Kennisconsult Managementwoordenboek

Categorie: Management
Datum & Land: 25/08/2022, NL
Woorden: 27274

zelfmanagement
Alle activiteiten die een mens onderneemt om zichzelf in staat te stellen zijn leven te leiden en zijn doelen na te streven.

zelfsturing
Beheersmethode op basis van de eigen inzichten van de medewerker.

zeer flauw
Beursterm voor sterk dalende koersen.

zeer vast
Beursterm voor sterk stijgende koersen.

zeven verspillingen
De '7 wastes' volgens Lean Management zijn de 7 grootste verspillingen die een onderneming zou moeten proberen te vermijden. De verspillingen liggen op het terrein van: - het transport: het onnodig verplaatsen van goedern; - de voorraad: goederen die er zijn maar waar niks mee gebeurt; - Beweging: het zinloos verplaatsen van mensen en machines; - wachten: het verspillen van tijd en capaciteit door noodgedwongen nietsdoen; - overproductie: te veel of te vroeg produceren; - overbewerking: teveel handelingen verrichten vanwege slecht ontwerp of slecht proces; - defecten: het zoeken naar en afhandelen van defecten.

zelfbeheer
De bevoegdheid van een organisatorische eenheid om binnen bepaalde kaders zelf de productie te regelen en te sturen zonder directe tussenkomst van bovenaf

zetting
De derde fase in het groepsontwikkelingsproces. De conflicten zijn goeddeels uitgebannen en er ontstaan groepsrelaties en samenhang.

zendingsinformatie
De informatie van een leverancier aan zijn (haar) klant met betrekking tot de verzenddatum, de wijze van verzending, het factuurnummer enz. van de te verzenden of verzonden goederen.

zending
De nettowaarde van de actuele verzendingen. Dit vertegenwoordigt het standaard materiaal en de externe behandelingskosten van de eenheid, vermenigvuldigd met de verzonden hoeveelheid.

zelfdeterminatietheorie
De zelfbeschikkingstheorie of zelfdeterminatietheorie (ZDT) is een door Edward L. Deci en Richard M. Ryan ontwikkelde macrotheorie over de menselijke motivatie. De kern van de theorie wordt gevormd door de stelling dat er drie natuurlijke basisbehoeften zijn (autonomie, competentie, verbondenheid) die, indien deze bevredigd worden, een optimale functionering en groei van een persoon toestaan. Ook de intrinsieke motivatie van een persoon om doelen te bereiken hangt mede van de bevrediging van deze behoeften af. Een belangrijke stelling van de theorie is dat vormen van controle op het gedrag van anderen zorgt voor een afname van hun intrinsieke motivatie, omdat deze controle de bevrediging van de basisbehoeften frustreert.

zender
Degene van wie in het communicatieproces de boodschap afkomstig is

zelfstandige dienstverlening
Dienstverlening die weliswaar verband houdt met de aanschaf van goederen, maar die los staat van de transactie zelf. Bijvoorbeeld de aanschaf van huis en het afsluiten van een hypotheek.

zero based budgetting
Een budgetteringssysteem waarbij een afdeling elke budgetperiode opnieuw onderbouwd moet aantonen welk budget zij nodig heeft.

zes vakken model van Weisbord
Een diagnose-instrument om de effectiviteit van een organisatie te onderzoeken. Het instrument is ontwikkeld door Marvin Weisbord.

zeefvraag
Een enquêtevraag op grond waarvan respondenten gefilterd kunnen worden.

zekerheidsfactor
Een factor waarmee een inschatting wordt gegeven over de betrouwbaarheid van een bepaalde verondersteling. Zekerheidsfactoren zijn ontwikkeld door David McAllister voor het gebruik in expertsystemen en hebben bij hem een bandbreedte van 0,0 tot 1,0. Hoe hoger men de betrouwbaarheid inschat, hoe hoger de score. Een score van 0,9 geeft aan dat men de betrouwbaarheid als zeer hoog beoordeeld.

zero-based budgeting
Een manier van begroten waarbij een budget elk jaar opnieuw vanaf punt nul moet worden opgevoerd en gemotiveerd.

zelfstandige zonder personeel
Een persoon die arbeid verricht niet op basis van een arbeidsovereenkomst maar op basis van een aannemingsovereenkomst. Hij krijgt betaald op basis van facturen, die hij als zelfstandig ondernemer hierover uitreikt.

zelfstandige
Een persoon die niet in dienstbetrekking is, maar die werkt voor eigen rekening en risico.

zevenpuntsschaal
Een schaal met zeven keuzemogelijkheden, waarop respondenten in het kader van een onderzoek hun mening kunnen geven. Zo'n schaal luidt bijvoorbeeld: '+++ / ++ / + / 0 / - / -- / --- '.

zekerheid
Een situatie waarin geen sprake is van onbekende of onzekere factoren.

