Regieraad

Categorie: Arbeid gerelateerd > Kwaliteit van Zorg
Datum & Land: 06/06/2013, NL
Woorden: 946

Zeggenschap
Recht om over iets te beslissen. Zorgvragers zijn de eerste partij in de gezondheidszorg wat betreft zeg-genschap. Zij zijn de opdrachtgevers van zorgproducten, om het in markttermen te zeggen. Zij moeten zichzelf organiseren om daadwerkelijk zeggenschap te krijgen en zich vooral heroriënteren.

Ziektewinst
Psychologische term om, veelal onbewuste, winst (bijvoorbeeld ‘aandacht’) ten gevolge van een ziekte te omschrijven.

Ziektewet
(ZW) Wet die ervoor zorgt dat een zieke werknemer de eerste twee jaar recht op loonbetaling behoudt.

Ziektelast
Totale hoeveelheid schade en-of ongemak als gevolg van ziekte. Een veelgebruikte maat op populatieniveau voor de impact die een ziekte heeft op het lichamelijk en geestelijk welbevinden van een individu. Sommige ziekten hebben een grote ziektelast door hun invaliderende karakter zoals reumatoïde artritis, andere door pijn zoals ‘cluster headache’, vanwege uitzichtloosheid zoals bij uitbehandelde kanker, door schaamte die optreedt bij incontinentie of beperkingen in het dagelijks functioneren bijvoorbeeld als gevolg van nierinsufficiëntie. Verkoudheid daarentegen heeft een relatief lage ziektelast.

Ziekenhuisinformatiesysteem
(ZIS) Systeem waarin ziekenhuisspecifieke informatie zoals patiëntenadministratie, opnameplanning en medische verslaglegging is vastgelegd. Ook kan er informatie in vastliggen over boekhouding, facturering en de financiële administratie.

Ziekenhuis
(Ziekenhuis, algemeen) Instelling met een concentratie van voorzieningen ten behoeve van regulier onderzoek, behandeling en verpleging. Daarnaast worden er aanstaande artsen en verpleegkundigen opgeleid. Een algemeen zie-kenhuis biedt de meest voorkomende specialismen zoals cardiologie, orthopedie, gynaecologie en interne geneeskunde. Algemene ziekenhuizen hebben een regionale functie.

Ziekenhuis
(Ziekenhuis, categoraal) Instelling met een concentratie van voorzieningen ten behoeve van onderzoek, behandeling en verpleging van een bepaalde categorie patiënten. Voorbeelden zijn revalidatiecentra, astmaklinieken, kankercentra en dialysecentra. Categorale ziekenhuizen hebben een bovenregionale functie.

Zichtbare zorg
Programma dat in 2007 is opgericht door de Inspectie voor de Gezondheidszorg in opdracht van het ministerie van VWS. Het programma ondersteunt de sectoren in de gezondheidszorg en verbindt de ontwikkelingen bij het zichtbaar maken van de kwaliteit van zorg. In de stuurgroepen per sector zijn naast de zorgaanbieders ook de patiënten-cliëntenorganisaties, zorgverzekeraars, IGZ en het ministerie vertegenwoordigd, die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling, meting, logistiek, verwerking en publicatie van indicatoren. De bedoeling is daarbij maximaal te waarborgen dat de gepubliceerde informatie valide, betrouwbaar en daadwerkelijk vergelijkbaar is. Daarmee moeten cliënten, verzekeraars, IGZ en overheid in staat zijn de kwaliteit van de geleverde zorg door zorgaanbieders onderling met elkaar te vergelijken en op basis daarvan keuzes te maken of toezicht te houden.

Zotel
Zorghotel. Hotelvoorziening waar gasten op afroep medische (soms) en verpleegkundige zorg kunnen krijgen. Het zotel is bedoeld voor patiënten die geen volledige ziekenhuisverzorging nodig hebben, maar wel tijdelijke zorg behoeven. Een zotel onderscheidt zich van een ziekenhuis door de hotelmatige accommodatie en servicegerichte aanpak.

