KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

beeldarchief
Instellingen, gewoonlijk deel uitmakend van grotere bibliotheken, archieven of collecties, die collecties van foto's en soms ander visueel materiaal in verschillende vormen en op verschillende media in bezit hebben of onderhouden

beeldbank
Verzamelingen, gewoonlijk deel uitmakend van grotere bibliotheken, archieven of collecties, die bestaan uit visueel materiaal in verschillende vormen en op verschillende media

beschaving
In het algemeen een relatief hoog niveau van culturele en technologische ontwikkeling in de menselijke samenleving. In specifieke zin heeft deze term betrekking op het stadium van de culturele ontwikkeling waarin geschriften ontstaan en geschreven archieven worden bijgehouden

bewaarplaats
Verwijst naar kamers, ruimten, gebouwen, vaten, houders of andere fysieke plaatsen waar kunstwerken, specimens, curiosa, archieven, documenten, boeken of andere zaken zijn ondergebracht of opgeslagen. Binnen de context van kunstmusea is vaak sprake van overlapping van de term met 'bewaarplaatsen (instellingen)'

bed molding
Wordt gebruikt voor kleine waterslaglijsten die in de Klassieke architectuur onder de (druip)lijst en boven het fries zijn gesitueerd en voor afgeleiden hiervan, en voor lijstwerk dat onder een overhangend, horizontaal oppervlak is te vinden, zoals onder dakranden

betonnen plaat
Vlakke platen gemaakt van beton die in de architectuur worden gebruikt als structuurelementen

bedelarmband
Armbanden van metalen schakeltjes waaraan bedeltjes of bijous zijn vastgemaakt; ze worden vaak aangeschaft bij wijze van souvenir of aandenken

beddengoed
Textilia waarmee bedden worden opgemaakt

beddenpan
Voorwerpen om een bed te verwarmen. Traditioneel verwijst de term naar een gesloten pan aan een steel waarin men hete kolen stopte

bedieningspaneel
Assemblages van systematisch gerangschikte toetsen waarmee een machine wordt bediend

Belgisch zwart marmer
Een compact, hard marmer uit België, dat wordt beschouwd als het beste zwarte marmer voor beeldhouwen, vanwege de diepe kleur en het ontbreken van aderen en strepen

berkenroede
Strafwerktuigen bestaande uit een bundel soepele takken of twijgen van verschillende bomen waarmee de gestrafte op de blote huid geslagen werd

beugelriem
Riempjes waarmee de stijgbeugels aan het zadel worden vastgemaakt

bevestigingsmateriaal
Middelen waarmee losse delen aan elkaar worden vastgemaakt of samengehouden

bewijs van inschrijving van een onderneming
Documenten die worden uitgegeven door het ministerie van Binnenlandse Zaken of een ander overheidsorgaan, en waarmee een onderneming officieel wordt geregistreerd

bergère
Gestoffeerde leunstoelen die verschillen van andere leunstoelen omdat ze tussen de armleuning en de zitting zijn gestoffeerd

Beau-Brummelkaptafel
Heren- of dameskapdozen op een hoog onderstel, met een deksel waaronder een compleet ingerichte binnenkant zit, meestal met laden eronder. Ze verschillen van andere kaptafels omdat ze op hogere poten staan en geen volledige ladenkast onder hebben

beeldbanden
Magneetbanden waarop beelden op elektronische wijze worden opgenomen, met of zonder geluid

beeldplaat
Meestal schijven waarop beeld en geluid worden opgenomen door middel van een laser. De schijven zijn af te spelen op een videomonitor. Gebruik 'dvd's' (digital versatile disc) voor schijven van dit specifieke type

beeldscherm
Computeronderdelen bestaande uit een scherm waarop men diverse digitale gegevens kan bekijken

bekledingsbasis
Alle bekledingscomponenten onder de bovenste uiteindelijke bekleding, waaronder vulling, veren en andere onderdelen

