KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

belichten
Een lichtgevoelig oppervlak blootstellen aan stralingsenergie, vooral licht

Bella Bella
Gebruikt om specifiek te verwijzen naar de producten van het Heiltsuk-volk, dat in het dorp Bella Bella in Brits-Columbia woont. De term wordt vaak foutief gebruikt om te verwijzen naar het Heiltsuk-volk zelf. De term Heiltsuk heeft voor mensen die de gelijknamige taal spreken doorgaans de voorkeur als beschrijving van de algemene materiële cultuur. In 1998 gebruikten wetenschappers nog steeds 'Bella Bella' om te verwijzen naar het Heiltsuk-volk of een subgroep ervan. De term 'Bella Bella-indianen' dateert van rond 1834 en is niet de aanduiding die leden van het Heiltsuk-volk zelf zouden gebruiken

belle époque
Verwijst in algemene zin naar een periode waarin kunst en cultuur tot grote bloei komen. In specifieke zin verwijst de term naar de periode van ongekende luxe en belangrijke ontwikkelingen op kunstgebied in Europa aan het eind van de 19de eeuw, met name in Frankrijk

belletjespatroon
Korrelpatroon voor boekbinderslinnen met een belletjespatroon dat circa 1870 is geïntroduceerd

belt pistol
Grote zakpistolen

belvédère
Wordt gebruikt voor dakpaviljoenen die zijn bedoeld als uitkijkposten of om van een uitzicht te genieten. Voor platforms zonder daken wordt 'uitkijkposten (onderdelen)' gebruikt; voor dakconstructies die in de eerste plaats voor de sier zijn wordt 'koepels' gebruikt; voor kleine paviljoenen in een park of tuin die zijn bedoeld om van een uitzicht te genieten wordt 'priëlen' gebruikt

bemand ruimtevaartuig
Te gebruiken voor ruimtevaartuigen die door één of meer mensen worden bewoond en hen in leven kunnen houden, waarbij de mensen normaal gesproken het voertuig besturen

bench rule
Houtbewerkingsmaatstokken met een schaalverdeling in achtsten van een inch langs één kant en zestiendes van een inch langs de andere kant, en meestal gemaakt van esdoorn- of hickoryhout met bronzen uiteinden; kunnen ook een metrische verdeling hebben

benedictionale
Boeken met zegeningen, vaak voor liturgische doeleinden, vooral gebruikt door bisschoppen

benzinelamp
Lampen die zijn ontworpen om benzine te verdampen en erop te branden

beperkte oplage
Een beperkt aantal veelvouden van eenzelfde werk, vaak individueel genummerd, waarvan de clichés, mallen of gietvormen worden vernietigd na het voltooien van de oplage

berechten
Het beëindigen van een geschil door middel van een juridisch proces

berechtingsbel
Kleine bel aan handvat, geluid ter waarschuwing of oproep. In vroege Rooms-katholieke traditie werd de bel gebruikt bij de 'berechting'of 'bediening' van de laatste sacramenten aan de stervende, en voor het aankondigen van een sterfgeval of begrafenis

berekening
Documenten die bestaan uit uitgewerkte berekeningen, van bijvoorbeeld hoeveelheden, afstanden of tijdsduur

berenvoet solerets
IJzeren schoenen met brede, stompe teenkappen, die medio 16e eeuw populair waren

berettino
Tinglazuur met een blauwe tot grijsblauwe of lilagrijze beits. Gebruikt om keramiek te versieren, met name Italiaans maiolica

bergboor
Zware, ronde, ijzeren staven van ongeveer 7,5 tot 15 cm lang, die aan één kant tot een bijna rechte hoek zijn omgebogen. Worden gebruikt door kuipers

bergère
Strooien hoeden met een lage bol en een brede rand

bergère à la reine
Bergères met een vlakke rugleuning. Te onderscheiden van bergères met een holle rugleuning die 'bergères en cabriolet' worden genoemd

bergère en cabriolet
Bergères met een holle rugleuning. Ze verschillen van bergères met een vlakke rugleuning die 'bergères à la reine' worden genoemd

bergère en confessional
Grote, diepe leunstoelen met zijleuningen en oren

bergmeertje
Aanduiding voor kleine bergmeren, vaak zonder duidelijke inlaat, gewoonlijk gevormd in een geblokkeerde komvormige holte die door ijs is geërodeerd

bergmeubels
Meubilair dat een ruimte omsluit en meestal ongeveer de constructie van een kist of doos heeft en dient voor opslag of vertoning van voorwerpen

bergpiek
Wordt gebruikt voor de puntige toppen van bergen, kammen of grote omhoogstekende heuvels; mag bij uitbreiding ook worden gebruikt voor scherp omhoogstekende bergen

bergruimten
Kamers of ruimten in een gebouw die zijn bestemd voor opslag

berkenhout
Hout van de boom behorende tot het genus Betula, vaal- tot roodbruin van kleur. Het wordt gebruikt voor het maken van meubilair, vloeren, kabinetten en draaiwerk