Zorgzwaartepakket
(ZZP) Pakket van zorg dat aansluit op de kenmerken van de cliënt en het soort zorg dat nodig is. Het bestaat uit een beschrijving van het type cliënt (cliëntprofiel), het aantal benodigde uren zorg en een beschrijving van die (verblijfs)zorg. ZZP’en zijn ontwikkeld voor de sectoren verpleging & verzorging, geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg. Het aantal benodigde (geïndiceerde) uren staat vast en de cliënt en-of vertegenwoordiger bespreekt de inzet van het geïndiceerde pakket met de zorgaanbieder. De zorgaanbieder legt dit vast in het zorgplan. Het geïndiceerde en te bekostigen zorgpakket is direct cliëntgebonden (persoonsvolgend) en niet meer instellingsgebonden. Dat betekent dat als een cliënt in een andere instelling wordt opgenomen, het budget meeverhuist.

Zorgvolume
De omvang van het zorggebruik.

Zorgvrager
De cliënt die om zorg vraagt of zorg nodig heeft.

Zorgverzekeringswet
(Zvw) Rechtsopvolger van de Ziekenfondswet. Voorziet in een basisverzekering die iedereen verplicht is af te sluiten. Private zorgverzekeraars voeren die uit in een privaatrechtelijk stelsel op basis van een competitieve markt. Voor deze verzekering geldt een acceptatieplicht.

Zorgverzekering
Wettelijk verplichte ziektekostenverzekering voor ingezetenen van Nederland (op basis van de Zorgverzekeringswet). De zorgverzekering dekt noodzakelijke, op genezing gerichte, zorg. Kenmerken van de zorgverzekering zijn de verzekerings- en acceptatieplicht.

Zorgverzekering
(Zorgverzekering, aanvullende) Aanvullend pakket verzekeringen, niet verplicht opgelegd, naast de basiszorgverzekering. In dit pakket zitten zaken die geen of slechts gedeeltelijk onderdeel uitmaken van het basispakket. Het gaat dan om bijvoorbeeld tandheelkunde voor volwassenen, om alternatieve therapie, om bepaalde kunst- en hulpmiddelen, psychosociale zorg, anticonceptie, uitgebreide kraamzorg, et cetera.

Zorgverzekeraars Nederland
(ZN) Brancheorganisatie die de belangen behartigt van de ondernemingen die zorgverzekeringen aanbieden. De hoofdactiviteit van ZN is het realiseren van voorwaarden waarbinnen de leden het vak van zorgverzekeraar optimaal kunnen uitoefenen: procesondersteuning, informatievoorziening en het vertegenwoordigen van de branche in overleg met de overheid en branche- en beroepsorganisaties in de zorg. ZN is gesprekspartner in het veld van de gezondheidszorg, samen met de overheid en landelijke organisaties van zorgaanbieders, patiënten en consumenten en andere maatschappelijke organisaties. ZN neemt actief deel aan het maatschappelijke debat over de inrichting van het zorgverzekeringsstelsel en de zorgvoorzieningen.

Zorgverklaring
Persoonlijk ondertekende verklaring waarin men op wettelijk erkende wijze vastlegt welke medische verzorging men in de laatste levensfase verlangt.

Zorgverlener
Een persoon of instelling die, beroepshalve of op vrijwillige basis, zorg verleent.

Zorgvernieuwing
Alle vernieuwingen in de gezondheidszorg. Doorgaans wordt hiermee bedoeld: alle vernieuwingen (medisch, technisch, procesmatig et cetera) in de gezondheidszorg die effectiever zijn voor de cliënten en efficiënter werken mogelijk maken.

Zorgstandaard
Een beschrijving van de noodzakelijke onderdelen van multidisciplinaire zorg voor mensen met een bepaalde chronische ziekte, gezien vanuit de patiënt. Een zorgstandaard bestrijkt het hele zorgcontinuüm, zelfmanagement door de patiënt, de organisatiestructuur van het zorgproces en de bijbehorende presta-tie-indicatoren. Waar een zorgstandaard in meer algemene termen is gesteld, beschrijft een richtlijn in detail de inhoud van de zorg. Samen vormen ze een integrale eenheid. Een zorgstandaard is de basis van de programmatische behandeling van chronisch zieken.

Zorgstelstel
Het geheel van wetten en regels waarmee de overheid de gezondheidszorg beïnvloedt.

Zorgprogramma
Een set afspraken over de zorgverlening aan een omschreven doelgroep: een gemeenschappelijk kader waaraan organisaties, professionals en cliënten zich kunnen houden. De term is in de ggz ontstaan en wordt in steeds meer sectoren van de gezondheidszorg gebruikt. Zorgprogramma’s worden regionaal, vaak per stoornis, door een regionale projectgroep van betrokken partijen ontwikkeld. Voorbeelden van zorgprogrammaonderwerpen zijn: depressie, psychotische stoornissen, ADHD.