Belgische
Verwijst naar een Duitse variant van art nouveau die is vernoemd naar het werk van de Belgische kunstenaar Henry van de Velde. Daarom wordt de term vaak gebruikt in combinatie met 'Veldesche'

beloning voor verdienste
Kaarten waarop vlijt of goed gedrag worden geprezen en die door leraren werden toegekend aan scholieren in het Amerika van de 19e eeuw

bevlekken
Het aanbrengen van een kleurstof die doordringt in of zich mengt met de substantie waarop de kleurstof wordt aangebracht

bevolkingskaart
Verwijst naar kaarten waarop de patronen van menselijke of dierlijke populaties zijn aangegeven, vaak binnen het kader van politieke bestuurlijke grenzen. Ook kunnen deze kaarten informatie geven over demografische kenmerken, bijvoorbeeld de levensomstandigheden van gemeenschappen, aan de hand van geboorte-, overlijdens- en ziektestatistieken

belastingteken
Bewijs in de vorm van een stempel bevestigd aan een artikel waaruit blijkt dat BTW belasting is betaald

benzinepompen
Wordt gebruikt voor gelegenheden die vooral benzine, smeeroliën en andere artikelen verkopen voor motorvoertuigen, bijvoorbeeld banden en accu's, en die vaak ook kleinschalige reparaties uitvoeren. Gebruik 'garages' voor gebouwen of delen van gebouwen waar motorvoertuigen, meestal tijdelijk, worden geparkeerd of ondergebracht en 'garagebedrijven' voor die bedrijven die reparaties verrichten

bewerkt glas
Omvat het maken van of het werken op of met glas of glazen artikelen

beademingsapparaat
Beschermingsmaskers die worden gedragen als er in een gebied met gas, dampen, rook of hoge stofdichtheid wordt gewerkt

Bebouwde omgeving
Het gedeelte 'Bebouwde omgeving' betreft elementen met bouwwerken die een continuüm vormen van het grootste gecultiveerde en natuurlijke landschapselement tot de kleinste afzonderlijke bouwwerken. De samenstellende delen van een bouwwerk, zoals deuren en muren, die het continuüm aan de onderkant voortzetten, bevinden zich in de hiërarchie bij 'Onderdelen'. Descriptoren worden niet herhaald; in gevallen waar dus verwacht mag worden dat een descriptor op meer dan één niveau van het continuüm voorkomt ('kapellen' bijvoorbeeld kunnen zowel een zelfstandig bouwwerk als componenten van een bouwwerk zijn), worden deze binnen de hiërarchie met de kleinschaligere elementen onderbracht, tenzij factoren als gebruikelijke toepassing, bedoeld gebruik of historisch precedent aanleiding geven tot een andere keuze

bedden
In algemene zin, de slaapplaats van mensen en dieren. In specifieke zin, permanente meubelstukken die bestaan uit een ledikant, het uit hout of metaal vervaardigde dragende gedeelte, en het beddengoed, met inbegrip van matras en dekens

beddenplank
Stijve, dunne, brede planken die meestal tussen de beddeveren en de matras worden geplaatst

bedjasje
Jasjes of capes tot aan de taille die over andere nachtkleding in bed (zittend of liggend) worden gedragen; voor de warmte of uit kuisheidsoverwegingen

bedriegertjes
Te gebruiken voor automaten, waterspuiten of andere installaties bedoeld om nietsvermoedende bezoekers in tuinen te verrassen, te besproeien en nat te maken; in het algemeen in werking gesteld door verborgen, meestal drukgevoelige hendels, veren en dergelijke; vooral populair tijdens de renaissance

bedruppelaar
Grote glazen, plastic of metalen tubes met een rubberen bolvormig einde aan de ene kant dat zuigkracht produceert als erop wordt gedrukt en een kleine opening aan de andere kant; wordt gebruikt bij het bedruipen van voedsel

