fintan was de man van Noachs kleindochter Cesair. Waarschijnlijk pasten de monniken, die de Ierse sagen optekenden, de oorspronkelijke mythe aan om een bijbels verband te leggen. Fintan overleefde de zondvloed door zich in een zalm te veranderen. De monniken kerstenden dit verhaal. Fintan was ook de naam van de Zalm der Kennis. Hij nuttigde de hazelnoten die groeiden boven Nechtanns bron. note: Fintan, de Zalm der Kennis, zwom in Nechtans Bron der Ingeving. Boven hem hingen de Noten der Kennis. Fintan werd wijs door de noten op te eten die in de bron vielen. Daarbij ontstonden bellen van inspiratie.

Finn MacCool
Categorie: Keltisch Finn MacCool (ook wel Finn Mac Cumaill of Fionn MacCumal genoemd) was de leider van de Fianna of Feniërs, de uitgelezen lijfwacht van de opperkoning van Ierland. Zijn vader Cumal, een vroeger leider van de Fianna, was gedood door de Fenische krijger Goll. Cumal had het meisje Hurna geschaakt, en haar vader had Gol gevraagd deze schande te wreken. Goll doodde Cumal, maar diens zoon Finn werd in het geheim grootgebracht. Een van zijn opvoeders was de druïde Finegas, die aan de Boyne woonde en de Zalm der Kennis ving. Hij liet deze vis door Finn bereiden, die daarbij zijn duim brandde, aan de wond zoog en zo wijsheid verwierf. Finn was zo een formidabele krijger dat hij al gauw buiten Goll om als leider van de Feniers werd aangesteld. Goll aanvaardde dit blijmoedig, en wellicht daarom nam Finn geen wraak op hem. Goll trouwde later zelfs met een van Finn Mac Cools dochters, hoewel hij ook zijn zoon doodde. Daarmee ging hij te ver: de Feniërs wilden hem gevangen nemen, maar Goll stierf liever dan dat hij zich overgaf. Finn MacCool citeerde vaak Golls uitspraak: `Een man leeft voort na zijn leven, maar niet na zijn schande.` Onder Finn MacCools leiding waren de Feniërs op hun machtigst. Zestien jaar lang achtervolgden ze Diarmuid Ua Diubhne, de pleegzoon van de liefdesgod Aonghus. Hij had Cormac Mac Arts dochter Grainne geschaakt, die verloofd was met Finn MacCool. Maar Finn vergaf Diarmuid nooit en was verheugd toen Diarmuid op de jacht dodelijk gewond raakte. Hoe Finn zelf aan zijn einde kwam is onduidelijk.

Finegas
Categorie: Keltisch Finegas was een Ierse druïde. Op zoek naar de opperste wijsheid ving hij de Zalm der Kennis, maar hij liet die bereiden door de jonge Finn MacCool. Finn brandde zijn duim aan de vis en zoog aan de wond. Toen Finegas besefte dat de wijsheid was bestemd voor zijn leerling liet hij Finn de vis opeten. Hiermee vervulde Finegas de profetie dat een man genaamd `Fionn` van deze vis zou profiteren. Door de zalm te nuttigen werd Finn even wijs als hij sterk was en verkreeg hij een volmaakt inzicht in het verleden en de toekomst

Findabair
Categorie: Keltisch Findabair was de dochter van de legendarische koningin Medb en koning Ailill.

Fides
Categorie: Grieks - Romeins Fides was de Romeinse godin van de goede wil en trouw (Lat.: Fides), die als Fides publica (staatstrouw) werd vereerd. In haar tempel op het Capitool hield de Romeinse Senaat vergaderingen waarin verdragen met buitenlandse mogendheden werden bekrachtigd.

Fianna
Categorie: Keltisch De Fianna was een woeste troep krijgers die dienden als lijfwacht voor de opperkoning van Ierland en trokken vaak door het land. Ze waren zowel begaafde vechters als kunstenaars. Meestal was hun saamhorigheid groot, maar soms gingen ze elkaar te lijf. De grootste leider van deze ook wel Feniërs genoemde strijders was Finn MacCool. De meeste leiders stamden uit de Bascna- en Morna-clans. In veel avonturen van de ridders van de Tafelronde wordt herinnerd aan de wapenfeiten van de Feniërs. Wie zich bij hen wilde aansluiten, werd tot zijn buik in een kuil gezet met zijn schild en een flinke hazelaartak. Aldus moest hij de aanvallen van negen met speren bewapende krijgers weerstaan. Liep hij daarbij letsel op, dan kon hij niet tot de lijfwacht toetreden. note: dit was niet het enige onderdeel dat je moest doorstaan om toegelaten te worden. Er waren meerdere zware rituelen die alleen de besten konden doorstaan.

