Neoterm - neologismen

Categorie: Taal en literatuur > neologismen
Datum & Land: 13/12/2010, NL
Woorden: 819

partnerdochter
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: partner van zoon, resp. dochter, kind bijna synoniem met: schoondochter, schoonzoon, schoonkind

parafixeren
[neologisme of ex-neologisme] Gelezen in zin: ... Tastenhoye keek elk Marokkaans snotjochie ... aan alsof hij hem ter plekke zou parafixeren. Definitie: Contaminatie van fixeren en paralyseren, of eerder een verwijzing naar de "parafix" een uitvinding uit de s...

paktaks
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Meestal wordt ze 'verpakkingsbelasting' genoemd, 'verpakkingsheffing' of 'verpakkingstaks', de onlangs in Nederland ingevoerde belasting op milieuschadelijke verpakkingen waarin bijvoorbeeld komkommer en kipfiletjes in de supermarkt aan de man gebracht worden. De bedoeling van de belasting is het terugdringen van de hoeveelheid verpakking en afval. Omdat de verpakkingstaks niet (meteen) het beoogde effect lijkt te hebben - de komkommer zit nog steeds in een jasje - wordt de belasting door sommigen eerder gezien als een trucje van de overheid om de burger extra centjes uit de zak te kloppen. Deze critici hebben de verpakkingsbelasting daarom omgedoopt tot 'paktaks'. 'Paktaks' is een tendentieus woord, maar goed bedacht: het eerste woorddeel kan namelijk zowel verwijzen naar het verpakken van de producten, als naar het pakken (financieel treffen) van de burger." Synoniem: verpakkingsbelasting; verpakkingsheffing;'verpakkingstaks

pannavoetbal
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Pannavoetbal is een vorm van straatvoetbal die in een kleine ronde arena wordt gespeeld. In korte wedstrijdjes proberen twee of vier spelers elkaar technisch te overtroeven. Doelpunten scoren staat niet voorop. Belangrijker is dat een speler mooie acties uitvoert. Het summum daarvan is het 'poortje': de bal tussen de benen van de tegenstander door spelen. Wie daarin slaagt, beslist onmiddellijk de wedstrijd in zijn voordeel. Pannavoetbal heeft wortels in de Surinaams-Amsterdamse voetbalcultuur. Het Surinaamse woord voor 'poortje' is panna."

pafpaal
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "In de volksmond wordt de 'zuil in welks nabijheid men mag roken' een pafpaal genoemd.&quo...

pauweren
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Sinds kort gaat radio Klara elke week met zijn luisteraars op zoek naar een woord voor iets waarvoor in het Nederlands nog geen woord bestaat. Zo werd er de eerste week een werkwoord gezocht voor het aanstellerige machogepronk in fitnesszalen. Het woord pauweren, een mengvorm van het Engelse woord power en de diernaam pauw, is toen als winnaar uit de bus gekomen. Eind juni zal uit de winnaars het Ultieme Klara Woord worden gekozen. Zie: http://radio.klara.be-radio-varia.php?page=woordkramerij.html."

petropolitiek
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Het woord petropolitiek verwijst naar de invloed van de olieprijzen op het beleid van de olielanden. De forse stijgingen van de olieprijzen brengen de oliestaten in een machtige positie. De autoritaire olieregimes maken daar...

pepperen
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Agenten hebben in de nacht van zondag op maandag een 44 jarige vrouw gepepperd en meegenomen naar het bureau . Bij de ademanalyse blies de vrouw 850 ug". Definitie: Bewerken met de pepperspray

peperbek
[neologisme of ex-neologisme] Gelezen in zin: "Battus: 'Opperlans!' ('peperbek'-editie)" (aankondiging publicatie) Definitie: "vertaling" van het Engelse "paperback"

pedopastoor
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Als pastoor van Nieuwmoer (Kalmthout) en onderpastoor in Essen en Beerse heeft Vos minstens vier minderjarigen misbruikt. In januari is de pedopastoor voor die feiten al veroordeeld tot zeven jaar cel." Commentaar: "pedofiele pastoor" en niet "pastoor voor pedofielen"

pekipoe
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: kruising tussen een pekinees en een poedel Citaat: "Eindelijk is bekend van welk ras de toekomstige 'first dog' is - het hondje dat Barack Obama zijn kinderen al in de verkiezingsperiode beloofd heeft. De kinderen Obama hebben gekozen voor een labradoedel, een kruising tussen een labrador en een poedel. In het Engels heet zo'n beest een labradoodle, vandaar dat de Telegraaf op 1 december 2008 in de taal van wakker Nederland kopt dat er sinds de keuze van de Obama's bekend is geworden, in Amerika een ware run op labrodoodles is ontstaan. In kynologische kringen in Nederland en Vlaanderen is de labradoedel echter al langer bekend onder zijn Nederlandse naam. Maar omdat het nog geen algemeentalig woord is, staat het nog niet in enig woordenboek. Evenmin als de namen van andere poedelkruisingen, zoals de pekipoe (in het Engels peekapoo), een kruising tussen een pekinees en een poedel, en de cockerpoe"

