J. van der Wijk - Woordenboek juridische terminologie en politiejargon

Categorie: Juridisch > juridische terminologie en politiejargon
Datum & Land: 06/07/2011, NL
Woorden: 1556

Begiftigde
(c). Ook: donataris. Wederpartij van een schenker in de overeenkomst van schenking. De begiftigde is degene die de schenking aanneemt.

Beeldrecht
Auteursrecht van fotografen, schilders, beeldhouwers, etc.

Bedrog
1. (c) Een door de wederpartij opgewekte dwaling, waarbij sprake is van opzet. Dit bedrog geeft de bedrogene gedurende vijf jaar recht de overeenkomst te vernietigen. 2. (s) Het op arglistige wijze opwekken van onjuiste voorstellingen bij een ander, zoals bij oplichting, verduistering of valsheid in geschrifte.

Bedrieglijke bankbreuk
Hiervan is sprake wanneer de gefailleerde zijn lasten verdicht, zijn baten niet verantwoordt, goederen aan de boedel onttrokken heeft, goederen om niet of beneden de waarde vervreemdt, een schuldeiser bevoordeelt, geen boek heeft gehouden of geen boeken te voorschijn brengt. Strafbaar feit. Zie ook Bankbreuk.

Beding
Voorwaarde in een overeenkomst.

Bedelarij
Het in het openbaar vragen om geld of goederen ten behoeve van zichzelf, dan wel ten behoeve van kind of hond.

Bezwaarschrift
Algemeen: geschrift waarbij men tegen een beschikking van het openbaar gezag opkomt. Strafprocesrecht: schriftelijk bezwaar van de verdachte tegen de beslissing van het openbaar ministerie om hem te vervolgen. Dit bezwaarschrift wordt voordat de zaak voorkomt aan de rechter voorgelegd. De raadkamer beslist op het bezwaarschrift. Wordt de vervolging...

Bewindvoerder
Hij die krachtens een rechterlijke beslissing of volgens de wil van een schenker of erflater tot het bewind van de goederen van een ander wordt benoemd.

Bewind
Het beheer van het goed van een ander, ten behoeve van die ander, doorgaans krachtens een rechterlijke beslissing. De wet geeft een aantal grenzen en richtlijnen. Bewind vindt onder meer plaats in geval van faillissement, wilsonbekwaamheid, curatele en surséance van betaling. Zie ook Mentor.

Bewijsmiddel
Elk gegeven dat vereist is voor de oordeelsvorming van de rechter. 1. (c) Schriftelijke bewijsstukken (waaronder foto's, films, tekeningen, etc.), bekentenis, gerechtelijke eed, bewijs door vermoedens. 2. (s) Eigen waarneming van de rechter, verklaringen van de verdachte, getuigenverklaringen, verklaringen van deskundigen, schriftelijke bewijsstukk...

Bewijslast
. De verplichting om in een proces het bewijs te leveren. Zie ook Omkering van de bewijslast.

Bewijskracht
. 1. De bewijzende kracht van een bewijsmiddel. 2. Het vermogen om iets te bewijzen.

Bewijsincident
(c). Onderbreking van de behandeling van de hoofdzaak van het geschil om partijen de gelegenheid te geven het gestelde te bewijzen, bijvoorbeeld door het oproepen van getuigen.

Bewijsgrond
De gevolgtrekking van de rechter uit de hem ter beschikking staande bewijsmiddelen. Op basis hiervan vormt hij zijn oordeel en vonnis. Zie ook Verplicht bewijs (c) en Volledig bewijs (c).

Bewijs van goed gedrag
Verklaring omtrent het gedrag.

Bewijs
1. (c) In het civielrechtelijk proces de aangetoonde juistheid of onjuistheid van bepaalde feiten. De bewijslast ligt hier voornamelijk bij de eiser: wie eist, bewijst. De rechter mag geen rekening houden met feiten die niet door partijen zijn gesteld en niet door hen zijn bewezen. 2. (s) In het strafrecht ligt de bewijslast bij het openbaar minist...

Bewaring
. Vorm van voorlopige hechtenis. Op vordering van de officier van justitie kan de rechter-commissaris een bevel tot bewaring van de verdachte geven voor maximaal tien dagen. Deze termijn kan niet worden verlengd. Zie ook Inbewaringstelling.

BFO
Ook: kaalplukteam. Bureau Financiële Ondersteuning. Recherche- eenheid die zich toelegt op het opsporen en in beslag nemen van geld of goederen die door criminele activiteiten zijn verkregen. Zie ook BOOM, CABB en Ontnemingsvordering.

