KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

boegornamenten
Siersculpturen die aan de voorzijde van een boot of kano zijn aangebracht. In tegenstelling tot boegbeelden zijn boegornamenten niet altijd in de vorm van een menselijke figuur gebeeldhouwd

boekenstandaard
Hellende oppervlakken die op lessenaars zijn gemonteerd en soms op altaars, schrijfbureaus of ander meubilair, waarop een geopend boek kan worden geplaatst

bomos
Antieke Griekse altaren gewijd aan oppergoden

bonbonbakje
Schaaltjes in verschillende vormen en materialen die worden gebruikt voor het serveren van snoepgoed; ook de exemplaren die onderdeel zijn van bonbonnières. Gebruik 'dessertglazen' voor glazen op voet voor het serveren van snoepgoed

bonbonnière
Grote tafelstukken, bestaande uit een hoge standaard, bovenaan eindigend in een kleine houder, met langs de stam meerdere gekromde armen waaraan kleine mandachtige schaaltjes zijn bevestigd voor snoepgoed, voor het eerst vervaardigd in de 19e eeuw. Gebruik 'piramides (tafelstukken)' voor tafelstukken bestaande uit een aantal glazen voor snoepgoed of gelei op een glazen presenteerblad met een hoog glas in het midden, vaak trapsgewijs in drie lagen opgebouwd

boterkoeler
Cilindrische of ovale bakjes met deksel, die zijn ontworpen om boter in te koelen aan tafel; vaak met een vergiet waarin de boter zich bevindt terwijl deze wordt gekoeld in ijswater. Is ook toepasbaar op soortgelijke bakjes zonder vergiet maar met perforaties aan de zijkanten en bodem voor ventilatie. Gebruik 'botervloten' voor andere schaaltjes die bedoeld zijn om boter in te bewaren en aan tafel op te dienen

botervloten met schotel
Dekschalen voor het bewaren en serveren van boter aan tafel. Gebruik 'boterschaaltjes' voor kleine schalen voor porties boter voor één persoon. Gebruik 'boterkoelers' voor bakjes die ontworpen zijn om gekoelde boter op tafel te serveren

boobam
Sets kleine stembare cilindertrommels, waarbij het trommelvel over de bovenkant van een open bamboestam is gespannen of over een diepe houten cilinder; ontwikkeld in de Verenigde Staten in de jaren '50 van de 20e eeuw

board rule
Meetinstrumenten, meestal in de vorm van platte stokken, met verschillende schaalverdelingen voor het berekenen van de Amerikaanse standaardmaten van planken

boomschorskano
Kano's waarbij de buitenste laag van boomschors is gemaakt; zijn oorspronkelijk door de Noord-Amerikaanse Indianen ontworpen

border art
Te gebruiken om te verwijzen naar kunst van rond de Mexicaans- Amerikaanse grens

Boston schommelstoel
Amerikaanse schommelstoelen uit de 19e eeuw die afgeleid zijn van Windsorstoelen. Ze hebben een houten zitting die omhoog buigt naar de spijlen van de opmerkelijk hoge gewelfde rugleuning met omgekrulde bovenregel. Ze zijn meestal gedetailleerd beschilderd of bewerkt

bowiemes
Grote messen met een zware kling en een snavelpunt; voor het eerst vervaardigd voor de Amerikaanse kolonel James Bowie in 1830

bokszakken
Grote opgeblazen of opgevulde zakken, meestal van leer en opgehangen vanaf een horizontale plank waar met de vuisten tegenaan wordt gestompt om de arm- en schouderspieren te versterken en om bepaalde boks- of vechtsportmanoeuvres te oefenen

bombardes
Kanonnen die in gebruik waren van de 14e tot de 16e eeuw, meestal voor een groot kaliber, die werden gemaakt van smeedijzer of gegoten brons en waarmee stenen kanonskogels werden afgevuurd

boomstamkano
Te gebruiken voor eenvoudige vaartuigen die zijn gebouwd door een enkele boomstam uit te hollen en te vormen; komen in culturen over de gehele wereld voor en zijn op zijn laatst ontworpen tijdens de Paleolithische tijdperk

