Neoterm - neologismen

Categorie: Taal en literatuur > neologismen
Datum & Land: 13/12/2010, NL
Woorden: 819

manorexia
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: anorexia bij mannen Citaat: "De eetaandoening anorexia wordt (niet helemaal terecht) vooral met meisjes en vrouwen geassocieerd. In het Engels is daarom de mannelijke tegenhanger manorexia bedacht, een samentrekking van man en anorexia. In het Nederlands kan dat prima worden overgenomen, omdat man hetzelfde betekent. Als je weet dat de medische term orexie 'eetlust' betekent, zou je manorexia overigens ook heel anders kunnen interpreteren. Anorexia bevat de Oudgriekse elementen an- 'niet' en orexis 'begeerte, verlangen'. In het Nieuwgrieks bestaat orexi 'eetlust' nog steeds; de uitroep kali orexi, die je bij sommige Griekse restaurants aantreft, betekent 'eet smakelijk'. "

magneetschool
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: Een magneetschool is een school die op een hoog niveau staat op één bepaald terrein, zoals kunst, wetenschappen of taal, en die hierdoor heel wat leerlingen aantrekt. Het idee komt uit Amerika, waar ze al geruime tijd magnetschools hebben..Vertaling: uit het Engels...

magaboek
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: het woord is een combinatie van "magazine" en "boek"

mailversatie
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: gesprek via Facebook of een ander elektronisch medium Citaat: "Harde bewijzen had de directeur daarvoor niet, maar hij wreef ons een print onder de neus van onze mailversatie via Facebook."

meetfiets
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De Fietsersbond heeft de kwaliteit van de fietspaden in Vlaanderen onderzocht. Om het trillingscomfort na te gaan, wordt daarbij een speciale meetfiets gebruikt. Zo'n fiets is uitgerust met apparatuur die de schokken en trillingen tijdens het fietsen registreert. Om tot vergelijkbare objectieve resultaten te kunnen komen, wordt er altijd met dezelfde parameters getest: een snelheid van 20 kilometer per uur, een bandenspanning van 3 bar en een testpersoon van 78 kilogram." Synoniem: trilfiets

meelopertje
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: vertaling van het Engelse e-mail Commentaar: "Mail" staat al jaren als zodanig in van Dale, voor "post"; ook "meelopertje", met als tweede betekenis: "buitenkansje". Dit voorstel voert dus een nieuwe betekenis in.

mediawijs
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: verstandig gebruik makend van de (nieuwe) media Citaat: "De overheid heeft de plicht om burgers 'mediawijs' te maken. Dat schrijft de raad voor cultuur in een ongevraagd advies aan staatssecretaris Van der Laan (Media, D66). Wie goed gebruik kan maken van alle (nieuwe) media, zoals internet en UMTS (beeld en geluid per telefo...

meelmuis
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "bijnaam voor iemand die veel mailt" Citaat: "Meelmuis is een verouderd scheldwoord voor ‘bakkersknecht’ of ‘molenaarsknecht’." Commentaar: nieuwe betekenis voor bestaand woord

meuren
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: 1) slapen; 2) stinken

metro
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Metroseksualiteit is een woord dat in 1994 gelanceerd werd door de Britse journalist en schrijver Mark Simpson. Het verwijst naar de stedelijke heteroseksuele man die zich epileert, crè...

metroseksueel
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Metroseksualiteit is een woord dat in 1994 gelanceerd werd door de Britse journalist en schrijver Mark Simpson. Het verwijst naar de stedelijke heteroseksuele man die zich epileert, crè...

mekkaren
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: veel praten over het geloof (islam en Mekka...)

menaissance
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Al in 2006 werd er in het Engels over de menaissance gerept, waarbij het vooral over bierdrinkende macho's ging als tegenhanger van de 'gladde' metroseksueel van de jaren daarvoor. Kennelijk is de definitie van de menaissanceman inmiddels wat verfijnd; zie het artikel. Een van de kenmerken van 'de man van nu' is wel de nadruk op het mannelijke uiterlijk, bijvoorbeeld met mooie pakken en accessoires, en: beharing, zoals een baard. Het woord menaissance verwijst natuurlijk naar renaissance, wat letterlijk 'wedergeboorte' betekent en behalve voor een tijdvak en een kunststroming ook voor andere wedergeboortes, wederopstandingen en herontdekkingen wordt gebruikt."

medior
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "Medior wordt in uiteenlopende contexten gebruikt als naam voor een lid van een bepaalde middengroep. In vacatureberichten staat medior bijvoorbeeld voor 'lid van het middenkader', tussen de seniors (stafleden) en juniors (beginnende medewerkers) in. Daarnaast is medior een benaming voor mensen van middelbare leeftijd, meesta...

