KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

snelweg
Wordt gebruikt voor doorgaande wegen voor het snelverkeer tussen steden. Dikwijls worden deze wegen zo aangelegd dat de gebruikers van het landschappelijk schoon kunnen genieten

snavelkoplijst
Wordt gebruikt voor lijstwerk waarin koppen van dieren of mensenhoofden die een geronde lijst vastbijten het ornamentele motief vormen. Gebruik voor hoeklijsten met een hangend vooraanzicht de term 'beak moldings'

snelweg
Sporen of wegen voor snelverkeer, bijvoorbeeld wegen voor paarden of motorvoertuigen die bedekt zijn met asfalt of ander materiaal, die waar mogelijk vlak en recht zijn

snufjes
Verwijst naar kleine producten die een decoratieve of verstrooiende functie hebben, en die hoofdzakelijk zijn bedoeld voor privégebruik of huishoudelijk gebruik. Kenmerk is meestal dat ze een geringe gebruikswaarde hebben en dat hun aantrekkingskracht voornamelijk te danken is aan het feit dat het ontwerp 'nieuw' is

snorrebot
Aërofonen bestaande uit een spatelvormig stuk hout, been, steen dat aan een koord is gebonden, geluid producerend wanneer ze door de bespeler aan het vrije uiteinde van het koord door de lucht worden rondgedraaid

snede dubbel verdekt schilderen
De techniek waarbij twee afzonderlijke afbeeldingen op de voorrand van een boek worden geschilderd, één met de vellen naar de ene kant uitgespreid, de andere met de vellen naar de andere kant uitgespreid, zodat de twee afbeeldingen los van elkaar te zien zijn

snoepgoed
Etenswaren gemaakt van suiker of andere zoete eetbare stoffen, vaak verrijkt en gevarieerd met kleurstoffen, smaakstoffen zoals chocola en vullingen zoals vruchten of noten, en vervaardigd in allerlei vormen

sneeuwschoen
Voorwerpen waarmee de drager over diepe sneeuw kan lopen zonder erin weg te zakken; bestaan meestal uit bespannen, lichte, racketvormige frames en onder de voeten van de drager worden gebonden

snaar
Draden van ingewanden, metaal of zijde bedekt met draad, die zijn uitgestrekt over dat vel van een trommel waarop niet wordt geslagen, zo gespannen dat het een felle, heldere toon aan de trommel geeft

snacktafel
Benaming die meestal wordt gebruikt voor kleine, draagbare tafels waarop eten of drinken voor één persoon kan staan

snuisterijen
Verwijst naar kleine ornamenten, meestal opzichtige goedkope sieraden of andere artikelen die zijn bedoeld om zichzelf mee te verfraaien of op kleding te bevestigen

snaar
Een bepaalde lengte van ieder materiaal dat een muzikaal geluid kan produceren wanneer het is gespannen en getokkeld, gebogen, geslagen of op een andere manier in beweging wordt gebracht. Gebruikelijke materialen zijn ingewanden, zijde, metaaldraad, nylon, palmvezel en plastic

snaarinstrumenten
Geluidsmiddelen die geluid produceren door middel van trillende snaren die tussen vaste punten zijn gespannen

snap case
Gereedschap met een veer, dat wordt gebruikt in plaats van een ponteerstaaf om een glazen voorwerp vast te houden tijdens het afwerken

snap-matchlock
Lontsloten waarbij een haan (of serpentijn), die de lont vasthoudt, door een veer in de kruitpan wordt gedrukt. Geen Nederlands equivalent. Zie 'lontsloten'

snauw
Te gebruiken voor brikken met een bezaan met gaffeltuig, een gaffelzeil, aan een kleine hulpmast vlak achter de grote mast, de druil

sneeuwbelasting
De veranderlijke belasting die is toegestaan in lokale bouwvoorschriften bij het ontwerpen van daken in gebieden waar regelmatig sneeuwval voorkomt

sneeuwpak
Een- of tweedelige kinderkledingstukken voor buitenshuis bij koud weer, vaak een dik gevoerde broek en jas. Gebruik skipakken voor kleding die gedragen wordt tijdens deze sportieve activiteit

sneeuwvlok
Te gebruiken voor decoratieve motieven gebaseerd op de zeshoekige kristalstructuur van sneeuwvlokken