pendelcrèche
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een pendelcrèche is een crèche vlak bij een station. In Charleroi heeft de NMBS er een geopend in het station zelf. De stad Gent wil dit jaar in samenwerking met een Gents ziekenhuis een pendelcrèche openen. De helft van de opvangplaatsen zal worden gereserveerd voor kinderen van pendelaars." Definitie: crèche voor pendelaars

peffen
[neologisme of ex-neologisme] Gelezen in zin: Bij peffen staan bacteriën bloot aan een pulserend elektrisch veld van zo'n twee volt per micrometer, ofwel twee megavolt per meter. Definitie: afgeleid van PEF 'Pulsed electric fields'

phishing
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: het vissen naar bankgegevens (of andere persoonlijke informatie) via Internet Commentaar: Waarom noemen we dit niet gewoon 'vissen', zoals al op veel plaatsen gedaan wordt? In NRC van 20 april 2006 wordt het vertaald als 'hengelen'. Ingevoerd door: JC op 21 juli 2005, 20 april 2006

pingpongcommunicatie
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Overigens is zo'n flipperkastcorrespondentie niet te verwarren met pingpongcommunicatie: daar gaat de communicatie tussen twee personen over en weer, vaak met een derde die in cc voortdurend over en weer meeleest. En laat dat nu net het grootste gevaar zijn: wanneer de pingpongtafel opeens een flipperkast wordt."

PIGS
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "PIGS is een letterwoord dat verwijst naar Portugal, Italië, Griekenland en Spanje. Die vier landen uit de eurozone kampen op dit moment met begrotingsproblemen. PIGS is een handige afkorting om naar de vier landen te verwijzen, maar er wordt ook wel kritiek gegeven op de denigrerende toon ervan: pigs betekent in het Engels 'varkens'."

piklit
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De jongste tijd is het vooral de verdienste van de geïmporteerde chicklits en de 'piklits' van eigen bodem - Brusselmans en co. - dat de lezer vrolijkheid in het vooruitzicht gesteld wordt." Verklaring: Mannelijke vorm van de chicklit

pimpen
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Pimpen betekent zoveel als 'opdirken' of 'op een overdadige, kitscherige manier versieren'. Het woord komt vrij vaak voor in het Nederlands, vooral in jongerentaal. Pimpen gaat terug op het Engelse zelfstandig naamwoord pimp, dat 'pooier' betekent. In het Amerikaanse slang wordt het werkwoord to pimp gebruikt voor het overdadig versi...

pieploos
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: zonder te piepen Citaat: (in een penitentiare inrichting) "Voor ik de zware deur opentrek lees ik: 'Alleen toegang voor personen die pieploos door de detectiepoort zijn gekomen.'''

pleister
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: computerprogramma(onderdeel) dat een fout in een ander programma herstelt Commentaar: meer specifiek gebruik van een bestaand woord

planemo
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: hemellichaam dat de massa van een planeet heeft maar geen planeet isvan het Engels: planemo ("planetary mass object")

plakje
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: uitgekauwd stukje kauwgom Commentaar: "De kwestie die S. Montag afgelopen zaterdag in NRC Handelsblad opwierp en die wij afgelopen maandag in Taalpost 227 herhaalden - hoe noemen we een uitgekauwd stukje kauwgom? - heeft enkele lezers niet losgelaten."

plaagpost
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: vertaling van het Engels spam ofte junkmail Commentaar: in het Afrikaans heet dit gemorspos

plerken
[neologisme of ex-neologisme] Gelezen in zin: "Hier wordt geplerkt". Een neologisme van Bernard voor werken met plezier. Definitie: werken met plezier

ploetermoeder
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een ploetermoeder is een thuisblijfmoeder die hard moet werken om het huishouden te beredderen. Ondanks al haar inspanningen heeft de ploetermoeder het moeilijk met de combinatie van moederschap, huishouden, sociaal leven en seksleven. Ploetermoeder is een vertaling van slummy mummy, dat voorkomt in de titel ‘The secret life of a slummy mummy’, een boek van de Londense columniste Fiona Neill. To slum heeft onder andere de betekenis van ‘zich behelpen’. Het boek werd in het Nederlands vertaald als 'Het geheime leven van een ploetermoeder' en heeft vooral in Nederland veel succes. " Vertaling van het Engelse: slummy mummy

plofkussen
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Airbags of plofkussens zijn grote nylonzakken die door een explosie in een fractie van een seconde opgeblazen worden om de inzittenden op te vangen en dus te vermijden dat ze tegen het stuur, het instrumentenbord, de deur... geslingerd worden." Vertaling van het Engelse: airbag Commentaar: lijkt nu algemeen verspreid, maar...

