J. van der Wijk - Woordenboek juridische terminologie en politiejargon

Categorie: Juridisch > juridische terminologie en politiejargon
Datum & Land: 06/07/2011, NL
Woorden: 1556

Imperatief recht
Dwingend recht

Immateriële schade
Pijn, angst, gederfde levensvreugde. De eventuele vergoeding voor immateriële schade wordt smartegeld genoemd.

Imputeren
Ten laste leggen

Intestabilis
(l). Onbekwaam om als getuige op te treden

Intertemporaal recht
Overgangsrecht

Interpretatie
Uitleg van rechtsregels. Zie Analogische interpretatie, Extensieve interpretatie, Grammaticale interpretatie, Restrictieve interpretatie, Systematische interpretatie en Teleologische interpretatie.

Interpellatio
(l). Ingebrekestelling

Internationaal privaatrecht
Bestaat hoofdzakelijk uit regels die aanwijzingen geven welk nationaal recht de Nederlandse rechter moet toepassen op een privaatrechtelijke rechtsbetrekking met internationale elementen.

Interlocutoir vonnis
Tussenuitspraak, waarbij de rechter enig bewijs, een vooronderzoek of een getuigenverhoor beveelt, waarvan de beslissing in hoge mate afhankelijk kan zijn

Interlocutoir
Tussenuitspraak, waarbij de rechter enig bewijs, een vooronderzoek of een getuigenverhoor beveelt, waarvan de beslissing in hoge mate afhankelijk kan zijn.

Intellectueel eigendom
Uitsluitend recht van de mens op de produkten van zijn denkarbeid en artisticiteit, bijvoorbeeld het auteursrecht. Zie ook Wet op de Naburige Rechten.

Intellectueel daderschap
Zie doen plegen

Insubordinatie
Hiervan is sprake wanneer een opvarende of lid van de bemanning van een schip de kapitein of andere meerdere in rang feitelijk aanrandt, zich met geweld of bedreiging van geweld tegen hem verzet of hem van zijn vrijheid berooft. Wordt de insubordinatie door twee of meer personen gepleegd, dan is er sprake van muiterij

Instructie
Gerechtelijk vooronderzoek.

Insolventie
Staat van faillissement. De staat waarin de failliete boedel zich bevindt na de verificatievergadering, zonder dat een akkoord is bekrachtigd door de rechtbank en waarin de curator de vereffening van de failliete boedel ter hand neemt.

Insolvabel
Niet bij machte om te betalen.

Insluiten
Opsluiten. `De verdachte is na aanhouding direct ingesloten.'

Insluiping
Het zich toegang verschaffen tot een woning of een besloten erf waarop een woning staat, door iemand die zich aldaar buiten weten of tegen de wil van de rechthebbende bevindt, doorgaans met de bedoeling van het plegen van diefstal. `De verzekering keert bij diefstal alleen uit als er daadwerkelijk is ingebroken, niet bij insluiping.'

Inquisitoir proces
Hierbij is de verdachte voorwerp van onderzoek en geen volwaardige procespartij. De rechter is actief op zoek naar de waarheid. Zie ook Accusatoir proces.

Inklaren
Het aangifte doen bij de douane van de invoer van goederen of levende have

Inkijkoperatie
Opsporingsmethode waarbij de politie inbraak pleegt of zich zonder medeweten van rechthebbende toegang tot een woning of besloten lokaal of erf verschaft, bijvoorbeeld om te controleren of daar drugs zijn opgeslagen.

Ingebrekestelling
Het rechtens vaststellen dat een schuldenaar wanprestatie pleegt. Tevens een aanmaning om alsnog binnen een bepaalde termijn te presteren. Dit vaststellen geschiedt per brief, door sommatie of door enkel verloop van de termijn. Ingebrekestelling is niet nodig wanneer de schuldenaar in het geheel niet presteert of als er sprake is van een fatale ter...

Informatieplicht
(c). Ook: mededelingsplicht. De verkoper is in bepaalde gevallen (zoals bij onroerend goed) verplicht de kandidaat-koper te informeren over de staat van het goed. Wanneer hem zichtbare of verborgen gebreken bekend zijn, is hij verplicht deze informatie - en andere van belang zijnde informatie - aan de kandidaat-koper te melden. Zie ook onderzoeksplicht

Informant-infiltrant
Infiltrant die geen politiebeambte is.