snelrailvervoersysteem
Systemen die zware railvervoerdiensten bieden die meestal voorrang hebben en zijn gescheiden van andere verkeerssystemen, meestal binnen een stedelijke context en met treinen die bestaan uit meerdere stellen die op elektriciteit werken en grote hoeveelheden passagiers vervoeren

snijplank
Planken die van hout, plastic of ander synthetisch materiaal zijn gemaakt en die bij het snijden van voedsel als ondergrond worden gebruikt

snoeimes
Snijgereedschap bestaande uit een zwaar lemmet met haakvormig uiteinde en een handvat dat wordt gebruikt om te snoeien, dicht struikgewas te verwijderen en heggen te onderhouden

snellijmtangen
Lange staafvormige klemmen van hout of metaal met een verstelbaar eindstuk aan het ene uiteinde en een schroefbaar eindstuk aan het andere

snorband
band die 's nachts over een gestreken snor wordt gebonden om aan de punten een opwaartse richting te geven

snotlappen
Stukken stof, meestal vierkant, van verschillende afmetingen en materialen, die worden meegenomen als gebruiksvoorwerp of als kostuumaccessoire

soemak
Geweven tapijten uit de Kaukasus waarvan het patroon wordt gevormd door aanvullende inslagwikkelingen

soeverein
Britse gouden munten die oorspronkelijk een waarde hadden van 20 shilling of 1 pond sterling en die voor het eerst in 1489 werden uitgegeven. Vanaf de 16e eeuw werden ook versies van 21 en van 30 shilling uitgegeven

soft
Verwijst naar de periode van de eerste verspreiding van de pottenbakkerij in Perzië, waarin het aardewerk wordt vermengd met plantaardig materiaal, en bij een lage temperatuur wordt gebakken

sofabed
Sofa's die in bedden kunnen worden veranderd

solarizatie
Toonomkering in foto's, veroorzaakt door een zeer grote mate van overbelichting van fotografische emulsie. Echte solarisatie treedt zelden op in moderne emulsies en wordt het vaakst aangetroffen in vroege daguerreotypen. Gebruik 'Sabattiereffect' voor het vergelijkbare effect dat optreedt bij blootstelling van emulsies aan helder licht tijdens ontwikkeling in plaats van op het moment van camerabelichting

sousafoon
Bastuba's met wijd uitlopende, demontabele klankbeker en een buizenstel dat de bespeler omringt

sona's
Schalmeien van hout met een wijd uitlopende metalen klankbeker, zeven vingergaten aan de voorkant, één duimgat aan de achterkant en een pirouette; afkomstig uit Centraal-Azië, voor de 16e eeuw geïntroduceerd in China

solio papier
Daglichtpapier van gelatine-emulsiechloride dat in 1892 door Eastman Kodak Co. werd ontwikkeld voor gebruik door amateurs. Dit papier werd gaandeweg verbeterd en was het meest succesvolle papier in zijn soort. Het was op sommige plekken verkrijgen tot laat in de jaren 60 van de twintigste eeuw, ten minste twee decennia nadat men was gestopt met het fabriceren van alle overige vergelijkbare papiersoorten

sotto in su
Italiaanse term die letterlijk 'van beneden naar boven toe' betekent en die verwijst naar het toepassen van verkorting, meestal in de tweedimensionale kunst, om een realistisch effect te bereiken in de weergave van architectonische elementen en van figuren en objecten die vanaf een lager standpunt dan het kunstwerk zelf worden beschouwd, en dus niet vanuit een positie recht tegenover het kunstwerk. De term wordt soms ook gebruikt om te verwijzen naar Oud-Romeinse muurschilderingen, maar wordt vooral gebruikt voor westerse kunst uit de renaissance en later. Meestal verwijst de term dan naar plafondschilderingen, wandschilderingen hoog op een muur en andere schilderijen of bas-reliëfs die van onderaf moeten worden bekeken. Sommige 'di sotto in su'-afbeeldingen zijn getekend vanuit een 'kikkerperspectief' of 'wormperspectief', waarbij het de bedoeling is dat de beschouwer vanuit een liggende houding op de vloer omhoog kijkt

So
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Uganda leeft

Somono
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Mali leeft en een subgroep van de Barmana vormt