Berlijns wolborduursel
Soort borduurwerk dat stamt uit de 19de eeuw, meestal gemaakt met kamgaren, waarbij een gekleurd patroon wordt gevolgd aan de hand van een schematische voorstelling; zo genoemd omdat vroeger de belangrijkste toevoer van deze patronen, garens en doeken uit Berlijn kwam. Voornamelijk een Victoriaans fenomeen

bermen
Stroken land, grenzend aan de wegen en de vluchtstrook, als er sprake is van allebei

bermen
Wordt gebruikt voor aardwallen die zijn opgeworpen tegen de buitenmuren

beroepsethiek
Principes voor gedrag of correct handelen waaraan leden van beroepsgroepen zich dienen te houden bij het uitoefenen van hun beroep

beroepsvoorlichting
Advies aan mensen, in het bijzonder leerlingen en studenten, bij de keuze van en voorbereiding op de juiste loopbaan

berthe
Hoge, cape-achtige kragen, vaak van kant of zijde, die door vrouwen over de schouders werden gedragen

bes
Een eenvoudige vleesrijke vrucht die meestal veel zaden heeft

beschermen
In algemene zin te gebruiken voor het veilig stellen van mensen of dingen tegen letsel of schade. Gebruik 'behoud' voor activiteiten die worden ondernomen om verdere verandering of achteruitgang van voorwerpen, locaties of bouwwerken te voorkomen. Gebruik '@historic preservation' als zulke activiteiten worden ondernomen voor gebouwen of andere bouwwerken uit specifiek culturele, esthetische of historische overwegingen

beschermende kleding
Kledingstukken die worden gedragen ter bescherming tegen vuil of gevaar. Gebruik 'overkleding' of een specifiekere term hiervan voor kledingstukken die worden gedragen ter bescherming tegen het weer

beschot
Verwijst naar panelen van eikenhout of ander hout die worden gebruikt om wanden in een ruimte te bekleden. De term verwijst vaak specifiek naar de decoratieve of beschermende panelen op het onderste deel van een scheidingsmuur binnenshuis, hetzij van hout of van ander materiaal. De term verwees oorspronkelijk naar een hoge kwaliteit eikenhout uit Rusland, Duitsland of Nederland, dat hoofdzakelijk werd gebruikt voor verfijnde lambriseringen

beschutte werkplaatsen
Plaatsen die werkervaring en beroepsomscholing aanbieden voor mensen die minder bevoorrecht zijn, hetzij door een lichamelijke handicap, hetzij door een gebrek aan ervaring of scholing

besloten competitie
Ontwerpwedstrijden waarbij de inschrijving is beperkt tot een klein aantal deelnemers die met name zijn uitgenodigd om oplossingen te bieden; meestal voor ingewikkelde projecten of projecten waarvoor specifieke technische kennis is vereist

besluitvorming
Het proces van keuze maken tussen verschillende mogelijkheden

besneden
Ergens vorm aan geven of iets afschaven, met name aan hout, door er met een mes stukjes af te snijden

besnoeid
Het bijwerken of afsnijden van de randen van gouden of zilveren munten om wat van het kostbare metaal te pikken

bespat
Het aanbrengen van verf of inkt op een ondergrond om deze hier en daar in onregelmatige patronen met fijne vlekjes te bedekken. Gebruik 'onderspatten' wanneer de verf of inkt willekeuriger en op grotere delen van een ondergrond wordt aangebracht

bespreekbureau
Ruimten in theaters om plaatsen te bespreken

besprenkeld
Het in druppels of deeltjes verspreiden van een substantie over een oppervlak. Dit resulteert vaak in een oppervlak dat bedekt is met kleine vlekjes, stipjes, of spetters

besproeid
Een ondergrond geheel of gedeeltelijk bedekken met een vloeistof, met schuim of soms met stof met behulp van een spuitbus

bestekkoffer
Koffer om besteksets in te bewaren en te vervoeren. Gewoonlijk is het bestek van metaal, dat soms is verzilverd. De koffer is vaak gemaakt van hout en heeft gewoonlijk een scharnierend deksel en aparte vakjes voor lepels, vorken en messen. Van binnen is de koffer doorgaans gevoerd met fluweel of een ander zacht materiaal

bestemmingsplan
Verordeningen waarin het toegestane gebruik van grond in een bepaald district of zone wordt geregeld en zaken als de grootte van een kavel en de toewijzing van bouwlocaties

bestiarium
Verzamelingen moraliserende vertellingen, zoals die in de middeleeuwen veel werden geschreven, over bestaande of mythische dieren