Bis de eadem re ne sit actio
(l). Over dezelfde zaak mag niet voor de tweede maal geprocedeerd worden.

Biologische sporen
Hieronder vallen onder meer bloed, sperma, speeksel, urine, faeces, haren en vezels.

Binnentreden
Dit mag het bevoegd gezag (bijvoorbeeld de politie) niet zomaar doen zonder toestemming van de bewoner. Wil het bevoegd gezag zonder die toestemming de woning betreden, dan heeft het een bijzondere schriftelijke last tot binnentreden nodig, tenzij er sprake is van overmacht, noodweer enz.

Binnenlandse Veiligheidsdienst
(BVD). Rijksdienst die ressorteert onder het ministerie van Binnenlandse Zaken en op grond van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV) als taak heeft gegevens te verzamelen over personen en organisaties die een potentieel gevaar vormen voor de nationale veiligheid en de democratie, alsmede het onderzoeken van de geschiktheid van personen voor het vervullen van vertrouwensfuncties bij de overheid en in het bedrijfsleven.

Bindingstheorie
(s). Theorie waarin men ervan uitgaat dat elk mens geneigd is om `slecht` te zijn, maar daarin wordt geremd door maatschappelijke factoren als gezin, familie, buurt, etc. Met andere woorden: sociale controle als middel tegen criminaliteit.

Bindend advies
(c). Advies van arbiter, waaraan beide partijen zich dienen te houden. Zie ook Akte van compromis. Mocht één der partijen zich niet gedragen overeenkomstig het advies, dan kan de wederpartij alsnog de rechter om nakoming verzoeken.

Bindend aanbod
(c). Aanbod waaraan men gebonden wordt geacht zodra men het accepteert. Wil men dit voorkomen, dan dient duidelijk te worden gemaakt dat het om een vrijblijvend aanbod gaat.

Bijzondere schriftelijke last tot binnentreden
Schriftelijke toestemming van de (hulp)officier van justitie om een bepaalde woning binnen te gaan. Zie Binnentreden.

Bijzitter
Elk van de twee rechters in een meervoudige kamer die niet de voorzittersfunctie vervult.

Bijkomende straffen
(s). Elk der straffen die aan de hoofdstraffen kunnen worden toegevoegd, te weten ontzetting van bepaalde rechten (bijvoorbeeld ontzegging van de rijbevoegdheid), plaatsing in een rijkswerkinrichting, verbeurdverklaring van bepaalde voorwerpen en vorderingen, en openbaarmaking van de gerechtelijke uitspraak.

Bigamie
Het opzettelijk aangaan van een dubbel huwelijk. Strafbaar voor de reeds gehuwde partij en ook voor de partij die met de reeds gehuwde partij in het huwelijk treedt, wanneer kan worden aangetoond dat deze wist dat het eerder gesloten huwelijk niet ontbonden was.

BIG
Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg.

BIE
Bureau voor de Industriële Eigendom, de uitvoerende instantie van het octrooisysteem in Nederland. Onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken.

BIB
Bank voor Internationale Betalingen. Belangrijk internationaal financieel overlegorgaan.

BIZ
Bureau Interne Zaken.

BKR
Bureau voor Kredietregistratie te Tiel. Alle leningen in Nederland worden geregistreerd bij dit bureau. Alle kredietverstrekkers zijn bij dit bureau aangesloten en hebben zich verplicht om elk krediet aan te melden. De kredietverstrekker is verplicht het krediet af te melden bij het BKR wanneer alles is terugbetaald. Betaalt een lener meer dan drie maanden niet, dan wordt achter het betreffende krediet de `a` van `achterstand` vermeld. Is een lener weer bij met betalen dan wordt er een `h` vermeld. Leningen blijven tot 5 jaar na het einde zichtbaar in dit bestand en dus ook zichtbaar voor alle aangesloten kredietverstrekkers.

BKWI
Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen. Onderdeel van CWI.

BLOM
Bureau Landelijk Officier van Justitie Meldingen Ongebruikelijke Transacties.

Bloedproef
(s). Kan afgenomen worden van iemand die verdacht wordt van het rijden onder invloed van alcohol. Geschiedt door een arts, die zoveel bloed afneemt als voor het onderzoek noodzakelijk is (er moet voldoende bloed worden afgenomen voor een eventuele contra-expertise).

BMT
Zie Wet BMT.

Bouwfraude
Illegale prijsafspraken in de bouw, waardoor o.a. de overheid op grote schaal wordt benadeeld en de kosten van bouwprojecten stijgen.