beeldgesneden
Het vormen, markeren of decoreren van hout, steen of ander materiaal door insnijden en inkerven, meestal met behulp van gereedschappen als beitels en andere snijwerktuigen. De term verwijst naar dit proces als het wordt toegepast op kleinschalige voorwerpen en op voorwerpen die niet als kunst worden beschouwd. 'Beeldsnijden' kan ook worden beschouwd als een beeldhouwtechniek die wordt gebruikt voor kunstcreaties

beeldhouwershamer
Houten hamers met een kop in de vorm van een afgeronde, afgeplatte kegel die ondersteboven op een korte steel is gezet. Door de vorm kan de beeldhouwer de beitel op alle gewenste manieren aanslaan zonder de hamer steeds anders vast te hoeven pakken

beeldsnijder
Personen die zich bezighouden met het beeldsnijden of uitsnijden van een figuur, ontwerp of vorm uit een vast materiaal, bijvoorbeeld steen of hout. Zie 'beeldhouwers' voor personen die zich bezighouden met het scheppen van grote of middelgrote driedimensionale werken die als kunst worden beschouwd

beeldsnijwerk
Verwijst naar werken die zijn gemaakt door uit vast materiaal, zoals steen of hout, figuren of ontwerpen te snijden. De term heeft meestal betrekking op werken die klein zijn, die deel uitmaken van een groter kunstwerk of die niet als kunst worden beschouwd. Gebruik 'beeldhouwwerken' voor grote en middelgrote driedimensionale kunstwerken

beenharnas
Harnasstellen voor het been

beenschroef
Diverse bankschroeven die door smeden worden gebruikt en één lange poot hebben die aan een werktafel is vastgemaakt en vaak aan de onderkant wordt gesteund, met een eenvoudig veermechanisme om de kaken open te houden

beenwindsels
Beenbedekkingen van de enkel tot de knie bestaande uit een smalle reep stof die spiraalsgewijs om het been wordt gewikkeld of een nauwsluitende dunne leren broek die is vastgemaakt met een riempje, een drukker of veters

begrafenisboek
Werken waarin aspecten worden beschreven van begrafenis- en herdenkingsplechtigheden voor voornamelijk personen van koninklijken bloede, edelen of beroemdheden, gewoonlijk geïllustreerd en met beschrijvingen van processies, diensten, aanwezigen, doodskisten, de aankleding van de kerk en andere aspecten van de uitvaart, en vaak ook preken, éloges en andere schriftelijke getuigenissen van de verdiensten en het belang van de overledene

beker
Wijd uitlopende of bolvormige uiteinden die voorkomen op veel blaasinstrumenten met een open einde

bekertrom
Trommels met één vel en waarbij het belangrijkste deel van de klankkast beker- of cilindervormig is en geplaatst op een slanke schacht

beklede muur
Muren met een gemetselde façade of bekleding die bevestigd, maar niet gevoegd, is aan de muur zelf en bij belasting geen gezamenlijke reactie uitoefent

bekleed
Het aanbrengen van vaste, zachte bekleding op meubels, vooral zit- en rustmeubelen. Verwees oorspronkelijk naar het aanbrengen van alle textiele bestanddelen van een kamer

belasting
Krachten gedragen door een constructie of een gedeelte daarvan

belastingen
Verplichte heffing van geld door de staat of lokale autoriteiten ten laste van personen, eigendom of bedrijven

belastingzegel
Zegels die op bepaalde producten of documenten moeten worden geplakt voordat deze worden verkocht om aan te geven dat een belasting is betaald

belegstukje
Wordt gebruikt voor stukjes hard materiaal zoals hardhout, hoorn, metaal of plastic aan het uiteinde van een pijl, de uiteinden van bogen en de zuil van kruisbogen, die een inkeping hebben waarin de boogpees past