bestraald
Wordt gebruikt voor het blootstellen van iets aan straling: röntgenstralen, ultraviolet licht of een ander type straling

bestraffen
Het opleggen van een straf

besturen
Te gebruiken voor groepen personen, die officieel zijn benoemd of gekozen om een bepaalde activiteit te coördineren of te leiden, vaak binnen een overheids- of particuliere onderneming, instelling of andere organisatie

besturingssysteem
Samenhangend geheel aan systeemprogramma's, die de uitvoering van de verwerkings- en andere programma's regelen en zorgen voor de in- en uitvoerbesturing en het beheer van geheugens en communicatiemiddelen

bestuurder
Zij die bezig zijn met het plannen, organiseren, sturen en leiden van menselijke en materiële hulpbronnen om speciale doelen te bereiken

bestuurlijke maatregel
Maatregelen met kracht van wet, uitgevaardigd door een overheidsinstantie voor het interpreteren en uitvoeren van de bepalingen van een wet. Gebruik de term 'wetten' voor regels afkomstig van de wetgever die iets verklaren, opdragen of verbieden, en die de formele wet vormen

bestuurscentrum
Gebieden in een stad waar de belangrijkste regeringsgebouwen en culturele gebouwen staan; kan ook duiden op gebouwencomplexen of afzonderlijke gebouwen die dat soort functies behuizen, vooral wanneer de bouw werd gefinancierd met gemeentegelden

betaalbewijzen
Strookjes papier of karton ten bewijze dat de houder voor de vervoerskosten of entree heeft betaald of recht heeft op een bepaalde dienst

betegeld
Een vlak bedekken met tegels, meestal in een of ander fixatief, zoals voegspecie of mortel

betegelingen
Geometrische patronen van vormen die een oppervlak bedekken, zonder overlapping of ruimten ertussen. Wordt gebruikt bij computerontwerpen en in de wiskunde. Het gaat hier dus niet om het fysiek creëren van een mozaïek van driedimensionale tegels

betekenisleer
De bestudering van betekenissen in de taal en van de veranderingen in deze betekenissen

betengelen
Muren of andere delen van een gebouw met tingels (dunne, lange, smalle latten) bedekken

beton
Beton samengesteld uit kalk, zand en grind

betonnagel
Stalen spijkers met een diamantvormige punt die verhard is, zodat de spijker in beton kan worden geslagen zonder te verbuigen

betonpomp
Pompen die vooraf gemengd beton door een slang naar de gewenste plek persen

betonstaven
Metalen staven, meestal met fabrieksfouten, die in beton en metselwerk worden verwerkt om voor extra stevigheid te zorgen

betonverf
Verf die wordt gebruikt op beton

betonwerker
Personen die beton storten of met beton werken

beugel boven de stootplaat
Gebogen metalen beugels aan weerszijden van het gevest van een zwaard, tussen de pareerstang en de stootplaat

beugelkronen
Koningskroon. Een kroon met twee gekruiste diademen (halve cirkels) op de hoofdring, versierd met edelsteenmotieven

beugers
Schepen voor de beugvisserij

beukelaar
Kleine schilden met een handvat aan de binnenkant die in de linkerhand werden gehouden tijdens gevechten te voet; gebruikt van de 13e tot de 17e eeuw

beukenhout
Hout van de boom behorende tot het genus Fagus, met een vale, roodachtig bruine kleur. Het wordt gebruikt voor het maken van meubilair, handvatten voor gereedschap en transportkisten

beul
Beambten die de doodstraf uitvoeren bij het naleven van een rechtsgeldige machtiging

beulingprofiel
Convexe lijsten met minder dan een halve cirkel in profiel: meestal een kwart cirkel of een kwart ovaal

beurzen
Over het algemeen te gebruiken voor fondsen die voor een specifiek doel zijn toegewezen door een regering of organisatie

beveiligingswerken
Te gebruiken voor het veilig zijn voor schade zoals diefstal of vandalisme en de voorzorgsmaatregelen die hiervoor worden getroffen

beveiligingsysteem
Wordt gebruikt voor bouwsystemen die een pand beveiligen of beschermen tegen ongewenste indringers

bevelenboek
Boeken die worden bewaard op het hoofdkwartier van een militaire eenheid, bijvoorbeeld een regiment of compagnie, waarin bevelen van hogerhand zijn opgenomen

bevelschrift
Documenten die ergens toestemming voor geven. Ze worden vooral gebruikt in het burger- en het strafrecht voor het aanhouden van personen of het oproepen van getuigen

bevers
Familie waartoe één genus van twee levende soorten bevers en 24 uitgestorven genera behoren

bevestigingskram
Hoefijzervormige haak met puntige uiteinden die ergens ingedreven wordt om iets te bevestigen