Informant
Ook: tipgever. Waarschijnlijk de beste bron waarover de recherche kan beschikken. De informant is onmisbaar bij het rechercheren. Hij heeft doorgaans kennis van gepleegde of nog te plegen misdrijven, omdat hij op een of andere manier tegen criminele groeperingen aanleunt. Men onderscheidt de beroepsinformant, dubbelagent, eenmalige informant, geleg...

Infiltratie
1. Het heimelijk verkennen van en betrokken raken bij criminele milieus zonder daarbij een speciale groep of speciale personen op het oog te hebben. 2. Het heimelijk verkennen van en betrokken raken bij een bepaalde groep of bepaalde personen (dealers, drugsmokkelaars enz.). Het doel van infiltratie is altijd het verkrijgen van betere opsporingsres...

Infiltrant
Iemand die zich bezighoudt met infiltratie. Men onderscheidt de informant-infiltrant en de politie-infiltrant (undercover- agent).

Indemniteitsbeginsel
(v). In de verzekeringsbranche het principe dat de werkelijke geleden schade moet worden vergoed en dat de verzekerde er niet beter van mag worden

IND
Immigratie- en Naturalisatiedienst.

Incompetentie
Onbevoegdheid. Zie ook Bevoegdheid.

Incompatibiliteit
Overenigbaarheid, bijvoorbeeld van bepaalde openbare functies. Zo mag een rechter geen advocaat zijn, maar toch komt dat voor. Zie rechter-plaatsvervanger

Incidentele vordering
Zie Incidenteel beroep.

Incidenteel beroep
Tegenvordering door geïntimideerde.

Incest
1. Zedendelict. Seksueel misbruik van kinderen jonger dan zestien jaar door verwanten. Valt onder `het plegen van ontucht met minderjarigen door degenen aan wier zorg deze minderjarigen zijn toevertrouwd'. 2. De geslachtsgemeenschap tussen volwassen bloedverwanten (niet strafbaar).

Incassobureau
Bedrijf dat zich bezighoudt met de buitengerechtelijke inning van geldvorderingen. Iedereen kan een incassobureau beginnen; men hoeft er geen diploma's voor te hebben.

Incasso
Buitengerechtelijke inning van een geldvordering. Voordat wordt overgegaan tot vervolging in rechte, zal de schuldeiser trachten zijn vordering in der minne te krijgen. De kosten van de buitengerechtelijke inning (doorgaans tien procent van de geïnde som) zijn in beginsel voor degene die opdracht tot incasso gegeven heeft, hoewel het mogelijk ...

Inbraak
Het zich met geweld toegang verschaffen tot een woning of besloten lokaal. Zie Diefstal met braak en Insluiping.

Inboedel
De roerende goederen die behoren tot iemands huishouding en huisraad, met uitzondering van verzamelingen. Niet te verwarren met boedel.

Inbewaringstelling
(IBS). Probeer deze term in het strafrecht te vermijden. Bewaring is doorgaans genoeg.

Inbeslagname
(s). Het onder zich nemen of gaan houden van enig voorwerp ten behoeve van de strafvordering. Zie ook Onttrekking aan het verkeer en Verbeurdverklaring.

In naam der Koningin
Zie Executoriale titel.

In dubio
(l). Bij twijfel

In dubio contra fiscum
(l). Bij twijfel moet beslist worden ten nadele van de staat

In dubiis pro reo
(l). Ook: in dubio pro reo. In twijfelgevallen beslisse men ten gunste van de aangeklaagde. Belangrijke rechtsregel.

Inverzekeringstelling van getuigen
Indien dit in het belang van het vooronderzoek noodzakelijk is, kan de rechter-commissaris tijdens het gerechtelijk vooronderzoek een getuige 24 uur vasthouden.

Inverzekeringstelling
Wanneer de tijd welke een verdachte voor het verhoor mag worden opgehouden (zes uur) niet voldoende is, kan de officier van justitie of de hulpofficier in de gevallen waarin voorlopige hechtenis is toegelaten, bevelen dat de verdachte in verzekering wordt gesteld. Dit bevel is 3 x 24 uur van kracht en kan in dringende gevallen eenmalig met 3 x 24 u...