Soricomorpha
Orde van 3 families met ongeveer 370 soorten spitsmuizen, mollen en verwante dieren. Mollen (familie Talpidae) classificeert men soms met egels onder de familie Erinaceomorpha. Nu beschouwt men de orde vaak als een biologische clade binnen de klasse der zoogdieren, omdat de leden ervan blijkbaar parafyletisch zijn (dat wil zeggen: ze vormen een taxonomische groep die niet alle afstammelingen van een oertaxon bevatten)

soldier arche
Wordt gebruikt voor vlakke bogen van baksteen, waarbij de bakstenen met hun lange kant verticaal zijn geplaatst

Song
Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 960 en 1279 n. Chr. Het was een overgangsperiode met tal van maatschappelijke, economische en kunstzinnige vernieuwingen; met name in allerlei kunstvormen werd een onovertroffen graad van verfijning bereikt. Er was een maatschappelijke ontwikkeling gaande waarbij de aristocraten geleidelijk hun macht verloren aan de gegoede burgerij, hetgeen ertoe leidde dat de heersende klasse zijn machtspositie probeerde te versterken. Zo bevorderden de keizers het verbeelden van thema's die de legitieme status en stabiliteit van de dynastie moesten uitdrukken. De Song-keizers behoorden tot de meest verlichte heersers van China, en vaak waren ze zelf verdienstelijk kunstenaar. Aangezien de Song-keizers minder macht bezaten dan hun voorgangers uit de Han- en Tang-dynastie en zij bovendien een wankele vrede met vijandige buurlanden in stand moesten houden, is de kunst uit deze periode introspectief van aard. De Song-periode is vooral bekend om de landschapsschilderingen, hoewel ook de keramiek, beeldhouwkunst en architectuur een bloeiperiode beleefden. In de beeldhouwkunst werd steen vaak vervangen door klei en hout, materialen die zachtere, levensechtere figuren mogelijk maakten. Een opvallend kenmerk van de Song-architectuur is de langwerpige, slanke vormentaal, met gebogen daken en een duidelijk herkenbare Song-spits. Tijdens deze periode werden de pagodes aanvankelijk opgetrokken uit metselwerk. De stijl en periode kunnen worden onderverdeeld in Noordelijke Song, van 960 tot 1127, en Zuidelijke Song, van 1127 tot 1279

soda fountain
Wordt gebruikt voor restaurants met toonbanken waaraan frisdrank, ijs en lichte maaltijden worden geserveerd; kan ook worden gebruikt om het apparaat aan te duiden dat inschenkt of de toonbank zelf, vooral wanneer deze als vaste voorzieningen zijn geplaatst in commerciële gebouwen zoals warenhuizen

sopraan blokfluit
De sopraanblokfluit is het meest bekende type blokfluit en wordt veel in het (muziek)onderwijs gebruikt. De sopraanblokfluit produceert een hoger geluid dan de altblokfluit en is gestemd in C. Het is een octaverend instrument: het klinkt een octaaf hoger

solarisatie
De verandering van de lichttransmissie-eigenschappen van glas als gevolg van langdurige blootstelling aan zichtbaar of ultraviolet licht. Aantasting kan blijken uit een verandering van de kleur van het glas, doordat licht een reactie veroorzaakt tussen ijzer en mangaanoxiden in het glas. Deze onomkeerbare verandering kan een diepe paarse kleur zijn, maar is vaker een subtiele kleurverandering in roze, violet of geel. Gesolariseerd glas heeft meestal een kleur variërend van roze tot violet, omdat het mangaan bevat. In elk geval sinds de 2de eeuw voor Christus is mangaan gebruikt als een ontkleuringsmiddel voor glas, om de groenachtige tint als gevolg van ijzersporen te verminderen. Als mangaan echter wordt blootgesteld aan ultraviolet licht kan foto-oxidatie ontstaan, waardoor mangaandioxide wordt gevormd die violet van kleur is. Sinds de 20ste eeuw worden selenium en cerium ook gebruikt als bleekmiddelen, die bij foto-oxidatie een gele tot gouden tint afgeven

soumide
Dempers opgenomen in het pianomechaniek, die bestaan uit met vilt beklede blokken, die op de snaren liggen om ze stil te houden behalve wanneer hun toets wordt ingedrukt of wanneer de hele set wordt opgelicht door een pedaal