plofpaling
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Plofpaling is een allitererende gelegenheidsvorming om aan te geven dat gerookte palingfilets verzwaard zijn met een mengsel van water en eiwit." Afkomst: naar analogie met plofkip Commentaar:&n...

pluimtechniek
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "het in beslag nemen van goederen die vermoedelijk zijn aangekocht met de opbrengst van criminele activiteiten" Citaat: "Pluimtechniek raakt bendes in hun portefeuille, en dat is beter dan enkele maanden cel."Ingevoerd ...

plusouder
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Plusouder is een nieuw woord voor stiefouder. Op de laatste zondag van juni was het voor de eerste keer Stiefouderdag. Naar aanleiding daarvan werd er een wedstrijd uitgeschreven om een nieuw woord te bedenken voor het negatief klinkende stiefouder. De winnaar was plusouder. "

plutoën
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Het Amerikaanse woord van het jaar 2006, to pluto, blijkt heel makkelijk te vernederlandsen tot plutoën, zoals in Taalpost al meteen is gebeurd. Iemand die geplutood wordt, wordt teruggeplaatst in rang; daarvo...

plutoïde
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Twee jaar geleden werd Pluto wegens zijn geringe grootte gedegradeerd van planeet tot dwergplaneet. Bolvormige hemellichamen die buiten de baan van Neptunus rond de zon draaien, hebben nu van de Internationale Astronomische Unie een naam gekregen: plutoïden. Plutoïde verwijst naar Pluto als historisch voorbeeld. Zo krijgt de ex-planeet toch nog eerherstel. Op dit moment zijn er drie bekende plutoïden: Pluto, Eris en Makemake." Commentaar: zie ex-neologisme dwergplaneet

podcast
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "Een podcast is een website die radioprogramma's in een compact formaat via internet verzendt (of zo'n programma zelf)." Citaat: "Begin november stond voor het eerst het woord 'podcast' in de krant. (...) In bepaalde kringen...

poema
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Ze gaan door het leven als poema's, vrouwen die iets hebben met een jongere man." Commentaar: nieuwe betekenins van bestaand woord

poken
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Visitekaartjes zijn verleden tijd. Nu is er een nieuwe gadget: de Poken. Met deze USB-stick in de vorm van een sleutelhanger kunt u moeiteloos contactgegevens uitwisselen. Slechts een simpele handdruk tussen twee Pokens is voldoende." Commentaar: nieuwe betekenis van bestaand woord Verder nog: De Standaard, 3 maart 2009, p. E12 "'Mag ik je poken?' Het is geen oneerbaar voorstel, maar de nieuwste rage om visitekaartjes elektronisch uit te wisselen."

polonie
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Met een speciale kopieertechniek - de zogeheten rolling circle-vermenigvuldiging - kan Church een stukje DNA zeer snel vermenigvuldigen. Er ontstaat dan een spinnenweb van verbonden stukken DNA: de polonies (polymerase colonies). " Vertaling van het Engelse: polo...

polyamoreus
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "'Polyamorie' is een vrij nieuw woord voor een verschijnsel dat waarschijnlijk al zo oud is als de mensheid: het fenomeen dat mensen in staat zijn om tegelijkertijd van twee of meer mensen te houden en openlijk en met ieders instemming met hen een relatie te onderhouden. Het woord is een vertaling van de Engelse pendant 'polyamory', en het bijvoeglijk naamwoord dat ervan is afgeleid, zou je kunnen spellen als 'polyamoreus'. Maar omdat het Nederlands al het woord 'amoureus' ('betrekking hebbend op de liefde') kent, is er ook veel te zeggen voor de vorm 'polyamoureus'. Beide vormen worden gebruikt, maar getalsmatig wint 'polyamoreus' momenteel."

polypil
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Geef alle 55-plussers een gecombineerde pil van bloeddruk- en cholesterolverlagers, en hun risico op hartziekte loopt tachtig procent terug. Dat ambitieuze idee werd vijf jaar geleden gelanceerd, zonder dat er nadien nog veel van werd vernomen. Maar nu heeft een test met een 'polypil' in India effectief uitgewezen dat het concept werkt, zonder dat er nevenverschijnselen aan vast zitten, meldt het medische blad The Lancet. De in de studie geteste polypil werd in India geproduceerd. Ze bevat vijf farmacologische ingrediënten die apart allemaal al in de apotheek verkrijgbaar zijn: aspirine (een bloedverdunner), statine (een cholesterolverlager) en drie verschillende bloeddrukverlagers (een plaspil, een ace-remmer en een bètablokker). Als extraatje werd het vitamine foliumzuur toegevoegd." Commentaar: er zijn al bronnen vanaf 2003, maar nu komt ze in het nieuws

poortarts
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De poortarts is de arts die op de spoedeisende hulp werkt. Als u zich zonder verwijzing door bijvoorbeeld de huisarts meldt bij de spoedeisende hulp, zal de poortarts u onderzoeken. De poortarts geeft in een zo kort mogelijke tijd een diagnose en de medische behandeling die nodig is." Commentaar: veel vindplaatsen, maar nog niet opgenomen in van Dale

pornoknop
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "In de nieuwe webbrowser van Microsoft zullen gebruikers tijdens een surfsessie een privacymodus kunnen inschakelen. Er blijven dan geen sporen van hun surfgedrag op de computer achter: de lijst van de tijdens de sessie bezochte websites wordt gewist en ook wachtwoorden, gebruikersnamen en cookies worden niet opgeslagen. De privacymodus wordt informeel ook pornoknop genoemd, omdat hij erg handig is voor mensen die willen verbergen dat ze pornosites bezoeken."