meemoeder
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Commissie: 'meemoeder' moet kind kunnen erkennen Den Haag, 31 okt. Lesbische partners moeten allebei eenvoudig ouder kunnen worden van een kind dat in hun relatie is geboren. Bij de niet-biologische partner kan dat nu alleen door adoptie." Commentaar: al veel vindplaatsen op het web, maar allemaal van de laatste jaren

milquetisering
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Bij de regeringsonderhandelaars op Hertoginnedal, bij Herman Van Rompuy in De Haan, in de salons van de Kamer of in één of ander Brussels hotel was het fenomeen bekend: de milquetisering. Bedoeld werd de eindeloze aandrang van vicepremier Joëlle Milquet (CDH) om aan tekstvoorstellen, hoe ruw nog ook, te schaven, te vitten op punten en komma's, en alles weer van vooraf aan te herlezen. De 'milquetisering', dat was voor veel onderhandelaars de truc die Joëlle Milquet (CDH) tot kunst verheven had: het amenderen en herformuleren van teksten tot er van het oorspronkelijke voorstel niets meer overblijft. Het ging zo tijdens de communautaire gesprekken en dreef de andere onderhandelaars meermaals tot wanhoop."

minimiseren
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: minimaliseren ? Citaat: "Israël minimiseerde gisteren de informatie van de Britse krant."

ministeritis
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Anciaux lijdt aan ministeritis. Dat heb ik bij de CVP ook nog gezien. Hij denkt dat hij alles weet en luistert naar niemand meer."

millenniumstudent
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Het gedrag van universiteitsstudenten is de laatste jaren enorm veranderd. Ze zijn sneller verveeld en steeds meer studenten gebruiken laptops en smartphones om tijdens de lessen te sms’en, te gamen, te chatten of filmpjes te bekijken. Zulke studenten worden millenniumstudenten genoemd, omdat dit type studenten na de millenniumwissel begon op te duiken. Een docent die zijn millenniumstudenten wil blijven boeien, moet meer dan vroeger aandacht besteden aan zijn performance."

microslaap
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Rijden over autosnelwegen is een monotone bezigheid: bij vermoeide vrachtwagen- en buschauffeurs neemt het risico op indutten daardoor toe. Het begint met momenten van verslapte aandacht, gevolgd door een secondeslaap of microslaapje, waarbij de chauffeur gedurende korte tijd wegglijdt in een slaaptoestand. Vaak weet de chauffeur achteraf niet eens dat hij even is ingedommeld. Vooral 's middags tussen 14 en 16 uur en 's nachts tussen 2 en 4 uur blijkt het risico op een secondeslaapje achter het stuur groter te zijn. Elke vermoeide automobilist kan worden overvallen door de secondeslaap, al hebben mensen met slaapproblemen of een slaaptekort er meer last van. Slaapartsen geven het advies geregeld een pauze te nemen en genoeg afleiding te zoeken door bijvoorbeeld te praten of te zingen." Synoniem: secondeslaap

micro-consument
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "C.K. Prahalad praat niet graag over armen. Hij heeft een hekel aan het woord. Liever spreekt hij over underserved customers - consumenten die niet optimaal bediend worden. Of kortwerg: micro-consumenten." Commentaar: Uit het artikel blijkt dat C.K. P. het niet als eufemisme bedoelt. Voor zijn theorie kreeg hij gisteren een...

millenniumgeneratie
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De millenniumgeneratie is de generatie die na 1980 geboren is en dus vanaf de millenniumwissel op de arbeidsmarkt aanwezig is. Van mensen van deze generatie wordt gezegd dat ze zelfverzekerd en kritisch zijn, maar ook sociaal en optimistisch. Ze zijn opgegroeid met de verworvenheden van de informatie- en communicatietechnologie en verwachten dat alles snel gaat. President Obama zou zijn overwinning gedeeltelijk aan hun engagement te danken hebben. Andere benamingen voor deze generatie zijn millennials, generatie y, webgeneratie, internetgeneratie, werknemers 2.0 en einsteingeneratie." Synoniemen: : : millennials; generatie y; webgeneratie; internetgeneratie; werknemers 2.0; einsteingeneratie

micromanager
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Managers zijn er in allerlei soorten en formaten. Een daarvan is de micromanager, de manager die zijn ondergeschikten en medewerkers van zeer nabij volgt, hen voortdurend interpelleert en de fijnste details grondig controleert. Een positieve visie op de micromanager is dat hij betrokken is, oog heeft voor detail en zijn medewerkers scherp houdt. Maar micromanager wordt ook ongunstig gebruikt voor een verlammend perfectionistische controlefreak die zich verliest in pietluttigheden, die moeite heeft met delegeren en die zijn medewerkers ontmoedigt door hun te weinig vertrouwen te geven."