Solanales
Orde van 5 families, 165 genera en meer dan 4000 soorten bloeiende planten

soliums
Stevige stoelen met een hoge rugleuning en solide armleuningen die in Romeinse huizen en publieke ruimtes werden gebruikt of stoelen met dezelfde vorm. De zitting was verhoogd, waardoor een voetenbank nodig was. Soliums stonden in het atrium en werden gebruikt door de heer des huizes wanneer hij gasten of klanten ontving. Goden en koningen worden in de kunst vaak zittend in dergelijke stoelen afgebeeld

sombrero's
Hoeden met een hoge bol, van vilt of stro met een zeer brede rand die meestal aan de zijkanten is opgerold. Worden vooral in het zuidwesten van Amerika en in Mexico gedragen

sociaal antropoloog
Antropologen die de menselijke culturen bestuderen, vooral met betrekking tot de sociale structuur, taal, wetten, politiek, religie, toverij, kunst en technologie

soumak
Tapisserietechniek waarbij de inslagdraden, die de motieven definiëren, langs de achterzijde van de stof hangen

sociaal werker
Personen die zich beroepsmatig of als vrijwilliger bezighouden met maatschappelijke dienstverlening en zich richten op gezins- of maatschappelijke problemen die bijvoorbeeld ontstaan als gevolg van armoede, geestelijke of fysieke handicaps, of onaangepastheid

sociale beweging
Collectieve actie die wordt ondernomen door al dan niet formeel georganiseerde mensen, met als doel een bepaald aspect van maatschappelijke verandering in een samenleving te bevorderen of tegen te houden

sociaaldemocratie
Politieke ideologie die een geleidelijke overgang naar een socialistische samenleving bepleit via het democratische proces. De beweging, oorspronkelijk een vorm van marxisme, begon in 1869 met de oprichting van de Duitse Sociaal-Democratische Arbeiderspartij, die uiteindelijk heeft geleid tot de Sociaal-Democratische Partij van Duitsland. De bijbehorende filosofie evolueerde en verwierp uiteindelijk militarisme, totalitarisme en revolutie als methoden van politieke verandering. Een belangrijk pleitbezorger van de sociaaldemocratie was de theoreticus Eduard Bernstein, die zich afkeerde van Marx en Engels en in tegenstelling tot hen stelde dat de democratie moest worden omarmd teneinde socialistische veranderingen door te voeren. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen in verscheidene landen sociaaldemocratische regeringen aan de macht, onder meer in West-Duitsland en Zweden

soldatenbarakken
Wordt gebruikt voor gebouwen of groepen gebouwen die zijn opgetrokken als eenvoudige woonplaatsen, vaak tijdelijk, voor groepen soldaten of arbeiders

Soto
Verwijst naar een van de twee hoofdstromingen van het zenboeddhisme. Het stond in China bekend als Tsao-tung en werd vandaar door Dogen naar Japan gebracht in 1227. Anders dan Rinzai doceert Soto een vorm van stil en zittend mediteren waarbij verlichting een geleidelijk proces is. In zijn 'Shobogenzo' bepleit Dogen een combinatie van gezeten meditatie (zazen), dagelijkse arbeid, discipline en het gebruik van koans. Dogen schreef ook een praktische handleiding voor gezeten meditatie over de vijf fasen van de zazen, culminerend in de eenwording van werkelijkheid en individu. Soto sprak de lagere samoerai en de armere boeren aan als methode van zelfbeheersing. Soto is populairder geworden dan Rinzai, deels omdat het begrafenisvormen uit de Pure Land-traditie heeft overgenomen

sonnetten
Gedicht van veertien regels met tien lettergrepen, vaak met een rijmschema. Men denkt dat het sonnet oorspronkelijk uit Italië komt. De eerste sonnetten verschenen in de dertiende eeuw op Sicilië. Daarna verspreidden ze zich naar Toscane, waar Petrarca de vorm perfectioneerde in zijn Canzioniere, een serie van 317 sonnetten voor zijn geïdealiseerde geliefde Laura. Het petrarkische sonnet is historisch gezien het meest gebruikte sonnet, hoewel het shakespearesonnet (drie kwatrijnen en twee slotregels met gepaard rijm) ook veel voorkomt

soundtracks
Het geluidsdeel van een film of video-opname, in de vorm van een optische of magnetische band langs de rand van de archieffilm of videoband, waarop de dialoog, muziek of geluidseffecten zijn opgenomen

sofa
Lange, beklede zitbanken met een rugleuning en twee armleuningen; worden hoofdzakelijk gebruikt om op te zitten en niet om op te liggen. Te onderscheiden van 'rustbanken (sofa's)', die een ruggensteun aan één kant hebben en die voornamelijk worden gebruikt om op te liggen en niet om op te zitten. Tussen de termen 'bank' en 'sofa' wordt tegenwoordig vrijwel geen onderscheid gemaakt, maar er is wel degelijk een verschil: een sofa is meestal volledig bekleed

softbalveld
Te gebruiken voor het volledige speelveld waarop softbal wordt gespeeld