bevestigingsmiddel
Voorwerpen om allerlei dingen op hun plaats te houden, zoals zoals haken, bouten of spijkers

bevochtigen
Wordt gebruikt voor het verhogen van de vochtigheidsgraad in een gesloten omgeving, zoals een gebouw of kamer. Wordt ook gebruikt voor het behandelen van voorwerpen door ze vochtig te maken, zoals door het gebruik van stoom

bevolkingsdichtheid
De verhouding van een aantal individuen tot een gegeven eenheid van het gebied waarin zij wonen

bevolkingsleer
Statistische studie van de kenmerken van menselijke bevolkingen, vooral met betrekking tot grootte en dichtheid, groei, spreiding, migratie en bevolkingsstatistieken en het effect van dit alles op sociale en economische omstandigheden

bevriezen
Verwijst naar het proces waarbij een materiaal of een voorwerp wordt blootgesteld aan koude voor conservering, koeling of bevriezing

bewaker
Personen die zijn aangenomen om toezicht te houden of op wacht te staan

bewakingscamera
Camera's die men gebruikt voor bewakingsdoeleinden

bewegende beelden
Beeldmateriaal waarin het beeld door een optische kunstgreep in beweging lijkt. Media voor bewegende beelden zijn films, video’s, flip books en bepaalde vormen van optisch speelgoed zoals zoëtropen

bewegingssensor
Wordt gebruikt voor instrumenten die automatisch de verlichting in een ruimte uitschakelen wanneer er zich geen mensen meer bevinden, of wanneer het licht buiten helder genoeg wordt

bewener
Rouwbeelden op of nabij een grafmonument. De mensachtige figuren hebben een treurende houding

bewerkt leer
Het vervaardigen van lederen objecten

bewerkt metaal
De handeling of het procedé van het vormen van voorwerpen uit metaal of het versieren met metaal

bewerkte voeg
Metselvoegen waarvan de mortel gevormd of bewerkt is voor hij hard werd

bewoners
Personen die een gebouw, een eenheid binnen een gebouw, een stuk land of een ander grondeigendom gedurende een substantiële periode bewonen

bezand
Het aanbrengen van fijn korrelig, gezeefd zand om een ruwe ondergrond te creëren

bezemmaker
Zij die voor hun beroep bezems maken

bhavacakra’s
Verwijst naar boeddhistische, vooral Tibetaanse schilderijen waarin het oneindige proces van geboorte, dood en wedergeboorte (samsara) wordt voorgesteld als een rad. De vele beelden op het rad stellen de fasen van de samsara voor alsook de morele en mentale factoren die maken dat een individu binnen de samsara blijft. Het rad is in de greep van een demonisch monster dat de dood en de tijdelijkheid symboliseert. Bhavacakra’s worden gewoonlijk aangetroffen op tanka’s of geschilderd in de deuropeningen van Tibetaanse tempels. Het vroegste bewaard gebleven exemplaar is een 6de-eeuws fresco in Ajanta. De tekening van de bhavacakra werd oorspronkelijk ontwikkeld, naar verluidt door Boeddha zelf, als pedagogisch hulpmiddel om boeddhistische waarheden over te brengen op analfabeten. De term betekent in het Sanskriet 'wiel van het bestaan'

bhadra's
Te gebruiken voor de centrale projecties, of waterlijsten met afbeeldingen van godheden in de Noord-Indiase nāgara's, of heiligdommen

bhogs
Ceremonieën uit de Indiase religie, met name van de Sikhs. In the Sikh-traditie worden bhogs gebruikt bij de ceremoniële afsluiting van de eredienst en andere belangrijke gebeurtenissen, met name aan het einde van integrale lezingen van de 'Guru Granth Shahib.' De term betekent letterlijk 'plezier' en symboliseert de vreugde van oprechte geloofsbeleving. Vaak wordt er speciaal voedsel rondgedeeld om dit gevoel van vreugde in materiële vorm te symboliseren

Bhagavad-gītā
De Bhagavad-gītā, die wordt beschouwd als de kerntekst van het hindoegeloof, werd circa 200 v. Chr. geschreven en bestaat uit 18 gedeelten en in totaal 700 verzen die deel uitmaken van het heldendicht de Mahābhārata. De verzen beschrijven een dialoog tussen de krijger Arjuna en Heer Krishna, aan de vooravond van de strijd tussen Arjuna en leden van zijn familie. De tekst zou zijn geschreven in een periode dat het brahmaanse geloof versplinterd was geraakt en het boeddhisme en jaïnisme zich hadden afgesplitst. De Bhagavad-gītā leert dat er diverse wegen zijn die naar de verlossing leiden, en het werk kan als een pleidooi voor verzoening worden beschouwd