potserig
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: ",,Monty Python en de Heilige Graal'' is klaar om als musical Broadway te veroveren. Compleet met Amerikaanse gags, potserige dansclichés en Lloyd Webber-poetsen." Definitie: contaminatie van protserig en potsierlijk?

powerpramming
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Powerpramming is een postnataal trainingsprogramma waarbij moeders oefeningen doen met hun pasgeboren kind. Ze rennen bijvoorbeeld achter de kinderwagen aan of gebruiken de baby als gewicht bij schouderoefeningen. Op die manier raken ze overt...

pretbelasting
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Net voordat in juli 2007 de grootste kermis van de Benelux plaatsvond, de Tilburgse kermis, waren er berichten in de media dat de omzetbelasting op kermisattracties vanaf 2008 zou worden verhoogd van 6 naar 19 procent. 'Pretbelasting' doopten de media deze belasting, en de kermisexploitanten vestigden er landelijk de aandacht op door de kermisattracties in Tilburg 13 minuten stil te leggen, net zo veel minuten als er procentpunten bij zouden komen. Of de acties effect hebben, moet nog blijken, maar het woord 'pretbelasting', dat eerder wel lokaal werd gebruikt ter aanduiding van plaatselijke vermakelijkheidsbelastingen, is door de commotie wel definitief in de Nederlandse woordenschat doorgedrongen." Synoniem: vermakelijkheidsbelasting

precycleren
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Na recycleren nu precycleren (17 juni 2009) Precycleren staat voor het voorkomen van de noodzaak aan recycleren van afval. Precycleren gebeurt vóór wat dan ook wordt gekocht, waarbij overwogen wordt hoe het product verpakt, getransporteerd, gebruikt en weggeworpen wordt. In de mantra "reduce, reuse, recycle" staat precycleren het dichtst bij reduceren. Dit kan op verschillende manieren gebeuren: 1. Koop grootverpakkingen: de verhouding product tot verpakking verandert hier in grote mate. U spaart geld en trips naar de winkel. 2. Breng uw eigen herbruikbare zak of boodschappentas mee. 3. Koop geconcentreerde producten. Water kan u thuis toevoegen. U bespaart in verpakking en in gewicht. 4. Vermijd wegwerpartikelen of producten met korte levensduur zoals plastic scheermesjes, aanstekers, batterijen, pampers, niet-hervulbare pennen, papieren servetten. Het gebruik van bij voorbeeld herlaadbare batterijen, textiel servetten of hervulbare pennen is goedkoper en resulteert in minder afval. 5. Composteer. Gooi geen composteerbaar materiaal in de vuilnisemmer. Ook bestaan er oplossingen voor mensen die in een flat wonen om hun keukenafval te composteren zoals organische vuilnisemmers of pierenboerderijen. [Bron: AzoCleanTech]"

propper
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Het woord propper wordt al enkele jaren gebruikt voor jongeren die in populaire vakantiegebieden, zoals de Spaanse costa's, tegen betaling andere jongeren naar een bepaalde bar of discotheek proberen te lokken. De Nederlandse gemeente Eindhoven zet nu gedurende drie maanden proppers in om de jeugdwerkloosheid tegen te gaan. Tijdens evenementen en op plaatsen waar veel jongeren komen, sporen ze die aan om voort te studeren of zich te laten begeleiden bij het zoeken naar werk." Commentaar: Nieuwe betekenis van het bestaande woord, of zit het daar altijd zo vol?

precariaat
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Volgens voorlopige resutaten van een onderzoek behoort acht procent van de Duitsers, zo'n zeven miljoen inwoners, tot het 'precariaat', een samentrekking van 'precair' en 'proletariaat' "

promatorium
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Begin 2005 opent het eerste 'promatorium' zijn poorten in Zweden. Een promatorium is een faciliteit waar een betrekkelijk nieuwe vorm van lijkbezorging plaatsvindt: het vriesdrogen oftewel lyofiliseren van lijken. Het 'promat...

prepkamp
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Op maandag 23 oktober hadden kranten het over het functioneren van 'prep camps' in Nederland. 'Prep camp' is een Engelse term, die verkort is uit 'preparation camp' (letterlijk: voorbereidingskamp), een instelling waar (vroegtijdige) schoolverlaters in korte tijd orde en tucht wo...