boorzuur
In algemene zin, elk zuur dat boron en zuurstof bevat. In specifieke zin verwijst de term naar de verbinding H3BO3, een witte of kleurloze vaste stof die oplosbaar is in water en ethanol. Boorzuur komt in natuurlijke vorm voor in het condensaat van vulkanische fumarolen; boorzuur wordt commercieel vervaardigd door behandeling van boraatmineralen met zwavelzuur, gevolgd door herkristallisatie. Het wordt toegepast bij de fabricage van glas, glazuur- en emailleerlagen, leer, papier, kleefmiddelen en springstoffen. Het wordt algemeen gebruikt (met name in de Verenigde Staten) in reinigingsmiddelen; aangezien gefuseerd boorzuur andere metaaloxiden kan oplossen, wordt het ook toegepast als verdunningsmiddel bij het solderen en lassen. Vanwege de milde antiseptische eigenschappen wordt boorzuur bovendien gebruikt in de farmaceutische industrie en als conserveermiddel in voedingsproducten

Borneo's rozenhout
Hout van de boom behorende tot het genus Melanorrhoea, inheems in Borneo. Het is dieprood van kleur met lichte en donkere strepen. De dichte textuur maakt het geschikt voor houtsnijwerk

boutkogel
Kanonskogels die meestal bestaan uit twee ronde kogels die aan elkaar zijn verbonden door een stuk ketting of ijzerdraad, of soms uit een enkele kogel met een stuk ketting bevestigd aan overliggende zijdes; werden gebruikt van de 17e tot de 19e eeuw om schade toe te brengen aan fortificaties en vooral aan de zeilen en tuigages van schepen

bodemvervuiling
Besmetting van het losliggende materiaal op het aardoppervlak, dat ontstaat door de verwering van steen en het gedeelte van het aardoppervlak waarin planten kunnen leven

bodhrán
Lijsttrommen met enkel vel van dierenhuid en een netwerk van touwen, stokken of draad over de open kant waarmee ze met één hand worden vastgehouden; met de vrije hand aangeslagen of afwisselend met de knoppen aan de beide kanten van een klopper. Oorspronkelijk ontwikkeld en bespeeld in Ierland

Boehmeria
Genus van ongeveer honderd soorten kruidachtige overblijvende planten, struiken en kleine bomen die inheems zijn in Azië en Noord-Amerika

bokche
Turkse, geweven vierkanten die worden gebruikt als verpakkingsmateriaal of die tot tasachtige houders worden genaaid, waarbij een zijde open gelaten wordt die als een envelop kan worden dichtgevouwen

bol
Planten met als bewaarplaats voor voedsel een gezwollen, onderaards plantedeel dat wordt omhuld door vlezige schubachtige bladen en de kiemen voor het volgend jaar bevat

Bombycoidea
Leden van een bepaalde superfamilie van de orde der Lepidoptera, bestaande uit circa 3400 soorten, met volwassen dieren die groot tot zeer groot zijn en antennes die bij mannetjes kamvormig zijn. Tot de familie behoren zijdevlinders, nachtpauwogen, pijlstaarten en verwanten

boog
Bouwelementen, over het algemeen gebogen, die een opening overbruggen en verticale belastingen overdragen naar weerskanten van die opening, als ook bouwelementen of vrijstaande constructies die op bogen lijken of bouwkundig zo worden behandeld

boog met drie centra
Bogen gevormd van drie centra, waarbij een grote centrale boog naar weerskanten wordt voortgezet door twee kleinere cirkels, zodat de boog op een halve ellips lijkt

bookhamer
Houten hamers, vaak met een geribde onderzijde van het blok. Meestal gebruikt voor het braken van vlas, hennep,riet of andere planten, als deel van het proces om vlas te produceren

borstelmaker
Vakmensen of fabrikanten die borstels maken voor hun beroep

botervat
Houten kuipen van duigen met nauwsluitende bovenkanten, gebruikt om boter in op te slaan of te verkopen

bovenboezems
De zijkanten van schoorstenen, boven de open haard, die in de richting van de schoorsteenhals of de klepopening lopen

boekenclubs
Een club waarvan het abonnementsgeld wordt besteed aan het kopen of lenen van boeken voor gemeenschappelijk gebruik door de leden

bouwkunde
De studie naar de wetenschappelijke en technische aspecten van de architectuur, ter onderscheid van de zuiver kunstzinnige of historische benadering