microracisme
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: racisme op kleinere schaal, bv. tegenover landgenoten die in een andere streek wonen

momentconsument
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Momentconsumenten willen op hun wenken bediend worden als ze honger of dorst hebben, zonder zelf tijd te investeren in koken of boterhammen smeren. Ze eten niet op vaste uren, maar als ze er tijd voor hebben. Eten is voor hen een nevenactiviteit: ze eten terwijl ze met de ...

movel
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een Nederlands bedrijfje lanceert de 'movel', een roman die enkele via gsm te lezen is." "Vertaling" van het Engelse: movel

mosleek
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Het boek is vooral bedoeld voor mosleken die weinig moslims kennen, maar wel nieuwsgierig zijn." Definitie: Leek in moslimzaken Commentaar: In het boek introduceert schrijfste...

mottenballentaks
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De SP.A pleit voor een 'mottenballentaks' - een taks op oude elektriciteitscentrales die nu woekerwinsten maken."

morgue
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Drie weken na de tsunami draait de 'lijkenfabriek' op volle toeren. De tempelsite van Wat Yan Yao is uitgebouwd tot een professionele morgue, de grootste in het rampgebied." Definitie: (het Franse woord voor) lijkenhuis

mondegreen
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: Engels voor "verkeerd begrepen tekstfragment", bv. in een lied. Naar een Schotse ballade: ...

mongolendriehoek
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: mongolendriehoeken: in twee driehoeken verdeelde dubbele boterham Citaat: "Hij is al drieëntwintig maar eet nog altijd mongolendriehoeken."

mobilofoon
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Na de computer blijk de gsm het favoriete toestel te zijn van de Belgische jongeren en 87 procent gebruikt dagelijks zijn mobilofoon." Synoniemen: : gsm, mobieltje Commentaar: Niewe betekenis voor bestaand woord. Een mobilofoon was vroeger een "radiotelefoon in vervoermiddelen"

mollarchie
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: regime van ayatollah's en mollah's (geestelijke leiders), met name in Iran Citaat: kop: "Mollarchie" begint te wegen Vertaling: op het web komt de term in het Frans en het Duits voor

moggeltaal
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Sinds een week of drie, vier begroeten veel Nederlanders hun medescholieren, collega's, vrienden en familieleden melig met 'goeiemoggel'. Die begroeting, afkomstig uit een reclamespotje voor mobiele telefoons, heeft binnen enkele weken na de lancering de harten en hoofden van de Nederlanders veroverd. Maar niet alleen 'goeiemoggel' is populair. In navolging van deze verbastering blijken sommige Nederlanders bovendien zelfwerkzaamheid aan de dag te leggen en maken ze bij de vleet vergelijkbare vervormingen als 'knetterbek' (knettergek) en 'potnood' (potlood). 'Moggeltaal' wordt dat verschijnsel genoemd. De populariteit ervan berust waarschijnlijk op de herkenbaarheid van het verschijnsel: het overkomt iedereen die sms't weleens dat bij het opstellen van een bericht een verkeerde letter wordt geselecteerd."

modder
[neologisme of ex-neologisme] Commentaar: nieuwe betekenis van bestaand woord Citaat: "Modders zijn hobbyisten die hun elektronica-apparatuur vakkundig bijwerken of verbeteren door er allerlei technische snufjes aan toe te voegen. Zo wordt een pc uitgebreid met een blikjesautomaat of kan een automatische stofzuiger na wat sleutelwerk ook met een afstandsbediening worden b...

multiplextest
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een multiplextest is een laboratoriumtest waarmee in één keer een groot aantal analyses kan worden uitgevoerd. Een Britse wetenschapper ontwikkelde een multiplextest die embryo's op meer dan vijftienduizend genetisch overdraagbare afwijkingen controleert. De test zou onder meer borstkanker, hartkwalen, alzheimer en diabetes aan het licht brengen, nog voor het embryo zich tot een foetus ontwikkeld heeft. De multiplextest kan ouders van wie het embryo een afwijking vertoont voor een loodzware ethische keuze plaatsen: het embryo houden of niet? "

muurvarken
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "bouwvakker die muren afwerkt" Citaat: "'Muurvarken' is een ander woord voor 'pissebed', dus het woord zelf is niet nieuw, maar op 2 mei 2005 werd het wel gebruikt in een betekenis die nog niet in de woordenboeken staat. In een artikel over de Dag van de Arbeid werden een tegelzetter en een stukadoor opgevoerd als 'muurva...