Borgtocht
Overeenkomst waarbij een borg zich voor een schuldeiser verbindt voor de nakoming van een verbintenis indien de schuldenaar in gebreke blijft. Zodra de schuldenaar de verbintenis nakomt, is de overeenkomst van borgtocht teniet.

Borgstelling
Borgtocht.

Borg
Degene die zich in een overeenkomst van borgtocht tot zekerheid verbindt voor de schuld van een ander tegenover diens schuldeiser. Wanneer de schuldenaar in gebreke blijft, kan de borg financieel worden aangesproken door de schuldeiser. Zodra de borg betaalt, treedt hij in de rechten van de schuldeiser.

BOPZ
Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen.

BOOM
Bureau Ondersteuning openbaar ministerie. Bureau dat de ontnemingsvorderingen coördineert. Zie ook BFO en CABB.

Bolletjesslikker
Iemand die drugs smokkelt door ze in te slikken. Doorgaans worden zo`n 50 à 60 bolletjes geslikt, maar 150 komt ook voor. Zie ook Anale visitatie en Vaginale visitatie.

Boetebeding
(c). Beding waarbij iemand tot betaling van een boete (2) wordt verplicht indien hij de verbintenis niet, niet behoorlijk of niet tijdig nakomt. Zie ook Wanprestatie.

Boete
1. (s) Hoofdstraf, bestaande in de verplichting tot betaling van een geldsom. 2. (c) Geldstraf die wordt opgelegd, bijvoorbeeld wegens het te laat opleveren van een bepaald werk. Zie ook Boetebeding.

Boekhouding
Het houden van aantekeningen van de vermogenstoestand van het bedrijf, zodanig dat daaruit te allen tijde kan worden opgemaakt wat de financiële rechten en verplichtingen van het bedrijf zijn. Is verplicht voor iedereen die een bedrijf uitoefent.

Boedelverdeling
De verdeling van de erflater ten aanzien van de boedel die hij aan zijn erfgenamen in neergaande lijn en aan zijn overlevende echtgenote zal nalaten. Niet te verwarren met boedelscheiding.

Boedelschuld
1. De kosten van een faillissement, bijvoorbeeld salaris curator, proceskosten, arbeidslonen. 2. De schuld ten laste van een nalatenschap, voortkomend uit de onkosten van de afwikkeling.

Boedelscheiding
Verdeling van een nalatenschap tussen de daartoe gerechtigde erfgenamen. Niet te verwarren met boedelverdeling.

Boedelkrediet
Krediet om de lopende uitgaven te kunnen financieren tijdens een surséance van betaling of een faillissement.

Boedelbeschrijving
Staat of opstelling van de boedel bij notari?le akte. Is vereist wanneer één of meer van de betrokkenen onder curatele, voogdij of bewind staan en-of wanneer meerderen tot de boedel gerechtigd zijn.

Boedel
Het gehele vermogen. Niet te verwarren met inboedel.

Bodypacker
(e). Ook: slikker. Iemand die drugs smokkelt door ze in te slikken. Zie ook Anale visitatie en Vaginale visitatie.

Bodemprocedure
De normale civielrechtelijke procedure, in tegenstelling tot het kort geding.

BOD
Bijzondere opsporingsdienst.

BOA
Bijzondere Opsporings- en Aanhoudingseenheid.

BO
Bijzondere opdracht.

Bruikleen
Overeenkomst waarbij de ene partij zich aan de andere een zaak om niet ten gebruike geeft, onder voorwaarde van teruggave van dezelfde zaak.

Briefgeheim
De onschendbaarheid van het briefgeheim is een grondrecht. Ambtenaren die het briefgeheim schenden zonder dat dit op last van de rechter gebeurt, maken zich schuldig aan het plegen van een ambtsmisdrijf. Er wordt gewerkt aan aanpassing van de wetgeving, zodat ook e-mail onder het briefgeheim valt.

Brandstichting
Het opzettelijk stichten van brand wordt gestraft wanneer daardoor algemeen gevaar voor goederen of levensgevaar voor een ander is te duchten. Ook is het strafbaar wanneer levensgevaar voor een ander is te duchten en het feit iemands dood tot gevolg heeft.

Braaksporen
Sporen van inbraak.

Braak
Inbraak.

Brutoloon
Salaris vóór aftrek van de af te dragen belastingen en verzekeringspremies.

BSA
Business Software Alliance. Opgericht door een aantal grote softwarebedrijven om het illegale gebruik van programma`s te bestrijden. De Nederlandse stichting BSA heeft opsporingsbevoegdheid en kan bij de rechtbank een verzoek tot huiszoeking krijgen wanneer het vermoeden bestaat dat er illegale computerprogramma`s in een bedrijf worden gebruikt. Als er illegale software wordt gevonden, kan een boete worden opgelegd. Zie ook gebruikerslicentie.