belforten
Torens die zijn bedoeld en ingericht voor klokken; ze kunnen vrijstaand zijn of deel uitmaken van gebouwen of andere structuren. Ze kunnen een ronde of rechthoekige (meestal vierkante) basis hebben. Gebruik 'klokkenzolders' voor de ruimten waarin klokken worden opgehangen

bellen
Slagvaten die bestaan uit een hol voorwerp, meestal van metaal maar in sommige culturen van harde klei, hout of glas die wanneer ze worden aangeslagen een geluid voortbrengen door de trilling van het grootste gedeelte van de massa; ze worden op hun plaats gehouden op het punt dat het verst van de rand is verwijderd, en het gebied waar ze het meest trillen ligt bij de rand

bellows gun
Luchtgeweren met een platte blaasbalg in de kolf die wordt samengeperst door een veer of veren wanneer de trekker wordt overgehaald, zodat er een sterke luchtstoot wordt geproduceerd om het projectiel voort te stuwen. Ze kwamen veel voor in het zuiden van Duitsland en Oostenrijk in de 18e en vroege 19e eeuw

benedictiedoeken
Witte, eenvoudig versierde doek die de priester bij de zegening (benedictie) in handen neemt alvorens de ciborie of de monstrans met de H. Hostie vast te houden

benzolzwart
Vorm van carbonzwart die is geproduceerd uit benzeen, dat op zijn beurt hoofdzakelijk afkomstig is uit cokesovengas. Als pigment is benzolzwart zachter, blauwer en intenser dan andere soorten carbonzwart

beoefenaar van verbale geschiedenis
Personen die zich bezighouden met die tak van de geschiedenis waarbinnen historische informatie is vastgelegd of historische verhalen zijn gepresenteerd in de vorm van gesproken tekst of liederen

Berberis
Genus van ongeveer 500 soorten bladverliezende en groenblijvende struiken met doornige spruiten die inheems zijn in de gematigde en subtropische streken in Europa, Azië, Afrika en Noord- en Zuid-Amerika. Ze zijn nauw verwant aan het genus Mahonia, dat in sommige classificaties is opgenomen in Berberis. Struiken uit Berberis hebben geel hout, gele bloemen met zes bloemblaadjes en in de meeste gevallen doorns met drie stekels aan het begin van de bladstengels. De vrucht is een rode, gele, blauwe, paarse of zwarte bes met één of enkele zaadjes. Van de vruchten van verschillende soorten maakt men jam. Het hout van de stam en de wortels kookt men in water om een geconcentreerde gele kleurstof te extraheren

berenmuts
Hoge (±50 cm), cilindervormige militaire mutsen van bont, meestal berenvacht, voornamelijk gedragen door Europese en Canadese militairen, in het bijzonder grenadiers en infanteristen, vanaf de 17de eeuw. Eventueel versierd met kleurrijke en contrasterende zak op de top met kwastje. Net als de militaire mijter is de berenmuts ontstaan uit de slaapmuts

berline
Te gebruiken voor koetsen die in berline-onderstellen zijn gehangen waarbij twee lichte stangen, in plaats van één zware, de voorste dwarsbalk verbinden met de achteras

bermudashorts
Sportieve korte broeken met pijpen tot op de knie, gedragen door mannen en vrouwen

beroepsopleiding
Opleiding of bijscholing bedoeld om personen voor te bereiden op betaald werk in bestaande of nieuwe, opkomende beroepen, hen te helpen bij het maken van beroepskeuzes en om hen die al binnen een bepaald vakgebied werken, een hogere scholing of bijscholing te geven. Het omvat zowel middelbare als hogere opleidingen, openbaar of particulier, en houdt meestal zowel klassikaal werk als veldwerk in

berry basket
Dicht geweven en relatief diepe manden, waarvan het volume zelden groter is dan 2,5 liter; de meeste hebben een inhoud van ongeveer 1 liter of minder