preformateur
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "... nieuwe regering. Omdat de tijd nog niet rijp is voor formatiegesprekken, is Elio Di Rupo eerst nog even preformateur"

prijskrachtig
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "... werd de vernieuwing in het beleid door de topman als volgt geformuleerd: 'We willen degelijk, actueel en prijskrachtig zijn.'" Definitie: (schrijver weet ook niet wat het betek...

presenteïsme
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Bolchover stelt dat presenteïsme een groter probleem is dan absenteïsme." Commentaar: In het geciteeerde artikel is sprake van werknemers die wel aanwezig zijn op het werk, maar daar andere dingen doen omdat ze geen werk hebben, of omdat ze helema...

prethanataal
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "In het boek ziet Hemmerechts meer heil in een nieuwe functie: ‘Misschien moet er een nieuw beroep worden gecreëerd: de omgekeerde vroedvrouw [...], die ons niet alleen emotioneel maar ook met een verlossend spuitje helpt sterven. Zij (of hij) zou ook de prethanatale sessies kunnen geven ter voorbereiding van het afscheid.'"

preferendum
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een preferendum is een referendum waarbij de burger niet hoeft te kiezen tussen 'ja' of 'nee', maar de keus krijgt tussen meerdere voorstellen. Een preferendum wordt meestal gehouden in een vroeger stadium dan een referendum, namelijk als het onderhandelingsproces nog moet beginnen. Het woord wordt vooral in Nederland gebruikt. Prefereren betekent 'de voorkeur geven aan, verkiezen'."

psefologie
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Zo sloopt hij de opvatting dat George W. Bush zijn herverkiezing dankt aan een succesvolle internetcampagne. ,,Groteske onzin, psefologie voor geschifte sukkels'', briest Stangroom - die ons meteen het geleerde woord voor 'verkiezingskunde' bijbrengt.&q...

pufmaatje
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Pufmaatje als steun voor barende vrouw. (...) In Nederland is de doula, oud- Grieks voor ‘dienende vrouw’, bezig aan een voorzichtige opmars aan het kraambed thuis en in ziekenhuizen. Het fenomeen valt nog het best te omschrijven als een bevallingscoach die de steun en toeverlaat is van een barende vrouw. Ze heeft zelf kinderen gebaard en is niet te verwarren met een verloskundige of kraamverzorgende. De doula heeft geen klinische opleiding en mag geen medische handelingen verrichten. Wel masseert de doula, spreekt moed in en zorgt ervoor dat de barende vrouw niets tekortkomt." (BNDeStem.nl, 15 augustus 2008)

quantumhuis
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: " 'Quantumhuis' en 'quantumwoning' zijn verse benamingen voor een nieuw type eengezinswoning. Die is goedkoop opgetrokken uit een houten skelet met een...

qubit
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "de quantummechanische variant van de digitale bit (een 0 of 1) waarmee huidige computers informatie verwerken" Citaat: "Een foton kent twee polarisatietoestanden. ...Het kan daarom dienst doen als een qubit."Ingev...

rateltikker
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een rateltikker is een toestel bij verkeerslichten dat blinden en slechtzienden helpt om veilig de straat over te steken. Bij rood licht maakt het een langzaam tikkend geluid, bij groen licht een ratelend geluid. Vlaams minister van Mobiliteit Hilde Crevits heeft zich bereid verklaard om in de toekomst meer verkeerslichten met een rateltikker uit te rusten."

rakeling
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "rakeling staat voor iets dat je hebt ondernomen, maar dat niet tot het gewenste resultaat heeft geleid" (de verwantschap met het woord 'rakelings' is duidelijk) Commentaar: nieuwe betekenis voor bestaand woord: uit de vlas-en-hennepwoordenlijst op Forum Vogelwerkgroep Zuid-West-Vlaanderen (op het web): "rakelingen = rest...

resomeren
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De Vlaamse uitvaartsector onderzoekt de mogelijkheid om overledenen te resomeren. Bij dat procedé wordt het lichaam opgelost in een mengsel van water en kaliumhydroxide. Wat rest, is een kleine hoeveelheid poeder, vergelijkbaar met de asresten na een crematie. De techniek zou het milieu minder belasten dan het traditionele begraven of cremeren. Resomatie is voorlopig niet mogelijk: in Vlaanderen kunnen lichamen volgens de wet alleen begraven of gecremeerd worden. Het woord resomatie – soma is Grieks voor 'lichaam' – zou verwijzen naar de nieuwe toestand waarin het lichaam overgaat."

retrolutie
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "In het woord kunnen we een samentrekking van drie andere woorden vermoeden: retrospectief (terugkijkend), evolutie en revolutie."... "Het verleden wordt verpakt als iets nieuws" Andere bron: Proza 0203 (http://home.zonnet.nl/rosa...