Zorgprofiel
Door zorgverzekeraars gemaakte weergave van de werkelijk uitgevoerde verrichtingen (zorgactiviteiten) rond een bepaalde aandoening ten behoeve van de inkoop van zorg.

Zorgplicht
Verplichting voor de zorgverzekeraar. Zorgplicht houdt in dat de verzekerde recht heeft op tijdige zorg die verleend wordt door een zorgaanbieder. Indien de zorg wordt geleverd door een zorgaanbieder waar de zorgverzekeraar geen contract mee heeft, dan heeft de verzekerde recht op vergoeding van de gemaakte kosten. Indien de verzekerde extra kosten moet maken omdat de verzekeraar te weinig contracten heeft afgesloten, dan heeft de verzekerde recht op vergoeding van deze kosten.

Zorgpas
Smartcard waarop informatie over een verzekerde is vastgelegd; vormt een onderdeel van een elektronisch registratiesysteem.

Zorgpad
Verzameling van methodes en hulpmiddelen om de leden van een multidisciplinair en interprofessioneel team op elkaar af te stemmen en taakafspraken voor een specifieke patiëntenpopulatie te maken.

Zorgketen
Samenwerking tussen verschillende zorgaanbieders om de continuïteit en afstemming in de zorg aan (groepen van) patiënten te waarborgen, zoals stroke-service.

Zorgkantoor
Zelfstandig werkend kantoor dat de zorgvraag en het zorgaanbod in een regio zo goed mogelijk op elkaar tracht af te stemmen. Het zorgkantoor is nauw gelieerd aan de zorgverzekeraar met het grootste marktaandeel in de betreffende regio en geeft informatie aan patiënt-consument over AWBZ-zorg, stelt vast of de zorgvrager verzekerd is en int de eigen bijdrage. Het zorgkantoor onderhoudt intensieve relaties met de zorgaanbieders en patiënten- en cliëntenorganisaties in de regio.

Zorginstelling
Instelling waar zorg wordt verleend, bijvoorbeeld ziekenhuis, verzorgingshuis of verpleeghuis.

Zorginnovatieplatform
(ZIP) Platform, opgericht door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), voor het invoeren van innovaties. ZIP tracht innovatie te agenderen, het innovatieklimaat in de zorg te stimuleren en met nieuwe concepten de grote uitdagingen aan te gaan waar de zorgsector mee te maken krijgt.

Zorginkoop
Geheel van afspraken die verzekeraars en zorgaanbieders met elkaar maken over de prijs, het volume en de kwaliteit die wordt geleverd aan patiënten rond één DBC in een bepaalde tijdsperiode.

Zorggroep
1. Organisaties die met zorgverzekeraars contracten sluiten om de chronische zorg in een bepaalde regio te coördineren en uit te voeren met als doelstelling de kwaliteit van zorg te verbeteren (definitie van LVG). 2. Organisatie met rechtspersoonlijkheid waarin zorgaanbieders zijn verenigd. Met de term ‘zorggroep’ wordt de hoofdcontractant van het keten-DBC-contract bedoeld en niet het team van zorgverleners dat de feitelijke zorg verleent (definitie van ZonMw).

Zorggebruikers
Mensen die gebruik maken van een zorgaanbod, patiënten-cliënten

Zorggebruik
Daadwerkelijk gebruik van zorg (interventies): de resultante van interactie tussen zorgvraag en zorgaanbod.

Zorgepisode
De periode tussen het moment dat de patiënt voor het eerst geneeskundige hulp vraagt voor een bepaald gezondheidsprobleem en het laatste contact ervoor in het registratiesysteem.

Zorgconsument
Term die als equivalent van ‘patiënt’ door het nieuwe zorgstelsel, gebaseerd op marktwerking, in zwang is gekomen. In dat kader wordt de patiënt gezien als iemand die op grond van vergelijkende informatie rationele keuzes maakt en daarmee zowel zorgaanbieders als -verzekeraars aanzet tot kwaliteitsverbetering.

Zorgboerderij
Agrarisch bedrijf waar mensen met een verstandelijke of geestelijke beperking, psychiatrische cliënten of zorgbehoevende ouderen met een zorg- of hulpvraag terechtkunnen voor dagbesteding, dagopvang of arbeidstraining. Op sommige zorgboerderijen kan men logeren of wonen.