nagelhuis
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Dit heet een 'nail house' in China, een nagelhuis. Het gaat om huizen waarvan de bewoners niet willen wijken voor een groot, nieuw bouwproject " Vertaling van: nail house (EN)

nahuwelijk
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: ",,Het nahuwelijk. Ik hoorde het begrip voor het eerst uit de mond van de vorig jaar overleden schrijver Boeli van Leeuwen.” Zo begint de interviewbundel Het nahuwelijk uit 2008 van journaliste en programmamaakster Djoeke Veeninga. Met het nahuwelijk wordt de relatie bedoeld tussen twee mensen die gescheiden zijn. Net als het huwelijk kan het nahuwelijk goed en slecht zijn. In het boek wordt dit nieuwe woord, dat kennelijk Antilliaanse wortels heeft (althans: Boeli van Leeuwen kwam van Curaçao,), ook bijvoeglijk gebruikt. We lezen onder meer over ,,het nahuwelijkse contact”, ,,het nahuwelijkse leven” en de ,,nahuwelijkse staat”. Een lange thema-uitzending van de VPRO getiteld ‘Het nahuwelijk’ zorgde voor een grotere bekendheid van dit bruikbare woord."

nahosser
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "In 1985 werd in Nederland de HOS-regeling ingevoerd: HOS staat voor Herstructurering Onderwijs Salarisstructuur. Hierbij werd het oude salarissysteem, dat was gebaseerd op leeftijd en aktebezit, vervangen door een systeem op basis van functie en ervaring. Het gevolg hiervan was dat veel beginnende leerkrachten minder gingen verdienen dan voorheen. Leerkrachten die na de invoering van de HOS in dienst traden, worden nahossers genoemd. Met het werkwoord hossen 'springend, dansend bewegen, schokken' heeft dit niets te maken. " Definitie: leraar die in dienst is getreden na de salarisherstructurering van 1985

nano-
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "'Nano' slaat op structuren die tussen een en honderd nanometer groot zijn (een nanometer is een miljoenste van een millimeter), een schaal waarop stoffen bijzondere eigenschappen krijgen. Tot nu toe golden voor nanodeeltjes dezelfde regels als voor andere stoffen. Maar van nanozilver bijvoorbeeld is geweten dat het veel sterker met de omgeving reageert dan gewoon zilver en dat het bacteriën en schimmels kan doden. Precies wegens die bacteriedodende werking wordt nanozilver in kousen, ziekenhuis- en keukenmateriaal verwerkt. Door de nieuwe mogelijkheden werd 'nano' enkele jaren geleden een hippe technoterm en pakten ook voedingsbedrijven gretig uit met hun nanotoepassingen. Maar sinds de nanotechnologie geëvolueerd is naar een domein waarover gezondheidsvragen worden gesteld en dat aan regels wordt onderworpen, is ook de toon van de industrie veranderd." Verder staan nog volgende samenstellingen met nano in genoemd artikel: nanoblaasjes, nanocosmetica, nanonaise, nano-product, nanothee, nanovoedsel Zie verder ook: nanobe

nanobe
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Wel zijn sinds 1993 'echte' bacteriën bekend met afmetingen tussen 150 en 300 nm; dit zijn de levende nanobacteriën, ook 'nanoben' genoemd."

nanovoetbal
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een Belgische astronoom heeft in de ruimte nanovoetballen ontdekt. Een nanovoetbal is een reuzenmolecule in de vorm van een voetbal. De molecule is op aarde al bekend sinds 1985, maar in de ruimte was er nog nooit eerder zo’n grote molecule waargenomen. Nano – van het Griekse woord voor dwerg – geeft aan dat de molecule een diameter van ongeveer één nanometer heeft: een miljardste deel van een meter. Andere benamingen voor de molecule zijn buckminsterfullereen, buckyball en voetbalmolecule." Synoniemen: : : buckminsterfullereen; buckyball; voetbalmolecule

natuurbrug
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Tot voor kort heetten dergelijke bouwwerken 'wildviaduct', 'ecoviaduct', 'ecoduct' of 'cerviduct'. Onze taal had dus al een woord - of zelfs meer dan één woord - voor deze landschapselementen. Waarom worden de nieuwste viaducten voor dieren dan toch met het vrij recent ontstane woord 'natuurbrug' aangeduid? Het is een breed begrip, het klinkt minder technisch en spreekt zo meer mensen aan. Bovendien is het samengesteld uit woorden ('natuur' en 'brug') die een gunstige bijklank hebben. Het zou dan ook niet vreemd zijn als 'natuurbrug' op termijn woorden als 'ecoduct' verdringt. "

naveltruitje
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: truitje dat de navel bloot laat

netwerkzoeker
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: iemand die wireless LAN-routers ofwel draadloze internetmodems vanuit een rondrijdende auto spot Vertaling in het Engels: wardriver

neubot
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Al in 1948 filosofeerde computerpioneer en wiskundige John Von Neumann in zijn lezingen over een type machine dat sindsdien zijn naam zou dragen: de 'Von Neumann-machine', of kortweg de 'neubot'. Neubots zijn machines die zichzelf zelfstandig kunnen 'voortplanten', door kopieën van zichzelf te maken. (...) bestaan al wel in het laboratorium." Commentaar: term bestond al lang in het Engels

nevelstad
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De laatste decennia zijn de stedelijke gebieden in Vlaanderen groter geworden. De steden dijen uit, maar ook het platteland verandert en krijgt een stedelijker uitzicht. Zo ontstaat één grote, uitgesmeerde stad. In Noord-Italië wordt dit fenomeen città diffusa genoemd, in Vlaanderen is het vertaald als nevelst...