zelfsturend team
Een team met een hoge mate van tactische en operationele vrijheid met betrekking tot de realisatie van aan haar opgedragen doelstellingen.

zelfreflectie-instrument
Een zelfreflectie-instrument is een lijst met aandachtspunten die betrekking hebben op het (leer-) proces dat iemand heeft doorgemaakt. Via het doorlopen van de items in de zelfreflectie evalueert iemand zijn of haar handelen en kan op basis daarvan besluiten in een volgende situatie anders te reageren.

zetel
Figuurlijke uitdrukking voor een beurslidmaatschap.

zelfbedieningsgroothandel
Groothandel die is opgezet als zelfbedieningszaak.

zelfmonitoring
Het aanpassen van het eigen gedrag op basis van toetsing aan externe factoren.

zelf determinatie capaciteit
Het vermogen van een team om zelf te bepalen waaraan gewerkt gaat worden en op welke manier dit het beste kan.

zelfcensuur
Hiervan is sprake als mensen - uit angst voor negatieve sancties - niet meer zeggen wat ze werkelijk denken.

zeilschipeffect
Hiervan is sprake in gevallen dat een bestaande industrie ineens flink begint te innoveren, als gevolg van een nieuwe ontrichtende technologie die op de markt is opgedoken.

zelfstandig leren
Leren zonder dat er docenten aan te pas komen.

zero sum game
Onderhandelingssituatie waarbij geen ruimte is voor compromissen. Als er een zijn zin krijgt, verliest de ander.

zelfkopierend
papier waarmee een kopie gemaakt kanworden zonder carbonpapier.

zelfherstellend
Proces waarbij online ingevoerde gegevens worden gecontroleerd en pas worden aanvaard als ze foutloos en volledig zijn.

zes denkende hoofddeksels
Thinking Hats is een analytisch-systematische methode voor het genereren van ideeën. De zes denkhoeden zijn zes kleuren met elk een eigen denkstijl

zelfstandig onderhoud
Uitgangspunt dat een medewerker die een machine bedient ook verantwoordelijk is voor het dagelijks onderhoud, zoals inspecteren, schoonmaken, afstellen, smeren en het verrichten van kleine reparaties.

zelfbedieningswarenhuis
Warenhuis waarbij de klanten zelf artikelen uitkiezen en verzamelen en deze afrekenen bij een kassa.

zelfbediening
Winkelformule waarbij de klant zelf de artikelen verzamelt en afrekent bij de kassa.

zichtdeposito
Een deposito, waarbij tijdelijk overtollig geld voor een onbepaalde tijd rentedragend wordt vastgezet

zinsaanvullingstest
Een interviewtechniek, waarbij iemand wordt gevraagd zijn mening te geven door een zin af te maken.

zicht
Het einde van een periode waarin een activiteit plaats vindt.

zijwaartse communicatie
Communicatie tussen mensen op het zelfde hiërarchische niveau binnen een organisatie.

zichtwaarde
De mate waarin iemand of iets een betrouwbare indruk maakt.

zichzelf dienende vertekening
De neiging van mensen om een succes aan zichzelf toe te rekenen en falen te wijten aan externe factoren.

ziekteverlof
De periode dat een medewerker afwezig is op het werk vanwege ziekte.

zich aanpassende effening
Een bepaalde vorm van exponentiële effening waarbij de waarde van de effeningsconstante automatisch wordt aangepast als functie van de voorspelfout.

ziekteverzuim
Afwezigheid op het werk vanwege een aantoonbare ziekte of gebrek waardoor iemand ongeschikt is voor het uitvoeren van werkzaamheden.

zo vroeg mogelijk
Dit type planningsrestrictie geeft aan dat er geen planningsbeperkingen zijn voor een bepaalde activiteit.

zoekveld
Een zoekveld is een begrensd gebied, waarbinnen ideeën voor nieuwe producten of activiteiten gezocht of gegenereerd worden. Het is een realistische voorstelling van een toekomstig activiteitengebied van een organisatie.

zonneboiler
Een zonneboilersysteem zorgt ervoor dat het maken van warm tapwaterminder energie kost. Er zijn systemen die tevens bijdragen aan deruimteverwarming, bijvoorbeeld in combinatie met een lagetemperatuur afgiftesysteem. Op het dak ligt een zonnecollector die het zonlicht opvangt. De vloeistof die door de collector stroomt, wordt door het zonlicht verwarmd. De collectorvloeistof verwarmt het leidingwater in een opslagvat op zolder. Het leidingwater uit het voorraadvat wordt op weg naar de kraan door een naverwarmer (meestal een cv-ketel) op de juiste temperatuur gebracht.

zoekmachine optimalisering
Het structureren en opmaken van 'content' zodat zoekmachines deze makkelijk kan indexeren en rangschikken.