Soussia
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de Shluh-Berbers uit het Westelijke Atlas-gebergte (Marokko)

soda spoon
Een historische term voor een soort lepel met een lang handvat en een ronde schep. Dit was een gepatenteerd artikel aan het eind van de 19e eeuw

sociaal conflict
De theorie die diverse aspecten beschrijft van sociale ineenstorting met betrekking tot individuen, groepen of sociale klassen

sociable
Vierwielige plezierrijtuigen met twee of drie banken die elk plaats bieden aan twee of drie passagiers, met of zonder deuren, al of niet met een aparte bok en soms open of met een half of opvouwbaar dak; populair in de eerste helft van de 19e eeuw

sociale klas
Lagen in de bevolking onderscheiden door mate van rijkdom of voorrechten, het soort werk, de levenswijze, of andere sociale, economische of culturele factoren

sociale media
Verwijst naar via het World Wide Web toegankelijke middelen, meestal een combinatie van software en databases, die blijvende computerondersteunde relaties mogelijk maken via onder meer sociale netwerken, blogs, wiki's en folksonomie

soefisme
Verwijst naar de tak van de islam die is gebaseerd op het beginsel dat goddelijke liefde en kennis kunnen worden verworven door een rechtstreeks persoonlijk verbond aan te gaan met Allah. Deze tak wordt gekenmerkt door een aversie tegen traditionele theologische wetten en redeneringen. In plaats daarvan hanteren ze een voorkeur voor een systeem van antithetische categorieën om te komen tot een synthese van het uitwendige en het innerlijke hebben ze orden van derwisjen gesticht die streven naar het bereiken van een bepaalde spirituele extase en passen ze de spirituele techniek van het reciteren (dhikr) toe, waarbij zinnen uit de Koran worden gereciteerd. Deze tak staat ook bekend om de popularisering van mystieke liefdespoëzie in het Perzisch, Turks en Oerdoe

Soekot
Het joodse dankfeest dat in september of oktober (15-21 tisjri) wordt gevierd. Het Loofhuttenfeest is een van de drie joodse pelgrimsfeesten. In bijbelse tijden was het feest verbonden met het landbouwseizoen. Volgens de door Leviticus (23:42) gevestigde traditie worden in huizen, tuinen en synagogen 'stalletjes' of tijdelijke schuilhutten gebouwd ter herinnering aan de hutten die de Israëlieten bewoonden na hun vertrek uit Egypte

soenna
Verwijst naar de tak van de islam die in het algemeen wordt beschouwd als de grootste en meest traditionalistische islamitische sekte. Deze tak van de islam is gebaseerd op de erkenning van een theocratische staat als een aards, tijdelijk rijk voor Allah. Het religieuze leiderschap wordt hierbij bepaald door hedendaagse politieke werkelijkheden, en is enkel het resultaat van een benoeming en niet gebaseerd op persoonlijke afkomst. De soennadoctrine omvat veel gebruiken en rituelen die niet in de Koran staan, maar zich in de loop van de geschiedenis hebben ontwikkeld

soep-opscheplepels
Tafelgerei voor het opdienen van soep, voor het overbrengen van de soep van terrine naar soepborden; komvormige schep aan een steel; gaat soms samen met een terrine of ze maken deel uit van een bestekcassette

solarium
Ruimten, open, halfopen of met glas, bedoeld om een maximale hoeveelheid zonlicht op te vangen

soldeerbout
Hete, ijzeren voorwerpen die door loodgieters worden gebruikt voor het afwerken van gesoldeerde verbindingen. De Engelse benaming is ook van toepassing op gereedschap dat wordt gebruikt voor het snijden van glas

soldeergelast
Lasmethode waarbij een al dan niet holle hoeklas, een pluglas of een zittinglas wordt gemaakt met behulp van een niet-ijzerhoudend lasmetaal dat een smeltpunt heeft dat beneden dat van het basismetaal ligt