neologist
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: Iemand die neologismen verzint Vertaling van het Engelse: neologist

nestklever
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Nestklevers zijn jongvolwassenen die lang bij hun ouders blijven wonen, soms zelfs tot na hun dertigste. Recent onderzoek heeft nog eens bevestigd dat er steeds meer nestklevers zijn. In andere talen bestaan vergelijkbare woorden. In het Engels spreekt men van boomerangers of boomerang children ('kinderen die als een boemerang steeds terugkeren, bijvoorbeeld na hun studie') of kippers ('kids in parents' pockets eroding retirement savings'), in het Japans heeft men het over parasaito shinguru ('parasietsingles'), in het Italiaans duidt men mannelijke nestklevers aan met het woord mammoni ('mama's grote jongens'). "

netneutraliteit
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een basisprincipe van het wereldwijde web is dat elke site met dezelfde snelheid en kwaliteit kan worden geraadpleegd. Dat recht op gelijke toegang wordt netwerkneutraliteit of netneutraliteit genoemd. Omdat het int...

neocon
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: neoconservatief Commentaar: al zeer gebruikelijk in andere talen

nelsonkap
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: schoorsteenkap met bovenaan een platte schijf Citaat: "Heeft de H-vormige kap van eterniet een ander effect dan de nelsonkap met bovenaan een platte aluminium schijf?"

niveasyndroom
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De afkorting 'nivea' - niet te verwarren met de merknaam - komt zowel los als in samenstellingen voor. Het staat voor 'niet in voor- en achtertuin'. Zo kan het bezwaar van een burger tegen een bestemmingsplan van een gemeente 'een hoog niveagehalte' hebben. Het woord 'niveasyndroom' werd onlangs opgetekend tijdens een raadsvergaderin...

nieuwvrees
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De huiszwaluw wordt niet aangetrokken door kunstnesten die ver van een bestaande kolonie hangen. ... Natuurpunt noemt het fenomeen 'nieuwvrees': na de winter zoeken de zwaluwen louter de omgeving van de bestaande nesten op." Ingevoerd do...

notioneel
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Vanaf het aanslagjaar 2007 wordt het ook mogelijk om op het eigen vermogen een fictieve interest te berekenen die dan fiscaal aftrekbaar wordt: de notionele interestaftrek. Het woord notioneel is in geen enkel verklarend woordenboek opgenomen, maar in Franse en Engelse vertaalwoordenboeken komen wel respectievelijk notionnel en notio...

nocebo-effect
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: ingebeeld nadelig effect Citaat: "We krijgen zoms zelfs gezondheidsklachten van buurtbewoners nog voor een nieuw geplaatste zendmast in werking is ...

nuroman
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Er is alweer een nieuw type man gesignaleerd: de nuroman. Nuro is van oorsprong een Engelse afkorting, die staat voor new urban romantic (nieuw stedelijk romantisch). De nuroman is poëtisch en zakelijk tegelijk. Hij heeft een carrièEr is alweer een nieuw type man gesignaleerd: de nuroman. Nuro is van oorsprong een Engelse afkorting, die staat voor ‘new urban romantic’ (nieuw stedelijk romantisch). De nuroman is poëtisch en. " Commentaar: toevallig net iets korter dan de neuroman?

nutraceutisch
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een nutraceutisch product wordt gedefinieerd als een product dat ontleend is van een voedingsproduct, wordt verkocht als een geneesmiddel en waarvan is aangetoond dat het fysiologische voordelen biedt of beschermt tegen chronische ziekten. Functionele voedingsmiddelen beschikken over dezelfde eigenschappen, maar worden verkocht als een voedselproduct."

nutricijn
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: voedingsmiddel (of -supplement) met (veronderstelde) geneeskrachtige werking Citaat: "De interactie tussen voeding, farmacie en geneeskunde leidt tot een nieuw gamma van producten die wensen bij te dragen tot de vermindering van het risico op het ontstaan van beschavingsziekten, zoals hart- en vaatziekten, kanker en osteoporose. Er...

oberette
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: vrouwelijke (en jonge?) ober Citaat: "Er lopen oberettes rond met drank ..."