IOAZ
Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen. Deze wet geeft een inkomensgarantie op het niveau van het sociaal minimum aan oudere en arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen.

IOAW
Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers. Deze wet geeft een inkomensgarantie op het niveau van het sociaal minimum aan oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers. De uitkering wordt verstrekt in aansluiting op de maximale uitkeringsduur van de WW.

Ipso jure
(l). Van rechtswege

Ipso facto
(l). Door het feit zelf

IRFT
Interregionaal Fraudeteam

IRT
Interregionaal Recherche Team.

Iter
(l). Erfdienstbaarheid van overpad

Ita lex scripta est
(l). Zo staat het in de wet geschreven.

Iuris peritus
(l). Rechtsgeleerde.

Iudis res pro veritate accipur
(l). Een gewezen vonnis wordt als waarheid aanvaard.

IVS
zie Inverzekeringstelling. J Jeugdstraffen. Aan minderjarigen van 12 tot 18 jaar kunnen de volgende straffen worden opgelegd: plaatsing in tuchtschool, arrest, geldboete en berisping. Voor 16- tot 18-jarigen is ook gevangenisstraf mogelijk op grond van de ernst van het gepleegde delict en de persoonlijkheid van de dader.

IVBP
Ook: Verdrag van New York. Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten.

Jeugdstrafrecht
Ook Kinderstrafrecht. Strafrecht voor minderjarigen van 12 tot 18 jaar met aparte regels en straffen. In het jeugdstrafrecht vindt de zitting plaats achter gesloten deuren

Joy-riding
(e). Het opzettelijk wederrechtelijk gebruik van een aan een ander toebehorend motorrijtuig zonder de bedoeling zich het motorrijtuig toe te eigenen. Toen het delict nog niet als zodanig in de wet was vastgesteld, legde de officier van justitie doorgaans diefstal van benzine ten laste.

Justitiële documentatiedienst
Bij deze dienst worden het strafregister en het algemeen documentatieregister beheerd.

Justitie
Overheidsfunctie belast met de handhaving van het recht, met name het strafrecht.

Justitiabele
De aan de rechtspraak onderworpene. Verzamelnaam voor eiser, gedaagde, verdachte, etc

Justitiabel
De aan de rechtspraak onderworpene.

Juryrechtspraak
Vorm van strafrechtspraak waarbij een college van niet-juristen al dan niet samen met een door de overheid benoemde rechter beslissingsmacht heeft. Komt in Nederland niet voor

Jurist
Rechtsgeleerde, rechtskundige. Elke advocaat is jurist, maar niet elke jurist is advocaat.

Jurisprudentie
De rechtsleer die door de rechtspraak is gevormd en gehandhaafd en de systematische verzameling van arresten en vonnissen en bewerkingen daarvan. De belangrijkste rechterlijke uitspraken (de uitleg die de verzamelde hogere rechters aan de wet geven) worden wekelijks gepubliceerd in de Nederlandse Jurisprudentie (NJ).

Jurisdictie
1. Rechterlijke bevoegdheid. 2. Het gebied waarover de rechtsmacht van een persoon of lichaam zich uitstrekt. `Dat is niet mijn jurisdictie.'

Juridische levering
Zie eigendomsoverdracht. Jurisdictie. 1. Rechterlijke bevoegdheid. 2. Het gebied waarover de rechtsmacht van een persoon of lichaam zich uitstrekt. `Dat is niet mijn jurisdictie.' Jurisprudentie. De rechtsleer die door de rechtspraak is gevormd en gehandhaafd en de systematische verzameling van arresten en vonnissen en bewerkingen daarvan. De belangrijkste rechterlijke uitspraken (de uitleg die de verzamelde hogere rechters aan de wet geven) worden wekelijks gepubliceerd in de Nederlandse Jurisprudentie (NJ)

Jura novit curia
(l). De rechtbank kent het recht; partijen hoeven de rechtsregels niet uit te leggen. (Veronderstelling.)

Juncto
(j°). In verband met.