Buro Slachtofferhulp
Instelling waarbij slachtoffers van een strafbaar feit terecht kunnen voor opvang, hulp, informatie en advies.

Burgerlijke staat
1. De algemene rechtstoestand van een persoon, met betrekking tot zaken als huwelijk, geslacht, leeftijd, afstamming en nationaliteit. 2. In engere zin (op formulieren) heeft het begrip betrekking op de vraag of men ongehuwd, gehuwd of gescheiden is.

Burgerlijke rechter
Rechter die rechtspreekt in burgerlijke zaken.

Burgerlijke ongehoorzaamheid
Het niet voldoen aan een wettelijk of ander overheidsvoorschrift, als vorm van politiek protest.

Burgerlijk wetboek
(BW). Wetboek dat het burgerlijk recht bevat. Bestaat uit vijf boeken: I personen- en familierecht, II rechtspersonen, III van zaken, IV van verbintenissen, V van bewijs en verjaring.

Burgerlijk recht
Ook: privaatrecht. Het geheel van voorschriften betreffende de rechtsverhouding tussen bijzondere natuurlijke- en rechtspersonen. Nota bene: ook de overheid is een rechtspersoon, en wanneer de overheid niet als overheid optreedt, maar als civielrechtelijk rechtspersoon, bijvoorbeeld bij de verkoop van een huis aan een burger, is het burgerlijk rech...

Burgerinfiltrant
Doorgaans afkomstig uit het criminele milieu. Zie ook Politie-infiltrant.

Burgerarrest
Zie arrestatie (2).

Burenrecht
Het geheel van regels en verplichtingen betreffende de rechten en verplichtingen tussen eigenaren van naburige erven, voortvloeiend uit de wet.

Burengerucht
Rumoer waardoor de nachtrust kan worden verstoord.

Bureau voor Rechtshulp
Instelling waar men terecht kan voor allerlei juridische vragen en problemen.

Buitgerichte opsporing
Zie BFO en BOOM.

Buitensporige verteringen
Zie Bankbreuk.

Buiten vervolging-stelling
Zie Bezwaarschrift.

Bug
(e). Afluisterapparaatje.

BVD
Binnenlandse Veiligheidsdienst.

BV
Besloten Vennootschap.

BW
Burgerlijk Wetboek. C CABB. Centraal Advies- en Beheersbureau Beslag. Zie ook BFO, BOOM en Ontnemingsvordering.

BZK
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Casus a nullo
(nemine) (l). Voor toeval is niemand aansprakelijk.

Casseren
Het vernietigen van een uitspraak door de Hoge Raad.

Cassatie
Vernietiging van uitspraken van lagere rechters door de Hoge Raad, wegens overschrijding van de rechtsmacht, schending van het recht of verzuim van vormen voorgeschreven op straffe van nietigheid.

Caoutchoucartikel
Kapstokartikel.

CAO
Collectieve Arbeidsovereenkomst. Contract tussen een werkgever of werkgeversverbond en één of meer werknemersverenigingen, waarin is bepaald welke arbeidsvoorwaarden voor leden van deze vereniging bij individuele arbeidsovereenkomsten van toepassing zijn. Een CAO is dus niet hetzelfde als een arbeidsovereenkomst.

Canon
Jaarlijkse pacht, verschuldigd wegens erfpacht.

Caduciteit
Nietigheid, krachteloosheid.

Cautie
Waarschuwing. Zie Waarschuwingsplicht en Zwijgrecht.

Causaliteit
Het verband tussen oorzaak en gevolg. 1. (s) In het strafrecht is er sprake van causaliteit wanneer de verdachte een bepaald feit heeft veroorzaakt en daarvoor verantwoordelijk is. 2. (c) In het civielrecht is er sprake van causaliteit wanneer iemand een bepaalde schade heeft veroorzaakt. Hij wordt dan aansprakelijk gesteld.

Cataloguswet
Wet waarin allerlei andere wetten zijn ondergebracht. Zie ook WED.

CBW
Chef Bijzondere Wetten.

CBS
Centraal Bureau voor de Statistiek.

CBP. College Bescherming Persoonsgegevens
CBS. Centraal Bureau voor de Statistiek

Centrale Raad voor Strafrechtstoepassing
CRS

Centrale Raad van Beroep
(CRvB). Vroegere beroepsinstantie voor de Raden van Beroep en de Ambtenarengerechten. Sinds 1992 zijn de raden van beroep en ambtenarengerechten geïntegreerd in de rechtbanken.