obesitaks
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Cola zou in de toekomst extra belast kunnen worden. Die taks zou aan de preventie van obesitas kunnen worden besteed. Of de geboorte van een Belgische 'obesitaks'."

obees
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: volgens gezondheid.be: Obees is wie een B.M.I. (body mass index) heeft tussen 30.0 en 34.9. Bepaal de B.M.I door het gewicht in kg te delen door het kwadraat van de lengte in m. Citaat: "In het Engels wordt voor 'zwaarlijvig', 'corpulent' ook wel obese gebruikt, in het Frans obèse. In het Nederlands komt het woord obees vaak voor, ...

occidentalisme
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Het woord is enige jaren geleden in omloop gebracht door de Israëlische filosoof Avishai Margalit. Sinds 2004 rukt het woord op in onze taal dankzij de publicatie van het boek 'Occidentalism, The west in the eyes of its enemies', ...

oestercultuur
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "'Oestercultuur' is in feite een gewone samenstelling, die past in een rijtje waarin ook 'mosselcultuur' en 'slakkencultuur' staan. Letterlijk verwijst 'oestercultuur' naar de teelt van oesters. Deze schelpdieren hebben de...

oepsgebied
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Tussen de twee hersenhelften van een mens ligt het zogenaamde oeps-gebied. Dat deeltje van de hersenen waarschuwt ons voor dreigende vergissingen en controleert op die manier mee onze beslissingen. Het oeps-gebied reageert bijvoorbeeld als een voetganger een rood stoplicht wil negeren, terwijl er een agent in de buurt is. Het oeps-gebied reageert ook als er iets positiefs in het vooruitzicht is, bijvoorbeeld een beloning. De wetenschappelijke benaming voor het gebied is anterieure cingulate cortex." Commentaar: aaneengeschreven spelling verdient de voorkeur?

okselvijver
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De bloedmooie R&B-zangeres Beyoncé verwacht dat iedereen een beetje meewerkt aan haar fabelachtige imago, ook de fotografen. Omdat de choreografieën in haar huidige shows zo intens zijn, zweet Beyoncé en dat vindt ze maar vies. Daarom vraagt ze dat er voortaan enkel nog vanuit bepaalde oogpunten foto's van haar gemaakt worden, opdat gênante zweetplekken vooral niet zouden worden vereeuwigd."

olijfboomcoalitie
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een coalitie van socialisten, christen-democraten en groenen wordt een olijfboomcoalitie genoemd. De naam is afkomstig uit Italië, waar Romano Prodi in 1996 naar de verkiezingen trok met Ulivo, een coalitie met een vergelijkbare samenstelling. Het woord wordt in de berichtgevi...

oligoteit
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Oligoteit. “Op een ruimer niveau gaat het natuurlijk over een modern human resources-beleid. Dat is duidelijk veel meer dan alleen maar administratieve loopbaanbegeleiding, ook al is die belangrijk. Via een HR-beleid draagt de universiteit ertoe bij dat het personeelsklimaat niet verzuurt en een positieve invulling krijgt. Het gevaar van de ‘braindrain’, dat in sommige faculteiten zeker bestaat, wordt daardoor ook tegengewerkt.” “Fundamenteel om een goed personeelsbeleid uit te werken, is natuurlijk de financiële ruimte. Personeel kost geld, zo simpel is het. Dat de eerste geldstroom heel weinig mogelijkheden laat om creatief en expansief te zijn op personeelsvlak, is een oud zeer. De politieke wereld kiest nogal eens voor kortstondig vuurwerk, het aantrekken van een paar toppers of het subsidiëren van sexy projecten. Hoe belangrijk die ook zijn, ze mogen niet de basis van het personeelsbeleid worden, de basisvraag is en blijft wat ‘de wetenschap’ hiermee gebaat is. Momenteel bestaat er aan deze universiteit toch de indruk dat we hiermee op onderzoeksniveau evolueren naar een oligoteit, eerder dan een universiteit te blijven. Ook in deze discussie over de eigen identiteit van onze Alma Mater wil de VAPL het standpunt van alle academisch personeel verkondigen én verdedigen.” " Definitie: tegendeel van universiteit

omslagoma
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: Oud vrouwtje, waar de maatschappij nog een functie voor heeft: groenten telen, soep maken, taarten bakken, etc. Citaat: "En voor de meer verzorgend ingestelde omslagoma's ligt er een grote toekomst open als bejaardenhelpster bij de 80-p...