Judex non ultra petita
(l). De (civiele) rechter wijst niet meer toe dan wat ge?ist is

Judex suspectus
(l). De van partijdigheid verdachte rechter. Zie ook wraking

Judicis est jus dictare, non dare
(l). De rechter moet recht spreken, geen recht scheppen

Judex ne procedat ex officio
(l). Waar geen klager is, is geen rechter

Judex
(l). Rechter

Judex ad quem
(l). De rechter bij wie men in beroep gaat

Judex loci
(l). De ter plaatse bevoegde rechter

Kapstokartikel
Ook: caoutchoucartikel. Wetsartikel met een zo ruime of vage omschrijving, dat men er alle kanten mee op kan.

Kapitale delicten
Moord en doodslag.

Kantonrechter
Rechter die - naast allerlei andere zaken, zoals huur- en arbeidszaken - ook lichte strafzaken behandelt, vooral verkeersovertredingen

Kantongerecht
De laagste instantie van de gewone rechterlijke organisatie. De bevoegdheid van de kantonrechter is beperkt. Veel zaken komen dan ook in eerste aanleg niet bij hem terecht, maar bij de arrondissementsrechtbank. Het is de bedoeling dat de kantongerechten worden opgeheven en opgaan in de arrondissementsrechtbanken.

Kanton
Kleinste eenheid van de rechterlijke organisatie, het ressort van het kantongerecht. Meerdere kantons vormen samen een arrondissement.

Kamer
1. Onderdeel van een rechterlijk college (Hoge Raad, Gerechtshof, Rechtbank). 2. Onderdeel van een wetgevende vergadering (Eerste en Tweede Kamer der Staten- Generaal).

Kaderwet
Raamwet.

Kadastraal recht
Bedrag dat door het Kadaster in rekening wordt gebracht voor het inschrijven van de onroerende zaak op naam van de koper en de inschrijving van de hypotheek

Kadaster
Openbaar register van alle onroerende goederen. Ook kunnen er schepen worden geregistreerd.

Katvanger
Iemand die in opdracht van een (onbekende) derde strafbare feiten pleegt, waardoor deze derde buiten schot hoopt te blijven.

KBB
Korpsbeheerdersberaad.

KB
Koninklijk Besluit.

Kettingbeding
Bepaling in een koopovereenkomst, doorgaans gekoppeld aan een boeteclausule, waardoor de nieuwe eigenaar verplicht wordt dezelfde bepaling op te nemen in een volgend koopcontract, mocht hij het gekochte weer willen verkopen. Doorgaans wordt een kettingbeding in een koopcontract opgenomen om te voorkomen dat een pand voor bepaalde doeleinden wordt gebruikt

Kenmerken van de ingetreden dood
Zie Lichaamstemperatuur, Lijkstijfheid en Lijkvlekken.

Keuzeconfrontatie
Het confronteren van een getuige met een groep personen, waarvan één een verdachte is.

Kindsdeel
Het deel dat bij boedelscheiding aan elk van de kinderen wordt toegekend. Is er geen testament opgemaakt en leeft de echtgenoot nog, dan is het kindsdeel een breuk, namelijk 1 - (aantal kinderen + echtgenoot). Zie ook Legitieme portie.

Kinderrechter
Enkelvoudige kamer van de arrondissementsrechtbank, aangewezen voor de behandeling van burgerlijke kinderzaken en kinderstrafzaken. De kinderrechter baseert zijn oordeel doorgaans op het advies van de Raad voor de Kinderbescherming. Zie ook Ondertoezichtstelling, Ontheffing van het ouderlijk gezag, Ontzetting uit het ouderlijk gezag en Vicieuze cir...

Kinderpolitie
Tak van de politie die tegenwoordig vaak Afdeling Jeugdzaken wordt genoemd, of is ondergebracht bij andere afdelingen, bijvoorbeeld Z&J (Zeden en Jeugd).

Kindermishandeling
Het toebrengen van lijfelijk of psychisch leed aan kinderen door hen die met de zorg voor deze kinderen zijn toevertrouwd.

Kinderbescherming
In Nederland georganiseerd in de Raad voor de Kinderbescherming en de particuliere instellingen voor gezinsvoogdij, die zich de behartiging van de belangen van onverzorgde, verwaarloosde, onaangepaste of misdadige jeugd ten doel hebben gesteld.

Kinderarbeid
Zie ATW.

Kiloman
Groothandelaar in drugs.