solerets
Harnasonderdelen voor de voet, vanaf de Middeleeuwen tot de 16e eeuw voorkomend in verschillende vormen binnen Europa, opgebouwd uit maliën of platen die de enkel omsluiten en harnasplaatjes die de voet bedekken, met een teenkap van plaat. Sommige soorten hadden een afneembare lange punt als teenkap

sondeertoestel
Diverse mechanische instrumenten die worden gebruikt om de diepte van water te meten en die meestal betaan uit een spoel draad en een apparaat om gegevens mee vast te leggen

soortelijk gewicht-meters
Instrumenten, machines en andere toestellen die worden gebruikt bij het vaststellen van de hoeveelheid kracht die de zwaartekracht uitgeoefent op een voorwerp of een stof, of de hoeveelheid kracht die nodig is om een voorwerp of stof te dragen

Sorghum
Genus van ongeveer 25 soorten grove grassen die 2 meter hoog worden, vele met rood- tot paarszwarte pluimen. Men verbouwt deze grassen wereldwijd als voedsel en veevoer, maar sommige soorten zijn niet veredeld en zijn een vervelend onkruid voor de landbouw. De soorten uit dit genus komen voor in gematigde tot tropische gebieden in de hele wereld

sorties de bal
Enkellange of driekwartjassen, meestal vervaardigd van verfijnde stoffen, gedragen bij formele of semiformele gelegenheden; vooral populair aan het begin van de 20e eeuw

sourdelines
In de vroege 17de eeuw uitgevonden doedelzakken, vaak aangeduid als Italiaanse musettes. De complexe pijpen werden aangeblazen met een blaasbalg en hadden vier afzonderlijke schalmeien, waarvan twee gedeeltelijk met kleppen en twee volledig met kleppen, zodat de gebruiker vierstemmige muziek kon voortbrengen

souvenir
Te gebruiken voor toeristische aandenkens, gebonden aan een plaats, gewoonlijk in massaproductie vervaardigd. Gebruik 'aandenkens' voor objecten die speciaal vervaardigd zijn ter herdenking van een bepaalde persoon of gebeurtenis

solophone
Snaarinstrumenten, vleugelvormig, met een toets langs de linkerkant en 2 snaren die verkortbaar zijn door middel van knopjes; bespeeld met een strijkstok

softbal
De ballen die worden gebruikt bij het spelen van softbal, meestal bolvormig, groter en zachter dan honkballen, opgebouwd uit een kern van gewonden touw waar kapok omheen is gewikkeld en overtrokken met leer met gladde naden

sociale dienst
Te gebruiken voor georganiseerde hulp die overheidsinstanties of particuliere instellingen aan leden van de bevolking bieden. Gebruik 'openbare diensten' voor blijvend essentiële voorzieningen die de overheid verzorgt en die direct in verband staan met de bescherming en het onderhoud van levens en eigendommen van de inwoners van een gemeenschap

sokophouder
Kousenbanden voor mannen, zoals gedragen in het Verenigd Koninkrijk

soffiet
De onderkant van een deel van een gebouw (zoals een overstek, plafond, trap, bovenlijst of entablement)

sotadeaanse kantharoi
Een type kantharoi dat een variant is van type D en is genoemd naar de pottenbakker Sotades

spiritualisten
Aanhangers van het spiritualisme of personen die daarin geloven

speksteen
Een zeer zachte steen die voornamelijk uit gehydrateerd magnesium silicaat bestaat. Het is gemakkelijk te bewerken en wordt al sinds de oudheid voor reliëfs gebruikt. Het is meestal wit, grijsachtig groen, bruin of in zeldzame gevallen, rood of zwart. De stenen werden gesneden voor kommen, dozen en kleine objecten zoals beeldjes, kralen, zegels, amuletten en scarabeeën. In de moderne constructie wordt het gebruikt voor laboratoriumgootstenen, aanrechtbladen, en elektrische panelen. Inheemse speksteen is zo zacht dat het kan worden bekrast met een vingernagel, maar verhitten resulteert in uitdroging en verharding van de steen. Sommige oude speksteen gravures werden vervolgens geglazuurd en daarna verhit, waarbij het mineraal enstatiet ontstaat, wat hard genoeg is om glass te krassen

spantenramen
Tekeningen met eindaanzichten van schepen, waarop welving op bepaalde punten langszij het schip staat aangegeven. Gebruik 'lijnentekeningen' als deze voorkomt met en met een plattegrond in halve breedte en zeegplattegronden