omzetdrijver
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: onderdeel van de bedrijfsactiviteit dat veel geld opbrengt Citaat: "Toch verwacht de topman voor dit jaar minder groei in internet en telefonie, twee van de omzetdrijvers van het bedrijf."Synoniem: geldkoeVertaling in het Engels: cash cow

onverwijld
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "...de nieuwe, voortaan in België geldende betekenis 'waarschijnlijk niet of waarschijnlijk nooit'." Commentaar: nieuwe betekenis van bestaand woord, ingevoerd door diverse politici n.a.v. de perikelen rond de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde

onplatbaar
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Gezien op een stationsfietsenstalling 'Wij maken uw fiets onplatbaar' Het nieuwe woord op de stationsfietsenstalling knalde me tegemoet. Ik geef toe: ik moest geruime tijd nadenken voor ik het begreep. Ik werd in de war gebracht doordat de gehele fiets onplatbaar kan worden gemaakt. Even gedacht: bedoelt men dat de fiets een hardstal...

onttutteling
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Het was Jan Durnez (...) die het nieuwe woord lanceerde op het VVP-congres in Leuven, zaterdag." Commentaar: Onze Taal van december 1998 vermeldt echter al "onttuttelen".

ont-moeten
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Jannet is altijd zo gestressed en druk, die zou eens een cursus ont-moeten moeten doen" Definitie: proces van niet meer moeten Commentaar: nieuwe betekenis van bestaand woord

ondertutteling
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "1. neologisme voor overbodige ondertiteling die betuttelend overkomt. 2. Ondertiteling van Vlaamse en Nederlandse films en tv-series."

oorbehoedsmiddel
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Naast de condoomautomaat in het toilet, moet een automaat met ‘oorbehoedsmiddelen' komen. De voorzitter van de Nederlandse ChristenUniejongeren IJmert Muilwijk wil dat in discotheken oordopjes — in tegenstelling tot condooms — gratis worden verstrekt om het gehoor van de jongeren te beschermen. ‘Als je ervoor moet betalen, wordt de stap groter om oordoppen te gebruiken', zei hij aan de Nederlandse krant Trouw."

oorlogshitser
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: iemand die ophitst tot oorlog Citaat: "President George W. Bush (...) heeft zich lang laten inspireren door het voorbeeld van Ronald Reagan. Net als Reagan wil hij zijn eerste ambtstermijn, waarin hij door veel Europeanen als een oorlogshitser werd afgeschilderd, laten volgen door een tweede termijn waarin hij zich een plaats in de...

opfluffen
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "'Opfluffen' is ontleend aan het Engelse werkwoord 'to fluff up', dat onder andere 'opschudden' betekent, maar in het algemeen staat voor '(weer) mooi of fris maken, opknappen, oppeppen'. Soms heeft 'opfluffen' een specifiek...

opknipovername
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Opknipovernames winnen de laatste tijd aan populariteit. Bij zo'n overname vormen rivaliserende bedrijven een consortium, kopen ze samen een andere concurrent op en verdelen ze die vervolgens onderling. Opknippen heeft hier de betekenis 'in stukken verdelen, opsplitsen'. Vooraf hebben de overnemers al uitgemaakt wie welke activiteiten en afzetgebieden van de prooi zal overnemen. Na de overname gaat ieder weer zijn eigen weg."

opeethypotheek
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Want aan de overkant van de Atlantische Oceaan is de 'reverse mortgage' of 'omgekeerde hypotheek' al jaren een begrip.(...) Bij onze noorderburen heet dit soort constructie treffend een 'opeethypotheek'." In België kan dat wettelijk nog niet. Vertaling v...

opvoedpoli
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Primeur voor Amsterdam: de eerste particuliere Opvoedpoli. Steeds meer mensen hebben problemen met de opvoeding van hun kinderen, en daar wil deze poli iets aan doen. De poli is 24 uur per dag, zeven dagen per week bereikbaar - opvoedproblemen kunnen zi...

opblaastaal
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "' Vanuit het concept van zelfsturende teams moeten de medewerkers zelf handen en voeten geven aan de door hen aangedragen doelstellingen en actiepunten.' Hallo lezer, ...

ophokplicht
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "door de overheid opgelegde plicht om dieren (vooral pluimvee) binnen te houden (in verband met de mogelijkheid van besmetting met vogelgriep door vrij rondvliegende vogels)" Citaat: "De laatste week van augustus is een ophokplicht voor commercieel gehouden pluimvee ingegaan. De kippen staan op stal. De gevolgen voor het ...

ornikopter
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: helikopter met klapwiekende rotorbladenAfkomst: kruising van "helikopter" en "ornito-" (vogel-) Commentaar: "Leonardo da Vinci zette in de 15e eeuw het eerste ontwerp voor een 'ornithopter' op papie...

ornithopter
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Naast alle schetsen van zijn dromerijen over ornithopters en helikopters, die evenmin als de ruimtetuigen en vliegtuigen van 'uitvind...