zone-prijsstelling
Het vaststellen van prijzen die verschillen per gebied of regio, bijvoorbeeld vanwege de afstand van en naar dat gebied, de criminaliteitscijfers voor een bepaald gebied en dergelijke.

zoekmachine
Software waarmee gericht gezocht kan worden naar informatie. De resultaten van de zoekvraag worden weergegeven in een bepaalde volgorde, die afhangt van uiteenlopende factoren.

zo laat mogelijk
Stel de activiteit zo lang mogelijk uit, zonder daarbij de projectduur in gevaar te brengen of problemen te veroorzaken met een opvolgende activiteit.

zongerichte verkaveling
Zongericht verkavelen is het zodanig inrichten van een gebied dat zoveel mogelijk zonlicht op minimaal één van de gevels valt, waardoor passieve zonne-energie optimaal benut wordt. Ook heeft de verkaveling (deels) invloed op de mogelijkheid actieve zonne-energie toe te passen.

zuiver kostendekkende premie
De kostendekkende premie is gelijk aan de actuarieel benodigde premie voor de inkoop van de onvoorwaardelijke onderdelen van de pensioentoezegging. De kostendekkende premie moet opslagen bevatten voor solvabiliteit en uitvoeringskosten. Voor de voorwaardelijke (veelal indexatie) onderdelen van de pensioentoezegging moet de kostendekkende premie worden verhoogd, rekening houdend met de geformuleerde ambitie en afgesproken wijze van financieren. De kostendekkende premie moet worden vastgesteld op basis van sterftegrondslagen die ook voor de voorziening pensioenverplichtingen worden gehanteerd. Voor het vaststellen van de zuiver kostendekkende premie wordt de actuele marktrente (rentetermijnstructuur) gehanteerd.

zuigdistributiesysteem
Een systeem voor het aanvullen van veemvoorraden waarbij de besluiten om opnieuw te bevoorraden in het veem zelf worden genomen.

zuigen
Productiebewerkingen in een situatie waarbij op klantenorders wordt gefabriceerd.

zwarte circuit
Economische activiteiten waar niks van op papier wordt gezet en geen belasting over wordt afgedragen.

zwak bureaucratisch regelkringsysteem
Een besturingssysteem waarbij het topmanagement meer op afstand van de bedrijfseenheid staat. De informatiestroom naar het topmanagement is hierbij meer gericht op financiële informatie. Daarnaast worden er ex ante min of meer gedetailleerde afspraken gemaakt over activiteiten en middelen, zoals tijdigheid en kwaliteit van dienstverlening. Er wordt gebruik gemaakt van een taakstellend kostenbudget, dat na afloop van de budgetperiode beloond of bestraft kan worden. Binnen de budgetperiode heeft de bedrijfseenheid echter enige vrijheid binnen de vastgestelde budgetkaders.

zwarte markt
Een handelsplatform voor illegale handelstransacties. De handel kan illegaal zijn om uiteenlopende redenen: zo kan het gaan om handelswaar die verboden is of om elementen aan de transactie of de verdere afwikkeling ervan die niet volgens de wet zijn.

zwarte lijst
Een lijst met daarop mensen of organisaties tegen wie men bezwaren heeft en die men daarom negatief wil sanctioneren, bijvoorbeeld door hen geen baan of geen opdracht meer te geven, of niet meer te beleveren.

zwart merk
Een type goed waar consumenten geen merkenvoorkeur voor ontwikkelen.

zwakte
Gebreken, beperkingen of mankementen van een organisatie die nadelig zijn voor het nastreven van haar doelstellingen.

zware gebruikers
Gebruikers die van een bepaald goed meer dan gemiddeld gebruiken.

zwarte band
Iemand die geschoold is in de 'Six Sigma' kwaliteitsmethode en die op dat vlak als expert geldt.

zwarte vrijdag
Scherpe daling van de koersen op financiële markten. De eerste zwarte vrijdag was 24 september 1869 toen speculanten paniek op de beurs veroorzaakten met een depressie als gevolg.

zware industrie
Traditionele industrie, zoals staalindustrie, scheepsbouw, mijnindustrie en dergelijke waar zware lichamelijke arbeid werd verricht.

zwart water
Zwart water is afvalwater verontreinigd met faecaliën, dus afkomstig van toilet. Na enige tijd kleurt dit water zwart van kleur. Zie ook grijs water.

a posteriori
Achteraf beschouwd.

a-specificiteit
A-specificiteit is een betrouwbaarheidsscore waarbij de onderzoeker bij één object twee keer een meting verricht met hetzelfde meetinstrument.