boorders
Arbeiders die boorgaten maken

bovengrondse archeologie
De studie naar gebouwen als archeologische objecten

boogfries
Hiermee worden onder andere lagen metselwerk die worden gedragen door een aantal draagstenen aangeduid, of reeksen draagstenen die een kranslijst of andere uitstekende lagen ondersteunen, of een samenspel van kranslijsten en uitstekende lagen. Wordt vooral in de middeleeuwse architectuur aangetroffen

boomse pan
Een term die in de oude architectuur een platte dakpan of tegula aanduidde. Tegenwoordig gebruikt voor een S-vormige dakpan die zo wordt gelegd dat de neerwaartse welving van de ene pan de opwaartse welving van de volgende overlapt

bouworde
Een bepaalde combinatie van zuilenorde en hoofdgestel uit de klassieke architectuur, met bepaalde standaardonderdelen

bouwtekening
Wordt gebruikt voor tekeningen van architectuur en tekeningen voor architectonische projecten, ongeacht of het project is uitgevoerd

bobslede
Te gebruiken voor zware, stevige sledes met twee paar glijders, een rem en een stuurmechanisme waarmee de voorste berijder de slee door goten met steile wanden kan leiden; ze bestaan in twee- en vierpersoons uitvoering

bodywarmers
Mouwloze overkleding; doorgestikt gewatteerd gilet met rits middenvoor. Wordt einde jaren 1970 populair

bolkruisen
Kruisen met armen die uitmonden in medaillons of knoppen

bontstola
Aan elkaar genaaide stukken bont die men om de schouders of armen kan dragen. Vaak is een bontstola gemaakt van de vacht van één enkel dier (met het hoofd van het dier eraan vast)

boogweefgetouw
Eenvoudige handweefgetouwen die bestaan uit een buigzame tak welke in een halve cirkel is gebogen, tussen twee armen waarbij de langere draden zijn opgespannen

boormachine
Elektrisch stuk gereedschap dat men gebruikt om gaten te boren of schroeven los of vast te draaien. Gewoonlijk apparaten die men in de hand houdt en die werken op gelijk- of wisselstroom. De term gebruikt men echter ook voor grote machines waarmee men tunnels boort voor bijvoorbeeld spoorrails of autowegen of in mijnen

bootshaken
Enkele of dubbele haak aan een lange steel om een boot naar een andere boot, een boei of de oever te trekken of of een ander drijvend voorwerp af te duwen. De punt bestaat uit een halfronde puntige haak -waarmee getrokken kan worden- en een rechte punt -waarmee geduwd kan worden

bordenwarmer
Onderzetters die zijn ontworpen als een soort kastjes, met tin gevoerd en uitgerust met rekken en een verwarmingselement

borstboormachine
Handbediende boren die een hulpstuk hebben waarmee druk kan worden uitgeoefend met de borstkas. Worden gebruikt door timmerlieden voor het boren van horizontale gaten

Bottinico marmer
Italiaanse marmersoort die donker, crèmekleurig, licht crèmekleurig met bruine markeringen of lichtbruin met witachtige vlekken kan zijn

bougard marble
Een grijs-wit marmer dat qua uiterlijk vergelijkbaar is met Formosa-marmer en dat afkomstig is uit dezelfde regio in Duitsland; dit marmer is echter over het algemeen iets lichter van kleur dan Formosa-marmer

bovenarmplaat
Kokervormige delen van een stalen wapenuitrusting bedoeld om de bovenarmen te bedekken. Ze maken deel uit van het armharnas

bodemkaart
(Land)kaarten waarop wordt aangegeven welke bodemstrukturen binnen een bepaald gebied voorkomen; vaak wordt ook aangegeven hoe een bepaalde bodem wordt gebruikt

bouwprogramma
Beschrijvingen van de doelstellingen, de voorschriften en de maatstaven voor een bouwproject, bijvoorbeeld met betrekking tot de eisen waaraan het te bebouwen terrein dient te voldoen of de manier waarop de beschikbare ruimte dient te worden benut

bonusartikel
Koopwaar die wordt aangeboden als toevoeging op of in combinatie met een product om kopers te lokken