beschermingsplaat
Metalen platen die de onderkant van een deur beschermen tegen schoppen en krassen; ze zijn vergelijkbaar met schopplaten, maar beschermen een groter deel van de deur, meestal 1 meter of meer vanaf de onderkant van de deur

beschikbaar stellen voor openbaar gebruik
Het toewijzen of opgeven van een eigendom voor openbaar gebruik, zodat de eigenaar zijn eigendomsrechten niet meer kan laten gelden wanneer dat niet past bij dat gebruik van het eigendom

beslagring
Ringen of banden, meestal van metaal, die dienst doen als fittingen, verbindingsstukken of houders, die bijvoorbeeld de haren van een borstel aan het handvat bevestigen, of zijn vastgemaakt aan de kern van een zilveren object zodat er een handvat van ander materiaal in kan worden gepast. Ook kunnen ze zijn bevestigd aan het handvat van een gebruiksvoorwerp of werktuig zodat de rest van het gebruiksvoorwerp of werktuig er in geplaatst kan worden, of loodgietersfittingen die toegang tot een pijp geven voor onderhoud

bestelwagen
Lichte vrachtwagens met volledig gesloten ruimten die zijn gemaakt van bladmetalen platen en meestal worden gebruikt voor plaatselijke leveranties van kleine goederen; de bestuurderscabine is meestal gescheiden van de vrachtruimte. Gebruik 'bestelbussen' voor gesloten doosachtige voertuigen die ook zijn bedoeld voor het vervoeren van lichte vrachten maar waarin bestuurder, passagiers en vracht dezelfde ruimte delen

betonbekistingsnagel
Spijkers met twee koppen, de een boven de ander, die worden gebruikt voor tijdelijke constructies, zoals betonbekistingen en steigers. De spijkers kunnen het werk vastzetten en toch makkelijk worden verwijderd

betonnen monolieten
Verwijst naar massieve, dragende structuren van beton zonder opvallende kenmerken, die vaak onder water worden toegepast ter ondersteuning van een brug, kade of andere structuur, of op land als structureel of decoratief element

betty lamp
Lampen met een ondiepe, ovale of peervormige houder met een pithouder die aan de bodem van de smalle kant is bevestigd. Ze worden meestal geheel of gedeeltelijk door een scharnierend of schuifdeksel bedekt, met tegenover de pithouder een halve beugel als houvast, met een ophanghaak en een ijzeren draad om de pit mee op te vissen

beugel
Wordt gebruikt voor scharnierende ringen met inkepingen aan de uiteinden, zodat ze over een kram kunnen worden gegooid en met een haak of een slot vastgezet kunnen worden

beugelhandvat
Gewelfde bovenhandse handvatten die vast zitten of draaien

beugelrepeteersystemen
Achterlaadsystemen waarbij een hendel, asl verlenging van de trekkerbeugel, wordt gebruikt om het wapen te openen en te sluiten. In repeteergeweren trekt de hendel ook lege patroonhulzen uit, voert nieuwe patronenaan en spant de haan

beugelzagen
Zagen met een H-vormige zaagbeugel en een vast zaagblad; worden voornamelijk gebruikt om timmer- en brandhout dwars op de nerf te zagen

beuk
Grote langlevende beuksoort die in heel Engeland en Eurazië voorkomt. De onvolgroeide fase duurt 30-40 jaar, waarin de soort snel groeit maar niet bloeit. De soort kan bijna 50 meter hoog worden, heeft een gladde grijze schors en hard, zwaar hout. Beuken worden vaak geteeld in grote hagen

bevolking
Het totale aantal individuen van een bepaalde soort of andere klasse van organismen in een gedefinieerd gebied

bevolkingsafname
Een afname van het totaal aantal individuen van een bepaalde soort of andere organismeklasse in een bepaald gebied

bevolkingsgroei
Een toename van het totaal aantal individuen van een bepaalde soort of andere organismeklasse in een bepaald gebied