retroseksueel
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "1) Sinds enkele jaren is het woord retroseksueel gebruikelijk om een nieuw type man aan te duiden: een man die weer aan alle clichés van het man-zijn beantwoordt en zich daar goed bij voelt. De retroseksueel kwam als reactie op de metroseksueel, een heteroseksuele man met vrouwelijke trekjes. 2) Recent kreeg retroseksueel ook een andere betekenis: iemand die opnieuw een relatie begint met een oude liefde. Retroseksualiteit is van alle tijden, maar door internetzoekmachines en netwerksites is het nu veel gemakkelijker om vroegere partners terug te vinden."

religiecode
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Naar aanleiding van de vijandelijkheden die volgen op de publicatie van Deense Mohammed-cartoons, lijken westerse overheden bereid de vrijheid van meningsuiting te beperken. Zo stelde de Europese Commissie op 6 februari 2006 de invoering van een 'godsdienstcode' oftewel 'religiecode' voor: een gedragscode voor de media ten aanzi...

relipulp
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: religieuze pulpliteratuur Commentaar: Genoemd artikel is een bespreking van de reacties van de kerkelijke instanties op het boek "De Da Vinci code". In de NRC was de kop: "Kardinaal kraak Da Vinci code".

retrofitfilter
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een retrofitfilter is een roetfilter die achteraf in dieselwagens wordt gemonteerd om de uitstoot van fijn stof te doen dalen. Volgens Nederlandse deskundigen leiden filters van het retrofittype tot de vorming van fijne roetdeeltjes die kankerverwekkend zijn en genetische beschadigingen kunnen veroorzaken. Het Engelse woord retrofit verwijst naar het monteren van nieuwe technologieën in een ouder systeem. Ook in het Nederlands wordt het werkwoord fitten gebruikt in de betekenis van 'in elkaar passen', 'monteren'."

reïntegreut
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: reïntegratiemedewerker Citaat: "Omdat ze het woord 'reïntegratiemedewerker' zo lelijk vond, bedacht Legêne het woord 'reïntegreut'. Op haar weblog (22 juni 2005) staat ook een verslag van haar strijd om dat nieuwe woord in een artikel in Trouw opgenomen te krijgen. "

restavek
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "In Haïti is het gebruikelijk dat arme ouders hun kinderen weggeven om ze een betere toekomst te bieden. Maar vrijwel altijd komen deze 'restaveks' terecht in een situatie van uitbuiting en misbruik." ... "restavek('verblijven bij' in het Creools, naar het Franse 'rester avec')" Synoniem: kindslaaf

restotheek
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: een combinatie van restaurant en discotheek? Citaat: "Maar de voedingsindustrie heeft voor de vlucht vooruit gekozen ... Restotheken schieten als paddestoelen uit de grond. "

retentie
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Nog te weinig Belgische bedrijven hebben een goede retentiestrategie. Dat is een strategie die ertoe moet leiden dat oudere werknemers, vooral vijftigplussers, geboeid blijven door hun werk en het bedrijf niet verlaten. Het Engelse woord retention komt al geruime tijd voor in de marketingwereld. Het gaat dan vooral om het behouden van klanten. Retention betekent letterlijk ‘het vasthouden’." Commentaar: beperkend gebruik van een bestaande term, uit de juridische of medische sfeer

reggaeton
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Reggaeton is een Zuid-Amerikaanse hiphopstijl die wordt gekenmerkt door pompende beats uit een drummachine. In andere delen van de wereld is deze muziekstijl in bepaalde subculturen al langer bekend; in Nederland is hij sinds de afgelopen zomer ook populair. ‘Reggaeton’ is oorspronkelijk een Spaanstalig woord, afkomstig uit het Caraï...

respectbandje
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Na de moord op Theo van Gogh bedachten enkele Nederlanders dat er iets gedaan moest worden tegen de godsdienstige en sociale onverdraagzaamheid in Nederland. Geïnspireerd door wielrenner Lance Armstrong, die enige jaren geleden een...

regelrutter
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Regelrutter: term van ChristenUnie-fractievoorzitter Rouvoet. Hij ageerde zo tegen VVD-fractievoorzitter Rutte, die leraren naar prestatie wil belonen." (de Volksrant, 29 september 2006)

regelitis
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: ziekelijke neiging om voor alles regels en reglementen te maken Commentaar: in Google ook een verwijzing naar De Standaard van 13-3-03

redderbaby
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een zogeheten designerbaby of redderbaby die begin vorig jaar in het Brusselse VUB-ziekenhuis is geboren, heeft haar broertje bijna zeker van een dodelijke immuunziekte genezen. ... Inge Liebaers, directrice van het centrum voor genetica aan de VUB, bevestigt het nieuws. Zij prefereeert de term saviour- of redderbaby's op de wat bela...