Zorgbalans
Tweejaarlijkse rapportage van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Aan de hand van ongeveer honderd indicatoren geeft het rapport een beeld van de kwaliteit, de toegankelijkheid en de kosten van de Nederlandse gezondheidszorg. De cijfers en de feiten bieden een dwarsdoorsnede van de prestaties.

Zorgbehoefte
Enerzijds subjectieve behoefte aan zorg volgens patiënten – ‘demands’ – en anderzijds objectieve of geobjectiveerde behoefte aan zorg volgens een vastgestelde maatstaf – ‘needs’. Met ‘objectief’ wordt niet bedoeld dat de behoefte werkelijkheidsgetrouw en eenduidig kan worden vastgesteld. Het betekent dat beoordeling door een deskundige plaatsvindt. Men onderscheidt individuele en collectieve zorgbehoeften.

Zorgbelang Nederland
Brancheorganisatie van de 13 regionale Zorgbelangorganisaties die elk actief zijn in hun eigen regio. Zij werken aan optimale zorg- en welzijnsvoorzieningen door de stem van burgers in de regio te laten horen. De organisatie ondersteunt haar leden hierin door belangenbehartiging richting bijvoorbeeld het ministerie van VWS, koepels van zorgaanbieders, verzekeraars en patiënten- en consumentenorganisaties op landelijk niveau. De organisatie zorgt dat haar leden optimaal invulling kunnen geven aan hun belangenbehartiging en dienstverlening, stimuleert innovatie en bevordert de samenwerking en samenhang. Zorgbelang Nederland biedt haar leden beleidsmatige en inhoudelijk-strategische advisering, maar houdt zich ook bezig met de uitvoering van projecten en het verzorgen van digitale nieuwsbrieven en websites.

Zorgaanbieder
1. (In ruime zin) elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een instelling in stand houdt of die zorg aanbiedt. 2. (In engere zin) natuurlijk(e) perso(o)n(en) of rechtsperso(o)n(en) die (gezamenlijk) een instelling in stand houd(en) of vorm(en).

Zorg- of behandelingsplan
Schriftelijk vastgelegd plan aangaande de zorg voor een patiënt. Hierin staan onder andere: gestelde behandeldoelen, de betrokkenheid en inzet van patiënt, verwachte tijdsduur, te verrichten taken, tijdstip van zorgverlening, omvang van hulpverlening, inzet van deskundigheid, tijdstip van de evaluatie.

Zorg op maat
Aanbod van zorg die is afgestemd op de wensen en behoeften van één individuele zorgvrager.

Zorg op afroep
Snel leverbare, niet-planbare en soms acute zorg, meestal kortdurend van aard. Zorg op afroep wordt bijvoorbeeld geleverd in verzorgingshuizen en kleinschalige woonvormen van wonen-met-zorg.

ZonMw
Organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. ZonMw werkt aan de verbetering van preventie, zorg en gezondheid door het stimuleren en financieren van onderzoek, ontwikkeling en implementatie. Het werkgebied van de organisatie ligt op het snijvlak van gezondheidsonderzoek, beleid en zorginnovatie. De belangrijkste opdrachtgevers en financiers zijn het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De organisatie fungeert als schakel tussen maatschappij en wetenschap, stimuleert kennis en bevordert de bruikbaarheid daarvan in de praktijk. ZonMw subsidieert veel gezondheidsonderzoek.

Zwijgplicht
Wettelijke verplichting voor artsen om te zwijgen ten opzichte van iedereen behalve de patiënt. Onder zwijgplicht valt alleen de kennis die de arts bij de uitoefening van zijn beroep of ambt heeft verkregen. Het is vereist dat de arts ten opzichte van degene over wiens geheim het gaat, in een beroeps- of ambtsmatige relatie staat of heeft gestaan. Indien andere personen bij de behandeling van de patiënt betrokken zijn, mag de arts de zwijgplicht ten opzichte van hen doorbreken. Er is dan sprake van een gedeelde zwijgplicht. Hiervoor is op grond van de wet rechtstreekse betrokkenheid van deze andere personen vereist. De beperking van de zwijgplicht moet noodzakelijk zijn voor de door die anderen te verrichten werkzaamheden. Toestemming voor het delen van de informatie wordt dan van de patiënt verondersteld. Uitzondering hierop is een uitdrukkelijk toevertrouwd geheim van de patiënt aan de arts.