bevroren
Hard doen worden in een vaste vorm door het onttrekken van hitte

beweeglijke constructie
Skeletten waarvan de vorm zich aanpast aan wijzigingen in de belasting

bewegende belastingen
Structurele belastingen die bewegen

bewegende bibliotheek
Historische benaming die aan het einde van de 18e en het begin van de 19e eeuw werd gebruikt voor vrij kleine boekenkasten die meestal tussen de 90 en 120 cm hoog zijn. Ze staan op zwenkwieltjes zodat ze makkelijk verplaatsbaar zijn

bewijs van staatsburgerschap
Schriftelijke bewijsstukken waaruit blijkt dat iemand ergens ingezetene is, zoals paspoorten en geboortebewijzen

bean pull
Met de hand gesmede handvaten bezet met plaatjes in de vorm van limabonen

bekleden
Het coaten van een metaal met een ander metaal, om zo het binnenste metaal te beschermen tegen roest, of om munten te slaan

belegger
Personen die hun geld willen investeren voor winstgevende resultaten

Betacam
Beschrijft videoband met een breedte van 12,7 mm voor professioneel gebruik en met een hogere resolutie dan standaard-VHS, Super-VHS of andere analoge videoformaten van vroegere datum. Oorspronkelijk ontwikkeld door Sony en in 1982 geïntroduceerd

beton
Een mengsel van zand, grind, puin of andere aggregaten dat bijeen wordt gehouden door een verhard cementmengsel

betonafwerkmachine
Wordt gebruikt voor grote, machinaal aangedreven machines op wielen die over stalen wegdekbekistingen rijden en voor draagbare machines met grote schoepen die worden gebruikt om betonnen vloeren en platen glad te maken en af te werken

betonzaag
Machinaal aangedreven zagen die worden gebruikt om in onverhard beton groeven te maken om barsten tegen te gaan, of om harde betonnen platen te verzagen

bewegend
Te gebruiken voor het beschrijven van voorwerpen, voornamelijk gereedschappen, machines of onderdelen, die ten opzichte van andere voorwerpen of onderdelen in hetzelfde voorwerp, of ten opzichte van een coördinatensysteem, van positie veranderen

bedrijvencomplex
Winkelcentra of andere complexen met meerdere bedrijfskantoren, gewoonlijk van verschillende ondernemingen, die onderling te voet bereikbaar zijn. Meestal hebben bedrijvencomplexen maar één of een klein aantal verdiepingen

beweegbaar prentenboek
Boeken, meestal bestemd voor kinderen, met mechanismes die bewegen of door de lezer kunnen worden bewogen

Betacam-SP
Betacam-videoband met een breedte van 12,7 mm voor professioneel gebruik, met een hogere resolutie dan standaard-Betacam. In 1987 door Sony geïntroduceerd

betonstortmachine
Betonmolens, meestal op rupsbanden, die beton aanmaken en aanbrengen op de grondslag

beugelkoppen
Gebogen metalen band die de trekker verticaal omsluit om per ongeluk afvuren te voorkomen

beugeltangen met platte bek
Knijptang met brede platte bek, die wordt gebruikt om druk uit te oefenen op boekbanden tijdens het aanbrengen van de omslag, in het bijzonder voor het optrekken ervan

belettering
Schikking (naar uiterlijk) van letters of woorden met specifieke aandacht voor het totaalbeeld en de compositie, zoals op ruggen of kaften van boeken of op borden

belfry
Engelse schuren in locale stijl voor rundvee of landbouwgereedschappen van de 16e tot de 18e eeuw. Geen Nederlands equivalent. Zie 'schuren'

Belgisch linnen
Puur linnen dat geschikt is voor schilderdoeken. Belgische linnens worden in het algemeen beschouwd als de fijnste kwaliteit linnen. Sommige soorten worden speciaal geweven of geselecteerd voor kunstenaars