Bostrichidae
Leden van een familie van meer dan 700 soorten kevers, ondergebracht in 11 genera, die leven op wijnstokken en takken, op droog hout of onder boomschors. Sommige van deze soorten kunnen gebouwen of inrichtingsartikelen beschadigen of vernielen

bobèche
Druppelvangers die zijn vastgemaakt aan de houders van kaarsenstandaards, kunnen vast of afneembaar zijn en zijn meestal gemaakt van glas of metaal

bock
Met de mond aangeblazen doedelzakken met basbourdon en een enkele speelpijp waarvan de klankbeker van hoorn is gemaakt; oorspronkelijk ontwikkeld en bespeeld in Duitsland

boeien
Voorwerpen, zoals ringen, kettingen of ander sluitwerk, meestal van ijzer of een ander metaal, die aan de polsen of enkels worden vastgemaakt om iemand in zijn bewegingsvrijheid te beperken

boekbinden
Procedé om bladen of katernen aan elkaar te bevestigen, meestal in een kaft, om zo een boek te maken. Hiervoor worden uiteenlopende handmatige en machinale procedures toegepast

boekenkast
Kasten om boeken in te zetten waarbij meestal meerdere planken door een deur worden ingesloten. Ze verschillen van 'boekenplanken' die een openkast-systeem hebben waar boeken op staan

boekenkastbed
Verborgen bedden die in een schijnboekenkast worden opgeklapt

boekenlegger
Voorwerpen die tussen de bladzijden van een boek worden gelegd om aan te geven waar men was. Te onderscheiden van 'registers (boekonderdelen)' die aan boeken vastzitten

boekenplank
Openkast-systeem om boeken in te zetten. Ze verschillen van 'boekenkasten met deuren' waarbij de planken door een deur worden afgesloten

boekentassen
Tassen die voornamelijk gebruikt worden voor het dragen van schoolboeken en andere schoolspullen

boekrug
De onbedekte boekbandsneden van boekblokken, gevormd waar en wanneer de rugsneden van katernen aan elkaar vast zitten. Gebruik 'ruggen' voor de onderdelen van kaften die de zijkant bedekken

boerenwagen
Te gebruiken voor diverse wagens voor allerlei doeleinden, die door dieren worden getrokken en die zijn ontworpen voor gebruik op boerderijen; worden meestal gekenmerkt door vierkante kasten op een onderstel zonder vering

boiler
Wordt gebruikt voor apparaten die meestal bestaan uit een verwarmingseenheid die op gas of elektriciteit werkt, die zich bevindt onder een tank waarin water wordt verwarmd en opgeslagen

bolero's
Jasjes tot aan het middel of korter, met of zonder mouwen en open aan de voorkant; oorspronkelijk een in Spanje gedragen kledingstuk; mode voor vrouwen vanaf ca. 1850

bolometer
Instrumenten die minieme hoeveelheden elektromagnetische straling meten door de veranderingen in weerstand in een geleider vast te stellen, die worden veroorzaakt door het verwarmingseffect van straling; ze worden gebruikt in de meteorologie

bolon
Boogharpen met een gebogen hals, drie snaren en een resonator gemaakt van kalebas; oorspronkelijk ontwikkeld en bespeeld door de Fula en de Malinke in Afrika

Bolos
Stropdassen van dun koord die aan de voorkant worden vastgemaakt met een siergesp of iets soortgelijks

bolvormige fluit
Fluiten die een bolle vorm hebben; gemaakt van klei, porselein, hout of bolvormige naturalia zoals een kalebas of kokosnoot, waarin de luchtstroom tegen de scherpe rand van een rond blaasgat wordt geleid. Uitzondering is de ocarina welke in tegenstelling tot andere bolvormige fluiten wèl een aanblaasbuis (duct) heeft

bom
Afwerpmunitie of statische munitie die zowel een ontploffingsmechanisme als een schadelijk middel bevat (zoals een explosief, gifgas, biologisch gif of een licht ontvlambare substantie) en door middel van een ontstekingsbuis of tijdmechanisme tot ontploffing worden gebracht

bomberjack
Jacks, vaak gemaakt van leer met elastische ribboorden, die doen denken aan de jacks die werden gedragen door de bemanningen van bommenwerpers in de Tweede Wereldoorlog

bongo's
Afro-Cubaanse hardhouten cilindertrommels, soms kegelvormig, wel of niet stembaar en met de hand bespeeld; meestal in paren, horizontaal aan elkaar vastgemaakt, waarbij de ene trom een grotere doorsnede heeft dan de andere

bonnet glass
Kleine glazen voor zout of snoepgoed, meestal met dubbele ojiefvormige of komvormige kelken