rendementssubsidie
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Werknemers met een arbeidshandicap kunnen hun werkgever bepaalde meerkosten bezorgen: ze hebben mogelijk een lager rendement, zijn beperkter inzetbaar, hebben soms een jobcoach nodig, zijn misschien meer dan gemiddeld afwezig wegens ziekte, enzovoort. Werkgevers die personen met een arbeidshandicap aanwerven, kunnen daarom van de Vlaamse overheid een rendementssubsidie ontvangen. Dat is een bedrag ter compensatie van het rendementsverlies. Ook rendementsondersteuning wordt gebruikt." Synoniem: rendementsondersteuning

recessionista
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Een recessionista is een modebewuste persoon die er in crisistijden in slaagt om ook met een krap budget stijlvol voor de dag te komen. Het woord recessionista is overgenomen uit het Engels en is een samensmelting van recession en fashionista. Een recessionista combineert goedkope kledingstukken met vintage stukken of duurdere accessoires en springt creatief om met kledingstukken van vorige seizoenen."

rimpelmoeder
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Door de snel evoluerende technieken op het vlak van vruchtbaarheidsbehandeling wordt de leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen steeds hoger. Men spreekt daarom wel eens van rimpelmoeders."

rimpeldag
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "extra verlof vanaf 45 jaar"

rimpelbloot
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De 50PlusKalender, die twaalf ongekleed poserende bekende en onbekende Nederlandse vrouwen ... op decente wijze presenteert, inspireerde journalist Henk van Gelder tot de plastische kwalificatie 'rimpelbloot' (NRC, 25 september 2004).

rode biotechnologie
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: biotechnologie in de medische sector

rookzuil
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: 'zuil in welks nabijheid men mag roken' Synoniem: pafpaal Commentaar: "Daarmee krijgt het al langer bestaande woord 'rookzuil' ('opstijgende rookwolk') er een betekenis bij."

roodrijden
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Bij de 850 roodlichtcamera's (RLC's), die de op kruispunten zowel het roodrijden als de snelheid meten, was er twijfel over de betrouwbaarheid 's nachts en bij slecht weer." Definitie: doorrijden bij roodlicht

roespot
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: heteroseksuele vrouw die zich onder invloed van alcohol tot andere vrouwen aangetrokken voelt

romslompplan
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Eind deze week is de federatie België klaar met het rompslompplan dat ze moet maken voor de Europese Unie. Dat plan moet leiden tot vermindering van de administratieve lasten." Commentaar: Beetje lompe term

rompol
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: het Franse woord rompol, een samentrekking van 'roman policier' (detective) Citaat: "De Franse schrijfster Fred Vargas maakt thrillers die poëtisch zijn, eigenzinnig, en neigen naar het absurde. Zelf noemt ze haar boeken rompols, een samentrekking van 'romans policier'."

rompertje
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: babypakje zonder mouwen of broekspijpen, dat alleen de romp van een baby bedekt

rokerszuil
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: 'zuil in welks nabijheid men mag roken' Synoniem: pafpaal Commentaar: "Daarmee krijgt het al langer bestaande woord 'rookzuil' ('opstijgende rookwolk') er een betekenis bij."

rokersdouche
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "In het huis van de Vlaamse Parlementsleden, op de bovenste verdieping, staat deze vreemde douchecabine. Wat het niet is. Het is een 'open rookcabine'. In de cabine kunnen twee, drie rokers een sigaretje opsteken. De rook wordt opgezogen en gefilterd.(...) De rokers gaven de indruk de rokersdouche vrij gênant t...

ruimtekerkhof
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "In de ruimte cirkelen veel ruimtevaartuigen en brokstukken in banen rond de aarde. Om botsingen met bemande of onbemande ruimtevaartuigen op drukke banen te voorkomen, worden sommige afgedankte satellieten naar een ruimtekerkhof geleid. Ze komen terecht in een hogere ruimtebaan met weinig ruimteverkeer, waar ze geen schade kunnen aanrichten."

runderklap
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Hierbij weze "runderklap" voorgesteld als zelfstandig naamwoord (kan ook als werkwoord gebruikt worden!) voor "babbelen over koetjes en kalfjes". De toename aan taaleconomische efficiëntie is enorm - van 10 lettergrepen naar 3!" Definitie: babbelen over koetjes en kalfjes

sanctie-jurist
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "In die functie kan hij ... boetes geven aan alle inwoners uit de gemeenten uit de politiezones van Genk, As en Zutendaal. Corstjens mag een straf uitschrijven tot 250 euro."

sanitatie
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "De prins definieerde het begrip sanitatie gelijk even. Van Dale kent het niet. „Toch wil ik dat woord graag vasthouden, omdat het hier niet alleen gaat om sanitaire voorzieningen, zeg maar de hardware, maar vooral ook om de bewustwording van en educatie over nut en noodzaak van goede hygiënische leefomstandigheden, om een gezond e...

sanguinofobie
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: zie Wikipedia

samenlander
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Pater Luc Versteyelen lanceert alweer een nieuwe term. Hij wil het 'vreemdstammige woord' allochtoon voortaan vervangen door samenlander. Versteylen pleit ervoor om het woord allochtoon enkel nog te gebruiken voor iemand van vreemde oorsprong die zich hier niet ...