Fjalar
Categorie: Germaans Fjalar en zijn broer Galar waren Dwergen. Ze doodden de wijze Kvasir om zijn vermogens te krijgen. Zijn bloed lengden ze met honing aan tot een mede die wijsheid schonk. Maar deze drank viel in handen van Suttung, een vorstreus wiens ouders ook door de Dwergen waren gedood. Suttung pochte over zijn nieuwe bezit en al spoedig hoorden de goden over de mede. Odin besloot zelf in Jotunheim, het land van de vorstreuzen, de drank te gaan halen. Vermomd als de boosaardige Bolverk overreedde hij Jotunheim de vorstreus Baugt een gang te graven naar een berggrot waar Suttungs dochter Gunnlod de mede bewaarde. Toen de gang klaar was, nam Odin de gedaante van een Slang aan en kroop naar de grot. Daar veranderde hij zich in een knappe eenogige reus en beminde drie etmalen lang Gunnlod. Van de verliefde reuzin kreeg hij alle mede te drinken, waarna hij in de gedaante van een Adelaar terugvloog naar Asgard. Daar spuwde hij de mede uit in klaargezette potten. Suttung achtervolgde hem eveneens in de gedaante van een Adelaar, maar achterhaalde hem net niet.

Flora
Categorie: Grieks - Romeins Flora, Ouditalische godin van de bloei van bloemen, de lente en veldgewas, had vanouds een kleine tempel op de Quirinalis te Rome en kreeg in 238 v.C. op voorschrift van de Sibillijnse boeken een heiligdom nabij het Circus Maximus. Tot in de 4e eeuw n. C. werd jaarlijks omstreeks 1 Mei zes dagen lang uitbundig het Floraliafeest gevierd.

Flidias
Categorie: Keltisch Flidias was een godin van de wildernis en zorgster van dieren. Over het algemeen niet zo vriendelijk tegen mensen, behalve als het over ecologische situaties gaat.

Fortuna
Categorie: Grieks - Romeins Fortuna (Lat. = toeval, lot), Romeinse godin van het toeval en het geluk, werd vooral door de vrouwen en het gewone volk vereerd als bijv. Felix (de gelukbrengende), Bona (de goede), Mulieris (van de vrouw), Virilis (van de man). Als staatsgodin vereerde men Fortuna Publica Populi Romani. Zij had vele tempels te Rome, maar haar beroemdste heiligdom (met Orakel) was te Praeneste (thans Palestrina) in Latium. Hier werd Fortuna vereerd als Primigenia, dat kan betekenen: eerstgeborene; of: godin van de kinderzegen. Fortuna wordt afgebeeld staande, gekleed in een rijk gewaad. Haar attributen zijn de hoorn des overvloeds, een rad (symbool van de veranderlijkheid van het geluk) of een scepter.

Forseti
Categorie: Germaans Forseti, de god van de rechtspraak, heette bij de Friezen Forsite. Hij was een zoon van Balder en Nanna. Zijn vader werd gedood door de maretak die de blinde Hodr zonder kwade bedoelingen naar hem wierp. Zijn moeder stierf daarna van verdriet. Forseti speelde niet zo een grote rol in de Germaanse mythologie, maar zijn paleis Glitnir, `met zuilen van rood goud en een met zilver ingelegd dak,` wordt echter gedetaïlleerd beschreven. Forseti legde hier als vrederechter geschillen bij.

Forbai
Categorie: Keltisch Forbai was de zoon van de Ulsterse koning Conchobhar Mac Nessa. Volgens een bepaalde mythe vluchtte koningin Medb van Connacht voor de krijgers van Ulster nadat zij Ulster was binnengevallen. Forbai achterhaalde haar in Galway, waar ze een bad nam in een meer. Met zijn slinger trof hij de oude koningin dodelijk op het voorhoofd

Fomhoire
Categorie: Keltisch De Fomhoire (Fomori) waren de Ierse zeegoden. Deze gewelddadige, mismaakte schepselen doken uit de golven op en streden tegen de Fir Bolg en de Tuatha De Danann om de heerschappij om Ierland. Vele Fomhoire bezaten slechts een hand, voet of oog. De jongere Tuatha De Danann versloegen in de eerste slag bij Magh Tuireadh de Fir Bolg en onderwierpen in de tweede slag de Fomhoire. note: De Fomori waren mismaakte zeegoden en onderdrukten Ierland op wrede en inhalige wijze. Ze werden vaak afgebeeld als afstotelijke schepsels die worden gedreven door een angstaanjagende razernij terwijl de Tuatha De Dannan als machtige en goede goden worden afgebeeld.

Folkwang
Categorie: Germaans Folkwang, in de Oudscandinavische mythologie het wondermooie paleis van de godin Freya, in Asgard, waar zij met heerlijk gezang van minneliederen de door haar gekozen gesneuvelde helden ontvangt.