booby hut
Elegante arresleden met gesloten kasten; de term werd in New England, in de Verenigde Staten, gebruikt vanaf halverwege de 18e eeuw tot aan het einde van het rijtuigtijdperk

boodschappentas
Sterke tassen, meestal van papier of plastic en met hengsels, die worden gebruikt om boodschappen of bezittingen te dragen

booggelast
Het verbinden van metalen delen door versmelting, waarbij de benodigde warmte wordt geproduceerd door middel van een elektrische boog, dat wil zeggen de elektrische ontlading tussen twee elektroden

boogharp
Open harpen waarbij de snaren de ene kant zijn bevestigd aan de resonanskast en aan de andere kant aan een aangebouwde hals die over de resonanskast buigt

boogpasser
Steekpassers met een boogvormig stukje aan één arm en vaak verstelbaar met een stelschroef aan de andere arm, zodat de afstand tussen de twee punten van de passer nauwkeurig kan worden ingesteld

book cupboars
Boekenkasten met dichte in plaats van beglaasde deuren

boorden en dassen
Kledingstukken die om de hals worden gedragen

boorijzer
Onderdelen van gereedschappen van verschillende maten, die in een booromslag of elektrische boor passen en worden rondgedraaid om een gat te boren

Bordeaux turpentine
De ruwe balsem van de Franse zeeden Pinus pinaster. Wordt gebruikt voor de productie van het gedestilleerde 'Burgundy turpentine' en van 'Burgundy pitch', dat niet is gedestilleerd

bordes
Meestal geplaveide kleine verandas, platformen of tredes bij de toegangsdeuren van huizen. Soms met palen, stangen of kettingen afgezet. Gebruik bordessen (trappen) voor de grotere getrapte toegangen tot aanzienlijke gebouwen

bored lock
Sloten die zijn gemaakt om in een rond gat in een deur te passen

borgstelling
De door een aangeklaagde of een borg onderschreven verplichtingen dat de aangeklaagde desgevraagd voor het gerecht zal verschijnen, en dat, indien de aangeklaagde verzuimt, de ondertekenaars van deze verplichting het hof een vastgesteld bedrag zullen betalen

borosilicaatglas
Silicaatglas dat ten minste vijf procent booroxide bevat en wordt gebruikt in hittebestendig glaswerk

borrelglas
Kleine drinkglazen voor sterke drank, gewoonlijk met een inhoud van ongeveer 6 à 8 cl, met trechtervormige of conische kelk met een korte rudimentaire stam op zware voet

borstharnas
Harnassen, ook met pantserhandschoenen, open helm, tijdens de strijd gedragen door zware infanterie; Europa ca 1525-ca 1650

borstschild
Delen van de wapenrusting die de voorzijde van de torso beschermen en die bestaan uit ofwel een enkele gevormde plaat, of twee of meerdere platen of harnasplaten die elkaar overlappen

bosgroen
Verwijst naar een reeks donkergroene kleuren die lijken op de groene kleuren van het diepe bos of - voor de Schotten - het groen dat wordt geassocieerd met het kostuum van Robin Hood in balladen

Botaurinae
Leden van een subfamilie waartoe 12 levende soorten solitaire moerasvogels behoren, die verwant zijn aan de reiger maar een kortere hals en een dikkere romp hebben. Roerdompen hebben gewoonlijk een camouflagepatroon van gevlekte bruine en vaalgele strepen, en wanneer ze met hun snavel omhoog staan kunnen ze onzichtbaar worden tussen de riet- en grasstengels van hun habitat

boudoir
Wordt gebruikt voor kamers voor dames die dienen als privé-zitkamers en kleedkamers en die naast hun slaapkamers liggen

boudoirfoto's
Type foto dat populair was in de jaren 70 van de 19de eeuw, met een formaat van circa 21x13 cm

bouillonkoppen met schotel
Ondiepe kommen met twee oren, bedoeld voor het serveren van bouillon; vaak met bijpassende schotel

bourgs
Marktsteden, vooral in Frankrijk, die zich ontwikkelden rondom een kasteel, klooster of kerk en meestal versterkt waren

bout
Kleine metalen staafjes, gebruikt als versteviging, met een kop en vaak met een spiraalvormige schroefdraad, die meestal worden vastgezet door middel van een moer of vastnagelen

bouwbelastingen
De belastingen van een constructie tijdens het bouwen