schootnota
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "De formatiegesprekken leveren een mooi neologisme op. De schootnota is een persoonlijk werkstuk waarin mogelijke denksporen zijn uitgewerkt die voor privaat gebruik zijn bestemd, maar niet noodzakelijk de persoonlijke mening van de auteur weergeven. Handig, als uw ondergeschikte zijn negatieve evaluatie op uw bureau ziet liggen. Het is slechts een schootnota. Nog altijd even goede vrienden. Handig ook, als de poëtische kronkels voor een jonge collega uw partner onder ogen komen. Het is slechts een schootnota. Nog altijd even goede liefjes. Handig ook, als u een denigrerende mail per ongeluk naar het onderwerp van uw spot doorstuurt. Het is slechts een schootnota. Nog altijd even goede collega's. Jean-Luc Dehaene en Bart De Wever zijn ook nog altijd even goede vrienden. Zeggen ze zelf. Maar de boodschap is gegeven. De denksporen die Dehaene voorstelde, worden 'relevant' genoemd, en een mogelijk denkspoor om de communautaire crisis te ontzenuwen. Dehaene was woedend op de fotograaf die zijn notities publiek maakte. Maar is een schootnota niet net bedoeld om gezien te worden?" Commentaar: bedoelde nota lag nl. op de schoot van Dehaene, en kwam via een TV-camera onbedoeld in het nieuws

schaduwweduwe
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Sommige mannen laten na hun dood niet alleen een weduwe achter, maar ook een minnares, de zogenaamde schaduwweduwe. Voor de schaduwweduwe is de rouwverwerking vaak nog zwaarder dan voor de echte, officiële weduwe. Doordat haar relatie met de overledene vaak niet bekend of aanvaard was, moet ze haar verdriet verborgen houden en kan ze...

scharrelkind
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Scharrelkinderen zijn kinderen die buiten mogen spelen en rondlopen, zonder dat er volwassenen bij zijn. De meeste kinderen van tegenwoordig gaan nooit alleen het huis uit. Ze worden bijna constant door volwassenen begeleid, nemen deel aan georganiseerde activiteiten en hebben nauwelijks de mogelijkheid om zelf op exploratie te gaan. Scharrelkind is gevormd naar analogie van het woord scharrelkip. In het Engels is free-range kid gebruikelijk, naar analogie van free-range hen.."

schandkooi
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: "een moderne vorm van de schandpaal: een kooi in een openbare of semi-openbare ruimte (bijvoo...

schoenzolenpremie
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Schoenzolenpremie voor ambtenaar in Jette. De gemeente Jette komt met een opmerkelijk initiatief om zijn personeel aan te moedigen te voet naar het werk te komen. Ambtenaren die te voet naar het werk komen krijgen voortaan een schoenzolenpremie van 90 euro per jaar." Commentaar: verder ook "...

schoolbelbaan
[neologisme of ex-neologisme] Citaat: "Schoolbelbanen geven werkende ouders de kans hun kinderen naar school te brengen of af te halen “als de schoolbel gaat”. OCMW Gent voert vanaf 1 februari dit nieuwe systeem in. Via deze schoolbelbaan kunnen medewerkers werk en gezin comfortabel combineren. Op deze manier wil het OCMW zich profileren als een gezinsvriendelijke werkgever voor de meer dan 1.700 personeelsleden die er werken. Voor mensen met kinderen is het een hele klus om werk en gezin met elkaar te verzoenen. Heel wat ouders verlangen dan ook naar een minder stressvol leven. Maar hoe kan je een leuke job combineren met voldoende tijd voor het jonge grut? Loopbaanonderbreking, ouderschapsverlof of werktijdvermindering waren hiervoor al bestaande mogelijkheden voor het personeel. Met de invoering van deze nieuwe vorm van deeltijds werken via de “schoolbelbaan” kan de afstemming tussen werk en gezin nog optimaler. Een schoolbelbaan is een variatie op de meer bekende vier vijfde tewerkstelling. Met een schoolbelbaan werkt men vijf dagen per week, maar kan men ’s morgens later starten of ’s avonds vroeger stoppen. Zo kunnen kinderen naar school worden gebracht of afgehaald “als de schoolbel gaat”."

schermpathie
[neologisme of ex-neologisme] Definitie: online-empathie (bron: tele-onthaal) Citaat: "Er is 'schermpathie' voor nodig om met deze nieuwe vorm van hulpverlening om te gaan. Tele-Onthaal begon er in 2002 op kleine schaal mee, en nu zijn al zeven andere organisaties mee op de kar gesprongen, waaronder de Zelfmoordlijn, de Kinder- en Jongerentelefoon en de Holebifoon. 'Online hulp is niet meer weg te denken uit het welzijnswerk', zegt Hilde Vanhuele van Tele-Onthaal. Samen hebben 200 hulpverleners in 2008 zowat 5.500 chatoproepen beantwoord."