Frigg
Categorie: Germaans Frigg, ook wel (Frigga, Frija en Fricka genoemd) was een dochter van Fjorgyn, de godin van de aarde en de lucht. Ze was de vrouw van de oppergod Odin en de moeder van Balder. Ze was een vruchtbaarheidsgodin. Toen Balder droomde over zijn naderende einde probeerde Frigg hem te redden, lees hier het verhaal. Frigg had veel gemeen met Freya. Ze was een liefhebbend echtgenote en moeder, bezat ook een valkenhuid en een passie voor goud. Ze heeft de reputatie het lot van een ider te kennen, maar zij ontsluiert het nooit. Zij is tevens beschermster van het huwelijk en het moederschap. Frigg heeft ook sensuele trekjes en wordt in de mythen beschuldigd van overspel met de beide broers van haar gemaal, Vili en Ve. Er werd weleens een gelijkenis gezien tussen Frigg en de Romeinse godin Venus, daar allebei de namen voortleven in vrijdag: Frigg-dag en het Latijnse dies veneris (dag van Venus)

Freyr
Categorie: Germaans Freyr (`heer`), ook wel Frey genoemd, was de tweelingbroer van de vruchtbaarheidsgodin Freya. Hun vader was de wind- en zeegod Njord. Freyr was met Odin en Thor een van de voornaamste goden. Hij was ook verbonden met zonlicht, regen en Vrede. Zijn titel Skirr betekende `lichtende` en de naam van zijn vrouw, de vortreuzin Gerda is afgeleid van `veld`.

Freya
Categorie: Germaans Freya (`dame`) ok wel Frea of Freyja genoemd was een dochter van de zeegod Njord en een zuster van Freyr. Ze was een belangrijke vruchtbaarheidsgodin en maakte deel uit van de Vanir, een van de takken van de Germaanse godenfamilie. Freya`s kostbaarste bezit was de Brisingamen, het halssnoer dat ze had gekregen door te slapen met de makers ervan. Vanwege haar schoonheid had ze vele bewonderaars, onder meer Ottar, die ze in een zwijn veranderde. Ze gold als tovenares en kon vliegen in de huid van een valk. Odin en Freya verdeelden na elke veldslag de gesneuvelde helden onder elkaar. Odins mannen gingen naar het Walhalla, die van Freya naar haar paleis Sessrumnir. Mogelijk was Freya`s echtgenoot Odur of Od, over wie verder niks bekend is, eigenlijk Odin. Als godin van liefde en wellust was ze een geschikte partner en tegenpool van Odin, een god van vernietiging.

Freki en Geri
Categorie: Germaans Freki en Geri, de wolven die de Germaanse god Odin steeds vergezellen. Zij eten al het voedsel op dat Odin wordt voorgezet, terwijl de god alleen maar wijn drinkt.

Fravasi
Categorie: Oosters Fravasi, in de Oudiraanse mythe benaming voor een soort van beschermgeest van de mensen, die hun dode ziel begeleidt naar het hiernamaals. Iedere Fravasi heeft zijn eigen clan en gebied, die hij moet verzorgen. Als collectief hielpen zij Ahura Mazda bij het scheppen van de wereld en als met speren gewapende ruiters verdedigen zij de hemel.

Fraoch
Categorie: Keltisch Fraoch ( `gramschap` of `woede` ) was een krijger die een watermonster doodde om te kunnen trouwen met Findbhair, de dochter van koningin Medb van Connacht. Hij raakte in het gevecht met het monster zwaargewond en moest een poos in de andere wereld verblijven om te herstellen. Zijn moeder Be Fin ( een godin en een zuster van de riviergodin Boann ) verpleegde hem aldaar. Her verhaal van Fraoch en het monster heeft mogelijk de Deense Beowulf-legende beïnvloed. Beowulf streed tegen Grendel, een onkwetsbare monster dat in een onderwater-grot leefde.

Franse lelie
Categorie: Symbolen De Franse Lelie of Fleur-de-Lis stelden in de Byzantijnse tijd voorspoed en koninklijkheid voor. Koning Lodewijk VII van Frankrijk gaf de Lelie een plaats in zijn familiewapen en onder zijn regering werd de Lelie het embleem van de Franse monarchie. Bron: Hein Pragt symbolen

Garuda
Categorie: Fabelwezens Een Garuda is een wezen uit de Indische mythologie, met het hoofd en vleugels van een arend en de het lichaam van een mens en is het rijdier van de god Vishnu. Door een ruzie tussen zijn moeder Vinita en Kadru (de moeder van slangen) bestaat er een voortdurende vijandschap tussen de twee. De Amoghasiddhi rijdt op een paar Garuda`s.