A4 projectmanagement
A4 Projectmanagement is een methode voor het managen van projecten die eenvoudig is en uitgaat van een 4-slag. De beschrijving van A4-Projectmanagement is geschreven door Gerard Bakker en gereviseerd en geautoriseerd door René Hombergen, auteur van de boeken over A4-Projectmanagement

a/b/c/d-indeling
Bekende indeling in soclale klassen die wordt gebruikt bij marktonderzoek: A. welgestelden; B. middengroep; C. minder welgestelden; D. minst welgestelden.

a la baisse
Beursterm voor een periode van dalende beurskoersen.

a la hausse
Beursterm voor een periode van stijgende beurskoersen.

a priori
Bijwoordelijke uitdrukking van tevoren, vooruit, zonder het gezien, ervaren of onderzocht te hebben.

A3 jaarplan
De voorgenomen doelstellingen (op basis van prestatie-indicatoren) en acties, geordend op basis van het EFQM Excellence Model, voor de planperiode, op één A3-papierformaat. De resultaten en acties zijn geselecteerd vanuit de missie, visie en succesbepalende factoren voor de planperiode.

A aandelen
Dit zijn aandelen op de Chinese handelsmarkten genoteerd in Chinese yuan. Daarnaast bevat de Chinese handelsmarkten B-aandelen welke zijn genoteerd in in dollars.

a fortiori analyse
Een analysetechniek om een favoriete beslissing nog eens te beoordelen, door ze nogmaals te vergelijken met de alternatieve mogelijkheden, die daarbij zo gunstig mogelijk worden voorgesteld.

A-artikel
Een artikel waar veel vraag naar is en dat vlot verkoopt.

A3-methodiek
Een benadering van het planning & control proces in organisaties, bestaande uit drie peilers: het A3 jaarplan; het A3 managementgesprek over de voortgang; en A3 digitaal, de digitale ondersteuning van de informatievoorziening voor het A3 managementgesprek. De methode beoogt de effectiviteit van planning & control van organisaties in transitie te versterken.

A3 digitaal
Een digitale interactieve ondersteuning van de A3 methodiek voor voornamelijk de synchronisatie van de managementinformatie met het A3 jaarplan.

A-merk
Een merk van een hoge (de hoogste) kwaliteit en dat bij bijna iedereen bekend is.

a priori statement
Een stelling waarvan niet te bewijzen valt of ze waar is of niet, maar waarvan men op basis van een logische redenering uitgaat dat ze waar moet zijn.

a-typisch gedrag
Gedrag dat afwijkt van wat normaal is.

A3 managementgesprek
Gesprek met een vooraf voorbereide en vastgestelde agenda tussen leidinggevenden of medewerkers over de voortgang van het A3 jaarplan.

a la baisse gaan
Handelen met als uitgangspunt een dalende markt.

a la hausse gaan
Handelen met als uitgangspunt een stijgende markt.

A3 rapport
Het A3-rapport werd ontwikkeld in de Toyota-omgeving. Het is een rapport op een A3-formaat blad papier (vandaar de naam) dat gebruikt wordt in productieomgevingen om fouten uit te bannen.

a-nummer
Het A-nummer (Administratief Nummer) is een persoonsnummer dat in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) wordt gebruikt. Het is een nummer dat sommige overheidsinstellingen net als het burgerservicenummer mogen gebruiken voor de uitwisseling van gegevens. Het A-nummer mag alleen worden gebruikt voor de uitwisseling van GBA-gegevens.

a pari
Tegen nominale waarde.

B-aandelen
Dit zijn aandelen op de Chinese handelsmarkten genoteerd in Dollars. Daarnaast bevat de Chinese handelsmarkten A-aandelen welke zijn genoteerd in Chinese yuan.

B-merk
Een merk van goede kwaliteit, dat goedkoper wordt aangeboden, omdat het minder bekend is en minder hoog aangeschreven staat dan een A-merk.

b2c
Transacties tussen bedrijven en consumenten.

b2b
Transacties waarbij geen consument betrokken is. Het gaat om transacties tussen bedrijven onderling.

C level executive
'Chief'- posities (hoegere functies) in een organisatie, waarvan de afkorting met een 'C' begint, zoals CEO, CFO, COO, e.d..

c-commerce
De 'c' komt uit het Engels en staat voor 'collaborate'= samenwerken. Het betreft het ontwikkelen en in stand houden van platforms van economische samenwerking, zoals gemeenschappelijke ontwikkeling, inkoop productie, e.d. Voorbeeld: in de oorspronkelijke DAF-fabrieken te Born werden auto's gefabriceerd van Mitsubishi en Volvo.

C-merk
Een merk met een relatief lage prijs en dito kwaliteit.

c-designership
Het samenwerken van bedrijven op het vlak van productontwerp.

e-mail addres
Adres van de e-mail postbus van een persoon of organisatie.

e-waste
Afval dat ontstaat als gevolg van het afdanken van elektronische apparatuur. Dit type afval is bijzonder vervuilend omdat het giftige stoffen bevat die een gevaar zijn voor mens, natuur en milieu.