spaarvarken
Spaarpotten in de vorm van een varken, meestal van aardewerk, op allerlei wijzen gedecoreerd

spinde
Middeleeuwse benaming voor in de muur uitgespaarde wandkasten of opbergruimten die door deuren zijn afgesloten. Ze dienden als vergaarplaats voor levensmiddelen die als aalmoezen werden weggegeven. De benaming bleef voornamelijk in gebruik voor aumbries die in de muur waren uitgespaard of aan de muur hingen nabij het altaar in een kerk waarin gewijde voorwerpen werden bewaard. Gebruik 'wandkasten' voor soortgelijke, met deuren afgesloten kasten van na de 17e eeuw

splinters
Kleine stukjes glas, aardewerk, steen of ander bros materiaal met een scherpe of ruwe rand

springteugel
Hulpteugels waarvan één uiteinde onder de buik wordt vastgemaakt en het andere aan de neus- of keelriem. Wordt gebruikt om springpaarden of lastige paarden onder controle te houden en houdt het hoofd van het paard in de juiste positie zonder dat de ruiter aan de teugels moet komen

Spanish brown
Variabele roodachtig oranje kleuren die lijken op de kleur van het pigment Spanish brown, een aardpigment

spankabelconstructie
Kabelskeletten die gebruik maken van verticale of hellende compressiemasten, waarvan kabels zijn gespannen naar kritieke punten of naar horizontaal overspannende of vrijdragende delen

spectrum red
Variabele rode kleuren die lijken op de kleuren rood in het spectrum, een kleurenband die wordt verkregen door de ontbinding van een lichtstraal door een glazen prisma of een buigingsrooster

spleetsluiter
Sluiter die zich bij het beeldvlak bevindt in plaats van bij de lens. Gewoonlijk bestaan spleetsluiters uit een dubbel sluitergordijn van doek of metaal waarmee spleten kunnen worden gevormd met een variabele breedte die correspondeert met de belichtingstijd. De gordijnen worden onder spanning gehouden tot het moment van de belichting: het moment waarop de spleet over de film wordt getrokken waardoor er licht op kan vallen

Spaanse voet
Voeten waarvan de krul naar onderen draait, in de richting van de achterkant. Vooral populair in de tweede helft van de 17e eeuw

sportvliegtuigen
Meestal zelfgebouwde lichte of ultralichte burgerluchtvaartuigen die over het algemeen worden gebruikt voor sport, recreatie of luchtacrobatiek

spalliere
Verwijst naar geschilderde muurpanelen, meestal naar een bepaald soort geschilderd paneel dat in de 15de eeuw en de vroege 16de eeuw werd geproduceerd in Toscane. Tegenwoordig zijn ze meestal verwijderd van hun oorspronkelijke locatie en worden ze gekenmerkt door hun grootte en vorm. Hun lengte is twee tot drie keer groter dan hun hoogte en ze zijn groter en naar verhouding hoger dan cassone-panelen. De term betekende oorspronkelijk 'ruggensteun (voor meubelstuk)' en verwees naar decoratieve panelen op hoofd- en schouderhoogte in lambriseringen boven de ruggensteun van een meubelstuk zoals een cassone, bed of een bank met een hoge rug, met een kist onder de zitting die eveneens fungeerde als een smal bed (een 'lettuccio'). Het kan ook verwijzen naar paneelschilderingen die als integraal onderdeel van de beschotten in de muur waren aangebracht. Ze zijn vaak te onderscheiden van 'kroonlijstschilderijen', die hoger in de muur in een fries boven de houten kroonlijstlatten waren aangebracht, waardoor ze een apart register vormden tussen de houten lambrisering en de kale muur direct onder het plafond. Omdat het onderscheid niet meer duidelijk is nadat het paneel is verwijderd, wordt de term 'spalliere' vaak voor beide vormen gebruikt

splitveren
Halfronde metalen, pinvormige strips waarvan de uiteinden uiteengebogen kunnen worden nadat ze in een groef of gat zijn geplaatst

springveer
Veerkrachtige voorwerpen, vaak spiraalvormig gewonden metalen stroken of draden, die hun vorm terugkrijgen nadat ze zijn samengedrukt, gebogen of uitgerekt

sprue cutter
Snijwerktuigen die worden gebruikt om de overtollige gietlopen van gesmolten metaal af te knippen nadat de gietvorm is verwijderd