Gao Yao
Categorie: Oosters Gao Yao of Ting-Jian was een oude Chinese god van de rechtspraak. Het dier dat hem vergezelde, een geit met een hoorn, hielp hem bij het speuren naar onrecht.

Ganesha
Categorie: Oosters Ganesha of Ganapati is in de Indische mythologie de god van de wijsheid en de letterkunde. Hij is de zoon van Shiva en Parvati. Hij wordt altijd aangeroepen bij de start van een feest, een onderneming etc. aangezien hij alle problemen uit de weg weet te ruimen. Ganesha wordt voorgesteld met de kop van een olifant, een gebroken tand, een dikke buik, een rode huidskleur en vier armen. Zijn rijdier is de rat. Hij is zeer populair in de deelstaat Maharashtra (in West-India), waar jaarlijks zijn geboortedag wordt gevierd. In Thailand wordt Ganesha afgebeeld met twee hoofden en vier armen.

Gambara
Categorie: Germaans Het verhaal gaat over hoe de stam der Longobarden z`n naam kreeg, en speelt zich volgens De Vries zo rond 500 voor de jaartelling af. Er bestaan meerdere versies van; één is te vinden in de `Geste Danorum` (11de eeuw) van Saxo Grammaticus, een andere werd geschreven door de gebroeders Grimm in hun `Deutsche Sagen` (1816-1818). Zowel Saxo Grammaticus als de gebroeders Grimm gebruikten als bron de `Historia Longobardus` van Paulus Diaconus (725-795), die zelf ook weer het verhaal uit een nog oudere bron had. Het is een van de weinige oude niet uit Scandinavië afkomstige verhalen over de Germaanse goden, dat bewaard is gebleven, en is een typisch Germaans exodus verhaal. Het gaat over een (deel van een) volk dat noodgedwongen haar land moet verlaten en haar heil elders moet zoeken. Veelal worden de volken in dit soort verhalen geleid door twee aanvoerder van mythische gestalte, in dit verhaal door twee broers. Met behulp van de godin Frigg behalen ze uiteindelijk een grote overwinning op hun vijanden, wint het volk haar nieuwe naam en kan ze zich in haar nieuwe land vestigen. Van dergelijke verhalen over volksverhuizingen, al dan niet met twee legendarische broers, zijn er vele bekend (Angelen, Saksen en Jutten, Goten, Burgundiërs, Vandalen, Kimbren en Teutonen, etc). Het is heel goed mogelijk dat dit soort verhalen over legendarische broederkoppels die een volk naar veiligheid leiden herinneringen zijn aan, of misschien zelfs cultische uitingen van een oude bijna vergeten mythe (zie verder het artikel - De Alcis).

Galatea
Categorie: Grieks - Romeins Griekse zeenimf en dochter van de zeegod Nereus en zodanig een van de Nereïden op wie de cycloop Polyphemos smoorverliefd is. Wanneer de cycloop zijn rivaal Akis met een rotsblok verpletterd, verandert Galatea haar geliefde Akis in een rivier (of bron).

Gaia
Categorie: Grieks - Romeins Gaia was bij de oude Grieken de aarde en de oudste van de godinnen. Volgens de Griekse cosmogonie is zij ontstaan uit de Chaos, de ongeordende ruimte en bracht ze ze de hemelgod Ouranos voort die tevens haar man werd. Hun verhouding verliep stormachtig en de omhelzing van Ouranos was zo krachtig dat hun kroost Gaia`s baarmoeder niet uit kon. Daarop besloot de jongste zoon Cronos Ouranos aan te pakken. Gaia maakt een enorme sikkel en Cronos ontmand Ouranos, waardoor de hemel en aarde van elkaar worden gescheiden. Uit Ouranos` bloed ontsproten de Furiën, de wraakgodinnen. Ouranos verdween van het toneel en Cronos heerste over het heelal met zijn zuster Rhea als vrouw. De Grieken beschouwden dit als de gouden tijd van de Titanen. Maar Cronos ontpopte zich tot een even tirannieke figuur als zijn vader. Een Orakel had hem gewaarschuwd dat een van zijn zoons zijn plaats in zou gaan nemen: daarom verslond hij zijn kinderen direct na hun geboorte. Rhea gaf hem, op advies van Gaia, een in doeken gewikkelde steen in plaats van de kleine Zeus, die vervolgens op Kreta werd grootgebracht. Eenmaal volwassen dwong Zeus Cronos zijn broers en zusters uit te braken. Dit waren onder meer zijn latere vrouw Hera, de zeegod Poseidon,de onderwereldgod Hades en Demeter, de godin van de gewassen. Gaia redde Zeus van eenzelfde lot als Cronos en Ouranos door hem te waarschuwen dat een door hem bij Metis (`gedachte`) verwekt kind zijn positie als oppergod bedreigde. Zeus slokte Metis op en uit zijn hoofd werd de godin Athena geboren.