orthorexie
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "Orthorexie of orthorexia nervosa is een eetstoornis waarbij men zo obsessief bezig is met gezond eten dat het ongezond wordt. Voor orthorexiepatiënten gaat het niet zozeer om de kwantiteit van het eten, als wel om de kwaliteit." Commentaar: De Standaard, 30 juli 2009, p. 16 "Madonnasyndroom", spreekt nog van "orthorexia" (benaderend) synoniem: Madonnasyndroom

ostalgie
[neologisme of ex-neologisme] Gelezen in zin: Duitsers mogen eindelijk lachen met hun ostalgie. Definitie: nostalgie naar het voormalige Oost-Duitsland

osmaal
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Het tijdschrift De Ingenieur heeft adviesbureau Ecofys laten uitrekenen wat de mogelijkheden zijn van een gemaal dat werkt op basis van osmotische druk." Definitie: een gemaal dat werkt op basis van osmotische druk

ouderdommigheid
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: dementie Vakgebied: geneeskunde Citaat: "Mijn moeder heeft twee jaar voor haar dood het woord "ouderdommigheid' uitgevonden, zij was dement: "O, dus ik lijd aan ouderdommigheid?" Inmiddels heet mijn boekje, dat dit jaar over haar verscheen: "Ik lijd aan ouderdommigheid, de late jaren van Annie Penders" (De Witte Uitgeverij 2010)." Synoniem: dementie

oudkomer
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: analoog aan "nieuwkomer", i.v.m. immigranten e.d.

ovonde
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De Vlaamse overheid start in april met de heraanleg van de N16 (Mechelen - Sint-Niklaas). Om het verkeer veiliger te laten verlopen, wordt er onder andere een ovonde aangelegd. Een ovonde is een ovale rotonde. " Definitie: ovale rotonde Aanvulling: Voor het ovale equivalent van een rotonde zijn verschillende woorden in omloop, die alle een vermenging zijn van ovaal en rotonde. In Vlaanderen wordt meestal ovonde gebruikt, en die term is in Nederland ook niet onbekend. Maar ovatonde komt de laatste tijd in Nederland veel vaker voor (en in Vlaanderen dan weer niet). Ook ovotonde is ...

overstompeld
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: samentrekking van 'overrompeld' en 'stomverbaasd'

ozonisme
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Pas ver in de jaren negentig, als Smissaert alle kunststromingen heeft verteerd, gaat hij op zoek naar zijn eigen 'isme'. Het 'ozonisme' wordt zijn handelsmerk. Volgens hem veranderde het licht op aarde door een dunner wordende ozonlaag. Dat zou leiden tot een toename van ultraviolet. Je ziet zijn werken kleuriger en sterker worden. Smissaert koopt geen oker, bruin en grijs meer, maar gebruikt alleen de kleuren van de regenboog. Zijn werk knapt ervan op."

partnerkind
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: partner van zoon, resp. dochter, kind bijna synoniem met: schoondochter, schoonzoon, schoonkind

partnerzoon
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: partner van zoon, resp. dochter, kind bijna synoniem met: schoondochter, schoonzoon, schoonkind

partyflight
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: een (vliegtuig)vlucht naar een Europese stad, met als enig doel een nachtje te fuiven in disco's, en dan terug te vliegen

passiefhuis
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Wie een lage-energiewoning of passiefhuis bezit, krijgt straks korting op de onroerende voorheffing." Commentaar: Talrijke vindplaatsen op het web, maar slechts één van...

patenttrol
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Met een vermogen van ruim 13 miljard dollar (10,2 miljard euro) mag Microsoft-oprichter Paul Allen zich tot de rijkste mannen ter wereld rekenen. Maar sinds het weekend staat Allen bekend als de ‘patenttrol’ van Silicon Valley. Allen klaagt technologiebedrijven als Apple, Google, Youtube, eBay, Facebook en Yahoo aan, omdat ze op hun websites vier van zijn patenten zouden misbruiken.(...) De Amerikanen hebben een naam bedacht voor iemand die probeert geld te verdienen met alomtegenwoordige technologie: een ‘trol’ die de rest van de industrie uitdaagt met rechtszaken in de hoop licentiecontracten af te dwingen. Een beroemd voorbeeld stamt uit 2002, toen BT beweerde dat het patent had op de hyperlink. Dat patent werd echter niet erkend. Webwinkel Amazon slaagde er begin dit jaar in, na een jarenlange juridische strijd, om het kopen van artikelen met één muisklik te patenteren."

pardongarçon
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Het staat allicht goed voor een socialist om nog eens een echte, onvervalste arbeider op de lijst te zien blinken, bij voorkeur in een werkmanskiel die dringend in de was moet. Alsof die arbeider vooral niet meer mag zijn dan een excuusguus, een pardongarçon of een sorryjockey." Synoniem: excuusguus